buitenland.
binnenlandT
1. 281. Eerste Blad.
IO-* Jaargang.
Zaterdag 13 April 1912.
T
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post1.50.
Afzonder! yke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiën.
's morgens b
mededeelingen enz.gelieve men vóór 11 oor
j de Uitgevers in te zonden.
Uitgever»: VALKHOFF 8< C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels f 0.50.
Elke rogel moor O.IO.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents by vooruitbetaling.
Grooto letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedryf bestaan zoor voordeelige bepalingen tot
het herhaald advorteeron in dit Blad, by abonnement. Eene
circulaire, bevattende do voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Politiek Overzicht
De krieis in Hongarije.
Gisteren is de Iiongaarsche rijksdag na
•eonc korte rustpoos wocr bijeengekomen.
Op de a ge nekt van de eerste zitting van het
huis van afgevaardigden stond de voortzet
ting van de behandeling van de legerwctlen.
Wat in dit geval onder voortzetting is te
verstaan, is moe lelijk te zeggen, want het
geen tol dusver over de leger wet ten is voor
gevallen, was geen debat, maar eene ijdele en
soms door woeste tooneelcn zich kenmerken
de obstructie van de door Justh geleide
fractie der oppositie, die thans evenzeer als
vroeger verlangt, dat de legerwetlen van de
agenda afgevoerd zullen worden en in de
eerste plaats de kieswet zal worden herzien.
Daartegenover houdt echter ook dc regee
ring vast aan haar standpunt, dat in'dc be
handeling van de legerwetlen eene beslissing
moet worden genomen. De beide tegenstan
ders staan dus thans juist zooals vroeger te
genover elkaar
Tot kenschetsing yan den toestand schrijft
de lvöln. Ztg.„De regceringskrisis in Hon
garije is voorloopig overwonnen, maar nog
lang niet de parlementaire kriels, die uit
den strijd om de legerwetlen is voortgeko
men. Reeds sinls tien jaren is men bezig met
pogingen tot versterking van het gemeen
schappelijke leger en wil men den tweejari
gen diensttijd doordrijventot dusver te ver
geefs. Vijf Iiongaarsche ministeriën zijn op
deze klip 'gestrand; hel tegenwoordige mi
nisterie werd slechts door de rechtstreekschc
hulp van den Keizer nog juist bij tijds ge
red. Maar hel ontwerp van de legerwetlen
drijft nog'rond op de ongewisse baren en
het is nog niet te zeggen, wanneer en of
het de veilige haven zal bereiken. Want de
obstructie in het huis van afgevaardigden
duurt ook na de koninklijke boodschap on
verzwakt voort. Het debat over de legerwet
staat op de agenda van dc eerste zitting na
Paschen en daarmee dc hervatting van den
strijd. Om het verzet eindelijk te breken,
noemt de Neue Freie Prcsse drie mogelijk
heden, die echter voor de thans aanhangige
kwestie, welker afdoening dringt omdat de
aanvulling van het leger voor dit jaar nog
niet geregeld is, weinig kunnen baten. De
obstructie kan door oververmoeidheid in
eenstorten daartoe ontbreekt het echter
aan den noodigen tijd. Zij kan door eene
strengere uitlegging van hot reglement van
orde tot zwijgen gebracht worden, een pogen
dal in Hongarije steeds zeer gevaarlijk is
gebleken. Eindelijk kan zij door concession
tot een wapenstilstand gebracht worden
maar het is pas gebleken, dat ook deze weg
niet is te begaan. Wat nu? Er is voor dit
jaar nog niet eens voor hot onder de wape
nen roepen van de gewone lichting wettelijke
machtiging verkregen; men hoopte de ster
kere lichting te kunnen oproepen, waartoe
de nieuwe legerwet gelegenheid zou verschaf
fen. Wanneer zal echter die wet eindelijk
worden aangenomen? Hoe kan dat in afzien-
baren tijd mogelijk worden gemaakt? Graaf
Khuen heeft in zijne laatste rede in het par
lement voor Paschen zinspelingen gedaan,
die aanleiding geven tot dc conclusie, dat hij
in het bezit is van de noodige volmachten,
om aan de rechtmatige wenschen van de
Kroon voldoening te verschaffen. Het woord
,,De wil van de natie zal aan dit bedrijf een
einde maken" wijst ondubbelzinnig op de
ontbinding van den rijksdag, als dit noodig
mocht worden. Wel legt de pers te Budapest
nog eene optimistische stemming aan den
dag, wanneer zij meent, dat men in regee-
ringskringen nog altijd hoopt op eene spoedi
ge vreedzame bijlegging van den strijd; al is
de Justh-partij een besliste tegenstander van
de legerwetlen, men hoopt toch de aanne
ming te verkrijgen met den steun van de
welwillend gezinde meerderheid van het
huis. Deze verzekering is reeds zoo dikwijls
gegeven, dat zij haast eene bespotting wordt.
„Onder deze omstandigheden tast men ze
ker niet mis als men de vrees uitspreekt, dat
in hel parlement alles bij het oude zal blij
ven. Maar de politieke toestand dringt er
toe, dat eindelijk de legerwetlen worden
aangenomen."
Italië en Turkije.
Rome, 1 2 A p r i 1. Generaal Caneva
dat gisteren de Italiaansche vlag geheschen
is op het fort Buchomez bij de grens van
Tunis.
Rome, 1 2 A p r i 1. Gisterenavond deden
de Italianen een aanval op het fort Buchomez,
maar werden teruggeslagen.
P a r ij s 1 2 A p r i 1. De Temps bericht,
dat de stap van de vijf mogendheden bij de
Porte betreffende dc staking van de vijande
lijkheden is moeten worden uitgesteld.
De Carrière della Sera wil weten, dat een
staip van de mogendheden in Konstaaïtitïoipel
onmiddellijk voor de de or sibaat. De getzanltien
zouden aan de Porte mededeeletn, diail Italië
zich bereid heeft vertelaard de vrienklscfhaip-
pelijke bemiddeling van de mogendheden tien
behoeve van de stalking der v-ijanldelijikiheden
onder zekere voorwaarden aam te nemen, etn
daaraan de uitmoodiging toevoegen aan Tur
kije om nu ook zijnerzijds zijne voorwaarden
bekend te maken.
(Hiermede in strijd is hel onder dc tele
grammen opgenomen liericht vaat dc Temps.)
De l>ezeUing van Siidfi Said door de Itaili-
aaiinsdhe troepen js bestemd buit begin te zijn
van eene operatie van uitgebreider sitirettdkiing.
liet doel van de gcheelc operatic is de bezet-
t mg vun Z^izoer, dat op de oostzijde van de
oase Tripoli uit en op de westzijde vam Zu-
«ra uat, 110 K M. westelijk van Tripoli gele
gen, gelijktijdig zal worden aangevallen,
'/.anzoieir ligi op dan re ebt er vleugel vam de
1 latiaaiiRschc stelling van Tnitpoflii, omstreeks
ill K. M, van de oase verwijderd. Daar be
vindt zich een stork Amalbisdh kaanp, dot de
ltaD.onen lot dusver noot te lijf toonden gaan.
Deze ernstige bedreiging van hun rechter
vleugel verhanidiemt die Italianen zódli vardtor
landinwaarts te wagon. Voordat zij te dien
aanzien verdere besluiten kunnen nenuti,
moeten zij zicih !fuohl verschaffen op hunne
rechterzijde. Daartoe moeten zij ail.Tiöneansb win
hel n'og verder naar toot western ge-
i'Cgon Araibiorenlkanip Zuaira meester zijn
Wanneer Zuara in hunne macht is, dan staal
de. weg van daar naar Zainzoor o.p an em dit
punt kan dam lusschcm twee vuren genomen
worde».
De bij Sidi Said verrichte lamding vam troe
pen heeft dus ten doel iin dc eenste plaats
de verdrijving vam de Arabische strijdkrach
ten uit Zuara en verder, met ondersteuning
van de in de stad en in de oase Tripoli
slaande troepen, de vermeestering van de
Arabische steil! ing Zamzowr. Om zidh nu eerst
tc.yen Zanzo-cr te richten, hebban de Itaüliamen
de lamdmg vorder westelijk vairioht, in de
buurt vam de Tunesische grens. Als bijko
mende omstandigheid wordt aan die landing
veilige beteekenis toegjeschrevon walt liet be
letten van den aanvoer vajn oorLo^sthetboeften
voor de A nabieren van Tunis uil betreft1. Om
de landang te beworkstellagenhebben de
Arabieren eerst, eene schijn-mauhoeuvre ver-
r cht tot misleiding van dem in Zuaina sfcaan-
den vijand, Dit is eene aanwijzing, dat de
defensieve tortaicht v<am de Arabieren ntotg on
gebroken is.
De toestand na de volbrachte landing is
aeze, dat tusschen de oude stelling vam de
Itailfiamon in de stad en de oase Tri|i>olM en
hunne nieuwe stelling dicht bij de Tunesi
sche greins zich de beide versterkte Amalbie-
renkamipen Zua.ra en Zunzoer bevrindesi. In
de s,telling vam Tripoli moesten de Italianen
tol dusver zich hoofdzakelijk tot vordedSglng
bepalen. Hot zal nu moeten blijken, of zij. na
de ntieuwe landing eindelijk aanvullend kun-
nen optreden of diaA0 tegen haum-e bedoolling,
ook de nieuwe stelling eene defensieve stel
ling zal worden, zooafls naast Tripoli al hun
ne andere stellingen in Iloms, Dörna, Beng
hasii en Tobroek zijn.
Engeland.
Londen, 1 2 A p r i 1. Dc kolenprijzen
zijn heden met 10 shillings per ton gedaald
Er worden thans prijzen gemaakt van 30 tot
33 shillings naar kwaliteit.
De onlusten in hol kolcndislrict van Zuid-
Lanoasfhire Ihobben met de aankomst van
troepen aldaar opgehouden. In alle mijnen'
van het district is dc arbeid hervat. Ook in'
Zuid-Wales keeren de meesion terug tot hot
werk, ofschoon dë machinisten zich nog in
slaking lx)vinden.
In bot lagerhuis heeft hot lid van de ar
beidsparty Iveir Handle de vraag van het
gebruiken van troepen in geval van staking
ter sprake gebracht. Hij stelde voor, dat aan
•de soldaten, als zij in dienst wortten geno
men, eens verklaring zou wondien voorge
legd, dat zij er in toestemmen dienst te doen
in geval .van stalking.
Dit voorstel werd verworpen na bestrijding
door d<en minister van oorlog, kolonel Secly,
die opmerkte, dat het voorstel een aantal
soldaten in een bijzondoren toestand zou
plaatse», niet alleen als soldaten maar ook
als burgers, wamt de soldaten moeten, ge
lijk alle burgers, hunne medewerking ver-
leonen aan de burgerlijke overlieid, wanneer
die wordt verlangd. De soldaten zijn slechts
dor 'hunne opleiding cm 'hunne gewend'heid
aan tucht beter dan ieder ander in staat
om de owrtieid te helpen
Italië.
Dc vergissing, waaruit het onjuiste bericht
van den dood van don Paus is ontstaan,
werd begaan in een telegram aan een amb
tenaar va nde nuntiatuur te Madrid, da t bet
overlijden van diiens vader berichtte. IIol
woord ,papa" van dem tekst van bol tele
gram werli dooi* het telegraafkantoor als
„pa,pe" overgebracht.
De iedem van de Spaansche regeering zijn
er mede schuld aan, dat het onjuiste be
richt verspreid werd. Dc minister-president'
Canalejas, dile met het verminkte telegram
in kennis werd gesteld, deelde het bericht
van het overlijden ran den Paus mede aan
dagbladschrijvers. De Koning en de minis
ters zonder brieven van deelneming aan de
nuriiaiuur. De nuntius, die afwezig was,
werd ontboden. Na zijite komst was het
misverstand spoedig opgehelderd.
'ostenrijk-Hongarije.
Morgen wordt in Laibach eene vergadering
gehouden van vertegenwoordigers van alle
Zuid-Slavische partijen uit Oostenrijk, Kroa
tië, Bosnië en llcrzegowina, om te beraad
slagen over een gemeenschappelijk optreden
naar aanleiding van den toestand in Kroatië.
Het voornemen beslaat een openlijk protest
te richten tot de regeering van Oo&tcnrijk-
Ilongarije %n tot de Kroon, om de opheffing
te vragen van de onwettige maatregelen der
Hongaareche regeering in Kroatië.
Aan den vooravond van de hervatting der
zittingen van den Iiongaarsche» rijksdag,
hebben alle partijen vergaderingen gehouden
om te beraadslagen óver 't geen er te doen
stond. In de regeering&parlij is men besloten
den strijd tegen de obstructie, die de Justh-
partij weder wil beginnen, te voeren met alle
middelen, die het reglement van orde aan
de hand doet. De Kuesuth-partij besloot aan
hare leden vrijheid van handelen te laten;
intusschen zullen verscheidene van hare le
den, onder leiding van den afgevaardigde
Barabas, openlijk meedoe» aan de obstructie.
De Justh-partij iö voornemens eene bespre
king uit te lokken over den toestand in Kroa
tië, om daardoor het debat over de leger
wetlen te verhinderen.
Rusland.
Petersburg, 12 April. Van den
lfen April af totdat het wetsontwerp lot be
vordering van den invoer van landbouw
machines zal zijn aangenomen, is het oude
pref eren tiëele tarief opgeheven.
Van locomobielen, bestemd lot hel drijven
van maai machines en stoomploegen, wordt
een invoerrecht geheven van 3 roebel per
pocd in plaats van 73 kopeken, zooals tot
dusver.
Van losse declen van landbouwmachines
wordt lijdelijk een recht geheven van 4 Rbl
20 kopeken tut 8 Rbl. per pood.
Turkije.
Bij de verkiezingen van de tweede klasse
jn Konstantinopel hebben tot du6ver alleen
de Jong-Turken winsten behaald. De liberale
unie besloot ten gevolge van de bij deze ver
kiezingen voorkomende misbruiken, zich in
sommige kiesdistricten van Konstantinopel
van deelneming aan de stemming te onthou
den
Perzië*
In eene officieele mededeeliivg van de Rus
sische regeering over Perzië wordt na we
derlegging van verschillende persberichten
verklaard, dat de Russische politiek in Per
zië slechts één doel heeft: namelijk zoo spoe
dig mogelijk een einde te maken aan de on
lusten, die voor de economische belangen
van Ruöland noodlottig zijn en dreigen nieu
we verwikkelingen te verwekken.
Vereeniede Staten.
Bangor, 1 2 A p r i 1. De republikein-
schc fctaatsconventie in Maine heeft tien vol
gelingen van Roosevelt gekozen voor de na
tionale conventie. Daarmee is aan Roosevelt
eene volledige overwinning verschaft, want
het eerste district van Maine had reeds twee
aanhangers van Roosevelt gekozen.
In Bay City (Michigan) kwam de stijgende
verbittering, die zich ontwikkelde tusschen
de aanhangers van Taft en Roosevelt, aan den
dag op de republikeinschc s'laatsconventlic.
Do aanhangers van Taft stelden zich vroeg
tijdig in het bezit van de zaal, waar de con
ventie zou worden gehouden, en weigerde
politieke tegenstanders toe te laten. De aan
hangers van Roosevelt liepen de deur open
en klommen door de ramen. De door de aan
hangers van Taft gekozen voorzitter trachtte
de vergadering tol de orde terug te roepen,
maar een leider van de Roosevelt-mannen
snelde naar het spreekgestoelte en begon te
spieken. Een volgeling van Taft wierp hem
van de tribune. Dit was het sein voor een
algemeen gevecht in de zaal. Ten slotte wer
den de politie en de militie ontboden om de
orde te herstellen. De aanhangers van Roo
sevelt verlieten daarop dc zaal, na gedele
geerden voor de nationale conventie te heb
ben gekozen, De aanhangers van Taft ko
zen daarop oojf eene delegatie voor de na
tionale conventie. Die zal nu hebben te be
slissen welke van de twee zij wil toelaten.
Mexico.
Volgens ten le New-York ontvangen be
richt uit Mexico hebben dc opstandelingen
onder generaal Zapata Jojustla in den 6taat
Morelos ingenomen De regeeringstroepen
deden een tegenaanval en hevige gevechten
zijn in gang.
Daartegenover heeft de minister van bin-
uenlandschc zaken le Mexico een telegram
verzonden, volgens hetwelk de opstandelin
gen bij Jojutla eene volledige nederlaag heb
ben geleden, waarbij zij honderden dooden
verloroti
Allerlei
Londen. 12 A pril De Ideal Home
Exhibiton" is heden officieel geopend door
prinses Alexandra van Teek, die ecnigen jd
besteedde aan dc bewondering van het IIol-
landsche dorp.
Deze week is te Florence begonnen het
proces Tosclli-Moniignose, door mevrouw
Toselli, gravin de Montignose, de ex-kroon
prinses van Saksen, aanhangig gemaakt ie-
gen de beslissing van 21 November 1911,
waarbij haar zoon Baby haar oninomen
werd. Toselli en dc gravin verschenen tege
lijkertijd in de gerechtszaal.
Dc president besliste, dat het kind voor
loopig bij de grootouders van vaderszijde
blijft. Onder de stukken, door Toselli, ten
berde gebracht, zijn vooreersteen genees
kundig certificaat. waarin geconstateerd
wordt, dat het kind zoowel physiek als mo
reel in hulpbehoevenden toestand verkeerde,
toen het onder dc hoede van zijn moeder was,
terwijl op het oogenblik zijn toestand zeer
gunstig is Ten tweede: een brief van de
prinses, die bewijst, dat de moeder tegen
over het kind buitensporig streng optrad. I»
dezen brief wordt o. m. gesproken van een
karwats die moest dienen om het kind zijn
grillen af te leeren.
De auto-bandieten.
- - De Fransche politie schijnt op het punt
wederom een goecien r.Iag te slaan door d
arrestaties van Gamier en Vallei Zij heeft de
vroegere woonplaats van dezen la a 1st on ont
dekt en er huiszoeking gedaan, waarbij hie;
onbelangrijk bewijsmateriaal gevonden is.
j De jeugdige anarchist heeft gewoond in de
j rue Orden er no. 96. iu begin Januari heeft
hij aldaar een kamer en keuiten gehuurd on
j de zesde verdieping; den achtsten bracht hij
••r cciwg huisraad en betrek zijn ming in ge'
j zeischap van een jonge vrouw
llij zelf ging zeer weinig uit, /.ju gezellin
daarentegen ging elke.» ag de noodige in-
koopeai doen.
In Maart ontving Vallet herhaaldelijk be
zoek; tol 22 Maart was het bima iedere»
avond reünie in de rue Ordenc- no. 96 Den
23sten verliet het paar de woning en deelden
den concierge mede, dat zij enkele dagen
builen -gingen doorbrengen.
Men zag hen niet meer terug.
Den 25cn Maart hadden de aanslagen
plaats van Montgèron en Chanlitly. Sind-
verleden week Vrijdag hield de politie het
huis iu de rue Ordenet* scheru i hel oot,
in de hoop, dat hij tegen 8 April den ver
valdag van de huur, zou lerugkeeren
Toen deze verwachting ijdcl Eek, beslot.»,
de politie over te gaan lot huiszoeking Me;
vond drie Winchesterkarabijnen, afkomstig
van den inbraak in dc magazijnen aan dei'
boulevard Hauasman, twee Brownings er»
oen omvangrijke correspondentie.
De karabijn, waarvan een der bandieten
zich tc Chai*lilly bediende, wolk wapen later
in een jas gewikkeld is teruggevonden, was
ook een Winchester karabijn.
Bonnot's spoor zou, volgens dc Matin, ont
detot zijn in het gebied van dc Boven-Loire,
vanwaur de gendarmerie van Pradclles den
Parijschén veiligheidsdienst verwittigd heel',
dat de bandiet den 8en dezer onder sensa-
tioneele omstandigheden, reizende in n
grijze auto met een valies, waaruit een
met bloed bevlechte handdoek had geslo
ken, door genoemde plaats was gekomen
Het nummer van de auto was bekend.
Drie inwoners van Chantd'lly, die getuigen
waren van den aanslag op den 25en Maart,
oj» het bankgebouw gepleegd, zijn met Soud)
geconfronteerd. Zij verklaren hem le her
kennen als den man, die op hen schoot, om
hen op een afstand te houden, terwijl zijn
medeplichtigen in hel bankgebouw hun slag
sloegen
Santiago d e C h i 1 i 1 2 A p r i IDe
regeering heeft besloten de haven van Toco
pilla te isoleeren, omdat daar de gole koorts
iieerschl
Uit Lissabon wordt gemeld, dat te
Oporto een vrecselijk ongeluk plaats had, dat
aan negen mcnschen het leven kostte. Een
auto-omnibus vol passagiers kwam. een hel
lende straal van een der voorsteden afrij
den, toen plotseling de remmen weigerden.
11e» voertuig begon steeds harder en harder
te rijden. Bij den voet van de helling aang^
komen, waar de straat een scherpe bocht
maakt, ontmoette de omnibus een anderen
wagen van dezelfde lijn, die juist den hoek
omsloeg. Met groote kracht botsten de beide
omnibussen tegen elkaar, zoodat dc stijgen
de wagen, die natuurlijk veel minder gang
had dan de dalende, omver werd geworpen
en over den lagen muur langs een steile hel
ling, 120 voel diep, naar beneden viel, zon
der dat een der inzittenden 14 passagier»
behalve de bestuurder cn de conducteur - -
uit het rijtuig stortten.
Onmiddellijk schooi men tc hulp, doch
weldra constateerde men, dat 9 der 16 inzit
tenden op slag waren gedood en de overigen
zonder uitzondering levensgevaarlijk waren
verwond.
Dc dooden en gewonden moesten do">r
middel van touwen naar boven gebracht wor
den. De passagiers van den eersten omnibus
kwamen met den schrik en enkele kleine
verwondingen vrij.
De gev»cidige storm, die geheel Noord-
Duitschland bezocht heeft, bracht opnieuw
sneeuw en ijs met zich mede. Te Berlijn zijn
de daken wit besneeuwd. De vorst heeft ge
weldig huisgehouden onder dc vruchten-
boomgaarden. Uit Hamburg en Cuxhaven
seint men weer verschillende schipbreuken
o.a- is een Hamburger schoener, „Emma" ge
naamd, gezonken, waarbij 3 matrozen 't le
ven verloren. Te Lübeck is 'n voet sneeuw
gevallen't. verkeer wordt daardoor zeer
belemmerd. Het vries in die stad twee gra-
der». Uit Hallc wordt geseind, dat op de Elbe
bij Dommitzsch twee aken zonken, waardoor
11000 centenaren suiker verloren gingen.
Staten-OeneruL
Het nieuwe P a n tse rsc hip.
In zijn Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag iu zake dc suppletodre
Marinebegrooting cn het pantserschip, zegt
de Minister van Marine oju. het volgende:
„Hotzeer het gevoelen van den Minister
onveranderd gebleven is, hoezeer hij ook het
gelang voorstel ongerept wenscht te hand
haven en aan de grondslagen, waarop het
is opgebouwd, nog onveranderlijk vasthoudt,
toch acht hij het - bij eene zoo klaarblij
kelijk onjuiste meening als waarvan het
Voorloopig Verslag blijk gaf nuttig er hier
met nadfulk op te wijzen, dat het voorgestel-
j de pantserschip in niets praejudiciecrt op
eene andere samenstelling onzer Indische
scheepsmacht, dan hij zich tot heden steods
voor ooge., heeft gesteld, wanneer men daar
toe na nadere geuite e overweging mocht be
sluiten.
Ten aanzien van de vraag of het Jn de
pers verspreide bericht juist was, dat de mi
nister aan officieren het "uitoefenen van kni-
itiiek op zijn voorstellen zou hebben verbo
den, of het hun althans onmogelijk had ge-
maakt de door hen in het licht te geven
artikelen te- ondertcdcenen, schrijft de minis
ter, dat dit bcridht niet juist is. De hierop
betrekking 'hebbendie voorschriften, die In
goeneriei wijze werden verscherpt, zijn ver
vat in artikel 6, Rcgl. I D. Kon. Marine.
Wel is door den minister die eisch gesteld
dat dc officieren werftzaam aan zijn depar
tement, zich zullen ooiitihoiidcn van het
schrijven in couranten, enz. of van het ver
strekken van gegevens voor couraretenartl-
kelen, waarin voorstellen van het departe
ment van Marine uitgaande, worden be- of
veroordeeld.
In antwoord op de vraag, welikc walerver-
plaatsirog een pantserschip zou moeiten heb-
ben om te voldoen aan de eisohen door dei*
Raad' van Defensie als minimum gesteld,
dime dat d»ie waterverplaatsing zou moeten
bedragen 8100 ton. De minister acht de
daarvoor te verkrijgen betrekkelijk zeer ge
ringe vermeerdering van geveohtswaarde niet
in overeenstemming met de betrekkelijk groo
te daarvoor noodige vermeerdering van wa
terverplaatsing en dus ook van kosten, welke
laatste op GOO.OOO per schip geraamd
wordt. Indtien aan "het schip een vaart zou
worden verzekerd van 19 mijl en er ean ne
venbewapening aan zou worden gegeven, ge
lijk aan die van het Zweedsche schip, doah
de kanonnen van 7.5 cAf. achter open schil
den, dan zou de waterv er p la at siug moeten
bedragen 9100 ton, terwijl de thans ge-
ra \ir.le prijs van 7.1 inillioen gulden per
schip met f 1.750 000 per schip zou moeten
worden verhoogd.
Een vergelijking doet den, «laf heit voorge
stelde schip, bij een zelfde ma-te van be
scherming cn een ruim 1000 ton grootere
watervcrplaatsimg naast meerdere snelheid
en kiacliige tonpedobewapening, wat het
zware gesdhuit be4 relt, over meer dan het
dubbele artillcristiseh vermogen van het
laatst gebouwde groote schip n.l. „Dc Ze
ven Provinciën" beschikt; want, waar hier
dc zware batterij uit 2 kanons van 28 c.M.
L/40 kaliber bestaat, daar zal het voorgestel
de schip bewapend worden met 4 kanons van
28 CjM. lang 45 kaliber, van welk geschut
't doorboringsvermogen van het projectiel
belangrijk grootcr is dan dat van de projec
tielen, d'j uit de zware kanonnen ran de
,,Dc Zev Provinciën" kunnen worden ge
schoten
Vergelijking' met dc schepen type „Konin
gin-Regentes" valt in nog veel grootere male
ten bate van het aangevraagde sohlp uit.
Voor: landers van een vloot van groote
schepen schijnen te eisohen, dat onze zee-
macht opgewassen zal zijn tegen een groote
zeomoogendtheld en dat ze mot kans op suc
ces ook in open zee slag zal 'kunnen leve
ren, doch de minister volhard! bij zijn mee
ning, 'lat wij bij de beantwoording der vraag
hoe 'het Neklerlandsche eskader moet zijn
samengesteld, ten minste vooralsnog moeten
uitgaan van den eisch, dat wij zoo krachtig
mogelijk onze neutraliteit moeten kunnen
handhaven om te trachten daardoor den oor
log tc roorkomen.
Evenmin als het voorgestelde schip zullen
schepen van zelfs 15,000 ton waterverplaat
sing zijn opgewassen tegen de superdread-
nougbts -n de groote pantserkruisers der
groote zeemogendheden, terwijl zelfs, indien
.het ons mogelijk ware, schepen aan te schaf
fen ever kraclvtig als dc grootst bestaande,
deze tor' nog niet zouden zijn opgewassen
tegen ec grooter aantal van die zelfde sche
pen, zot Ms de groote zeemogendheden die
altijd tegenover ons zullen kunnen stellen.