Cacao
Van Houten's
"binnenland.
GOED en GOEDKOOP
Uit den omtrek.
militaire wet dadelijk aan de orde moet
worden gestekl. Als de militaire wet door de
Kamer was aangenomen, zou zij in Februari
van het volgende jaar in werking treden. Daar
tijne voorstellen werden verworpen, zijn do
onderhandelingen aflgcbroken, maar hij had
alles gedaan om cene schikking in der minne
te verkrijgen.
De verklaringen van den minister-president
werden cnstcmmig goedgekeurd en levendig
toegejuicht.
Turkije.
S a 1 o n i k i, 17 M e L Tijdens een gevecht,
dat in do stad Ipek gclcvord werd, bracht de
artillerie schade toe aan de stad. Een aantal
Mouwen en kinderen is omgekomen, 80U re
bellen, die bij istok waren samengeschoold,
li ci den een hevig gevecht tegen de troepen.
Albaueezcn uit afgelegen dorpen zijn aan-
gekoineu «>m de rebellen tc steunen en de
aankomst van versterkingen te verhinderen.
De troepen hebben de brug over de witte
Drin laten springen. De Albaneezcn van Kos-
lofo trekken gewapend naar üronitza op.
De vali van Saloniki heeft plotseling zijn
ontslag genomen en heeft do stad verlaten.
Marokko.
Fez, 17 Mei. l>e Aid Aoussi hielden heden
een razzia in do omstreken van Sidi Jocssoef.
Luitenant Dervillc, met twee compagnieën van
do sjcrifiaanscho tabor en een compagnie Sc-
ncgaleexen dreef hen uiteen. Aan Fransclic
zijde waren drie dooden en tweo gewonden.
Uil Tanger wordt bericht, dat de stammen
van het So es-gebied besloten zijn te strijden
voor de erkenning van Uidma ul Ainin als
sultan van het zuiden, en de stammen, die nog
dralen zich bij hen aan te sluiten, met geweld
hiertoe te dwingen.
Volgens een vonkentclegram van de Ma(
tin uit Fez telt de in de buurt van Tesa ver
zamelde oproerige harka 3500 man, waaron
der 500 ruiters, en verwacht zij nog verdere
versterkingen. Was de bezetting van Fez vol
doende sterk, dan zou een aanval op de har-
ka ondernomen worden; maar de beschik*
bare strijdkrachten zijn voor de bewaking,
van de stad des te noodiger omdat de stem
ining onder de bevolking zeer vijandig is.
Men moet er mee volstaan, aan de Seboebrug,
op 4 KM. afstand van Fez, een bataillon te
laten postvatten om op dc bewegingen van
de harka toe tc zien.
Mexico.
Uil EI Paso wordt bericht, dat de Mexi-
caansche opstandelingen onder generaal Sa-
lazar dc plaats Cuatro Cicnegas hebben in
genomen. Zij trokken daarna door den berg
pas hij Carmen, waar de bondstroepen van
de hoogten geschutvuur op hen openden;
570 opstandelingen werden gedood.
Orozco heeft dc naderlaag van zijn© par
tijgangers bij Conejos toegegeven, maar is
daardoor niet ontmoedigd. Hij heeft ver
klaard, dat de opstand nu eigenlijk eerst be
gon; hij ©n zijne mannen hebben- het ver
trouwen, dat zij Madero ten val zullen bren
gen.
Allerlei
De commissie van onderzoek te Londen
zot haar getuigenverhoor voort in de ge
heimzinnige zaak van de ..Califoniian", die
lichten heeft gezien. Woensdag zijn weer
nieuwe getuigen van de „California:!" voor
geweest, nl. de 3e officier Groves, de le offi
cier Stewart en de Marconitelegrafist Evans.
Terwijl de lc officier Stewart niet toegaf,
dat het stoomschip, dat vuurpijlen had opge
laten, de ..Titanic" was geweest, sprak Gro
ves als zijn vaste overtuiging uit, dat men
inderdaad met de „Titanic" had te doen ge
had. Evenmin als de kapitein van de „Cali-
fornian" kon Stewart zeggen met welk an
der schip men te doen zou hebben gehad.
Belangrijk was in ieder geval de verklaring
van den Marconitelegrafist Evans, dat h»j
niet was geroepen en bleef doorslapen Zelfs
Stewart gaf toe. dat het beter zou zijn ge
wcest Evans wel tc wekken.
Het einde «en Gamier en Valet.
Bij het in de belegerde woning der ban
dieten te Mogent ingestelde onderzoek zijn
behalve 850 frank in contant geld 4 revolvers,
12 brownings met een voorraad van 350 pa
tronen en omstreeks G0U afgeschoten hulzei)
gevonden, welke laatste naar men aanneemt,
het getal der door de bandieten in den loop
van den avond en den nacht afgegeven scho
ten aangeven.
Van het vuurgevecht legt verder de tocJ
stand van de villa op welbespraakte wijzo
getuigenis kt. De (vensterluiken en «leuren
zijn als een zeef door kogels doorboord, even
zoo dc dunne inuren.
Gamier en Valet waren beiden pas tweeën
twintig jaar oud. Garnier heeft aan bijna'
alle misdaden van Bonnot deelgenomen, met
wicn hij als het hoofd van de bende der auto
bandieten beschouwd moet worden. Hij wordt
bovendien verdacht van een te Charleroi gc-
pleegdcn diefstal niet moord. Garnier moot,
zoon is men ook wel op de portretten kan zion,
die «le dagbladen van hem gegeven hebben,
een heel mooie jongen geweest zijn, met schit
terende, zwarte oogen.
Dc vader \an Valet heeft in con der Pa-
rijschc bladen heftig geprotesteerd tegen de
handelwijze «Ier politie, die weigerde hem bij
het lijk van zijn zoon toe te laten. Hij noemt
dit optreden onwettig, omdat lijken van ter
dood gcbrachtcn op daartoe gedaan verzoek
immer aan «lc familie worden teruggegeven.
Hij vraagt nu opgraving, omdat hij op de
portretten in de bladen zijn zoon niet heeft
herkend.
In dc zaak van de auto-bandieten zijn nog
geurresteerd zekere Millet, en zijn maitresse.
iMillet ontkent aile betrekkingen met Garnier,
maar werd in arrest gehouden. De vrouw
is weer in vrijheid gesteld.
Tengevolge vau de nieuwe overstroo
mingen van den Mississippi zijn 6 negers
verdronken. 25 steden zijn verlaten door de
bevolking. De regeering moet levensmidde
len uitdeden aan 110,000 dakloozen, die door
het wassen der rivier uit hun woningen zijn
verjaagd.
De Staatscourant van Zaterdag 18 Mei
bevat o.a. dc volgende Kon. besluiten:
herbenoemd tot schoolopziener in het ar
rondissement Roermond dr.^. L. Ilerten to
i.oermond;
eervol ontslagen uil hoofde van langdurige
afwezigheid wegens ziekte de commies der
telegrafie 1e klasse J. Smitz;
op verzoek eervol ontslagen A. Gerritsen,
directeur van het post- en telegraafkantoor
te Soest;
benoemd en aangesteld tot tijdelijk officier
vau gezondheid 2e kL bij het Indische leger do
arts E. Gottlieb,
gedetacheerd voor 3 jaren bij hot leger in
Nederland de lc luit. kwartiermeester van
het Indische leger G. G. P. de Reuver;
benoemd met ingang van de inwerkingtre
ding der octrociwet lol directeur van het bu
reau van «len industrieclen eigendom mr. F.
NV. J. G. Snijder van Wissenkerke, thans tijde
lijk met de waarneming belast.
Het Koninklijk bezoek aan
Parijs. Men meldt uit 's-Gravenhagc
Een bericht in de Fransche bladen, volgens
hetwelk 11. M. de Koningin Haar reis uaar
Parijs zou hebben uitgesteld wegens het over
lijden van den Koning van Denemarken, kan
met dc meest mogelijke stelligheid worden
tegengesproken, naar van bevoegde zijde
wordt verzekerd.
Gisteren (Vrijdag) avond te 8.26 kwant
H. M. de Koningin-Moeder inet haar gevolg
van uit het buitenland aan de halte Socst-
dijk aan voor haar zomerverblijf ten paleize j
aldaar. II. M. was vergezeld van hare zuster,
de Vorstin van Bcnthcim, die gedurende en-
kele dagen hare gast zal zijn. Ter verwei-
koming van H. M. waren op het halt»>per- I
ron aanwezig dc commissaris der Koningiil j
der prov. Utrecht en de burgemeesters van j
Baam en Soest.
Audiënties. Dc minister van oorlog
ad interim minister van marine, verwittigt j
belanghebbenden, dat door hem in den regel j
eiken Vrijdag, te beginnen met Vrijdag 24
dezer, des voorm. te 11 uur aan het dep. van
Marine zullen worden ontvangen degenen^
die hem over zaken, genoemd departement
betreffende, wenschen te spreken. (Stel.)'
lieden ontving «lc tijdelijke Minister van
Marine, «Ie heer Colijn, de vlagofficieren der
zeemacht, ook die uit dc marinedircctiën, aan
het departement in conferentie.
Ou d-m inister Wentholt. Men
meldt uit VGravenhage:
De afgetreden minister van Marine, dc heer
Wentholt, heeft zijn ontslag als vice-admiraal
aangevraagd. Hij zal het 'begin der volgende
weck voor geruimen tijd naar het buitenland
vertrekken, tot het nemen van rust na zijn
bijna 5-jarigen ministerieelcn arbeid. Hij was
gewoon dagelijks van 9 tot 6 uur in zijn kabi
net door te werken met een korte rustpoos
tusschcn half een en half twee, terwijl op
deze bijna onafgebroken dagtaak aan zijn
departement eenige uren avondaribeid le
zijnen huize pleegden te volgen.
Onze gezant bij de hoven ^an Denemar
ken, Zweden en Noorwegen, baron van Wei
deren Rengers, die bij den dood van den
Deenschen koning tc .Ciiristiania standplaats
hield, zal zich met het oog op den rouw van
hel Dccnsclie hof naar Kopenhagen begeven.
Bij de gisteren te 's Gravenhage gehou
den verkiez ng (candidaatstclling) voor een
lid van den gemeenteraad in district III (va-
caturc-jhr. mr. Snouck Hurgronje) zijn can-
didaat gesteld de volgende heeren
L. M Barnet Lyon (Vrij Lib., tevens ge
steld door de Nieuwe Vrijzinnige Kiesver-
eenig.ng 's Gravenhage); J. C. de Bruine (S.
A. P.); J FJieemskerk (anti-rev., tevens
gesteld door de R. K. Kiesvereniging), en
nu-. L. N. Roodènburg, (Vrijz.-Dem.).
De oud-commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Holland, mr. G. van Tien-
hoven, is sedert ccnigcn tijd ongesteld.
Bij Kon*besluit is met ingang van den
datum waarop hij zijne betrekking zal aan
vaarden, benoemd tot leeraar aaii de Rijks-»
landbouwwintcrschool te Goes, J. A. van den
broek, te Breda.
Dr. P. J. II. Cuypers. Gisteren heeft
dr. P. J. II. Cuypers, de nestor der Nederland-
sche architecten tc Roermond, zijn 85en ver
jaardag gevierd. De nestor der Nederlandsche
architecten had zich aan alle feestbetoon wil
len onttrekken, was zelfs voornemens dien
dag op reis te gaan, doch „men" had hem
zoolang daarvan weerhouden, dat de heeren
H. A. J. Baarders en G. J. Rutgers, resp. voor
zitter en secretaris van het Genootschap „Ar-
chitectura et Amicitia", gelegenheid hadden,
den jubilaris te complimenteeren en namens
het Genootschap een plaquette aan te bieden.
Dc plaquette, met eenvoudige inscriptie,
was vervaardigd naar het ontwerp van den
beeldhouwer M. J. Hack.
Het orgaan van de Ned. Baksteenfabrikan
ten Klei wijdt dr. Cuypers een geheel nummer
omdat dr. Cuypers van den beginne aan een
overtuigd voorstander is geweest van onze va-
dcrlandsche baksteen. Aan hem vooral hebben
de Nederlandsche baksteenbouw en baksteen-
fabricage het te danken, dat zij na een tijd
perk van insluimcring weder tot nieuw leven
zijn ontwaakt en tot vernieuwden bloei ko
men.
Bij zijn optreden als bouwmeester hcersch-
tcn het pleister en dc witkwast almachtig
over wanden en zolderingen, over verschillen
de materialen, zonder onderscheiding van
hun aard. Cuypers echter heeft aanstonds, in
zijn allereerste werken reeds, alleen echte
materialen volgens hun aard gebruikt
Een zeldzaam ju bil e'e. Gisteren
is tc Schiedam een «zeldzaam jubilee ge
vierd. Dr. C. J. Vaillant, de oudste Neder
landsche geneesheer, herdacht nJ. den dag
waarop hij vóór 70 jaar tot medicinae doctor
werd gepromoveerd aan de Hoogeschool te
Leiden, na verdediging van een desertatie,
getiteld: „Dc Febril>us Intermittentibus" en
van een elftal stellingen.
Alvorens zich in Schiedam als practisoe-
rend geneesheer te vestigen, bracht dr. Vail
lant een jaar door in dc ziekenhuizen te Pa
rijs, waar hij, onder leiding der beroemdste
mannen van dien tijd, zijn praktische kennis
vermeerderde.
In 1843 vestigde dr Vaillant zich te Schie
dam, waar hij spoedig een goede practijk en
Reclame.
Rona
in vierkante bussen I
1 Kg. /L50|%Kg./0.42||
-0-801%)-0.18,
een geëerde positie innam.
Op «lc gisterenmiddag gehouden receptie
mocht dc 93-jarige doctor ontzaglijk veel be-
wijzen van belangstelling, zoo uit Schiedam
als van daarbuiten, ontvangen gemeente-
autoriteiten, de geneeskundige kling voor
Schiedam en Omstreken, doctoren van elders,
professoren en tal van vrienden, die in van
groote bewondering getuigende toespraken
huldigden de belangstelling, die de krachtige
grijsaard zoovele jaren en nog heeft getoond,
voor alles wat de wetenschap betreft.
Mengelberg te Ber 1 ijn. Ilct was
gisteren Mcngelberg's debuut tc Berlijn, waar
hij levens dc eerste uilvoering van Mahler's
Achtste dirigeerde. De symphonic maakte
een grootschen indruk. Mengelberg zijn
stormachtige ovaties gebracht.
J h r. mr. II. A. Steengrachtvan
Duivenvoorde, f Te 's Gravenhage is
bericht ontvangen van het overlijden in den
ouderdom van 76 jaar te Parijs van jhr. mr.
11. A. Steengracht van Duivenvoorde, kamer
heer i. b. d. van II. M. de Koningin, oud-lid dei-
Provinciale staten van Zuid-IIolland en eige
naar van de bekende schilderijen-verzameling
van oud-Hollandsche meesters, in liet mu
seum-Steengracht aan den Langen Vijverberg
te 's Gravenhage.
M r. C. H. Q. v a n S t r ij e n. f De heer
nir. C. II. Q. van Strijen, oud-griffier van den
Hoogen Raad, is Donderdag op reis in den
spoortrein tusschen Haarlem en A'dam plotse
ling ongesteld geworden en overleden. Zijn
stoffelijk overschot werd voorloopig naar het
Wilfielminagasthuis te Amsterdam overge
bracht, is van daar per auto naar zijne woning
in Den Ilaag vervoerd.
De heer Van Strijen bekleedde het griffiers
ambt bij ons hoogste rechtscollege van Juli
190U tot Juli 1910.
Geboren in 1839 te Wijk bij Duurstede, pro
moveerde hij in 1864 te Leiden. Hij bekleedde
achtereenvolgens de betrekkingen van substi
tuut-griffier bij het kantongerecht te Hoorn
(1867—1872); hij het provinciaal gerechtshof
van Noord-Brabant (1872—1874); en van Zuid-
Holland, terwijl hij in 1875 bij dc reorganisatie
van dc rechtscolleges overging (ol bleef) bij
het gerechtshof tc 's Gravenhage (voormalig
provinciaal gerechtshof van Zuid-Holland).
Vandaar ging hij naar Amsterdam over in het
ambt van griffier van gerechtshof aldaar,
welke functie hij bekleedde van 1888 tot aan
zijne benoeming tot griffier van den Hoogen
Raad. Als griffier van den Hoogen Raad be
lastte hij zich, in opvolging van zijne voor-
#gangcrs, met «le verzameling der Nederlantl-
sche rechtspraak.
De begrafenis zal op de Algemeene Be
graafplaats alhier geschieden, waarschijnlijk
Dinsdag a.s.
Een gevaarlijke misdadi
ger. Betreffende de arrestatie van den Bel
gischen 'moordenaar P. J. V., onder Terneu-
zen, meldt men nader;
Zondag kreeg de thans aangehoudene on
der Lokeren (België) twist met den man van
•de vrouw, met wie hij in ongeoorloofde be
trekking stond. V. zon op wraak en verschool
zich Maandag in een leegstaande woning
dicht bij die van bovenbedoeld echtpaar. Toen
nu in den :>acht van Maandag op Dinsdag
dc man uit was, drong hij de woning binnen
en vermoordde de vrouw. Hij sneed haar
den hals af en den buik open.
Na de misdaad vluchtte de ellendeling over
de grenzen naar Nederland. Zijn aanhouding
werd verzocht.
De politie lag op de loer en toen men te
Tcrneuzen vernam .dat de man zich vermoe
delijk in een herbergje, dat 'eenzaam staat
builen de kom der gemeente, ophield trok
zij daarheen en arresteerde den man, die in
het bezit was van veel geld en ook sieraden.
Hij bekende den moord en ook, dat hij het
geld en de sieraden onder Axel ^ontvreemd
had. Dit bleek waar te zijn, want daar was
ingljbroken bij zekeren v. O. De politie te
Tcrneuzen heeft dus door haar actief optre
den Zeuwsch-VIaandercn spoedig van een ge
vaarlijken gast verlost.
Een moordenaar en i nbrekcr.
Donderdag is door de politie tc Slufisbil (Ter
Neuzen) gearresteerd de 24-jarige J. P. Ver
meulen, die Dinsdagmorgen te Lokeren de
gehuwde 27-jarige Helena Meert, moeder van
2 kinderen, met wie hij ongeoorloofde be
trekkingen onderhield, in een twist heeft
gedood. Na zijn arrestatie bleek dat hij
Woensdag tijdens afwezigheid der bewoners
heeft ingebroken tc Axel. De man cn vrouw
waren naar het veld gaan werken. Hij brak
een knel open en nam ongeveer f 150 mee.
Het bezit van dat geld leidde tot de ontdek
king van den inbraak. Hij heeft beide feiten
erkend en is Vrijdag naar het huis van be
waring te Middelburg overgebracht.
Diefstal met geweldpleging.
Dc kruidenier W., aan de Reinoldstraat tc
Velp bemerkte hedennacht omstreeks 2 uur
iemand op zijn slaapkamer. Toen W. op wilde
staan vluchtte de inbreker door een open
staand raam langs een ladder naar beneden.
W. had de tegenwoordigheid van geest de
ladder om te gooien, waarop onmiddellijk een
schot klonk en W. getroffen werd in den lin
kerarm. De kogel ging eerst door den arm,
daarna door het eikenhouten ledikant en
vervolgens in den muur. W. werd vrij ernstig
gewond. De dader had echter kans te ontsnap
pen met medeneming van een gouden dames
horloge, een gouden ketting, een Zeeuwsch
gouden broche, een bos sleutels en een bruin
lederen portemonnaie met geld. Van den da
der is nog niets bekend.
Rijwieldiefstallen. Men meldt
ons uit 's Gravenhage:
Behalve de vier personen, die reeds in ver
band met een groot aantal rijwieldiefstallen
zijn gearresteerd, is nog aangehouden een
bc-lcend worstelaar, die bij zijn arrestatie in
het logement waar hij vertoefde, in het bezit
werd gevonden van een geladen revolver,
zoodal in het geheel vijf arrestaties werden
gedaan.
Het voorloopig verhoor der verdachten gaf
aanleiding tot het op vrije voeten stellen van
een hunner. Dc vier anderen zijn ter beschik
king van de justitie gesteld en naar het Huis
van Bewaring overgebracht.
Verschillende vermoedelijk gestolen rijwie
len cn rijwielonderdeelen zijn nog niet her
kend. I)e hoofdinspecteur, chef der 2e sectie
le afdceling alhier, verzoekt personen, die
een rijwiel vermissen, zich ter eventueele her
kenning van hun eigendom aan tc melden aan
zijn bureau Van «len Vennestraat, tusschen
7 en 9 uur des avonds.
1 n b r a a k. In het kantoor van de fir
ma Becrhorst Zn-, bloemisten te Sassen-
hciin, is in den nacht van Woensdag op Don
derdag ingebroken.
IJit de brandkast, die met geweld is geo
pend .wordt ongeveer f 300 vermist.
Het m es. Gisteren nacht zijn te Wed
de (Gr.) twee arbeiders bij een vechtpartij
rlocr messteken gewond, waardoor zij zwaar
bloedverlies hebben geleden. Drie boerenar
beiders zijn als daders aangehouden en he
den 'er beschikking van de justitie te Win
schoten gesteld.
G e v a a r 1 ij k. In de Ferdinand Bol
straat te Amsterdam werd Woensdagavond
door een jongen vermoedelijk met een flobert
pistool op eene juffrouw geschoten. Hoewel de
juffrouw niet verwond werd, veroorzaakte het
schot een roode vlek op een harer wangen.
Het publiek drong zoodanig op, dat een agent,
die den dader wilde arrestecren, dezen moest
loslaten waardoor hij ontkwam.
Plotseling overleden. Vijf da
mes, die per rijwiel van Haarlem kwamen,
om zich naar Den Haag le begeven, stapten
Donderdag in een café tc Oegstgeesl af. Een
van haar, de 41-jarige mevrouw S., werd
plotseling onwel en overleed kort daarna.
Verdronken. Donderdag middag is
in den IJssel bij Kampen een elf-jarig knaap
je verdronken, dat bij een paar kameraadjes
in een roeiboot wilde stappen.
Gisteren nacht is tc Kielwindemeer de 18-
jarigc W. G., van Martenshoek, waarschijn
lijk dcoi een ongeluk met zijn rijwiel, ver
dronken
Brand te Zaandam. Te Zaan
dam is Vrijdag avond laat de galanteriewin
kel van den heer J. Gccrts Sz,, staande aan
den Hoogendam, door brand vernield. Ook
het belendende perceel, een ledig staand
café „De Vergulden Roemer", kreeg veel
schade, terwijl van de tegenover den brand
gelegen slagerij van tien heer J. Hille alle
ruiten sprongen. Dit perceel kreeg veel wa
terschade.
Een windhoos. Men schrijft uit
Zevenhuizen aan het Vaderland:
Donderdag middag omstreeks half twaalf
ontlastte zich een windhoos op het terrein
van het festival, even buiten de gemeente. De
ververschingstent van den heer Beugsch werd
opgenomen en gedeeltelijk in een sloot ge
worpen. Vijf personen geraakten er onder,
waarvan één in een sloot, die door een ka
meraad gered werd. Lampen, flesschen en
glazen werden gedeeltelijk vernield. Een
andere tent werd een voet hoog opgetild.
School- en Kerknieuws.
Nad Isr. Kerk. Naa rmen uit Am
sterdam mededeelt, wordt de heer M. J. B. Gobits
door de curatoren van bet Nederl. I«r. Seminarium
voorgedragen om te worden benoemd tot rector van
bet seminarium in de plaats van den overleden op
perrabbijn Dr. J. H. Dünner.
Het kind en de school,
XVII.
Huiswerk.
„Jan", zegt vader aan tafel tot zijn 12-
jarige, ,,denk er aan dat de portefeuille mor
gen weg moet; je wou immers die eene mooie
plaat er uit nateekencn?''
„Hè, morgen al?" klinkt het teleurgesteld,
„dan kan ik 't niet meer klaar krijgen; we
hebben voor morgen Geschiedenis-repetitie,
en ook nog een taaloefening en een Fransche
les. 't Is Moeders schuld", wordt er mop
perend bijgevoegd, „ijc mocht ook geen en
kelen avond wat langer opblijven om te tee
kenen".
„Kinderen", zegt Moeder op 'n mooicn
Julidag, „we moesten in deze warme dagen
wat tijdig eten cn daarna de duinen ingaan;
't is nu overdag te heet buiten, maar 's avonds
1s 't zoo heerlijk". „Maar moes, ons werk
dan?" „Wel, doe dat 's morgens vroeg, of tus
schen de schooluren!" „Dat doen wc al, maar
dan komt 't nog heelcmaal niet af; we zijn
juist in de groote repetitie voor 't eindrap
port".
Zoo zou ik kunnen doorgaan, lezer, maar
't is niet noodig. In hoe menig gezin kent men
die nachtmerrie van 't huiswerk, dien ver
stoorder van den huiselijkcn vrede en de ge
zelligheid, die bron van ergernis voor de
ouders, overspanning en onrust voor de kin
deren? Is 't te verwonderen, dat zoo velen,
die alleen de misbruiken, de verkeerde toe
passing van 't stelsel kennen, uitroepen: „Weg
ermee! Schoolwerk behoort in de
thuis; de uren buiten de school be»hooreifr" inzat
't gezin". fectrisclic
En toch het huiswerk, mits binnej en W.
hoorlijke grenzen teruggebracht, met 4i 1 v e
opgegeven en voorbereid, ais onderdeelLl jn di
goed, doelmatig onderwijs heeft g\
pedagogische waarde en behoeft geencrleLrCn j)
deelingen invloed uit te oefenen.
Hoe nuttig, dat werk of die les, wa:
't kind te zorgen heeft, zonder dat, zooi
de school, de tijd nauwkeurig wordt tj
meten en er van een eigen opvattin]
taak, keuze van den tijd, langer of 1 -
werkzaamheid naar gelang der liefihebondcn
voor 't vak, geen sprake is. Hoe vormend £rs wer
plichtsbetrachting, nauwkeurigheid, besefcze heil
de waarde van den tijd! En welk een, ien 't b
ernstige ouders te waardeuren gelegenhei(Aanger
de hoogte te blijven van de ontwikkeling weekers
ner kinderen, te zien wat en hoe er Wj. HolL
onderwezen, wat door ervaren pedagogera,l(iing
en mag gevergd worden van een kin«^n de
verschillende leeftijden, en zeil te kunnen Toegrc
gaan of het onderwijs voor hun kindjüC]{cn
schikt is. Cer*
Een kind is geneigd (wij groote mensf doo
ook, maar een kind nog veel sterker) zichcr ajd
te passen aan zijn omgeving; zijn gedacT^rjeen
en gevoelens erdoor te laten influenced^. de
„Bij tante A. moet ik mijn voeten vegen, 'jos
tante B. wordt er niet op gelet", denkt \rr j,
en hij vergist zich nooit in 't resultaat rn
empirische wetenschap. „Op school moeJaols
netjes schrijven, thuis komt 't er niet op
op school moeten we langzaam en duidr*
lezen, als ik thuis iets voorlees, mag ik 1 s f4
melen"zoo ongeveer denkt een kind, fr Ve
wijls onbewust; cn deze klove tusschen!®11 vai
school en wat daarbuiten ligt, le overbr1 e
gen, is ook een der voordeelen van het trcn"
werksteiscl. Pan
„Wel mogelijk, maar de nadeelcn zijn gf»'aardc
ter!" Toegegeven; laat ons die nadeelcn Naa
der de oogen zien. Ze zijn tweeërlei: lofijksvel
hoeveelheid is in den regel te groot; 2o±dnier
aard der opgaven verdient in veel opzic^reg al
afkeuring. >p de
Hoe de hoeveelheid behoort te zijn? Zoomaren
ring, dat de leerlingen, óók de minder vluLn tie
de taak kunnen klaar krijgen bij ruim ketting
doende nachtrust, en tevens da gel i{j|jc
lijd overhouden voor ontspanning en lief^
benj-bezigheden. I11 't gezin behoort daiie ver
worden toegezien, dat het kind dien weiniL,as g
vcreischten tijd, en de noodige zorg, aan
taak besteedt, en ze niet, zooaLs veelal
bruikelijk is, uitstelt tot bet bijna bedtij<
waardoor 't zoo nadecligc „opblijven"
ouders wordt afgedwongen.
en 01
lussui
lijk o
Het
De aard van het huiswerk hangt ni
samen met den aard en de methode van
onderwijs zelf; de nieuwere, Irissche
mingen, die reeds zooveel goeds in ons
derwijs-stelsel aanbrengen, zullen zeker
het huiswerk in betere beddingen voei*^"
Wanneer b.v. vakken als Geschiedenis
Aardrijkskunde meer beschouwd worden
ten J
troon
kante
bij
het f
teruf
geld
dekt
ter.
Bi
op 1
dr.
en
aan
A
gist<
gym
ten,
ove
■I
17
den b
welke
end.
Na
oog
middelen tot ontwikkeling en niet als 11
materiaal van 't geheugen (een vulling
zoodra de druk verdwijnt van den duim
de opening dichthoudt, met groote snelh
weer wegstroomt), dan zal 't niet kunnen
beuren dat een jongen, die uren lang „op
Aardrijkskunde-repetitie heeft gezeten", 2
als de term luidt, thuis komtjtnet 't deprin
rend bericht: ,,'k Heb een laag cijfer, ik s
dc steden wel aan de rivieren, maar niet
ze aan den rechter- of linkeroever lagen"
Mag er dan niets van 't geheugen won
gevorderd? Zeer zeker, veel zelfs; de kin
heid is de tijd om 't geheugen te oefenen ei
benutten. Mits men in 'l geheugen trachte
te leggen die wetenswaardigheden, waarv
'l kind nog ander nut hebben zal dan
mooi cijfer te halen.
Bij 't onderwijs in vreemde talen is geb
genwerk onvermijdelijk; maar „leer ui^
hoofd ai de werkwoorden, die in 't Fram
wederkeerend zijn en in 't Hollandsch ni
wie kan van dergelijke opgaven 't nut
toonen?
Bij de gebruikelijke methoden, speciaal v
voortgezet en middelbaar onderwijs staat
huiswerk veel te veel op den voorgroi
Menig lesuur op school wordt geheel beste
aan 't overhooren der geleerde en 't „beha
dellen" der nieuwe les. Op die wijze bert
ongeveer 't geheele onderwijs op hetgeen
leerling thuis doet! En 't schrikbeeld der „1
petitie" vertoont dien misstand in nog gro
tere mate. In plaats dat de leeraar in de scho
als leider der repetitie optreedt, en de klas
aan zijn hand het doorloopen terrein nog
doorkruist, door hem gewezen op de voo
naamste punten, herinnerd aan wat 't met
dg aandacht verdiende bestaat 't werk V
den leeraar in den repetitie-tijd slechts in h
opgeven, corrigeeren en waardeeren
schriftelijke opgaven; de leerling moet ze
thuis, trachten al die boekenkennis in zi
hoofd te vergaderen; tuurt zich blind
détails, verliest de hoofdzaken uit het 00
heeft eindelijk maar één gedachte: Hoe lat
nog, voor de repetitie om is! En, ik vraag no
maais: Waar is 't nut van dat zwoegen?
Inderdaad, oplossing van 't huiswerl
vraagstuk is urgent; cn kan worden gevoi
den, zonder dat „das Kind mit dem Ba<
ausgeschüttct" wordt.
B. M. COHEN STUART.
'a J
In de gisterennamiddag gehouden ge
weenteraadszitting van Utrecht werd aang<
nomen het voorstel van B. en W. om aan loei
linger, die kosteloos plaatsing op de gei
te-inrichtingen van middelbaar onderwijs ge
vonden hebben, zoo noodig ook kosteloos bo
venkleeding tc verstrekken, echter in dies
zin dat aan de ouders dier leerlingen voo
de aanschaffing dier kleeding vergoeding
verleend worden of een voorschot ten be
hoeve di«ir aanschaffing zal gegeven worden
De motie van de heeren De Woerd en Vat
Leeuwen in zake de centralisatie van den be
volkingsdienst werd verworpen mict 18 tegen
6 stemmen.
Besloten werd op de Gem. Handelsschoo!
ook onderwijs in dc Spaansche taai te ge
ven.
De motie van den heer Van Leeuwen inzakt
het onderzoek van he' ontwerp-werkliedeav
reglement in dc afdeelingen van den Raad
kwam in behandeling. Bij stemming bleek do
Raad onvoltallig.
Medegedeeld was nog, dat naar aanleiding
van d© interpellatie var den heer Van Lefeu-
