DE E EM LAN DER".
Vrijdag 24 Januari 1913.
BUITENLAND.
FEU ILLETON.
Jonge Liefde.
li° 2©®
Huo jaargang.
Uitgevers: VALKHOFF Ca
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Politiek Overzicht.
Op weg naar den wrede.
De ISalkau-oorlog.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
I
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f l.OO.
Idem franco por post - 1«50.
i: Per week (met gratis verzekering tegen ongelukkon) - 0.10#
Afzonderlijke nummers - 0.05.
'Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Yan 1—5 rogels f 0.50*
Elko rogol moer0.10«
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Grooto lottors naar phuitsruimto.
Voor handel en bedr\jf bestaan zoor voordooligo bopalingon
tot het herhaald ndvortooron in dit Blad, bij abonnement.
Eeno circulaire, bovattondo do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozondon.
De groote raad, dio ■eergisteren in hel pa-
Tekv DolmabagLsje te Konstantinopel verga-
i<tend is geweest om haar advies aan dc re
giering te geven over de vraag: Oorlog of
vrede? is alles behalve eene groote vergade
ring geweest. Zij was dat evenmin wat het
aantal harer leden betreft, als wat.het gezag
aangaat, waarop zij aanspraak kon maken.
Hel mohammedaansehe element was er uit
sluitend in vertegenwoordigd; de hoofden
van de niet-mohammcd'aansche kerkgenoot
schappen waren &r met zorg uit geweerd.
'Men vond onder de leden senatoren, voor
zoover zij geen ohrislelij-ken godsdienst be
leden, ambtenaren en militairen, maar geen
enkelen vertegenwoordiger van handel of be
drijf. Aan de uitspraak van zulk eene ver
gadering, in den vollen zin des woords eene
caricatuua" van eene volksvertegenwoordi
ging, 'kan slechts geringe beteekenis gehecht
worden, en zeer zeker kan de Turksche re-
geering op haar niet de verantwoordelijk
heid afwentelen voor de gewichtige beslis
sing, waarvoor zij staat.
Maar dal is ook niet het dool geweest,
waarmee deze groote raad is bijeengeroe
pen. De Turksche regeering heeft blijkbaar
gezocht naar eene gelegenheid om de rede
nen van het besluit, waartoe zij was geko
men met groot-en weerzin en na lang dralen,
volledig bloot te leggen. Die gelegenheid
heeft zij zioh versohaft door het 'bijeenroe
pen va-n den grooten raad. Daar hebben de
ministers van buitenlandsohe zaken, finan
ciën en oorlog, ieder voor zooveel hun de
partement betreft, volledige opening van za
ken gegeven, en ten slotte is categorisch de
vraag aldus gesteld: „Moeten wij' vrede slui
ten, of zullen wij den oorlog voortzetten on
der omstandigheden, die. door de bevoegde
ministers als onmogelijk worden beschouwd?''
Inderdaad zoo is de toestand. In militair
opzicht bestaat er geen hoop den weg vrij
te maken om Adrianopel te ontzetten, dat
daaraan valt niet te twijfelen op het
punt staat om tc vallen; als de maand Januari
ten einde is, zal de voorraad levensmiddelen
in de belegerde vesting opgeteerd zijn. Het
hoo-gsle wat is te bereiken, is dat aan het
leger van de bondgenooten den weg naar
Konsl anti nope 1 versperd blijft. Maar of de
Tsjafcaldja-liniën in staat zullen zijn den aan
val van den door eene langdurige rust tot
eene nieuwe uiterste krachtsinspanning toe-
gerusten vijiand te weerstaan, is aan ernsti
ge» twijfel onderhevig. Op zee heeft de
Turksche vloot juist in de laatst© da
gen eene poging gedaan om den Grie
ken de heerschappij over dc zee te be
twisten. Maar geslaagd is zij diaarin niet. De
voortzetting van den strijd zon onder die
omstandigheden geringe kans op winst le
veren. doch daarentegen nieuwe, ernstige ge
varen doen ontstaan; de nota van de mo
gendheden heeft daarop gewezen, en de
dreigementen, waarmee Rusland in Konstan
tinopel is opgetreden, hebben daaraan nog
grooteren nadruk bijgezet. Maar zelfs al wil
de men desniettemin den strijd voortzetten,
dan zou men 't niet kunnen, want de weg
om te komen aan geld, dal de zenuw van
den oorlog is, wordt aan Turkije afgesneden.
Het gebeurde met het voorschot, dat de
Banque Oltomane zou verstrekken ten be
hoeve der (betaling van de ambtenaarstrak
tementen, is typisch in dat opzicht. Alles was
gedaan om te zorgen, dat dit geld zou wor
den besteed voor het doel, waarvoor het
was bestemd; maar op het laatste oogenblik
kwam uit Parijs bevel, dat het voorschot niet
moebt worden uitbetaald'.
Zoo zit van alle zijden Turkije vast. Geen
wonder dus, dat toen in de vergadering van
den grooten raad de minister van buiten-
landsche zaken Noradughian ten slotte vroeg,
dat zij, die de voortzetting van den oorlog
wilden, zouden opstaan, alle leden bleven
zitten. Daarmee had de Turksche regeeriiig
van den grooten raad het advies gekregen,
waarvoor zij hem had bijeengeroepen, en
achtte zij zich verantwoord op de nota van
de mogendheden een antwoord te geven zoo
danig, dat de mogendheden bij de Balkan-
stalen hun invloed zouden kunnen aanwen
den om het tot stand komen van den vrede
te verzekeren.
Dit is de loop der geschiedenis tot gisteren
namiddag drie uur. Sedert is er weder eene
groote verandering gekomen. Er heeft zich
weder eene van die verrassingen voorgedaan,
zooals wij in de laatste maanden zoo dikwijls
hebbeu beleefd. Hel kabinel-Kiamil is weg
gevaagd. Eene revolutie heeft de Jong-Turken
weder aan het bewind gebracht en met hen
de elementen, die dc voortzetting van don
strijd willen lot hel uiterste.
Wederom staan wij voor de vraag: Wat zal
de toekomst brengen? Een van de nieuwe
bewindsmannen, Talaal bey, heeft in een in
terview gezegd: Wij zullen de nationale eer
redden ol' vergaan! Maar er is nog een derde
alternatief mogelijk: dc ondergang met de
nationale eer.
■A l li ene, 2 2 J a n. De militaire atta
chés hebben heden Athene verlaten, om zich
naar het-hool'dkwartier in Epirus te begeven.
»2 "3 Ja n. GeneraaL Sapoendjak seint uit
Khenifalias van den 22en: De voorwaar tsohe
marsch van den linkervleugel van liet Griek-
schc leger is lol gisteren langzaam geweest
wegens lerreinbezwaren, omdat het slechte
weder de wegen onbegaanbaar maakte. Het
centrum is vopruitgerukt tot aan de heuvels,
die., gelegen zijn aan gene zijde van den
Toeat'rpas; de rechtervleugel avanceerde tot
aan de linie Bizani—Kotsilik. Een gemengd
detachement vervolgt den vijand, die vlucht
te na Lozecti «te hebben ontruimd; er werden
vier kanonnen genomen en verscheidene ge
vangenen gemaakt. De hevige regens belet
ten eene krachtiger actie.
Cair o, 22 Jan. De regeering heeft de
Hamdd'ieh vergunning verleend gedurende
vier dagen in Suez te blijven. Het voorwend
sel is, dat ei'nslige averijen moeten worden
hersteld. In werkelijkheid wacht het schip
op bevelen uit Konstantinopel.
Suez, 23 Jan. De Hamidieh is uil het
kanaal hier aangekomen en heeft verzocht
liier te mogen blijven om herstellingen te
leunnen verrichten aan liare machines. En
is haar toegestaan tot Zaterdag' te blijven.
Athene, 23 Jan. Het Russische Roode
Kruis heeft den Piraeus verlaten en is naar
Petersburg teruggekeerd.
Over «de reserves, die de Porto bij de beant
woording van de nota ider mogendheden wil
doen (gelden, wordt aan de Frankf. Zfcg. uit
Sofia bericht, dat in ide eerste plaats1 de «Porte
zni verklaren, dat met den afstand van Adria
nopel de maat van de concession vol is «on,
dal nu het spoedig tot stand komen van den
vrede wordt verwacht. Yan de mogendheden
zullen bepaalde verzekeringen over d-e in uit
zicht gestelde fina-noicele hul]) en waarborgen
voor het Turksche bezit 3ai Azië verlangd wor
den.
Men vat in Sofia het eerste gedeelte van
deze verklaring op ais eene weigering van een
ooriogsschadevergoeding!. Het is niet bepaald,
hoe de bondgenooten hunne houding tegenover
deze kwestie zullen bepalen. Er verluidt inJtus-
schen, dat de betrokken mogendheden en groe
pen financiers hun eene schadevergoeding
willen bieden iop deze wijze, dat het overschot
va n de aan die Dei te Publique verpand e bijr
zond-ore inkomsten zal worden overgelaten
aan de in de plaats van Turkije tredende Bal-
kanstaleu.
Londen, 23 Ja n» Reuter verneemt dat
Sir Edward Grey waarschijnlijk legen Maan
dag a.s. eene vergadering zal bijeenroepen der
conferentie teneinde inschrijving te doen van
het protocol der Turksche besluiten, zonder
■de Oltomaansche afgevaardigden te verplich
ten om er formeel voorlezing van te doen. De
gedelegeerden der andere Ralkoinislajlen er
kennen met genoegen dat het antwoord van
Turkije de vrees voor herval ting van den oor
log wegneemt, waardoor het "weldra moge
lijk zal zijn een aanzienlijk aantal 'troepen te
veid'e terug te trekken. 'Niettemin wijzen zij
cr op dat er nog vele ingewikkelde kwesties
op te lossen Mijven. De onderlookening van
het vredesverdrag wordt niet verwacht dan
na een maand. Het denkbeeld bestaat dat do
geallieerden er dn zouden kammen toestem
men om acht honderd millioen francs der Ol-
tohiaan6che schuld op zich ite nemen leven»
de helft daarvan als oorlogsschatting accep-
teerende.
Over de onder de leden van de Turksche
keizerlijke familie hecrschendc stemming be
richt 'de Neue Freie Prcsse uit- Konstantino
pel, dat die bij -den sultan gehouden farailie-
raa'dv behalve door den troonsopvolger en
diens 'broeder, ook werd bijgewoond door
de prinsen Sélah Ed'din, Wahid Eddin on
Subah Eddin. Allen,, met uitzondering van
Abdul Medsjid, moeten zich voor het sluiten
van den vrede uitgesproken hebben.
De laatste oorlogsdaden van de Turksche
vloot hebben eerst in Konstantinopel groote
geestdrift doen ontslaan. Inlussclien wordt
uit Konstantinopel aan de Köln. Zlg. bericht,
dal men thans in regeeringskringen deze
stemming zou willen onderdrukken, omdat
gebleken is, dat 'de Hamidieh -haren merk-
waardigen strooptocht zonder bevel op eigen
initiatief van den commandant heeft onder
nomen. Door de vlucht in de Roode «zee is
deze -kruiser nu verder uitgeschakeld. Ook
het zeegevecht bij Tenedos moeten de offi
cieren den vlootcommandanl hebben afge
dwongen. Men neemt aan, dal dc vloot niet
meer in staat is tot den aanval over te gaan.
In ieder geval heeft het kabinet alle gezag
over hot eskader verloren.
Oolc in het leger, dat, naar gemeld! wordt,
oorlogszuchtig gestemd is, nemen de geval
len. waarin blijkt van een meer of minder
emsUgcn geest van verzet,, loc. De Koerdi
sche ruiters, die nog in de Selimich-kazerno
in Skutari staan, willen niet meer gehoorza
men en verklaren, dat zij slechts een pa'di-
siah kennen, geen minister van oorlog. Dc
kweekel^gcn van de militaire school in
Pankaldi verlangen met veel lawaai de
voort-zetting van den oorlog en willen hij het
leger worden Ingelijfd.
In dc Tsjalaldja-liiJiiën is de stemming veel
veranderd sedert Enver bey en All bey, de
helden van Tripoli, zich daar bevinden. liet
rekent zich niet alleen onkwetsbaar in zijne
stellingen, maar ook zeker van de overwin
ning in iedere ontmoeting. De vrees bestaat,
dat als de vrede gesloten wordt op dc dooi
de mogendheden aangegeven grondslagen,
de mannen van Tsjalaldja, die op slechts 35
K.M. afstand van Konstantinopel zijn, op de
hoofdplaats zullen aanrukken.
IK o n s ft: a n <t! i n o' p e 1, 2 2 Ja n. Dc
leiders van de Jong-Turkschc partij, die gis
teren bü prins Halim vergaderd waren, heb
ben kennis genomen van een rapport over
den diploma li eken toestand, dat afkomstig
is van den oud-minister van buitenlaiulsche
zaken Assim Bey, die zich nu in Weencn be
vindt. Zi,i hebben besloten, dal als de inlich
tingen, heden te verschaffen aan de verga
dering van notabelen, niet voldoende waren,
een Jong-Turiksche senator de regeering zou
voorstellen eene vergadering bijeen te roe
pen van alle opper officieren lot den rang
van brigade-generaal «toe, cn van alle digni
tarissen en oud-ministers, om een besluit Ie
laten nemen ten gunste hetzij van den vrede,
hetzij van den oorlog.
Konstantinopel, 2 3 Jan. liet mi
nisterie is afgetreden ten gevolge van eene
manifestatie. Mahmoed Chelket is tol groot
vizier benoemd.
Frankfort a/M., 23 Jan. Dc Frankfur
ter Zlg. bericht uit Konstantinopel van 5 uur
namiddags: Dc Verheven Pofte is door een
revolutionair comité van Jong-Turken bezet
om de voortzetting van den ooi-log af te
dwingen. De regeering is afgezet.
Konstantinopel, 23 Ja n. Enver bey,
Djavid bey en 301) sof la's drongen het gebouw
van de Porie binnen, terwijl dc ministerraad
er vergaderd was, vijandige kreten slakende
en roepende: „Wij zullen nooit Adrianopel af
slaan!" Zij verlangden hel ontslag van hel
ministerie. Het ministerie gaf zijn ontslag, dat
aan den sultan werd overgebracht door En
ver bey. Dc stad is rustig.
8 u'u r namiddags. (Officieel). Het be
sluit om Adrianopel en een gedeelte van de
eilanden prijs te. geven cn dat lot bijeenroe
ping van den grooten raad, worden als on
wettig beschouwd. De verontwaardiging van
dc natie is daardoor opgewekt, die mani
festeerde voor de Verheven Porte cn hel ont
slag van dc regecring uitlokte. De menigte is
nog niet uiteen gegaan.
Ilaldci Pacha is benoemd tol minister van
builenlandsche zaken.
Tweede telegram: Talaat is ad in
terim benoemd tol minister van binncnland-
sche zaken, Izzel tol minister van oorlog.
Door den correspondent van Reuter geïnter
viewd, verklaarde Talaat: Deze beweging be-
teekent: Wij zullen de nationale eer redde?
of sterven. Wij willen den oorlog niet voorh
zeilen, maar wij zijn besloten Adrianopel U
bewaren.
K o n s t u n t i ii o p e 1, 2 3 Ja n. liet
besluit tot benoeming van Mahmoed Chef kei
tol grootvizier is om 7 Qur des avonds aan
d'e Porte afgekondigd. Mahmoed werd bij
zijne komst inct geestdrift door de menigte
beu roet.
Tw e c "d o t c 1 e g r a m. Om half vier
drongen Enver bey en Djahid bey nu l 300
maiiiPestccrcndo soft as met geweld binnen
in den voorhof van de Porte; zij uitten vij
andige kreten en cisclvtcn hel ontslag van
het ministerie. Dc grootvizier begaf zich
naar het paleis.
D e rdc t ei 1 e g r a m. De minis «n aad
was sinls lieden morgen vergaderd om den
Hekst van hel antwoord der mogendheden
vast te stelten. Omstreeks drie uur kwamen
iliondei-dien (betoogers aan, roepehcle: .,Wij
zullen nooit Adrianopel afslaan; wij willen
■den oorlog." Zij wenden voorafgegaan docó
Jong-Turken, waaronder Enver bey, die do
zaal van den ministerraad binnen ging.
Ecnige oogcnblikken later kwam Enver bey
weer naar buiten en begaf zich naar het
paleis, oni aan den sultan de sohrif'lelijko
ontslagaanvrage van Kiamil Paclia over te
brengen.
«Dc kennisgeving van de benoeming yan
Mahmoed Chelket lol grootvizier werd (looi
Enver bey aan de betoogers gedaan cn nut
toejuichingen begroet.
Men verwacht de definitieve samenstel-
tins van het kabinet. De beweging was lang
van te voren voorbereid door de Jong-Tur
ken. Zij werd zonder bezwaren cn zonder
incidenten teu uitvoer gébracht. Er was Ier
nauwemood eenigo wanorde toen de dele
gatie «dc zaal van den ministerraad binnen
drong. Vrcc-mide journalisten, Iwcc gezant
schapssecretarissen en verscheidene drago
mans van vlo gezantschappen bewogen zich
vrij onder dc betoogers. Dc stad is rustig. Do
directeurs van du posterijen en van d< po
litic zijn «door andere mannen vervangen.
De ambassadeurs van de mogend lieden,
beraadslagen over den toestand.
V i c rdc l e .1 e g r a m. Mahmoed Chel
ket hield eene rode op hel perron van dc
Porte. Hij zeide, dal hij in moeielijkc om
standigheden het bewind oj) zich nam, maar
zou trachten het vaderland tc redden. Zijn
woorden werden door toejuichingen over
stemd. Daarna ging dc menigte uiteen.
Mahmoed Chcfkel liet om zes uur Nora-
dunghian roepen, om zich op de hoogte to
stellen van de builenlandsche polilick.
Alle dagbladen, die niet aanhangers zijn
van 'de Jong-Turken, zijn geschorst.
Men had heden morgen de troepen, die
trouw waren aan de regecring, uitgezonden
voor manoeuvres buiten de slnd, terwijl een
ha tail Ion, dat het comité aanhing, naar de,
Porie gezonden werd.'
liet comité „Eendracht en vooruitgang"
heeft eene proclamatie uitgevaardigd, waur-j
in wordt gezegd: De regeering zette den oor-'
lo' zegevierend voort in Afrika cn Albanië.
Slechts ecnige officieren verzaakten hun
plicht en vluchtten in het gebergte.
Het kabinet werd genoodzaakt af lc trc-;
den om eene binnenlamcLsche revolutie to
vermijden. Het kabinct-Moekhtar ven i -tigdc
Het geweten 'heeft altijd .gelijk, omdtat liet
*i4>et spreekt, als «het ■geen gelijk 'heeft.
ROMAN VAN RUDOLF IIERZOG
naar het Hoogduitach
door J. L. VAN DER MOER.
HOOFDSTUK VIII.
Sedert waren maanden verloopen'.
Buiten bloeicle en .geurde alles, want de
corner was gekomen en daarmee een omme
keer in het dagdijksche leven. Alleen de eti
ketten op de flesschen in ,de Witte Zwaan
waren onveranderd gebleven. De apotheker
handhaafde nog steeds zijn onhebbelijke wijze
.van optreden en ging voort het leven van
srfjn huisgenooten le vergallen. «Mevrouw Ma
rianne werd nog «herhaaldelijk door hoofd
pijnen gekweld, die (haar evenwel in staat
fctelden haar bedorven leven er achter te ver
bergen en juffrouw Lisa was meer onge
naakbaar dan ooit te voren. Alleen Max en
Moritz brachten van tijd tot tijd eenige af
wisseling in het eentonig bestaan. In het bi-
fconder hadden ze hiertoe in -het voorjaar
üog eens goed kans gezien.
Toen de Paasch-vacanlie begon, kwamen
zij, evenals de andere leerlingen, met stra
lende gez'iohten huiswaarts. Ze hadden even-
Wel hnn rapporten niet meegebracht.
„Wat beleekent dót nu weer," vroeg hun
vader verwonderd', „gaan jullie over of niet?"
„Natuurlijk papa," antwoordde Max, heel
fier. „Moritz en ik behoorden altijd tol de
eersten van de klas. Is dat nu «nó,g niet goed?"
„De directeur," vulde'Moritz aan, „moest
onverwacht op reis, en daarom heeft ie de
rapporten niet kunnen onderleekenen. We
krijgen ze nu na de vacantie."
„Als u 't soms niet gelooft," merkte Max
weer op, „vraagt u 'l dan hier naast bij de
familie Berenberg. Hun zoontje zit immers
bij ons in dc klas?"
Nu ze dus overgingen, behoefden dc veel
belovende knapen geen vacantie-wenk te ma
ken. Reeds den volgenden dag eisoliten zij
hun thaler oip, die als prijs op hun bevorde
ring lol een hoogere klasse was gesteld. En
m een minimum van tijd was hel geld ,hun
tusschen de vingers door gegleden.
De strenge diTecteur scheen vóór het /eindi
gen, van de vacant/ie lering-gekomen te zijn,
want op «den laaiMen dag vervoegden Max en
Moritz zich met betraande oogen ibij Papa, lex
einde hun rapport He laten afleekeneii; en
thans bleek dat men «dit tweelingen-paar
waardig had gekeurd, om nog een jaar in de
zelfde «Mas le blijven zitten.
De eerste vraag van den verbolgden vade-r
gold den thaler.
Een bevredigend antwoord bleef natuurlijk
uit, waarop de heer Friiedrich zonder verdere
onderzoekingen op zijn spruiten de lynch-wet
begon Hoe te .passen.
Toen ze zich eindelijk aan zijn straffende
handen hadden weten 'te onttrekken, en hij hen
nog over de gang achtervolgde, ontmoette hij
den provisor, die hem even over zaken
wmsrin.f'O te spreken. Proestend van het la
chen, gaf dc patroon den heer Rose antwoord,
om verder, «de vluchtelingen met het dikke
eind van de «zweep «nawijzend, Ie vervolgen:
„Ik kan u verzekeren, meneer Rose, dat die
twee kereltjes goeie kooplui zullen worden.
Primal Ze hebben T, zoo waar. weten klaar to
spelen, om hun eigen vader te bedriegen!"
En tevreden glimlach end volgde hij den
provisor «naar «die apotheek.
De apotheek leed overigens in den laatste»
fij/d aan vrees voor spoken. Want Hol twee
«maal toe had de Witte Zwaan haar stand
plaats boven de deur van de «apotheek verla
ten en was maar (bimien komen fladderen. Zij
had «den patroon zelfs nog veel verder ver
volgd. Toen deze .namelijk was «op reds gegaan,
om een bruiloft bij te wonen, «en hij des aiio/r-
'gens in een vreemd bed die oogen opsloeg,
stond de geheimzinnige kist vóór zijn ledakam't.
De voerman ilia«d haar daar heel voorzichiUig
neergezet En in de kist lag de Witte Zwaan.
Yan «den «dader was geen spoor t.e ontdek
ken Dit voorspelde bepaald ongeluk!
De provisor Hiep nog steeds gepommadeerd
in zijn geruite pak rond. Zijn optreden even-
wol verried "herhjaaM'eTijk een zekere nervo
siteit, welke hem plotseling kon doen opsprin
gen «en aandachtig naar dots luisteren, alsof
hij met een vierde dimensie in verbinding
stond. Van gewoon mensolielijik standpunt be
schouwd, was deze onrust wel eenigszins te
verklaren.' De heer Rose had namelijk bij ge
ruchte vernomen, 'dat een /tante van hem, wier
eendje erfgenaam hij was, op het punt stond
dit onderma a ns cl ie tranendal voor eeuwig 'be
verlaten, zonder haar geldbuidel «mee te kun
nen nemen. En al bood ook hol karakter van
don provisor wiet don waarborg, dat bij zijn
overpeinzingen niet bepaald het geluk van die
tante op den voorgrond stond, zoo kon hij
locili niet nalaten met de «grootste belangstel-
Sji'iig -aan haar le denken cn haar in stlile Hoe
te wensriien, dat zij van haar aardsohe boeien
spoedig mocht bevrijd worden.
Konraid Ba ren fel d had zioh met buil eivge wo
nen ij-ver! aan die zaken gewijd. Ingespannen
werkte hij van den ochtend «lot don avond,
als ging hot er om, milliioenen, le verdienen.
Hij vertoonde zich bijna niet en nam tegen
over d'e huisgenooten een zeer gereserveerde
houding aan. Tegenover de dames nam hij
natuurlijk dc gewone beleefdheden in acht,
maar met de anderen, behalve met Pfalzdorf
en «graaf Sdhoner, bemoeide Qiij zich uitslui
tend voor zoover hot de zaak betrof. Hij werk
te alleen óm hot werk. Het dool was hem vrij
wel onverschillig geworden. Hij merkte nau
welijks op, «dat de zomer in het 'kind was ge
komen en tien- menschen overall zonnig toe
lachte.
IToinrich Pfalzdorf had zich den lijd ten
nutte gemaakt, om ziel), flink cn met ernst in
de zalcen in le werken en zich vertrouwd «te
maken met de geheimen van dc handelsonder
neming. Ook zijn levenswijsheid was cr op
vooruitgegaan, dank zij de goede raad gerin
gen en de lessen «en .miededeelingen van Bó-
re-nfeld. Hij had heel wat opgestoken, telkens
wanneer hij bij dezen op de kamer had geze
ten en over al do heerlijkheden va«n Azië ha«d
'bootren vertellen. Ook waren de gieestige en
interessante opmerkingen van Schóner, -die nu
tijdelijk het feuilleton van zijn blad verzorgde,
niet zonder invloed «gebleven. Diens gezel
schap, tijdens mooie wandelingen of onder
het gen-oH vaai een frisschen «drank liin het wijn-
huiis, was «niet alleen aangenaam, maar ook
leerzaam voorden jongen man. En ook uaf
eigen ervaring had hij héél veel nuttige on
dvrvinding opgedaan. Want sedert den dag,
dal (hij met Dorus on zijn vrienden in het bier
huis van Jfiger bad 'gezeten, was «hij d«aar met
die menschen nog meermollen samen gekomen*
en «uit d«en onzim «en «uit de eenzijdige wereld-*
beschouwingen, welke hij daar soms tc hoe
ren «kreeg, had hij. «toch meniige wijze les weden'
te puitteri.
Het heeft wefl degelijk zijm nul, ook de ineiv-
schen uit die kringen te loeren 'begrijpen ei?
met hen te kimmen omgaan.
Hot was Zondag. Ileinrich ha«d een died van
den voormiddag -besteed aan rle beliandclin.Qf
van de ingekomen brieven. Tegen elf uur wtai.
Jette -hem komen roepen «om aan de huiselijke
godsdienstoefening deel te nemen, «aangezie/u-
hij was verhinderd geweest om naar de kei*Is
te «gaan. Toen hij «die huiskamer binnentrad,
zag liij dén apotheker reeds met het predik"-,
boek in dc hand op een piano-kruk ritten*
Rechts vaai hem had zijn «echtgenoote dn oen
leuningstoel Vla als genomen, en aa«n zijn lin
kerzijde waren «de HweoEngcn bij, elkaar gokro*
pen. Lisa had' oen voorwendsel gevonden, om
zich aan «de plrochliiighieid te onttrekken, du^
kon de leerling haar plaa/ts innemen. De apo
theker las met eigenaardigen tongval oen*
hoofdstuk uit het boek voor, keek vervolgens
den lering rond on sprak: „We zullen llhant
zingen." Waarna (hij zich omdraaide, zoo dat
hij voor de piano «kwa«m Ite zitten. Hij sloeg
eenige noten aan, om den juisten toon te vin
den, en speelde daarna met één rimger: „W«.
findet die Serie «doe Heimat, «die Ruh".
Wordt vervolgd*
