METHORST i IMLUTÏSSJ,
f-
„Do Nieuwe Karseiioom"
Grootste Gcnoertzaai van Nederland
Steeds twee eerste klasse
kapellen
Prima keuken.
Sociëteit Amicitia.
Sioomlioutzagerjj.
S.M.PEREL, chir.PMgnri
GYSBREGHT VAN AEMSTEL.
ADVERTENTIEN.
ALETTA VOGELENZANG,
gemeubileerde kamers,
Met den Handschoen
getrouwd.
Sigarenkisten en Kistjes
Fijne Likeuren
en Zeer Oude Genever
ERVEN LUCAS BOLS
N. V. TOONEELVEREENIGINB,
DE KIESVEREENIGING
STELLENDIJK.
¥IP»¥Cm
Kassiers en Commissionairs in Effecten.
Coffiinanflitaire Vennooten H. oyens zonen, te Amsterdam).
Amersfoort,
Effecten, - prolongatie, - deposito, assnranüën, - safe-inrichting.
Alle week-abonné's op dit blad, die in het bezit zijn eener verzekeringspolis, zijn volgens de bepalingen in die polis vernield
tegen ongelukken verzekerd voor een bedrag van:
GULDEN bij levens- GULDEN by GULDEN bij verlies ARA GULDEN bij ver- GULDEN bij verlies g*fGULDEN bij verlies
lange ongeschiktheid. overlijden. V van éón hand of voet. /SaïQpyJJ lies van één oog. Iwtyf van een duim- 19^ van een wijsvinger. 19
Uitkeoring dezer bedragen is gewaarborgd door THE OCEAN ACCIDENT GUARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Nederl. Edward Heijmah, Oude Turfmarkt 16, Amsterdam.
GULDEN bij verlies van
eiken anderen vinger.
wijl doofheid daarvan de oorzaak was, als
Tui en suffig, hetwelk verholpen werd door
wegneming aangroeiing in de keelholte enz.
Ook kan de schoolarts van advies dienen bij
verschillende vraagpunten omtrent bouw
eener school, inrichting leerplan en keuze
der leermiddelen.
De taak van den schoolarts kan tweeërlei
zijn. 1. Hel geneeskundig onderzoek van alle
nieuwe leerlingen en onderwijzers en het
toezicht op allen. 2. Het geven van genees
kundig advies bij schoolbouw en vaststelling
van het leerplan. In vele gemeenten Is aan
tien schoolarts alleen het eerste opgedragen.
Welke bezwaren zijn nu tegen het school
artsen-instituut opgeworpen. Gelukkig zijn
•er maar weinig onderwijzers die in hem zien
een lastigen kijk in den pol. Sterk is op dit
gebied overdreven. De schoolarts behoort een
•bescheiden plaats in te nemen, geen weten
schappelijk onderzoek te deen en geen mate
riaal te verzamelen voor medische statistie
ken. Alleen dat, wat de directe belangen der
kinderen raakt, behoort lol zijn taak. Hij is
er voor de kinderen en de kinderen zijn er
niet voor zijn wetenschappelijke eischen. Ook
praclisch zijn er geen onvervulbare eisohen
te stellen.-
Men heeft ook gezegd, dal de schoolartsen
de ouders bcroovcn van hel recht den ge
neeskundige voor hun kinderen te kiezen.
Dal is onjuist, als hij niet als behandelend
geneesheer optreedt. En de ouders zijn ge
heel vrij in liet opvolgen van zijn advies. Al
leen wanneer de kinderen hinderlijk zijn
voor anderen moeten zc van school worden
verwijderd.
Een ander bezwaar is niet weg te cijferen,
nl. de kosten. De kwestie hangt veel af van
de persoonlijke appreciatie of men dc ge
brachte offers acht op te wegen tegen het
geen men verkrijgt. Zeker weegt wel op tegen
de kosten liet weten, dat de hoop der natie
voortdurend onder medisch toezicht staat.
Vooral nu de Leerplichtwet dc ouders
dwingt de kinderen naar school le zenden
is liet plicht der overheid tc waken, dal de
kinderen daar niet in gevaar komen.
Verder zet Spr. uiteen, wat in Utrecht is
bereikt. Sinds Oct 1907 zijn daar school
artsen cn sinds 1 Oct. '12 zijn er 0 in functie.
Deze oefenen toezicht op alle openbare scho
len en op de bijzondere scholen, welker be
sturen dat wenschen. Alle katholieke scho
len maken er gebruik van en in den laatstcn
lijd ook de diaconiescholen. Ieder schoolarts
heeft 3000 leerlingen onder zijn toezicht.
Twee maanden na toelating worden alle leer
lingen in de school onderzocht, waarbij de
ouders desverlangd tegenwoordig ziju. In
dien onderzoek mei ontkleeding gepaard gaat
is voorafgaande toestemming der ouders noo-
dig. Als de kinderen een maand voor de toe
I filing of 14 dagen daarna een geneeskundig
onderzoek hebben ondergaan is onderzoek
door cien schoolarts niet noodig. In 't begin
kwam dal nog wel eens voor maar tegen
woordig als hooge uitzondering.
De schoolarts bezoekt eenmaal per maand
<le school. Hij onderzoekt de leerlingen met
afwijkingen van gehoor- en gezichlsfunctiën
en houdt van alle geconstateerde afwijkin
gen aanleekening. Als hij behandeling wen-
m helijk acht, doet hij mededeeling aan de
ouders en aan den behandelenden genees-
kundige. In 75 der gevallen is het advies
opgevolgd.
Daarna behandelt Spr. de meest voorko
mende afwijkingen. Oogziekten en stoornis
sen in de functiën der oogen werden 16G6
waargenomen in 4 jaar tijcis, terwijl 1025 uit
wendige oogziekten werden geconstateerd
en 316 gevallen van scheel zien: Veel tegen
werking werd aanvankelijk ondervonden
van de zijde der ouders, die zich vaak verzet
ten tegen het dragen van brillen. Een onder
houd van den schoolarts met de ouders helpt
echter veel.
Oorafwijkingen werden in die 4 jaar ge
constateerd als volgt: 486 onvoldoende ge-
hoorseherple, 110 twijfelachtig en 297 oor
ontstekingen. Verder 750 maal te groote
amandel en 518 adenoide vegetaties. Spr.
wijst hierbij op het groote belang van het
tijdig ingrijpen.
Van de huid- en haarziekten heeft favus
een zeer chronisch beloop. Na een moeilijke
behandeling van maanden is bestrijding pas
mogelijk. Pogingen tot uitroeiing zijn in
Utrecht steeds mislukt, daar de lijders steeds
tweer aan de behandeling onttrokken wer
den. Eerst toen dc gemeente op royale wijze
heeft voorzien in een polikliniek is bestrij
ding mogelijk gebleken. Juist bij favusbeslrij-
ding blijkt hoe nuttig het is, dat alle scholen
bij het onderzoek zijn aangesloten. In 1908
kwamen 80 gevallen voor, in 1909 47, in 1910
II nieuwe 17 oude en in 1911 weer 62,
door toetreding der diaconiescholen. Thans
doen zich geen nieuwe gevallen voor, terwijl
de oude grooteudeels zijn genezen.
Hoofdzeer tengevolge van hoofdluis is
{1427 maal waargenomen. Op sommige scho
len is 80 der kinderen cr door aangetast.
Longluberculose werd 127 maal vastge
steld en 150 kcor vermoed, andere longalwij-
kingen 11 o maal en hartziekten 116 maal. Aan
spraak g. reken kreeg men 378 lijders en
480 ruggegraatsverkrommingen.
Aan dc achterlijke kinderen wordt veel
aandacht gewijd en vooral er voor gezorgd,
dat die kinderen die het werkelijk noodig
hebben naar de school voor achterlijken
gaan.
Ten opzichte van het tandbederf werd ge
constateerd dat i der schoolbevolking in zoo
danige graad was aangetast, dat behande
ling wcnschelijk was.
De cijfers bewijzen de uitgebreide taak
yoor de schoolartsen weggelegd. Maar ook
moet de schoolarts zijn aandacht wijden aan
de algemeen 'besmettelijke ziekten. De school
speelt eeu groote rol bij de verspreiding,
vooral van mazelen, kinkhoest, waterpokken
cn bof. Bij diphterie en roodvonk wordt de
school ontsmet
Ook voor schoolvoeding door het consta
te eren welke kinderen aan ondervoeding lij
den cn voor de vacantiekolonies treedt <le
schoolarts op. De onderwijzers moeten
eveneens onderzocht worden. Lijders aan
open tuberculose moeten bijv. uit school ge
weerd worden.
Ten slotte stelt spr. de vraag: Is hel wen-
schelijk den schoolarts le benoemen uitslui
tend als zoodanig, of kan hij ook praclijk
uitoefenen. Spr. is voor hel laatste. Alleen
schoolarlsenarbeid is eentonig en doet het
gevaar voor sleur ontstaan. De school zal
meer gebaad zijn met een arts met gewone
practijk, die dan frisch blijft en op de
hoogte der medische wetenschap, liet be
hoeft niet zoo'n specialiteit tc zijn dat men
daarover onder de gewone medici geen ge
schikte krachten zou kunnen vinden.
Als nevenambt is het ook goedkooper.
Amersfoort heeft 6 openb. scholen met 1950
kinderen, 7 bijzondere met 1950 en 4 fröbel
en bewaarscholen met 700 kinderen, zoodat
2 artsen voldoende zijn als het als neven-
ambt geldt. Dan wordt het dus niet zoo
kostbaar. Andere gelden kunnen dan be
schikbaar worden gebeld aan subsidies voor
verecnigiagen, die helpen waar extra be
handeling wordt vereischt. De behoefte aan
die extra behandeling onHlaat door den ar
beid van den schoolarts.
Spr. wenscht, dat Amersfoort binnenkort
het instituut zal bc-zitlen en dat alle scholen
cr gebruik van zullen maken. Hij is zeker,
ciat het een instelling zal zijn tol heil van
het onderwijs en van Amersfoorls toekom
stige burgers.
Dc heer R u ij s heeft den spr. met veel
aandacht gevolgd en is wel eenigszins van
zienswijze veranderd. Toch zou hij willen
vragen of het aanstellen van een specialiteit
geen aanbeveling verdient. Hoe is dat in
Utrecht, wordt het daar als neven ambt be
schouwd?
De heer Carstens antwoordt, dat in
Utrecht 6 schoolartsen zijn op een salaris
van f 800. Zij zijn gerechtigd nevenpractijk
waar te nemen.
Een specialist behoeft het niet te zijn. Wil
men een schoolarts met alleen sohoolartsen-
praotijk, dan moet men heiu ook een tnacte-
ment geven volgens zijn stand.
Een ander vraagt of er ook school-
psyohiaters zijn voor zielsziekten.
De Spreker zou het een ideaal vinden
voor alles afzonderlijk een specialiteit, maar
dat is te duur en ook niet noodig daar ieder
arts afwijkingen vel kan ontdekken-
Den heer R ij ke n s heeft het verwonderd,
dat spr. ook nog niet een middenweg heeft
aanbevolen, lil. een schoolarts met consul
tatieve practijk. Als ook gewone practijk
wordt toegestaan kan zoo n arts het zoo
druk krijgen, dat zijn schoolartsentaal;
daardoor zou moeten inboeten.
De Spreker acht hel een bezwaar al
leen consultatieve praclijk loc te staan,
daar een medicus daarmee niet genoeg zou
verdienen. Alleen kan iemand zich als zoo
danig vestigen als hij zijn naam reeds ge
vestigd heeft. Het zal dan ook moeilijk val
len zoo iemand te vinden.
De voorzitter dankt daarna spreker en
aanwezigen en sluit de vergadering.
Uitspr. in slrafz. kantongerecht Amers
foort. 13 Jan. 1913.
K. R., Spakenburg, straatschenderij (op 6
Dec. 1912 te Bunschoten op den openbaren
weg, duwde deze beklaagde zekeren II. R.
uit baldadigheid tegen den wielrijder W. W.
aaai, waardoor deze van het rijwiel viel en in
de modder terecht kwam) f 15 subs. 3 d.
A. dc R.. "W. G. P., Amersfoort, straatschen
derij (op 4 Dec. 1912 te Amersfoort, aan dc
Aralhemschestraat hebben beidie beklaagden
uit baldadigheid een rijwnelhek opgenomen
en opgehangen aan een voor een reclame
bord bestemd toestel dat bevestigd was aan
den voorgevel van een aan genoemde straat
staand huis) aeder f 5 subs. 3 d.
R. de Gr., Bunschoten (Eemdijk) een dier
op een mensch aanhitsen f 5 subs 5 d.
II. R., Baarn, dronkenschap, vrijgesproken.
D. H-, Baarn, dronkenschap, f 3 subs. 3 d.
D. H., Baarn, verwekken van nachtelijk bu
rengerucht f 3 subs. 3 d.
M. de G., zwervend, dronkenschap f 5 subs.
3 d.
M. de G.. zwervend, valsclien naam opgeven,
f 15 subs. 15 d.
II. T., zwervend, dronkenschap gepleegd bij
3e herhaling, 14 datgen hechtenis.
A. M., Baarn, -wielrijden zonder licht, ge
pleegd bij herhaling f 3 subs. 3 d.
bi. V., Amsterdam, op den openbaren weg
wapen bij zich hebben f 10 subs. 10 d. met
verbeurdverklaring en bevel lot vernietiging
van de in beslag genomen revolver en patro
nen en valschen naam opgeven f 20 subs. 20
dogen.
E. T., Barneveld, zich in open jachttijd zon
der acte, boncent of buitengewone machtiging
met geladen geweer in het veld bevinden, f 5
subs. 4 d. met verbeurdverklaring van het in
beslag genomen geweer.
C. K,, Spakenburg, als geleider van een
hondenkar daarop met tweo personen plaats
nemen, f 3 subs. 3 d.
A. V., Soest, overtreding Leerplichtwet, f 5
subs. 3 d.
A- W., Hoevelaken, overtreding Leerplicht
wet, f 5 subs. 3 d.
G. T., Hoevelaken, overtreding Leerplicht
wet, f 4 subs. 4 d.
B. B., Hoevelaken, overtreding Leerplicht
wet, 2 maal gepleegd, 2 maal I 3 subs. 2 maal
6 dagen.
G. J. J. B., Baarn, wielrijden zonder licht.
Teruggave aan ouders zonder toepassing van
straf.
AGENDA.
Dagelijks: Bioscoop LangestraaL
Dagelijks: Baoacoop de Arend.
Lezing Nederlandsche Protestantenbond
oo 27 Januari.
28 Jan. Amicitia. Zanguitv. Soli Deo Gloria.
29 Jan. Tooneelvereen. „"West Frisia" (de
Wilsons), in Amicitia.
3 Febr. Volksavond Amersf. Mannenkoor
4 Fcbr. Concert Amersf. Mannenkoor.
7 Fcbr.: Abonnements-concert Vogel—An-
driessen.
9 Fcbr. Nut, Volksavond.
11 Februari: Nut, uitvoering voor do leden.
15 Februari: Opvoering van „Geloof en Va
derland" in Amicitia.
20 Februari: Lezing Protestantenbond.
(Lezingen, uitvoeringen, vergaderingen enz.
die in het Dagblad geadverteerd worden,
worden gratis onder onze agenda opgenomen.
Burgerlijke stand,
24 Jan. 1913.
Geboren: Theodora, d. y. Hendrik Jan van
Barreveld en Cornelia van der Heijden.
Maria Johanna, cl. v. Sleplianus Ising en
Alida Buclding.
Overleden! Geen.
Soheepvaartbe richten.
Het s.s. Grolius van de St Mij. Nederland
vertrok 23 Jan. van Lissabon (thuisreis).
Marktberichten.
A morsfoort, 24 Jan. Op de heden gehou
den weekmarkt besteedde men voor Zandaard-
appelen 2.k 2.40. Appelen 3.A 5.
Peren f 3.a 6.per ILL. Hoendereieren
5.60 k 6.Bruine eieren 6.— a 6.10 per
100 stuks. Boter a per K.G. Kippen
0.80 a 1.40. Kuikens 0.a 0.Piepkuikens
0.A 0.Oude Eenden 0.90 A 1.20. Hazen
0.A 0.Wilde Konijnen 0.50 a 1.65 Tamme
Konijnen 0.80 A 1.52 per stuk. Duiven 0.50
•i 0.70 per paar. Vette Varkens A
Magere Varkens A Zeugen 00 A 000
Biggen 11.— a 16.—.
Hooiboter 1.50 A 1.70. Jonge Eenden.
1.— A 1.30.
Aangevoerd waren 100 beet. Appelen. 30
heet. Peren. heet. Aardappelen. 800U0
stuks Hoondcreieren. 400 kilo Gras- en Hooiboter
U00 kilo Margarine, stuks Vee. Vette
Varkens. 0 Magere Varken. 350 Biggen en
Zeugen
Telegrafisch Weerbericht.
Naar waarnemingen in den morgen van
24 Jan. 1918
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met
Instituut te de Bilt
Hoogste stand 765.8 te Seydisfjord; laagste
stand 745.7 te Malinhead.
Verwachting lot den avond van 25 Januari:
Matige, tijdelijk krachtige, Zuidelijke tot Z.W.
wind, meest zwaar bewolkt, waarschijnlijk
regenbuien, weinig verandering in tempera
tuur.
Fietslantaarn aansteken 4.59.
STAATSLOTEN.
Hooijste prijzen der 5-, klasse.
TRE KING VAN 28 JANUARI.
5000 9259
1000 2772 8084 11468 20008
400 2179 10628 14980
200 2567 11101 16446 13610 20965
f 100 843 56-19 9310 10310 10651 19314
18998
Vijfde Klasse Prijzen
van 70.
11
331
373
394
424
483
484
490
502
546
617
776
902
1184
1187
1518
1625
1811
1972
2295
2665
2709
2867
2943
3580
3590
3796
3909
3957
3989
4015
4384
4467
4508
4930
4952
5189
5404
5471
5581
5674
5800
5308
5868
5939
5973
6340
6417
6648
6753
7073
7113
7549
8030
8215
8245
8385
8405
8509
8630
8742
3763
8787
8890
8964
8973
9115
9335
9546
9604
9959
10074
10175
10261
10490
10385
10985
11309
11361
11497
11566
11590
11692
11716
11774
12077
12250
12305
12442
12452
12460
12547
12614
12861
12380
12901
12918
13043
13358
13387
13514
13544
13916
14262
14473
14490
14496
14806
14915
15206
15263
15325
15344
15442
15511
15610
15631
16060
16170
16188
16526
16311
16902
17316
17395
17548
17716
17770
17824
17834
18126
18194
19269
19367
19427
19431
19498
19504
19629
19736
20274
20307
20320
20419
29549
20604
20640
Heden overleed zacht en kalm,
in den ouderdom van ruim 88 jaar, onze I
Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
weduwe van don heer Johannes Kroeze.
Uit aller naam:
P. C. J. P. KROEZE.
Amersfoort, 23 Januari 1918.
I Eenige kennisgeving: geen rouwbeklag.
Clafé-Kestaurant
Amsterdam.
Gevraagd op goeden stand, in of bij
centrum der stad 2 eenvoudige
voor een maal per week, gedurende een uur,
Br. fx. onder no, 76 kantoor van dit blad.
Woensdag 29 Januari 8 uurg
Tooneelspel in 8 bedr. van FABRIÜIUS.
Door de Tooneelvor. „West-Frlsia."
Dir. JOH. en JAO. WILSON, uit Hoorn.
1.50 (Leden 1 mits do kaarten worden
genomen vóór 29 Jan. 's midd. 12 uur).
II® rang 0.75, III® 0.40.
Plaatsbespreking als gewoonlijk half één.
van reukoloos bout, ter verpakking van boter
cacao, parfamericn, enz.
KRAMER SMITS, voorheen VERMAAS, Delft.
worden wel nagemaakt
doch niet geëvenaard.
AMSTERDAM.
Stationsdwarsstraat S, Utrecht,
is dagelijks te oonsulteevon of te ontbieden
Behandeling van Likdoorns» Nagels on
verdere ongemakken aan -den voet, golieel
pijnloos en antiseptisch.
Ulrechtsche Schouwbwg-Maatschappij.
Altlstleko leiders: HEIJERMANS VERKADE.
Zaterdag 25 Januari 1913,
van
Blijspel in 4 bedrijven van LODE WIJK MULDER
Aanvang hall acht are*
Prijzen der Plaatsen: Balcon ƒ2.25,
Stalles en le Amph. 2.—, le Zijloge f 1.75,
Baignoires en 2e Amph. ƒ1.50, Parterre ƒ1.-,
8e Amph. 0.80, 2e Zijloge 0.75, 4e Amph.
0.50, Gaanderij 0.80.
PlaatsbesprekingVoor aandeelhouders
Vrijdag Yan 10 tot 11 uur, en voor het publiek
na loting, van 11 tot 12 en van 1 tot 3 uur.
Vordor Zaterdag,van 10 tot 12 on van 1 tot 8
uur.
Schouwburg
Utrecht.
N. V. de Nederlandsche Opera en Operette
(REMBRANDT'THEATER) Amsterdam.
Zondag 2S Januari 1393,
Oorspronkelijke Operette in 3 bedrijven.
Woorden van W*. DE BRUYN.
Muziek van J. P. OOMES.
Dirigent: J. KWAST.
Regie: AUG. T. C. KIEHL.
Aanvang halt acht are.
SC?"* I>e prijzen worden verhoogt*
niet 5°/0 auteursrechten.
Schouwburg.
Utrecht.
H. V. „HET TOONEEL Dir. WILLEM ROVAARDS.
Dinsdag 28 Januari 6933,
Treurspel van JOOST v. p. VONDEL.
Regio: WILLEM ROYAARDS.
Muziek van THEO VAN DER BIJL.
Modewerking van GERARD ZALSMAN.
„Nu herstelt Royaards hot zien van d«
Gysbreght als een luister en hij doet dit voof
het land"»
N. Rott. Crt. van S Jan.
Aanvang lialf 8 «re.
MUURHUIZEN 15.
Telefoon 49.
Kantoor geopend van 9-5 uur.
