KS° 232
II" Jaargang,
„DE EEMLANDER".
Woensdae 19 Februari 1913.
Uitgevers: VALK H OFF Co,
r
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO.
ABONNEMENTSPRIJS:
P.r A jroaandeo yonr Amersfoort A I-OO.
Bg het verleenen ran pensioen en gratifi
catie aan de H.R. Dr. van Driel on Vinlf,
werd van deae omstandigheid in de desbetref
fende stukken goeue molding gemaakt. Eerst-
genoemde heeft oono dochter met eigen inkom-
•eten en laatstgenoemde eigondomraen enz.
Naar mijne besoheiden meening hobben wij
daarmede ook niets te maken, maar hobben
wjj alleen te booordoolon of een man van 70
jaar, dio na 29-jarigen dienst don politiedienst
aal gaan vorlaten, of wij die niet behoorlijk
zullen raooten betalen, om de laatste levens
jaren te kunnen 6l[jten.
Met f 3.in do week zal do man spoedig
het Burgerljjk Armbestuur moeten lastig vallen.
Ik geloof dan ook, dat moQht de Raad het
voorstel van Burgemeester en Wethouders
aannemen, v. d. Kolk, na herstel van zijne
ziekte, den politiedienst weder zal hervatten.
Ik voor mij, Mijnheer de Voorzitter, ik zou
het een sohande vindon, dat eene autoriteitoen
man van 70 jaar nog maar iederen avond
nachtdienst laat doeu Do bewakiug van een
zeker doel is bij zoo'n ouden man naar myne
moening ook niet in goede handen.
Ik stol den ook voor aan v. d Kolk met
ingang van den dulum van ontslag, het hem
toekomende ponsioen ad f 79.'s jaars te vor-
leenen en daaraan tne te voegen een gratifi
catie ad f 171.por jaar, zoodat hij alsdan
zal genioten van zijn laatstgenoten jaar
wedde zjjnde f 375.
De heer Van A c h t e r b e r g h Ik wil dit
gaarne ondersteunen.
Do heer Gerritsen: ïlc geloof wel dat
lederen keer wannoor hier oen dergelijk
voorstel aan do orde komt, daarbij zoker wel
de billijkheid woidt botracht on «lat de Baad
altijd beroid n hot noodige too to staan. Do
man heeft er geen recht meer op, maar mon
wil hom gaarne ten minste zoovool geveu dat
hij er even kan komen. Doch wanneer wij
den weg op gaan dion de hoer Leinwober
voorsteltdan kunnen wij gerust inoons onze
pensioenregeling wegrodonecren, en dau bon ik
overtuigd dat B. on W. een heel anderen weg
moeten inslaan. Wat mij botreft kan ik mij
volkomen voreenigen mot wat B. en W.
hebben voorgesteld. En ik geloof werkelijk,
dat de man dankbaar zal zijn dat hij meer
krijgt dan hem werkelijk toekomt. Ik zal
daarom het voorstel van B. en W. steunen.
De Voorzitter: B. en W. hebben
zich op hetzelfde standpunt geplaatst als de
heer Gerritsen. De hoer Leinweber heeft in
zijn rede te pas gebraoht do woorden „on-
dersteuning vau h.t Armbestuur". Dit is nu
juist het uitgangspunt van ons voorstelwij
willen de menschen builen het Armbestuur
houden. Wij willen ze liover dat geld recht
streeks geven uit de gemeentekas. Als do
heer Leinwober zich de discussie herinnert
over Bildersdan zal hij het onmiddellijk
toegeven. Wij hebben den persoon in kwestie
gevraagd on hij heeft ons verzekerd dat hij
er van f 3.in do week kan komen. Is het
nn wenschelljk dat uit den Rund een voorstel
komt om dit to verhoogen Wij moeten ons
een beeijo in acht nomenwij hebben nog
meer van dergeljjke aanvragen. Do menschen
hebben er absoluut goen recht opMoeten
wij ze dan het maximum pensioen geven?
Als men van het pensioen wil geven voor
29 dienstjaren waar gaae. wjj dan naar toe
In uw systeem zou men hoogstens 10/oo kun
nen geven, dus nog niet de helft. Maar als
we dit doen dan komt er straks oen leeraar
of ander ambtenaar en vraagt het zelfde.
De heer Leinwober. Als v. d. Kolk
verzekerd heeftdat hij met f 3.genoegen
neemt, dan trek ik mijn voorstel in.
Het voorstel van B. en W. wordt daarna
goedgekeurd z. h. o.
17®. Prae-advie8 van Burgemees
ter en Wethouders betreffende een
adres van Kerkvoogden der Ned. Herv. Ge
meente. [Afd. I, no. 67].
De he^r Veis H e ij n Mijnheer do Voor
zitter Met zeer veel belangstelling heb ik
kennis genomen van het prae-advies van B.
en W. met betrekking tot het adres van de
Kerkvoogden van de Nederlandsche Hervormde
Gemeente, alhier. Gaarne breng ik hulde aan
onzen kundigen archivaris voor srijn rapport,
dat zeer duidelijk on klaar is, maar ik vraag
mij af of hot niet ook zeer voorziohtig gestold
is, al8 ik hier lees „Uit het volgende zal blij
ken dat er eenig verband beataar tussohon
het vorlies dor bografenisroeliten door Kerk
voogden der Ned. Hervormde kerk en de som,
uitgotrokken voor don brandwacht op den to-
ron. Ovor de kwostle eohtor of hot laatste
werkelijk een schadeloosstelling voor het eer
ste genoemd mag worden waag ik geen gis
sing."
Hiorop laten B. en W. volgen „TTet onzer
zijds ingestelde onderzoek, waarvan do uitkom
sten zjjn vorvat in het hierbij ovorgelegdo
rapport van den Gomoente-arohivaris, hooft doon
zien oat doze grond voor het verzook niet
juist is. Onder verwijzing daarnaar bobben
wij do oor U voor te stellen, afwijzend op het
adres te beschikken."
Mijnheer de Voorzitter I Het is voor mij
moeilijk om hodon mijn stom uit te brengen,
wat ik gaarne zou doen, naar rocht en billijk
heid, omdat ik hierin mis uitvoering van wat
de Raad aan Burgemeester en Wethouders
hooft opgedragen, hem te dienen van advies,
en dat do kerkvoogden ia de gelegenheid zijn
gesteld om hun standpunt tegenover den Raad
nader uiteen te zetten. Daarom verzoek ik
beleefd, de bohandoling van dit onderwerp uit
to stellen, om kerkvoogden der Nederlandsche
Hervormde Gemoento in de gelegenheid to
stollen, nadere inlichtingen te goven tot moti
veering van hun standpunt.
De Voorzitter: Onmiddelljjk na de ver
schijning vnn dit stuk, nu veertien dagen ge
leden, is oen exemplaar daarvan gezonden aan
korkvoogd^n, juist mot de bedoeling dat zij in
de gelegenheid zou 'en zijn hun standpunt
nader uiteen te zetten. Wij hebben daarop
goen adros gekregen, maar als de mogelijkheid
bostiat dat er eon komt, dan zal do Raad
zeker bereid ziju de beslissing in afwachting
daarvan aan to houden. Ik vertrouw dat geen
der hoeren daartegen bezwaar heeft.
Het voorstel wordt aangehouden.
18 Voorstel van Burgemeester
en Wethouders betreffende de verlich
ting van de kade aan de Groote Koppel.
Goedgekeurd zonder beraadslaging of
stemming.
19°. Voorstel van Burgemeester
en Wethoudors tot vaststelling van den
datura van hot in werking treden van het Ro-
gleineut voor de brandweer. [Afd. I, no. 81].
Als voren.
20°. Voorstel van Burgemeester
en Wethouders tot aankoop van ter
rein aan den Utreohtsche straatweg. [Afd. I
no. 129].
De heer V <a n Achterberg h: Met het
indienen van dit voorstel, mijnheer de
Voorzitter, geeft Uw College blijk, voor
stander te zijn van gemeenteijke
grond-exploilatie, en daar ik zelf een groot
voorstander daarvan' hen, spijt het mij, in
Diaals van mijn slem aan uw voorstel le kun
nen geven, d-iL te moeten bestrijden.
Uitdrukkelijk verklaar ik u, da<t mijn be
strijding niet geldt het principe gemeente
lijke grond-exploitatie, doah slechts den aan
koop Yan dezen grond, die, zooals ik u hoop
aan te toonen, zeker in de eerste 200 jaren
niet voor exploitatie in aanmerking komt,
omdat hii te ver van het bebouwde gedeelte
der gemeente gelegen is.
Dadelijk zuil u met mij eens zijn, dat er
voor grond-exploitatie niet alleen .grond,
maar eveneens bewoners noodig zijn. Zon
der bewoners is grond-exploitatie immers
onmogelijk. En nu slaan we hier voor het
feit. dat er in de eerste 200 jaren zeker geen
bewoners voor dien grond >te vinden zuilen
zijn.
In 1888 kwam -het Bergkwarlier in exploi
tatie en nu. na 25 jaren, is daarvan circa
1/15 deel bebouwd, zooals U kunt zien op de
tee'kening, die ik U heb overgelegd. Gaat die
bebouwing dus in hetzelfde "tempo voort
iets, dat nog lang niet zeker is, daar er in
den laats ben tijd veel minder gebouwd werd
dan zou het Ber.gUrwarflor eerst Ba
25 jareai bebouwd zijn. En aangezien het teirw
rein, dat Uw College ons voorstelt thans aan
te koopon, achter het in exploitatie ijjnde
Bcrglerrein ligt, zou dit eorst in aanmerking
komen voor bebouwing als hot Bergkwartiex
bebouwd ia, dus eerst nA 375 jaren.
Nu zult U mij misschien tegenwerpen, dat
de bebouwing vnn het Bergkwaiiior niet zóó
lang zal duren, onrda't boe grootcr do Ge
meente wordt, de bebouwing des te sneller
gaat. In de praktijk blijkt het echter niet zoo
te zijn; immers in het eerste gedeelte van de
25 jaren dat het Bergkwnrtier in exploitatie
kwam, werd er meer gebouwd dan in de
laatste jaren.
Vnn hot station heeft men 20 minuten noo
dig om op het terrein te komen, dat Uw col
lege thans voorstelt te koopen. Langs dien
geheelen weg, gaande door de Konlnginne-
laan, de Kmmalaan en den Utreahtschen
straatweg, zijn 6lechts 1 particuliere huizen
gebouwd.
Op het gcheele torrctn om het Borg-hotel,
waarin reeds voor circa 7 jaren de wegen
gelegd en de gaslantaarns geplaatst zijn, is
nog niet één huis gezet.
Waarlijk, mijnheer de Voorzitter, ik be
grijp niet, dat de Wethouders, die toch op
de hoogte van den toestand zijn, U, die nog
zóó kort hier is en daarom niet op de hoogte
kunt zijn, niet hebben gewaarschuwd» eerU
dit voorstel hebt ingediend
De Voorzitter. Mag ik u er op at
tent maken, dat i k Idllt voorstel niet heb
ingediend? U spreekt van Wethouders die
den Voorzitter niet hebben gewaarschuwd,
maar dit voorstel gaat uit van het College
van Burgemeester en Wethouders. Een Bur
gemeester dient nooit een voorstel in. Zooals
u straks hebt gezien, brengt zelfs aangaande
de politie bet College hel voorstel van den
Burgemeester in den Raad. Dit voorstel is
•echter geheel uitgegaan van hel College.
De heer van Achterberg h. U be-
griipl mijn bedoeling heel goed, en het doel
toch weinig aan de zaak af.
U hebt zich in dien korten tijd nieit ver
trouwd kunnen maken met de toestanden
van een kleine gemeente als deze. U moet
nog te veel, dunkt mij, de toestanden In het
hoofd hebben van een groote stad als Den
Haag
De Voorzitter. Ik vnaag mdj af, of
dit hier ook ter sprake kan komen. Zooals
ik u zeg, is het voorstel ingediend door het
College van Burgemeester en Wethouders.
Dat bestaat uit vier personen. Nu gaat u het
verdeelen in vieren en wendt u tot één per
soon. U moei u wenden tcyt het heele College
dat het voorstel heeft ingediend en dat er
aansprakelijk voor is.
De heer Van Achterberg h. Ik W
grijp heel goed, dat het College aansprake
lijk is, maar ik wend mij tot den Voorzitter
AJk u liever hebt d"at ik er het College bij
voeg, dan zal ik dat doen. Het is voor mjj
een kleine moeite.
De Voorzitter. Natuurlijk spreekt u
tot den Voorzitter, dat gebeurt altijd in ver
gaderingen. Maar de voordracht aan den
Raad is gedaan door Burgemeester en Wet
houders.
De heer Van Achterberg h. Best,
miinheer de Voorzitter, diat heb ik immers
eerst gezegdl
Procentsgewijze gaan wij met ons bevol
kingsregister even sterk vooruit als groote
steden; maar we moeten niet vergeten, dat
het aantal procenten bijv. voor Den Haag,
een veel grooter cijfer aangeeft "dan dat voor
onze gemeente. Koopt bijv. Den Haag grond
voor exploitatie op een half uur afstands van
zijn bebouwd gedeelte, dan kunnen wij, in
verhouding tot onze toeneming van bevol
king, slechts op eenige minuten afs-tands van
ons bebouwd gedeelte grond aankoopen.
Amersfoort heeft 24.000 inwoners, Amslos
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Van 15 regola.. f 0.50,
regol moor0.10,
ienstaunbiodingon 25 cents bij vooruitbotnling.
roote lettors naar pliatsruimlo.
oor handel on bodryt bestaan zoor voordoelige bepalingen
tot het herhaald udvortooren in dit Blad, bi) abonnement
Eeno circulaire, bevattende de voorwaardun, wordt op
aanvraag toegezonden.
oorlog was
de veldslag
k dc beslis
orlog, want
kracht uit
zijn slechts
c eigen on-
epen nu om
le Bulgaren
Adrianopel
we spel ziju.
?an Turkije
Frankf. Ztg.
ire toestand
unstig voor
le olficieele
c te geven,
de verdere
fn te gaan.
en afgezon-
(idich heelt
ijls weer te
tn bcdenke-
sdienst, die
I kar opleve-
ttJienlijke le-
sjarkeui te
mee schuld
minder ge-
nict in slaat
brengen en
)enafdeelin-
•ïsoleerd en
.stander be-
aan Turk-
li en werking
Dat is ook
gebleken,
l tegenover
luiden ope-
t men met
ier uit zijne
lal het ver
heven Porte
er Bey dui-
ien ook te
wegen zich
verder dan
chlerhoedc,
t overwicht
:t Turksche
tot Tsjorloé
zal kunnen
jren maakt
ening. Het
slaat door
•ten zich te
achterwege
hongeren,
r terugtrek-
Turken hen
i slecats in
'stelling van
len eenigen
png kunnen
{esnedcu te
itige weder
1 echts lang-
lune nieuwe
ndcr de of-
Izzel Fuad
a de kaval-
en andere
officieren weigeren dc bevelen van Mahmoed
Ckefkct uit le voeren. Men heeft zich genood*
zaakt gezien, ©enige officieren van het Iron!
gevangen te nemen.
Dat zijn weinig hoopvolle verschijnselen
op het tegenwoordige tijdstip. De grootvizier
geeft zich er ten volle rekenschap van, dal
deze strijd geen kans van slagen heeft; maax
de binncnlundschc toestand maakt hét hen.
moeiclijk een vrede aan te nemen, zooail
door dc groote mogendheden werd voorgc»
sleld. Hiertoe zal wel eerst eene ander© r©
gecring 111 de gelegenheid zijn.
De correspondent van de Köln. Ztg. be
richt uit Konstanlinopel: Ofschoon de olfi
cieele berichten aanhoudend van overwin
ningen spreken ,is nergens een doortastend
succes te vernielden. De militaire kringen
stemmen veeleer openlijk toe, dat hij Boelair
de nederlaag volkomen is geweest. De bij
"lsjarkeui gelande divisie van Enver Bey werd
geslagen en letterlijk in zee geworpen. Over
het lot van de verblijfplaats van Enver Bey
ontbreken nadere berichten. Bij het tiend©
korps is hij siuds zijne nederlaag bij Tspu
ke ui niet meer. Volgens sommige berichten
moet hij bezig zijn in Tsjanale Kalcii bij de
Dardaiiellcn ac overblijfselen van zijne divi
sie te verzamelen en weder slagvaardig to
maken, volgens anderen moei hij gevallen
zijn. De bij Rodosto en Eregli gelande Tiuv
ken zijn eveneens teruggeslagen.
K o n s t a n t i n o p e l17 Fc br. Men ver*
zekert in dc welingelichte kringen, dat de
Porie niet de hoop verliest om te komen tof
de heropening van de vredesonderhandeling
gen.
Ilalcki adia vertoeft sindis den avond vaa
16 deze i.n Londen. Officieel wordit ver
klaard, -dat zijne zending in verband staat me*,
onderhandelingen over den spoorweg Bagdad
Basra; algemeen beslaat echter dc mecning
dat -hij de mogelijkheden tot beëindiging va*
den oorloig moet bcstudccrcn en bevorderen
Rome, 18 F e b r. De Massagero bericht
uit Londen: Sedert ccnige dagen heeft Oo*-
♦cnrijk op dc gezantenconferentie een b s-lisl
vijandige houding aangenomen. Alle verzoe
ningsvoorstellen, die tot heden zijn gedaan,
zijn door Oostenrijk afgewezen. Met name
verzet Oostenrijk zich tegen den afstand vaa
Janina aan Griekenland en van Ipek, Ditra
en Prizrcnd aan Servic, terwijl het niets wil
toestaan aan Montenegro.
Bukarcst, 1 Fcbr. De Bulgaarsclic
tegenvoorstellen, die aan den gezant Ghika
ter hand zijn gesteld, moeien uit territoriaal
oogpunt dc volgende zijn: Afstand door Bul
garije van de vesting Mcdjidie Baba, grent-
verbetering waardoor twee in het Runieen-
sche gebied dringende driehoeken zullen ver
dwijnen, ontmanteling van Silislria en afstand
van een gebiedsslreck, begrensd door een<
lijn. uitgaande op ongeveer 40 K.M. oostcliji
in Silislria cn uitkomende le Sablia, ten noot
den van Baltjik, aan dc Zwarte zee.
Wecncn, 1 7 F c b r. Ten aanzien van helt
Rulgaarsch-Rumeensche geschil verneemt da
Neue Freie Pressc, dat Rumenié als laalsU
voorwaarde aan Bulgarije stelde den afstand
van Silistria cn Baltsjik en geene concessiéfl
meer zal doen.
wuu.num >iKiiu *c»r-naïiaiaimc
lijkheid. Er had een volmaakte ommekeer
in dien jongen plaats gehad, &n wel zooda
nig, dat Dorus hem voortaan allerlei w&rk-
saamihieiden met het grootste vertrouwen kon
opdragen. Hij durfde hein zelfs gerust naar
het tolkantoor zenden, wanneer er een be
zending Tokaicr of andere zo ©lie medicinale
wdjm was aangekomen, zonder dat hij de ge
ringste vrees behoefde te koestieren, dat de
jongen bet vluchtige onderzoek van de be
lastingambtenaren naar den inhoud van die
vaten nog eens grondig z' u herhalen met be-
reden vast bèsïófeh, "in dé huiskam er. Mië-
vrouw Friedrich verzocht lvem vriendelijk
plaats te ncmicn, en Lisa zat tegenover hem,
leunend tegen de pi ar. o.
,,'t Doet me eel veel leeds" zoo begon bij
aarzelend, »,U le moeten las/ig vallen met
medcdeelingen belr,effende do zaak. Maar,
diames
„Wat noodzakelijk i«, dat moet geschie
den," vulde Lisa zijn zin aan. „Deel o-ns alles
maar mede, meneer Pfalzdorf, en verzwijg
ons niets. 'I Gaat daar benedien niet goed, ik
begirijp 't wel."
niaamdecr sici-k aehttrruiigegaair^önTK "ifötf
't mij tod plicht gerekend hierop uw aan
dacht te vestigen."
„Beste meimer Pfabdojif," sprak Mevrouw
Friedrich met haar gewone gelatenheid,
„mijn dochter en ik weten dat onze belan
gen u zeer ter harte gaan. Maar ik weet niet
hoe ik me uit de moeilijkheden redden moet.
Eerlijlke, onzelfzuchtige menschen, die de
zaken van anderen als de hunne behartigen,
en zooals ze ook verlangt, moet men niet
'n lantaarntje zoeken."
Heinrich wierp con blik op Lisa, die nog
l zat te sta
faar dit zou
gstige span-
zich niet.
Vat zoudt u
renfeld ver-
jle, dat zijn
moest ver-
'oept u hem
>on. „Schrijf
Meneer Ba-
ot karakter.
Tevergeefs
au de docb-
&n, meneer
(rich einde
toeken even
unige over-
daan.
hem dieht-
lit den toe
stand" van vèrdooving, waarin zij scheen te
hcibben verkeerd. Langzaam wendde zij zich
tot haar moeder en vroeg deze zacht:
„Welnu, moeder, hoe denkt u over 't voor-
srtel van Pfalzdorf?"
Mevrouw Friedrich zag haar dochter met
een beklemd hart aan. De aanleiding tot
Barenfeld-'s vertrek stond haar nog te dui
delijk voor den geest, en de rol, welke hier
bij aan Lisa was toebedeeld geworden, was
lusschen beiden nog te weinig besproken,
dan dat zij het gewaagd zou hebben haar
meening op den voorgrond te stellen.
„tü ik zou ui ij ii besuil. 't helst va»
H jouwe afhankeiijk willen maken, kind,"
bracht zij er met veel moeit© uit. ,,'t Is mei
de zaak zoo Lreurig gesteld;, dal ik werkelijk
niets beters zou kunnen wenschen dan
Zij zweeg plotseling. De dochter moes!
maar beslissen.
„Schrijft u dan maar aan meneer Barcu-
fcld," besliste Lisa. „Er blijfll ons geen ander©
keuze over. 't Koanl er oip 'n vernedering
meer of minder niet op aan, wanneer de
toekomst van 't huis op 1 spel slaat."
„Kind!" snikte haar moeder, U.-wijl zij
haar bij de hand nam.
Lisa kromp in-een. Zij had dien uitroep
begrepen. „Ja, 't is waar, ik heb hem diep
gekrenkt. Ik zou hem mijn verontschuldiging
kunnen aanbieden en ka.lm hier in huis mei
hem kunnen samenwonen, misschien wei
zonder met hem in aanraking te komen. Maar
moeder, 't gaal niet! De zaak eischt 'n
offer. Welnu, dan zal ik heengaan"
„Lisa!"
„Kalm, moeder, kalm. Zoudit u don mee-
nen, dat ik 1 zou kunnen dragen, te zien dal
de anderen om mijnentwille moesten lijden 1
Nee, moedrtje, zóóveel vertrouwen stelt u we»
in me, dat weet ik. Maar u weel ook wel, dat
ik aJ lang 't plan gevormd heb, om te brach
ten 'n zelfstandige betrekking te krijgen.
Mijn 'besluit kan u dus -niet al te zeer verras
sen, en voor ons beiden kan 't dus ook niet
zoo buitengewoon verdrietelijk zijn. Onder
leiding van Barenfekl zal de zaak weer spoe
dig opbloeien, en dan kunt u haar immers
verkoopen? We kunnen elkaar dan zoo dik-
wijite ontmoeten als we zelf maar willen.
Hensoh, moeder, die regeling zal werkelijk
de ibeste zijn. Schrijft u nu maar zoo gauw
mogelijk."
Wordt vcrvolod.
