METHORST VAN LUTTERVELD,
250
150
60
15
STADSNIEUWS.
Kassiers en Commissionairs in Effecten. ->
Commaiiditaire Vennooten h. oyens zonen, te Amsterdam).
Inge:
[{2tenf!$c!;!3 Protestantenbond.
a§iem&—
BUITENMEISJE,
Alle week-al>onné"s op dit blad, die in het bezit zijn eener verzekeringspolis, zijn volgens de bepalingen in die polis vermeld S
tegen ongelukken verzekerd voor een bedrag van:
GULDEN bij verlies
van één hand of voet.
Aflftfl GULDEN bij levens JBAA GULDEN bij Oflfl
lange ongeschiktheid, overlijden.
Uitkeering dezer bedragen is gewaarborgd door THE OCEAN ACCIDENT GÜARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Nederl. Edwabd Hbi^uan, Oude Turfmarkt 16, Amsterdam,
GULDEN bij ver
lies van één oog.
GULDEN bij verlies
van een duim.
GULDEN bij verlies
van een wijsvinger.
GULDEN bfl verlies van
eiken anderen vinger.
Kamerve rki'-ezi n- g.
Mr. W. H. de Beaufort heeft aan hel
Centr. Vrijz. Verkiczings-comité in het
dQstrict Amersfoort bericht, dat h'ijl de hem
aiangeboderu definitieve candidatuur biji de
a.s. Kamerverkiezing in dit district, aan
vaardt.
Ver. vo o r M. U. L. O.
De onlangs alhier opgerichle efdeeling
van de ver. van onderwijzers bij het M. U.
L. O. houdt Zaïberdagavoad in hotel Reicli-
mann een vergadering, waarin de heer
Nieuwerfhuizen uit Amsterdam zal spraken
over: „Individueel taalonderwijs".
Herhaling sond er wij s voor
M c d s J e s.
- Von Login Maart tot einde Ookxber zal
weder herhaünigso ruder wijs voor meisjes woa-
den gegeven en wel -vijf namiddagen por
week van 5 tel 7 uur. lnschrij'ving van leer
lingen vóór 1 Maart, 's namiddags van 4 tot 5
en van 7 tot 9 uur in -het gebouw der open
bare sohool D, Hellestraat 117.
Hert. onderwijs is bestemd voor hen, -die het
gewoon lager onderwijs genot-en hebben en
om/vut de vakken: Ned. Taal, Rekenen, NutLiige
Handwerken, Kennis der Natuur, Koken, Huis
houdelijk Boekhouden cn Zang.
Voor ben, die niet mee>r dan 96 uren iin -het
jaar herhalinigsonderwijs wenschen, omvalt het
de vaer eerstvolgende vakken. Het schoolgeld
bedraagt 30 cemt per maand.
R emo nslr a nlsch-G ere!.
Gemeente.
Volgens het Jaarverslag der Rem. Oer.
gemeente alhier bedroeg het aantal lidmaten
op 1 Januari 1913 135 tegen 119 op 1 Jan. 1912,
het aantal oa-toohisaulen 79 (1912 82.)
In den loop van 1912 lieten 29 personen zich
bij de gomeen-te inschrijven, terwijl 13 lidma
ten door overlijden of vertrek haar ontvie
len. Aan 4 kinderen werd de doop toege
diend.
Dc heer de Tourten Bruyns werd als secre
taris vervangen door den heer H. A. de Groot,
doch zal voorloopig nog bestuurslid blijven-.
De finantieele toestand was iets gunstiger
-dan bet vorige jaar; een bedrag van f 320
kon worden toegevoegd aan het onafhanüoe-
lijkheidsfonds.
Melding wordt gemaakt van de goede ver
standhouding en samenwerking met de Pro
testantenbond, voor wellies Zondagsschool en
lcz-ngen het kerkgebouw steeds ter beschik
king stond
Bussum sche Toonoel Vereen.
„A r t i et A <m i c i t i a."
Gaarne vestigen wij de aandacht onzer
lezers op de uitvoering die Woensdag 19 Fe
bruari za-1 worden gegeven door de tooneel-
vereeniging „Anti ot Amicvilia" te Bussum, ten
bate der afdeding Amersfoort der Vereeni-
girug tot opvoeding van half-vcrweesde, ver
waarloosde of verlaten kind-eren in .hert huis
gezin.
De tooneelvere-eniiging voornoemd komt .niiet
met hetzelfde programma waarmede zij j.l.
Zaterdag mot veel succes tc Bussum optrad
ter herdenking van haar tien-jarig be-staan.
Opgevoerd zullen worden Frilsje, toonecl-
6pel in een bedrijf van Herman Sulercnnn;
Verloofd, blijspel in een bedrijf van Ei-nst Wi-
chert en Zéhn Madohen und Kein Mann, ko
mische operette in einem akte von Franz von
Suppé.
Nader vernemen wij, -dart kaarten le rang
a f 1 en 2e -rang a f 0 50 no.g verkrijgbaar zijn
bij de firma Valkhof! en aan de sociëteit Ami-
cdtia waar de voorstelling gegeven wordt, en
's avonds aan de z-aal.
Mogen velen door het nemen van kaarten
willen toonen dat zij op prijs stellen den nut
tigen arbeid in het belang van de halfver
weesde, verwaarloosde of verlaten kindoren
ouudernomen.
Vereen, tot Opvoeding In -het
Huisgezin.
De afdeelin-g Amersfoort der Vereeniglng
tot opvoeding van half-verwee^de, verwaar
loosde of verlaten kinderen in het huisgezin
hield gisteren avond haar jaarvergadering in
Ons Iluis, onder voorzitterschap van den heer
F. M. van Veen.
Door den secretaris werd het jaarverslag
voorgelezen, waaraan wij -het volgende ont-
leeruen:
Het aantal aan de vereenaging toevertrouw
de kinderen bleef 42; 2 kindenen gingen uit
de verzorging en 2 nieuwe kwamen onder
tec/.iobt. Het gedrag der meeste kinderen liet
i et te wenschen over. De dokteren Rolon-
_i.;s Ilagedoonn, Wagjlho en Mink Schort ver
leenden steeds kosteloos hun hulp, waar de-
e gevraagd werd.
Het aanta-l leden en begunstigers jging met
4 vooruit en bedraagt rthans 177, met een be
drag van f 499 aan contributies. De rekenring
en verantwoording sluit in -ontvangsten en uit
gaven met 4 7677.Q2.
Van de 42 kinderen der vereeniging wo
nen 21 le Amersfoort, 2 te Baarn, 4 te Barne-
veld, 1 1c Deventer, 1 tc Eemnes, 1 te Haar
lem, 1 te Lnige Vuursche en 11 te Soest; 22
kindoren bezoeken de lagere school, 5 de -am
bachtsschool, 1 de naaischool; 2 worden opge
leid voor smid, 2 voor de huishouding, 1 voor
bloemist, 4 zijn werkzaam als dienstbode, 2
als letterzetter, 1 1
en 1 als landhf
Als lid van I
algcme-ene ster
vrouw D. M. k
benoeming liet Va -
Het versilag
nazien der Tel
den penningm
bracht.
De vergader
der commissi
goedkeuring
décharge aan
Na vaststelli
noemd tot afg
nc vérgaderin
Veen en Ba-ur
gea's de heen
nen,
To-t leden d-
rekening en v
meester over
gewezen de b
sum en tot hm
Menger cn R«
Hierna wor
reiken zult (le eendracht in dc vrijzinnige
partijen te bevorderen, zou ik u willen vragen
b e w ij z e n te leveren in plaats van ondt r-
stellingen te -opperen. U schijnt toch bij
zonder goed op de hoogte le zijn, zelfs ora-
trcnl de dossiers op de zolders van het ge
meentehuis 1 Maar hierover wenseh ik het
thans niet tc hebben.
Meent u beus ch dal de prijzen van den
Dagelijks: E
Dagelnks: f
19 Februar
eeniging in A
Vereeniging
20 Februari
22 Febr. Ui
iekschool, iT
24 Februar
avonrD in Am
25 Februari
(Lezingen.
die in het D
worden gratï?
I
Geboren:
vatn 't Wel
drika Clasin
drüka Maria
Getrouwd:
Petronella
Overleden
Ru ij-zend a al
S
Opgave va
Amersfoort
Het e.s.
Colombo.
Het ss. G'
Southamptor
Beide van
Het s.s.
Februari te
Van de
Lijn**.
Telegi
Naar waa
Medeoed
Hoogste s
stand 747.5
Vorwachli
Matige, tijdi
oostelijke w
of geen sne
Fietslai
Hel opneme
geenszins
De copit
Aan
Hoewel
aldus niet w
maar op
moet aanne
belangwekk
ikend zelfs, i
honderd Ja
wordenh<
van uw pei
waarde ik
gevoel ik m
na de geboc
woordje m(
Tk stel o>
beweeg op
reden dat .1
iets weerzir
sten brief
meer in he
waa-rin u i
speculatie.
„De heer
grondexploitatie en komt daar ee in bot
sing met hen, die meen en, dat .grondexploi
tatie. waarmee zij dan grond speculatie
bedoelen, hun particuliere liefhebberij moet
blijven. ALs de gemeente aan grondexnloila-
tie gaat doen, dan loopt hun grond-spe
culatie gevaar. Dnt drukt de prijzen van
hun grond die ze natuurlijk liefst zoo boog
mogelijk houden, al mocht de gemeente daar
door ook het nadeel ondervind-n dat er
weinig gebouwd wordt."
Afgescheiden nu van mijn meening dat u i
de candidatiur Gerritsen met uw schrijven
niet dient en dat u er allerminst mede be-
dam 600.000. "Wij Staan dus in verhouding
tot Amsterdam als 1 25. Koopen wij grond
op een half uur afsrtands van het bebouwde
deel, Amsterdam zou dan op 25 x uur af
stand grond kunnen opkoopen; dus te Nij-
keitk.
Indien Amsterdam te Bussum of te Hilver
sum grond opkocht voor zijn toekomstige
uitbreiding, zouden wij rtocih dadelijk vragen
of ze daar in den Raad aan hoogmoeds-
woa-nzin lijdende waren; maar volgens uw
voorsrteJ zou Amsterdam zelfs te Nijkerk
kunnen koopen.
Mijn vaste overtuiging is: koopt de ge
meente dezen grond en gaat ze op deze wijze
met aankoopen door, dan moot Amersfoort
in plaats van vooruit, hard achteruit- gaan,
omdat voor het betalen van de rente voor
<fie aankoopen, de belasting bij eiken aan
koop verhoogd zal moeten worden.
Koopt de Raad dezen grond voor f 110.000
dan zal er meft de terreinen, pp mijn kaart
aangegeven dooir B. en die 19 September
1912 zijn aangekocht voor ruim f 26.000 te
zamen voor f 136.000 zijn aangekocht Dit is
S 4 pCt. per jaar f 5440. Dit bedrag moet dan
elk jaar door de -belastingbetalers worden
opgebracht, daar uit de gekochte terreinen
geen enkele bate te verwachten is. We zullen
dus verplicht zijn, voor hert volgende jaar de
belasting weer te verhoogen óf, wegens
geldgebrek, andere nuttige werken onuitge
voerd moeten laten.
De heer Kroes en ik zijn hier de eeinAgén In
den Raad, die door ondervinding weten wat
bouwgrond-exploitatie is en nu zou ik het ge
richt van den heer Kroes wel -eens hebben
willen zien, als dik hem had voorgesteld om
voor gezamenlijke rekening dit terrein voor
f 0.30 per M2. op te koopen. W ellicht 'had hij
mij gevraagd of ik mijn versland had verloren.
Mijnheer de Voorzitter, bij uw voor
stel rekent u ons voor,, dat gere
kend naar dén koopprijs van f 0.30
per M2., het achterterrein, ter grootte van
311.870 M2., aan de Gem e ent c pllim. f 60.000
zou kosten en hel voorterrein, hij een breedte
van 520 M. en eene diepte van 80 M., f 1.20
per M2.
Door ons den koop zoo voor te srtcllcn geeft
uw College duidelijk blijk, in te zien, dat
als het terrein bouw grondwaarde heeft, de
waarde van het voorterrein grooter is dan
van hert achlerterrein.
Die redeneering Is volkomen juist; maar
daardoor is uw voorstel tol aankoop van dezen j
grond meteen veroordeeld.
Straks hoop ik U uiteen te zetten, dat de
kostende prijs niet bedraagt f 1.20 per M2., j
maar veel meer.
Stel echter, dat d-e grond aan den weig ons
op f 1.20 kwam te slaan, dan is een vraag van
f 1*50 toch zeker niet te hoog. ALu-r. mijn
heer de Voorzatter, in d'ie omgeving is im
mers gemakkelijk .grond te koop voor een
beduidend veel lageren prijs. Een bewijs heb
ik daarvoor bij de hand. Mevrouw de wed.
Roos—Vlasman, te Abcoude de zelfde die
ons haar grond llians te koop biedt voor
f 0,30 per M2. heeft op 18 Januari 1913, dus
slechts een paar dagen geleden, schuin tegen
over -den grond, dien Uw College ons voor
stelt te koopen. op 2 minuten afstand® daar
van, óók aa-n den straatweg gelegen, voor
f 0.14 per M2. een lap grond gekocht. Dder.
prijs heeft ze nog besteed om haar achter
dien grond gelegen terreinen In waarde te
doen toenemen.
Nu zult U, dunkt mij, tooh wel overtuigd
zijn, dal hei' voorstel niet is aan te nemen,
f«enzij U gelooft, dal men lid-ever f 1.20 of f 1.50
bij de Gemeente voor grond betaalt, dan, zeg
kende prijs van f 1.20 veel hooger moert
worden gesteld.
U will toch hert terrein koopen om hert in
exploitatie te brengen; da-n zijn we dus ook
verplicht, te berekenen hoeveel de wegen, de
gas- en wateraanleg, enz. kosten. Met diie kos
ten moot die i 1.20 nog verhoogd worden,
In dit -terrein zijn 72,500 -M-'. bestemd voor
openbare wegen. Het leggen en verharden
der wegen, het inbrengen van gas en water,
enz. kost f 2.50 per M2dus totaal f 181.250;
de koopsom van den grond is f 110.000, te za-
men dus f 291.250; dan kost ons de M2. rest ee
rend bouwterrein dus f 1.—.
Als we nu met dezen prijs de waarde van
het voorterrein en 't achterterrein bepalen dan
zou het voorterrein ons f 1.90 per M2. kosten
en hert achterterrcin ongeveer f 0.90. Maken wij
deze berekening niet vóór 'hert stellen van on
zen verkoopprijs, dan zouden deze kosten van
wegenaanleg, enz. la-ter geheel op het achter-
terrein drukken.
Wij zijn dus verplicht, met die kosten reke
ning te houden voor hel bepalen van den. ver
koopprijs..
Vast slaat dus, dat wij -dire-ot na aankoop
minstens f 1.90 per M2. moeten vragen voor
den grond van het voorterrein.
Nu moet de ons kostende prijs natuurlijk
nog verhoogd worden met de rente naar ge
lang van het aantal jaren, dat dc grond onbe
bouwd blijft.
Tot welken prijs zullen wij dus dien grond
moeten verjkoopen, nadat hij een onafztenbaar
aantal jaren onbebouwd heeft gelegen?
In verband met den grootcn afstand waar
op het terrein ligt, is elke grond-exploitatie
dan ook fanaal uitgesloten.
In die omgeving i-s nog nooit zóó veel voor
grond betaald.
Voor den grond K en L (zie mijn leckening)
werd 15 en 16 cemt betaald, terwijl het Rijlc
voor perceel I betaalde f 0.261.
Twee ran die perceelen waren bestemd om
dadelijk door de eigenaars bebouwd te wor
den, terwijl d-c grond L door den eigenaar
van perceel K voor beplanting (tuin) werd
aangekocht.
Waren het niet een tijd van tc wren be
kend geweest, dat heit Rijk dien grond wilde
koopen voor het Rijks-Opvoedingsgesticht, dan
zou het Rijk beslist beduidend minder betaald
hebben.
Den prijs, die voor de perceelen I, K en L
betaald is, kunnen wij dus niet nemen als
maatstaf van den prijs, welken de grond ln
die om gering waard is voor bouwgrond- ex
ploitatie.
Een bewijs, dat -dc waarde van den grond
in dien geheelen omtrek in de laatste 30 jaren
niet noemenswaard is gestegen, blijkt uit de
volgende opgave:
.Mevr. de wed. RoosVlasman kocht den
grond, dien zij ous thans te koop biedt, in
publieke veiling op 31 October 1882 voor even
3 cent per M-\
2. Birkhoven wer.d in 1907 d'oor de Gemeente
gekocht in publieke railing voor 4 cent per M2.
-heerenhuis, koetshuis, tuinmanswonng, enz.
inbegrepen, doch zonder de hoornen.
3. Hol terrein, op mijn kaart gemerkt D,
groot 15 6176 H A., werd 11 September 1907
voor 4 cemt gekocht, waaronder begrepen 4
woonhuizen.
4. Hert terrein E, giroot bijna 5 H A., werd 27
September 1911 verkocht voor 4 cent per M2.
Oil is één jaor geleden!
5. Hel terrein J, grooi 12.50 II V, bracht 27
September 1911 op 4 cent por M2 waaronder
woonhuis.
6. Het terrein G, groot ruim 8 H. A bracht
maar f 0.14 bij een particulier. Iemand diie wil i 27 September 1911 op 10 cent per M2., met in
wonen op het terrein in kwestie, wil ook bij
fóó'n enorm verschil in grondprijs noig wel
©en paar minuten verder van de stad wonen
UDt komt nog daarbij, dai de door U bere-
begtrip van een woonhuis.
Uit deze opg-ave blijkt voldoende, dat de
prijzen van de gronden, die alle lagigen in de
omgeving van hel terrein in kwestie, de laat
ste 30 jaren bijna onveranderd bleven. Daar
door is dus het doorslaand bewijs geleverd,
dat de prijs dien de Gemeente thans wil be
talen onmogelijk hoog is.
Door haar aankoop van de perceelen C en
B, op 24 September 1912, is de Gemeente de
eerste geweest, die het heeft aangedurfd een
hoogen prijs te besteden. Die perceelen wer
den door haar gekocht voor 20 en 21 oeovt
per M2. Vlak daarnaast liggen de pereelen D
èn E. Deze gronden weilke dichter bij hert
station en dus ook bij de srtad liggen, zijn ver
kocht in 1907 en in 1911 voor 4 ccrut per M2.
Een bewijs dus, dat de Gemeente veel te
duur koopt, daardoor de prijzen van die
gronden zelf opjaagt en zichzelve benadeelt
-Uk (heib mijn best gedaan, mijnheer de
Voorzitter, u met goed overwogen argumen
ten aan te toonen. dat het voorstel een
£Toole schade voor de Gemeente betee-
kent Trekt Uw College dus het voorstel
niet in, on. wordt dit door den Raad aange
nomen, dan mag ik vooraf van U of van de
voorstemmers toch zeker verwachten, een af
doende weerlegging ram de argumenten, wel
ke ik tegen uw voorstel heb ingebracht
Eer de heeren van Duin-en en van der Wal
hun stem aan het voorstel geven, maak ik hen
opmerkzaam op het door hen ine de onder-
leekend schrijven aan den Gemeenteraad van
26 April 1909. Daarin hebben zij immers de
Gemeente afgeraden, grond voor f 0.12 per
M2 in die omgeving te koopen.
Wordt hel voorstel verworpen, mijnheer
dc Voorzitter, en staakt de Gemeente haar
lust tol aankoop van grond op dien verren
afslantl, dan weet ik zeker, dat de prijs waar
voor men Uhnns grond te koop biedt, terug
valt tot zijn werkelijke exploitatie-waarde
van 2 3 cent per AI2.
De prijs van die gronden wordt op *t oogem-
blik bepaald naar den kooplust van de Ge
meente; hoe meer kooplust de Gemeente toont
des te hoogier worden de prijzieu.
Dit is dc eenige grond voor speculatie; maar
een speculatie, waarvan de Gemeente de dupe
moet worden.
Ik heb gemeend, mijnheer de Voorzitter.
U en miine mede-Raadsleden met mijne bc-
derkingen legen het voorstel vóór deze ver
gaderingen bekend le moeten maken, U daar
door in staat stellende <de argumenten, die
ik tegen het voorstel inbreng, van te voren
le overwegen en deze, zoo mogelijk, te weer
leggen.
Ter weerlegging van mijn argumenten, zult
U mij hebben aan te toonen:
le dart die grond wèl in afzienbaren tijd
voor exploitatie m aanmerking komt;
2e dat de bevolking ran Amersfoort zóó
sterk ra o luit gaat, dat die grond voor uirt-
breicling der Gemeente noodïg zal zijn;
3e dart men eerder grond koopt van de Ge
meente voor f 1.90, dan van een particulier
voor f 0.14;
4e dat die Gemeente bij aankoop van dezen
grond geen schade, doch voordeel zal hebben.
Ik heb gezegd!
Do heer Yan der Wal: Mjjnheer de
VoorzitterHet behoeft geen betoog dat ik
mij bijzonder verheng, dat dit voorstel in be
handeling komt. Waar ik mij vooral om ver
heug, is dat dergelijke voorstellen niet meer
van do leden behooran uit te gaan, maar door
Burgemeester en Wothouders worden ingediend,
een f< it waarmede wij de Gemeente Amers
foort geluk kunnen wenschen, want Burge
meester en Wethouders geven daardoor blijk
dat ze niet alleen het democratisch 8treven
(lezer tijdm begrijpen maar ook dat ze langs
evolutionairen weg dat streven mogelijk willen
maken.
Na do vorige samenkomst der Raadsleden
had ik niet - gedacht vooral om de bij
komendeniet voor openbare behandeling
vatbarezaak dat het hier nochtans
noodig zonde zijn een lons te breken voor
gemeentegrond-aankoop. Nu dat wel het geval
Aiileeling Amersloort»
LEZB^G
op Donderdag 20 Februari 1913,
's'avonds 8 uur in de Re nonstrantscha KerK.
Spreken Or. H. L OORT, predikant te Utiecht.
Onderwerp: 09 bOtöORflniS V2I1 1813.
Leden en huisienooten vrije tooganz-
Niet leden 4 10 cent-
....Trrr—
RegieW. P.* DE .LUUK.
Aanvang lialt 8 lire*
DIENSTAANBIEDINGEN
25 csnts per plaatsing bjj vooruitbataling.
Biedt zich aan, tegen Mei of eerder, een
P.O. liefst als Tweede-Meisje. V. g. g.
Br. fr. left. Z. Z. bur. N(jk. CrU Bijkerk.