„DE E EM LAN DER". Woensdag 5 Maart 1913. BUITENLAND. FEUILLETON. Het Eeuwige Leven. 11° 246 II*' Jaargang. hoofdredacteur: Mr, D.J. VAN SCHAARDENBURG. ABONNEMENTSPRIJS: PRIJS DER ADVERTENTIËN: Idem franco per post- 1.50. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO. -Afzonderlijke nummers - 0.05. Deze Courant verachynt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen, Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Dienstaanbiedingen 25 cents b(j vooruitbetaling. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handol en bodryt bestaan zoor voordoolige bopalingon tot het horhAald advortoeron in dit Blad, bij abonnoment. Eono circulaire, bovattonde do voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT L Intercomm. Telefoonnummer 66. Onze gaspi'ijzen. In de laatste weken wordt in -deze ge meente weer veel gesproken over onze gas- prijzen. Dat de naderende gemeenteraadsver kiezingen hieraan niet vreemd zijn en van zekere zijde gepoogd wordt ook hieruit poli tieke munt te slaan, doet natuurlijk niets af aan hel liooge belang van de zaaik. Wij voor ons zien liever, dat dergelijke quacsties den polilieken strijd beheerschen, dan dat deze ontaardt in personenstrijd en gevoerd wordt met hoon en spot, hatelijkheden en insinua ties, waarmede men eerder zichzelf dan den geen, dien men -bestrijden wil, wondt en de groofce meerderheid der niet-polilieke kiezers, waaronder niet de slechtste schuilen, meer van zich vervreemdt dan overtuigt van het goed recht der partij, voor welke men vecht. Het zal bijna twee jaar geleden zijn, dal wij ons standpunt in zake de finanlieele strek king der gemeentebedrijven in de Eemlander uiteenzetten, en ons Dagblad blijft de begin selen, daarin neergelegd, huldigen. Wij verdedigden toen de heffing van zoo laag mogelijke tarieven, waarbij de exploita tiekosten ruimschoots gedekt zo-uden worden doch het behalen van groote winsten niet beoogd mocht zijn. De gemeente, die 'n bedrijf .gaat exploitee- ren, do-et zoilks in het algemeen belang en moet dus zorgen, dat alle burgers kunnen ge bruik maken van hare onderneming en ge baat worden door de voordeelen er aan ver bonden. De eerste voorwaarde daartoe is, dat de tarieven niet te hoog zijn, opdat ook -de min- dergegoeden van het gebruik niet worden uit gesloten. Zoo kan goed drinkwater niet goed koop genoeg zijn; hier zou de gemeente des noods met verlies mogen werken, omdat de volksgezondheid er mee gemoeid is. Winst op gemeentebedrijven kan vergeleken worden met accijnzen, met dit verschil na tuurlijk, dat accijnzen ook het verkeer belem meren. Maar de werking van beide heelt deze overeenkomst, dat zij, weliswaar den last dien zij opleggen, weinig doen gevoelen, maar geen rekening houden met de draagkracht en kleine inkomens onevenredig zwaar treffen. Ziehier enkele der gedachten, desbijds ont wikkeld en nog steeds door ons in hoofdzaak gehuldigd. Verlaten wij nu het fraaie, beschutte terrein dor theorie en begeven wij ons op de winde rige vlakte der praktijk l En och dan zien wij zo») spoedig onze studeerkamertheorieën, hoe logisch en feilloos in ons oog, als 'n kaarten huisje, hoe kunstig ook gebouwd, omwaaien. Onze theoriën zijn niet fout, maar wij ontmoe ten te veel en te groote bezwaren dan dat hun doorvoering mogelijk, laat staan wert- schelijk zou ziij-n. Het gaat ons al *n schip* dat statig van stapel geloopen en volkomen zeewaardig geoordeeld maar uitgevaren tij dens hevigen storm, na enkele uren reeds te gen de klippen te plet lier wordt geworpen. De gasprijzen in Amersfoort zijn ontegen zeggelijk zeer hoog. Verlaging wordt stellig alom gewcnschl. De vraag rijst echter: zou het geneesmiddel op dit oogenblik niet ge vaarlijker zijn dan de kwaal zelf? En die vraag gclooven wij helaas bevestigend te moe ten beantwoorden. Het is aan geen twijfel onderhevig, dat 'n noemenswaardige verlaging van den gasprijs 'n beduidende stijging der gemeentelijke in komstenbelasting ten gevolge zal hebben. De winkeliers, die zich het zwaarst getroffen ach ten door de hooge gasprijzen, zouden bij ver laging daarvan hun aanslag in de gemeente belasting niet zooveel zien stijgen, als hun gasrekening daalde en zij zouden dus inder daad gebaat schijnen. Maar veel grooler zou het verlies zijn, dat zij leden, indien wat eveneens buiten kijf is de helastingverhoo- ging n ware razzia ging houden onder do onafhankelijke en aan geen plaats gebonden inwoners van Amersfoort. En wat brengt het hun dan voor voordcel, als zij, 'n paar gul den minder aan gas betalen maar hun beste klanten, den een na den ander, de gemeente zien verlaten? Er wordt juist nu tegen den grondaankoop aan den Ulrecktschen weg zoo sterk geageerd niet omdat men ontkent, dat deze terrei nen in waarde zullen stijgen en voor 'n vol gend geslacht groote winsten kunnen afwer pen, maar omdat men voor 'het tegenwoor dige geslacht belastingverhooging vreest, wel ke vele inwoners, die niet willen zaaien wat hun nakomelingen eerst zullen maaien, naar elders de wijk zou doen nemen. Tegenover mogelijke belastingverhooging ten gevolge van dezen aankoop staat het vooruit zicht van toekomstige baten uit het grondbe drijf; maar tegenover belastingverhooging ten gevolge van verlaging der gasprijzen staat geen enkel te wachten voordeel. Wij zijn dus van. meening, dat in de huidige omstandigheden verlaging der gasprijzen he laas niet mogelijk is en misschien noodlottig voor de gemeente zal zijn. Van de grieven, aan de vrijzinnige raads fractie gemaakt, lijkt daarom deze, dat zij niets gedaan heeft voor verlaging der gasprij zen, een der meest onbillijke en getuigende of van kortzichtigheid en roekelooze politiek of van slcmbusspeculatie om de stemmen te win nen van kiezers, die niet verder zien dan hun neus lang is. Opmerkelijk althans is het, dat ver scheidenen van hen, die in de actie tegen de gasprijzen vooraan staan en belastingver hooging aanprijzen als treffende vooral de raeergegoeden, bij den aankoop van de berg- terreinen het voor demeergegoed-en opna men en meezongen in het koor van hen, die het groote gevaar vau belastingverhooging op den voorgrond stelden. Politiek Overzicht De finaocieele gevolgen van de Duitsche legen-versterking. Er is in de eischen, die in Duitschland worden gesteld voor de versterking van het leger, eene voortdurende stijging waar te nemen. Iloe meer er wordt toegestaan, des te meer wordt er verlangd. Dat heeft men reeds vele jaren kunnen opmerken; maar nooit is het zoo sterk aan den dag gekomen als ditmaal. In het vorige jaar is eene legerversterking tot stand gekomen, die de sterkte in vredes tijd met 29,000 man deed toenemen. De kosten van de uitvoering van deze reorgani satie, over eene tijdruimte van vijf jaren verdeeld, zijn op 440£ millioen mark bere kend. Men dacht daarmee, althans voor de eerste jaren, het legerbestuur bevredigd te hebben. Maar, zooals zoo dikwijls reeds, heeft het toestaan van deze legerversterking slechts gediend om het legerbestuur tot de overtuiging te brengen, dat eene nog grootere versterking niet kan worden gemist. Nog geen jaar is er vorloopen en reeds word^ eene nieuwe voordracht aangekondigd, die natuurlijk van veel grooteren omvang is. Niet met 29,000 zal de lcgersterkte in vredes tijd worden verhoogd, maar met 50,000 roan. Dat brengt natuurlijk ook weer een be langrijk hooger bedrag aan kosten mee. Eerst sprak men van eenlge honderden mil- lioenen. Die som is gaandeweg gestegen, en volgens de laatste mededeelingen zullen de uitgaven voor eens, dat zijn de kosten voor kazernes, kanonnen, luchtschepen en derge- lijken, een milliard mark cisdhen, terwijl de blijvende, jaarlijks terugkeerende kosten de bcgrooting ieder jaar met 200 millioen zul len 'belasten. Dat gaat alles le boven wat men tot dusver voor mogelijk heeft gehou den. Dit is echter niet de eenige verrassing, die de regeering ditmaal voor de natie in petto heeft. De gewone gang van zaken op finan cieel gebied zou meebrengen, dat de blijven de uitgaven door nieuwe belastingen werden gedekt en dat de uitgaven voor eens bestre den werden uit geleend geld, waarvan de rente en aflossing natuurlijk de blijvende lasten zouden vermeerderen. Maar de regee ring komt ook hier met iets geheel nieuws; zij kondigt aan, dat zij zal voorstellen een beroep te doen op de groote vermogens in Duitschland, opdat het bedrag van een mil liard door eene heffing voor eens zal wor den gedekt, zoodat eene leening overbodig zou worden. Dat is iets wat in Duitschland nog niet is voorgekomen. In dc Pruisische geschiedenis kent men er slechts één voor beeld van, dat iets dergelijks is beproefd- Na 't sluiten van den ongelukkigen vrede van Tilsit heeft men aan de bezitlenden in Prui sen het voorstel gedaan, 3 pet. van hun ver mogen af te slaan, oin de ontredderde staats huishouding weer op een behoorlijken voet te brengen. Daarop zinspeelt waarschijnlijk al komen de jaartallen niet geheel over- etn eene uitdrukking, die aan den Keizer wordt toegeschreven„1813 was een jaar van opoffering voor iedereen; laat 1913 ook een jaar van opoffering zijn." Maar honderd ja ren geleden was het verzet zoo krachtig, dat men het plan meest prijsgeven. Hoe zal het ditmaal gaan? Dat is voorhands nog niet te zeggen. De openbare meening is blijkbaar door dit plan verrast- Het plan is al te ongewoon, dan dat men in staat zou zijn zich terstond er mee vertrouwd te-maken. Men bepaalt zich tol dc erkenning, dat eene goede en groote. ge dachte aan het plan ten grondslag ligt, vindt het sympathiek, maar doet levens bedenkin gen hooren, zoodat er van blijde instemming geen sprake kan zijn. Zelils de bondsre,gee ringen zijn door hel plan verrast geworden- Dit blijkt uit de volgende opmerkingen, die de Drcsdener Anzciiger, het officieele or gaan van de Saksische regeering, aan de door de Nordd. Allg. Zeitung gebrachte mede- deeling toevoegt: „Uit het bericht van het blad van den rijkskanselier blijkt duidelijk, dat zelfs de bondsregeeringen van hel plan eerst hoorden nadat het openlijk bekend was gemaakt. Ook deze handelwijze is nieuw en kan bezwaarlijk beantwoorden aan dc recht matige wenschen van de bondsregeeringen.'' Dit geldt niet van de Zuid-Duitsche staten, want volgens een bericht uit Berlijn heeft staatssecretaris Kühn op de reis, die hij on langs ondernomen heeft naar München, Stutt gart en Karlsruhe, het plan van eene hef fing voor eens van het vermogen tot dek king van de niet blijvende kosten der leger- voordracht te berde gebracht, en dit denk beeld zou wel niet publiek gemaakt zijn, als het in Zuid-Duiitschland op beslist verzet was gestuit. De Bayerische Staatszeilung, het officieele orgaan van de Beiersche regeering, drukt de verwachting uit, dat de eenstemmigheid, die zij hoopt dat de rijksdag zal bezielen bij de beslissing over -de heffing van het vermogen, het de partijen gemakkelijker zal maken, ge meenschappelijke wegen te vinden voor het voorzien in de loopende uitgaven van de legervoordraoht. Het blad schrijft: „Ver boven den omvang van de behoeften voor eens verheft zich de beleekenis van de gedachte, die aan hare dekking ten grond slag moet liggen. Het is eene daad van wereldhistorische grootheid, waartoe het Duitsche volk wordt opgeroepen; eene som, welker bestrijding uit loopende middelen niet mogelijk, welker verschaffing door lee ningen niet raadzaam is, zal worden opge bracht door eene daad, waarbij uitsluitend de bezittende klassen betrokken zijn. Slechts een gering deel van hen, die hiertoe zul len bijdragen, zal in staat zijn dit geld uit hunne geregelde inkomsten te bestrijden. De overgroote massa zal haar bezit zelf moeten aanspreken, om zonder gevoelige verstoring in haar huiselijk budget het bedrag op te brengen, dat gevorderd wordt. De gezamen lijke bezittende klassen zouden aan de na tionale gedachte een offer brengen, dat de machtsmiddelen van liet rijk belangrijk ver sterken, aan hel buitenland achting inboo-» zemen, aan den ophitsenden arbeid der so ciaal-democratie den grondslag zou ontno men. Dat de toepassing van dit beginsel slechts voor eens en bij uitzondering door de buitengewone omstandigheden kan en mag voorgeschreven zijn, daarover zal wel ner gens twijfel bestaan." l>e Itnl kan-oorlog. Konstaniinopel, 4 Maart, llot Ita* llaansohe stoomschip Monza is niet door een Bulgaarsch schot getroffen, maar is door hel slechte weder en de sneeuw op een rotsbank bij Gallipoli vaslgevarcn; het is nog niet weer vlot geworden. Het Engelsche stoomscliip Hon- ris is ook aan den grond gekomen; het is licht getroffen door een granaat, liet Ilaliaanscht stoomschip Anlonia is niet getroffen, maar drie granatcu vielen dicht bij. A t h e n e, 3 M a a r t. Uit Philippiadcs wordt bericht: Grieks die troepen, komende van Mctzova, hebben de Turken teruggeslagen en rukken op naar dc rivier Arachos. Den 28en Februari vielen 800 Turken een korps vrij willigers aan, dat de lijn Jonina-Philoppiadcs bij het dorp Soulopoulo bezetten. De Turken werden teruggeslagen mei een honderdtal dooden. Den volgenden morgen trachtten d® 'l urken zich meester te maken van eene stel ling bij Licortani; de Grieken behielden hunne stellingen en brachten aan de Turken ernsligf verliezen toe.. Volgen? eene mededeeJing, die de VossLsch* Ztig. udt Parijs heeft ontvangen, hebben de Aziatische troepen, die aan Tnrksche zijde op het ooalOgjstooneel werden gebruikt, aan hunne officieren medegedeeld, dat zij naar huis willen terugkeer en, als er n^Jet spoedig1 een beslissende slag wordt geleverd. Zij, kunnen- de koude en de sneeuw niet langer doorstaan en willen niet in de loopgraven ellendig te gronde gaan. De binnenlandsche toestand in Tucrkij* wordt als zeer ernstig beschouwd. Die koa nog vóór het sJuilcnj van den vrede, als dia nog lang op zich laai wachten, lot eene nieu we gewelddadige uitbarsting leiden. Athene, 4 Maart, 11.30 voormiddags. O® bijzondere berichtgever van Ilavas meldt, da* gisteren tien Gricksche transportschepen oa* der geleide van de -kruiser Psara cn van tor pedobooten noordwaarts voeren. In dem namiddag bombardeerden dc oorlogsschepen Santi Quaranla. De Turken antwoordden niet. De transportschepen kwamen in den nacht iar Corfu terug. Men bericht, dat de Grieken Sanlfc Quaranta hebben bezet Over de Servische hulp tegen Skutari wordtt uit Belgrado aan de Vossische Ztg. berichte Het bevestigt zich volkomen, dait hel Servische legerbestuur groote toebereidselen heef» ge maakt voor eene expeditie tegen Skutari. Maix schappen en kanonnen staan voor vertrek go- reed. Maar het bevel om op te breken is, al thans voor artillerie in Nisch, afgezien van- drie reeds voor eenigen tijd naar Salonikl ver* trokken batterijen, tot dusver niet gegevete Men schijnt iets te willen afwachten. In-lua* schen neemt men in de Servische -kringen aan» dat zelfs in het beste geval 2i k 3 weken zid- leder is de smid van zijn eigen geluk; jam mer dat zoovelen het .handwerk zoo slecht verstaan. Een Roman van Liefde, 3 DOOR MARIE CORELLL Gedurende jaren had ik dit gedaan, gedu rende jaren had ik gewerkt cn gebeden, had ik de menschelijke trots en ijdelheid mij voor bij zien drijven, gelijk schaduwen op de kust van een doode zee, en gaandeweg slaagde ik er in, mijn weg te vinden door de dool hoven naar het schoone doel des levens. En telkens als ik, zooals vanavond, het ge voel had ontdekkingen te doen, die in haar goddelijken eenvoud alle raadselen helder en alle moeielijkheden gemakkelijk zouden maken, was ik zacht, als door een onzicht bare hand teruggetrokken en gewaarschuwd. JTot hiertoe en niet verder!" Om deze kracht te weerstaan, of eenige poging te doen, mij er tegen te verzetten, behoort niet tot mijn geloof, -daarom had ik op zulke oogenblikken steeds onmiddellijk toegegeven, zooals ik nu toegaf. Mij werd niet toegestaan de verborgen bron te doorgronden van mijn geluk, maar het geluk bleef, en toen ik mij ter ruste begaf, zegde ik «met meer dan ge wone dankbaarheid mijn .gewone gebed op: Voor den dag. diie voorbii is, dank, ik U o God. miin Vader! Voor den nacht, die gek-omen is, dank ik Ui Als een met U en met de Natuur neem ik dankbaar de rust, die gij liefdevol hebt be volen. Hetzij ik slaap of waak, mijn lichaam en ziel zijn de Uwe. Doe met ze, zooals Gij wilt, want Uw bevel is mijn vreugde. Amen. Ik sliep vast en vredig aks een kind, en be gaf mij den volgenden dag -op reis met het schitterendst zomerweer. Een vriendin reis de met mij een dier beminnelijke vrouwen, voor wie het leven altijd vroolijk is, door de vroolijkkeid van haar edgen natuur. Zij had voor den zomer een huis in Inverness-shire genomen en ik had af gesprok-en, dat ik mij daar bij haar zou voegen, als mijn uitstapje met de Harlands zou zijn afgeloopen, of be ter gezegd, als zij genoeg van «mij zouden hebben of ik van hen. Het laatste was volgens mfiii vriendin, die ik Francesca zal noemen, het meest waarschijnlijk. „Er is niets vervelender," zedde zij, „dan het gezelschap van een ingebeelde zieke. Ziek gezelschap zal u geen rust geven, het zal u afmatten. Het is mogelijk, dat Morton Har- land werkelijk ziek is, zooals hij zegt, het zou mü niet verwonderen, want hij ziet er slecht oiitl maar zijn dochter scheelt hoe genaamd niets, uitgenomen zenuwen." .Zenuwen zijn erg genoeg," zeide ik. „Zenuwen kunnen overwonnen worden," antwoordde zij met een helderen lach. „Ze nuwen zijn meestal welnu! niets dan zelfzucht 1" Er lag eenige waarheid in, maar wij rede neerden niet meer over dit piunL Wij waren te zeer vervuld van hetgeen onze reis naar het Noorden betrof en met de afleiding die onze medereizigers ons bezorgden. De trein naar Ediniburg en Glasgow was gevuld met die menschen, die het korhoender schieten een bijzonder verstandige manier vonden om •hun -hersenen en spieren te gebruiken, en ge- weerdtoozen vulden den trein in alle hoeken. Hict wals no-g ver van den gewichtigen twaalf den Augustus, maar het weer was zoo bui tengewoon fraai en schitterend ,dat de uit tocht uit de stad vroeger was begonnen dan werkelijk noodig was voor den moord. Fran cesca en ik bestudeerden het gelaat en de ge stallen onzer metgezellen -met levendige be- langstlling. Wij hadden een coupé voor ons en uit onze afzondering sloegen wij het rus teloos op en neer loopen gade in den aan- grenzenden corridor van verscheiden man nelijke schepsels, die over niets anders sche nen te denken dan het nieuwsblad van dien dag en niets schenen te doen dan rooken. uBc ben er zek-er van," zeide Francesca eensklaps, „dat in het begin der schepping wij allen beesten of roofvogels waren, elkaar opaten en aan stukken scheurden. De zucht naar roof is no-g in ons." „Zeker toch ni»et tin u?" vroeg ik met een laoh. „Oh, ik spreek of denk niet over mijzelf. Ik ben nu, een vrouw. Dat zijt gij ook een vrouw en misschien iets meer niet aan de rest van ons gelijk." Haar vriendelijke oogen keken mij pein zend aan. „Nu en don kan i-k u niet begrijpen, ik wilde dat ik het kon! Maar afgezien van u en mij, zie naar eenigen dezer mannen. Een is juist ons raam voorbij gegaan, die precies op een havik geleek wreede oogen en scherpen neus, als een verslindenden bek. Een oogenblik te voren heb ik een ander ge zien met een gelaat als een varken het I schijnt), alsof hij niet recht op twee beenen staat zijn natuurlijke houding is op vier poolen terwijl hij met zijn snuit in de goot wroet!" Ik lachtte. „Gij zijt een streng criticus, Francesca „Ik niet. Ik critiseer in het geheel ni-et. Maar ik kan niet helpen, dat ik -gelijkenissen zie. En nu en dan zijn ze verschrikkend. Gij, bij voorbeeld." Zij legde de hand zacht op de mijne, „gij, met uw gebedmoinnige denkbeel den over godsdienst, gelooft werkelijk, dat menschen, die een slecht leven lijden en slechte gedachten aanmoedigen de ladder weer afdalen, die zij hebben beklommen, en weer terug gaan tot de laagste levensvor men „Dat geloof ik zeker," antwoordde ik. „Maar „Met anij geen maaren," viel rij in. „Ik zeg u, dat er in deze wereld menschen zijn, die ik ondaag zie gaanl En ik wordi er koud van." Ik kon haar gevoelens best begrijpen. Ik had die zelfde -gewaarwording dikwijls. Niets heeft mij ooit met zulk een hopeloos gevoel van onmacht en volkomen nutteloosheid ver vuld, dan te zien, zooals ik menigmaal ge dwongen ben te zien, de bedroevende resul taten van de keuze door sommige menschen gedaan, om beslist terug en omlaag te gaan, liever dan -voorwaarts en omhoog een keuze, waarbij geen krwaad van buiten, van eenige uitwerking, kan zijn, omdat zij dien niet willen aannemen, zelfs al wordt hij aan geboden. Het is -een kwestie van leven en dood, van hun eigen wil -om een besluit te nemen, en geen macht, noch mensche-lijke noch goddelijke kan den weg veranderen dien zij verkiezen te gaan. Even goed zou men kunnen -verwachten, dat God de wet d-cr aantrekkingskracht zou veranderen om -de* dwazen zelfmoordenaar te redden, die va» een torenspits in het verderf springt, dan dal Hij de eeuwige werking van zijn hooger® Geestelijke Wet zou veranderen» om de vast besloten Ziel te redden, die, het onderscheid tusschen gopd on kwaad k-en/nende, opzette lijk -het kwaad kiest. Indien een engel des Hohls, een ware „Zoon van den Morgen" zich verzet, dan moet hij uit den hemel vallen. Er is geem keus, totdal hij uit vrijen wül weer verkiest op tc staan. Mijn vriendin en ik hadden dikwijls over deze lastige punten gesproken dajar wij el- kaars meening kenden, srpraken wij -er voor het ooigen blik niet verder over. De tijd ging snel voorbij; de trein haastte rich meer en meer het Noorden in en te ze® uur van dien zonnigen namiddag waren wij in de vuile stad Glasgow^ van waar wij nog naar een vuilere plaats gingen, Greenock; waar wij den nacht bleven. Het „beste" hotel was een droevig krot, maar wij waren te vermoeid om oip een slecht diner o-f ong-e- rievelijke kamers acht te slaan, en gingea naar bed, blij een plaats te hdbbem om te slapen. Den volgenden morgen stonden wij verf ris dht en verheugd op, vroeg genoeg onn de zon te rien op-gaan jn een warmen nevel van goud boven een reusachtig oorlogsschip buiten de haven van Greenock een gezicht dat i-n zekeren rin fraai was en deed denken aan een schilderij van Turner. Wordt vervolf/3*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1913 | | pagina 1