DE E EM LAN DER". Maandag 25 Mei 1913. BUITENLAND. FEUILLETON. Het Eeuwige Leven. N°. 312 Si"" Jaargang, Uitgevers: VALKHOFF Co Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. Kennisgevingen. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. 3» ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoort f l.OO. Idem franco per post- 1.50. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10. Afzonderlijke nummers - 0.05. Dezo Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regolaf 0,50. Elke regol moorO.IO, Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling. Grooto lottors naar plaatsruimte. Voor handel on bodrijf bostaau zoor voordoolige bopalingon tot het horhaald ndvortooron in dit Blad, bij abonnomont, Eono circulaire, bevattende do voorwaardon, wordt of aanvraag toogezonden. f De Burgemeester van Amersfoort, Brengt ter openbare kjonnis, dat, volgens mede- fleeling van den Minister van Oorlog, op 2 7 M e i s-, een schietoefening zal worden gehouden van het fort Hoek van Holland. Er zal gevuurd worden met kanonnen van Iioht kaliber (6 C.M.), waar by onveilig wordt gemankt eon driehoek, gevormd door het fort, een roode vlag be noorden en een bezuiden het zeegat tot op 3100 M. van het fort. Op den dag, waarop gevuurd wordt, zal van het font een roode ylag waaien, die 3 uur vóór het begin der oefening halfstok en één uur voor de oefening geheel voorgehesohen wordt. Amersfoort, 24 'Mei 1913. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWIJGK. Staathuishoudkundige Kubrick. Door een zeer merkwaardig artikel in het „Zeitschrift fiir Walzwerkc und Hüttcnwe- sen", werd de aandacht van den schrijver van deze rubriek getrokken naar het terrein der economische c-r i s i s. In dit artikel wordt do meening verkon- iligd, dat de crisis van den laatsten tijd een diepgaand verschil vertoont met dien van vroeger, en wel doordat een crisis tegen woordig minder acuut, maar daartegenover dan ook gedurende veel langeren tijd op treedt, zoodat de golvende lijn, die hij volgt langer, maar geleidelijker is, waarbij het diepste punt lager gelegen is, dan dit bij de acute crisis het geval was. Alvorens echter nader hierop in te gaan, achten wij het niet ondienstig allereerst den crisis zeiven nader tc beschouwen. Evenals op zoo menig staathuishoudkun dig terrein, heerscht bij het groote publiek of geen of een wanbegrip van dit maatschap pelijk verschijnsel. Elke storing in de eco nomische function der maatschappij zouden wij een crisis willen noemen. Het is dan ook I ziekteverschijnsel van het maatschappe- n lichaam, waarvan de oorzaak meestal tc zoeken is in een overmatige inspanning van één zijner organen. Evenals bij hel mensche- lijk lichaam door een te groote inspanning •Ier oogen een storing in de functie der gc- z' htsorganen zal ontstaan, of bij een over dadig gebruik van het bovenlichaam tegen over het beneden-lichaam, een harmonische ontwikkeling der gestalte ernstig geschaad kan worden, zoo zal ook wanneer van één der maatschappelijke ledematen te veel dien sten worden geèisckt, het betrekkelijke or gaan de economische harmonie verstoren. Doch treedt, bij het mensclielijk lichaam, de ziekte meestal bij het orgaan zelve op, en oefent van daaruit haar nadeeligen en soms vernietigenden invloed op het organisme uit, geheel anders is dit dikwijls bij de ziekte die wij als economische crisis in de maat schappij zien optreden. Mislukt b.v. een oogst, geheel of gedeeltelijk, dan behoeven niet in de eerste plaats de landbouwonder nemers de kinderen van de rekening te zijn, daar zij in de hoogere prijzen, die zij voor hunne artikelen kunnen bedingen, soms een tegemoetkoming vinden voor den kleineren omzet, die zij moeten boeken. In dit geval is het mogelijk dal#zij de ziekte afwentelen op het publick, m. a. w. op de verbruikers. Zij zijn in dit geval de betalers van hét gelag, want zij moeten dan een groot gedeelte van datgene, dat zij beschikbaar hebben, om in hunne behoeften te voorzien, besteden voor de aanschaffing van die zaken, waarvoor de oogst de grondstoffen leverde, en moeten zich dus bekrimpen op de bevrediging van andere behoeften. Anders, veel minder duidelijk wordt het echter, wanneer de crisis geen „natuurlijke" oorzaak heeft, maar te wijten is aan de ge brekkige samenstelling van onze maatschap pij of beter gezegd, indien door overmatige productie (voortbrenging) van één of ander economisch goed, te veel maatschappelijke krachtsinspanning op één punt heeft plaats gehad, z>oodat andere onderdeelen in maat schappelijke verzorging te kort kwamen. Het gevolg hiervan zal zijn, dat er een overmatig aanbod zal ontslaan van de te veel geproduceerde goederen, waartegenover geen evenredige vraag bestaat, zoodat de prijzen van dat artikel zullen dalen. Vele ondernemers, ziende dat hun product geen of minder afnemers vindt, zullen genood zaakt zijn zoo niet hun gcheele, dan toch een gedeelte van liun fabrieken slop tie zetten, zoodat de arbeiders, die in die werkplaatsen hun bestaan, dus ook hun brood vonden, op straat gezet en dientengevolge broodeloos zullen worden. De kleinere ondernemers, die zich voor hun bedrijf geldelijke hulp veelal van derden hebben moeten verzekeren, zullen, indien in hun geregelden afzet een stagnatie komt, hunne verplichtingen tegenover hun geld schieters niet meer kunnen nakomen, maar ook tegenover de leveranciers van hunne grondstoffen in gebreke moeten blijven. Fail lissementen zullen hiervan hét gevolg zijn en menigeen sleept in zijn financieelen val hem, op wien hij steunde, mede, en ziethier dan ecu economische productiecrisis in vollen gang. Doch veel ernstiger grijpt de zoogenaamde „crédiet-crisis" om zich heen. Zij vindt haar ontstaan in het feil, dat een te groot gedeelte van het maatschappelijk geld belegd of ge stoken wordt in een bepaalden lak van be drijf; of wel gebruikt wordt ter speculatie. Het gevolg hiervan is, dat de geldschieters, m. a. w. het geldgevend publick, dat zich aangetrokken gevoelt tot dat bedrijf, geld onthoudt of de tocstrooming daarvan belem mert naar andere bedrijven, die in eon nood zakelijke volks-levensbehoeftc voorziet. Wij zien dan het geld duurder worden, m. a. w. een hooge huurprijs moet voor het leenen van geld betaald worden, of om met een tech nische term te spreken, de disconto-voet stijgt. Als dan straks de boog der speculatie te sterk gespannen wordt en dientengevolge springt, worden zij, die op lie1* welslagen der speculatie een groot deel van hun vermogen gezet hebben, niet alleen teleurgesteld, maar ook finantieel gewond, verliezen blijven niet uit, met als gevolg daarvan bekrimping en beperking op velerlei gebied, kleiner wor den van de „vraag", hetgeen een dalend ten- denz op de prijzen zal uitoefenen, gepaard met een verlammenden invloed op handel en nijverheid. H. Wordt vervolgd. l)e Kal kan-oorlog. De door e i ondgenoolen voorgestelde ver anderingen in het ontwerp van hel vredes verdrag werden, volgen., de door Reuter's bureau verkregen inlichtingen, iu de toonge vende Vurksche kringen met gemengde ge voelens beschouwd. Tegen veranderingen van bijkomstigen aard wordt van Turksehe zijde geen bezwaar van beteekeois gemaakt. Wan neer echter eene wijziging van de vredesvoor waarden zelve beoogd wordt, die door de mogendheden opgesteld en door de oorlog voerende partijen aangenomen worden, dan nemen de Turken eene andere stelling in en geven de mecning te kennen, dat zulke voor stellen een ueshsl gemis aan achting voor de mogendheden toonen. Alle aanwijzingen dui den aan, .lat de Turksehe vertegenwoordigers zich tegen ueze veranderingen zullen verzet ten. Inzonderheid wordt tegen de voorgestel de schrapping van de woorden „en verbon den souvereinen in de artikelen 3 en 5 van het verdrag bedenking gemaakt. Men doet op merken, dat door deze veiandering de sultan zou worden verplicht de beslissing van de mogendheden betreffende Albanië en de eilan den aan te nemen, terwijl niet vermeld wordt, dat de verbonden souvereinen tot hetzelfde gehouden zijn. Athene, 2 4 Mei. De Grieksche-gezant tc Sofia heeft gisteren een protest van zijne re geering aan minister-president Geschow over handigd. Geschow gaf de verzekering, dat hij onverwijld de noodige bevelen zou geven om de vijandelijkheden terstond te doen eindigen. Een zoo juist hier aangekomen telegram bericht, dat het geluid van een wel onder houden vuur wordt gehoord in de richting van Penghalio'-. Saloniki 24 Mei. Jlel vuur, dat Don derdagavond oir de brug te Panghaion ge slaakt weid, werd gisteren ramiddag hervat. Twee Buigaarsche compagnieën vielen eene Grieksche compagnie aan tc Semaltos. Men spreekt van eene Grieksche vlootdemonslra- tic voor Kav?la en Degc-agatsch. Men zegt, dat eene muiterij is uitgebroken onder Bui gaarsche troepen tc Serres. Do kapitein-com mandant, die de beweging niet meester kon worden, maakte zich van kanL Athene, 24 Mei. Grieksche kringen ver helen nicl, dat de locstand ernstig is. Men wil gelooven, dat de Buigaarsche regeering, die vreemd is aan deze militaire actie zonder oor logsverklaring, er in zal slagen den broeder strijd te doen ophouden. De Grieksche regec- ring doet alles om dien strijd te vermijden. Volgens de laatste berichten zijn nieuwe Grickscac strijdkrachten bijeengetrokken in Prevista en bemaltos in alwachting van de bevelen van den Koning, die heden avond in Saloniki aankomt. Patras, 2 4 Mei. Men verneemt, dal gis teren Buigaarsche troepen zich meester maakten van de brug te Voltsjista. Na de> brug te zijn overgegaan, drongenr zij do door de Grieken bezette zone birmoiv Er volgde oen gevecht, waarvan rncn tot dusver den uitslag -niet kent. Saloniki, 24 Mei. De Grieken en de Bulga/ren zijn steeds slaags met elkaar. Sofia, 24 Mei. Uit het Buigaarsche hoofdkwartier is de vo-lgeindo mededeelimg ontvangen: Deai 22en openden dc rondom het dorp Radovelo opgestelde Grieksche troepen een artillerie-, infanterie en mi/tiiailleuse- vuur tegen de Buigaarsche troepen bij de te Voltsjista over de rivier AngLisla gesla gen brug. De Buigaarsche Lroepon antwoord den eerst niet op cl/en aanval, maar toen de Grieksche artillerie den spoorweg en de te legraaflijn, beschadigde, openden zij een he vig vuur, begonnen vooruit te ruliken en. dwongen dc Grieken zich terug te trekken, die vluchtUon in de richting van de golf Or- pha>no. Athene, 2 4 Mei. Gisteren heeft aan dc posities van Sanghaidja geen enkel ernstig incident plaats gehad. Sofia, 2 4 _M e i. De regeering heeft be sloten Servisch geld vanaf 30 dezer aan de circulatie tc onttrekken. Tal van troepenbewegingen en militaire voorzorgsmaatregelen hebben plaats. \V e e n e n, 2 4 Mei. Dc Südslavische Kor- respondenz bericht uit Athene: Een verdrag, aangevuld door eene militaire overeenkomst tusschen Servië en Griekenland, is hier on- derteckend. Het waarborgt aan de beide sla- ten dc streken, waarop zij aanspraak ma ken. Men gelooft in de welingelichte klin gen te Athene, dat op den grondslag van de nieuwe overeenkomst spoedig met Bulgarije overeenstemming zal worden verkregen. Saloniki, 24 Mei. De Buigaarsche en Grieksche regeeringen hebben onderhande lingen aangeknoopt over het inrichten van eene onzijdige zóne van 6 Kilometer breedte, waardoor vermeden kan worden, dat de troepen aanraking met elkaar hebben. De toestand wordt beter. Londen, 26 Mei. De Times bericht uit Sofia van den 25en: Gedurende de laatste 46 uren begon Sofia een zeer krijgshaftig aan zien te krijgen. De straten zijn gevuld met soldaten; naar schatting zijn er 15,000 in do stad en 35,000 in dc omstreken. Men koes tert het vertrouwen, dat er nu voldoende strijdkrachten zijn bijeen getrokken hier en langs de Servische grens om Sofia tc be schermen tegen een aanval bij verrassing. Dc plannen van de militaire autoriteiten zijn gereed niet alleen voor de verdediging van de hoofdstad, maar ook voor den geheclen veldtocht, als cr onverhoopt vijandelijkliC' den mochten uitbreken. 'Buk a rest, 24 Mei. Volgens de mede- deelingen van de avondbladen over de ge heime zitting van den Senaat, kent hel pro-, tokol van Petersburg aan Rumcnië dc stad en de vesting Silistria toe, met een drie Ki lomeiers breedc strook grond rondom dc stad. Verder verzekert het dc bescherming van hunne godsdienstige cn nationale réchten aan dc Macedo-Rumenen. Reuter's bureau heeft vernomen, dal met hei oog op de vele ingewikkelde kwestiën, die met liet bestuur aau Skutari verbonden zijn, aan dc mogendheden liet voorslei is gedaan, dit bestuur aan dc gezamenlijke vreemde consuls toe tc vertrouwen, die lot onder de opperste leiding van de bcvclhebbcs der internatio nale vloot zuilen moeten voeren. Over de staatsrechtelijke stelling van Al banië worden de onderhandelingen tusschen de verschillende kabinetten voortgezet, liet is niet te vreezen, dal hel groote moeite zal kos ten dc mecningen van de mogendheden tol elkaar te brengen over de vraag of Albanië een geheel onafhankclijkcn slaat zal worden 1 of in naam onder een zeker Turksch opper gezag zal staar. Een definitief ontwerp is thans niet bij de regecringen in overweging. Er zijn *.un cakcl een aantal wenken cn raad gevingen gedaan lot wijziging van het door Oostenrijk-liongarijc cn Italië opgestelde ont werp, die allen zullen worden behandeld cn waarover waarschijnlijk in de volgende zitting van de gc.z .ïlenconfcrcntie rapport zal wor den uitgebracht. Dc Franki. Ztg. bevat een verslag van haren correspondent tc Durazzo van een gesprek, dat deze heeft gehad met Essad Pacha, die hem ontving op de bezitting van zijne familie, schilderachtig gelegen in Tirana tc midden van een uitgebrciu park. Over zijne verhou ding tot Albanië zeidc Essad, dat er onge luk zal ontstaan als men Albanië in stukken snijdt. „Wij gedragen ons rustig, maar Europa heeft er groot belang bij zooveel mogelijk dc beslissingen tc bespoedigen, ook over dc ver kiezing van een vorst. Wanneer Europa wel willendheid loont, kan Albanië zich zelf rc- gceren." Essad Pacha antwoordde op de vraag of hij zich tot Koning had uitgeroepen, met lachend te wijzen c\ dc Turksehe generaalsuniform, die liij droeg. IJ j heeft zich officieel niet ge proclameerd, maar wor^ i toch in zijne naaste omgeving als Koning beschouwd; hij heeft voor andsre pretendenten dii vooruit, dat hij een wel uitgerust leger bezit, dat hem is toe gedaan. Met geweren maakt men in Albanië meer indruk dan met conferenliën. De vraajf of hij den komenden Europeesclien vorst zal ondersteunen, beantwoordde Essad Pacha met de opmerking, dat hij slechts wenschte dat het Albanië goed zou gaan, maar nooit de handlanger van anderen zou worden. Van do Wij moe>tein don me-nsch opvoeden tot ont vankelijkheid voor schoonheid en geluk. Den Roman van Liefde 67 DOOR MARIE CORELLL Dien nacht sliep ik zonder droomen, en den ''olgenden morgen had ik voor zevenen da luxurieuze „Diana" verlaten en mij op de ge- None passagiersboot begeven, die van Portee laar Glasgow voer. De heer Harland hield belofte om mij weg te brengen, en gaf alg ija meening te kennen, dat ik zeer dwaas was 'JU met een troep toeristen en andere men- chen te reizen, terwijl ik op den geheeleij vvg het gemak en de rust van zijn jacht had uunen genieten, maar hij kon mij niet van Pijn besluit afbrengen, hoewel ik het in ze uren zin jammer vond afscheid van hem to loeten nemen. »Gij moet ons schrijven zoodra ge tliuisl zeide hij bij het afscheidnemen. „Een tfof zzl ons te Gairloch bereiken. „Ik zal nog langer blijven kruisen." Hf antwoordde niet dadelijk. Hij had eir £cn idee van, dat ik in 't geheel niet naar 'nis ging, en dat was ik ook niet van plan Wö te vertellen. „Gij zult zoo spoedig mogelijk van mij hoo- ren," zeide ik eindelijk ontwijkend, „ik zaj het een tijd lang zeer druk hebben." Hij lachtte „O, daar weet ik alles van! Gij hebt 'l allijcl druk! Ik zou wel eens willen welen of gijl nooit moede wordt?" Ik glimlachte. „Dat hoop ik niet!" Hiermede gaven wij elkander de hand en scheidden en binnen de volgende twintig mi nuten was de stoomboot vertrokken, mij weg voerend van het eiland Skye, die sclioone. bovenaardsche en mystieke streek vol vreem de legenden en herinneringen die voor mij niets dan een wonderland geweest was. Ikj keek naar de „Diana", voor anker liggend in de baai van Portree, tot ik haar niet meei: zien kon, en het liep zoowat tegen twaal ven, toen ik de mensclien aan boord snel naar den eenen kant van het dek zag loopen, om te kijken naar iets, dat blijkbaar zoowel schrikwekkend als aantrekkelijk was. Ik volg de de menigte en mijn hart sloeg sneller van verrukking, toen ik op het glinsterend water de spookjesachtige „Droom" zag zwe- Ven! haar zeilen waren wit als do vleugels vs.ii een zwaan cn haar tuigage glinsterde als gesponnen goud in den schitterenden zonne schijn. Zij was volmaakt schoon zooals zijl daar aan den rand van den horizon scheen te glijden als een visioen tusschen lucht crj zee. En toen ik naar voren drong temidden der samenstroomende reizigers, streek zij haar vlag, bij wijze van groet een groet," die, dit wist ik, alleen voor mij bestemd was. Toen de vlag weer op haar gewone plaats gei heschen was, hoorde ik een gemompel vkt7 bewondering van vele lieden om mij heen. „Dat is de schoonste schoener, die er be staal 1" hoorde ik een man opmerken. „Mem zegt dat hij zich zoowel door cleclricileit als door zeilen voortbeweegt.*' „Hij wordt hier vaak gezien," zeidc een ander. „Hij behoort aan een vreemdeling de een of andere prins Santoris, genaamd.' En ik keek en wachtte, terwijl onbewust tranen mijn oogen vulden, tot het prachtige feeën-schip plotseling verdween, alsof het «ge smolten en door de zon was opgenomen; toen dacht ik plotseling aan de woorden, gespro- lce?i door den vreemden Hooglander „Jamie", die mij de dopheide gegeven had. „Den eenen weg in, den anderen uitl Een weg naar het Westen, en de andere naar het Oosteq met een omweg naar de plaats ivan samen komst V' De plaats van samenkomst- Waar zou diö zijn? Ik kan alleen denken en mij verwonde ren, hopen en bidden, naarmate er grooten afstand van zilveren schuimende golven tus schen mij en de verdwenen „Droom" zich uit strekte. HOOFDSTUK XIH. Het huis van Aselzion. Het is niet noodig in bijzonderheden la treden omtrent de reis, die ik nu ondernam en gedurende de volgende weck beëindigde. De plaats mijner bestemming was een afgele-f gen en bergachtig hoekje aan de kust vai> Biscaye, op iets meer dan drie dagen afstands van Parijs. Ik ging alleen, wetende, dat dit een vereischte was en kwam zonder een on gelukkig avontuur aan, bijna niet vermoeid hoewel ilc dag en nacht doorgereisd had. Al leen aan het einde mijner reis ondervond ik eenige moeilijkheid, en toen begreep ik dat. boewei het „Chateau d'Aselzion" zooals het genoemd werd, zeer goed aan de inwoners van het omliggende district bekend was, nie mand geneigd scheen mij den naasten weg er heen te wijzen, of mij het gemak van een voertuig te gunnen om mij de steile helling op te brengen, die er heen leidde. Het ka steel zelve kon van alle punten van het dorp gezien worden, vooral van de zeekust af, waarboven het zweefde als een wankelende kroon van de op een fort gelijkende rots waarop het gebouwd was. „Het is een klooster," zeide een man aan wien ik den weg vroeg, die een eigenaardig soort patois sprak, dat achter in de keel klonk, en half Fransch, half Spaansck was. „Daar gaat geen vrouw heen." Ik legde hem uit, dat mij een belangrijke zending was toevertrouwd. Hij schudde het hoofd. „Ik zou cr u voor geen geld ter wereld heen brengen," verklaarde hij. „Ik zou bang zijn voor mij zelf." (Niets kon hem van zijn besluit afbrengen, ik besloot dus mijn weinige bagage in de her berg achter te laten en het steile pad op te gaan, dat als een wit lint omhoog slingerde naar het doel van mijn wenschen. Een groep nietsdoende boeren sloeg mij nieuwsgierig gade, toen ik tot de waardin sprak en haar vroeg voor mijn kleine bezit ting te zorgen, tot ik of er om zond of terug keerde om ze te halen, in welke schikking zij gercedelijk toestemde. Zij was een leven dig, aardig Fransch vrouwtje en vriend schappelijk gezind. „Ik verzeker 't u Mademoiselle, gij zult on middellijk terugkomenI" zeide zij met een vroolijken glimlach. „Het Ghateau d'Aselzion is een plaats waar nooit een vrouw gezien wordt en een damo alleen ah, mon Dicul onmogelijkI 'Er wonden daar vree-' selijke dingen gedaan, zegt men het is een huis van geheimzinnigheden 1 Overdag ziel 't cr uit als nu, donker, alsof het een gevang genis was! maar soms ziet men het in den nacht verlicht, alsof het in brand staat ieder venster vervuld van iels dat schittert^ als de zon! Het is een Broederschap die daarj woont, niet van de Kerk o neen! dal verhoede de Hemel! maar het zijn rijke en; machtige lieden en men zegt, dat zij een vreemde wetenschap bestudeeren onze' kooplieden bedienen hen alleen aan do bui tenpoort en komen nooit verder. En midden in den nacht hoort men het orgel spelen in hun kapel, en er is een geluid van gezang, zelfs op de golven van de zee. Ik smeek u, Mandemoisellc, bedenk u wel voordat ge naar zulk een plaats ga'a/t! want zij zullen u wegzenden ik weet zeker, dat ze u weg zullen zenden!" j Ik glimlachte en bedankte haar voor haar welgemeende waarschuwing. „Ik heb een boodschap aan den Meestert van de Broederschap," zeide ik. „Als ik die' niet mag overbrengen en do poort voor mij^' neus wordt dichtgedaan, kan ik niets andei-s doen dan weer terugkomen. Maar ik moef' mijn best doen toegang te krijgen indien hel mogelijk is.** Wordt vêrvolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1913 | | pagina 1