BINNENLAND.
KOLONIËN.
fan 660 milliocn voor 't grootste gedeelte te
dekken. Het voorstel werd bestreden op
grond, dat liet de deur zou openzetten voor
verdere bijslagen van dien aard in de toe
komst; het werd ondanks de verdediging die
het vond bij den minister, met 161 tegen 115
stemmen verworpen. De regeering zal dus
verder moeten zoeken naar middelen om het
tekort te dekken.
Engeland.
De eerste lord van de admiraliteit Winston
Churchill heeft in het lagerhuis, tot beant
woording van eene vraag, verklaard, dat de
nieuwe toestand, die veroorzaakt is door de
verwerping van de Ganadeesche vloot voor
dracht om de Britsche rijksvloot met drie
panlscrschepen, voor rekening van Canada
gebouwd, te versterken, de aandacht van de
regeering eischt. Iiij hoopte in de gelegenheid
te zijn, over deze zaak in den loop van de
maand Juni eene verklaring af te leggen.
Londen, 5 Juni. Minister Churchill
heeft in het lagerhuis, in antwoord op eene
hem gedane vraag, gezegd, dat de toestand,
die is ontstaan door de verwerping van het
ontwerp der Canadeesche vlootwet, onmid
dellijk handelen eischt, opdat de marge van
de vlootslcrkte, die noodig is voor de bescher
ming van het Britsche rijk in de geheclc
wereld, behoorlijk kunne worden gehand
haafd in het najaar en den winter van 1915
en het voorjaar van 191G. Onder deze omstan
digheden heeft de regeering besloten den
aanbouw van drie conlractschcpen in het
programma van dit jaar te verhaasten. Kr
zijn bevelen uitgevaardigd door de admirali
teit, waardoor de zekerheid wordt verkregen,
dat met den aanbouw van de schepen wordt
begonnen op den vroegst mogelijken datum in
plaats van in Maart 1914.
(Conlractschcpen zijn schepen, die op par
ticuliere werven worden gebouwd).
Italië.
Rome, 5 J u n i. De afgevaardigden Luz-
zallo, Mosca, Abignente en Tomasso hebben
hun ontslag genomen ten gevolge van het dooi
de Kamer uitgebrachte votum naar aanlei
ding van de misbruiken bij het bouwen van
het palcis van justitie.
(Bij dit votum zijn de door de commissie
pan enquête verzamelde stukken in handen
gesteld van de justitie en in uitgesproken, dat
het principieel ongewensch't is, dal afgevaar
digden hunne goede diensten aanbieden voor
transactiën, waarbij de staat betrokken is.)
Als antwoord op hel besluit van dc Kamer
tot vernietiging van de verkiezing van Nun-
zio Nasi, den wegens ambtsmisbruik veroor
deelden gewezen minister, is geweest, dat Nasi
jp nieuw lol candidaat voor de Kamer is
gesteld, niet alleen in Trapani, maar ook in
Modica. Na de ontvangst van hel bericht der
vernietiging had voor dc woning van Nasi
in Palermo een groole volksbclooging plaats.
Nasi kwam op het balkon en prees in eene
zeer strijdbare rede de trouw van zijne en
gere landgenooten, hun edel hart cn hun ge-
/ocl voor rechtvaardigheid. Hij noemde zicil
bel slachtoffer van politieke hartstochten en
hatelijkheden, die in hem niet alleen, Sicilië,
maar het gcheele zuiden doodcliik wilden
wonden. Sicilië en het zuiden zouden echter
tooncn, dat zij geene koloniën 2e klasse, maar
een levend accl van het vaderland zijn,
waaraan met gelijke plichten gelijks rechten
ils de provincie van het noorden toekomen.
Spanje.
Ccrbèrc, 5 Juni. Uit Huelva- wordt be
richt, dal de arbeidcrsconfliclen verergeren.
Men vreest, dat binnen zeer korten tijd de
algemcene staking zal worden uitgeroepen.
Oostenrijk-Hongarije.
Woenen. Juni. In het huis van afge
vaardigden zcide dc minister van landsver
dediging, dat kolonel Redl zich zelf heeft ge
vonnist. Zijn dood kan echter den versehrik-
kclijkcn misslag, die is begaan, niet goed
maken. Iiij is ik.ar Weenen gekomen, met het
vaste besluit om zelfmoord te plegen, zooals
hij aan den advocaat-generaal Pollak heeft
gezegd. Hij heeft zijn misdrijf bekend aan de
militaire commissie cn heeft uitdrukkelijk
verzekerd, dat hij geene medeplichtigen had.
De huiszoeking S-*« zijne woning te Praag heeft
hel bewijs geleverd, dal hij verscheidene stuk
ken betreffende de mobilisatie aan agenlen
van vreemde staten had verkocht.
De minister voegde hieraan nog toe, dat
bewezen is, dal Redl verraad heeft gepleegd
sedert Maart 1912.
Een luitenant, die met homosexueelc nei
gingen behept is. is gevangen genomen; er
lan hem echter niet bewezen worden, dat hij
spionnage Heeft gepleegd. De minister spreekt
legen, dal andere officieren en eene dame ge
compromitteerd zijn. Hij spreekt ook tegen,
fat Redl geheimen van het Duitsche leger
zou hebben prijs gegeven. Hij zegt ten slotte:
Ons roemrijk leger is zwaar getroffen; maar
de schande van een enkele kan niet allen
treffen. Wij zullen alle sporen nagaan en de
onderdrukking zal zijn zonder verschooning.
Dc Kamer zette daarna de behandeling van
de bcgrooting voort.
Weenen, 5 Juni. Lukacs heeft hedan
aan den Keizer hel verzoek om ontslag van
het geheele kabinet ter hand gesteld.
Budapest, 5 Juni. De keizer heeft het
verzoek om ontslag van het Ilongaarsche ka
nnel aangenomen.
Marokko.
Tanger, 5 Juni. De kampen bij Derna
en Rincay zijn aangevallen. Arn Fransche
tijde vielen zeven dooden.
Ta n g e r, 5 Juni. fn Teheran zijn op
wacht staande soldaten gedood.
Zuid-Afrika.
K a a p s t a d, 5 Juni. Dc Senaat heeft he
ien met 17 tegen 15 stemmen aangenomen
de conclusie van het rapport van de meer
derheid der commissie betreffende de dia
mant-industrie, strekkende tot benoeming
ran eene commissie, die onderzoek zal doen
naar de mogelijkheid van de vestiging van
diamantkloverijen in Zuid-Afrika, met een
belangrijk amendement. Het rapport beveelt
aan deze industrie te vestigen door raiddel
van een uitvoerrecht van 10 pel. op ruwe
;teenen en invoer van geschoolde werklie
den. Het door den Senaat aangenomen amen
dement laat het bedrag van het uitvoerrecht
•nhepaald.
Allerlei.
De eerste-burgemecster van Keulen heeft
den verkoop van de SimplicissLmus pan de
stalletjes, die van gemeentewege verpacht zijn,
verboden.
In het kantoor van de Thiese Compnay
te New-York is een partij ruwe diamanten
ter aarde van 50.000 dollars gestolen. Thiese,
de chel' van de firma, had de kostbare stee-
ncn uit de safe naar boven gebracht en op
zijn schrijftafel gezet, verwijderde zich daar
op voor slechts zeer korten tijd en bemerkte
toen hij terugkwam, dat de diamanten spoor
loos verdwenen waren.
Te Greeley, een plaatsje in Colorado,
heeft zich een griezelige tragedie afgespeeld.
Een man en vrouw scholen elkaar dood met
revolvers, na eerst hun eenig kind een
dochtertje te hebben dopdgeschoten. Men
weet niet welke beweegredenen hen tot die
wanhoopsdaad hadden gebracht.
B u c, 5 Juni. De vlieger Bernard heeft
met een vrouwelijke passagier een doodelijken
val gedaan.
Oost-In dié.
Krokodil Oengevaar.
Uit Sedajoe schrijft men aan de N. Soer.
Ct.:
Weinigen onder onze lezers zullen bekend
zijn met het feit, dat in Noord-Soerabaja zich
een uitgestrekt gebied bevindt, dat in de laat
ste maanden door de aldaar aanwezige kro
kodillen op een schrikbarende wijze onveilig
wordt gemaakt. Bedoeld wordt het stroom
gebied van de nieuwe Soloriviermonding met
zijn nel van riviertjes, sloten en kreeken. Dit
net omsluit het grondgebied der z.g. „sawah
tlatah laoet" en „tembak wader pari", d. z.
sawaii's en zeevischvijvers ontstaan door de
toevoer van rivierslib, in de opbrengst dezer
sawah's en vischvijrvers vindt de inlandsche
bevolking der onder-districten Sedajoe en
Ocdiocng-Pangkah een levensonderhoud. In
de laatste maanden echter leveren het beroep
van tani en dat van visscher ln deze streken
voor betrokken personen groot levensgevaar
op. Herhaaldelijk komen berichten binnen
van gevallen, dat Javanen uil hunne kleine en
smalle d ]atens of van de vaste wal door die
ongure monsters worden weggehaald. Waar
men in 1912 nauwelijiks van dergelijke ge
vallen hoorde, begint in dit jaar het optre
den dier monsters hoe langer hoe driester
te worden.
Helaas kan het euvel, dank zij het feit, dat
voor de uitroeiing van kroko's geen gelden
zijn toegestaan (wel echter voor het aanbren
gen der eieren) niet naar behooren worden
bestreden, en is eerst voor het jaar 1914 een
afdoende bestrijding der krokodillenplaag
te verwachten. Wel gebeurt het soms, dat de
familieleden der personen, die door die mon
sters zijn verslonden, met hun desagenooten
overeenkomen tot de vangst dier beesten over
té gaan, zonder de hulp van het bestuur af te
wachten.
Tot dat doel wordt het hoofd der desa
Lemboeng (district Karangbinangoeii), die
bekend is om zijn vaardigheid in het vangen
van krokodillen en die den eeretitel van
„doekoen" draagt, ontboden. De methode
door dezen man toegepast is zeer eenvoudig.
Aan een 20 cM. lange haak, waaraan een 5 M.
lang touw, wordt een aas bevestigd. Dit aas
wordt in het water drijvende gehouden, ter
wijl aan het uiteiude van het touw een.dikke
pisangslam wordt gebonden. Op de plaats,
waar het aas is uitgeworpen, blijft een drie
tal personen waken, die onmiddellijk nadat
het aas door een kroko is ingeslikt, zich in
een prauwtje (liefst zoo klein mogelijk) bege
ven en Bet met den pisangstam vluchtende
dier achterna roeien. Men tracht nu het touw
in handen te krijgen en blijft, als dit is ge
schied. zoolang dc grillige bewegingen van
het door pijn woest geworden monster te
water volgen, totdat (gewoonlijk na een uur
of drie), het dier door pijn zoo is afgemat,
dat het zonder bezwaar aan land kan worden
getrokken. Hoewel de methode zeer practisch
is gebleken, zijn er voor dc inlandsche bevol
king zulke kosten aan verbonden, dat zij er
zelden toe overgaat den doekoen te ontbie
den.
In de maanden Februari, Maart en April
van dit jaar zijn 4 Javanen door krokodillen
aangevallen: 3 slachtoffers werden verslon
den, terwijl 1 er met een leelijke beenwond
afkwam. Voorts werden nog weggehaald 1
koe en 1 geit.
De Staatscourant van Vrijdag 6 Juni be
vat o.a. het volgende Kon. Besluit:
Toegekend de zilveren edre-medaille der
Oranje-Nassau orde aan A. de Bruin, steen
houwer bij de Naamlooze Vennootschap
Sloommarmer zagerijen en slijperijen voor
heen A. Singels en Zoon te Dordrecht.
H. M. de Koningin wordt a.s. Woensdag
11 Juni van het Loo voor een dag in de re
sidentie verwacht.
H. M. de Koningin-Moeder zal 16 Juni
a.s. des avonds uit het buitenland te Soest-
dijk aankomen.
Prins Hendrikin de hoofdstad.
Gisterenmorgen 10 22 uur is Z. K. H. Prins
Hendrik van Het Loo te Amsterdam aan
het Centraalstation aangekomen. Per auto
begaf de Prins zich naar de tentoonstelling
„De Vrouw 1813—1913" aan den Amsteldijk.
Z. K. H. Prins Hendrik, die vergezeld was
door zijn adjudant jhr. Suchtelen van de Haa-
re, kwam ongeveer half elf aan de tentoon
stelling „De Vrouw 1813—1913" aan. Aan den
ingang werd hij verwelkomd door het be
stuur, waarvan de leden door de presidente
mej. dr. Mia Boissevain werden voorgesteld.
Daarna nam de bezichtiging der tentoon
stelling een aanvang, waarbij Z. K. II. werd
rondgeleid door de presidente.
Door het paviljoen voor de statistiek begaf
de Prins zich naar de afdeeling „Maatschap
pelijk Werk". In het bijzonder stelde de Prim
belang In de goede en slecht bewoonde ar
beiderswoning, want hij bleef hier eenigen
tijd vertoeven. De Prins complimenteerde
Kier mei Rosa Man us. een der bestuursledes*.
voor haar arbeid voor de tentoonstelling ver
richt. Vervolgens bleef de Prins eenigen tijd
vertoeven hij dc wereldkaart van de vereeni-
ging voor vrouwenkiesrecht, waarop aange
geven staal ru welke staten de vrouwen het
kiesrecht bezitten. De Prins maakte hier dc
opmerking, dat dc wijze waarop de Fngel-
sche suffragettes optreden, maakt dat ze
nooit het kiesrecht zullen krijgen. Vervol
gens gaf de Prins zich naar het z.g.n. Zor-
genstraatje.
Melt groole belangstelling bezichtigde de
Prins de verschillende afdeclingen. Bijzon
der lang was de Prins in het „Museum voor
ouders en opvoeders." Ook had 's Prinsen
belangstelling hot Indische Huis, de post
„Eerste Hulp bij Ongelukken" en de afdec-
lmg 1813.
Ten slotte bracht Prins Hendrik een be
zoek aan het Huis 1813, waar hem im het z.g.
Sa\et een glas kandeel werd aangeboden.
Hierna verliet hij de tentoonstelling an
vertrok naar het Amstelhotel, waar de lunch
gebruikt werd
De Minister van Koloniën zal Zaterdag
a.s. bij het Je water laten te ScheUingwoude
van het door de Ned. Schccpsbouv;-Mnat-
schappij gebouwde Soerabaja-dok van 740C0
ton tegenwoordig zijn met den secretaris
generaal van zijn departement, den heer J.
G. Staal; den adviseur-honorair nnn het mi
nisterie van koloniën den heer J. Th. Viehoff:
den referendaris den heer L A. Bakhuis en
den waarn. directeur van het technisch bu
reau den heer J. E. Inckel.
De Kamerverkiezingen»
Gelegen Beid om te stemmen.
Naar het Volk verneemt, is het staatsexamen
voor de akte-boékhouden, dat eerst op den
dag der Kamerverkiezingen zou plaats vil
den, thans \_enigc dagen vervroegd.
Broodvrees. Men schrijft uit het dis
trict Zevenbergen aan „Het Volk":
Tot onzen spi,t waren er door broodvrees
niet voldoende menschen bereid, dc candi-
datenlijst te tcekenen, zoodal wij voor dis
trict Zevenbergen de lijst niet konden volkrij
gen en er in dit district onzerzijds dus geen
candidaat zal zijn.
In het district Bergen op Zoom doet zich
het eigenaardige geval voor, vermoedelijk
eenig in de annalen van het politieke leven
in ons vade 'land, dat het bestuur der R.-K.
Centrale Kiesvereeniging o. a. zijn secretaris
candidaat stelt voor de Prov. Stalen en deze
zelf zich tegenover deze Kiesvereeniging laat
candidceren voor het lidmaatschap der Twee
de Kamer.
De Haarl. Ct. heeft eenige der onderte
kenaars van dc candidatuur-Lieftinck in het
district Haarlem (Bond van Prot. Kiezers,
naar de bedoeling van die candidaluur ge
vraagd en reeg 't eensluidende antwoord:
deze candidaluur is een protest tegen de coa
litie.
Lukt het niet, den heer Lieftinck tot de her
stemming te brengen, dan zal dit protest ook
bij die herstemming wqrden volgehouden.
Naar de Limb. Koerier verneemt, is de
candidaatstelling in Gulpen van mr. Jan Die
pen te Valkenburg huiten zijn medeweten ge
schied.
Naar hel Haagsdie Correspondentie
bureau meldt, hebben, in verband met de can-
didaatstelling van den heer Ten Bosch, in
district I voor dc Tweede Kamer en van de in
verschillende bladen geplaatste aanbeveling,
zich reeds een half dozijn onderteekenaren
van deze candidaatstelling en bedoelde aan
beveling bij het Vrijzinnig Concentratie-comi
té aangemeld, dat hun namen buiten hun
medeweten daaronder waren geplaatst.
Aan verschillenden van de onderteekeua-
ren was gezegd dat het een lijst gold voor
den heer Deen, den candidaat der Vrijzinnige
Concentratie, terwijl, zooals men weet, de
lijst is ingediend voor een tegencandidaat.
Ter bevordering van de candidaluur van
den heer G. Nijpels voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer, zal door de Onafhanke
lijke Kiesvereeniging te Maastricht op Zondag
15 Juni a.s. een groote open-lucht-meeting
worden gehouden, waarop als sprekers zullen
optreden de heer G. Nijpels, (candidaat), A.
van Nijnatten, redacteur Limburgs Belang en
een nader door het concentratie-comité aan
te wijzen spreker, terwijl hoogstwaarschijn
lijk ook een spreekster van den Bond voor
Vrouwenkiesrecht het woord zal voeren.
In verband met de candidaatstelling in het
district Ede van ds. M. Jongebreur, meldt
men aan de Tel. het volgende:
Deze candidaat behoort tot de anti-rev. par
tij en is voorzitter der centrale antirev. kies
vereeniging te Vcenendaal.
De groep, welke hem candidaat stelde, be
hoort meerendeels tot de Christelijk-histori-
sche partij.
De heer Jongehreur heeft dan ook ver
zocht, geen stemmen op hem uit te brengsn.
Het Amsterdamsche Gemeenteblad bevat
een voorstel nopens den houw van een
nieuw gemeente-ziekenhuis, bestemd voor
het hooger onderwijs in de geneeskunde.
Reeds gcruimen tijd bestond de overtui
ging, dat de gemeente met twee ziekenhui
zen, in hoofdzaak ten behoeve van hen, die,
hetzij kosteloos, hetzij tegen een kleine ver
goeding, moeten worden verpleegd, niet kan
volstaan.
De overeenkomsten met verschillende par
ticuliere ziekeninrichtingen biedt op den duur
niet meer de waarborgen, dat allen, die aan
verpleging in een ziekenhuis behoefte heb
ben, kunnen worden opgenomen.
B. en W. verzoeken nu den Raad, het da-
gelijksch bestuur uit te noodigen, plannen
voor te bereiden met begrooting van kosten,
strekkende tot den bouw van een nieuw ge
meenteziekenhuis, bestemd voor liet hooger
onderwijs in de geneeskunde, gelegen in het
uitbreidingsplan Zuid,
Voor het aangegeven doel, een ziekenhuis
voor 1000 patiënten, komt het meest in aan
merking een terrein, gelegen in het uitbrei
dingsplan-Zuid, waarvan de ophooging reeds
in uitvoering is genomen.
Curatoren der Universiteit blijven van
oordeel, dat in een belangrijk opzicht het
plan tot verbouwing van het Wllhelmina-
gastihuls de voorkeur verdient boven dat van
den bouw van een nieuw ziekenhuis. Het
faculteitsplan houdt echter, volgens B. en W.
nic-t voldoende rekening met de eischcn, die
de be\olking in dc naaste toekomst aan de
ziekenhuizen zal stellen.
Binnen vijf jaren na dc aanneming van de
voordracht zullen op het nieuwe terrein in
gebruik kunnen worden genomen het patho-
logisch-anatomisch laboratorium en de drie
hoofdklinieken, te welen de neurologisch-
psychiatrischc kliniek, een chirurgische kli
niek en een interne kliniek. De overige, thans
zich nog in het Binnengasthuis bevindende
ondcnvijsklinieken, hierboven genoemd, zul
len daarna achtereenvolgens naar het nieu
we gasthuis worden overgebracht, hetgeen
zoo noodig binnen 5 jaren zou kunnen ge
schieden.
De bouwkosten der drie klinieken met aan
vankelijk 600 bedden zullen naar de mee
ning van B. en W. niet hooger mogen zijn
dan ƒ5000 per bed.
In de tijdelijke behoefte aan gelegenheid
tot verpleging gedurende den bouw kan, zoo
spoedig dit noodig blijkt, worden voorzien
door aanschaffing en plaatsing van tijdelijke
gebouwen op het nog overschietende terrein
van het Wilhelminagasthuis.
Het stadhuis te Rotterdam. De
gemeenteraad van Rotterdam heeft gisteren
avond met 27 tegen 8 stemmen besloten het
nieuwe stadhuis te doen bouwen naar het
ontwerp „S. P. Q. R.", waarvan de auteur
bleek te zijn prof. H. Evers, te Delft.
Gemeentebibliothecaris. De
Rotterdamsche gemeenteraad heeft gisteren
met 22 van de 36 stemmen benoemd to't biblio
thecaris voor de gemeentebibliotheek cn lees
zalen dr. J. A. Vor der Hake, leeraar aan
de II. B. S. en Handelsschool te Haarlem.
Directeur Rotterdamsch Zie
kenhuis. In de heden middag gehouden
gemeenteraadszitting van Rotterdam is dri
van Eysselstein uit Groningen tot geneesheer-
directeur van het Rotterdamsche ziekenhuis
benoemd.
Blijkens bij het departement van Marine
ontvangen bericht is Ilr. Ms. pantserdekschip
Gelderland, onder bevel van den kapitein ter
zee J. P. Guépin, 5 dezer te Tunis aangeko
men.
Blijkens een bij het departement van
Marine ontvangen bericht zal Hr. Ms. pantser
dekschip Zeeland, onder bevel van den kapi
tein ter zee W. Houwing, 9 dezer van Wil
lemstad (Curasao) vertrekken naar Bonaire
en vervolgens naar Colon en Cartagena.
Koninklijke Militaire Acade
mie. Gisteren werd bekend de uitslag der
overgangsexamens van de cadetten der in
fanterie en cavalerie.
Bevorderd zijn:
Infanterie hier te lande:
Van het 2de naar het 3de studiejaar.
*H. J. A. Bekkers, W. L. Bisschoff, G A. L.
Bok, P. F. van Dorst, N. C. J. Drost, P. G.
A. Fortanier, II. F. J. M. A. von Frcijtag
Drahbe, H. A. C. Ilalberstadt, *H. Th. Halkc-
ma, *W. Hemmes, J. E. Hofman, K. P. Inne-
mée, *A. J. de Lange, J. van Langen, *Th. M.
A. Meuwissen, Th. C. W. Michaëlis, *U. C.
C. Noordenbos, W. Oudemans, *F. Poortman,
F. Raland, jhr. J. van Suchtelen.
Van het 1ste naar het 2de studiejaar.
C. E. Chivat, *J. E. Coers, H. P. Diephuis,
T. C. van Dierendonck, *P. L. van Driel, *J.
H. J. Kalt, *E. E. de Kanier, S. van der Kloet,
*H. W. Lenderink, *G M. Olifiers, *F. van
Popta, *J. II. van Riesen, jhr. C. Sandberg,
G. M. J. Schaub ,J. M. Steenbeek, U. de Stop
pelaar, J. Ternaalen, N. H. Westerouen van
Meeteren, *W. van der Zanden.
Cavalerie hier te lande.
Van het 2de naar het 3de studiejaar:
G. G Blaauw, O. Ch. Gh. M. Janssens, *H.
A. M. Latour, A. M. C. Mazel, *1. L. D. baron
Sirtema van Grovestins, F. W. E. dc Vries.
Van het 1ste naar het 2de studiejaar:
*J. L. Bruinier, *jhr. G. A. Bowier, *W. C.
Hooft, *jhr. J. G. A. van Spengler, *jlir. Ch
E. J. M. Verheijen, *A. D. C. van Zijp.
Infanterie Ne d.-I n d i
Van het 2de naar het 3de studiejaar:
R. Bakkers, W. A. van der Beek, J. II. de
Beuk, J. W. Broekhoff, A. Doup, G. M. H.
Duif er, C. J. van Harte, *J. H. Jager, F. F.
Milius, A. Pik, A. Struyvenberg, Ph. van
Waasdijk.
Van het 1ste naar het 2de studiejaar:
K. Drost, S. J. Andriessen, jhr. W. Boreel,
*H. van den Bos, *A. J. Dahler, Th. Ph.
Fikenscher, *R. F. H. Goedhart, J. G. Gout,
*A. Hanssen, H. J. de Jamaer, *D. van Kem
pen, U. van Krraijenoord, W. C. A. Sol, G.
Wïelinga.
Cavalerie Ned.-Indië.
Van het 2de naar het 3de studiejaar.
*A. F. Meijer, *M, W. van der Nagel.
Van het 1ste naar het 2de studiejaar:
F. van Leeuwen, G. A. de Stoppelaar.
De cadetten voor wier naam een sterretje
is geplaatst, hebben herexamen.
De E. N. T. O. S.
Gisteren middag is na maandenlange
voorbereiding de Eerste Nederlandsche Ten
toonstelling op Scheepvaartgebied geopend.
Breed en massaal, Indrukwekkend en mach
tig is zij daar aan de overzijde van het IJ
verrezep. Reeds van verre schijnen de twee
hooge torens van het hoofdgebouw den be
zoekers het welkom toe te roepen 1
En rondom het hoofdgebouw, waarvan bo
ven den middenhoofdingang de zinrijke woor
den „Navigare necesse" prijken, groepeeren
zich de bijgebouwen.
Deze gebouwen beslaan een oppervlakte
van 20.000 M3., terwijl de ruimte, welke door
het geheele tentoonstellingscomplex te land
en te water ingenomen wordt, niet minder
dan 20.000 vierkante meters telt.
Direct aan den IJlcant verheft zich het
nieuwe steenen gebouw met breede boven- en
benedenterrassen, van waar men genieten
kan van een zeer fraai uitzicht oyer het IJ,
de havenwerken en op de stad.
Deze terrassen bièden plaats voor uiet min
der dan 8000 personen, terwijl ook hier de
gelegenheid voor dc aviateurs geboden wordt
met hun hydro-aeroplanes te landen en opstij
gingen te doen.
Van dit fraai gelegen gebouw leidt een weg,
welke verkregen werd door het opofferen van
eenige boomen van den schaduwrijken groe
nen Tolhuistuin, naar het Paviljoen der stad
Amsterdam, waar hedenmiddag de openings
plechtigheid plaats had. Wij hebben van dit
Paviljoen met zijn schilderingen in olieverf
van het Amsterdamsche havenbedrijf en de
binnenscheepvaart, en dat ingericht werd
onder leiding van den conservator van ons
Stedelijk Museum, den heer G W. H. Baard,
reeds een beknopte beschrijving gegeven. Wij,
kunnen dus voor het oogenblik het stilzwijgen
daarover bewaren.
Gisteren was tijdelijjc het tentoongestelde
in dit smaakvol Paviljoen, betrekking heb*
bende op verschillende takken van gemeente
dienst in verband met onze havenbeweging,
er uit verwij,derd.
In de onmiddellijke nabijheid van dit Am
sterdamsche Paviljoen is het vroegere Tol
huiscafé gelegen, dat verbeterd en opgeknapt
zijnde, dienst zal doen als Congreszaal.
Iets verder ligt het gebouw der Historische
afdeeling, dat door de deskundige zorgen der
betreffende commissie, waarvan de heer C.
G. 't Hooft, directeur van het Museum „Fo
rt or' het Voorzitterschap bekleedt, op oor
deelkundige wijze werd ingericht.
In dit gebouw zijn vele historische docu
menten ondergebracht. Hier houden prenten
en schilderijen van groote zeeslagen en ha
vens, prenten en teckcningcn van oude sche
pen, beeltenissen van onze groote vlootvoog
den als dc Ruyter, Piet Hein en Tromp, om
maar enkelen te noemen, de herinnering aan
ons glorierijk zceheldcntijdperk levendig.
Het is ook in deze afdeeling dat het scheeps
model dat door Z. M. Keizer Wilhelm van
Duitschland tijdelijk in bruikleen werd afge
staan, tc midden van andere scheepsmodellen
prijken zal.
Over dc oude Buikslolerveer ligt de eigen
lijke kern der Tentoonstellingsgebouwen. Al
lereerst het in lichten toon gehouden hoofd
gebouw met de twee 45 M. hooge roodgedakle
torens.
Deze flinke, hoogoprijzende torens, waar
van weelderig groen uit dc boven galerijen af
hangt, geven direct wat men noemt cachet
aan het geheel. Dc beide torens, waarvan in
één 'n lift is aangebracht, omsluiten den
hoofdinging van lvt middengedeelte van het
uit drie declen beslaande hoofdgebouw.
Dc hoofdtympan in het midden van dien
voorgevel aangebracht stelt voor 'n aantal ma
jestueus naar verschillende richtingen opva
rende stoombootcn. De achtergrond wordt ge
vormd door een helderen zonverlichten he
mel.
Daaronder zijn dan de reeds boven aange
haalde woorden „Navigare Necesse" (scheep
vaart is noodig) geschilderd.
In dit hoofdgebouw heeft men de Indische
afdeeling.
Eveneens is hier de inzending van het De
partement van Marine ingericht. Ze geeft een
gedeelte weer van Ilr. Ms. pantserschip „De
Zeven Provinciën", alles vrijwel op de ware
grootte met den commandotoren, tentdak en
bruggedek, de bakkerij, kombuis en zieken
boeg. Ook ontbreekt niet het geschut, n.l. twee
kanonnen van 30 en 71 c.M. en de lichtere mi
trailleuses op het tentdek.
Van wege het Ministerie van Marine komt
ook de afdeeling Loodswezen, bebakening, be-
tonning en verlichting voor den dag.
De afdeeling öceanographie, Maritieme me
teorologie en stoomwaarschuwingsdienst, be-
hoorende tot het Departement van Land
bouw, Handel en Nijverheid geeft de kaarten
betreffende meteorologie en oceanographie te
zien, welke van 1860 tot 1912 werden uitge
geven. Ook kan men van hier kennis maken
met de boekwerken die door het Meteorolo
gisch Instituut sedert zijne oprichting wer
den uitgegeven.
Dan zien we in de zalen van het hoofdge
bouw de inzendingen van de Hollandsche
Stoombootmaatschappij, van dc Maatschappij'
„Oceaan", een reusachtige blauwe pijp. van
daar de benaming dezer Maatschappij als de
„Blauwpijpers", van den A. N. W. B. Toeris
tenbond voor Nederland, van de Kon. Maat
schappij „De Schelde", van de Maatschappij
„Feyenoord'van Verschure's Scheepswerf en
Machinefabriek. Zeer belangwekkend is deze
laatste inzending ingericht ze geeft n.l. een
diorama van het bedrijf der firma Verschure.
Ter zijde van het hoofdgebouw is dc boor
toren van een onzer mijnbouwmaatschappijen
te bewonderen, alsmede de achtersteven van
een pantserschip.
De Nbord-Zhid-Hollandsche Reddingsrnaat-
scliappij geeft ons een tweetal reddingsbooten
te zien, terwijl mede nog in dit vluchtig over
zicht de belangwekkende afdeeling Scheeps-
hygicne genoemd dient te worden. Dc Brit
sche afdeeling, aan de andere zijde van het
hoofdgebouw gelegen, geeft ons een illuster
denkbeeld van de stoere kracht, omvang en
beteelcenis der Engclsche scheepsbouw.
De reusachtige firma Armstrong beslaat hei
geheele middengedeelte. Ze geeft ons scheeps--
modellen van de oorlogsbodems te bewonde
ren, welke op Kaar werf gebouwd zijn of ge<
bouwd worden. Om eenig begrip te
geven van de waarde van sommige ten
toongestelde voorwerpen diene, dat een der
scheepsmodellen welke de firma Armstrong
exposeert, n.l. het model van het voor Brazi
lië in aanbouw zijnde slagschip „Rio de Ja
neiro", alleen reeds 1200 (zegge f 14400)
kost....
Aan de vroolijkheid en ontspanning is ook
een gedeelte der Tentoonstelling gewijd. "Wij
bedoelen de wijk Oud-Amsterdam en het Lu
napark. Dit is verzorgd door de firma Hugo
Haase uit Hannover.
Oud-Amsterdam geeft een denkbeeld vat.
den Dam, het Roldn, den Vijgendam en hef
Damrak omstreeks 1583. Het spijt ons te moe-,
ten zeggen, maar de opmerking moet ons van
het hart, dat het specifiek oud-Hollands
s c h e karakter, dat de wijk oud-Amsterdam
moet kenmerken, wel eenigszins ver is te zoe«
ken. Dat een Duitsche firma een en ande*
uitvoerde is de oorzaak hiervan, doch ter han
rer verontschuldiging mag worden aange^
voerd, dat Hollandsche firma's den aanled
van oud-Amtserdam en het Lunapark,
zijn talrijke aantrekkelijkheden, niet aöttf
durfden.
Wij hebben dus niets beters kunnen krijgeh>
Doch een denkbeeld van het oude AmstèA'
dam zal men oangetwijfeld krijgenvoofw
