BINNENLAND.
ordt tuescben Turkije, Servië en Grieken-
n<l, wordt uit Turitsche bron verklaard,
teat dil stuk, waarvan de benaming nog niet
bepaald is, inzonderheid zal bepalen cLe her
vatting van de diplomatieke betrekkingen,
hetgeen het herstel van den vrede zal aan
duiden. Het protokol zal geene bijzonderhe
den geven over andere punten, die later zul
len wordon geregeld. Het voorloopige vre
desverdrag van Londen wordt beschouwd als
hiet bestaande ten gevolge van den nieuwen
toestand, die is ontstaan door de bezetting
Van Adrianopel. De Porte is voornemans deze
Welling nader te ontwikkelen In eene aan de
/nogendheden gerichte nota. De besprekin
gen met den Servischen gedelegeerde Pavlo-
Vics zullen zeer spoedig een einde nemen.
België.
Brussel, 23 Juli. Heden morgen werd
Jn Antwerpen het eerste internationale con
gres voor kinderbescherming geopend in te
genwoordigheid van de officieele gedelegeer
den van 35 staten van Europa, Azië, Ame
rika en Australië. De minister van justitie
heette de congresleden welkom en noemde
üls doel van het congres: werken tot be-
ïcherraing van het kind.
Frankrijk.
Havre, 23 Juli. President Poincaré is
heden voormiddag om 10 uur hier aangeko
men na cén kort vertoef in Rouaan. De bevol
king boraidde hem eene geestdriftige ont
vangst
Tweede telcgram. liet doel van de
reis van den president is de inwijding van
verschillende werken in Rouaan en in Havre.
De ministers van marine, handel en open
bare werken vergezellen hem.
P a r ij s, 2 3 Juli. De Kamer behandelde
beden art 3 van de wet op de middelen,
waarbij met ingang van 1 Januari 1915 de
grondbelasting wordt veranderd in eene
naar evenredige aandeden bepaalide belas
ting "en de personeelc belasting wordt
vervangen door eene algemeene cn
progressieve inkomstenbelasting. De Ka
mer heeft met 5-17 tegen 3 stemmen de ver
andering van de grondbelasting aangeno
men en daarna met 424 tegen 13(3 stemmen
de toepassing van de inkomstenbelasting, te
rekenen van 1 Januari 1915. Het gelicele ar
tikel is met 430 legen 33 stemmen aangeno
men.
Jacquier lichtte een amendement toe, dat
strekt om in de begrooling van 1914 op te
nemen de dekking van de nieuwe militaire
uitgaven in den vorm van eene progressieve
belasting op de inkomsten en op de toene
ming van het vermogen, met maatregelen
tol onderdrukking van fraude.
Minister-president Barlhou verzocht dit
amendement te behandelen buiten verhand
aict de bcgrooting en stelde de kwestie van
vertrouwen. Het debat zal morgen worden
voortgezet.
Engeland.
Mrs. Jankliurst, de bekende leidsvrouw
van de militante suffragettes, is de Londen-
sche politie te slim af geweest. Zij was, on
der de bepalingen van de zoogenaamde kat-
en-muiswet, tijdelijk uit de gevangenis ontsla
gen om zich te herstellen van de gevolgen
van de hongerstaking. Dag en nacht waren
cenige ambtenaren van de geheime politie
bezig haar in 't oog te houden, om haar, ais
de tijd daarvoor gekomen was, weer te kun
nen arresteeren, ten einde hare straf verder
le ondergaan. Op een avond verscheen nu
voor de woning van mrs. Pankhurst een
autoriteit. Uit de huisdeur kwain eene
dame naar buiten, wier gelaat door een
zwarten sluier bedekt was. De voor het huis
verzamelde suffrabettes begroetten de dame
met geestdrift als mrs. Pankhurst. Aanstonds
kwamen agenten van de geheime politie te
voorschijn, die de dame gevangen namen en
dadelijk met haar naar de gevangenis reden.
Onderweg deed echter de dame de sluier af
en verklaarde met kalme stem, dat zij niet
mrs. Pankhurst was. De agenten maakten
haastig rechtsomkeert, maar toen zij weer
aan het huis kwamen, had de echte mrs.
Pankhurst lang in een tweede automobiel, die
Ln eene zijstraat op het vertrek van de eerste
had staan wachten, de woning verlaten.
Lang heeft mrs. Pankhurst zich niet in
bare vrijheid mogen verheugen. Maandag na
middag heeft de politie haar weer gepakt,
(oen zij verscheen in de gewone wckelijksche
rergadcring van de onder hare leiding slaan-
ie vereeniging.
Italië.
Rome, 23 Juli. Voor het front van de
Zwitsersohe garde werd heden een brief
voorgelezen van kardinaal Merry del Val,
waarin het leedwezen van den Paus wordt
uitgedrukt over de incidenten van de laat
ste dagen. In dc toekomst zullen de solda
ten, die zich te beklagen heGben, zich langs
den hiërarchischen weg moeten wenden tot
kardinaal Merry del Val of hun ambt moe
ten neerleggen. Op bevel van den Paus zijn
de soldaten, die zich niet aan *dc tucht wil
len onderwerpen, uitgenoodigd vrijwillig
heen te gaan, om den Paus de smart te be
sparen de garde le ontbinden. Dé garden
begaven zich in volmaakte kalmte naar hun
post. Drie van de garden zijn ontslagen.
Portugal.
Madrid, 23 Juli. Uit Maude Fuy, aan
de Po-rtugeesche grens, wordt bericht, dat uit
Portugal komende reizigers verzekeren, dat
dc tegenwoordige beweging eene groote be-
leekenis zou hebben. Zij voegen er bij, dat
de republikeinen zelf den toestajid als» zeer
^rnslig beschouwen.
Turkije.
Konstantinopel, 22 Juli. De bla
den berichten, dat de concessie van de ta
baksregie met vijftien jaren is verlengd. De
regie verleent aan de regeering een voor-
ichot van anderhalf millioen Turksche pon
den.
Saloniki, 23 Juli. Tengevolge van
nieuwe onlusten in het Russische klooster
Panteleiinon op Mont Athos moest een Rus
sische landingsdivisie geweld gebruiken om
de orde te herstellen. Van de beloogers wer
den veertig licht gewond. Alle rustverstoor
ders zijn naar Rusland gebracht.
China.
O o r g a, 2 3 J u n i. De zuidelijke afdeoling
óa .traenen la door. de Ch£-_
neezen geslagen in de nabijheid van Pal-
sohalgrais, dat door de Chineezen ingeno
men en afgebrand werd. Daarmee is voor
de Chineezen <len weg naar Khalkan ge
opend. In dit gevecht streden omstreeks 500
Mongolen met twee kanonnon tegen 5000
Chineezen met 9 kanonnen en 4 mitrailleu
ses. De Mongolen zijn op den terugtocht.
Allerlei.
Nantes, 23Juli. De Société nouvelle des
armements, die eigenares is van het schip
Ville do Dijon, dot schipbreuk geleden heeft
bij Papudo (Chili) heelt aan den Fraraschen
consul geseind om inlichtingen. Deze ant
woordde, dat er bericht ontvangen was, dat
slechts drie mannen gered waren. Het schip
was geladen met steenkolen en liad 22 man
equipage.
Weencn, 23 Juli. Bij eene ontploffing
i<n de fabriek van munitiën te Móllcrsdorf zijn
eendoode en 19 gewonden gevallen.
Binghampion, 22 Juli (via New-
York). In de fabriek van Ounall is heden na
middag brand uitgebroken. Het gebouw werd
in 20 minuten vernield. Er waren 125 meis
jes in het gebouw. Men vreest, dat velen zijn
omgekomen.
Tweede telegram. De meeste vrou
wen werkten op de vierde verdieping toen
de brand uitbrak. Men dacht eerst, dat het
brandalarm geschiedde voor eene oefening.
Boodschappers snelden door het gebouw; de
vlammen verspreidden zich langs de trap
pen. Er zijm vrceselijfce tooneelen voorgeval
len en onberaden pogingen om te ontsnap
pen. Vele vrouwen sprongen uit dc ramen.
Naar de schatting van het oogenblik zijn 25
gedood en 50 gewond.
Derde telegram. Er zijn 50 60 doo-
den. Velen worden vermist. 12 zijn doodelijk
gewond. De oorzaak van den brand moet ge
weest zijn, dat een brandende cigaret in af
val werd geworpen.
Cannes, 23 Juli. In den loop van de
manoeuvres is de onderzeeër Fresnel veron
gelukt op 350 Meter afstand van de oostelijke
punt van het schiereiland Croi9ette. Alle door
torpedobooten aangewende pogingen o;n
hulp te brengen, zijn mislukt. Het werk
wordt voortgezet.
Uit de Pers
De portefeuilleweigering der
S. D. A. P.
Het Volk ziet in de aanbieding der drie
ministerportefeuilles niet anders als een po
ging tot ontmanning, tot knechting der S. D.
A. P. Vandaar dat juist de vrij-liberale partij,
van ouds tegen het algemeen kiesrecht ge
kant, zoo gaarne de sociaal-democraten in
het ministerie zag. Maar dezen zouden dan
niet anders geworden zijn dan eene doodge
wone hervormingspartij, genre Alg. Ned.
Werkliedenverbondeen godsdienstig-neu-
traal Patrimonium. Voor de gematigden on
der hen zou De Klerk en voor de radicalen
Piet Nolting het illustre voorbeeld worden,
uit wier niet-herldezing duidelijk is geble
ken, dat de arbeidersklasse dien weg niet op
wil. Het Volk schetst dan de moeilijkheden,
die zouden kunnen ontstaan na de vorming
van een gemengd vrijzinnig-socialistisch mi
nisterie. Gesteld er is een staking. De arbei
ders zullen natuurlijk op zijn minst onzijdig
heid van politie en justitie verwachten.
..Welk een kreet van felle, diepgevoelde ver
ontwaardiging zou er opgaan in bet heele land
als een socialistische minister bleef zitten in een
kabinet. dat de onderTcruiperij beschermde en
bevorderde met alle middelen die tot zijn dient
staan. Dal marechaussee, infanterie, huzaren,
oorlogsschepen afzond op de stakers. En toch
zouden onze minister» het moeten dulden,
tenzij zij een crisis wilden veroorzaken die de
grondwetsherziening, het Algemeen Kiesrecht
in gevaar bracht
Zouden wij van onze beste mannen veron
derstellen, dat zy tot die laagheid zouden zi^n
tc vinden? Dc vrijzinnigen verwachtten, cisch
ten het van ons.
Neen, zegt de Nieuwe Crt de socia
listische Kamerleden mogen bet de regeering
niet moeilijk maken. Daarvoor zitten juist de
roode ministers als pand in het kabinet. Kan
men zich voorstellen, dat onze Kamerfractie
haar recht op kritiek op de kapitalistische maat
schappij, op den kapitalistiscben Staat zou prij9
geven? Dat zy bij zulke botsingen en vonnis
sen bel zwijgen er maar toe dec-d, ter wille van
de partljgenooten in het kabinet? Kan n:en zich
voorstellen, dal dan deze zelfde mannen, als
de Kamer vacant ie had genomen, met fris^chen
moed weer het land rond gingen om aan «te
arbeiders de ©ocialistisohe waaihrid te leeren?
Dat zij het karakter van het kapitalisme schets
ten in zijn volle bet eekenis van uithuiter en
onderdrukker, en de arbeiders opriepen tot
organisatie en onverzoenüjken strijd?
Met het indienen van vérstrekkende amende
menten en wetsvoorstellen, vertelt ,De Fak
kel", zou het uit moeten zijn. Zou de part\j
haar Kamerleden die zich zoo aan het kapita
lisme lieten knechten, nog langer beschouwen
als haar voorvechters en vertrouwensmannen7
De partij, de vrijzinnigen zouden ze wil
len maken to* den vierden bondgenoot in de
concentratie. Van principieelen slryd tegen
de vrijzinnigen zou zy moeten afzien, zoolang
oen vrijzinnig-socialistisch kabinet regeerde, en
door de wijze waarop thans de stukken werden
opgezet, zou zulk een kabinet niet maar een
korte poos, maar lange, lange- jaren, óf een
feit, óf het doel zijn van el-ken verkiezingsstrijd
Een volkomen verandering in karakter en in
strijdwijze, van de heele party en al haar onder
deden, dat is het, wat de vrijzinnigen beoog
den- Zij hadden het, in één woord, gemunt op
het socialisme in de sociaaldemocratie."
De N. R o 11. C t. is ook een der bladen,
welke wijzen op de weinig democratische af
wimpeling van het congres. Deze verwekt,
volgens het blad, den indruk, alsof er in het
klein-comité, hetwelk de decisie thans heel
burgerlijk aan zich heeft getrokken, vooral
de vrees was, dat het congres wel eens kon
blijkenop de hand van de comité-min
derheid te zijnl
„Niet zonder redenen, trouwens, zou die
▼rees worden gekoesterd. Uit het voortreffe
lijke betoog, door den heer Vliegen, den Volka-
redftoteur-pwrtü-voorzatter geleverd, ia zonnSi
klaar duidelijk geworden, hoe men. ook in
sociaal-democratische kringen, zich bewust is,
dat de overwinning van dezen zomer voor ten
minste f te danken is geweest aan ver over de
honderdduizend „onbevusten"» die zich door
het zoet gefluit der socialistische voormannen
hebben laten vangen. Nu was wel te voorzien,
da* op een openbaar congres dc invloed van die
wetenschap, cn de verplichtingen, welke door
de inroeping en de aanvaarding van die hulp
troepen zijn opgelegd, tot sterker uiting zouden
komen, dan in do beslo-ten vergadering van
21 het geval had kunnen wezen. Dan zou.
hoe de beslissing dan ook eindelijk vallen
mocht, de partij van eea congres niet anders
dan nadeel kunnen ondervinden. Zij zou er of
Innerlijke kracht, óf -uiterlijke „bijloopere" bij
in boeten. En zoo heeft men toen, ten einde
raad. de meer d®n honderdduizend, die in goed
vertrouwen de socialisten hebben gevolgd, maar
gedupeerd. Het- conclave heeft alle verantwoor
delijkheid voor dc socialistische voikiczingsaotie
afgeworpenDaarmede bast, en de rest heeft
te zwijgen.
Dit is, dunkt ons, de groote beteekenis van
hel thans onherroepelijk gevallen besluit."
De N. R. Ct. ontkent tegenover het Volk,
dat de vrijzinnigen eenigerlei belofte zouden
hebben gedaan om in het thans geschapen
geval toch een kabinet te vormen.
,.Wil dit nu zeggen, dat bet tot stand komen
van een concentratie-kabinet volstrekt "uilge-
sloien ia?
Men weet, ho© wij hierover denken. Er »s
o. i. een weg, om tot een concentratie-kabinet
te geraken. Ook mr. Troelstra schijnt daarover
aan de Koningin en dr. Bos cenige mededee-
ling te hebben gedaan. In ,,Het Volk" lezen
wij, dat dc fociaal-democraten zich willen ver
binden to-t steun aan een concentrat;e-regee-
ring, ..zelfs voor militaire begrootingen.Waar
in de verbintenis precies beslaan zou, weten
wij eohter niet, zoodat wij niet beoordeelen
kunnen, of hier inderdaad een wog is geopend,
doch wanneer wij zien. dat de steun is toege
zegd, ,,op voorwaarden en in den
vorm, als die door de nieuwe Kam erfraolie
met algemeene stemmen is besloten", dan vree-
zen wy, dat maar zeer weinig, in rik geval nie'
genoeg, wordt geboden-
Ook hier, trouwens, treft, dat de rollen wor
den omgekeerd, en met den thans geschapen
toestand geen rekening wordt gehouden. Im
mers. nu de sociaal-democratische partij de aan
sprakelijkheid voor hare verkiezingsbeloften van
zich afschuift, staat het niet langer aan haar,
of aan ,.de nieuwe Kamerfractie", doch aan
een eventueel concen-lratie-kabine-t de „voor
waarden" te ontwerpen, waarop het, onver
plicht en zorder dat dit ooit in het vooruitzicht
is gesteld, de regeering zou kunnen aanvaar
den, en des ,,vorm" aan te geven van den
steun, die van de sociaal-democrat en zou wor
den geéischtT"
De (c.-h.) Nederlander uit de veron
derstelling, dat het congres is afgelast omdat
dr. Bos niet langer heeft willen wachten.
Maar boe dit zij. het Besluit tot afwijzing is
nu eenmaal genomen.
Zekere" verantwoordelijkheid, wil de meer
derheid der Pnrtij^Conforentie wél, maar geen
verantwoordelijkheid, die aan de propaganda
zou kunnen scheden. Men gevoelt zeer wel,
dat, wanneer zelfs drie socialistische Minis
ters in een Nederlandech Kabinet niet venno
ten van de Nederlandsche toestanden het Do
rado te maken, waarop door goedgelovige, onte
vredene, en dies op sooialiston stemmende ar
beiders reeds jaar en dag wordt gewacht,
de werfkracht der partij daaronder lijden zal
En dus verkiest men de positie van tot-ziende
voogden. Loopt, bet verkeerd in den concen
tratie-hoek, dan kan dit worden toegeschreven
aan burgerlijke regeeringsonmaoht, gaat het
onverhoopt goed. dan danken wc dH aan in
vloed en controle der sociaal-democraten- Zoo
snijdt het me« van twee karten. en in geen
geval den sociaal-democraten in de vingers
Het is zeker de slimste politiek die men *ieh
denken kan, maar wij zouden toch liever in een
geval als dit tot de minderheid hebben behoord,
met den meed om verantwoordelijkheid, die
men zeT heeft geschapen, ook meê te dragen
De (r.-k.) T ij d schrijft o.a.
,,Het voretel-Bos is dus nu formeel afgewim
peld. op het zegelmerk van het partijcongres
wordt niet eens gewacht. In de geheelc ge
schiedenis van ons eonstituiioneeJ leven valt
geen enkel feit aan 'wtrzeu. als wöarvoor
thans de S. D. A. P. met een politieke brutali
teit en een cynisme zonder weerga den Kabi
net sfennateur en zijn onmiddellijke lastgeefsler,
H M. de Koningin, heeft geplaatst.
De voorspelling van Vliegen wordt thans be
waarheid, dat dc van het kiesrecht uitgcslote-
nen en de hulpelooze ouden van dagen bet
recht krijgen tot de socialisten te zeggen .."Wij
hadden het kiesrecht kunnen hebben, indien
gij gewild had wij hadden staatspensioen kun
nen 'hebben, indien gij niet langs kronkelwegen
van partijdige redencering anderen een tank
had opgedrogen, welke hot u een er en een
plicht had moeten zijn, zelf te volbrengen."
Maar ook den Nederlandschen kiezer», die
zich door de politieke misleiders der vorige
maand lieten overhalen, om aan de sociaal-
democratie de macht te bezorgen, welke deze
thans uit enge partijbelangen van zich afe'oot,
zullen de oogen opengaan. En bij een volgen
de cm bus rullen zij zich wel tweemaal be
denken eer zy opnieuw met deze politieke ego
ïsten het avontuur rullen aangaan, dat thans
op zulk een staatkundige misère uitloopt."
De Telegraaf schrijft
,,"Wij eischen, wij eischen, heeft het socialis
tisch orgaan aanhoudend geschreven na den
uitriag. Wij eischen dit cn wij eischen dót.
Maar voor het eenig-logische en eerlijke, dat
de uitslag ze've eischt, gaan deze staatslieden
op de vlucht.
Wat nu.. -?
Wij zeggen alleen ditmogen de vrijzinnige
leiders toonen méér moed, méér besef van ver
antwoordelijkheid, méér ruggo^raat. te bezitten,
dan de wegsluipende sociaal-democraten, de
staatslieden van bordpapier. Wanneer zoo
schreef ..Het Volk" gisteravond in verbijsteren
de vrijmoedigheid de vrijzinnigen niet do re
geering aanvaarden, toonen ze tot regecreu
onbekwaam" te zyn «n „blameeren" ze zich.
Toch hebben de vryzinnigen óók geen meer
derheid, evenmin ala de socialisten. Een partij
als do S. D. A. P., die wegsluipt n"U zc wc-rken
moest, moet niet de pretentie hebben een parle
mentaire partij te zijn. Wie m 't parlement als
party plaats neemt, onderwerpt zich stilzwijgend
aan de zeden en de wetten, die het parlemen
taire leven beheerschen. Welnu, de allereerste
wet is dezedat wio een regeenng omwerpt.
ook zelf den plicht tot regeeren óp zich neemt.
Alle andere is vrijbuiter»-politiek.
Maar de S. D. A. P. stoort zich niet aan don
constitutioneelen adat. Zy gaat op de vluolfc
En in haar vucht roept rij tot de vrijzinnigen
(„Het Volk" van Maandagavond): gy bebt de
rechterzijde verslagen, gij moet dus zorgen, dat
ze n'ri; weer aan 't bewind komt. Uit beschei
denheid zien de liceren, die in den verkezing»-
veldtocht hun leger als de hoofdtroep prezen
en de vrijzinnigen uitmaakten voor een in do
achterhoede strompelend troepje, thans over
hun eigen party heen. Maar nog eenswie zoo
optreedt moet geen parlementaire partij willen
zijn. Die blijve buiten 't parlement en komt
er eerst in, als z\j in 't volk de meerderheid
heeft. Wat nu gebeurt, ia niet andera dan
politieke sabotage.
Het is een verheffend schouwspel, do S, A.
A. P. nu op de vlucht te zien slaan."
Aan het zorgvuldige bijeenzamelen van
voorwendsels om die houding een schijn van
rechtmatigheid te geven, heeft het niet ont
broken. zoo schrijft het Vaderland.
..Daartoe behoort b.y., dat de partij <loor de
verkiezingen «en machtspositie heeft verkregen
die veel grooter is dan haar macht in het land
(bék was de eerste maal dat de deugd der be
scheidenheid de S. D. A. P. sierde)vorder dat
hot voor een Ministerie eigcnlyk veel beter wa9,
als er geen sociaal-democraten zitUng in had
den, want dan zou hot vrijer zijn en by een
groot deel des volks op minder tegenzin stui
ten voorts dat er bij de Roomsch-Katholieken
zooveel stille voorstanders van algemeen kies
recht zijn, cn het dus beter was met de Roora-
scken een Kabinet te vormenvervolgens dat
het deelnemen van de sociaal-democ-at e n aan
de regeering de antithese irt het leven zou
houden, terwij' het landsbelang meebracht, dat
deze eerst uit de wereld word geholpen j en*,
enz
Naar al die voorwendselen intusechen heeft
het Ncdcrlandscbe volk welwillend geluisterd,
denkend Heel aardig, maar verlel nu een®,
wat zult ge doen. als het eenmaal tot en ern
stige aanbieding kom*?
Deze is niet uitgebleven, en de keuze van
den Kabin«tsformatcur zoowel als het aanbod
zelf getuigden van de loyautcit der bedoelingen
van dc Concentratie.
Het antwoord Ugt nu voor ons.
De S. D. A. P. heeft er niet tegen opgezien
zich te blameenen door een weigering. Van de
twee richtingen die in haar steeds om den voor
rang strijden, beeft de eene, de opbouwende
de nederlaag geleden dc overwinning is ge
bleven aan de andere, de destructieve. Me* 13
togen 8 stemmen is uitgemaakt, dut de S. D. A.
P. zich zal Mij ven bepalen tot het cnt.sceren
van anderen, maar eigen verantwoordelijkheid
niet oandruft."
„Eén concessie wordt gedaan.
De nieuwe sociaal-democratische Kamerfrac
tie zoo lezen wij in het overzicht, dat Het
Volk" geeft van de conferentie van Zondag
heeft met algemeene stemmen besloten, en aan
de Koningin en den Kabinetsformateur doen
welen, dat zy bereid is zich te verbinden om
aan een te vormen Concentratie-regeering steun
te verleenen, zelfs voor militaire begrootinflen,
op voorwaarden on in den vorm in haar adviei
om&ohrwven.
Het is jammer dat hot bedoelde advies niet is
gepubliceerd, want ongetwijfeld zou het van
belang wezen, te weten welke concessies de
S D. P heeft gedaan om toch maar in
'a hemels naam van de recht strecksche verant
woordelijkheid af te wezen
Infcusschen. om het even wat het aanbod in
houdt, het wordt in Het Volk voorgesteld
als een andere vorm van aanvaarding der uit
de verkiezingen voortgesproten verantwoorde
lijkheid, door d« S. D. A. P., eene indirecte
dus."
Nagaande of tegenover deze indirecte ver
antwoord elivlche id toch een concentratieka
binet kan worden gevormd, wijst het blad
er op dat er zich nog andere moeilijkheden
kunnen voordoen dan die welke gelegen zijn
in de oorlogsbegrooting alleen. En het blad
stipt dan dc mogelijkheid van werkstaking
aan. waarvan ook mr. Troelstra in 't beken
de interview en thans weer II e t V o 1 k moei
lijkheden blijken te duchten.
..Zouden echter vraagt bet V a d. al
deze gevaren niet evenzeer eene concentratie
regeering bedreigen en n«el alleen van de
zijde de- kerkelijken, maar zelfs von die der
haar steunende sociaal-democraten? Een werk
staking, al dan niet uitgelokt door rechts
een benoeming, een ontslag, het optreden der
politie of der militaire macht bij een opstootje,
ziedaar even zoo vrie, niet te voorziene gebeur
lijkheden (en hun aantal is natuurlijk onbe
perkt) die zouden kunnen leiden tot ten con
flict van dé regeering met de S. D. A. P. waar
op zij heette te steunen.
Is de vrees niet gerechtvaardigd, dat er
slechts één middel wezen zou. om dergelijke
botsingen te voorkomen, n 1. dat de Rcgeering
in alles de sociaal-democraten naar de oogen
zag? En zon zij Week die vrees gegrond
dan niet gebracht zijn in 'n toestand van af
hankelijkheid, waartoe ernstige en degelijke
mannen zich niet mogen leenen? Zou daaren
tegen de S. D. A. P. daardoor niet. worden een
groep die defacto medcregeert, doch zonder
daarvoor verantwoordelijkheid te dragen?"
Het H 61 d. bespreekt de door de S. D. A. P.
beloofde waarborgen aan een concentraiie-
kabinet en de kansen van zulk een kabinet.
„Ja, indien dat ernst is. indien de sociaal
democraten zich wcrkclyk offers willen getroos
ten voor het. verkrijgen van algemeen kies
rechtMaar, hebben wij n»ot reeds gele
zen. dat rij beloofden togen eea oorlogsbegroo
ting te zuBen stemmen, wanneer de voor
's lands defensie verantwoordelijke concentra
tie-minister meent in het belang van 's lands
veiligheid iets meer geld op die begrooling te
moeten uittrekken?
Hot is natuurlyk mogelijk, dat zulke waar
borgen voor het leven van een concentratic-
kabinet gegeven worden, dat inderdaad die op
lossing nog mogelijk blijkt, maar waardeliynbjk
lijkt het ons niet.
Is dus geen part ij-ka bi net, geen kabinet dat
eenig vast politiek program helpt uitvoeren
nïogelyk, dan blyft slechts een zaken kabinot
over.
"Wij moeten echter erkennen, dat wat in de
laatste dagen gezegd en geschreven is, ons aan
de levens at baarheid van een liberaal zaken
kabinet heeft doen twijfelen. De sociaal-demo
craten zouden bet bij een groeiende oorlogsbe
grooting en minister Colijn voorspelde reeds
myn opvolger zal. of hii lot de reohtoxzvide be-.
hoort dan wel liberaal is, deze begroonng w«er
hooger# op moeten voeren bestrijden eU
de kerkdijken hebben bij monde van dr. Kuy-
per reod» beloofd alles te zullen doen om bet
kab,net tc doan vallen.
Wij betwijfelen of zulk cen zaken-kabinet,
dat toch als liberaal gedoodverfd zou worden
het vertrouwen van de rechterzydo bij haar nieó»
politieke „zakelijke" daden ®<>u verwerven, en
rreezen, dat het om te beet aan dezelfde steun
van de sociaal-democraten noodig zou hebben*
welken een concentratie-kabinet niet heeft
kunnen verkrijgen.
Rest dus een zaken-kabinet zonder een ga
verdere omschrijving, dat ook leden der rvch"
terzyde bevaU Een gemengd kabinet dus? Dat
ïou conatitutioneel wel aangewezen H)n. Of hot
mogelyk zou blijken, of een kabinetsformateur
er in dagen zou daarin mannen «Ming te d«en
nemen, die werkelijk hel vertrouwen van hua
partij genieten en op den 6toun van hun party
kunnen rekenen? "Wij betwijfelen het, mear de
mogelijkheid bestaat tooh en met die mogelijk
heid zal zeker rekening moeten gehouden wor*
den-
Maar. de kan*, dat ook dit niet gelukt,
moet waarlijk ook niet over hot hoofd_gezien
wordea, zoodat hot mogelijk zal rijtn, dat b.v.
«cn zaken-kabinet optreedt, dat niet op d«n
steun van de rechterzijde rekenen kan, een
kabinet, dat, wil het regeeren, ia de eerste
plaa*s op de linkerzijde steunen moet rij hot
ook dal hc* niet tracht eenig links partijpro
gram uit te voeren."
Het Centrum schreef over het afbe
stellen van het congres:
..Zonderling inderdaad I Wat gisteren nood
zakelijk heette, word* heden overbodig geacht.
En dat, terwijl zulke sterke tegenstellingen zich
in den boezem van het partijbestuur «n in <k
eigen redac*ia van Het Volk openbaarden»
Dat men juist n*u geen zin heeft in een ffon-
gres», na dat Congres eerst als noodwendig te
hebben voorgesteld, is een der meest cur.eu6*
verschijnselen bij alle wendingen en keeringen,
welke de S. D. A. P. bij deze crisis reeds to
aanschouwen heeft gegeven. En men vraagt
zich af, wat de „geheele partij" hiervan zeg
gen zal en hoe de 17000 leden en de vele duk
eenden rood stemmende kiezers het zullen op
nemen, dat over de beteeken is van bun votum
en over de gevolgen van hun votum beslist,
wordt door een conferentie van 21 man, of,
luister nog, door een dertien leden dier Con
ferentie? Socialistisch moge het wezen,
strookt hot tok met dc democratische allures,
weH:e de S. D. A. P. zich zoo gaarne gee.'l?"
Dc heer Miegen schrijft, naar aanleiding
van het artikel in „Het Volk" van Dins lng
22 Juli, getiteld „Onze weigering", cen arti
kel, waarin hij o. m. zegt:
„Wie het artikel van „Het Volk" van gister
avond leest, en den inhoud slikt, muvi wel
denken, dat die partijgenooten, die vóór d-
aanvaarding der aangeboden ministersporto-
feuilles pleitten, zowat halve idioten zijn, die
er zóó maar in willen loopen a's de vrijzinnigen
het cr op toeleggen om de sociaal-democratie te
„ontmannen", en vooral niets zien. van wat
der redactie zoo duide'yk is, n.L, dat dc oud-
fcberalen toch zoo gaarne hadden gezien dat
de portefeuilles werden aanvaard.
Ik vind het best, dat do weigeraars zich ver
beelden den tegenstanders te glad af geweest
te zyn, doch ben er nic* zeker van, dat het ook
maar iets meer is dan verbeelding.
Is het b.v. niet wat al te.naïef, d«
f,Nieuwe Crt." en „De Fakkel" de verdienste
toe te kennen on« ingelicht te hebben omtrent
buu bedoelingen? Het lag er toch waarlijk dik
genoeg °P. dat die bladen zóó deden om ons
tot het besluit te brengen, dat nu genomen is.
Als de ,,N. Rott. Crt." a! begint met Troelstra
te noemen minister van klasse-Justitie", meent
de redactie dan werkelijk, dat ze dat do-et om
Troelstra *ot het ministerschap over te halen?
Heusch, we moesten da* spelletje nu maar
laten voor wat het is. Dat de bedoelijig van
de vrijzinnigen nooit i6 en nooit kón zijn een
krachtige, producties sociaal-democratie tc
krijgen, behoeft men werkelijk n»ot in de krant
tc zetten, daartoe ia het «e van zelf sprekend.
Wanneer dan ook die portefeuilles aangeboden
werden, was bet niet om ons te dienen, maar
omdat men begreep, wa* te moe*en aanbieden,
omdat men ons noodig had.
En. men hoeft ons.
liet resultaat van het genomen besluit is, da'
men de ministerszctcl zelf kan bezetten en toch
den steun der sociaal-democratie krijgt.
Dat de eer van eventueel tot stand komende
hervormingen voor de vrijzinnigen is en de
schuld van de mislukking voor de sociaal-demo
craten.
Dat do sociaal-democratie, die groote drijf
kracht naar liervormingen, het standpunt heeft
ingenomen, dat een zeker college zondfcr, méér
hervormingskracht bezit dan mét sociaal-demo
craten.
Ik ga hier nu maar niot verder op in, want
het opschrift boven dit artikel is niet gericht
tegen do redactie van „Het Volk", doch tegen
die van het „Weekblad."
Wibaut schrijft daar over het met insti-mming
van de minderheid aflaeten v«n buitenge
woon congres
.De overeenetemming (echter) russchen
meerderheid en minderheid in 't besluit,
dat het congres ni*1 moest worden gehou
den, versterkt de beteekenis "vfln het besluit,
om de deeJneming in de regeering te wei
geren. Dit meerderheidsbesluit verkrijgt
door deze oweroen®t'trintmng het karakter
van een eenheidsbesluit."
Met den meesten nadruk kom ik hiertegen op.
De minderheid heeft zichzelf het vry zwart
offer opgelegd af te zien van een appèl op een
buitengewoon congres, om redenen partij
belang. De hoofdreden is genoemd in bet ver«
slag van de conferentie, n-L dat de zaak waar
over het ging van een aard en van zooveel ge
wicht- is, dat een besluit tob aanvaarding de*
mïnistor-porbefeuilles mot een groote meerder*
heid genomen diende tc worden. Dat leek on5
uitge.dot-en. Ik wil wel verklaren, dat :k dó
kans dat het congres, tegen dc meerderheid van
deze conferentie in- tot „aanpakken" zou be
sluiten, nihil achtte en da* dit een der rede«
non »s geweest., waarom ik voor mij op een
buitengewoon congres n^t. verder gesteld was.
Maar daaruit nu te distilleeren dat het meer
derheidsbesluit een eenheidsbesluit is, dót gaat
niet aan.
Het beroerdste in do heele situatie is, dat v>jj
«e n»ot meer in eigen hand hebben. De Nedcrj
landeche sociaal-democratie, de fiere S. D. A. P<
staat thans, in plaate van de hervormtngfit3^
voor zioh od t-e eischen. in angsten vreöQ
