Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
in onafzienbare rijen op den grond
•Wervr ouwen vormden een zeer groot
ëointingcnt: in de omstreken van "Wranja
fteeft men geheele dorpen, enkel door Zfgeu-
nèï\s bewoond. Waarschijnlijk kwam het door
hdbonte kleur scha keering en het felle
finliaht, dat hier alles een geheel anderen
•anbhk aanbood en men aan het tragische
fcijna niet dacht.
De trein, 300 M. lang, bracht een 700 ge
wonden mede. Typisch, voor den gemoode-
hjken omgang in Servië was, dat dc Servi
sche dokter, reserve-majoor, eens den trein
langs ging en vroeg wie in "Wranja wilde blij
ven. Eerst toen er niet genoeg eandidaten
waren, werd een gedeelte van den trein aan
gewezen om hier te blijven. Om 6 uur in den
Söamiddag kwam ons eerste transport van
'het slation naar het ziekenhuis gereden, alles
natuurlijk m de onontbeerlijke ossenwagens.
'We togon dadelijk aan den arbeid. Het per
soneel bestond uit 3 dokters, 3 Hollandsche
?erpleegsters en eenige Servische dames.
)en volgenden avond om 11 uur was de laat-
e der 550 gewonden, gebaad, onderzocht,
?rbondcn cn ingeschreven. In den ochtend
adden wc van 6.tot 10 uur rust genomen.
»roor liet overige was er bijna aan één stuk
doorgewerkt. En ik geloof, dal onze Holland
sche afdceling het leeuwenaandeel van dezen
arbeid gehad heeft, dank zij dc hulp van ge
schoolde verpleegsters, wat trouwens door.de
Serviërs gaarne erkend werd.
I Het hospitaal bood plaats voor 100 gewon-
I den. We zagen echter spoedig in, dat we,
door 2 bedden tegen elkaar te plaatsen en
er 3 patiënten op te leggen, het aantal tot
600 zouden opvoeren. Aldus werd gedaan.
Met de licht gewonden ging dat ook zeer goed.
En waar verder de verzorging en speciaal
dc voeding hier zeer goed is. geloof ik, dat
Onze patiënten na al hun ontberingen hier
zeer tevreden zijn.
De volgende dagen was er natuurlijk heel
wat werk. Echter het geheele personeel was
gedurende den eersten Balkan-oorlog reeds
maandenlang geoefend, en zoo kon alles ge
regeld en snel geschieden. Nu konden we
ook zelf bemerken, dat in onze onmiddellijke
nabijheid de oorlog woedde. Bijna een week
lang hoorden wij het donderen van het ge
schut, dat over do omliggende bergen tot ons
kwam. 's Nachts kon men het geflikker der
kanonnen in de verte zien. Tweemaal brach
ten dan ook de Duilschc en ook de Holland
•che couranten het bericht, dat Wranja door
de Bulgaren bezet was en er veel verple-
gingsmatcriaal was buitgemaakt; eenige da
gen na het begin van den oorlog berichtte
men dit uit Sofia. Van belang was vocfr do
Bulgaren de bezetting van Wranja wel, daar
dan Oud- en Nicuw-Servië gescheiden waren
en de hoofdarmee van Servië geïsoleerd.
Alle pogingen daartoe zijn echter mislukt.
Erg ongerust hebben we ons niet ge
maakt. Inderhaast hebben we een Roodc
Kruis-vlag gemaakt en die op ons hospitaal
geheschen. Minder aangenaam was de aan
wezigheid van een geheel gevuld kruithuis
In onzen tuin.
Wat den aard der verwondingen betreft
valt er een betrekkelijk groot verschil op to
merken met den vorigen oorlog. Het zijn
grootendeels granaaüverwondingen. Men ziet
dat hier twee vijanden vechten, die belde in
het bezit zijn van goede artillerie; in den
Turkschen oorlog sprongen de granaten
slechts bij uitzondering. Deze gra na alverwon-
dingen vorderen, helaas' veel langer tijd voor
de genezing. Bajonetverwondingen hebben
wij hier slechts weinig. Volgens de Servische
officieren was de vorige oorlog slechts kin
derspel vergeleken bij dezen. Eiken voet
grond moet met enorme inspanning en
groote verliezen genomen worden. De Turk-
Bche oorlog was, wat Servië betreft, in 18
dagen eigenlijk ten einde.
Na 10 dagen was men in het hospitaal
hier door de grootste drukte heen en be
sloot onze Hollandsche afdeeling naar Bel
grado te gaan, waar nog zeer veel hulp noo-
dig was.
Hetgeen ik te Wranja cn vooral te Bel
grado in den aanvang van den oorlog ge
zien heb, bracht mij meer en meer tot het
inzicht van een fout in de organisatie van
het Internationale Roodc Kruis. In den oor
log is het niet, wie snel helpt, helpt dubbel,
maar vier, vijfdubbel, 't Is reeds de tweede
keer dat een oorlog begint zonder oorlogS'
verklaring. Plotseling staat men voor het
feit, dat er duizenden gewonden zijn. En dan
ontbreekt alle hulp. Eerst na weken komen
de vreemde ambulances*, gisteren kwam de
Oostenrijksche in Belgrado aan; de Holland
sche is er nog niet. Vooral in de eerste da
gen is er ontzettend veel geleden door de
duizenden, die slechts zeer gebrekkig ver
zorgd konden worden. De overdreven berich
ten echter, die ln de Engelsche bladen de
ronde deden, als zouden er in de hospitalen
te Belgrado verschrikkelijke toestanden heer-
sclien. zoodat b.v. wegens gebrek aan chloro
form zonder narcose geopereerd werd, kan
ik beslist tegenspreken.
De Internationale Roode Kruisvereenigin
gen zouden eigenlijk bij- dreigend oorlogsge
vaar ambulances gereed moeten houden, in
gericht om in weinig dagen daar te zijn,
waar hulp het meest noodig was. Nu is dat
alles veel te langzaam gegaan. Men moet be
denken, dat alleen in Belgrado reeds in de
eerste dagen van dén oorlog 31 reserve-hos
pitalen zijn ingericht en gevuld!
Wat een personeel, instrumenten enz. is
daarvoor noodiig! En dat is eerst na dagen
soms na weken gekomen en nog Is finan-
cieele hulp dringend noodig.
Zoo was het in Servië, waar volgens de
Opinie van alle buitenlandsche medici en ook
tölgens mijn ervaring de sanitaire dienst
.veel beter is ingericht dan in Bulgarije.
Het Servische Roode Kruis heeft geduren
de den vorigen oorlog zeer, zeer veel gepres
teerd. Hoe moet het de eerste dagen in Bul-
JHÏje geweest zijn.
Hot v erglftlgïags geval te
^ihbenbrock. De Hooge Raad venufletigde
het arrest van het Gerechtshof te 's Grave iv
tege, waarbij G. Spoem, landbouwer te Ab-
Dfinbroek, met bevestiging van een vonnis
Rotfeerdamsche rechtbank veroord Oekl
jfas tot 20 jaar gevangenisstraf wegens
fcdord op W. H. Westerveèd, door middel
van vergtftaging met morphine en verwees
jïe.zaafe naar bet Gerechtshof te Amsterdam.
Kerkdief sta i. In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag is er diefstal met braak
gepleegd in de R. K. kerk vam St. Martdiïmis te
Wijk bij Maastricht. Dc dief heeft zich laten
opslu&ten op het koor; met behulp vem om
klokketouw hoeft hij zich in de kerk laten
zakken en daar drie offerblokken openge
broken en van hun inihmrd berdofd. terwijl
andere offerblokken door hem geforceerd
zijn.
Een rijwieldief. Op het perron der
H. IJ. S. M. te Leiden is Donderdagavond een
persoon aangehouden, die een rijwiel ter ver
zending aanbood, hetwelk eenige uren te vo
ren te Leiden was ontvre ul. Bij fouilleering
werd op hem een met scherpe patronen ge
laden revolver gevonden.
De aanhouding geschiedde op aanwijzing
van een spoorwegbeambte, bij wien dezelfde
persoon al ee«s meer rijwielen ter verzen
ding had aangeboden juist op een dag, dat te
Leiden rijwielen waren ontvreemd.
(L. Dbl.)
Moord en poging tot zelfmoord.
'Men meldt ons uit 's Gravcnhage, d.d. 2f7
Juli:
In eene woning aan de Gaslaan no. 68 al
hier, is heden middag een ernstig drama
afgespeeld.
Aldaar woonde de 52-jarige D. Hid-
des. stoker van de gasfabriek alhier, mei
zijn (tweede) wouw, ecai zoon (vóórkind
van dc vrouw) en een ongeveer 5-jarig doch
tertje uit het huwelijk van genoemden Hid-
des met zijn tweede vrouw. De zoon, oud 17
jaren, en Christiaan dc Jong geheeten, was
eerst sedert eenige maanden ten huize van
zijne moeder en haar man woonachtig. Hij
was van zijn jeugd af in Groningen of Fries
land verpleegd en Hiddes wist vermoede
lijk hij zijn huwelijk met zijn tweede vrouw
van het beslaan van haar zoon niet af. Dc
jongen heeft, naar men vertelt, blijkbaar er
naar verlangd om hier ter stede bij zijn moe
der te komen wonen, of wel de moeder ver
langde naar haar zoon. Hoe dit zij', de jon
gen kwam voor eenige maanden hier bij
zijn moeder inwonen en werkte nu als
smidsknecht op dc Beeklaan alhier.
De verstandhouding tussdicn vader cn
zoon schijnt al van den aanvang af niet gun
stig te zijn geweest. Vader maakte vaak mis
bruik van sterken drank en moet den jon
gen meermalen te vergeefs tot bezoek aan
koffiehuizen of herbergen hebben uitgenoo-
digd. Het feit, dat dc jongen niets weten
wilde van het bezoek aan drankhuizen, en
misschien ook nog andere omstandigheden,
schijnen er loc geleid te hebben dat de va
der hem niet goed verdragen kon; hij deed
hem gedurig verwijtingen en scheldwoorden
hooren. Ook dezen middag schijnt er tus-
schen hen beiden ongenoegen te zijn ont
staan, nadat de vader te ongeveer 1 uur on
der dien invloed van sterken drank was
lliuis gekomen. Terwijl de wouw in de keu
ken bezig was met het gereed maken van
het middageten, hoorde ze plotseling in de
achterkamer harer woning, waar haar man
en haar zoon zich bevonden, herige woor
den en onmiddellijk daarop revolverschoten.
Toen zij dadelijk daarna in de achterkamer
kwam, zag zij haan* man blijkbaar bewuste
loos in een rieten stoel zitten en de zoon een
revolver op zicfi zelf richtende en zicli een
schotwond toebrengende aan het hoofd ter
hoogte van de slaap. Ook later heeft de jon
gen nog eens het wapen op zioh zelf ge
richt, waardoor ook hij in bewusteloozen
toestand verkeerde. De vrouw riep onmid
dellijk om hulp; politie kwam opdagen en
de gemeentelijke eerste hulp-dienst werd ge
roepen. De geneesheer van dien dienst con
stateerde den dood van den vader. Deze had
een schotwond in den mond en één in den
hals. De zoon werd naar het diaconessen-
huis „Bronovo" aan de JLaan van Meerder-
voort overgebracht en zijn toestand was he
den namiddag, hoewel wij ernstig, toch niet
levensgevaarlijk. Hoe de jongen aan de re
volver was gekomen, is nog niet opgelost.
Het onderzoek ter plaatse door de politie
werd geleid door den commissaris der vier
de afdeeling, den heer Wulffers, met den
inspecteur den heer J. iBlok, terwijl ook de
rechter-comamissaris mr. de Jonahcere en de
substituut-officier van justitie mr. del
Campo ter plaatse waren.
Door de zorgen der politie word het lijk
van den verslagene naar het lijkenhuis op
de algemeene begraafplaats overgebracht.
Morgen zal in het ziekenhuis eene schou
wing van het lijk plaats hebben.
Wr a a k-o e f e n 1 n g. DondcixfagaVond
kwart over elven zijn bü den wethouder Van
Rossum te Herpen (N.-Br.) twee schoten met
een jachtgeweer gelost door een raam in een
benedenkamer; er werden 7 ruiten verbrij
zeld en fn die kamer werd schade aange
richt. De marechaussee te Grave heeft in ver
band hiermede aangehouden zekeren v. d.
H., die een wrok had tegen dein heer Van
Rossum»
Omtrent den brónd in Musls
Sacrum te Dordrecht meldt de Dordr. Ct.
o.m. nog het volgende:
Van de oorzaak is totaal niets bekend. Men
zoekt natuurlijk naar mogelijkheden; en dan
is één daarvan, dat een lid van een der ver-
eenigingen, die gisteravond in het gebouw
vergaderden, een brandende cigaret of luci
fer heeft weggeworpen; met zekerheid kan
echter niets worden gezegd; slechts dit, dat
de brand waarschijnlijk bij het tooneel moet
zijn ontstaan.
De schade voor den heer Van Gils is groot.
Behalve, dat de geheele inventaris verloren
ging, zijn onder het puin veel sieraden ver
brand en bedolven, als een gouden horloge
en ketting, een gouden dasspeld met diamant
van den heer v. G. en een gouden broche, be
nevens ringen met diamanten en robijnen en
veel zilver van zijn echtgenoote.
De heer v. G. had reeds veel vooruit ver
huurd, pas den boel laten verven en met as
phalt laten beleggen.
De Inboedel was verzekerd voor 1500 op
beurspolis in Rotterdam.
De eigenaar van Musis, de heer Kraus, had
naar men zegt, het gebouw voor 30.000 ver
zekerd, eveneens op beurspolis in Rotterdam.
Van de Dordr. Athlettek- en Gymnastiek*
Vereeniging „Hercules" ging een vaandel met
15 medailles verloren, terwijl de matrassen
en een worsteltapijt, dat in de vroegere ke
gelbaan waren opgeborgen, door waterscha
de totaal bedorven zijn. Het vaandel van de
vereeniging was voor ƒ300 verzekerd en al
le goederen totaal voor 500.
Dc gesprongen heimachine.
Een belangrijke verklaring is naar de
Tel. meldt, afgelegd door een der fun-
dcering-werkers van het Sportpark te Amster
dam. Deze had Zaterdag, toen hij zich
naar zijn werk begaf, op de tram een arbei
der gesproken, welke in dienst is bij den ko
lenhandel, waarvan de aannemer van 't hei
lijken «n presidenten van R.-K. vereenigingeo be
vonden. Allen knielden <°©n de kardinaal binnen
kwam en werden een voor een voorgesteld. Kar
dinaal Van Rossum was vergezeld van dr. S oho op-
man uit Rijsejiburgdr. Eras uit Rome en dr.
Drcmans. particulier secretaris.
Deken Van Balen sprak Z.Em. toe. Met een
krachtig: „lev© do Zwolsch© kardinaal'', word zijn
toespraak besloten.
Z.Em. dankte voor dc hartelijke ontvangst.
In °P«n auto's, toegejuicht doo rhet publiek,
reed Z.Em. naar de pastorie van den deken.
Hedenmiddag legde do kardinaal bexoeken bij
familieleden af.
Kunst en Wetenschap.
werk zijn kolen betrekt. Deze arbeider erken- De Oedipus.voorstelling Ie Arnhem,
de, dat hij deze week in een wagon kolen Arnhem, 27 Juli.
twee dynamiet-patronen had gevonden. Hij Dat Arnhera d|, kon
geven als onderdeel
had deze opgenomen en in het water gewor- van zijn vicring ollIcr onafhankelijkheid -
pen. De kolen voor het Sportpark weijden uit dat legt icts_ Kunstdaad is het, die met
dezen wagon betrokken, t Vermoeden ligtr cllkele tc verge!ijken is. Ze zijn als
dus voor de hond, dat zich nog meer dvna- nachtcactussen, die étnen dag bloeien 't gan-
mietpatroncn 111 de kolen bevonden en een sche jaar en dan lange, lange maanden wacli-
daarvan het ongeval veroorzaakte.
ten, voor weer nieuwe bloemen openspringen.
Zooals men weet. worden vaak dynamiet-; D'e Oedipus-voorsteUing te Arnhem is in
patronen in de kolen gevonden door de sor- de gaarde onIer vaderlandsche kunst zulk
teerders. Bij het verkrijgen van kolen uit dc een -wondervreemde, korlstondig-blocicnde
mijnen wordt van dynamiet gebruik gemaakt.l>)oem maar ze zal vrucht voortbrengen,
hn vaak komt het voor, dat eenige patronen dat hopen we.
niet ontploffen en aldus in de kolen komen. I Mcn had ons geroepen naar 't heerlijke
oor nauwgezet sortceren weet men onheilen Sonsbeek, waar dc boomen koelte gaven in
te voorkomen. Wellicht, dat het sortceren den warmen zomerdag, naar de „weide" te
hier wat te wenschcn overliet
midden van omringende heuvels, waar veel-
e onderzoek zal nu trachten aan te too-takklge, hoog-rijzendc stammen zich reiden
nen, dat daaraan het ongeval te wijten is, j(l schuttenden boog. Aan den westkant de
waarop de kolenhandelaar voor dc schade zon gloeide er achter en schaduw bleef op alle
enz. aansprakelijk zal worden gesteld. zitplaatsen - stond de amphitheatersgewijs
V e r d r o n k e n. Te Borne is mej. T., die opioopende bankenrij en er tegenover, op niet
ln den laatsten tijd dikwijls ijlende was, in J te grooten afstand, rees de machtige, geel-
een sloot verdronken gevonden.
Verdronken. Sinds Vrijdagmiddag
half zes werd het 3i jarig zoontje vermist
vain den wagenbestuurder Bout, wonende
ViolclUcnstraat te Amsterdam. Na lang vruch
teloos zoeken werd in de Prinsengracht bij
dc Anjelicrssüwit een kinderlijkje drijvende
gczdcT», dat na door dé poliUie op hol droge
te zijn gebracht, dal van het vermiste knaapje
bleek te zijn.
Vrijdagavond is uit een sloot bij de
Lange Dillestraat tc Rotterdam opgehaald
'hot lijkje vajn den 2-jarigen P. V., wonende
in de Meekrap straat alhier.
Door een auflo overreden. Per
autoziekenwagen is Vrijdagavond een man
maar het Binnengasthuis tc Amsterdam ver
voerd cn daar opgenomen, die op het Dam
rak hij de Prins Ilenidrikkad'e door ecm auto
wénd aangereden. Kort na aankomst in hel
gasbhiüs is de man overleden.
De stranding te Schevenin-
ge n. Tc Enkhuizen ls Zaterdag telegrafisch
bericht ontvangen, dat het lijk van Cornells
Swier. oen van de opvarenden van den schok
ker EH 126, die voor dc kust bij Schevenin-
gen is gestrand, niet ver van Scheveningcn
is gevonden. Tot nog toe heeft men tever
geefs getracht het vaarlnfg vlot te krijgen.
Het ligt nog onderstboven, met den mast
schuin in hot zand.
School- en Kerknieuws.
's-G ravenbage, 26 JnH.
Examens Ned. Toonkunstenaarsvereemging. Van
de 5 cand. is geslaagd voor piano L. O. mej. E. H.
Kraayvanger, uit Wagcningen-
Examens Franscb, M. O. Akto A. Geix. 5
cand. Geslaagd do damesG Kroppenberg, C.
Schute, J. Ray uiakers, allen MaastrichtC. Gieiings
Arnhem.
Examens Engelsch, L. O. Geéx. 13 vrouw,
en 13 mnnn. cand. Geslaagd de damos: C. J. M,
van der Brugge, M. J. B. Rog, C. Wiseman, Am
sterdam; H. J. G. Dijkman. Utreoht; B. E. M.
Groustra, E. F. de Rcgt, Haarlem G. Kroes, Lei
den J. M. Zylstra, Uithuizermeeden en de hee-
renJ- C. Heestermans, UtrechtW. J. Lagard.
BodegravenJ. Versteeg, MaassluisJ. H. Visser,
HoornaarL. J. Visser, Rotterdam L. E. de Vries,
HeerenvecnO. v. d. Wey, Vijfhuizen (Haarlem-
mermer)II. Wierenyd, EenrumE. Zondag-
Groningen J. Zwaagshra, Amsterdam.
Atgem. Synode der Ned. Herv. Kerk
IX.
De» dames-studenten laten de Synode niet los.
Herhaaldelijk hebben zij gevraagd om wegneming
van de hinderpalen, die haar de toelating tot de
Evangeliebediemng beletten- Wilde de commissie
bij monde van den heer Gronemeier art. 12 alinea
1 van het reglement op Let Ilooger Onderwijs wij
zigen in dien zin dal ook hare namen konden
worden opgenomen in het album der Kerkelyke
HoQgleerarcQ, dit werd afgewezen met 13 tegen 6
stemmen.
Haar verzoek om toegelaten te worden to» de
Evangeliebediening, werd afgewezen mot 12 tegen
7 stemmen.
Bij monde van den heer Gronemeier werd ook
rapport uitgebracht over de wijziging van ort. 27
al. 2 van het reglement op dc vacaturen. De Classic.
Vergadering van Assen wilde, dat bij vacature, als
het predikantstractement meer dan f 1200 bedraagt
van het meerdere de eeno helft komt aan de nng-
predikanten, de andere helft aan de kerkekas der
gemeente. De conclusie van het rapport luidL de
wijziging aan te nemen. Na discussie. waarb\i go-
wezen wordt op de groote bezwaren, daaraan ver
bonden, wordt het rapport voorloopig door de
commissie teruggenomen.
De heer Van Draten brengt rapport uil over een
verzoek van het Algemeen College van Toezicht
om te bevorderen dat nimiwe gemeenten zich stel
len onder toezicht van het college. Besloten wordt
te antwoorden dat aan dat venroek niet kan wor
den voldaan.
Prof. Daubanton brengt rapport uit over de ver
zoeken van onderscheidene Classical© vergaderin
gen, om bij gelegenheid van de opening van het
Vredespaleis een woord te doen hooren tegen den
oorlog en voor den vrede. Besloten wordt in de
Kerkelijke Courant dc predikanten te verzoeken
om op den Zondag vóór de opening van het Vre
despaleis een woord te spreken over het streven
vau de strijders voor den wereldvrede ell andere
bladen te vragen dit over te n^m^n.
Kardinaal Van Rossum te
Zwolle. Zaterdagmorgen 10 minuten voor twaalf
arriveerde kardinaal Van Rossum te Zwolle tot het
brengen van ©on bezoek aan rijn geboortestad.
Een groote menigte mensobcn had zich voor het
station en op de perrons opgesteld^ terwijl zich in
de le klasse-wachtkamer een groot aantal geeste
stecnen gevel van Oedipus' palcis, in het mid
den geschraagd door twee zuilen, waarach
ter haast onheilspellend, de zware, bron
zen deuren. Vanaf de estrade, waarop de zui
len steunden, liepen breede trappen naar be-
nee in 't zand, waar straks het volk wemelen
zou.
Halfdrie precies hoorde men 'n gong van
achter het paleis, dat met de arena geheel in
zonneglans stond, enonzichtbaar eerst door
de boomen en de weg-slingercnde paden, dan
geleidelijk komend in den kring van ons ge
zicht, traden van werszijden troepen murme
lend volk naar voren, om af te dalen in
de arena. Daar klonken dc stemmen van die
honderden samen tot ééncn kreet, die als 'n
stormwind overwoei: „Oedipus, help onsl"
Zóó waren wc direct in de stemming cn die
stemming is gebleven tot 't einde. Tot kwart
na vijf. Al dien lijd is zonder onderbreking ge
speeld en het verlangen naar 'n korte pau
ze was vergeeflijk. Dc aandacht raakte wel
eens vermoeid en dat mag niet 'n Enkele on
derbreking zou 't geheel ten goede komen.
De kolossale gestalte van Royaards als
Oedipus, heeft voortdurend vanaf de estrades
het geheel bcheerscht. Schoon ln den aan
vang toen hij hulp toezei aan zijn lijdend,
biddend volk, maar langzamerhand den glans
zijner heerlijkheid verliezend. Zijn eerste
drift al aanstonds, bij de woorden van den
blinden ziener Teircsias stelt te leur, omdat
zijn zclfbeheersching niet volmaakt blijkt.
Royaards speelde dit tooneel o.i. 'n weinig uit
den toon. Het grootsche, dat zoo sterk in het
geheel spreekt, had hier niet mogen leiden
tot 'n opgewonden op-en-neer-loopen. Overi
gens was dit tooneel één van de mooiste cn
wel door 't schitterend spel van Musch, die
thans in den zienersrok opnieuw zijn talen
ten heeft getoond. Zijn nietige figuur was geen
bezwaar. Hoe indrukwekkend was zijn figuur
bij 't plotseling wenden:
„Ik ga, maar eerst nog werp ik
u in 't gezicht het woord, waarvoor tic kwam."
Als Oedipus dan de deuren achter zich
sluit cn de grijsaards alleen in de arena ach
terblijven, krijgt 't lyrisch fragment dat volgt
zijn volle zwaarte. In de scène tusschen Krcon
en Oedipus blijkt de onbezonnen drift van de
zen laatste niet minder Royaards was thans
indrukwekkender. Co Balfoort als de weckc-
re Kreon slaagde uitmuntend in de uitbeel
ding dezer figuur. Hij geeft nog wel meer
breedheid dan diepte. Oedipus ontvangt dan
de eerste diepe wonde van zijn vrouw, Jo-
kaste. Zij is een nieuw element in het stuk,
het lieflijk-zachte. In een groen-zijden, nauw
sluitend gewaad, zwarte vlechten daarlangs
neerhangend, en 'n groenen mantel, ver
scheen mevrouw de Vries als 's konings echt
genoote. Haar gebaren waren week en
schoon, haar stem was van 'n verrassende
helderheid. Zoo aanschouwt men het, hoe
onbewust zij haren gemaal 't schriklijk ver
moeden geeft van onheil, dat wacht. De ko
mende tooneelen zijn vol poëzie, maar tevens
vol gruwb're, vage vermoedens. De koningin
begeeft zich naar de offerplaats, linbs op het
terras, en wierook walmt in breede kringen
over de schouwplaats. Maar de wierook neemt
de hangende onrust niet weg. En de bode
(Daan van Ollefen) voegt nieuwe onzekerheid
aan de oude toe. Weer is 't een der schoon
ste momenten in het stuk als Jokaste, bij in-
tuitie alle consequentie's van het gruwb're
voor oogen ziend, haar man tevergeefs raadt
met onderzoeken op te houden, en het paleis
inijlt met den verkillendcn roep: „Wee, onge
lukkige, wee!" De herder brengt ten slotte
de voor Oedipus ontzettende waarheid. Prach
tig geeft Royaards hier de onrustige begeerte
tot kennis en zijn verplet zijn bij het ver
nemen van de gruwelijke werkelijkheid. In
de kleine volksgroepen hebben zich de opeen
volgende emotie's, die daardoor verwijd zijn
en vergroot, voortgeplant. Ons gemoed is dan
ontvankelijk voor wat komen gaat: de mede-
dceling van Jokaste's zelfmoord, en het zien
van Oedipus als den verslagene, die zich zelf
het licht uit de oogen neemt, 'n Prachtig
staaltje van regisseurswerk was 't eerste: de
mededeeling van Jokaste's dood door haar
dienaressen, die verdeeld komen te staan over
de terrassen. Zij vullen elkanders woorden
aan,*, de een vangt ze van de ander op, of
wel zij herhalen tezamen met ontzetting
'n enkele schrikwekkende uiting. Het verhaal
krijgt daardoor het effect, dat bedoeld moet
zijn.
Het einde Is daar. Oedipus klaagt:
O, volk van Thebe, dit is Oedipus, die
groot w as onder u en veel benijdera vond
Laat dus 'n mensch zijn laatsten dag yer*
beiden ln stiltfi héél in stilte,
En wankelend, tastend schrijdt hij door da
monschcnsclinnr, die rich bfl de laatste scta
ne s weer in vollen omvatiR voor het polei»
heeft geplaatst. Zij knielen neer. vol modollj-
den. rij roepen: ..Oedlpos" cn weer klinkt *t
als 'n stormwind, die thans ccn diepe, onpell-
b're leegte vnn wanhoop achterlaat
Toen kon het publiek flch niet langer be-
dwingen cn barstte het applaus los, nog ver-
sterkt door het applaus uit de dilettantearijeu
waaruit de volksgroepen 250 mensehen -
in hoofdznnk waren geformeerd.
Royaards dankte met breed gebaar.
Ook de natuur had meegewerkt om Set ge
heel te doen slagen. Bijna voortdurend ach. en
de zon, steeds bleekcn bij het naderen van 't
einde, en steeds meer Inkrimpend tot vódr T
palels, hoe smarlelijker het leed voor Oedi
pus tc dragen viel.
Nog hebben wc mee te doelen, dat Royaards
ditmaal niet alleen als hoofdpersoon cn spel
leider te roemen valt, maar ook als verluien
Hij heelt het stuk overgezet uit dc Duits che
vertaling vnn Von Ilofmnnnsthnl en.... In zijn
voorrede op die vertaling, verschenen in de
Tooneclbibliolheek, besluit liij met 'n „pccca-
vi" aan zijn klnssiek-onderlegdc vrienden cn
aan dc dichters van Nederland", HIJ heeft
haar noodig geoordeeld, omdat t. 1. de beide
vertalingen van prof. v. Herwerden en van
Prof. Hurgersdijk de bewogenheid misten, die
voor tiet welslagen eencr vertooning in de
open lucht als een allereerste verelsehte moot
worden beschouwd. We kunnen, na de voor-
stelling te hebben bijgewoond, zeggen dal van
zondigen hier feitetijk geen sprake kan zijn,
daar werkelijk wal Royaards bedoelde be
reikt is cn de emotie in de woorden haar
dircctcn neerslag vond, wal de uiting in zoo
groote ruimte ten goede kwam.
De rostumecring was prachtig in den toon,
voor het ontwerpen van den paleisgevel aan
Frits I.ensvclt 'n woord vnn liuldc t
S o e s t o r b e r g. Ten vervolge van
ons vorig bericht kunnen wij me-
dedeclen, dat Dr. Koppeschaar uit naam
van de Servische regecring uitgenoodigd
is, zoomede zijne vrouw, die haar m:»ti
In Cettinje zoo kloek ter zijde stond
om zoo spoedig mogelijk uit te komen tn
einde onder de meer dan 20.000 gewonde
de zoo noodige hulp te verleencn.
Dr. Koppeschaar zal onmiddellijk aan dien
roepstem gevolg geven cn zou reeds Zondag
via WecnenBudapest de reis aanvangen.
Mevrouw Koppeschaar volgt later.
Cursussen ter opleiding tot
officier.
De thans bij de infantcriekorpscn 1
staande cursussen te Arnhem, Breda en
Amersfoort zullen op 1 October 1914 met den
cursus bij het instrnctiebataillon worden
vereenigd tot één centralen cursus, welke te
Kampen zal gevestigd worden.
(Avp.)
Garnizoen.
Vnn dc bij het wapen der Infanterie be
vorderde hoofdofficieren komen in garnizoen
de luitenant-kolonel H. T. C. baron van
Omphal Mulert, als commandant van hot 17e
rcg. infant, tc Brei met (1 Nov. te Herto
genbosch); de majoor G. T. M. Ongcrboer bij
het lCeTcg. Infant, te Amersfoort.
Subsidie Onaf li anke lij k hei d s-
feesten.
Naar aanleiding van het adres van het
Dagelijksch bestuur van het Comité voor de
viering der Onafhankelijkheidsfcestcn te
Amorsfoorl aan den Baad, houdende verzoek
om cene bijdrage uit dc gemeentekas, stellen
B. cn \V. voor, aan genoemd comité een sub
sidie groot f 1000 toe te kennen.
Nu de inwoners blijk hebben gegeven cü
bij urlstck nationale feest te willen vieren,
meen en zij, dat de gemeente zich nirit onbe
tuigd mag laten.
Naar gezien het bijeengcbrchntc bedrag cn
gelet op de financiën der gemeente, komt
bet B. en W. voor, dal oen bedrag van f 1000
voldoende is te achten.
Eindexamen H. B. S.
Prov. Utrecht. Groep IV.
Geëxamineerd 21 eandidaten, geslaagd.
19, waaronder uit Amersfoort: J. H. Druif, D.
van Kolfschoten, R. Koudijs en J. Mulder.
Int Hondenlontoonstelling.
Op de Int. Hondententoonstelling, giste
ren te Bussum gehouden, behaalde onze stad
genoot de heer Catlie den tweeden prijs (zil
veren medaille) met zijn Belgischen Herders
hond „Ja cot".
De tentoonstelling, die zeer druk bezocht
werd en opgeluisterd was door muziek, werd
gehouden op het daartoe bij uitsték geschikte
terrein van hotel „Nieuw Bussuim".
Van de verschillende inzendingen muntte
vooral uit die van Engelsche Setters van me
vrouw Paine Strieker te Bussum.
K a p e LB loklands gasthuis.
iZoo we Zaterdag reods in 't kort mee
deelden, werd dien middag de herstelde Ka
pel en het Mannendeel van hot St. Pieters- en
Bloklands gasthuis door verschillende genoo-
digden bezichtigd. Behalve de gemeentelijke
autoriteiten waren o.a. aanwezig, leden van
de Rijks commissie voor de monumenten, do
Rijksbouwmeester, benevens do architect en
de uitvoerders van het herstellingswerk.
Dc voorzitter van het college van Regenten
de hoer A. M. Tromp van Holst heette alle
aanwezigen harteAijk welkom en herinnerde
er verder aan, boe door den bouw van een
niéuw gesticht, het gevaar bestond, dat dit
merkwaardig bouwkundig monument aou
moê&A .verdwijnen, Gciufc}u£ k dfi &tbrg<Ü£
