Reodsdad olijk edhtier vestigt dr. Beys de aan
dacht van mr. Troclsitra op de volgende pun-
fen-:
De houding van het Ministerie ten aanzien
van roods aangenomen wetten; vokvrts doe ten
aanzien van hot onderwijsvraagstuk, daaron-
I der begrepen de verbetering van de oplei
ding en solariteerinig der onderwijzers.
De houding door de verschillonde partijen
•an te nemen tien aanzien ran de begnootiiv
gen, meer Én het bijzonder die van Oorlog en
Marine en van de onderdeel en der Indische
begrooting, welke op d)e defensie betrekking
bobben.
iDe hfouKllng van de partijen onderling in
het land bij verkiezingen gedurende het tijd-
rk der samenwerking, zoowel als die van
samenwerkende groepen onderling en te
genover het Minfisterie bij onderscheidene
"onderwerpen van dagelijksch beleid.
Aan het slot van dezen brief dringt dr. Bos
aan op samenwerking bij de vorming van het
nieuwe Ministerie. JCk> zoo lang verbeide en
door de partijen der linkerzijde thans een
stemmig voorgestane hervormingen, waar
aan ons land behoefte heeft, zijn ten slotte
door gemeonsehappelijke actie bij, de verkie
zingen onder ons bereik gebracht. Daad van
wijs beleid is het, thans deze hervormingen
tot stand to brengen in zoo kort mogelijiken
tijd.
Bij de vorming van een Ministerie uït de
geheele linkerzijde is dat mogelijk.
Het zal mij aangenaam zijn als de mede
werking van u en uwe staatkundige vrienden
voor dit doel tie verkrijgen is en daardoor de
aanvaarding van de opdracht mogelijk
wordt."
Op dezen brief heeft rar. Troelstra in een
schrijven d.d. 14 Juli itiit Ilasserode iin den
llarz zeer uitvoerig geantwoord. Hij kondigt
daarin aan dat partij-bestuur en kamerfractie
over liet aanbod van dr. Bos ocne conferentie
zulLon houden, doch ontvouwt bij voorbaat
éon groot aantal, onzen lezers udt cl» pers
overzichten reeds bekende, argumenten welke
tegen eene aanvaarding pleiten.
Onze staat, zoo schrijft mr Troelstra onder
meor, heeft eon burgerlijk karakter, dat door
de «fgeloopen verkiezingen niet gewijzigd,
inUegomleel door 82 procent der kiezers er
kend en aanvaard is. Dit brengt mede, diat de
gioote belangen en, opvattingen der bezitten
de burgerklasse hun stempel drukken op het
geheele beleid der Regeering In zaken van
binnen- en buitenland, terwijl onze Partij
zicli in de groote vraagstukken laat leiden
dofor de belangen en inzichten der oplevende
arbeidersklasse. Binnenslands uit ziah. dit
ook in de verhouding der Regeering tot dc
Kroon cn wal daarmede samenhangt, terwijl
onze Partij het Koningschap als tijdelijk ver
schijnsel dor burgerlijke heerschappij aan
vaardende, zooals en zoolang zij die heer
schappij moet aanvaarden cn dus niiet de
verantwoordelijkheid voor den bestaanden
vorm van regeering draagt, zich haar repu
blikeins ah karakter meer bewust moet wor
den. naarmate zij mot grootier verantwoor
delijkheid voor de regeering wordt belast
Reeds de aanstaande onafhankelijkbeidsfecs-
ten zullen aanleiding geven tiot oon optreden
en tot uitingen vanwege de Regeering, die
soc.-dem. Ministers niet voor hunne rakenrimg
zullen kunnen namen, tot conflicten kunnen
leiden en hier valt ons partijbelang
samen mot) dat der te vormen Regeering
dc rechterzijde wapenen tegen die Regeering
aan de hand zullen doen, dio daze zullen be
moeilijken in haar taak, to meer, waar hare
aanvallers daarbij 82 procent der Lilezers aan
hunne zijde bobben."
Mr. Troelstra wijst dan op de moeilijkheden
welke kunnen ontstaan bij het uitbreken van
stakingen; geen wapenstilstand tussoben
socialisten on vrijzinnigen katn het uitbreken
daarvan verhinderen.
Do heer Troelstra haalt de precedenten
van het jaar 1903 en do Amstcrdtamsche zee-
liedenstalcing aan.
Ook wijst hij op het mifli'tairisme dat in
onzen tijd van toenemend imperialisme steeds
meer naar voren treedt- Dc mogelijkheid be
staat dat eene socialistische Kamerfractie
onder zekere voorwaarden bereid is
den strijd lik-ixrvcr met oen vrijzinnige re
geering zoolang op Le schorten als rcoodig. is
om die regeering de invoering van het alge
neen kiesrecht mogelijk te maken, aan die
regeering verder de verantwoordelijkheid la
tend voor haar doen en laten in dezen. Soc.-
dem, ministers echter vormen een doel
dier regeering, kunnen zich moeilijk aan de
verantwoordelijkheid voor haar beleid, ook
in dezen, onttrekken en zijn dus verplicht,
binnen de Regeering het militaire vraagstuk
van hun standpunt te behandelen, hetwelk
moeilijk kan geschieden, zonder de eenheid
en kracht der regeering te schaden.
In één woord: juist wanneer zij i n een
burgerlijk mindstcri'e zitten, komt de tegen
stelling tusschen de sociaal-demooratie en
het burgerlijke rogeersysteem het meest tot
uiting en juist dan wordt de tot standkoiming
deir hervormingen het meest in gevaar ge
bracht.
Dan, gaat mr. Troelstra verder:
„En wat de verkiezingen betreft, zoo kan
van een „gemeenschappelijke aktio" der vrij
zinnigen en socialisten daarbij, moefilijjk wor
den gesproken. Beide partijien traden geheel
zelfstandig en Degen elkander op. Voor zoo
ver er ten slotte iets gemeenschappelijks was,
had dit nliet op de a k t i e, meer op het te
verwezenlijken program betrekking. De
vrijzinnigen hebben bot 17 Junli over de gan-
sche linie het standpurit ingenomen: geenc
regeering te vormen, die steunen moot op dc
socialisten"Wij achten dit, hij den te ver
wachten groei onzer kamerfractie, een utopie
en verklaarden ons reeds tijidens de verkte-
zangen onze verantwoordelijkheid jegens een
eventueel vrijzinnig concentmtie^kabinet in
dien zm bewust te zijin. dat wij het tier berei
king der gewenschbe hervormingen Ook bij
militaire begrootirtgen, zoo aibddig tegen de
rechterzijde zouden steunen. Bij de herstem
mingen hebben wij elkander gesteund tegen
de rechterzijde en overigems den strijd tegen
elkander voortgezet. Als voorwaarden voor
*>jizen steun golden de antwoorden der vrij
zinnige herstcmmingscanididaiteffls in het door
ta medegedeelde program behoorlijk gehono
reerd, en gegeven, zotoder dat vooraf vanwe
ge de vrijzinnige concentratie aan onze nart ij
eenige éisch is gesteld van >rsamen werking in
do regeering", om dat program te kunnen
uitvoeren.
Nu zou het kunnen zijn, dat ook zonder
die» eiich vooral te ^telleoLdte samenwerking
achteraf Doch bleek te zijn onmisbare voor
waarde voor de uitwerking van dat proigram.
Maar blijkens heit bovenstaande komt mij eer
der het tegendeel voor waar te zijn. Een bur
gerlijk kabinet dat diiil program eerlijk wil
uitvoeren, staat daarbij het sterkst, als het is
samengesteld irit vrijzinnigen, aangevuld met
een paar mintisters uït do rechterzijde. Het
sterkst Tkféi slechts in de Tweede, maar voor
al in de Eerste Kamer. Nu eenmaal de groei
der sociaal-democratie bij handhaving der
antithesepolitiek aan deze partij in de Kamer
een machtspositie gééft, minstens dubbel zoo
sterk als haar beteekenis is fcn het wik, is die
politiek voor hot burgerlijk karakter van
onzen dfiaat onhoudbaar en met de realiteit
in strijd-gebleken en dus veroordeeld, ook iïi
bare gevolge n."
Vandaar het voorstel van mr. Troelstra aan
H. M. de Koningin om te pogen een gemengd-
burgerlijk ka'binet te vormen en indien dit
mislukte wat zich door de bij de verkie
zingen verscherpte verhouding tusschen Con
centratie en Coalitie en het gebrek aan groo
te, vooruitziende staatslieden liet vermoeden
een kabinet uit de vrij'zinnigc partijen.
„Onze Kamerfractie en Partij en de arbei
ders zouden aan haar, als zuiver bi gerlijké'
regeering, geenë eischen stellen, die zij aan
een gemengd socialistische regeering
wèl zouden stellen. Zij zou der rechterzijde
veel minder punten van aanval bieden dan
eene combinatie van vrijzinnigen en sociaal
democraten. En van de soc.-3em. fractie zou
zij minstens denzelfden steun ontvangen, dien
een gemengde regeering van haar zou ver
krijgen.
Eerst wanneer deze wijze van oplossing
der krisis, hetzij om mij hans nog onbekende
z a k e 1 ij k e redenen, hetzij wegens eventu-
eelen door mij te betreuren feitelijken on
wil der vrijzinnigen om zonder soc.-dem.
ministers te regeeren, onmogelijk bleek
of indien de vrijzinnigen om voor mij
even duistere, althans aan het belang der
zaak vreemde reden, zouden weigeren, hun
eigen verkiezingsprogram uit te voeren zon
der het optreden van soc.-dem. Ministers als
conditio sine qua non voor de uitvoering van
het door u medegedeelde program slechts
in dat ondenkbare geval zou de vorming
van dat meest zwakke, minst homoge
ne, meest aanvechtbare, aan de mees
te toevallen blootgestelde, door zijn
eigen samenstelling het meest bemoei
lijkte kabinet m. i. aan de orde kunnen
komen.
Dat voor U en l?we vrienden deze gevaar
lijkste oplossing de eerst gewenschte blijkt
te zijn, vcreischt dus de noodige ophelde
ring, vooral tegenover onze Partij, dïc al
leen door termen van onvermijdelijke
noodzakelijkheid ter bereiking der
genoemde (hervormingen zou kunnen worden
bewogen, de in dezen voor haar beslissende
vraag: of in ons land in de politieke situatie
van het oogenblik dat uitzonderingsgeval be
staat, dat haar volgens de resolutie van het
Parijsche Congres van 1900 den plicht zou
opleggen, tijdelijk in een burgerlijk ministe
rie plaats te nemen bevestigend te beant
woorden- Met name zou ik dus ook gaarne
van U willen vernemen, of er sprake is van
een beslissing der vrijzinnige partijen in den
geest van het laatstbedoelde geval van con
ditio sine qua non.
Alvorens op dit schrijven te antwoorden,
verzocht Dr. D. Bos aan mr. Troclstra om
toezending van een uittreksel uit zijn advies
aan de Koningin, hetwelk mr. Troelstra hem
den 17en deed geworden en waaraan wij
o. m. dit ontleenen:
„iDat (vrijzinnig concentratie-ministerie)
zou, na eventueele weigering van rechtsche
leden om tot nieuwe burgerlijke samenwer
king te komen, niet anders dan een politiek
ministerie kunnen zijn
Het zou zonder den steun der soc.-dem.
fractie niet kunnen regccrcn en kon uit den
aard der zaak daarop rekenen, zoolang het
zijn eigen ccmcentra lic-prOgram bleef uitvoe
ren in den geest der herstemmingsverklarin
gen, aan het Partijbestuur der S. D. A. P. ge
daan. Ik verklaarde mij gemachtigd, namens
de geheele soc.-dem. fractie mede te doelen,
dat door haar steun wordt toegezegd aan
de militaire begrootingen van een dergelijk
kabinet, waar deze noodig mocht blijken, op
deze eenige voorwaarde, dat het eindcijfer
dier begrootingen dat der thans loopende
niet overschrijdt cn dit wel voor den tijd, bij
betrachting der urgentie van het kiesrechten
het pensioen-vraagstuk door dat kabinet, noo
dig blijkend. Dit wordt aldus verstaan, dat
het ontwerp tot uitbreiding van art 369 der
wet-Talma en dat tot herziening van hoofd
stuk III der Grondwet worden ingediend
in het voorjaar van 1914; dat het eerste vóór
het zom-er-recès van 1914 en het laatste vóór
dat van 1915 in de Tweede Kamer wordt af
gehandeld en dat# de Eerste Kamer, indien
zij tegen deze vervulling van hetgeen de uit
slag der verkiezingen van de wetgeving eischt
door verwerping dier voorstellen reageert,
wordt ontbonden.
Ik verklaarde een dergelijke reactie van
dat lichaam niet te vrcezen, mits zij bij voor
baat wete, dat de handschoen, daardoor aan
de Regeering toegeworpen, zal worden opge
raapt. De agitatie, daardoor tegen dit insti
tuut gewekt, zou voor zijn bestaan zeer ge
vaarlijk kunnen zijn en de Prov. Staten zou
den, genoeg te rade gaan met de stemming
onder hunne kiezers, om na ontbinding der
Eerste Kamer om de genoemde reden de
noodige wijziging in hare samenstelling te
kunnen verwachten. De arbeidersklasse zou
voor het overgroote deel in dezen aan de
zijde der Regeering staan en dat te meer,
naarmate deze krachtiger voor de uilvoering
van deze populaire punten op de bres stond...
Op mr. Troelstra's uitvoerigen brief van den
Hen antwoordt dan Dr. Bos den lSen met
een schrijven, waarin (hij o.a.: zegt:
,JDe reden waarom ik bereid ben de vor
ming van een Ministerie uit de geheele lin
kerzijde op mij te nemen, is dat de bedoel
de oplossing van de crisis mij de eenige
schijnt te zijn, die in parlementairen zin be
antwoordt aan den uitslag van de verkiezin
gen; niet minder ook aan de eisdhen van bet
lOOgenhlik.
"Wanneer. Ik niet innig overtuigd was. dal
deze samenwerking noodig is om dc hervor
mingen tot stand te brengen, zooals gij en
ik die noodzakelijk adhlen, zou ik waarlijk
niet er aan gedacht hobben de pogingen te
■wagen, welke ik thans met alle kracht be
proef.
Niet alleen voor Uwe partij maar evenzeer
voor de onze zal het tijdperk van samen
werking een zijn van groote moeilijkheden
en ernstige bezwaren. Slechts het bereiken
van een hooger doel kan deze ter zijde doen
stellen, 's Lands belang vordert in 'it sta
dium van beide partijen persoonlijke opof
feringen."
Dr. Bos zet dan uiteen dat deze oplossing
de antithese politiek zou tegengaan en
vrijere groepeeringen mogelijk maken.
.Juist deze korte samenwerking van twee
elkander bestrijdende groepen zou voor
de toekomst van groote beteekenis kunnen
worden met het oog op meer dergelijke groe
peeringen voor de samenwerking tot een be
paald doel, zooals die later onder de wer
king van een stelsel van evenredige verte
genwoordiging meermalen zouden kunnen
voorkomen en aan ons geheele politieke le
ven tiot een groot voordeel zouden zijn."
„Wanneer het door mij ontwikkelde pro
gram, zooals wij beiden mecnen, door den
afloop der verkiezingen als de zakelijke
grondslag voor elk ministerie is te beschou
wen, dan ligt het voor de hand. dat voor dc
samenstelling van een dergelijk ministerie,
niet de samenwerking van groepen uit dc
rechter- en linkerzijde i6 te verkrijgen. Ver
der zij opgemerkt:
Al moge de strijd tusschen onze partijen
in sommige districten zelfs tot het laatste
zijn volgehouden, het is niet te ontkennen en
is door de voorwaarden, welke de sociaal
democratische arbeiderspartij voor den steun
bij de herstemmingen gesteld (heeft, ten dui
delijkste aan het licht gekomen, dat ten slotte
de verkiezingsactie van beid-c zijden op het
zelfde doel was gericht. Dit samengaan voor
een gemeenschappelijk doel bij dc stembus
schept voor beide partijen dezelfde verant
woordelijkheid na de behaalde overwinning.
Juist uw schrijven waarin zoovele punten
zijn aangeroerd van dagelijksch beleid met
het oog op tal van gebeurlijkheden in het
land en in de Kamer, versterkt mij in mijne
overtuiging, dot een toestand onhoudbaar is
waarbij een minderheid onder oontróle van
een harer felste staatkundige tegenstanders
en van dezen afhankelijk, een regeeringspro-
gram moeten uitvoeren, dat zij beiden wen-
sclien.
Ook blijkt daaruit de onmogelijkheid om de
voorwaarden voor het \crlcenen van steun
zoodanig te omschrijven, dat men niot ieder
oogenblik zou blootstaan aan botsingen.
Slechts het aanvaarden van de mede-verant
woordelijkheid in de regeering kan dat voor
komen.
Het is U bekend, dat door mij en anderen
tijdens den verkiezingsstrijd ditzelfde stand
punt reeds in het openbaar is ontwikkeld.
Op de andere door mr. Troelstra geopper
de bezwaren, welke zich bij de samenwerking
kunnen voordoen, gaat Dr. Bos niet in. Deze
konden onderwerp zijn- van nader overleg,
zoodra Dr. Bos de principieele bereidverkla
ring tot samenwerking van Mr. Troelstra
zou hebben ontvangen. Eerst dan ook zou
overwogen kunnen worden hoe een voor
dracht voor een goed ministerie ware sa
men te stollen en welke portefeuilles aan
verschillonde personen konden worden toe
vertrouwd.
„De toestand is aldus eindigt Dr. Bos
kort samengevat, deze, dat de vrijzinnige
concentratie bereid is voor een bepaalden
tijd en voor de uitvoering van een bepaald
aangewezen program op de aangegeven wij
ze samen te werken met de Soc.M)em. Ar
beiderspartij. Dat zij gedurende dat tijdperk
de moeilijkheden, welke voor haar evenzeer
oprijzen als voor die partij, wïl trachten op
te lossen in dien zin, dat alles wordt ver
meden, wat hinderlijk kan zijn aan dc on
verwijlde uitvoering vnn het program."
Op 19 Juli schrijft Dr. Bos nog aan Mr.
Troclstra
Gisteravond laat vernam ik dat gij na ont
vangst van mijn schrijven alleen nog nader
bericht verwacht omtrent aan te bieden por
tefeuillesWat portefeuilles betreft moet
ik verwijzen naar standpunt in mijn brieven
ingenomen. liet aantal drie is reeds genoeg
zame waarborg voor den ernst der aanbie
ding.
Den 21 en deelt Mr. Troelstra aan Dr. Bos
mede, dat vanwege de S. D. A. P. geene me
dewerking tot do vorming van een kabinet
uit de geheele linkerzijde is te verwachten.
Onder verwijzing naar mijn schrijven van
14 dezer en naar het heden verschijnend
communiqué van het verhandelde in boven
bedoelde conferentie, vestig ik er de aan
dacht op, dat de S. D. A. P. zich van hare
verantwoordelijkheid voor de uitvoering van
het uit de verkiezingen voortvloeiend regee-
ringsprogram beter meent te kwijten door
de tot stnndkoming van een vrijzinnig mi
nisterie, met daaraan te verleenen steun on
zerzijds, te bevorderen, dan door mede te
werken tot de vorming van een zóó weinig
homogeen, aan allerlei inwendige conflicten
blootgesteld en door haar eigen samenstel
ling bemoeilijkt kabinet mede tc werken, als
hij aanneming van Uw voorstel zou zijn tot
stand gekomen.
Achten wij onze verantwoordelijkheid in
deze het best gedekt, door aan de vrijzinni
ge concentratie voor de uitvoering van het
door U, blijkbaar na overleg met haar opge
stelde werkprogram de medewerking en
steun onzer Kamerfractie aan te bieden on
der de aan U medegedeelde voorwaarden
dc overweging, dat ook de vrijzinnigen zich
aan hunne verantwoordelijkheid voor het
door hen ontworpen en verdedigde program
niet zullen kunnen ontfrekken, deed ons ten
slotte het slechtere middel voor het door
U en ons beoogde doel vervvemon, om de
aanwending van het betere middel moge
lijk te maken.
De vrijzinnige meerderheid der Knkerzijde
heeft gemeend voor de oplossing van de cri
sis het eerst de soc.-dem. minderheid te moe
ten plaatsen voor de beslissing over een voor
stel dat deze in 't belang der zaak zelve hfiefl
moeten afwijzen. Thans zal die meerder
heid die volgens Uwe mededeeling over de
door ons beter geachte wijze van oplossing
nog niet definitief heeft beslist, zich over het
door ons aan de Koningin gedane en aan U
overgelegde aanbod kunnen uitspreken,
daar de minderheid in onze Conferentie zich
bij de beslissing der meerderheid heeft neer
gelegd en daardoor de uitspraak van een
buitengewoon Congres overbodig ia gewor
den.'1
Het laatste schrijven uit de ons toegezon
den briefwisseling is van Dr. Bos, die aan zijn
„geachten collega" (welke term ook steeds
door Mr. Troelstra gebruikt wordt) ojn. dit
schrijft
Door deze weigering Is het mij uiteraard
onmogelijk geworden de mij verstrekte op
dracht te aanvaarden, welke ik ten zeerste
in het belang heb geacht van de verwezen
lijking der hervormingen, welke de meer
derheid van ons volk verbeidt. In dezen zin
berichtte ik reeds aan Hare Majesteit de Ko
ningin. Hiermede is mijne taak afgeloopen."
Berichten.
De Staatscourant van Woensdag 30 Juli
bevat o.a. dc volgende Koninklijke besluiten:
benoemd bij het 2e regiment huzaren tot
ritmeester de le luitenant jhr. J. von Schmidt
auf Altenstadt, korpsadjudant;
benoemd tot opzichter-bureelambtenaar bij
de genie de tijdelijke genicopzichters "W. A.
Rijneveld en J. H van Buitenen.
vergunning verleend tot het aannemen en bet
dragen van do ordeteekonen van officier in de
orde van het Legioen van Eer, hem door den Pre
sident van de Fransehe Republiek geschonken, aan
den kolocel "W. H. Piepers, commandant van het
2de regiment huzaren
eervol ontslag uit hunne betrekking tot de lcnd-
macht verleend aan de reserve-officieren van ge
zondheid der 2de klasse II. M. C. Jansen, J- Lange-
laan, W. H. Klos en I. M. de Haas, en zijn ge
noemde heeren benoemd tot reserve-officier van
gezondheid der 2de klasse bij het reserve-personeel
der landmacht
verlof verleend tot het aannemen van de ver
sierselen van de vijfde klasse (ridder) der orde van
het Borstbeeld van Simon Bolivar, hem in 1896 dooi
den taenmaligen President der Vereemgde Staten
van Venezuela geschonken, aan J. Appd jr. te
Willemstad (op Curasao).
Uit Soestdijk wordt gemeld dat H. M.
de Koningin, die aldaar van 1 tot 3 Augustus
met Z. K. H. zal aanwezig zijn, tegen 8 Augus
tus weer op het buitenverblijf van II. M. de
Koningin-Moeder terugverwacht wordt ten
einde er eenige weken te logeeren en daarna
tegen de laatste week van Augustus in de
residentie verblijf te gaan houden.
Ter herinnering aan het particulier be
zoek, dat dc Koningin 28 Mei 1.1. aan het
Te-Huis te Wolfhezen bracht, boodt het be
stuur der Nationale Blindenzorg aan Hare
Majesteit een houten leunstoel met voetbank
je en een kleiner dito met tafeltje aan Prin
ses Juliana aan, beide vervaardigd door den
halfblinde, inwonenden Speekrijs, dien H. M.
bij dat bezoek aan den arbeid za-g.
H. M. dc Koningi n-M o e d e r op
het Muiderslot. Maandagmiddag bracht
II. M. de Koningin-Moeder met klein gevolg
een bezoek aan de tentoonstelling in het Mui
derslot. H. M. was vergezeld door Vorst cn
Vorstin Zu ErbachSchónberg.
Aan de slotbrug werd het gezelschap ont
vangen door de heeren Van Riemsdijk cd
Leendertz als voorzitter en secretaris van het
uitvoerend comité en den heer De Raadt als
burgemeester-slotvoogd.
Door de dochtertjes van den burgemeester
werden aan de Vorstinnen bouquettecn aan
geboden.
Onder geleide van bovengenoemde heeren
en de dames mevrouw Delprat en Jonkvrouwe
Bicker en de heeren Bredius, Berden, Betera
en Bouv}', leden van de tentoonstellingsoom-
missie. werden alle vertrekken van het Slot
bezocht.
Herhaaldelijk betuigde H. M. haar groote
Ingenomenheid met hetgeen deze tentoon
stelling te zien gaf. Na de rondwandeling
werd op het slotplein de thee aangeboden,
waarna het Slot weder verlaten werd.
Bezoek van Prins Hendrik
aan het padvinderskamp. Men
meldt jiit IJmuiden:
De PriJns kwam, na te Velsen bij dien bur
gemeester baron Van Tuyll van Serooslcerken
het noenmaal te hebben gebruikt, gisteren te
half drie in het padvinderskamp aan. Daar
werd hij namens de IJmuider-feestcommissie
em kampleiders ontvangen en wolkom gcüive
ten. Vervolgens word de Prins tusschen twee
gelederen padvinders gaande, geleid naar het
wedstrijd-terrein, waar hij de ei r»d wedstrijd
der padvinders bijwoonde. De Prins volgde
mét belangstelling het anlmeerend verloop
dezer wedstrijden. Na vervolgens in eon ge-
deelfle der eetzaal, welke tot ontvangzaal was
ingericht, de thée gebruikt te hebben, nam do
revuo een aanvang. Deze vormde liet einde
van de feestelijkheden van heden. Onder dc
lustige torten der muziek defileerden de meer
dan S00 padvinders met hun vaandels voor
den Prins. Ook dit schouwspel werd dtoor
den Prins met zichtbare belangstelling gade
geslagen. IJmuiden, mot de talloos vele vlag
gen die van huizen en schepen wapperden,
had evenals de andcro dagen der feesten een
leverfdóg aanzien-
De gewone audiënties van de ministers
van Waterstaat en van Koloniën op Vrijdag
1 Augustus en die van den minister van
Binnenlandsche Zaken op Zaterdag 2 Augus
tus zullen niet plaats hebben.
Dr. Kuyper. Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland hebben bericht ontvangen
dat dr. Kuyper zijne benoeming tot lid van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal heeft
aangenomen.
De crisis en de S. D. A. P. De Tel.
deelt weder mede, dat Helsdingen en van
Kuijkliof tegen de aanvaarding van minister
portefeuilles gestemd hebben en dal de heer
Schaper waar hij opmerkte, dat in de partij
conferentie iemand heeft medegestemd* die
daartoe niet gerechtigd was, vermoedelijk
daarbij het oog had op den heer J. W. Mat-
tihijsen, tweede secretaris der partij, die ech
ter geen lid is van de Kamérfractie, partij
bestuur of ,,Volk"-redactie.
De naverkiezingen te Amsterdam.
Bij. de gisteren gehouden hei-stemming voor
een Md der Tweede Kamer in hot kies rist riet
Amsterdam II werden uitgebracht 2747 «tem
men.
Hiervan verkregen:
J. W. Gehhard (S. D. A. P.) 1675.
J. R. Snoeck Henckemans (ooaiïtie) 1072.
Alzoo gekozen de heer Gerhard.
De in Amsterdam U gekozen heer Gerhard
is niet de bekende onderwijzer J. "W. Ger
hard, doch zijn broeder de heer A. H. Ger
hard, hoofd eener school te Amsterdam.
De herstemming in district Amsterdam
VI (vacature mr. "W. H. de Beaufort) had tof j
uitslag: Gekozen de heer B. Nierstrasz, vrij-
lib., met 2274 stemmen. De heer mr. H. Ver
kouteren, chr.-hist., verkreeg 1517 stemmen.
Op 22 dezer verkregen bij de stemming de
heer Nierstrasz 1913 en mr. Verkouteren 1353
stemmen, terwijl verder op den heer P. A. C.
Joosten (S. D. A. P.) 573 stemmen waren uit
gebracht
Naar de Tel. verneemt, is door het her
kozen lid van de Tweede Kamer voor Tiet-
jerksteradeel, den heer v. (L Voort van Zijp,
©enigen tijd geleden aan de rechtsche kies-
vereenigingen in dat district te kennen ge
geven, dat hij zijn zetel wilde inruimen voor
een der aftredende ministers. De anti-revolu
tionaire voormannen in het district wilden
daarvan echter niets weten, alléén wanneer
de minister van Oorlog. Golijn, ervoor ito
aanmerking wenschte te komen, dan zou het
aanbod wellicht geaccepteerd worden.
Nu evenwel minister Colijn niet voor een
Kamerzetel in aanmerking wenscht te ko
men, blijft de heer v. d. Voort van Zijp voor
het district zitting houden.
De Dam tc Amsterdam. B. en W.
van Amsterdam stellen voor het Damplein,
zoomede de omliggende straten en aanslui
tende gedeelten door totaal 3-1 booglampen
te verlichten.
De kosten van aanleg, stroomverbruik enz
zullen totaal ƒ17,500 bedragen.
Tevens wordt voorgesteld het Damplein
asfaltceren en het tramplan te wijzigen over
eenkomstig eon door B. en W. opgemaakt en
door de Raadhuis-Damcommissie goedge
keurd plan. Totaal zal de uitvoering van dit
plan ƒ70.000 vorderen.
Het monument zal dan worden verwijderd
en de samenstellende deden voorioopig naar
den tuin van hel Stedelijk Museum worden
overgebracht, om hot monument inter, na tc
zijn gerestaureerd, een plaatsje te geven op
een daarvoor geschikt terrein in plan uitbrei
ding-Zuid.
Do Dam-bebouwing. Naar het
Ilbld. verneemt, heeft de Raadhuis-Dam
commissie haar goedkeuring gehecht aan dc
plannen van den architect Kromhout inzake
hot bebouwen van het z l' mi-ddenhlok op
den Dam te Amsterdam. Weldra is dus een
voordracht, aangaande de uitgifte van dit
terrein, te verwachten.
Pensioneering van wét hou
ders. De com missie door den Raad der
gemeente Haarlem benoemd om bet vraag
stuk der pensitorueering van wethouders te on
derzoeken en deswege rapport uit te brengen
heeft thans haar voorstellen ingediend in der
vorm van een ooncept-vcrorderting. Daarte
wordt o.a. voorgesteld pensioen te verleen»"'
aam hem, die vijf jaren o< langer weUihkyuér-,
ts geweest en dan zooveel malen 1/10 van zllr,
halve jaarwedde als hij volle jaren in fumc
tie is geweest, met dien verstande, dat het
bedrag dter halve wedde niét zal worden
Overschreden.
Hij, die korter dan 5 jaren het wethouder-
schap^ heelt vervuld, ontvangt een tijdelijk
pensteen gedurende den tijd van één jaar, ge
lijkstaande mét héti bedrag zijner volle jaar
wedde.
Wlr. T. M. C. Asser, f
De Minister van Slaat, lid van den Raad
van fstate, mr. T. M. C. Asser is te 's Graver-
ha ge overleden.
Met mr. Tobias Michael Carel Asser is een
rechtsgeleerde cn volkenrechtelijke speciali
teit heengegaan van Europeesche vermaard
heid. Hij werd in 1838 geboren. Toen hij 21
iaar oud was, werd eene door hem geschre
ven verhandeling over het staathuishoud
kundig begrip der waarde met goud be
kroond, hetgeen reeds een schoon bewijs gaf
van zijn groote geestesgaven. In 1860 promo
veerde hij aan de universiteit te Leid cm tot
doctor in de rechten op proefschrift „H«*t
Bestuur der Buitenlandsche betrekkingen vxjA
gons het Nederlandsche Staatsrecht". In
1862, dus op 24-jarigen leeftijd, werd mr. As
ser benoemd tot hoogleeraar in het handels
recht, zeerecht en internationaal privaatrecht
aam het Athenaeum Illustre, in 1877 aan de
gemeente-universiteit te Amsterdam; in 1S75
tot raadsadviseur bij het departement van
buitenlandsche zakem en in 1893 tot lid van
den Raad van State. Sinds 1870 was hij lid,
sinds 1898 voorzitter der commissie voor de
diplomatieke examens, sinds 1897 lid en voor
zitter der Staatscommissie voor het interna^
tionaal privaatrecht.
Zeer belangrijk is de rol welke mr. Asser
heeft vervuld op verschillende vredes- cd an
dere internationale volkenrechtelijke co^f^
remticn; zulks ligt nog te versch im het geheu
gen om er hier uitvoeriger van te behoeven
gewagen.
Vele werken zagen van de hand van ror
Asser het licht De voornaamste daarvan zijn
Ilandelsrechtelijke aanteekeningen" (186S—
69) „Schets van het Nederlandsche Handels
recht" (le druk 1873) .„Schets van het inter
nationaal privaatrecht". Hij richtte eveneens
mede het Instituut voor Internationaal recht
op en was in 1869 mede-oprichter der „Revue
de Droit Imtennational et de Legislation com-
parée."
Afr. Asser was commandeur in dc orde van
den Nederlandschen Leeuw en in die van
Ornnje-Nassau en verder begiftigd met eefl?
vijftiental hoogc buitenlandsche onderschei
dingen.
Uit '6 Gravenhage meldt men ons nog:
De minister van staat, staatsraad mr. As
ser, ontsliep gisterenmiddag, betrekkelijk on»
verwacht. In hem verliest hét vaderland eeto
zijner bekwaamste rechtskundigen en, in vér*,
band met het feit dat hij zich in hel bijzondéSi
tioOlegde op de bestuideering valn het inteC*
nationaal recht, waardoor hij vooral zuU(
een groo-te vermaardheid had, strekte zijb
tfgJem zstch uUb tiot ver buiten d$.Hederf£ttMfe
