N\ 35 Tweede Blad.
12"° Jaargang.
DE E EM LAN DER".
Zaterdag 9 Augustus 1913.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
De Klokken die verklonken.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co,
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort v. f l.OO.
Idem franco per post1.50.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - 0.10.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertonties en berichten vóór 2 uur in te zonden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regelsf 0.50
Elko rogol meer- 0.10.
Dienstaanbiedingen 215 cents by vooruitbetaling.
Grooto lettors naar plaatsruimto.
Voor handol en bedryt bestaan, zoor voordooligo bepalingen
tot hot herhaald advortooron in dit Blad, bij nbonnomont.
Eono circulaire, bovattende do voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Stalen-Generaal.
Rapport Staatscommissie
Werkloosheid.
(Vervolg).
In een eindbeschouwing over den toestand in
het tydperk, waarin de werkzaamheid <ler Staats
commissie viel, wordt het volgende gezegd:
Uit alle rapporten, die tot .en met 1911 zijn bij
gewerkt, blykt/dut dc bedenkelijke combinatie van
crisis- en periodieke werkloosheid in de jaren na
1908 niet meer 2is te conetatoéren. Hoewel er
gelijk werd aangewezen bedrijfstakken zijn,
SpVaarin slapte hcerscht, vorkeeren sedert 1909 niet
en de landbouw, maar ook de nijverheid en dc
in een tijdperk van toenemenden bloei. I:
.--caijnsei op zich «zelf voor bet land een groot
dé Staatscommissie verheugt er zich in het
'.er in, dat haar arbeid in zulk een welvaart»-
I- .perk valt. Natuurlyk verliest zij niet uit het
'■'o, <1®'- °P oen onbepaalde en ononderaroken be-
I wendiging van het welvaartstijdperk, waarin ons
land thans verkeer^ niet kan gerekend worden.
Integendeel, de Staatscommissie vindt haar rodeo
-ï; van bestaan in do noodzakelijkheid, rekening te
houden met den in een minder of meer verwijderde
toekomst te verwachten terugkeer van tijdperken
van crisis of malaise, hetzij in het bedrijfsleven in
het algemeen, hetzij in bepaalde bedrijfstakken,
y; Nu zij echter haar werkzaamheden kon verrichten
ill oen welvaartslijdperk, vleit zij zich, dat het
Eftresultaat daarfan minder, dan anders allicht het
HSgeval zou izijn, dc sporen zal vertooncn van een
^■eenzijdige overschatting van maatregelen, die in
i, crisistijdperken zoo licht worden aanbevolen, zon-
I der dal dan de gelegenheid beslaat, die maatrege
len en hun nawerking met de noodige koelt© van
hoofd te kunnen wikken en wegen. Voor een zoo
objectief mogelijke vervulling van do taak der
Staatscommissie is de a'.gcvneene toestand op de ar
beidsmarkt thans by uitstek gunstig.
Uit dc Pers
Üe crisis.
In de N i e u w e Courant doel ccn inzen
der de volgende oplossing aan de hand via
arlikc.1 80
Wanneer do hoofdzinsneden van artikel 80
der Grondwet kwamen to luiden
Dc loden der Tweede Kamer worden recht
streeks gekozen door de mannelijke ingezete
nen tevens Nederlanders, die ten minste vol
ledig lager onderwys hebben genoten, en door
de vrouwelijke ingezetenen, tevens Nederlan
ders, die ten minste zoodanig onderwijs heb
ben genoten a]s de wet aanwyst enz., dan
waren de volgende voordeden bereikt
a. van het standpunt der linkerzijde
lo. in de practijk algemeen mannenkicsreeht
docr dc werking der Leerplichtwet
2o. Vrouwenkiesrecht in dc Grondwet ge
opend, en door den wetgever geleidelijk te ont
wikkelen langs de lijn, die ten slotte leidt tot
vrouwenkiesrecht van haar, die aan de Leer
plichtwet hebben voldaan
3o. het census-bcginsel v erbannen
b. van het standpunt der rechterzijde (dat
óók by de linkerzijde instemming heeft gevon
den) behoud van het attributieve - karakter
onzer kiesrechtregeling.
Bedriegen niet aUe teekencn, dan zou aan
een dergelijk artikel, dat zich baseert op liet
cenigo crilerium dat men aan kiesrecht stellen
mag en moet, n.l. het bewijs van althans eenige
verstandelijke geschiktheid en ontwikkeling,
óók van. de rechterzijde ecnigc instemming ten
deel kunnen vallen-
De Zutlphensche Ct. laat zich over
de opdracht aan don heor Corl van der Lin
den zeer pessimistisch uit:
Er bcstpnd voor ecu extra parlementair
Kabinet weinig aanleiding. De personen der
Kamerleden toch hebben allerminst den feilen
strijd in 't leven geroepen. Over zaken, duide
lijk en speciaal aangeduid liepen de diepe ver
schillen, dio in ons volk reeds te zeer hebben
doorgewerkt dan dut personen die zouden
kunnen wegvagen.
Zou het door den liberalen oud-minister
saam te stellen Kabinet het concentratieprogram
willen uitvoeren, dan vragen wij ous af of die
moeilijke taak niet veel beter aan ervaren, par
lementariërs zou kunnen worden toevertrouwd,
zou het zich strikt bepalen tot de neutrale
zóne, dan zeker zal het spoedig een einde
vinden, liet beantwoordt dan immers noch aan
den volkswil, noch aan dc verhoudingen in do
Tweede Kamer.
Zop het echter probeeren met een deel der
rechterzijde een overeenkomst te sluiten, dan
zal hel toch niet de geringste bevrediging wek
ken daarvoor ligt de pas gevoerde strijd nog
veel te versch in het geheugen en daarvoor
staan de twistpunten tusscben links en rechts
vrijhandelprotectiestaatspensionneenng
dwangverzekeringalgemeen kiesrechthuls
manski es recht openbarebijzondere school
nog te pal overeind.
O. i. zal een extra-parlementair Kabinet alle
prestige missen, liet is wel het minst, wensche-
lyke ui dc politiek cn zal enkel door tactische
manoeuvres een wijle zijn leven kunnen rek
ken.
De toestand laat zich donker inzien.
Maar er is een lichtpunt. Dal ziet het blad
in het berouw der sociaal-democraten:
Indien op het congres der S. D. A. P. e©ne
stemming blijkt te bestaan van zaken doen en
indien naar loyale samenwerking met de vry-
zinnigen dc sympathieën gaan, dan zeker zal
ons land binnen niet al te langen tijd het meest
democratische van Europa kunnen worden.
Indien de socialisten niet door overvragen
hun eigen zaak bederven ca kalm cn geleide
lijk met ernstige vrijzinnige mannen mec-arbei-
den aan den hervormingsarbeid, dan zal hel
niet zwaar vallen in korten tijd méér en beters
nog dan bet concentratieprogram iu het Staats
blad te brengen. Want dan staat ons land
veilig tegen reactie en clericalisme.
Ons volk is nuchter genoeg om dit in te zien.
IIcl wensckt geen beginsclvertoon alleen, he»
wil ook resultaten zien.
Dat dan ten aanschouw© van iedereen d*
socialisten de Kladderadatseh theorieën zullen
moeten prijsgeven en erkennen dat* slechts
langzaam cn met eindeloos geduld de maat
schappij hervormd kan worden, mag het hun
werkeljjk weerhouden om le doen wat zij kun
nen?
Lennop te 's Gravöhhnge, i<esp. als onder
voorzitter cn secretaris van dun Ned. Tuin-
bouwraad;
benoemd tot assistent in de scheikunde aan
de Rijks-Veeartsenijschool te Utrecht van 1
September 1913 tot 1 Sept. 1911 dr. B. G. Eg-
gink to Tsvcllo (gein. Voorst.)
benoemd tot n ij verheid soon sul ent II. Stike-
teo, werktuigkundig ingenieur to Ede cn rijks-
lnndbowwleeraar aan de Ikoogere Land-
Tuin- en Boschbouwschool le Wageningcn,
niet eervol ontslag uit genoom de betrekking.
Dc regeering van de republiek van Pa
nama heeft benoemd lot lid van hot Ilol van
Arbitrage, den heer P.amon M. Valdès, doctor
in dc rechten, oud-secrctaris wan Staat van
Binnenl. zaken cn Justitie, oud-gezant te
Washington, thans minister-resident, te Lon
den cn Brussel, ter vervanging Yan den heer
F. Mutis Duran, overleden.
Een nieuwe opdracht voor
minister Col ij n? Aan dc „Zuid-IIollan-
dcr" kwam het gerucht ter oorc, dat dc rc-
gc-ering den heer Colijn naar China zal zon
den, met opdracht ccn advies uit te brengen
betreffende de verhouding van dc regeering
ten opzichte van dc Chincezcn-quacstie
in de Nederlandschc Koloniën.
Berichten.
De Staatscourant van Zaterdag 9 Aug.
bevat o.m. de volgende Koninklijke besluiten:
op verzoek eervol ontslagen onder dank
betuiging W. C. Capcl, De Den Haag, als refe
rendaris bij de directie van den landbouw;
benloemd Bot regeeringsvertogenwoordigcr
op hot luiaboujwooiigres van 7 lot 11 Augustus
to Gent E. II. Krelage, te Haarlem on C. v.
De crisis. De kabinetsformateur mr.
Cort van der Linden heeft Donderdag mid
dag een onderhoud gehad met mr. Anton
van Gijn.
D c S. D. A. P. en do minisrt cr-p o r-
tefcuilles. De afdceling Amsterdam III
der S. D. A. P. liield een zeer druk bezoch
te huishoudelijke vergadering. Besloten werd
met 462 tegen 19 stemmen den afgevaardig
den naar het congres bindend mandaat te
geven. Met 154 tegen 22 stemmen en 5 blanco
verklaarde dc afdceling zich tegen de mecr-
derheidsmolic on daarmede dus tegen het
aanvaarden van Ministerzetels.
Deze besluiten treffen te meer, daar in
„Het Volk" het geven van bindend mandaat
krachtig was ontraden en mr. Troelstra de
oud-afgevaardigde van Amsterdam III, on
derteekenaar en verdediger in het partij-or
gaan is van dc meerderheidsmotie.
Naar wij vernemen werd gisteren in ver
gaderingen der S. D. A. P. Amsterdam I, VI
cn VII besloten op het a.s. Zaterdag en Zon
dag te Zwolle te houden congres le stemmen
tegen eventueele aanvaarding van een of
meerdere minister-portefeuilles.
In de afdecling Dordrecht der S. D. A
P. werd in een druk bezochte huishoudelijke
vergadering besloten na uitvoerige besprekin
gen met groote meerderheid van stemmen,
dat de afgevaardigden op het Zwolschc con
gres zouden stommen tegen het deelnemen
aan de Regeering door de sociaal-democra
ten.
De afdceling Scheveningen van de So
ciaal-Democratische Arbeiderspartij heeft
zich met 42 van dc 45 stemmen verklaard te
gen aanvaarding van minister-portefeuilles
door sociaal-democraten.
De afdeclingon Schoten, Watergraafs
meer en Rotterdam IV verklaarden zich nog
tegen het aanvaarden van dc ministerporte
feuilles. De meeste afdeelingen gaven hun af
gevaardigden bindend mandaat.
In do afd. Zaandam werden zoowel meer
derheids- on minderheids-resolutie's verwor
pen. In deze afdceling wensohte de over-
groote meerderheid in geen geval op dc aan
vaarding der minister-portefeuilles in te
gaan, indien niet de soc.-dem. ministers volle
vrijheid behielden om van hun eventueele
miuderhcidsinzichteu te doen blijken.
De roode en de zwarte internationale
Het Handelsblad schrijft onder dezen
titel:
IIcl Centrum schijnt zich le slooten
aan het feit dat mr. Troelslra omtrent dc
houding, die zijn partij moot aannemen, het
advies vroeg van oen buitenlander: Kautsky,
den vader der Parijscho resolutie. Schoon
het feit, gegeven het internationale karakter
dat dc sociaal-democratie nu eenmaal heeft,
geen verbazing behoeft te wekken, blijft liet
zeker hinderlijk voor ons nationaal gevoel.
Maar paste liet wel aan een Roomsch
orgaan om hier verontwaardigd te zijn?
Er is immers, naast het roode internatio
nalisme, ook een zwart: het Ultrainoivla-
nisme dal zijn parool voor binncnlandsdho
handelingen óók uit het buitenland haalt.
Niet in den vorm van adviezen of congres-
resoluties, maar in dien van encyclieken en
breves. Er is bijvoorbeeld een zeker M o t u
P r op r i o, dat zich nog licel anders cn op
heel wat gevaarlijker wijze in ons binncn-
landsehc aangelegenheden mengt dan de Pa-
rijsohc resolutie of de brief van Kautsky.
Zoolang de Roomsclie het Ultramontanisme
nog niet hebben verloochend, schijnen zij
nu juist niet de aangewezen wachters voor
ons nationaal zelfbewustzijn.
Do zwarte Internationale is nog wèl zoo
gevaarlijk als de roode.
Begrafenis mgr. Joseph us
Hubert us Drehmans. Onder belang
stelling van duizenden mensclicn had lieden
te Roermond de plechtige begrafenis plants
van het stoffelijk oversehot van mgr. Jo-
sephus Ilubcrtus Drehmans, bisschop van
Roermond.
Om half tien kwamen dc verccnigingen die
aan den droeven stoet deelnamen op het
grooto Marktplein bijeen. Vandaar vertrok
de stoet voorafgegaan door Marechaussee le
paard langs de Ncerslraat naar het Bisschop
pelijk Paleis.
Vele bewoners hadden waar dc stoet voor
bij trok, ten teeken van rouw de driekleur
en het pauselijk geel met den rouwwinpel
aan dc stok uitgehangen. Voorop gingen
weesjongens en een groot aantal leerlingen
van Roomsch Katholieke scholen, gevolgd
door verschillende Katholieke vereenigingen,
dan volgodcn studenten van het Bisschoppe
lijk College cn het Juvenaat der Kapel in
het Zand. Achter eenige zangkoren en mu
ziekkorpsen w.o. de Kon. Zangvereeniging
Roermonds Mannenkoor cn de Koninklijke
Harmonie volgden verschillende groepen van
geestelijken waaronder mgr. Mecuwisscn,
mgr. Hofman, mgr. Ruttcn, bisschop van
Luik, mgr. van de Wetering, aartsbisschop
van Utrecht, mgr. Tacci, Internuntius bij ons
Hof, mgr. Kreuzwald, vicaris-generaal bij het
Bisdom van Keulen cn Z. E. kardinaal van
Rossurh.
Voorts ikannunniken en professoren van
het groot seminarie, prof. dr. Jos. Schrijnen
VICTOR RaKOSI.
24 Uit liet Hongaarscli vertaald door
JEXO SEBESTYÈV
eo J. A. RA ABE Jr.
XIV.
Een oude Keltische legende verhaalt dat,
luen eens de-godin van hel Morgenrood den
zonjiegoed bekranste, de schoonste bloem
uit den krans op de aarde viel. 'Uit deze van
hemel neergedaalde bloem ontstond ergens
iu de Zuiderzee hel eilandje Eeliênland, dat
daarom inderdaad een Paradijs van schoon
heid en liefelijkheid genoemd mag worden.
Eeuwig heerscht er do lente, de boomen zijn
er altoos groen, d)e bloemen verwelken er
nimmer. iMild is er de lucht, die nooit wordl
afgekoeld door barre noordenwinden...
Maar de aarde wentelde al maar voort, de
mensahheid' ging vooruit, de oude goden
stierven, de legenden raakten in vergetelheid
cn tegenwoordig weet 'n klei,n kind reeds
te vertellen, door 't geen het op sahool leer
de, d.at zoowel op als in de omgetving van
Leliënland! een groote menigte wanne bron
nen aanwezig zijtn, wier dampen de atmos
feer van het eiland verwarmen.
I Terwijl op het vasteland alles nog in win-
ka»]aaD verzonken is. waalt op het eilandje.
de lente reeds in al haar pracht van ont
luikende bloemenweelde.
Onder de bcbloesemdc boomen in de kleine
tuintjes werken de vrouwen cn spelen de
kinderen; aan het strand roolcen de oude
\isschcrs hun pijpje. Jongero mannen ziet
men op het eiland nergens. Deze zoeken hun
brood als arbeiders op liet vasteland of als
vissdhers ginds op dc Noordzee, somtijds zelfs
nog verder weg.
Toen een bezoek aan de familie in Amster
dam cn in den Haag, evenmin als 'n paar
andere uitstapjes, Nelly eenige ontspanning
schenen l>e geven, bracht mijnheer Van R'ee-
ncn zijn lciaid, op raad van een beroemden
dolkter, naar dit lustoord.
Bij een grijs visschorsvrouwfje, vrouw Pie-
t er sen geheclcn, die met haar eenige dochter
samenwoonde, terwijl haar man cn beide
zoons op zee zwalkten, namen zij hun intrek
in 'n aardig tuinhuisje, dat bestemd was om
"s zomers aan mcnschcn uil de stad verhuurd
te worden.
Daar, te midden van rijk bloeiende vlier-
bos clij es cn rozenstruiken, nestelden zij zich.
(Blijkbaar voelde Nclly zich hier meer op
haai* gemak. Ze maakte met haar vader in
alle richtingen wandelingen door het eilandje
en sprak dikwijls met de vrouwen, terwijl de
kinderen bloemruikers voor haar plukten.
dan echter zat ze weer eenzaam aan liet zee
strand, haar bloemen een voor een in de zee
werpend, en uren lang kon zij zoo zitten toe
kijken hoe dc stroom ze -meesleurde, die bloe
men, ver, ver weg, wie weet waar heen.
•Wel werd zij niet spraaikzainer, maai' het
scheen toch alsof haar .gezicht 'n kalmer uit
drukking verkreeg.
En sis do wind zaclUkdus suilde in de hoo
rnen, als de zee ruischend aangolfde over 'I
strand, als do insecten zoemden en de vo
geitjes liefelijk kwee kien in liet loover, dan
was hel vaak alsof ze aandachtig luisterde
naar die gclieimnisvolle, onbegrijpelijke stem
men der natuur, als verwachtte zij, dat ze een
boodschap zouden brengen haar, de verla
tene
Of voelde zij misschien, dat deze zoele
stemmen zijn: stemmen der liefde.
-De zee, de cindciooze, zij zingt voor de aar
de een eeuwig liefdelied hel speelsche
windje fluistert van liefdé lot de bloemen,
terwijl hot, strcelend langs de kelkjes strij
kend, gcruischloos overdraagt het stuifmeel,
dat bevruchtvan liefde zoemen kever en
insect... van liefde kweelt en kwinkeleert de
vogel
En dit alles, het vond een weerklank in
haai' lijdend lia-rt.
lederen dag wandelde zij met haar vader
de haven om de aankomst van het stoom
bootje uit Amsterdam af te wachten. Dit
bracht eenmaal per dag dc post heen en weer
en altijd stond er dan 'n groep oude mensc-hen
verlangend naar berichten van hun geliefde
betrekkingen, die in de wateren van Doggers-
bank ol nog verder, aan iDeensche of Noor-
sche kust, hun vissehersbedrijf uitoefenden,
omringd door duizenden gevaren.
O, welk 'n vreugde als er een brief aan
kwam. Groepsgewijze volgden zij de geluk
kigc, triomfeerende vrouw, omdat zij wel
wisten dat, als een der ruwe vissohers zich
er toe zette een brief lo schrijven, het daarbij
tegelijkertijd bericht zond over alle andere
eilanders
Op een avond kwam heel onverwachts de
oudiste zoon van vrouw Pietersen met het
stoombootje mee. Al wekenlang had hij ine'
de andere eilanders gevischl in de Noordzee,
vanwaar zij de vangsten telkens overbrachten
naar Hamburg. Zij waren van plan neg min
stens 'n paar weken weg te blijven, vandaar
dus, dat incn aan de haven ten zeerste vc
baasd was, de forschc gestlaito van den jon
gen visschor op het strand te zien springen.
Geen acht slaande cellier op de welkomst
groeten, ging hij met gebogen hoofd huis
waarts.
Iedereen begreep, dal de familie Pietersen
een onheil moest getroffen hebben, en in
groepen volgden de vrouwen den jongen man
Op eenigen afstand van liet huisje bleven zij
afwachtend staan.
Niet lang duurde het of men wist waarin
het -onheil bestond.
In d>e (haven van Hamburg was een neer
stortende mast terecht gekomen op den jong-
slen zoon cn nu bracht men hem op de vis-
sdhe-rsschuit zwaar gewond naar huis. Dc
oudere broer had zich vooruit gehaast om
zijn moeder en zuster voor to bereiden
De moeder van den zocman en den visscher
heeft een moedig hart. Dagelijks bidt zij voor
haar man en zóóns, vertrouwend op den al-
machtigen God, die dc menschen even zeker
bewaakt op de door den storm gezweepte
zee als op den vasten, otnbewegelijken grond.
De jonge Pietersen kuste zijn moeder en
zuster hartelijk, toen hij beiden van alles op
de hoogte gesteld had.
En de vrouwen buiten zien, dat de (moe
der twee kaarsen aansteekt, het oude, zwarte
gebedenboek "Voor den dag haait cn beginl
le bidden. Zij, weent niet
Met saamgevouwen handen knielt zij neer
uit Utrecht, mgr. dr. \V. Nolcns cn de mees*
te leden van den gemeenteraad uit Roer*
mond, leden van dc Eersto cn Tweede Ra<
mcr, Gcd. Staten, de president en leden van
dc rechtbank, commandanten on officieren
van het garnizoen, dc Commissaris der Ko
ningin in dc provincie Limburg, jhr. mr. G.
L. M. II. Ruys de Becrenbrouck en de minis
ter van Waterstaat mr. L. II. W. RogouL
Dc lijkstoet begaf zich naar het Palcis van
den Bisschop, waar het lijk op een praalbed
was neergelegd.
De lijkdienst ving aan te elf uur in de in
pirachtig rouwgewaad gestoken kathedraal
en werd opgedragen door Z. E. kardinaal
van Rossum met assistentie. liet zangkoor
voerde de driestemmige Mis van Perosi ml
terwijl dc lijkrede werd gehouden door prof.
J. Keulier van liet groot Seminarie. Aan de
hand van d entekst Matth. 21: Wie is de ge
trouwe en voorzichtige dienstknecht die Zijn
heer stealde over zijn dienstboden om hun
spijs te geven te zijner lijd? Zalig de dienst
knecht die Zijn Heer als Hij gekomen is zal
vinden als zoo doendo.
Vervolgens drukte spr. zijn droefheid uil
over het verscheiden van den bisschop. Ui)
r.iet in dezen plolselingcn dood een bijzon
dere les voor de priesters dat zij steeds den
dood indachtig dienen te zijn. Vervolgens
schelste spr. de zeden cn goede hoedanighe
den van den overledene, uit hetgeen hij voor
zijn bisdom gedaan liccft. Zijn leven was
een leven van arbeid. Dc redenaar sprak
verder over den ijver waarmee mgr. Dreh
mans zijn priesters steeds lot de deugd wist
op le wekken. Rij zijn vcclomvaltcnden ar
beid hield hij geen rekening met zijn krach
ten. IIij bleef werken tol aan zijn plotse-
lingen dood.
Bij onze smart zijn wij overtuigd, aldus
spr. dat hij oen heter leven is ingegaan. Na
afloop dor kerkelijke plechtigheid werd het
lijk naar hel kerkhof bij de kapel In het
zand gedragen on in den bissclioppelijken
grafkelder bijgezet.
Tegen liet laatst dezer maand wordt on
der hel officierscorps van liet leger nog eer.
bevordering verwacht in verband met de
aanvulling der nieuw ingestelde brigades.
Verslag over den Landbouw
over 1902.
Aan dit verslag is hot volgende ©nUccnd
De jaren 1911 en 1912 vormen, wat het weer
betreft, eene groote tegenstelling. Kenmerkte 1911
zich <loor buitengewone warmte en droogte, 1912
was, inzonderheid wat de maanden Augustus cd
September aangaat, koud «n rijk aan neerslag,
Terwijl in 1911 in het tweede halfjaar 371 ml
regen viel, bodrocg die hoeveelheid in 1912 641
m.M. Dc gemiddeld© temperatuur voor <lc maan
den Augustus en September, die in 1911 bedroeg
19 gr. cn gemiddeld in do jaren 1849—1912 16.5 gr.
was in 1912 slechts 13.5 gr.
IIcl koude, regenachtige weer in genoemde maan-
deu was oorzaak, dat dc oogst over liet algemeen
niet die gunstige resultaten gaf. welke het groei
zame weer in den voorzomer deden verwachten.
Wel is cr in 1912 veel gegroeid, maar een groot
gedeelte wai ten gevolge van hot Hecht© oogstweft*
^all inférieure kwaliteit. Dit geldt inzonderheid
voor dc kleibouwjrtreken. Ofschoon er nog al ver
schillen bestaan cn in Noord- cn Zuidholland b.v,
dc regen meer kwaad deed dan in Groningen en
tusschen haai- zoon cn dochter. Ook hun
oogen zijn droog.
Dit ziun ze goed, de vrouwen, die naderbij
gekomen, eveneens met gevouwen handen
een gebed beginnen tc prevelen.
Maar in het halfdonker, onder een bloeieu-
den boom, boort men hartstochtelijk snikken.
Neellje, dc mooie, lieve Neeltje, die in stille
verloofd is met den jongen Pietersen, weent
wanhopig, cn do boom, als weende hij met
haar mede, doet zachtkens op het avond
windje zfj;n bloesemblaadjes nederdalen.,..'
Ach, zij kan liaar jong gomood niet bedwim
gen.
Toen vrouw Pietersen haar gebed geëin<
digd had, kuste zij het gebedenboek, welk
voorbeeld door haar kinderen gevolgd werd.
Daarop kwamen de vrouwen binnen cn
trachtten haar wat op te vrooKjken. Misschien
toch was haai- zoon onderweg al aan de be-
teremden hand.
Ook mijnheer V:in Reonen kwam even en
sprak haar vertroostend toe. Nelly omarmde
de oude vrouw dcelenomcnd en kuste haar'|
hartelijk. Dan yiel zij haar vader om den'
hals en lang, lang hield zij hem omarmd, zijn1
grijzenden haren overdekkend met kussen.
O, diep, heel diep voelde zij, dat men,
troosten moet hen, die een doode hebben te'
beweenen.
Spoedig daarop keerden zi) beiden tertio
naar het tuinhuisje.
Wordt vervolgd'
