BINNENLAND.
KOLONIËN.
Welk schrikbewind voor haar is weggelegd,
verlaat Het land, na de kerken, scholen en
hffSzcn ïn brand te hebben gestokenzij ne-
tocn alles mee wat daarvoor vatbaar is en
Verhuizen naar Grieksch gebied.
Evenzoo worden alle Turkscbe dorpen in
®e districten Djounaja, Stroemitza, Getrics,
IMevrokop en Mïlnik aan de vlammen prijs ge
geven. De mohammedanen, die het land ver
laten, verbranden alles, wat niet kan worden
ineegenamon. De landverhuizers worden
Vooral in de vlakte van Demirhissar opnieuw
gehuisvest
De overeenkomst, die tusschen Bulgarije en
Rumeniê onderteekend is, betreffende de
fioetzowalachen in Macedonië, die overgaan
onder bet Bulgaarsche gezag, luidt aldus:
^Bulgarije stemt er in toe, dat autonomie
verleend wordt aan de scholen en kerken van
de Koetzowalachen, die zich bevinden in de
toekomstige Bail ga ars che bezittingen, en de
oprichting te gedoogen van een bisdom voor
genoemden Koetzowalachen met bevoegdheid
Voor de Rumeensche regeering om, onder toe-
richt van de Bulgaarsche regeering, de ge
noemde instellingen voor het tegenwoordige
on in de toekomst te subsidiecren."
Deze overeenkomst heeft slechts betrekking
op de Koetzowachen en bevat geen weder-
keerlgheid of beperking ten aanzien van de
Bulgaarsche exarchisten, die het nieuwe vre
desverdrag onder het Rumeensche gezag
brengt. De Rumeensche regeering heeft ge
meend ten aanzien van hen geene bijzondere
overeenkomst te moeten maken. De Servcn en
Grieken, die de Bulgaarsche voorstellen over
de vrije uitoefening van de exarchistische
hiërarchie in Macedonië niet hebben willen
aannemen, hebben wel de overeenkomst be
treffende de Koetzowalachen mede ondertee
kend.
DuïtschlancL
Züricli, 13 Aug. August Bebel, de be
kende socialistenleider, lid van den Duitschen
rijksdag gedurende vele jaren, is overleden
Frankrijk.
Parijs, 13 Aug. De handelsrechtbank
heeft Deperdussin failliet verklaard met be
noeming van Reygnaud lot voorloopig be
windvoerder.
Engeland.
Londen, 13 Aug. De minister van ko-
locniën heeft uit SomaüLand bericht ontvan
gen, dat de Engelsche bestuurders zicli heel
huids uit Bureo naar Sjeikh heeft teruggetrok
ken.
Marokko.
Mad!rid, 13 Aug. Een officieel telegram
udt Larache bericht, dat de ookwrne Donar
Briex heeft bezet. De vijand werd terugge
drongen.
China.
Sjanghai, 1 3 A u g. De forten van Woo-
sung hebben zich overgegeven. ITet geld moet
hierbij dene belangrijke rol gespeeld hebben
Vereenigde Staten.
Albany, 13 Aug. Na eerae zitting, die
den gohdelen nacht duurde, hoeft het huis
van verlogenwoordigers van den staat New-
York met 79 tegen 45 stemmen besloten den
gouverneur Sulzei* iin staat van beschuldiging
te stellen. De aanklacht tegen hera luidt, dat
hij Voor eigen gebruik bijdragen voor het
fonds an verkiczingsgelddn verduisterd heeft
en een valschen eed heeft gezworen .-gens
de ontvangsten van dit fonds.
N e w-Y o r k, 14 Aug. De bestuurders van
het syndicaat, dal is gevormd om de beschik
king te krijgen over de 88 millioen aandeelen
van den Southern Pacificspoorweg, eigendom
van den Union Pacific, die moeten verkocht
worden omdat de vereeniging van de beide
maatschappijen is ontbonden, hebben bericht,
flat liet geheele bedrag meer dan tweemaal is
volteekend. Er was veel deelneming uit
Europa.
Mexico.
Mexico, 13 Aug. Officieele berichten
melden, dat Torrean, dat sedert verscheidene
weken belegerd was, hulp gekregen heeft. De
opst^delingen hebben 3200 man aan dooden
verloren, waaronder vele ter dood gebrachte.
De verliezen van de bondstroepen bedroegen
200 man.
fn Washington heeft men met groole ver
lichting kennis genomen yan de behouden
aankomst van John Lind, den bijzonderen
vertegenwoordiger van den president der
Vereenigde Staten, in de hoofdstad van
Mexico. Het sucees van de zending van den
heer Lind hangt nu hiervan af, of hij er in
slaagt, generaal Huerta door overreding te
bewegen, zijne candidatuur voor het presi
dentschap in te trekken. Tijdens den burger
oorlog Had Huerta te kennen gegeven, slechts
waarnemend president te willen zijn. Het was
echter wel te veiwvaclften, dat Huerta niet
temin zijn best zou doen om Hoofd van den
staat te blijven. De vijandige houding van de
naburige republiek maakte 't hem zeer ge
makkelijk, zijne populariteit te vergrooten
door een zelfbewust optreden tegen den bij
de Mexicanen gehaten „Amerikaan".
President Wilson heeft bij zijne conferen
tie met de leden der oommissie van den Se
naat voor buitenlandsche zaken met nadruk
de meening voorgestaan, dat eene Interven
tic in Mexico onnoodig is. Zoo optimistisch
rijn andere kringen niet. Wanneer de heer
]Lind, ondanks zijne overredingskunst, niet in
fcLjne zending slaagt, dan blijven er slechts
twee oplossingen over: dc unie moet óf goed
schiks óf kwaadschiks Hesluiten tot eene ge
wapende interventie, óf zij zal Huerta, die
Krootend eels meester van het land schijnt te
fen, moeten erkennen.
In de stad Mexico is men geheel op de
Hand van Huerta. De pers geeft hem met aan-
prang den raad de ontvangst van Lind, die
ponder diplomatieken geloofsbrief is geko-
faen, te weigeren. Ook de Amerika ansche
polonie keurt, volgens telegrammen uit
Mexico, geenszins het optreden van de regee-
te Washington goed.
Zuid-Amerika.
Rio de Janeiro, 13 Aug, De ontwerp-
otiog wijst een batig saldo aan van 900
de reis. 3" it overschot is verkregen
alle voor uitstel vatbare werken op te
en en door besparingen op alle open-
are diensten.
Allerlei.
Pierre Loti, die zooals men weet her
haaldelijk ridderlijk lis opgekomen voor Tur
kije vertoeft Lhans te Konstantinopel. Hij
werd er met vorstelijke eer ontvangen. Ver
scheidene personen van het huis van den Sul
tan, diens eerste adjudant en leden van het
Jong-Turksche comité verwelkomden hem bij
zijn aankomst
Kopenhagen, 13 Aug. De poolonder-
zweker kapitein Koch, dio heeft deelgenomen
aan de laatste expeditie naar Greenland van
MyMus Ericliscn en desn len Juli 1912 naar
Oost-Groenland was vertrokken om over het
ijs in het binnenland de westkust te berei
ken, is na eene moedelijke reds dwars door
Koningin Looitise-land in Roeven bij, Upernavik
aangekomen.
Een expeditie onder k&ding van Jules de
Payer is uit Havre vertrokken om den wei-
ndlb beleenden noordoosthodk van Frans J<>-
zefsland te verkennen. Uit Zichy-land zal bet
wetenschappelijke onderzoek met behulp van
motorbooten en vliegmachines plaats hebben.
De Payer zal te Bergen voorraden inne
men en te Vardo, waar hij zijn; honden krijgt,
overwinteren.
Brindejonc des Moulinais heeft van den
Koning van Zweden het ridderkruis le klasse
van de Wasa-orde gekregen voor zijn kranige
vluchten.
De bekende vlieger Jules Védrincs heeft
tegen zijn ex-werkgever Deperdussin een pro
ces aanhangig gemaakt, waarvan de oor
sprong moet liggen vóór de kracht van den
raillionnair-fabrikant. Védrines eischt dc be
taling van 50,000 francs, die Deperdussin hem
volgens zijn beweren nog verschuldigd is.
Kolonel Cody. De Engelsche lladen
geven uitvoerige bijzonderheden over het on
geluk, dat den Amerikaansoh-Engelschen vlie
ger Cody, populair bekend als „kolonel Cody
is overkomen. Cody steeg Donderdag met een
passagier, een bekend sportsman, den heer
Evans, in zijn nieuwste biplan op. Een klein/
vlucht was alrcods goed geëindigd, maar
toen Cody met zijn passagiér voor een twee
den vliegtocht was opgestegen, kantelde het
toestel op een hoogte van 150 voet door nog
onbekende redenen en vïcl het, ten gevolge
waarvan de avüateur en zijn passagier on
middellijk werden gedood. Een tragische hij
zond erhdid is, dat het ongeluk werd gezien
door een zoon van Codv, die eigenlijk voor
nemens was geweest als passagier mede te
gaan, maar zij» plaats aan den lieer Evans
had afgestaan.
Cody, die im 1860 in Texas is geboren, was
oorspronkelijk tooneelspeler en rondreizend
café-chantani-artist. In latere Taren kreeg nij
bdkendhéid door zijn n roef nemingen met vlie
gers, geschild om menschen mede in de hoog
te te voeren en déze proefnemingen gaven
aanleiding tot zijn aanstelling in de Ballom
Factory te Farnborough- Hier werkte hij plan-
men uit voor een bestuurbaren ballon, waar
mede in 1907 te Londen proeven werden ge
n/omen, die echter c&ndigden met de vernie
ling van den ballon. Het volgend jaar 1: >gon
hij zijn loopbaan als vlieger en sedert behaal
de hij als zoodanig groote successen, die zijn
naam vooral iln Engeland bekendheid ver
schaften.
Een internationaal congres van archi
tecten zal het volgend jaar plaats hebben te
Petersburg.
De Fransche chemicus C. Matignon,
meent er in geslaagd te zijn, om volgens een
heel nieuwe methode stikstof uit lucht af te
scheiden.
Zijn methode is eenvoudiger dan die van
Birkeland. De oude bewering, dat stikstof
een gas is, dat zich zeer moeilijk verbindt,
heeft hij weerlegd: bij temperaturen tus
schen 1700 en 1900 gr. C. kan stikstof reeds
verbindingen vormen, die, technisch gespro
ken, betrekkelijk eenvoudig kunnen ont
staan. Matignon verwarmt bauxiét of me-
taal-aluminium tegelijk met kolen in een
electrischen oven tot 1700 1900 gr. en laat
dan een stikstofstroom over de warme mas
sa garfn. Er ontstaan dan koolzuur, dat met
andere gassen ontsnapt, en een vaste stik-
of-aluimnium-verbinding, die door alca-
liën in ammoniak en zuiver aluminium over
gaat. Op deze wijze is de stikstof der lucht
omgezet in een verbinding die zeer makke
lijk verder te bewerken is. Verder moet de
aluminium-stikstof-verbinding. ook technisch,
b.v. voor haardbekleeding 4e exploiteeren
zijn.
H u w e 1 ij k n d e a u t o. Het aantal
eigenaardige huwelijken in Amerika k thans
vermeerderd door dat tusschen mr. "Winfield
Burows Sifton en mrs. Jeanne Donaldson
Herwan. Het jonge paar liet zich dezer dagen
In een automobiel in de straat trouwen bij
het licht van een elecüische booglamp. De
bruid is de dochter van den overleden vice-
president van den Erie-spoorweg, Donald
son. Zij kan, ondanks haar 20 jaren, reeds te
rugblikken op ervaring op het gebied van
excentrieke huwelijken, want reeds in 1910
verliet zij heimelijk de ouderlijke woning, ge
durende een reis van haar moeder naar En
geland, en huwde een Canadeesch officier,
Korwan genaamd, die 18 jaar oud was. Het
huwrelijk werd kort daarop onwettig ver
klaard, waarop de jonge dame thans de
schande heeft ui-tgewischt. Haar nieuwe echt
genoot, die zij eveneens in het geheim,
zonder medeweten van haar moeder, de hand
reikte, gebruikte met haar te Newark het
huwel/ijksmaal, dat uit chocoladeijs bestond,
daarop steeg men in de auto en reed naar
Mflburne in New-Jersey, waar de bruigom
tot de aankomst van den geestelijke nog tijd
vond een bouquet rozen te koopen, zoodat het
huwelijk fn de auto toch een feestelijk aan
zien had.
Dezer dagen maakten wij melding, aldus
de Telegraaf, van het feit, dat de
Amerikaansche kleermakers op het onzalig
denkbeeld waren gekomen, een nieuw mo
del heerenpantalon „uit te geven", die een
splÜt zou vertoonen van den enkel tot even
onder de knie.
Reeds thans is een swell te Pittsburg het
slachtoffer geworden van deze nieuwste hee
renmode. De jonge man verscheen in de
Fifth Avenue, de beenen gehuld in een prach
tige (broek van lichte, geruite stol, van onde
ren uitgesneden. Deze split opende het uit
richt op een riukje fel-tfroen ondergoed, een
soort onder-ha rem broek, van zijde vervaar
digd, en om den enkel los je toegeregen.
Het zien van dit kleedingstuk acheen ech
ter vele voorbijgangers, maar vooral de op-
gescholen straatjeugd zeer onaangenaam te
stemmen. Men begon met den ongelukkigen
jongen man bij drommen te volgen, schold
hem daarna uit, en eindigde met hera op de
hielen te trappen en op andere wijze hand
tastelijk te bekritiseeren. Ten slotte werd het
den modieusen jongeling te erg. Hij vlucht
te in een tram en reed naar huis, om zidh
zoo spoedig mogelijk van het moderne klee
dingstuk te ontdoen, dat zoozeer den spot
en de afkeuring bleek op te wekken.
Stettin, 13 Aug. Dc werfarbeiders heb
ben besloten den arbeid te hervatten. Ook in
Hamburg en in Kiel is besloten tot hervatting
van het werk.
In alle landen van "West-Europa neemt
mot de beschaving de krankzinnigheid toe,
en wel in veel sneller tempo dan hot bevol
kingsaantal stijgt. In Amerika, In Zuid-Euro
pa, ja zelfs in Oosit-Azië valt hetzelfde ver
schijnsel te constateerea. Op het geneeskun
dig congnes tc Londen deelde de voorzitter
van de sektie voor psychiatrie mee, <krt er in
Engeland in 1859 36,000 krankzinnige» voor
kwamen. In 1913 was d#
138,000 gestegen. Dim een boenéming van on
geveer 275 pet. En In dien zelfden tiM steeg
do bevolking toen met niet meer dan 87£ pet.
Het verdwenen parelsnoer.
De adjunct-chef van den veSli^lieidsdienst
Niclausse, die een uitgebreid onderzoek heeft
ingesteld, heeft aan den rechter van instruc
tie Riehaud een rapport uitgebracht, waarin
hij concludeert, dat het parelsnoer niet dan
op Engelsch gebied kan zijn gestolen (ver
moedelijk komt er nu eerlang een Engelsch
rapport met de conclusie, dat dit onmogelijk
ergens anders dan op Fransdli gebied kan
zijn geschied). Niclausse aelil 'het onmoge
lijk, dat de diefstal op de Fransche post zou
hebben plaats gehad.
Tc Hamburg zijn een glazenwasscher en
twee krankzinnigenoppassers gearresteerd
die tot een dievenbende behoorden, welke in
Hamburg en Berlijn meer dan vijftig inbra
ken gepleegd heeft. Bovendien ontvreemd
de zij te "Weenen goederen ter waarde van
een paar honderdduizend gulden. De dieven
hadden te Hamburg en Wandsbeck heele
pakhuizen gehuurd; de politie legde op al de
daar ondergebrachte voorraden beslag. Zij
vermoedt dat dbende nog andere pakhuizen
heeft. Ook brievenbussen werden door de
bende geplunderd, düc de daarbij buitge
maakte brioven voor bedriegerijen van aller
lei aard misbruikte.
Vrijdag middag merkte men te Berlijn,
dat er ingebroken was bij mevr. Deters, in de
Güntzelstrasse te "Wilmersdorf. De dieven
hadden er ook brand gdsticht, maar men
wist het vuur te dooven. Bij aanplakbiljetten
looft nu de Nederlandsche Lloyd, waarbij
mevr. Deters tegen inbraak was verzekerd,
5000 mark belooning uit voor wie de gesto
len juweelen, zilverwerken en klecdingstuk-
ken terug bezorgt Mevr. Deters was twee
uur voor de inbraak met een dienstmeisje op
reis gegaan.
Te VSltel, een klein plaatsje nabij Nancy,
oefende sinds eenige weken een zg. Spaan-
sche „helderziende" de waarzegkunst uit.
Juffrouw Dolorès las de toekomst echter
niet uit koffiedik, een ei of de hand, maar
uit de juweelen en andere kostbare steenen
van haar goedgeloovige bezoeksters. De
vrouw van een Parijsch uitgever vertrouwde
haar zelfs een kistje met bijoux toe, ter waar
de van 60,000 frs.; de waarzegster moes»
•maar een steen uitkiezen, waaruit rij hol
best de toekomst zou kunnen lezen.
Dolorès, die boven alles haar eigen toe
komst in het oog hield, besloot thans haar
slag te slaan: zij is spoorloos verdwenen ui!
Vittel, met een buit van ongeveer 80,000 frs
waarde.
Maandag hebben te Bussiere een land
bouwer en diens zoon twist gekregen om een
meisje. De twist liep zoo hoog, dat men over
een kwam het geschil uit te maken in een
revolver-duel, waarbij het meisje tegenwoor
dig zou zijn. Nadat zes kogels zonder resul
taat waren gewisseld, besloot men den strijd
mot het mes voort te zetten. De zoon. die
zidh hierbij vlugger toonde dan zijn vader,
doodde dezen d'oor een steek in dc linker
zijde. De vadermoordenaar is gevangen ge
nomen.
In de Bregenzer bergen is een Duitsch
toerist uit Gelsenkirdhen van de bergen ge
stort. Hij bleef aan het touw in de lucht han
gen en is in dezen toestand bevroren. Een
ander bergbeklimmer, met wie» hij den tocht
ondernomen 'had, werd gered.
Rome, 13 Aug. Heden morgen is eene
ootpfoffi/ng voorgekomen in tv/ee kleine be
waarplaatsen van shrapn-elles in eene batterij
aan dé Tiber. Drie soldaten, dale bezig waren
met het ontladen vam de bommen, werden ge
dood. Er wordt een onderzoek ingesteld.
Een Katholieke H. B. S. te Bandoeng?
Naar de Pr. Bode verneemt, is bij het be
stuur een aanvraag ingekomen om een per
ceel grohds, groot 5 bouw, achter de Riouw-
atraat te Bandoeng. Het terrein, dat nog geen
Ingang heeft aan de Riouwstraat of Dagoweg
werd aangevraagd door de St. Aloysiusvcr-
eeniging, welke vereeniging ten doel heeR
Middelbaar Onderwijs op uitsluitend Katho
lieken grondslag te bevorderen.
Hieruit is dus de conclusie te trekken, dat
men van die zijde voortgaat met de plannen
tot oprichting van een school voor Middel
baar Onderwijs, gezegd: een Katholieke II.B.
S.
Timor.
Staatscourant no. 188 bevat een besluit,
houdende bekendmaking in het „Staatsblad"
van de op 3 April 1913 te 's Gravenhage tus
schen Nederland en Portugal gesloten over
eenkomst nopens bet onderwerpen aan
scheidsrechterlijke beslissing van een ge
schil, ontstaan ter sake van de uitleggjng
van art. 8, 10e, wan hél op 1 October 1904,
namens genoemde landen «teekend verdrag
tot regeling der grenzen van het weder-
zijdsch gebied op het eiland Timor, welk
verdrag is bekend gemaakt in het Staats
blad van 1908, no. 414.
Een fout van de telegraaf. Een
dame, te Batavia woonachtig, kreeg een tijdje
geleden van haar familie te Medan bericht,
dat hare moeder ernstig ongesteld was en In
het ziekenhuis moest worden opgenomen.
Dezer dagen tot hare groote droefheid de
telegrafische mcdedeeling: .Moeder ontsla
pen". Zij seinde naar Medan een telegram
van deelneming terug, met verzoek voor bloe
men enz. te zorgen.
Tot haar groote vreugde kreeg zij onmid
dellijk daarop een telegram terug, waaruit
bleek dat niet geseind was: „Moeder ontsla
pen", maar „Moeder ontslagen", daarmede
bedoelende dat deze als genezen uit het zie
kenhuis was ontslagen.
De telegraaf had zich vergist!
(Ja va-Bode).
Sureket Islam.
Nadat de weigering der regeering tot ver
leening van rcclïïspersooTilij'kheid aan de
Sareket Islam door den resident van Solo aan
de leden van het centraal comité was bekend
gemaakt, hebben dezen met de vertegenwoor
digers der verschillende afdeelingsbesturen
ten huize van den hoofdleider hadji Saman-
hoedi een vergadering belegd, om van ge
dachten te wisselen omtrent den weg, wel
ken men thans had in te slaan.
Het resultaat der besprekingen was, naar
het Soer. Nieuwsbl. meldt, om te Samarang
het advies in te winnen van een rechtsge
leerde. Het gewezen centrale bestuur wendde
zich daartoe tot mr. Bijl, die van oordeel
was. dat een nieuwe vereeniging diende te
worden opgericht, welke dan als z.g. cen
trale vereeniging zou optreden. Elke afdee-
ling zou dan lid moeten worden van deze
centrale vereeniging, zoodat indien dc re
geering dit toelaat het oorspronkelijk
doel: het stichten van een groote vereeni
ging voor heel Nederlandsch-Indië, die zal
hebl)cn te streven naar de economische op
heffing van den inlander daarmede eveneens
zou zijn bereikt.
Uit «Ie Pers
Be portefeuille-weigering
der S. D. A. P-
De pers is er nog niet mee klaar. In ver
schillende bladen worden nog beschouwingen
gewijd aan het buitengewoon congres te
Zwolle. „Voor den politieken toestand van
het oogenblik is deze beslissing zonder eenig
belang", aldus schrijft de Nieuwe Cou
rant:
„De sociaal-democratisch© partij wilde de
eenige voorwaarde, onder welke een regeering
op haar zon kannen steunen, niet vervullen,
zij wilde geen regeeringspartij zijn. Zjj wilde
zich het recht voorbehouden zich nn eens vóór,
dan tegen de regcering te verklaren, deze nu
medelijdend te helpen, dón vijandig aan te
vallen en te verzwakken. De ^burgerlijke*
partijen mogen niet verlangen dat de S. D. A
P. een zoo gemakkelyke en aangename positie
prijsgeeftvan haar kant moet de partij der af-
brekers inzien, dat geen Kabinet dat regeeren
wil, den 3teun van zulk een bondgenoot in
zijn berekeningen kan opnemen- Het zal. na
tuurlijk, by iedere voorkomende gelegenheid
dien steun dankbaar aanvaarden, en het hoopt,
dat de belangen van d© Party aan bet verlee-
nen daarvan niet al te ze er in den weg zullen
staan maar het neemt deze post in zijn be
grooting op, zooalg een financier de mogelijk
heid, dat een van zijn premie-loten met een
prijs uitkomt."
Voor de toekomst is het gevallen besluit
der S. D. A. P. van meer betcekenis gaat het
blad verder:
,,Het ging om de vraag, of de arbeiderspartij
b<?t ideaal van een socialistische samenleving
nu maar voorgoed aan de dichters, een dr.
Gorter en een mevr. Roland Holst, cadeau zou
doen en haar aandacht uiïshvter aan de ver
betering Aan onze nog niet zoo slechte kapita
listische maatschappij zou wijden, en over die
andere, niet minder belangrijke en daarmee
samenhangende vraag, of zij, wetende mede
gesteld to kunnen worden voor de verantwoor
delijkheid van de uitvoering barer hervormings
plannen, bereid was bij de verwezenlijking
daarvan zóóveel matiging te betrachten als waar
toe ieder hervormer zich door de werkelijkheid
«iet gedwongen.
Beide vragen rijn door het congres ontken
nend beantwoord. D© S. D. A. P. Wjjffc een
revolutionaire, een Marxistische, een klasse-
bewuste, en voor klasse-belangen s'rijdend©
partij. Met haar ramen regeeren is in afzien'
bare tijden uitgesloten. Daar do vrijzinnigen
vooralsnog geen meerderheid in het land ach
ter zich hebben, en het waarschijnlijk lijkt dat.
ook de dagen van een vaste coalitie-meerder
heid vorbij zijn, is men voor de naasto toekomst
aangewezen op, waarschynlijk elkens wisse
lende, combinaties van verschillende ,,burger-
lijko" groepen. Dat de vooruitgang, d© Sees~
tesvryheid, de gezonde democratie, di© ook wij
verdedigen, daarbij wèl zullen varen, gelooven
wij niet."
De rol van mr. Troelstra in deze geschie
denis besprekende, merkt de Nieuwe Cou
rant op
„Het is merkwaardig dat in beel deze zaak
mr. Troelstra vooral en bijna uitsluitend oog
had voor de tactische fouten cn bezwaren. Men
heeft zich, van meer dan óóne, ook vryzinn'ge,
zijde vroeger blijkbaar zéér vergist in rijn kwa
liteiten. Menigeen zag in hem den geboren
staatsman eigenlijk alleen omdat hij meestal
een zoo geslepen tacticus bleek. Thans, dc
eerste maal dat hy werkelijk in de gelegenheid
is staatsmanseigenschappen le toonen, heeft hij
jammerlijk gefaald. Een vergissing heeft hij be
gaan door niet d© mogelijkheid van dóézen uit
slag d©r verkiezingen t© voorzien en rijn party
reeds tijdig in d© richting van ministerporte
feuilles te drijven©en vergissing, doe* zioh
tegen de aanvaarding van het aanbod van dr.
Bos te verklaren ©en vergissing, dor thans een
zwaai te nemen welke door de meerderheid zy-
ner partij niet meer kon worden gevolgd en
waardoor hij tijdelijk de leiding aan anderen,
aan Vliegen «n Schaper moest overlaten. Zóó
vele en zóó ernstig© vergissingen op een zóó
belangrijk oogenblik wie die begaat is geen
«taatsman
In Het Vaderland (U. L.) lezen wi
ojn.
„Merkwaardig is in dit stuk politieke gescM©
denis van Nederland, hoe een zoo bekwaam
Iride rals TroeJetra, van wien bekend is zijn in
stinct om steeds te gevoelen wat er in het volk
omgaat, than» zelf het spoor geheel bfjster was
In plaats van leider te zyu» hfl in doz© ge
heele geschiedenis door de massa geleid gewor
den. en meenend© met haar in het goede «poor
te zijn, bleek hij op een dwaalspoor to wezen,
het spoor der minderheid de weg der meerder
heid liep elders.
Want ook dit i« een der resultaten van dit
congres, dat ten duidelijkste ia voor den dag
gekomen, dat er in ons land geen*zin* één
S. D. A. P. is, homogeen ©n eenrwillend. Er
syn twee groepen, een Marxistische, di© al
waande men baar op het Deventer-congr<*
verslagen, toch weer d« sterkste i» gebleken,
en een revisionistisch© die slechte weinig In
sterkte van haar verschilt. Tusschen die twee
dobberen de leiders heen ©n weer, als kurken
op het water tusschen twee ©ohepen.
De heer TroelstTa wenscht© de aanneming der
meerderheids-resolutie vooral, om daardoor
sterker te staan tegenover het in wording zijn
de Kabinet Cort van der Linden Kon bij tegen
over de komende regeering optreden iet een
machtiging van het partijcongres om zoo n°°-
dig minister-portefeuilles te aanvaarden, dan
meende hij in de nieuwe Kamer den toestand
te zullen beheerscheD
Di© poging om de nieuwe regeering onder de
zweep van Troelstra te stellen, is door het échec
van den leider op het Zwols che congres mis
lukt.
Het gevolg daarvan is eenerzijds dat de soci
aal-democratische fractie, reeds numeriek en
moreel verzwakt vóór rij zitting kon nomen,
en onderling oneens over het politieke hoofd
punt bb" uitnemendheid, in de nieuwe Kamer
niet zoo sterk zal staan als zij met de machti
ging van het Congres zou zyn geweest.
En anderzijds dat nu niets meer in den weg
staat aan de vorming van hel ministerie-Cort
van der Linden, dat zooals uit de openbaar
gemaakte persberichten rechtstreeks valt af te
leid©n. e©n vrijzinnig minister!© zal zijn. het
welk wy verwachten de grote hervormin
gen, die van vrijzinnige rijde den inzet hebben
gevormd van de verkiezingen, zal trachten te
verwezenlijken.
Indien het dit doet, en aldus uitvoert wa'
de sociaal-democratische arbeiderspartij te
Zwolle afwees ter wille van het partijbelang,
dat Troelslra ,,de socialistische gedachte" ge
liefde te noemen, dan zal het een krachtige
positie innemen
Het Volk schrijXl
Troeistra wees er reeds op de parlemcrtai-
re positie der nieuwe Kamerfractie zal waar
schijnlijk niet sterk zijn. Men moet zich van
de pressie die zjj in de Kamer zal kunnen oefe
nen, geen gouden bergen beloven.
Dat moet builen de Kamer worden goedge
maakt, anders komt er wèl blijvende schade."
Het blad dringt er dan op aan, dat de ruim
20.000 partijleden met alle kracht zullen gaan
werken% er moet „geconsolideerd en gcschool.
opdat dat groote leger niet slechts beteekent een
lange ledenlijst en veel contributie, maar ook
groot© werkelyke kracht.
Het R. K. Huisgezin meent, dat er te
genspraak is in de verklaring van mr. Troei
stra tot vlak vóór het congres dat de gestelde
conditiosine qua non aanwezig was, en die
op het congers, dat thans van porlefeuille-
aanvaardinjg geen sprake kon zijn. maar eerst
straks, indien Cort van der Linden A. K. en
Staatspensioen in den sleek mocht laten:
„Het vermoeden ligt voor het grijpen al
dus gaat het blad verder dat de heer Troel
slra de socialistische ministerportefeuilles naar
©en verder verschiet heeft versohoven, tn einde
den afkeer daartegen gemakkelijker te cvrwin-
n©n.
Maar, gesteld, het Congres had de motie, zóó
bedoeld, aangenomen, en het kabinet-Cort van
dor linden schoot inzake algemeen kiearecht of
staatspensioen to kort, ware dan de weg vrij
geweest voor een vrijzinnig-socialistisch kabi
net?
Neen, want een te kort schieten ^n het ka
binet-Cort- van der Linden, dat in ieder geval
een vrijzinnig kabinet zal zijn. aan het soc.a-
liatiscbe stmebusprogram is ondenkbaar zonder
medeplichtigheid van een deel der vrijzinnigen
En bij medeplichtigheid van «en d©el der vrij
xinnigen is de meerderheid van 54 stemmen
weg, welke noodig is om een vrijzinnig-socialis
tisch ministerie t© vormen. a
Lijdt heb kabnet Cort van der Linden ©en
parlementaire ncd©rlaag in de Tweede Kamer
wel te verstaan dan zal maar niet. eenvoudig
©en combinatie van concentratie-mannen en so-
liaüslen de opengekomen zetels kunnen inne
men maar zal Kamerontbinding de eenig© uit
redding zijn.
Indien de sociaal-democraten, voor zoover het
in hun machfc was, de totstandkoming van al
gemeen kiesrecht en staatspenrionneering had
den willen verzekeren, hadden zij in het kabi
net-Bos moeten treden. Dan hadden zij de oud-
liberalen. die ze van dubbel spel verdenken, ia
hun macht gehad.
Nu zij die gelegenheid lieten glippen gaven
rij de macht uit handen en Troektra's voorstel
ling, dat de meerderheidsmoti-e. aangenomen,
Cort van der Linden op het recht© pad zou
hebben gehouden, is maar schijn."
Berichten. j
Da Staatscourant van Donderdag 14 Aug.
bevat o.m. de volgend© Kon. besluiten:
benoemd bij de Staatsmijnen in Limburg tot
afdeelingsopzichtér de mljtnopzichter H. J.
Huncheüdt;
gestéld ter beschikking van den gouver
neur-generaal va» Ned.-Indië voor adspiraiit-
inigemeur bij den post-, telegraaf- en telefoon
dienst J. A. Portengen te Haarlem.
Naar men verneemt, is weldra overeen
stemming te verwachten tusschen de regee
ringen van Portugal en Nederland omtrent
de keuze van den scheidsrechter uit de leden
van het Permanente Hof van Arbitrage ter
beslechting van het geschil betreffende de
grensscheiding van de Nederlandsche en
Porlugeesche bezittingen op het eiland T3r
Het nieuwe ministerie. Naar her
den verluidt, zou het overigens gerebeld vern
loop der pogingen van mr. Cort va» der Lin
den tot samenstelling van een ministerie ai»
leen nog maar belemmering ondervinden in
de be"waren, die zich hebben voorgedaan ten
