^TJit den omtrek.
STADSNIEUWS.
""^Jtoopiu&n in goud en zilver, wien door de
yechtbank fe Alkmaar bij vonnis van 8 April
].L 1 24 boete subs, een dag hechtenis was op
gelegd wegens overtreding yan de wel op den
waarborg.
De bende van de Prinsen
gracht. Het gerechtshof te Amsterdam
heeft gisteren in hooger beroep onder beves
tiging van het vonnis der rechtbank van 4
Juni j.L de 44-jarige Adriana Ringeling, huis
vrouw van P. C. Boere, veroordeeld tot 24
•jaar gevangenisstraf wegens het koopen en
l}iilen van goederen wetende dat rij van dief
stal afkomstig waren (heling).
Diefstal en niedeplichtig-
heid. Het Amsterdamsche gerechtshof heeft
In hooger beroep twee jonge mannen van wie
een recidivist, respectievelijk tht 2 jaar en 11
jaar gevangenisstraf veroordeeld, wegens dief
stal met behulp van een valschen sleutel op
9 April in de bovenwoning van perceel 73
Gerard Doustraat (diefstal van een armband)
en een derde wegens medeplichtigheid tot
jaar.
De straffen waren overeenkomstig de door
de rechtbank opgelegde. Alleen is met be
trekking tot den len cn den 3den bekL (G. C.
v. M. en B. S.) 3 maanden voorarrest in min
dering gebracht.
Poging tot doodslag. Voor het
gerechtshof te 's Hertogenbosch atond in hoo
ger beroep terecht Marinus van Oorschot, 20
jaar, leerling-machinist te Voercndaal (gede
tineerd). Beklaagd van: op of omstreeks 12
Mei van dit jaar te hebben gepoogd, A. Blan
kere opzettelijk van het leven te berooven
door op dezen mét een revolver tweemaal te
vuren, zijnde hij, 'BIankers, echter slechts
hebt gewond aan het linkerbovenbeen, nabij
de heup, zoodat beklaagdes wil, om hem te
'dooden, niet is voltooid.
De rechtbank tc Maastricht veroordeelde
beklaagde deswege tot drie jaar gevangenis
straf met imputatie van het voorarrest.
De advocaat-generaal van het hof eischte
bevestiging van het beroep-vonnis.
Nog stond terecht Gregorius Vranken, 34
jaar, fabrieksarbeider te Oud-Vroenhoven.
Beklaagd van zijn broeder Leonardus den 9cn
Mei j.l. te Oud-Vroenhoven opzettelijk van
*t leven te hebben willen berooven door ver
schillende malen uiJt een met scherpe kogels
geladen revolver op dezen te richten en af
te vuren, ingevolge waarvan zijn broeder
door een schot wel is verwond, doch niet is
gedood.
Deswege werd beklaagde door de recht
bank te Maastricht veroordeeld tot zes maan
den gevangenisstraf met imputatie van het
voorarrest en met bevel tot invrijheidstel
ling.
De officier van Justitie aldaar eischte vijf
jaren gevangenisstraf. Eisch O- M.: bevesti
ging van het vonnis.
Jaloerschheid. Voor de rechtbank
te Den Haag had zich gisteren te verantwoor
den de 21-jarige Scheveningsche kuipersgezel
W. V., die. op 27 Augustus zijn meisje Annigje
Timmer, ten burize harer schoonzuster in do
Gerard Doustraat met revolverschoten ver
schillende niet ernstige verwondingen toe
bracht.
Bekl., die zeer zenuwachtig was, zei niet
de bedoeling te hebben gehad, het meisje te
dooden. Ilij had alleen geschoten, om haar
te bewegen, niet zoo lichtzinnig te zijn en
verkeerdon omgang met anderen af te bre
ken. Ook had hij haar willen weerhouden te
Amsterdam in betrekking t egaan.
Het meisje verklaarde, dat bekl. het haar
vaak lastig maakte. Zij raaide haar betrek
king kwijt, omdat hij zoo vaak bij haar me
vrouw aan de deur kwam en meermalen dan
den nacht doorbracht met zijn meisje in de
woning harer meesteres.
Een geweermaker verklaarde, dat een
schol uit bckl.'s revolver alleen op zeer kor
ten afstand misschien doodelijk zou kunnen
rijb.
Het O. M. eischte wegens poging tot bet
toebrengen van zwaar lichamelijk letsel zes
maanden gevangenisstraf.
Naweeën der verkiezingen,
üe Haagsche rechtbank veroordeelde giste
ren G. A. B. IJ. wegens mishandeling van een
geleider van een reclamewagen met aanbe
velingen voor Candida ten voor de verkiezin
gen op 24 Juni, op den Loosduinschen weg,
tot 14 dagen gevangenisstraf.
Weerspannigheid. De rechtbank
te Almelo veroordeelde H. L. de B., W. B. J.
en D. D. Ballen te Glanerbrug, wegens we-
derspanningheid tegen den gemeente-veld
wachter Kunst op 5 Juli .1., tot 1 jaar en 3
maanden gevangenisstraf ieder.
De eisch was 3 jaar gevangenisstraf.
De drank. Voor de vijfde kamer der
rechtbank te Amsterdam heeft zich te ver
antwoorden gehad de 25-jarige A. de W.,
ter zake van het toebrengen van zwaar licha
melijk letsel aan Clir. van Alphen in de
Govert Flinckstraat, in den nacht van 7 op 8
Tub. door hem met een geopend knipmes een
sloot in den rug te geven ter hoogte van de
elfde en twaalfde rib, tengevolge waarvan
lusschen de long en <le borstwand lucht is ge
komen.
De geneesheer, dr. van Bisseliek, die den
mishandelde in het Binnen-gaslhuis had be
handeld, verklaarde als getuige-cleskundige
dal er geen levensgevaar aanwezig geweest
is. De mishandelde deelde mede, dat de twist
ontstaan was in een nabijgelegen bierhuis',
•waar beiden plachten te komen. Zij waren
op het oogenblik van het misdrijf sterk on
der den invloed van alcohol, en hadden ruzie
gekregen, toen zij gclcheid maakten met de
wouw van den kastelein.
De eisch van het O. M., waargenomen door
mr. J. Bruyn, luidde 7 maanden gevangenis
straf, onder aftrek van de gehecle preventieve
hechtenis.
Na pleidooi van mr. Th. Muller Massis, die
ontslag uit de preventieve hechtenis vroeg,
gelastte de rechtbank de onmiddellijke invrij-
beidssielling van beklaagde.
Kindermoord. Een 25-jarige dienst
bode te Gulpen heeft, naar aan de L. K. wordt
'gemeld, bekend, een kind, waarvan zij beval
len was, in een tuin te hebben begraven. Maar
'daar zij bang was, dat men het daar zou vin
den, had zij het weer opgegraven en, in een
doek gewikkeld, aan hare moeder gegeven,
«Se het in de Geul zftu hebben ceworaen.
De moeder heeft aan een brigadier de
plaats aangewezen, waar zij het lijkje gewor
pen hnd, en daar dichtbij, onder de gemeen
te Wiliotn, is het opgevischt.
Wij hebben dezer dagen vermeld dat te
Amsterdam een jongetje werd vermist.
Twee zoontjes van de familie De Klerk,
wonende in de Crommeiinstraat 106, waren
zoo meldt het HbkL thans Maandag
morgen, in plaats van naar school te gaan,
stekeltjes gaan vangen m de Mauritskade.
Hierna wandelden zij naar hun grootmoeder
in de Tuinstraat bij de Prinsengracht, om
vervolgens naar den D-kaint le gaan, waar
zij tegen zes uur aankwamen.
Wat daarna geschied is, lag ot dusver
in hel duister. Het oudsite jongetje van 7 jaar
vertelt, dat hij en zijn broertje door een man
werden aangesproken, die hun peren en een
stuk chocolade aanbood. De man nam een
der knaapjes, de jongste, 6 jaar oud, aan de
hand mee op de Tolhuispont en zeide, dat
hij met hem naar de „Enios' zou gaan. Het
oudste broertje, zoo zegt het zelf, moest maar
wachten tot Henkje terugkwam met den man,
die, volgens zijn beweren, ook in de Comme-
linstraat woonde. Dc oudste wachtte cn
wachtte, het werd acht uur 's avonds, doch
niemand kwam 'terug. Toen keerde hij huis
waarts, en deed aan zijn verontruste oudors
het verhaal van den man, die zijn broertje
meegelokt had. De man had een geelkleu
rige jas en broek aan, droeg een pet, zwarte
schoenen en geen boord. Volgens de bewe
ring van het ventje, dat wel een betrouw
baren indruk maakte, zag de man er uit als
een jeugdige werkman.
Door de ouders en door de politie werd
het ventje nauwkeurig ondervraagd, doch
het bleef zijn verhaal volhouden. Men vroeg
ficin, of zijn broertje niet verdronken was
bij het stekeltjesvangen en of hij dit wilde
verzwijgen. Doch het knaapje bleef er bij.
De moeder en de vader, die koetsier is
bij een expediteurs-firma, wachtten in groo-
te onrust naar tijdingen van hun zoontje.
Doch sinds den noodlottigen Maandag-mid
dag werd niets omtrent den vermisten knaap
ontdekt.
Deze geheimzinnige vermissing heeft thans
een diep-lragisch slot gekregen.
Gisterenmorgen namelijk is het lijkje van
den zes-jarigen Hendrik de Klerk in een drc»
gen greppel aan den overkant van het IJ,
ln den Buiksloterpolder, gevonden. Je om
standigheden, waaronder het lijkje gevonden
werd, wijzen maar al te duidelijk v moord,
uit wellust begaan.
Het verhaal, door het zeven-jarige broertie
van den knaap gedaan, doch waaraan men
meende te moeten twijfelen, dat Hendrik
naar den overkant van het IJ was meege
troond door een man, die het kind peren be
loofd had, blijkt maai' al te waar geweest te
zijn1
Omtrent het vinden van het lijkje kunnen
wij nog de volgende Bijzonderheden mede
deelcn:
Gisterenmorgen omstreeks half elf was een
vrouw op een akker nabij den dijk langs den
Middenweg in den Buiksloterliampolder be
zig afgesneden planten, die langs den berm
van den greppel lagen, in den greppel te
werpen. Ongeveer 50 meter van den dijk af,
in de richting van hot IJ, vond de vrouw
plotseling liet lijk van een knaapje, dat op
den rug in een greppel lag. De kleertjes vaD
den jongen waren deerlijk gehavend.
De vrouw waarschuwde een knecht van
den pachter van den Buiksldterhampolder,
den heer Reinders Folmer, en deze stelde op
zijn beurt den polderagent van het geval in
kennis.
De polderagent ging naar de plaats waar
het lijkje gevonden was en zorgde er voor,
dat niets van het lijkje en de omgeving aan
geroerd werd. Voorts stelde hij zijn chef, den
commissaris van politie in de 6e sectie (bu
reau Warmoesstraat), den heer F. G. C. J.
Fund'ber de Beauchene, van rle zaak in ken
nis. Commissaris Fundtner begaf zich naar
den overkant van het IJ; het door hem inge
stelde onderzoek bracht aan het licht, dat
men blijkens hot signalement hier le doen
had met den vermisten knaap en dat het
lichaam van den knaap sporen van geweld
pleging vertoonde. Vermoedelijk is de arme
jongen met zijn eigen das geworgd. In af
wachting van de komsf der justitie, die gis
terenmiddag ter plaatse verscheen en o.a. ver
tegenwoordigd was door den substituut-offi
cier van justitie, mr. Jorissen, liet men het
lijkje in den greppel liggen.
Slechts enkele nieuwsgierigen bevonden
zich op dit zeer afgelegen deel van den over
kant van het IJ.
Omtrent den dader ontbreekt Iedere aan
wijzing. Plot onderzoek wordt zeer bemoei
lijkt door de omstandigheid dat de moord
vermoedelijk reeds eenige dagen geleden is
gepleegd.
Eerst gisterenmiddag omstreeks twee uur
werden de ouders van het vermoorde knaap
je een flinke, aardige jongen van het
vinden van het lijkje in kennis gesteld.
-- Gemeenteontvanger ontsla-
g e n. Het besluit tot ontslag van den gemeen
teontvanger en administrateur der gasfabriek
te Noordwijk is in den raad aldaar met alge-
rneene stemmen genomen. De ontslagene be
vindt zich in Den Haag in voorarrest. Bij de
behandeling van het voorstel tot ontslag
merkte dr. Kervel op, dat de maandelijksche
controle, uitgeoefend door den ambtenaar
der gemeente, belast met het nazien der gas
fabriek-administratie niet aan het doel heeft
beantwoord.
Ontvoerd. Bij de politie te Venlo is
aangifte gedaan, dat de 19-jarige, onder voog
dij staande, dienstbode G. J. aldaar naar
DuitscHland werd ontvoerd. Als verdacht van
deze ontvoering is aangehouden zekere L. PL
P., oud 21 aar, te Venlo.
'n Gevaarlijke grap. Zondag
avond reden twee heeren en een dame uit
Amsterdam over Deventer per auto naar Hen
gelo. 's Avonds ruim tien uur was men ge
naderd tot op een uur afstand van Holten.
Daar reed men tegen een touw, dat over den
weg gespannen was. Het touw ging, daar de
voorruït omhoog stond, over de hoofden der
inzittenden heen. De dame werd daarbij de
muts van Eet hoofd gerukt. Een eind verder
waren nog drie touwen gespannen.
'n Vermiste, dlie niet zoek was.
Te Wagenborgen (Gr.) is dc vermiste bakker
B. teruggekeerdvan een reis, waarvan
niemand iets afwist. Twee dagen was naar
hem gedregd.
V.ermist. Sedert eenige dagen wordt
in Spijck nabij Zcvenaar vermist de heer Ter
W., oud-directeur van de Hollandschc-Duit-
sche steenfabrieken aldaar. Men vreest dat
den heer Ter Womtrent wiens verblijfplaats
ook de familie in 't onzekere verkeert, een
ongeluk is overkomen.
Treurig ongoluk. Gisterenmorgen
is te Gouda de 66-jarige vrouw H. de K. op
de Karneinelksloot aangereden door den
koopnianswagen van Pieter Timmer uit Ben
schop. De vrouw viel, kreeg een schedelbreuk
en is kort daarna overleden. De bestuurder
van den wagen heeft geen schuld.
Dooreen auto overreden. Giste-
rennamiddag is op den Willemsparkweg te
Amsterdam, nabij de Cornells Schuytstraat,
een dame, die uit de tram was gestapt en de
straat overstak, door een auto overreden. Zij
werd in zorgwekkend en toestand vervoerd
naar hare woning in de Van Breestraat.
G e s t i k f. Het 2-jarig zoontje van L.
Plaats te Delft is in een modderriool geval
len en gestikt.
Verdronken. De 13-jarige koksmaat
van de trawler Middelburg uit IJmuiden ls
op zee overboord geslagen en verdronken.
Een koetsier te water. Een
Amsterdamsch huurkoetsier van Haarlem te
ruggaande, reed Woensdag morgen vroeg bij
Halfweg met zijn equipage in de trekvaart;
gelukkig kon hem spoedig hulp worden ver
leend; nadat eerst de koetsier wer gered,
werd het paard losgemaakt en naar de over
zijde gejaagd, waar het tegen den minder
sleilen kant wist op te komen; daarna werd
hot rijtuig opgetrokken.
Nadat de koetsier een en ander in het
reine had gebracht, ging de equipage door
naar de hoofdstad 1
(H. D.)
B r a u d. Gisterenavond omstreeks kwart
voor acht ontstond brand op dc 3e verdie
ping van het perceel Albert Cuyp9traat 250
le Amsterdam, alwaar gevestigd is de meu
belfabriek van den heer F. J. Julsing. De
■brand is vermoedelijk ontstaan, doordat eon
vonk uit de kachel in krullen terecht kwain.
Dc 3c verdieping brandde nagenoeg geheel
uit.
Op de le verdieping is gevestigd dc berg
plaats van den pianohandelaar J. U. Verkrui
sen, alwaar eenige piano's waren geborgen.
•De waterschade is aanzienlijk. Assurantie
dekt de schade.
Heidebrand. Gisterenmiddag zijn
nabij YoorLhuizen, gem. Barneveld, door on
bekende oorzaak ongeveer 20 II.A. heide af
gebrand.
School- en Kerknieuws.
's-G ravenhage, 2 October.
Examen Wiskunde, L. O., art. 86.
Opgeroepen en opgekomen 3 candidaten. Af
gewezen 1. Geslaagd de heeren A. A. Alferink,
te Didam, en J. P. van der Shiijs, te Rotterdam.
Opening der cursussen van
de Volksuniversiteit In de Aula der
Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam werden
gisteravond de cursussen der Volksuniversiteit
onder gTOOte belangstelling geopend.
Onder de talrijke aanwezigen, die de Aula
vulden, waren o. a. prof. mr. S. R. Steinmetz,
voorzitter van het Directorium, prof. dr. R. H.
Saltet, rector-magnificus, mr. dr. S. van Brakel,
secretaris van het curatorium, dr. C. C. Delprat,
curator, en mr. S. de Vries, wethouder van On
derwijs.
Prof. mr. S. R. Steinmetz hield eene rede,
waarna ook prof. Saltet het woord voerde.
Een handelsschool voor
den middenstand. De Handelsvereeni-
ging Rotterdam koestert het plan om in federa
tieve samenwerking met de Vereeniging Winke
liers- en Handelsbelangen een handelsschool op
te richten voor den middenstand.
Deze school zou er een zijn met 3-jarige cur
sus en moeten voorzien in de behoeften van kin
deren der middenstanders voor wie speciale
handelskennis als vakkennis noodig is, zonder
het daaraan voorafgaande breed ontwikkelde
onderwijs van een H. B. S.
Het succes dat deze handelsschool te Amster
dam oogstte is een aansporing voor het bestuur
om ook te Rotterdam een dergelijke inrichting
te stichten.
Te Apeldoorn ls overleden de heer H.
Scholten, gedurende ruim 20 jaren leeraar in de
Nederlandsche taal en letterkunde aan de Kon.
H. B. S. aldaar.
Kunst en Wetenschap.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal mr. Hen
ri Viotla in dit seizoen viermaal in hert Thea
tre des Ghamps Elysées te Parijs als dirigent
optreden. In December a.s. dirigeert hij twee
der abonnementsconcerten en in Januari 1914
zullen twee uitvoeringen van Parsifal onder
zijn leiding aldaar plaats vinden.
De heer J. H. B. Spaanderman, direc
teur der Stads Muziekschool te Gouda, her
dacht Woensdag zijn 25-jarig jubilé als leeraar
aan die inrichting.
Hoewel in verband met familieomstandig
heden van den jubilaris de herdenking van
dit feit eerst op 22 October a.s. zal geschieden
door een eere-avond, welke hem door leer
lingen cn oud-leerlingen onder leiding van
één hunner wordt aangeboden, werd de heer
Spaanderman door de commissie van toe
zicht op de Stads Muziekschool op officieele
wijze bij monde van haar voorzitter, den heer
H. Nort, gehuldigd en werd hem een ets
aangeboden, voorstellende een portret van
Wagner.
In de morgenuren werd de jubilaris te
zijnen huize gecomplimenteerd door den bur
gemeester van Gouda, den heer R. L. Martens.
Hij ontving veel bloemen, telegrammen en
brieven en gelukwenschen van oud-leerlin
gen, vrienden en collega's elders.
Woensdag is te Utrecht gehouden de ver
gadering van den pas opgerichten Ned. Bond
van Boekdrukkerspatroons. In deze vergade
ring werden de statuten behandeld en vast
gesteld. Besloten werd de koninklijke goed
keuring aan le vragen.
Daar voor de behandeling der statuten nog
al veel tijd noodig was, besloot men het voor-
looplg comil? te verzoeken zitting te nemen
in het voorloopig bestuur.
Tot voorzitter van het voorloopig bestuur
werd gekozen de heer C J. C. Herdes, Am
sterdam; tot secretaris de heer G. Wolzak,
Oosterbeek; tot 2e secretaris de heer A. H. R.
E. Paap. tc Arnhem; tot penningmeester de
lieer D. C. Zuidam te Utrecht. Verder zijn le
den van het voorloopig bestuur de heeren G
W. van Koten, Den Bosch; J. Pokelharing,
Zaltbommcl; R. Los te Amsterdam. Alle leden
van den Bond van Bockdrukkerspatroons tc
Amsterdam gingen over tot den nieuw opge
richten bond. Alzoo bedraagt het aantal lo
den reeds lusschen de 100 en 200.
Onderstaand adres mei memorie van
toelichting werd aan den Raad dezer gemeen
te gezonden:
Geeft met verschuldigden eerbied to ken
nen, do afd. Amersfoort en Omstreken van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers
(goedg. bij Kon. BesL van 22 Maart 1890, StbL
no. 28),
dat nog steeds bij Uwen Raad op behande
ling wacht ons adres Inzake salarisvcrbote-
ring yan vorig jaar,
dat wij na eenige besprekingen met den
Wethouder van Onderwijs meenden, dat dit
maal aan onze billijke wenschcn zou wor
den tegemoet gekomen,
dat de thans ingediende begrooting voor
1914 een biltere teleurstelling is voor dc on
derwijzers, daar de vigeerende salarisrege
ling voor het Onderwijzend personeel in uwo
gemeente toch verschillende gebreken aankle
ven,
dat het maximum le laag is ln vergelijking
met tal van andere gemeenten van gelijken
en minderen rang en in verband imet den ver
hoogden levensstandaard,
dal de termijn van 35 jaar na welks ver
loop het maximum salaris te bereiken ls, van
veel te langen duur is,
dat ui tde tegemoetkoming aan de onder
wijzers verleend bij hun pensioensstorting
reeds zelve de erkenning spreekt, dat de ge
meente de bezoldiging der onderwijzers te
laag acht;
redenen waarom zij Uwen Raad verzoekt
de salarisregeling als volgt te wijzigen:
afschaffing der tegemoetkoming voor de
pensioenstorting,
afschaffing der verhoogingen na 30 en 35
jarigen diensttijd,
"invoering van 6 twee-jaarLiyksche verhoo-
gingen yan f 100.
't Welk doende enz.
Memorie van Toelichting.
De begrooting voor 1914 is in onderwijzers
kringen met groote belangstelling te gemoet
gezien, omdat het gelieele jaar de verwach
ting ls gekoesterd, dat nu eens m tegenstel
ling met vroeger een flinke schrede gezet zou
worden ter bereiking van een salarisregeling
in overeenstemming met de positie, ontwik
keling, studie enz. van den onderwijzer. Do-
ze verwachting is bitter teleurgesteld.
Herhaaldelijk wordt door mannen van diep
inzicht de hooge befceekenis en het groote
belang van goed Volksonderwijs verkondigd
en erkend, dat de verbetering van de positie
van den onderwijzer in verband met dat goe
de onderwijs een klemmende eisch 19. Moge
voor sommige Idealisten heit streven naar
verbetering van de stoffelijke positie worden
locgeschreven aan egoïstische drijfveeren,
aan plat egoïsme, wij voor ons zijn er van
overtuigd, „dat hét niet ons persoonlijk bo-
lang is, maar dat der school, wanneer wij
door een grooter salaris naai' een grootere
onafhankelijkheid van den onderwijzer stre
ven; daardoor wordt de kwaliteit der onder
wijzers cn hiermee 't onderwijs beter''. (Schul-
direktor Egll).
In de Kamerzitting van 14 Dec. 1897 zei
minister Borgeshis: „Karige bezoldigingen
geven do slechtste ouderwijzere", en wij zeg
gen hem dit gaarne na. „Wanneer er één
stand i;s„ düe een salaris behoeft, hetwelk
hem van de drukkende zorgen des levens be
vrijdt, dan ls het de onderwijzersstand. On^
der zorgen gebukt gaande paedagogen voe
den geestelijk kreupelen op". (Dr. Wilhelm
Beumer.)
„Eerste voorwaarde voor den bloei van 't
onderwijs zijn toch flinke, geheel voor hun
beroep levende onderwijzers, en dat deze
slechts daardoor verkregen worden, dart men
hun een behoorlijk bestaan verschaft, ligt
voor de hand". (G. Stucki).
„En er ls geen beroep, dat meer dan dat
van den opvoeder door zijn innerlijke waar
digheid, door zijn hooge beteekente, tot ver
dragen van alle moeite en opofferingen aan
spoort. Maar van de allergrootste geestdrift
en de verhevenste geestelijke genietingen al
leen, kan niemand leven; ook 't edelste ge
moed van den opvoeder blijft steeds een
menschelijk. Daarom is het de meest drin
gende plicht, de maatschappelijke positie van
den onderwijzer in overeenstemming te bren
gen met de beteekenis, welke de maatschap
pij aan het beroep van den opvoeder toekent,
en het inkomen van deze zoo te stellen, dat
elke ontevredenheid met de stoffelijke levens
positie buitengesloten is." (Prof. dr. Rein.)
Reeds in 1860 stelde Diesterweg vijf voor
waarden, noodig voor het zegenrijk werken
der openbare school. En voorop stelde hiji
daarbij deze twee punten: le grondige oplei
ding der onderwijzers en 2e een inkomen,
waarvan bescheiden, voor een geestelijk be
roep levende menschen een familie fatsoen
lijk onderhouden kunnen.
„Alle overige voorwaarden tot 't gedijen
der school" ,zegt Diesterweg verder, „sprui
ten uit deze voort; ontbreekt er echter een
van, zoo kan inen er wel een klaaglied over
aanheffen, dat de scholen niet geven wat ze
geven moeslten; ook zal het als altijd niet aan
dezulken ontbreken, die de onderwijzers met
aanklachten overladen, maar geholpen wordt
daarmede niets. Ook heeft degeen, die de
macht daailtoe bezit, de bovengenoemde voor
waarden te verwerkelijken en hij. die ook
daartoe bijdragen (kan, maar zulks niet doet
heel erna al niet het rectot, over de scholen e*
onderwijzers een afkeurend woord te spra
ken. De onderwijzers zijn, evenals anderif
menschen reeds zoo ver, dat zij geen ceait ge
ven om woorden zonder daden.
Wanneer nu financieele onmacht dwingt
dat na te laten, wat men zelfs dringend noo<
dig vindt, daar buigen wij bet boofd en wncty
ten in berusting op betere tijden. „Toch mee»
nen wij, dat bij een begrooting der gemeente
de inkomsten zich moeten regelen naar da
uitgaven en niet omgekeerd. WaJl noodig is
moet geschieden, en de benoodigdc gelden
moeten dan gevonden worden door verster
king der inkomsten.
't Zij ons vergund in verband hiermee op te
merken, dat het veelal voor do onderwijzer»
geldt: geen geld. Ook nu komen od. op de
begrooting wel posten voor, die niet vóór had*
don behoeven Ite gaan. Ofschoon het niet op
onzen weg ligt dat te beoordeelen, mogen wé
deze opmerking niet achterwege laten. En,
lioe deprimeerend voor den onderwijzersstand
is het feit, dat een post van f 1200 wordt uit
getrokken voor een adjunct-inspecteur bij hef
bouw- en woningtoezicht. Wij Beoordeelen
dien poet niet en achten ook het bedrag niet
te hoog. Maai' bedroevend is hot, dat het be
drag, dat voor dien ambtenaar als aanvangs
salaris wordt geoordeeld, voor vele onder-'
wijzers hier ter stede eenvoudig als maximum
niet te bereiken ls.
En toch is onze arbeid van zooveel hooge»
belang.
Beginnen wij met het feit, dat de onder
wijsmannen geen doodc materie hebben te
verwerken, dal het door hen bedorven wcrik
niot zooals iedere arbeid kaïn worclcn afge
keurd en dim óf hersteld óf vernietigd, dat
hij mislukking van hun arbeid niet eenige
grondstof cm wat meer of minder kapitaal
verloren gaat. Hun arbeid geldt de vorming
van het verstand, het gemoed en het (karakter
van kleine menschen. Dc eerste eisch ls, die
niet te bederven; dc tweede dsöh, die in goó-
dc richting te leiden.
In de licele maatschappij is geen arbeid te
vinden, met kosrtbaaixler en gevoeliger grond
stof.
In de heele maotschappij ls geen arbeid
te vinden, die meer onophoudelijk de volle
aandacht van den boelen mensch vereis dit-
In de heele maatschappij te geen arbeid
te v inden, waarvoor een grooter onderschei
dingsvermogen en een grooter gemoedsleven
noodig zijn.
Hoeveel kracht van leven, hoeveel ziel, hoe
veel liefde wordt er van ons gevraagd, om
ons werk zóó te doen, dat wij er zelfs eenigs-
zins mee tevreden kunnen zijn. Do feiten, de
kwantiteit leerstof, die wij behandelen, zijn
voor ons eigen onderwijs en voor de werke
lijke opvoeding onzer leerlingen slechts bij
komstigheden, er bestaat slechts óéne enkele
werkelijke onderwijzende kracht, dat ls ons
eigen krachtige leven, dat wij zooais de zon ln
het zonnestelsel midden in onze klasse zetten,
waardoor wij veel nog niet ontkiemd leven
van onze leerlingen doen uitbotten, maar
dat werk, dién arbeid, dien venhui-en wij niet,
dien laten wij niet beloonen, dat is Hot hei
lig eigendom van ons zelf en onze school.
Maar wij weten, dat voor een zoodanig
werk, voor een zoo volledigon arbeid, wél
de heele volle levenskracht noodig Is, dat
een moe overwerkt lichaam, behoefte hebbend
aan rust, niet geven kan, wat ons onderwijs
noodige heeft, dat een door inaterieele mi
sère verbitterd gemoed dc vrije lichtende
ontwikkeling van ons eigen leven in den weg
staat, onmogelijk maakt.
Nu, dat zij, die ons hunne kinderen toe
vertrouwen, in het belang hunner kinderen
zelf en om te voldoen aan onze billijke rech
ten, ons dan in staat stellen, ons werk te
doen zóÖ als wij kunnen en willen en moe
ten.
WIJ hebben recht op een zoodanig leven,
op zoodanige raaterieele levensomstandighe
den, dat wij onophoudelijk die volle levens
kracht In den meest ruimen zin kunnen ont-
wikkefen, die noodzakelijk samengaat imet
goed onderwijzen.
Ten slotte wijzen we er op dat we dttmaal
zeer laat komen met ons verzoek, omdat w<f
bij de conferenties met den Wethouder val
Onderwijs vernomen hadden, dat een voor
stel zijnerzijds ln den geest als door ons aan
gevraagd, was Ingediend bij B. en W.
Garnizoen.
De paardenarts le kL F. Lamérts, van
de rij- en hoefsmidschool alhier, wordt 1 No
vember geplaatst bij het remonte-depot in de
legerplaats bij Mïllingon.
De paardenarts 2e kL R. H» J. Gallandat
Huet, van het le reg. veld-art. te Utrecht,
wordt 1 Nov. naar hier overgeplaatst
Cursus Eerdmans.
Naar wij vernemen hebben zich vo<?)
den cursus, te houden door professor Eerd"
mans uit Leiden, aangegeven 65 personen.
Het bestuur van de afdeellng van den Ned
Prot. Bond, dat dien cursus heeft georgani
seerd, zou gaarne niet hert oog op do buiten»
gewoon groote onkosten, daaraan verbonden»
hef getal deelnemers zien vergroot, en noó-i
digt daarom allen, die nog niet geteekend
hebben of, onverhoopt, geen circulaire heb
ben ontvangen, vriendelijk uit zich ten spoe
digste op te geven aan het adres van den
voorzitter der afdecling Langestraat 100,
terwijl een 25 kaarten k 25 ets. beschikbaar,
zijn bij den penningmeester, Amhemsdio weg
89. De gewone cursus-prijs Is f 1 voor de drld
avonden.
Reeds is medegedeeld het onderwerp van
de besprekingen: De Geschiedenis onzer gods
dienstige gebruiken en denkbeelden. De ia-
dceling zal aldus zijn: le avond de primi
tieve wereldvoorstelling en gebruiken.
2e avond de invloed daarvan in don Chris-
telijkcn godsdienst.
3e avond de hedendaagsche richtingen.
Hieraan kan nog worden toegevoegd, dat
de cursus zal plaats hebben ln de eerste we
ken van December.
Mogen velen zich opgewekt gevoelen om
alsnog zich aan te melden voor deelneming!
Laat men zuïks niet uitstellen; men maakt de
taak van het bestuur dan onnoodig moei*
lijk»
