BINNENLAND.
KOLONIËN.
gende waarschuwingen van agenten der ge
heime politie te Sjanghai nog tijdig is ge
schied. Men heeft een moordenaar, die tien
hommen bij zich had en door een Japanner
vergezeld was, in Tientsin in hechtenis geno
men; door de hij dezen gevonden papieren
is men op het spoor van drie van zijne mede
plichtigen gekomen, van wie een de chef van
de bereden politic te Peking was, die toe
gang had tot do woning van Juansjikai. Dc
heide anderen schijnen nog ndc-t in hechtenis
te zijn genomen. De huiszoeking bij Tsjen,
den ontrouwen poKtie-ambtenaar, leidde tot
de ontdekking van pistolen, munitie en ge
weren. Hij zal voor een krijgsraad terecht
«taan.
Deze oorrespondent merkt nog op, dat het
algemeen de aandacht heeft getrokken, dat
Juansjikai bij zijne Installatie, toen hij sedert
maanden voor het eerst zich weder in het
openbaar vertoonde, zeer streng bewaakt
was. Zoodra iemand, zelfs van den genoodig-
de gasten, de geringste beweging maakte,
die voor argwaan verdacht kon schijnen,
maakten terstond scherpschutters tegen hem
front.
Vereenfgde Staten.
Washington, 11 Oct. In verband
met het uit Londen afkomstige bericht, dat
president Wilson zou vragen om intrekking
van de vrijstelling der Amerikaansche scheep
vaart van de Panama-kanaalrechten, is door
het Witte Huis eene korte verklaring uitge
geven, dat voor elk bericht betreffende de
polilick der regeering in deze kwestie voor 't
oogenblik de machtiging ontbreekt.
Mexico.
Mexico, 11 Oct. De Kamer van afge
vaardigden is door militair geweld ontbonden
ten gevolge van een oonflict met het uitvoe
rend gezag. De stad is rustig. De Senaat heeft
verklaard, permanent bijeen te zullen blijven.
N e w-Y ork, 11 Oct. Volgens een bericht
uit do stad Mexico zijn de beide huizen ran
het congres geschorst door Iluerta, nadat dc
afgevaardigden gevangen waren genomen.
Eene proclamatie bepaalt de verkiezingen
voor de nieuwe Kamer op 26 October, hetgeen
Juist de datum is van de presidentsverkie-
xing.
Washington, 11 Oct. Het staatsde-
partement deelt mede, dat berichten, die laat
in den avond uit de stad Mexico zijn ont
vangen, melden, dat alle afgevaardigden, die
gisterenavond in hechtenis werden genomen,
boden in vrijheid zijn gesteld.
N e w-Y ork, 11 Oct. Volgens een tele
gram uit Mexico, heeft een ooggetuige van
de in Torreon voorgekomen tooneelen bij <le
verovering van de stad door de Mexicaansdie
rebellen, die in do stad aangehouden was,
verklaard, dat het aantal der door de op-
itandelingen gedoode Spanjaarden slechts
negen bedroeg.
N e w-Y ork, 12 Oct. Een telegram uit
Mexico bericht, dat de vrienden van Felix
Diaz nanr Havana hebben geseind, om hem
te raden uit Mexico weg te blijven met het
oog op het dreigende aanzien van den toe
stand. De afgevaardigden, die door Huerta
govangen genomen zijn, bevonden zich heden
nog in hechtenis. De autoriteiten zijn blijk
baar besluiteloos wat er met hen moet wor
den gedaan.
In eene proclamatie aan hel volk zegt Huer
ta, dat de meerderheid van de afgevaardig
den besloten had hem eiken financieelen steun
te onthouden, ondanks de ernstige verplich
tingen van hel land in het binnen- en buiten
land. Wanneer de oppositie gerugsteund was
door eene uitgebreide volksbeweging, zou hij
zijn ontslag genomen hebben. Dat was echter
niet het geval; de handelingen van dc afge
vaardigden werden bestuurd door tegenstrij
dige motieven en uileenloopende neigingen.
Het gisteren avond verspreide bericht, dat
de afgevaardigden waren vrijgelaten, was on
juist. De latere berichten uit de stad Mexico
dragen den stempel van de censuur, die wordt
uitgeoefend.
Allerlei.
Buc, 12 Oct. Voor eene talrijke menigte
herhaalde Pégoud zijne oefeningen. Hij keer
de zich om, vloog met het hoofd naar beneden,
daalde in een spiraal neer, ging weer de
hoogte in, maakte schroefvormige wendingen
op den vleugel en eindigde met het beschrij
ven van tien kringen zonder eenige tusschen-
ruimte.
Cliaumont, 11 Oct. Eene stellage, die
moest dienen om in Saint-Dizier een kraan op
te stellen, is ingestort. Drie werklieden wer
den gedood, vier licht gewonden.
Londen, 11 Het. Een telegram van
Lloyd uit Liverpool bericht, dat het Engel-
sche stoomschip Vodtumo, van Rotterdam
naar New-York, gisteren in brandenden toe
stand in volle zee verlaten is ter hoogte van
48 gr. 25 min. NB. en 34 gr. 33 min. WL
Van de opvarenden zijn 521 personen gered
door tien stoomschepen, die kwamen opda
gen in ontwoord op de radiografische aan
vragen om hulp. Tot op dit oogemblik wer
den nog 236 personen vermist.
(Volgens information bij de scheepvaart
was de Voltiurno den 2en October van Rotter
dam naar New-York vertrokken. Het schip
was eigendom van de meestal landverhuizers
vervoerende Uranium Steamship Company).
Tweede telegram. Een telegram uit
Liverpool vermeldt nader, dat de magazijn
meester voor de levensmiddelen van de Vol
ta ra» opgeeft, dat volgens de oorspronkelijke
©ijfere aan boord waren 24 passagiers le
klasse en 540 passagiers 3e klasse. De beman
ning telde 93 koppen. 557 passagiers en leden
van de bemanning zijn aan boord genomen
door de Kroonland, de kapitein, de eerste,
tweede, derde en vijfde machinisten en twee
telegrafisten aan boord van de Nassanangsett,
de bakker en een hofmeester van de derde
klasse aan boord van de Czar, de magazijn
meester en de levensmiddelen en den dokter
&an boord van de Grosse Kurfürst. Negen
tien namen zijn niet ontvangen.
Londen, 11 Oct. De Evening News be»
jricht, dat toen de Carmania per draadloos
ifetegram de oproeping ontving om hulp te
'brengen, zij met vollen stoom en met extra-
Stokers zich op weg begaf. Het schip maakte
twinti g kno open ln een woedenden storm. De
Cairo atria bereiktè de Volturno legen den
middag. Het schip brandde hevig aan het
vooreind en slingerde zwaar. De schroeven
waren omwikkeld met boot takels, die gebruikt
waren om de zes booten neer te laten. Slechts
iwee van de booten konden ongedeerd wor
den afgestoken; de vier anderen werden tegen
de zijden van het schip geslingerd door de
verschrikkelijke zeeën en allen, die zich er in
bevonden, verdronken- De Carmania trachtte
een boot te zenden naar de Volturno, maar
slaagde daarin niet; zij manoeuvreerde toen
zoodanig dat zij kwam binnen honderd voet
van het brandende schip. Men zag de passa
giers op een hoop op de voorplecht, terwijl
de bemanning de vlammen trachtte te bestrij
den.
Acht stoomschepen kwamen in den loop
win den namiddag aan. De storm bedaarde
eenigszins. Tegen den avond zeiten alle sche
pen booten uit, maar zij konden de Volturno
niet bereiken. Toen dc nacht viel gebruikte
de Carmania zoeklichten om uit te den naar
worstelende zwemmers en naar booten. Om
negen uur drongen de vlammen door in het
middenschip. Daarna volgde oene ontploffing.
Het schip was toen verloren.
Een correspondent geeft eene levendige be
schrijving van het schouwspel, dat de Vol
turno leverde, omringd door een kring van
groofe stoomschepen, welker dekken bezet
waren met duizenden passagiers, buiten staat
om hulp te brengen door de bergenhooge
zeeën. Om half tien werden kreten gehoord
rn de nabijheid van het roer van de Carma
nia. Passagiers met reddingsgordels werden
in het water gezien met behulp van het zoek
licht. Een man werd aan boord geheschen;
de verdere kreten stierven spoedig weg.
Bij het aanbreken van den dag was de Vol
tumo nog drijvende. Dc passagiers waren
nog op den achtersteven bijeen gedrongen.
De zee was nu veel kalmer en eene floltiile
van booten verzamelden zich om den achter
steven van de Volturno.
Korneschti, ll Oct. Op het station
Bjelzi branden sedert gisteren de dépots van
de Russische handels- en induslriebank. De
schade wordt op meer dan 400.000 roebels ge
schat.
N e w-Y ork, 11 Oct Het bestuur van de
Uraniumlijn heeft aan zijne agenten te Hali
fax last gegeven, twee stoomschepen uit te
rusten om zich te begeven naar de plek, waar
de ramp van de Volturno heeft plaats gehad,
ten einde te zoeken naar de lijiken van de
slachtoffers. Hot stoomschip Uranium ver
trekt heden avond om te kruisen op de plaats
van hel onheil en uit te zien naar lijken.
Bremen, 11 Oct. Van het stoomschip
Grosser Kurfürst, van de Norddeutsche Lloyd,
is het volgende draadlooze telegram, verzon
den van de plaats des onheils. ontvangen:
Wij ontvingen het verzoek om hulp van de
Volturno Donderdagnamididag om 4 uur op
48 gr. 50 min. NB. en 35 gr. 6 min. WL. De
Volturno werd in totaal brandenden toestand
gevonden. De brand schijnt te zijn ontstaan
door eene hevige ontploffing op het voor
schip, waarbij verscheidene passagiers en
manschappen gedood werden. Elf stoom
schepen bevonden zich op de plaats van het
onheil. Er waaide een storm uit het NNW. "bij
hooge zee met deining. Twee booten van de
Grosse Kurfürst waren den geheelen nacht,
van 9 uur 's avonds tot 3.45 's morgens, on
derweg. Het was bijna onmogelijk het wrak
te naderen. De redding was slechts mogelijk
door over boord te springen. De Volturno
zond een boot met vijf man, die werden op
genomen, terwijl de boot terstond daarna
zonk. Door de Grosse Kurfürst werden gered
86 passagiers, twee officieren, een machinist
en 16 matrozen. In geheel werden door alle
schepen te zamen gered 523 personen; om
streeks 100 worden vermist. De Carmania en
de Tourajne hebben in den omtrek van de
plaats des onheils gezocht naar twee volledig
bezette booten van de Volturno; het is niet
waarschijnlijk, dat dit iets zal opleveren. Het
wrak blijft gevaarlijk voor de scheepvaart.
De schipbreukelingen hebben behoorlijk ver
zorgd en goed gehuisvest de reis voortgezet.
Bremen, 12 Oct. Het stoomschip Seyd-
litz, van de Norddeutsche Lloyd, bericht per
draadloos telegram, dat het 46 personen van
de Volturno heeft gered.
Liverpool, 12 Oct. Een telegram, dat
door de Cunard-maattschappij ontvangen is
van de Carmania, zegt, dat men onderstelt,
dat 136 personen verdronken zijn, die tracht
ten te ontsnappen in booten vóór de komst
van de Carmania op de plaats van het on
heil. Er is slechts één overlevende aan boord
van de Carmania.
Een telegram van den Cu n a rd-stoom er Ca-
ronda zegt, dat de Volturno nog brandde om
8 uur in den avond van 10 October.
We en en, 12 Oct. De dagbladen betreu-
Ten in woorden van innige deelneming de on
gelukkige slachtoffers van de ramp van de
VolUurno en prijzen de brave mannen, die zich
met offervaardigheid en groote inspanning
wijdden aan den reddingsdienst.
Londen, 12 Oct. Een draadloos tele
gram van de Carmania bericht, dat volgens
het verhaal van een Duitschen overlevende,
Trentopohl genaamd, negen van de booten
van de Volturno in zee gelaten werden. Zij
werden allen stukgeslagen of zonken.
Havre, 12 Oct De kapitein van de Tou-
raine seint, dat hij Dinsda^norgen in de ha
ven zal komen. Hij heeft 42 overlevenden
v ande Volturno aan boord, die onmiddellijk
doorgezonden zullen worden naar Rotterdam.
Lemberg, 11 Oct. De dagbladen berich
ten, dat gisteren ten gevolge van eene paniek
in den tempel te Tsjelorgon tijdens den avond
dienst, 15 vrouwen gedood en talrijke perso
nen gewond zijn.
Bogota. 11 Oct. Sedert gisteren staat
de stad Quibdo in brand.
Belgrado, 11 Oct. Sedert den 7en zijn
er 591 gevallen van cholera voorgekomen.
Zes 6oldat)en in Belgrado vertoonen verschijn
selen van cholera.
Oost-Indlë.
Door mb kettingjongen vermoord*
Men seint aan de Sumatra Post van 18 Sep
tember uit ïtota Radja, dat de bekende ka
pitein-magazijnmeester der genie J. C. Hcin-
zenknecht, gisteren te Kroecng Seumpo door
eru kettingjongen werd vermoord.
De redactie van de Sum. Post teekent hier
bij aan:
Voor zoover uit dit telegram valt op te ma
ken kan dit geval niet gerekend worden tot
de spccifiek-Atjehsche moorden, aangezien
hierbij een kettingjongen de dader was en
ketling-gangers uit alle doelen van onzen Ar
chipel naar Aljeh gezonden worden, ten ein
de daar aan den Gajoe-weg of andere groo
te werken ten arbeid te worden gesteld.
De vermoorde genie-officier is 'n zeer be
kende figuur in 't Atjelische en was ex zoo
wel onder militairen als burgers bijzonder
bemind.
Kapitein Ileinzenknccht was van Duitschen
bloede en geboortig uit een plaatsje bij Mün-
chen. Na eerst in 't moederland aan een der
umlversiteitcn te hebben gestudeerd, is do
heer Heinzenknecht om verschillende rede
nen nog vóór beëindiging zijner studiën ats
gewoon koloniaal naar ons Indiê gegaan,
waar hij door zijn bijzondere bekwaamhe
den spoedig onder zijn wapenbroeders op
viel.
Van den laagstcn sport van den genie-dienst
wist hij zicli door zijn stalen energie, iijn hel
deren geest en grooten werklust op te wer
ken tot hoogere rangen, om ten slotte zcll's
tot de officiersrangen te worden uitverkoren
en nu ruim vijf jaren geleden tot kapitein-
magazijnmeester te worden benoemd. Als
daadwerkelijk magazijnmeester is -hij echter
slechts korten tijd, hoogsten 'n paar maan
den, werkzaam geweest Het grootste deel van
zijn Indischen tijd heeft hij in Aljeh door
gebracht en als magazijnmeester eerste klas
se was hij speciaal belast met het toezicht
op de civiele wegen en bruggen in het
Atjelische.
Onder zijn toezicht de overledene was
reeds ruim vijftien jaren officier is nage
noeg de geheele Gajoe-weg tot stand geko
men en heel wat bezwaren en moeilijkheden
zijn door den verslagene overwonnen.
Zijn steun zal daar in 't Atjelische dan ook
wel bijzonder gemist worden, want zoo één
dl? streek daar kende en er veel van 't werk
volk door streng doch rechtvaardig optre
den kon gedaan krijgen, was 't voorzeker de
joviale kapitein Heinzenknecht.
Uit de Pers.
Dr. Bronsveld over de troonrede.
In de kroniek der Stemmen voor
"Waarheid en Vrede schrijft Dr. Brons
veld o.m.:
En op den dag, door de Wet bepaald, heeft
de Koningin de zitting geopend van onze
Kamers der Staten-Gencraak Naar de Troon
rede, toen uitgesproken, werd met bijzondere
belangstelling uitgezien. Zij loch zou ons
brengen het programma van het nieuwe
ministerie.
Bedriegen wij ons niet, dan heeft dit staats
stuk aan de coalitie-pers minder stof tot fel
heid aangebracht, dan waarop zij rich ge
spitst had, en heeft het evenmin een der con
centratie-fracties als de sociaal-democraten
volkomen bevredigd.
Misschien ligt daarin een gevaar voor de
levensvatbaarheid van het ministeriehet
kan ook iels gelijken op een levens-elixir.
Felheid en hartstocht zijn aan de Troonrede
vreemd, maar meer klaarheid en geestdrift
zouden geen kwaad hehben gedaan. Over de
houding, welke de verschillende partijen en
groepen zullen aannemen, valt nu nog weinig
te zeggennatuurlijk hangt zeer veel daarbij
af van de nadere verklaringen der Regeering.
Het is echter nu reeds gebleken, dat een
voorstel zal worden gedaan tot Grondwets
herziening, waardoor de weg gebaand zal
worden tot algemeen kiesrechthet vrou
wenkiesrecht zal moeten wachten. De „vrou
wen" zijn daarmee niet ingenomen en onte
vreden. Zij hebben daarvan een blijk gegeven
door ten getale van eenige honderden een
wandeling te maken rodom het Binnenhof,
een betooging die weinig indruk gemaakt
heeft.
Het onderwijs-vroagstuk wenscht de Regee
ring te zien opgedragen om advies aan een
speciale commissie. Van antirevolutionaire
en christ.-hist. zijde is opgemerkt, dat er
geen nieuw advies meer noodig is. Hun
wensch is bekendalgeheele gelijkstelling
van openbaar en bijzonder onderwijs.
Ik meen, dat vrij nog niet zóó ver zijn, dat
de prijsgeving van de openbare school niet
ontweken kon worden. Er is nog iets, dat
men noemt relatieve neutraliteiter is meer,
dat niet is naar den geest der „christelijke"
partijen, maar dat kostelijk en onmisbaar
blijft in de oogen van velen, die niet zijn voor
„godsdïenstlooze" scholen, en toch ook de
staatsschool willen handhaven. Ofschoon de
praktijk in dezen even goed een woord heeft
meê te spreken als de wetgever, zoo zal toch
eene commissie, die bezield is door een geest
van toenadering en verzoening, niet vruchte
loos behoeven te zoeken naar een bevredi
gende wijziging van de Wet op het Onder
wijs.
Van financiën hebben wij te weinig ken
nis, dan dot wij daarover een advies durven
aanbieden. Natuurlijk zijn wij zeer verlan
gend te weten, waaruit de millioenen moe
ten geput worden, welke het vorig ministerie
hoopte te vinden uit de verhoogde tarieven.
Velen zijn beducht voor een opdrijven von
de successie-rechten, daar de kapitaalvor
ming er door bedreigd kan worden. Zij mee-
nen ook, dat de Staat er eigenlijk geen recht
toe heeft, om, bij 't overlijden, de hand te
leggen op zóóveel van hetgeen iemand, door
talent en vlijt, verworven heeft.
Hebben zich over deze belasting het meest
te beklagen zij, die ons overleven, vrij, die
er nog zijn, gevoelen maar al te zeer den
druk van den fiscus. Laat mij nog eens wij
zen mogen op den kleinen winkelstand, die
op allerlei manieren in de engte wordt ge
dreven. Aan predikanten wordt wel eens een
staat van zaken bloot gelegd, dien men voor
anderen verborgen houdt. Daaruit is te ver
klaren, dat ook schrijver dezes wel eens in
gewijd wordt in financieele omstandigheden
en moeielijkheden, waarin menschen veTkee-
ren, die zoo lang mogelijk willen blijven wat
rij eenmaal zijn. Met het oog op hm zou ik
wel wenschen iets meer te ontdekken van
den invloed, dien *t -optreden der „midden
standers" beloofde.
Ook wordt verhooging van belasting voor
al gevoeld door menschen met een vast in
komen. Wat bant verhooging van salaris,
indien de verzwaring ven lasten daarmee een
bijna gelijken tred houdt Het w3 mij boven
dien voorkomen, dat in menigen tok van
dienst een weelde heerscht, die geen reke
ning schiint te houden met den toestand van
's R.-ks geldmiddelenDoch laat ons niet
langer vertoeven op een terrein, zelfs voor
de rnecst-bekenden vol angels en klemmen.
De zinsnede in de Troonrede aan onze Ko
len in gewijd, is met zorg, kennelijk niet
zonder ernstig overleg, gesteld, en dienten
gevolge wat slroef en niet overduidelijk.
De nieuwe minister van Koloniën, die tot
heden weinig op den voorgrond is getreden,
en, voor zoover we weten, nooit tot eenige
regeringsfunctie werd geroepen, heeft een
geduchte verantwoordelijkheid op rich ge
laden.
Wij denken aan de millioenen menschen
over wie in Oost- en West-Indië ons gezag
zich uitstrektaan de groote verscheidenheid
in ras, nationaliteit, ontwikkeling en gods
dienst, onder al die menschen heerschende
aan de ontwaking van Japan en Chinaaan
den aanvang ven het doorbreken der Euro-
pcesche denkbeelden en beschaving in de
kringen der Inlanders; aan de eischen van
het onderwijs, en aan nog zoo veel meer.
Wij moeten ook niet vergeten, dat nu de
inlanders hoe longer hoe meer bekend wor
den met onze Ncderlnndsche toestanden, met
de betrekkelijke geringheid van onze krach
ten, met onze jammerlijke verdeeldheden, met
onze zonden en feilen, dat dit alles te eeniger
tijd gedachten en wenschen zal opwekken, die
tot h?den niet verrezen of onderdrukt wer
den. Menschen, als dc heer Douwes Dekker
vinden in de kringen der Sinjo s en bij fana
tici reeds nu weerklank en ingang. Bij veel
inlanders is een ontwaken aanvangende, een
vingen naar iets anders dan het animisme
gafDoch, waar zouden wij eindigen in
dien wij el de factoren opsommen walden
van geestelijken aard, waarmeè de Regcering
rekening moet houden, die bovendien haar
aandacht moet wijden aan defensie, irrigatie,
verkeerswezen en nog zoo veel, dat ook om
voorziening roept. Men mag dus in ons land
wel zeer omzichtig wezen in zijn uitingen
over Indische zaken. Het is meer dan roeke
loos artikelen te schrijven, die het gezag on
dermijnen, en worden ingegeven door blin
den partijhaat, en door afkeer van 't christe
lijk geloof.
Berichten.
De Staatscourant \an Zondag 12 en
Maandag 13 October bevat o.a. de volgende
Koninklijke bcsluifen:
benoemd tot lid der Kamer van Toezicht
voor notarissen en candidaat-notarissen te
Rotterdam mr. Th. Thooft, kantonrechter al
daar;
benoemd tot opzichter bij den arbeid IC. J.
H. van Beusekom, werktuigkundig teekenaar
bij de Nedarlandschc fabriek van werktuigen
en spoorwegmatericel to Amsterdam.
IL M. de Koningin-Moeder zal Vrijdag
17 dezer van Soes Ld ijk naar bet buitenland
vertrekken.
Arbitrage. Naar verluidt ls er
sproke van een arbitrage tusschen Frankrijk,
Engeland en Spanje eenerzijds en Portugal
attderzijds, naar aanleiding van de confis
catie door de Portugeeséhe Republiek van
congregatie-goederen, voor zoover deze toe-
bobooren aan onderdanen der drie eerstge
noemde mogendheden.
Naai* het Vaderl. verneemt, zal de kolo
nel P. D. Biiijze, commandant van de le in-
fantcrie-brigade,binnenkort worden bevor
derd tot generaal-majoor inspecteur der in
fanterie
De Amsterdamsche .hoofd*
commissaris-vacature. Naar bet
Nbld. v. Ned. verneemt is de waarschijnlijk
heid groot, dat tot hoofdcommissaris van po
litie te Amsterdam, in de plaats van den heer
Hordijk, benoemd zal worden de heer Th. M.
Roest van Limburg, thans hoofdcommissaris
te Rotterdam.
De beer Roest is aangezocht zich voor het
ambt beschikbaar te stellen.
Bij navraag is aan de N. R. Ct. gebleken,
dat er inderdaad eenige kans is, dat de heer
Roest van Limburg tot hoofdcommissaris van
politie te Amsterdam benoemd zal worden
Bij beschikking van den Minister van
Justitie, is herbenoemd, roet ingang van 1
December 1913, lot lid der Kamer van toezicht
over de notarissen en candidaat-notarissen te
Arnhem, J. J. van Steenbergen, inspecteur der
registratie en domeinen te Arnhem.
Jubileum b ij d e N. B. D. S. De heer
J. Donker, inspecteur der Beweging, en jhr.
dc ICuyper, chef der Controle, hopen met 1
November a.s. den dag te herdenken, waar
op zij voor 40 jaar bij de N. B. D. S. in dienst
Iraden.
Anti Tarlefwet-Comité.
Tiet Anti-Tarierwet-Comité heeft Zaterdag
middag in Rrasnapolsky te Amsterdam zijn
slot-vergadering gehouden, onder voorzitter
schap van mr. Th. M. Verster, die zijn ope
ningswoord aanving met de woonden van
Ovidius„Finis coronatopus"het einde
kroont het werk.
Spr. noemde het een groote voldoening voor
de leden van het comité, dat niet alleen het
tarief-ontwerp van mr. Kolkman door een
nieuwe regcering is ingetrokken, doch ook,
dat door aller samenwerking gedurende an
derhalf jaar, de koers, waarin onze handels
politiek. zal worden geleid, is \erzekerd voor
geruimen tijd te zullen zijn: de richting van
den vrijhandel. Als het meest verblijdende
resultaat van dezen ge-zamenlijken arbeid,
mag zeker worden genoemd, dat het vraag
stuk van den vrijen handel thans kans heeft
van de politieke partij-programmas te wor
den afgevoerd en daardoor uit de politieke
atmosfeer te worden overgebracht naar 't
wetenschappelijk economisch terrein, waarop
dergelijke vraagstukken behooren te worden
onderzocht en tot klaarheid gebracht.
Nu een voornaam staatsman als dr. Kuy-
per, zij het roet onder de omstandigheden be
grijpelijke reserve, in „De Standaardheeft
verklaard dat zijn partij zfch tan dit vraag-
sluk zal hebben los le makennu een man
als de Amslerdnmsche hooglceraar pro^'
Struyoken, in „Van onzen Tijd" heeft ge
schreven: „dat het concrete vraagstuk, of
het len onzent thans van goede handelspoli
tiek zoude getuigen, beschermende rechten in
te voeren, een der moeilijkste en ingewik
keldste vraagstukken is", bestaat er inder
daad lïoop, dat verdere besludcering van dit
vraagstuk het aantal voorstanders van onze
tegenwoordige handelspolitiek nog voortdu
rend zal doen toenemen. Dat het aantal voor
standers van den vrijen handel hier te lande
reeds thans overwegend groot is, dat is ons
in deze anderhalf jaar vaak op verrassende
wijze gebleken. Overtalrijk waren do blijken
van sympathie eh zeer krachtig was de daad
werkelijke steun, die het comité uit alle poli
tieke partijen, geen enkele uitgezonderd,
voortdurend mocht ontvangen. Spr. bracht
aan al die warm voelende vrijhandelaars, die
van hun overtuiging zulke duidelijke blijken
gaven, den grooten dank van hot comité, (laf
zonder hun royalen steun zeker zijn doel
nimmer had kunnen bereiken.
Spr. bracht thans omtrent de werkzaam
heden van het comité een en ander ln her
innering (hetgeen uit de Jongste verkiezings
campagne voldoende mag bekend geacht wor
den).
Spr. bezag doama de bcteekenis van het
succes van het Anti-Tariefwet-comKé van
meer algemeen standpunt.
Wanneer wij, mannen van zaken zoo
sprak hij met belangstelling zeker, maar
toch soms ook met eenigszins beperkte waar
deering de handelingen van ons parlement
gadeslaan, omdat wij zien, hoe daar vaak In
téressante hooge politiek wordt gedreven,
welsprekend wordt geredeneerd, maar be
trekkelijk weinig tot stand komt, dat den eoo-
nomischen bloei van ons land kan bevorde
ren, doch integendeel veel wordt verzuimd,
wat dringend voorziening eischt, dan zou Ik
u willen raden: let niet alleen op wisselende
partij-programma's der politieke partijen,
maar verLangt van alle partijen, dat zij den
bloei van ons land door practlsche maatrege
len bevorderen en groote levensbelangen van
ons land niet, tervville van partijo-mccnin-
gen, in gevaar brengen.
Klinkt het u niet in de ooren als een hoon
van het gezond verstand, zoo vroeg spreker,
wanneer met zekere minachting wordt ge
sproken bijv. over een „Zuidërzec-kabinet",
alsof niet verreweg de groote meerderheid
van ons volk aan ons parlement gaarne vele
hoog-politieke beschouwingen zoude schen
ken, indien het den nationalen tijd wildo
gebruiken voor de oplossing van hot zoo be
langrijke Zuiderzee-vraagstuk, of bijv. van de
evenzeer belangrijke kwestie der kanalisatie
van de Maas, of van zoo menig ander onder
werp van direct practisch belang voor ons va
derland.
Wanneer wij, mannen van zaken, verder
ziem, hoo de levensbelangen van ons land
samenhangen met de veiligheid van onzen
Oost, en al9 wij geregeld onze berichten ont
vangen over de ernstige gevaren, die ons In
diê van naijverige landen bedreigen, zouden
wij dan niet gaarne zien, dat allereerst het
belangrijke defensie-vraagstuk werd opgelost,
en een einde werd gemaakt aan do treurige,
ja schandelijke verwaarloozin g van de Ne-
deriandsche vloot, die ons Indiê te eenige
tijd tegen vreemde Indringer* zal moeten
dedigc-n.
Spr. wil thans hierop, en op zoo menig a:i-
der onderwerp, dat ieder vaderlander warm
moet maken, niet dieper tngaan, daar het
slechts zijn bedoeling was er op te wijzen
dat een comité, ais dit. heeft getoond, dat men
schen van verschillende politieke richtin.-
zeer goed kunnen samenwerken, en dat onze
mannen van zaken zeer fijne voelhorens heb
ben. om na te gaan, wat nuttig en wat scha
delijk is voor ohs land. Moge het succes van
het Anli-Tariefwct-comité velen lot voorbeeld
en aanmoediging strekken, wanneer andere
groote landsbelangen in gevaar komen, of
krachtige bevordering van belangrijke nnli
nale zalcen noodig mocht blijken
Spr. uitte daarbij* den wensch, dat een der
gelijke aangename samenwerking als thans
lusscben onze zakeh-menschen "uit het ge
heele land heeft plaats gevonden, dan opnieuw
moge geboren worden en dezelfde goede
vrachten moge afwerpen.
Spr. bracht dank aan de vele medewerkers
der anti-tariefwet-bewe^inf. o a. aa;i de hoe
ren jhr. mr. Smissaert, K. Reijne en mr. C. D»
Salomonson, voor het samenstellen alii vele,
groofere en kleinere werken over het vrij-
handelsvraagsluk, en in do laatste plaats
doch niet minder hartelijk, aan de leden van
het Anti-Tarief-Comité, die hem zijn laak als/
voorzitter lot een vruchtbare en aangenamoC
hebben welen te maken.
De rede van den voorzitter werd door do^
aanwezigen met belangstelling aangehoord elTj
luide toegeuicht. -»
Hierna was het woord aan den penning
meester van het Comité den heer A. Loeber.r 1
Uit het door hem gegeven overzicht der
ontvangsten en uitgaven bleek, dat is ontvan
gen 158.200. te weten aan bijdragen 152-iOÓ i
en a?n gekweekte rente /*5S00.
Uitgegeven werd aan: secretariaat 17,000»,
vergaderingen en sprekers ƒ7900. annonces
en redactie 49.000, drukwerk, boekuitgaven
en leekenlngen ƒ29.500, diverse propaganda'.
56 700. div kleine kosten 1200, totaalL
ƒ161,400. I
Do rekening sluit alzoo met een tekort varr-
ƒ3200, welk bedrag gedekt wordt door het
Inmiddels gevormde garantiefonds.
De kleurlooze middenstof.
Onder dezen titel in het -eerste nummer
schenen van een orgaan, dat wordt uitgege-*
ven door het „Comité tot oprichting eener
onafhankelijke Politieke Organisatie" en ge
redigeerd wordt door D. Relman te Sloten-
bij Amsterdam, den voorzitter van bet combi
té. Dit zal op 18 Ocfober in Krasnapolsky
te Amsterdam eene consüüueerende vergade»
ring houden.
Onafhankelijkheidsfeesten te
H -tterdam. Omtrent het feestprogramma
van Rotterdam ter viering van bet Onafhan
kelijkheid sfeest op 17 November, wordt van
tijd toi tijd het een en ander vernomen.
Zoo verneemt men dat de clou van het feeet!
ook thans evenals ln 1909 bij de Jullana-fees-
