VOOR SCHOOLTIJD
Van Houten'5
DE EEMLAN DER".
Zaterdag 22 November 1913.
eiken echtend een kop
Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
N°, 126 Eerste Blad.
I2°* Jaargang.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO.
3»
Uitgevers: VALKHOFF ft Cft
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f l.OO.
Idem franco per post1.50.
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - O.ÏO.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Déze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1.
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 15 regels.. f
Elke regol meer0.10*
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Grooto letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen
tot het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wjrdt oj
aanvraag toegezonden.
Kennisgevingen.
De Burgemeester van Amersfoort,
Gezien art. 41 der Gemeentewet;
Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer gemeente zal vergaderen op Dins
dag, den 25. November aanstaande, des namid
dags ten 8 ure.
Amersfoort, den 2T. November 1913.
De Burgemeester voornoemd,
VAN RANDNVUCK.
Burgemeester en Wethouders VGn Amersfoort
brengen ter algemeene kennis dat de prijs der
beerstoffen, aanwezig op het terrein der gemeen
te-reiniging, gedurende de maanden November
én December dezes jaars met f 0.02 per ton
wordt verminderd.
Amersfoort, 20 November 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester.
A. R. VEENSTRA. v. RANDWIJCK.
uuitschland.
B er lij n, 2 2 N o v. De gewone rijksbe-
grooting van 1914 bedraagt in ontvangsten en.
uitgaven 3.403.0JJ.671 mark, zijnde 174.3d7.C14
minder dan de begroeiing van het vorige
jaar met inbegrip van de suppletoir^ begroo
ting.
aar aanleiding van de legerwetten van 913
zijn in de begrooting opgenomen 152.782.119
mark blijvende uitgaven en 2(38.820.871 ui< ga
ven voor eens, te zamen 421.(502.990 mark.
\oor sckuidaclgiug is 68.883.399 mark uit
getrokken; \oor leeiung 17.697.100 mark tegen
39.151.035 in het vorige jaar.
De blijvende uitgaven van de gewone
begrooting nedrageu 2.662.921.095 mark
^213.161.9oó meer), waaro ider voor bestuur
van net rijksleger 871.805.789 (96.420.503
meer), nestuur n de rijksmarine 221.062.. 17
^22.666.274 meer), voor de rijksschuid
219.413.806 (11.630 076 meer).
l>e uitgaven voor ee^s bedragen 740.090.576
mark (^>0/.549.012 minder), waaronaer voor
bestuur van het rijksleger 341.823' 8
C235.776.909 minder), voor bestuur van de rijks-
marine 237.479.550 (4.270.999 meer).
Ook in Saksen zal de civiele lijst verhoogd
worden. Twee prinsen, de kroonprins George
en prins Iriedrich Christian, women in het
volgende jaar 21 jaar, de laatste op den
3lslen December. Naar aanleiding daarvan
moeten üun toelagen yan inrichting worden
uitgekeerd van respectievelijk 77.083 en
30.833 mark en ver dier apanages, die volgens
de huis wet van 1S37 bedragen 92.500 voor den
kroonprins en 61.666 mark voor zijn broeder
De regoerinjg stelt echter voor, omdat de
waarde van het geld sedert 1837 is gedaald,
de apanages nog met een derde te verkoo-
gen en le bepalen voor den kroonprins op
125.000 mark en voor zijn broeder op 85.000
mark.
Engeland.
De postmeester-generaal heeft aan eene
deputatie van postbeambten medegedeeld,
dal de door ben verlangde verhooping van
hunne loonen met 15 pCL niet kan worden
toegestaan. Echter zal dadelijk eene zekere
verhooging worden toegekend, die een be-
drap van li millioen p. st zal vorderen. Zij
zal hoofdzakelijk ten goede komen aan de
beambten, wier weekloon in Londen 35 shil
lings en elders 30 shillings niet te boven gaal,
Oostenrijk.
Weenen, 21 Nov. In de commissie -
buitenlandsche zaken van de Hongaa.
delegatie is Rakovozky tot den 26en va
zittingen der commissie uitgesloten. Hij ver
wijderde zich op uitnoodiging van den voor
zitter.
In antwoord aan een spreker rechtvaar
digde minister-president Tisza het dienst
doen van de parlementswacht in de zittingen
van de delegatie. Andrassy bestreed de mee-
ïring van Tisza en vroeg de bijeenroeping van
de delegatie tot eene buitengewone zilling.
Apponyi sloot zich aan bij Andrassy.
T w e e h e telegram. De commissie van
buitenland sche zaken van de Ilongaarsch
delegatie heeft de begrooting van buitenland
sche zaken aangenomen.
Rusland.
In de buurt van Livauia is den Russisdhen
kroonprins, don negenjarigen grootvorst
Alexei, een automobiel-ongeluk overkomen
Op een tocht, dien bij per auto ondernam in
den omtrek van he1 Czarenslot, kwam het
voertuig in eone kromming van deb sniallen
bu* gweg in aanrakiug met een van de andere
zijde komende auto. De schoik was zoo hevig,
dat de jonge grootvorst en zijn geleider uit
de auto werdefn geslingerd; zij bleven echter
ongedeerd ui konden den tocht vervolgen.
Het voorvrl verwekte aan het hof groote
ontsteltenis. De chauffeur schijnt geen schuld
aan het ongeval te hebben; de weg is op de
plaats van het ongeluk buiteaigewoton smal.
De algemeene toestand van den troonsopvol-
ger is juist in den iaatsten lijd belangrijk ver
beterd onder den invloed van modderbaden,
waarvoor een torpedoboot dagelijks uit de
badplaats Sakki versöhe modder haalt.
Grieken laua.
De Grieksche regeering heeft de verdragen
van Londen, Bukarest en Athene ter bekrach
tiging bij de Kamer ingediend. Op verzoek
van den minister-president, werd het ver
drag van Athene in handen gesteld van do
commissie, die het adres van antwoord op de
troonrede moet ontwerpen.
japan.
Tokio, 21 No\ uc jiiiiandsche bladien be
richten de ontdekking van een ernstige sa
menzwering, waarin inlanders van Formosa
on (Jlnnces-one zeeroovers belrokkon zijn, en
die ten doel iiad de suikerplantages te plun
deren. Driehonderd personen zijn gevangon
genomen.
Mexico.
Uit Washinrlon wordt aan de Köln. Ztg.
bericht, dat het Amerikaansche optreden in
Mexico vooreerst zal heslaan in terugroeping
van den zaakgelastigde O'Shaughncssy en in
trokking van het verbod tol waponinvoer voor
de Carranzisten, als Huerta niet mocht altre
den, waartoe iiilusschen evenmin aanleiding
bestaat als uitzicht aanwezig is. De blokkade
wordt wel door velen aanbevolen, maar is
nog niet in overweging genomen. Eene e-
wapende inmenging wordt echter niet alleen
lang gcëischt, maar wordt in den Laalsten
lijd ook van andere zijde beschouwd als het
eenige middel om met fatsoen uit den hope-
loozen toestand le komen. Van welingelichte
zijde wordt verzekerd, dat het ingrijpen met
wapengeweld eene besliste zaak is.
President Wilson legt den toestand in dc
stad Mexico zoodanig vit, dat de regeering
van Huerta in staat van ontbinding is en dat,
ofschoon d zaken zich slechts langzaam ont
wikkelen, het zeker is, dat Huerta ten «ilotte
zal bedanken.
Zuid-Afrika.
Kaapstad, 21 Nov. liot Zuid-Afrikaan-
sche partijcongres heeft met algemeene stem
men het gisteren vermelde voorstel tot be
noeming van eene commissie aangenomen.
Allerlei.
Lens, 21 Nov. Toon heden morgen het
personeel in de mijn zou gaan, was de sta
king bijna volkomen in Noc-uds en volkomen
in Draucourt, Marie, Dour ges, Tarvin, Lie-
vin, Escarpellcs, Courrières, Peurchin, Aus-
tricourt en Tereny. Een veerde van de werk
lieden werkt in de mijnen van Bethune. Sla-
kers hielden de werklieden legen, die kwa
men uit de stations Chockes, Liiliers en Per
nes (Artois); dientengevolge ontbreken 300
man van het personeel der mijnen van Brucy.
In eene mijn te Bethiuie werd eene machine
gevonden, die uil hol spoor was gelicht en
op het talud gelegd.
P a r ij s, 21 N o v. De bladen bevatten een
telegram uit Sevilla, berichtende dat de uit
ASctlrid komende sneltrein in het slation Era-
palpa in botsing is geweest mot vier goede
renwagens. Vijf reizigers zijn ernstig gewond
verscheidcnen gekneusd.
Kameroverzicht.
Tweede Hamer.
Na goedkeuring van eenige kleine wetsomt
werpen, o.a. betreffende den aanleg vam een
telefoonkabel tussohen Nederland en Enge
land, werd Vrijdag voortgezet het algemeen
dfcbat over de Indische begrooting.
De Mi n its t c r van Koloniën djupli-
ceerendc, verzekerde, dal indien de drie ge
ïnterneerden, Douwes Dekker, Jipto en Soe
wardi, zijn bemiddeling inroepen en hem de
overtuiging schenken, dat ziji voortaan als
nn'ige burgers in Indiië zullen leven, hij voor
allo drio bemkldellmg, Ier verkrijging van
clementie, zal niroepen. Echter, aan den Gou
verneur-generaal blijft de beslissing.
De Minister, nagaande de verhouding tus-
schen een Minister en een Gouv.-gonaraal
verzekerde, dat de heer Idenburg, desgevraagd
aan he.n m. bewerking heeft toegezegd en dat
do verhouding tusschan hem en den heer
Idenburg op het oogenbkk uitmuntend is. Op
onderwijsgebied moet, naar de Minister be
toogde, het hoofdbeginsel zijn, dat het onder
wijs dient te voldoen aan de behoeften van
hon, aan wie 't wordt gogevon; daarom dient
in Islamitische streken overal degelijk gouveir-
nem e nis-oud «_r w ijs te worden gegeven en
voorts moet de Regeering steunen het bijzon
der onderwijs, waar daaraan behoefte blijkli.
Op een nadere vraag van dein heer Nolens
an woordde de Minister, dat z.L het onder
wijs aan oen bijzondere school mag doortrok
ken zijn van den gegst, welken die school
voorstaat.
Het algemeen debat is gesloten.
Bij het verdere debat criüiseerde de heer
Mend els (s.d.) scherp het arrcsi van helt
Hoog Militair Gerechtshof, waarbij met lut
tele geldboete wesiens mishandeling zijin ge
straft de sergeanten Deysenroth en Idiixg, die
wegens verkrachting en mishandeling op
Soemba door den Krijgsraad eerst ver oor-
Reclame.
deeld werden tot -langdurige gevangcnisstimf.
Spr. stelde een motie voor, waarin bij de Re
geering wordt aangedrongen tor kennis vain
liet Indische leger ic brengen, dat wreedhe
den moeten worden tegengegaan on niret ver
goelijkt zullon worden en waarbij voorts ver
zocht wordt alsnog verwijd er ing van iberde
sergeanten uil het leger te bevorderen en te
onderzoeken of inderdaad kapitein van Krie
ken hen tot mishandeling heeft aangespoord
of aangemoedigd.
De hernieuwde afdeelnigen kozon tot voor
zit' or dc heereai Rink, van Nispeti (Nijmegen),
vai Doorn, Lobman en Bos.
De heer van Hamel (u. 1.) critisecrdc ook
het arrest van hot Hoog Militair Gerechtshof,
waarvan de motiveering uit ethisch oogpunt
verbluffend is.
Een proolamatio diende z. i. ïn rechte te
worden uitgevoerd, opda4 dergelijke zwak ge
motiveerde vonnissen in het veryolg worden
voorkomen.
De hoeren van Deventer (v. d.) en
F o c k (u. 1.) sloten zich bij don heer van Ha-
meTs betoog aan.
De beer S c h a p er (s. d.) kwam op tegen
de wijze van exploitatie van werkkrachten op
verschillende ondernemingen in Imdië, zonder
dat de justitie ingrijpi-
Berichten.
Ou d-m inister Colijnlu Dcli.
De Sumatra-Post van 29 October meldt
De oud-minister van Oorlog 11. Cohjn, die.
naar men weet, kort na het aftreden van bet
klerikale kabinet via Siberië voor zaken
naar Indië terugkeerde, is bedenociitend in
Deli aangekomen en nam hier zijn inlrek bij
zijn broeder, den bouwmeester van dc Deli-
Maatschappij
Middenstands congres 1911
Naar de N. C. verneemt, is besloten bet raid-
deustandscongres in 1914 te Dordrecht te
houden.
Onafhankelijkheidsfeesten,
liet comité „Plan 1913" te Haarlem heeft '"en
aantal feestavonden georganiseerd, ter vie
ring van de 100-jarige onafhankelijkheid. Don
derdag avond is de reeks geopend met een
schouwburgvoorstelling, waarbij de Letter
kundige Vereeniging J. J. Cremer het drama
„Nacht en Morgenrood" opvoerde.
Pégoud te 's Gravenhage.
Een onderneming te 's Gravenhage heeft
een brief getoond van den vliegenier Pégoud,
waarin deze schrijft, dat hij den 13en en 14en
December te 's Gravenhage zal komen vlie
gen.
Vermoedelijk zal hij zijn acrobatische
luchtvertooningen op „Duindigt" geven.
De kindermoord in den Buik-
slot e rh a m. Me nmeldt ons uit uit Amster
dam:
Naar wij vernemen wordt Dijkman, de per
soon, die zich bij de jolitie als de dader van
den kindermoord had aangemeld, nog steeds
in observatie gehouden. Oogenschijnlijk moe
ten zijne handelingen tot op heden van dien
aard zijn, dat aan storing der geeslvermogcis
niet gedacht kan worden. Ook zijn naaste fa
milieleden zijn in verband hiermede nog eni
gen lijd geleden gehoord.
Teekeningen zoek. De teokeningen
van het al of niet tegenover het Vredespaleis
te stichten gebouw der Bataafsche Petro-
leummaatschappij, doe berustten op het Haag-
sche gemeentehuis, zijn zoek. Volgens het Vad.
zijn ze op onverklaarbare wijze weggeraakt
De heer Lindo, directeur van de gemeente
werken, deelde aan genoemd blad mede, niet
met zekerheid te kunnen zeggen wat er met
de teekeningen gebeurd
Onder dc tram. Gisterenmiddag werd
door de Noordwijksche tram te Rijnsburg het
achtjarig zoontje van Van den Eek doodge
reden.
Door de tram overreden. Men
meldt or uit 's Gravenhage:
Een jongeman en zijn meisje, die op de
iramraiis liepen ter hoogte van de glooiing
langs het Kanaal aahter de algemeene be
graafplaats werden gisterenavond aangereden
door een eleotrisohe tram vn'n lijn 9.
Hot iueisje geraakte onder den wagen cm
werd "\rteselijk vermingt; zij was anmitklel-
lijk dood. Dc jongeman wexd niot ernstig
vei wond. Zijn toestand was echter tengevol
ge vam het gebeurde van dien aard, dat hij
per zieken-aulo van den gemeentelij-ken eer
ste hulpdienst huiswaarts moest worden ge
bracht. Daar het gedeelte van de tramlijn,
la gs bedoelde glooiing, als zijnde geen weg
voor het gewone verkeer, niet verlicht is.
heeft de trambestuurder de beide personeD
met op de ïv .is zien loopen.
Het'ongcluk van Donderdag avond, waarbij
een meisje doo<r een tram van lijn 9 werd
overreden, is veroorzaakt doordat zij met haar
vrijer liep op het tramspoor van de lijn, waar
op een tram van Scheveningen aankwam;
deze tram ziende, gingen zij op het andere
spoor loopen en werden toen door eene in
volle, vaart naar Scheveningen gaanden mo
torwagen gegrepen. De jongeman werd buiten
dc rails geworpen, maar het meisje, dat juist
'binnen de sporen liep, geraakte onder de
Iram
Verdronken. Donderdagavond te
half zeven is bij het overvaren van de Kluit
te Gameren uit een roeiboot ovej* boord ge
slagen en verdronken Hcssel Prook, oud 51
jaar, gepensioneerd mi.itair le Dordrecht wo
nende.
Te Balfo (Gr.) is levenloos uit het ka laai
opgehaald de gepens. O. I. militair A. R., die
sedert eenige dagen vermist werd.
School- en Kerknieuws.
's-G ravenhage, 21 November.
Examen Wiskunde M. O., akte K L
Opgeroepen 3, opgekomen 2, teruggetrokken
I ennd. Geslaagd de heeren A. Blok, Utrecht
H. Reys, Rotterdam.
- D r. P. W. M e r k e s. Dr. P. W. Men
kes, Teeraar in 't Duitsch en Engelsch aan hel
Gymnasium der Vereeniging voor Hooger On
derwijs op Gereformeerden grondslag, is te
Amsterdam overleden. De overledene behoorde
tot de oudste leeraren van het Gymnasium en
was sinds de oprichting werkzaam aan deze
instelling.
Grafmonument prof. dr. P. II.
Ritter. Gisterenmorgen is te Utrecht op
het graf van prof. Ritter het door den
Ulrechtschen architect Kuiler ontworpen
monument onthuld. Nadat ds. J. W. K. Hoe
vers, Evangel. Luthersch predikant uit Rot
terdam, een rede had uitgesproken, droeg
profè d'Aulnis de Bourouill het monument
over aan de weduwe en beide zonen van
prof. Rilter, die bij de plechtigheid tegen
woordig waren.
Verschillende autoriteiten, professoren en
studenten gaven door hun aanwezigheid blijk
van hun belangstelling.
Wegens gebrek aan plaatsruimte moeten
enkele stukken tot een volgend nummer blij
ven liggen.
ltaadsagenda.
Agenda voor de openbare vergadering
van den Raad der gemeente Amersfoort op
Dinsdag 25 November 1913, des avonds ten
8 ure.
1. Benoeming van con rector aan hel Gym
nasium.
2. Benoeming van een lid voor de reclame
commissie (vacature Ruys).
3. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot het verleenen van eervol ontslag,
overeenkomstig verzoek, aan den onderwij
zer aan school C, W. C. B. de Blécourt.
4. Voorstel van Burgemeester en Weihou
ders tot het verleenen van eervol onlslag aan
de onderwijzeres in dc nuttige handwerken
aan school F, mej. G. II. Worffel.
5. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot het verleenen van verlof aan de on
derwijzeres in de nuttige handwerken aan
school F, mej. G. II. Worffel.
6. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tol hel verleenen van verlof aan de
onderwijzeres in dc nuttige handwerken aan
school F, Mej. S. C. J. Verweij.
7. Voorstel van Burgcmecste ren Wethou
ders tot het verleenen van verlof aan de on
derwijzeres in de nuttige handwerken aan
school E, mej. A. J. W. Th. Bremer.
8. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot verlenging van dc tijdelijke aanstel
ling van T. Kielstra als lecraar aan het Gym
nasium.
9. Praeadvies van Burgemeester en Wet
houders betreffende bet verzoek van het be
stuur der Ambachtsschool om verhooging
van subsidie en overname door de gemeente
van het gebouw.
10. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot aanwijzing van een gebouw voor
den keuringsdienst van eet- en drinkwaren.
11. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders in zake vorlichting van den Soest er-
weg.
12. Praeadvies van Burgemeester en Wet
houders inzake verlichting van de Kromme-
straat.
13. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot wijziging van de verordening op
het beheer der gasfabriek en waterleiding.
14. Praeadvies van Burgemeester en WoN
houders op het adres van eenige schippers
tot verlaging van vuur-, hawn- en tongcld,
met voorstel van Burgemeester cn Wethou
ders tot vaststelling der verordening op de
heffing van vuur-, haven- cn tongcld.
15. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot vaststelling van gewijzigde verorde
ningen op dc heffing van schoolgelden voor
lager onderwijs.
16. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders betreffende de vrijstelling inzake het ge
ven van herhalingsonderwijs aan meisjes.
17. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders lot aankoop van een perceeltje grond
van H. L. van Eybcrgen, aan dc van Asch
van Wijokstraat, hoek Wijersstraat.
18. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot onbewoonbaarverklaring van hel
perceel UtrechLsche straat no. 13, tocbehoo*
rende aan D. A. Stöver.
19. Voorstel van Burgemeester en Wethoo
ders inzake rentegevend beleggen van oxct
lollige kasgelden.
20. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders om hun de bevoegdheid te geven het
opnemen van de boeken en kas van dcai
gemeente-ontvanger op te dragen aan een lid
van hun college of aan een ambtenaar.
21. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot het doen van betalingen uit den
post voor onvoorziene uitgaven der begroo
ting, dienst 1913.
22. Voorstel van Bungemeester en Wethou
ders tot het doen van af- en overschrijvin
gen op dc begrooting, dienst 1913.
23. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot wijziging der begrooting, dienst
1913.
24. Rapport reclame-commissie, 2e ge
deelte.
25. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot vaststelling van het 6e aanvullings
kohier der inkomstenbelasting.
Begrooting der bedrijven.
Gedopuleexde Stalen h bben legen de bij
bes-luit van 29 Juli j.L vastgestelde Verojxie*
ninig op het beheer van de Gasfabriek en War
leffieidïng, cünigo opmerkingeln gemaakt.
Het voornaamste bezwaar tegen de veror
dening is kei ontbreken vain do begrooting.
Wel gevoelen Gedeputeerde Staten dat, nu
de bedrijven geheel op zich zolf (koimen tc
slaan en commercieel zullen worden beheerd,
eon begrooting kan woixlen gemitst en dal zij,
bij eventueel bethoud, niet de plaats kan in
nemen van de kas-begrootilng in hot algemeen
gameentebeheer. Evenwel is het college van
oo deel, dat èn volgons de bepalingen der
Gemeentewet, èn praulisdh, ter verzekering
van de eenheid in het gemeentelijk 'bestjuia\
de Gemeenteraad vóór den 'aanvang van he(
jaar de lijnen zal hebben aan te geven lang*
wJlke de bedrijfspolitiok zich zal hebben tl
bewegen. Uk cttt oogpunt bezien, acht bei