„DE EEMLANDER". Woensdag 17 December 1913. BUITENLAND. FEUILLETON. DOKTER JOOST N°. 147 Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoortf l.OO, Idem franco per post 1.50. Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O. I O. Afzonderlijke nummers 0.05. Deze Coiirant veracliijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdageo. Advei tentiön gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. o.io. PRIJS DER AD VERTENT1EN: Van 15 regels.* f 0-50* Elke regel meer Dienstaanbiedingen 25 cents b\j vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeeligo bepalingen tot het herhaald advorteoron in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wjrdt of aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. De Burgemeester van Amersfoort; Gezien art. 41 der Gemeentewet Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de Raad dezer gemeente zal vergaderen op Vrijdag, den 19. December aanstaande, des namiddags ten 2 ure. Amersfoort, den 16. December 1913. De Burgemeester voornoemd, VAN RANDWDCK. KAMER VAN ARBblD VOOR DE BOUW BEDRIJVEN TE AMERSFOOR1. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen het volgende ter kennis van de hoofden of bestuurders van de* bedrijven, welke in de bovengenoemde kamer van arbeid vertegen woordigd zijn, te weten het bewerKen van hout, steen of metalen, hei leggen van eiectrische geleidingen of van gas- o: waterleiding, het schilder- en stoffeerders-, ^.hangers-, heiers-, stucadoors-, aardwerkers- sh iuimakersbedrijf, het ontwerpen van- en i v.iiv toezicht bij het uitvoeren van woedrijven. .ij zijn verplicht vóór 15 Januari a.s. eene jst of zoo noodig lijsten op te maken van de iamen en van de voornamen der personen, die n hun bedrijf bii.nen het gebied der kamer van arbeid als patroons of in hun dienst als werk lieden werkzaam zijn of geweest zijn gedurende het laatst verioopen kalenderjaar of, indien het een in art. 76 vun het kiesreglement genoemd bedrijf (seizoenbedrijf) betreft, gedurende' den tijd, die ingevolge dat artikel ten aanz.en van bedoeld bedrijf als kalenderjaar geldt. Zijn bedoelde personen slechts in ééne ge meente werkzaam geweest, dan zendt het hoofd of de bestuurder vóór 15 Januari de lijst, waar óp die personen zijn vermeld, aan burgemeester en wethouders dier gemeente. Zijn zij in meer dan eene gemeente werk zaam geweest, dan wordt bedoelde lijst gezon den aan burgemeester en wethouders der ge meente, waar zij het laatst werkzaam zijn ge weest. Op de bjsten worden niet vermeld zij, die gedurende ^en bovenaangegeven tijd niet bin nen het gebied der kamer van arbeid bij het zelfde hoofd of denzeliden bestuurder werk zaam zijn geweest, die geen ingezetenen des rijks of geen Nedcilanders zijn of die op 15 Februari a.s. den leeftijd van 25 jaren niet zullen hebben bereikt. Voorts wordt ter kennis gebracht van hen, die gedurende het laatstverloopen kalenderjaar of gedurende den tijd, die ingevolge art. 76 van het kiesreglement voor kalenderjaar geldt, niet in het bedrijf van hetzelfde hoofd of denzelfden bestuurder zijn geweest, doch die aanspraak kunnen maken om geplaatst te worden op eene kiezerslijst voor de kamer van arbeid, dat zij daarvan vóór 15 Januari a.s. aangifte kunnen doen bij burgemeester en wethouders der ge meente, waar zij werkzaam zijn geweest of het laatst werkzaam zijn geweest. De formulieren der lijsten en der aangiften zijn van heden af kosteloos verkrijgbaar ter se cretarie dezer gemeente, op werkdagen geopend van des voor middags 9 tot des namiddags 1 uur. Amersfoort, 15 December 1913. Burgemeester en Wethouders voornoemd. De Secretaris, De Burgemeester, A. R. VEENSTRA. v. RAND WIJCK. tlniee üuquêie. Wij beginnen heden met de publicalie van de antwoorden, ingekomen naar aanlei ding van onze enquête. Zij zullen, voorzoo ver de plaatsruimte het toelaat, geplaatst worden in de volgorde, waarin wij ze ont vingen. liet is ons gebleken, dat er 'n zekere tegen zin beslaat om de stukken te onderteekenen. Onze eerste inzender althans weigerL zulks beslist. Wij hopen, dat dit voorbeeld geen navolging zal vinden. Wel ligt er eenige waarheid in hetgeen de geachte inzender ons schrijft: „In het algemeen zou ik onderteckening minder juist vinden, daar 't ook aankom! op wat ge zegd wordt, niet op wie het zegt. Het oor deel van de lezers blijft dan ook meer onbe vangen" maar deze opva'lling is toch niet geheel de onze. Wij gelooven, dat de lezers en stellig de leden van de Reclame-com missie meer waarde zullen hechten aan het oordeel van vooraanstaande personen wier qualiteit en reputatie borg zijn voor de wel-ovcrwogenhcid hunner woorden, dan van X, IJ of Z, van wie men niet weel, welk gezag men aan hun advies mag toekennen, ook al begrijpt men, dat wij niet de eersten de besten aangeklampt zullen hebben. Een ander bezwaar van onzen eersten in zender was, dat hij zich niet geroepen ge voelde als criticus over den gemeenteraad op te treden. Ook dit bezwaar kunnen wij niet deelen; wij vroegen niet om critiek, welke in den regel afbrekend is, wij wenschen juist opbouwend werk; niet over wat gedaan is maar over wat gedaan moet worden, wilden wij verschillende denkbeelden uitlok ken; en het was alweer niet alleen de ge meente, die wij in de zaak betrokken maar ook de burgerij zelve. Wij willen de door ons gestelde vraag nog even herhalen: Wat is er noodig en wat kan of moet er, zoowel door de gemeente als door de burgerij gedaan worden om de vestiging van nieuwe gegoede inwoners in deze gemeente te bevorderen?" Het eerste antwoord, dat ons bereikte, la ten wij hier volgen: Geachte Redactie! Naar aanleiding van uw vraag: „Wat is er noodig en wat kan of moet er gedaan wor den enz.', wil het mij voorkomen, dat achter het woord „gedaan" hadden moeten volgen de woorden „of gelaten". Daar blijkens uw missive het antwoord eenigszins spoedig wordt ingewacht, wilt U mij wel vergunnen verloopig dit te doen tnel een paar aanhalingen win anderen. lo. Het in de vorige week in de Handels vereniging Rotterdam gesprokene door den voorzitter, de heer Ed. G. Schurmann en door den burgemeester, mr. A. R. Zimmermann, zie N. Rolt. Crt. van 10 December, ochtend blad. 2o. Een goede administratie mag nooit met de aan hare zorgen toevertrouwde fondsen speculaties op touw zetten. 3o. Het bekende: Vriend, die hie rstaat aan deze sloot Mij dunkt, ze is U wat te groot Aleer ge dus uw sprong begint, Zoo waak, dat gij u wel bezint, enz. 4o De fabel van den os en de kikvorsch. Hopende hiermede mijn steentje te heb ben bijgedragen. Uw dienstw. LT. (Wordil vervolgd.) Politiek Overzicht De geschillen over den Urientspoorweg. De Orientspoorweguvweslie neemt gaande weg een vorm aan, uie dreigt te leiden tol een conihot. Over de geschiedenis van deze zaak deelt de Neue l-reie Presse mede, dat in het jaar 1363 Oustennj-it-lionganje berv.ë, Bul garije en TuirKije tot uitvoering >an het lici - üjnsche verdrag eene oworeenzoiiist hebben uesiolen betreffende het bouw m van spoorwe gen maar Konslantinoped en bcLrefteiid© de behandeling van het personen- en het goe derenverkeer op deze lijaienIn art. 9 vain dit verdrag, dat bcucend is ais de Convention a quatre, wordt gezegd: „Op de ingevolge deze overeenkomst te bouwen spoorwegen zal in hetzelfde land zoowel wat de prijzen van ver voer en de openbare hellingen, als wat den tijd en de wijze van verzending betreft, geen verschil gemaakt worden tusscne-n de onder danen van de contracteerende pailijon. Even eens zullen in alle bovengenoemde opzich ten de uit het gebied van de eene in het ge bied van de andere partij ingevoerde of door het laatstgenoemde gebied gaande transpor ten in geen geval ongunstiger behandeld wor den dan de inlandsche goederen", in deze conventie is het beginsel van dje meeslbegun- stigmg in het internationale verkeer opgeno men, zoodiat het verkeer uit Oostenrijk-Hon garije niet ainders belast en beperkt mag wor- den dan het binnenlandsche verkeer van den betrokken slaaL Verder bestaat de verplich ting, rechtatirceksche tarieven op Le stellen en daarbij gelijke tarief-eenheidsprijzen wist le stellen. Dit is de inhoud van het verdrag in liet wederzijdsohe verkeer, en daaruit blijkt, dat Servië gehouden is den stelregel der behandeling van de mede-coffitracUnlen op den voet van de meeslbegunsLigste partij tóe te passen en rechtstreeksche tarieven aan te wenden. Servië is de rechtsopvolger van Turkije, en de inlijving van Turksch gebied bij Servië kan de gesloten Lardefverdragen niet opheffen. Niettemin beweert Servië, dat het spoor wegverdrag van 1883 op het nieuwe gebied, dat het in de vredesverdragen van Londen en van Bukarest heeft verkregen, geene toepassing vindt en daarvoor niet geldt. Servië heeft ook reeds de conclusion van deze rechtsopvatting ge trokken; het verlangt, dat voor poederen, die van de Iiongaarsche staatsspoorwegen over de Servische spoorwegen overgaan naar de voormalige. Turksahe lijnen, die zich nu op Servisch gebied bevindën, in Belgrado nieuwe vrachtbrieven worden afgegeven, zoo dal het vervoer naar rechlstreuksche tarieven, in. strijd met de bepalingen van de overeen komst, onmogelijk wordt. Door deze beschik king zou de handel van Oostenrijk-Ilongarije en oak van Duitscliland uit het westelijke Balkarvgebied uitgeschakeld worden; inzon derheid hot vorkeer met hot gehied van Mo naster en mot Saloniki zou ernstig lijden. In de delegatiën van Oostenrijk-Ilongarije is deze zaak ter sprake gebracht en de ant woorden, die vanwege de regcering zijn ge geven, laten er geen twijfel over bestaan, dat de regeering van de monarchie zich er van bewust is, dat hierbij gewichtige belangen van de monarchie betrokken zijn. Zij wil zich niot enkel bepalen tot een protest tegen de rechtsopvatting en de maatregelen van de Servische regeering, maar is beslopen tot be scherming van hare belangen op te komen. Graaf Berchtold heeft in de Oostemijksche delegatie over de vrijheid van den weg naar Saloniki. gezegd: „Wij beschouwen de bepalin gen van de Convention a quatre, die hierover alLijd heeft bestaan en nog bestaat, als een waarborg op dit gebied en met het oog op dit doel de vrijheid van den weg naar Salo niki als een onvervreemdbaar bezit". Daar uit blijkt, dat zich een nieuwe diplomatieke strijd lusschen Oostenrijk-Ilongarije en Ser vië heeft ontwikkeld, waarin ook Duitsch- land op grond van de bestaande verdragen is gemoeid. De Orienf-spoorvvegmaatschappij kan op dit oogenblik van den spoorweg naar Salo niki slechts het kleine gedeelte op Grieksch gehied, dat van Saloniki loopt naar Gumend- je, exploiteeren. Op het grootste gedeelte van haar not heeft de Servische rcgcerinp de staatsexploitatie ingevoerd; zij houdt het rol lend materieel en de inkomsten der exploi tatie achter en weigert aan de maatschappij toe te staan, zelve weder de exploitatie van haar net ter hand te nemen. Dat is in met het besluit van de Londenscbe conferen tie, waarbij is bepaald, dat de oorlogvoeren de staten dadelijk na het einde van de vijan delijkheden de particuliere spoorwegmaat schappijen moeten herstellen in hunne con- tractueele rechten en dat deze rechten slechts mogen worden gewijzigd met toestemming van den nieuwen bezitter van het gebied en •van de maatschappijen. Ook hier verleent Oostenrijk-Hongarije steun aan de protesten van de spoorwegmaatschappij tcjen de Ser vische taktiok, die hare rechten schendt. Deze protesten zijn redds niet zonder uit werking geweest, want volgens de verkla ring van graaf Berchtold, de minister van builtenlandsche zaken van Oostenrijk-Ilon garije, in de Oostenrijksche delegatie, heeft de Servische minister-president Pasics toe gezegd, dat Servië de verplichtingen zou ver vullen ,uit de convention quatre voort vloeiende. Duitscliland. München, 16 Dec. Heden voormiddag elf uur, heeft het Duilsche Kcizerspaar het raadhuis bezichtigd. De opper-burgemeester hield eene toespraak. De keizer antwoordde met een woord van dank voor de ontvangst. Hij drukte zijne vreugde uit over de vcr- eeuiiging van de Duilsche stammen en over de daaruit voortvloeiende ontwikkeling van de binnenlandsche geestelijie en materieele rachten onder de zegeningen van den vrede. De overplaatsing van den Duitschen kroon prins uit zijn commando ais kolonel cn com mandant van het le lijfliuzarenrcgiment t# Dantzig naar den grootcn generalen staf brengt den toekomstigen troonsopvolgcr naar Berlijn terug. Hij is, naar gemeld wordt, de eerste Hohenzollcr, die in den genera len staf dienst zal doen. Tot bevelhebber van de „Schutztruppe^ voor Oost-Afrika is benoemd de luitenant kolonel von Lettow-Vorbeok. Zijn voorganger in ddt ambt, baron von Schlcinitz, was in conflict gekomen met den gouverneur von Rechenberg, welk conflict door de benoeming van een ander als militair bevelhebber ten gunste van het burgerlijk gezag en dus in den zin van de groote meerderheid van den rijks dag schijnt le zijn opgelost. Den 9en December heeft te Berlijn in het gebouw van den rijksdag eene vergadering plaats gehad van Duilsche parlementsleden, met hel doel de door dc verzoeningsconieren- lie tc Bern op Pinksteren van 1913 ingestelde permanente commissie van de Duitscii-Franr scho verzocningsconfcrciitic door coöplatis aan te vullen en te con.vlitueeren. De Fransche afdeoling van het comité heeft zich reeds ge constitueerd. Besloten werd tot de benoeming van een bestuur van vijf leden, behoorendo lot de vijf in het comité vertegenwoordigde partijen. In dit bestuur zijn gekozen de heer ren Belzer (centrum), Breuer (nation aal-libe raal), Ilaase (sociaal-democraat), Huussman (vrijzinnige) en Riekiin (Elzasser), allen leden van don rijksdag; voorzitter is de afgevaar digde Haussmann. Aan hot bestuur is opge dragen, voorstellen te doen van de wijze, waarop gezamenlijk zal worden opgetreden. Er werd medegcueelu, dat van de Fransche deelnemers aan de conferentie te Bern twee zijn opgetreden in het nieuwe miuisterie en dat de minister Caillaux schriftelijk van zijne sympathie, cn instemming aan de conferentie te Bern heeft blijk gegeven. Frankrijk. De Fransche ambassadeur te Petersburg Dolcassé is in Parijs aangekomen, om met df regeering voeling te nemen. P a r ij s 16 Dec. In eon in hot Elyséc go- houden ministerraad heeft de minister vaaa financiën twee besluiten laten onderteekenen, waarbij worden ingetrokken hel lceningscwit- werp en het ontwerp van dc successiebelas ting, die door de vorige regeoring waren in gediend. De intrekking van het tweede ont>« werp was een gevolg van de intrekking van hel eerste. Do minister gaf daarbij eenige aanwijzin gen over den fimwicieelen toestand. Hij zal dies eerst volledig aan de regeering kunnen uit eenzetten, wanneer het totale bedrag bekend zal zijn van de buitengewone uilgaven voor de nationale verdediging, waarin verschillen^ de diensten hem zullen steunen. De minister gaf te kennen, dal hij zonder verwijl, lot dek king van de militaire uitgaven, een of mcei ontwerpen tot belasting vau den verkregen rijkdom zal voorstellen. P ar ij s, 16 Dec. In den Senaat heeft Gau- din de Vohaine de regeoring geïnterpelleerd over hare verklaring en eene motie ingediend, waarin gevraagd wordt den uittocht van ka- Des levens' smart ontlokte aan het dichter hart de schoonste zangen. EN ZIJN ZEVEN ZORGEN. 40 DOOB MARIE DIERS. „Ja, zeker om mij te bedanken voor alle weldaden, die ik je beweczen heb, voor al het geld, dat ik je heb gestuurd, voor al mijn hulp?" „Ja, natuurlijk!" antwoordde Erwin met •een trotsch lachje. „Daarom heb jij, dwaze jongen, zeker ook nooit geschreven, opdat ik je geen geld zou zenden en zoo je hongerkuur storen? Ik heb er wel eens aan gedacht. Maar het hindert niet Zulk soort parveimiachtigheid heeft ieder flink jongmensch noodig. Tijd, om ge noeg te eten, heb je ook alüjd nog volop in het leven, en ais het je het leven had gekost, nu, dan was je er niet meer geweest. Op een menschenleven meer of minder komt het niet zoo .erg aan, maar hoe het zich ontwikkelt, dat is de kwestie. Nietwaar, ine. .der Eversmann?" „Och God, dokter, kom ik nitf aan de beurt?" „Zeker, oudje. Kom maar hier. We zullen eens zien, of je pakje werkelijk xoo zwaar ds, als het wel hikt." De oude kwam strompelend nader, en Er- win maakte plaats. Dokter Joost nam haar in 't verhoor, bevoelde haar beenderen, sprak een paar troostwoorden," bromde wat en schreef haar druppels voor. Bijzonder veel opgewekter stond ze weer op. ,Jk dank U wel, dokter." „Zoo? Het is toch altijd nog een geluk, dat er schoenlappers zijn," zei deze. Erwin wachtte geduldig, totdat alle pa tiënten weg waren; toen kwam er zoowel voor den ouden als voor den jongen man een heerlijk uur. Ze gingen op de sofa zitten, en er volgde een gedachtenwisseling, zoo vrij en open en mooi, dat het den oude wonder lijk heerlijk te moede werd. Zeker, deze kijk-in-de-wereld was hem reeds voor. Wat pakte die jf-ngen het leven flink en moedig aan! Niets aan hem was bekrompen, hij schiep zich geen kleine, kwellende zorgen, zijn streven was als hij zelf, groot Voor al den levensangst, die den blik kluistert, daden en gedachten zoo haas tig en onvrij maakt, was hier geen plaats. Dit menschenldnd kende de oneffenheden op het levenspad: de leugen en de scheiding en de zorg voor het noodzakelijkste levens onderhoud; door moedige volharding was hij ze te boven gekomen. Dat juist maakte hem groot, niet zijn ver stand en de geschiktheid voor zijn werk de den dat. En dal was een van de machtigste uren uit het leven van dokter Joost, toen hij zich zelf bekende, zonder afgunst te voelen, of behoefte, zich zelf te troosten, dat zijn eigen leven en karakter niet zooveel waard waren als die van dezen jongen man. Deze hier was een wereldveroveraar, die heerschappij bezat over alle dingen cn feiten. Hij, Joost, was hel niet. En toch werd hij niet door een mismoedige stemming overmeesterd, want hij voelde er zich gelukkig over, dal dit mooie jonge leven bestond en dat hij hel mocht kennen. Den volgenden morgen waren alle daken en straten wit, en de zon deed de sneeuw glinsteren. Voor de „Leeuwenapollieek" stond een jonge man, die den vorigen avond in de stad was gekomen, die vroeger als knaap daar twintig maal per dag uit- ©n mgesprongen was, en die nu als man met een gevoel van vrijen trots en diep medelijden naar de bovenvensters keek. En toen het ma- gere gezicht van een grijsaard met samen geperste lippen daar eensklaps verscheen en volgens zijn oude, droevige gewoonte de oogen liet gaan over bet marktplein en het gehate huis op den hoek van de markt, toen zond hij een groet naar boven. Het gelaat van den grijsaard scheen plotseling te ver- steenen, en daarna werd het door een don kenen blos ov ontogen. Het volgende oogenblik was het verdwenen. Er verliep een geruime tijd, voordat er weer iets gebeurde. Maar daar, achter de vensterruiten, knielde een oud, afgeleefd, ge broken man neer, door wiens hart voor den eerste keer sedert onheugelijke tqden het bloed warm met grooten aandrang stroom de. Hij wrong de handen en had een gevoel, waarvan hij niet kon zeggen, of het smart dan wel vreugde was. Heit suisde hem in de ooren. Erwin is erl Erwin is erl klonk, gilde, raasde het uit alle hoeken. Met moeite krabbelde hij weer op; hij moest zich aan de stoelen vasthouden. In de woonkamer stond de koffietafel gedekt. „Vrouw zet er nog een kopje bij er is iemand Ze keken, alsof ze een geest zagen, zoo zag hij er uit. „Vadertje zei Klara, maar hij maakte een afwerende beweging met de hand. „Haal hem hier! Ilaal hem hier, anders gaat hij weer weg!" Toen kregen ze een flauw vermoeden. Neen, hij ging niet weg. Hij kwam en groette hen met zijn openhartige oogen en ging achter zijn oud kopje zitten, hij, de man, de levende, te midden van het door toorn en boosheid en zelfkwelling verwoeste cn ver dorde leven. De opwinding om hem heen was groot. De vader wilde met bevende kaken tot hem «preken en kon niet, wist ook niet, wat hij zou zeggen. Tusschon de ure, toen hij hard en wel wetende, wat bij deed, zijn weerspan- migen zoon uit het huis gejaagd had en het oogenblik, waarop hij hem zonder nadere verklaring weer opnam, had zijn heele heer lijkheid zioli in niets opgelost. De moeder en Lieschen liepen af en aan. haalden gebak uit de kast, waagden het nauwelijks te spre ken en waren doodsbang voor het oogen blik, waarop Vader misschien weer het eon of andere vreeselijke woord zou zeggen. Klara echter voelde zich eenigszins verwant aan den oudsten zoon uit de gelijkenis. Ze zat koud en stijf op haar stoel: Ik heb alle dagen Uw wil gedaan en mij hebt gij nooit een kalf geslacht Erwin zei: „Ik ben gekomen, om U te zien, Vader, maar niet, om Uw hulp in t® roepen. Ik heb mijn beroep zelf gekozen, en wil er nu ook alleen voor strijden." De moeder trok hem heimpiijk even aao de mouw, opdat hij niet zoo dwaas zou spieken, en zelfs de vader stamelde een kleine tegenwerping, maar daarbij bleef het Alles was toch niet meer, zooals het ge weest was, cn het werd geen jubelend ver- zo cningsf eest. Wat gestorven, gedood was, koa nooit weer opslaan. Klara keek in het smalle rusitige, koele jongensgezicht, dacht er aan* hoe hot eens van warmte getinteld had, eo zei tot zich zelf: „Zijn hart is koud gewor den!" Ja, zeker er was een groot vuur roet veel water gebluscht. Maar wie dacht nu aan het vuur en aan hen, die het uitgedoofd hadden? Wat gebeurd was, was niet spelen» derwijs gebeurd, cn onder de puinhoopeo Lag meer leed en hailstocht, moer bittere, groote, heilige smart begraven, dan deze zuster, dne nu klaagde, ook maar eyen ver moeden kon. Doch al lag hier ook geen verloren zoon, vej-niertigd door leed en berouw, voor de voeten van zijn vader, zoo stond toch (on dat was waarlijk een trotsch er aanblik) ecu man voor den man. liet almachtige loven was door de doode muur gebroken, en de oude apotheker knipte met do neergeslagen oogleden, alsof hij den stroom van licht, <Ü4 daar plotseling op viel, nauwelijks meet verdragen kon Wordt vervolgd*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1913 | | pagina 1