J. B. v. d. HOEVEN
Vrouwen
LIJSTEN
VOOR FOTS's EN PLATEN
HETBESTE EN GOEDKOOPSTE
LANGEGRACHT 31AMERSFOORT
ADVERTENTIÊN.
LH BOUWER Go.
Cn.racv Pinee-nez
OU Eaajf en Brillen
W. F. A. Groenhuizen,
F. W. v d. Wilde,
N,V, Biochemische Fabriek
„PRAN&"
Fabrieken van Melkproducten.
Groot en Kleinhandel In
BRANDSTOFFEN.
KORTE GRACHT 22,
Instrumentmaker, - Langestraat 42.
F. S. VAN EIJBERGEN
V
M
M
1
M
if
f
K
HolSandiawater.
Gedistilleerd water levert
terugkreeg. Een vrij gewoon geval, dat editor
interessanter wordt als men kennis neemt van
do omzwervingen, welke 'die brief in dia
drie maanden heeft gemaakt, blijkens de véle
adresoen, waarmede de enveloppe is volge
krabbeld en de vele stempels, die de achter
zijde bedekken. De ..Arnlh. Ct." heeft aan de
hand van deze stempels de volgende reisroute
Van de brief uitgezocht:
9 Jan. vertrek van Arnhem, derazelfden dog
Aankomst te Bennekom, waar men een postze
gel van 7$ oent bij dien van 5 cent heeft ge
plakt en onmiddellijk den brief heeft doorge
zonden naar Nice.
Aankomst Nice 11 Jan., aank. te Lissabon
20 Jan., vertrek uit diie stad 21 Jan., aank.
Marseille 24 Jan., Singapore 22 Febr., Welte
vreden 23 Febr., Tand jok Priok 2-1 Febr., Ba
tavia 24 Febr., Weltevreden 16 Maart, Batavia
17 Maart, Arnhem 12 April.
Deze heelo reis hoeft de bitief gemaakt voor
12$ cent. De post heeft al die maanden er
haar goede zorgen aan gewijd, er zijn infor
maties ingewonnen naar het verblijf der ge
adresseerde, er zijn met verschillende hand
aanwijzingen op geschreven, als bord du'
Go en toer, informatie Rott. Lloyd Batavia par
ti pour Lisbohne, enrz., alles voor de som van
12$ cent.
Dorps journalistiek. In een dorp
in de Betuwe is een blad, dat twee maal
s weeks verschijnt. Dezer dagen ontvingen de
abonné's op den gewonen tijd geen krant;
men vroeg aan den uitgever de oorzaak hier
van.
„Wegens de groote schoonmaak kon er he
den geen courant verschijnen", luidde zijn
antwoord. (Hbld.).
School- en Kerknieuws.
Prof. m r. F. A. M o 1 s t e r. Het „N. v.
d. D." schrijft ever den nieuwen hoogleeraar in
het handelsrecht en het failVissementsrecht aan
de gemeentelijke universiteit te Amsterdam
In mr. F .A. Molster is een waardig opvolger
voor den leerstoel van Asser en.Jitta gevonden.
Mr. Molster's verleden als wetenschappelijk
advocaat, fijnvernuftig pleiter in moeilijke en
ingewikkelde zaken, als hoedanig hof en recht
bank evengoed als zijn confrères hem kenden,
staal daar borg voor.
Frederik Adriaan Molster werd 30 Januari
1865 te Amsterdam geboren en is de zoon van
den bekenden Amsterdamschen advocaat mr. J.
A. Molster.
Hij studeerde te Amsterdam en promoveerde
27 Maart 1888 cum laude op een proefschrift,
getiteld„Opzettelijke stranding in het Avarij-
grosrecht."
Prof. mr. T. M. C. Asser was zijn promotor
en sprak hem bij de plechtigheid op zeer eer
volle wijze toe, voorspellende dat de jonge doc
tor een schitterende toekomst tegemoet zou
gaan. Die voorspelling is bewaarheid. Mr. Mol
ster maakte naam als groot kenner van het
handelsrecht en werd een van onze meest be
kende en geëerde advocaten met een zeer uit
gebreide handelspraktijk.
Sinds 1889 voert hij met mr. C D. Asser Jr.
de redactie van het „Magazijn van Handels
recht", welk tijdschrift in 1859 werd opgericht
door zijn vader, den bovengenoemden mr. J. A.
Molster en mr. A. de Vries.
Dat hij zich ook toelegde op de studie van
andere onderdeelen van het recht, bewijzen
verschillende andere bijdragen en geschriften
van zijn hand, o. a. de in 1888 verschenen en
zeer bekend geworden studie „De eigendom
der gemeene heiden en weiden van Gooiland."
Anders dan zijn be;de voorgangers wordt mr.
Molster buitengewoon hoogleeraar, wat hem de
gelegenheid laat om zijn loopbaan als advo
caat nog niet te beëindigen.
Ned. Herv. Predikanten Ver
een i g i n g. Woensdag werd deze vergadering
voortgezet. Dr. Riemens van Dedemsvaart leid
de het onderewerp„Leertucht, haar juist be
grip, hare gevaren en hear, gewenschte toepas
sing in de Hervormde Kerk" in.
Spreker ontwikkelde de volgende stellingen:
1. „Leertucht" houdt het midden tusschen
ïeer-dwang en leer-losbandigheid.
2. In een protestantsche kerk dienen leer
tucht en leervrijheid samen te gaan.
3. De Hervormde Kerk heeft het recht en de
vrijheid door toepassing van leertucht haar
Christelijk-Hervormd karakter te handhaven.
4. Het groote gevaar bij de toepassing der
leertucht is, dat de eene partij de andere uit
werpt, zonder rekening te houden met de veel
zijdigheid van Gods roeping.
5. De leertucht moet niet rechterlijk maar
broederlijk worden toegepest.
6. De Hervormde Kerk moet tegen opvallende
verkeerde uitingen har er leden, met name harer
Evangeliedienaren, als zoodanig, met beroep
dienen en hem blind te maken. Ondanks
zijne blindheid is Faust echter nog niet over
wonnen cn nog eenmaal klinJkt zijn zang,
krachtig en fier, om de werklieden aan te
sporen het door hem ontworpen kanaal te
voltooien.
In de derde en laatste scène van deze afdee-
ling behandelt de componist de laatste oogen-
tófkken van Faust's leven. Mephisfo, als op
richter, komt met zijne Lemur en (of Larven,
bij de Romeinen de schimmen -^r afgestor
venen, inzonderheid de droevige en ongeluk
kige zielen; men beschouwde hen als kwaad
berokkenende godheden), maar laat hen niet
graven aan het door Faust ontworpen ka
naal, doch aan het voor hem bestemde graf.
Bitter en spottend klinkt hun doodgravers-
lied, terwijl men in de begeleiding het doffe
geluid hoort der in den grond gestoken spa
den. Faust, meenende dit het zijne arbeiders
zijn, die zijn werk voltooien, stelt zich de
achoone toekomst voor, die de vrucht zijner
werkzaamheid zal zijn; in hoogste vervoering
roept hij eindelijk urt: „lm Vorgefübl von
solcheni hohen Glüdc, Geniess' ich jetzt den
hbchsten Augenbhdk". Hiermede is, volgens
het met Mephistopheles gesloten verdrag, het
einde van zijn aardsdhe leven gekomenop
aangrijpende wijze wordt ons dan door or
kest en koor het sterven van den rusteloos
zoekenden en strevenden Faust geteekend,
terwijl in het heerlijke naspel het opstijgen
Van zijne ziel naar de hemelsche gewesten
Wordt gesymboliseerd.
III. De oae af deeling behandelt het laatste,
Innig mystieke deel der tragedie; de loute-
van Faust's aan de machten der duister-
lis ontworstelde ziel.
Na «sne korte inleicfing, die den hoorder
op de Schrift protesteeren, maar, binnen de
perken van het reglementair-bepaalde, het al
of niet uittreden der dwalenden overlaten aan
hun eigen consciëntie.
Eene gedachtenwisseling volgde.
Moderne Theologen. Te Am
sterdam heeft in de vergadering van Moderne
Theologen nog gesproken de heer P. B. Wes-
terdijk, over „Het vraagstuk der ascese.
Het vraagstuk der ascese is en blijft volgens
Spr. een vraagstuk, wat blijkt
lo. uit het onbevredigende van verschillende
omschrijvingen van het wezen der ascese
2o. wanneer wij het beschouwen uit a. psy
chologisch, b. ethisch, en c. historisch oog
punt.
De punten ontwikkelde Spr. uitvoerig. Eenig
debat volgde.
Tot leden van het Moderamen werden geko
zen de heeren prof. dr. H. IJ. Groenewegen,
J. A. Bruins, dr. G. A. van den Bergh van
Eysinga en dr. N. T. de Graaf.
Na eene pauze werd door dr. H. T. de Graaf
ingeleid het onderwerp „Geloof en Misdaad."
De heer M. L. Deenik besprak het vraag
punt „Het karakter onzer moderne godsdienst-
prediking en de eischen, die haar mogen en
moeten gesteld worden."
Kerkelijke verkiezing te
's-G r a v e n h a g e. Bij de gehouden stem
ming voor 52 gemachtigden voor hetkiescol-
lege der Ned. Herv. Gemeente te 's-Gravenhage
waren uitgebracht 1G36 geldige stemmen, waar
van op candidaten van „Geloof en Liefde"
fethischen) 500, op die van „Evangelie en
Belijdenis" (confessioneelen) 860 en op die
der Vereeniging van vrijzinnig-hervormden
290 stemmen.
Van de gekozenen waren er 34 candidaat van
„Geloof en Belijdenis", 18 alleen van „E. en B.",
terwijl drie candidaten door alle drie de kerke
lijke kiesvereenigingen waren gesteld.
Kunst en Wetenschap.
De honderdste geboortedag
van Nicola a s B e e ls. Ter herdenking
van den honderdsten verjaardag van de ge
boorte van Hdld ebrand (Nicolaas Beets) gaf
de afdeeling 's Gravenhage en omstreken en
de Jongelleden-afdeeling 's Gravenhage van
het Algemeen Nederlandseh Verbond, giste
ren avond voor een overgroot auditorium
een feestavond in het gebouw Diligentia al
daar.
De tooneelvereeniging Fritomya te 's Gra
venhage voerde een tweetal stukjes op, waar
van de slof ontleend is aan de Camera Ob-
scura n.l. „Een theeavondje bij de familie
Stastok" en ,,De Verguldpartij".
Bij de familie van wijlen prof. Bart van
Hove is bericht ontvangen uit München, dat
hij door den koning van Beieren benoemd
werd tot ridder in de orde van den
H. Michael, een onderscheiding die. naar men
weet, verleend wordt voor verdiensten In
kunsten en wetenschappen.
Blijkbaar werd dit bericht verzonden, zon
der dat de regccring te München nog van het
overlijden van den kunstenaar kennis had
gekregen.
De onderscheiding werd toegekend, naar
aanleiding van de tentoonstelling te München
in het vorige jaar, aan den heer Van Hove in
zijn qualiteit van voorzitter van het comité
voor buitenlandsche kunsttentoonstellingen.
Ook aan den heer B. Ives Browne, te 's-Gra
venhage, secretaris van dat comité, werd ge
lijktijdig dezelfde decoratie verleend.
Shakespeare's Midzomer-
nachtsdroom. Voor de vereeniging Kunst
voor Allen te Arnhem, zal op Vrijdag 8 Mei
des avonds om 7 uur in den Stadsschouwburg
te Arnhem de eerste vertooning in ons land
gegeven worden van Shakespeare's Midzo-
memachtsdroom, door de N. V. „Het Tooneel"
directeur Willem Royaards, waarbij zal wor
den uitgevoerd de muziek van Mendelssohn
door de Arnh. Orkestvereeniging onder lei
ding van Pieter van Anrooy.
Naar het Ved. verneemt, is het be
schilderen van het plafond en hel decoratie-
werk van de sdhouwburgzaal te 's Graven
hage opgedragen aan Henricus, die met de
uitvoering reeds een begin heeft gemaakt
Van den Hak op den Tak.
(Weekpraatje.).
Als men zoo geregeld door in de nieuwsbla
den leest van allerlei bedriegerij, knoeierij, fles-
schentrekkerij en meer van die liefelijke rijs's,
dan krijgt men vaak den indruk, dat de geheele
wereld één verlakkerij en beetnemen] is, en dat
in zachte, opstijgende accoorden ver boven al
hat aardsche wegvoert, volgt het wonder-
schoone koor der Anachoreten op den loute
ringsberg („Valdung, sie schwankt heran").
Achtereenvolgens treden nu verschillende
mystisohe figuren op, de Patres Eostaticus,
Profundus en Seraphicus (vertegenwoordigen
de de onderscheidene sferen, waarin de gees
ten in den hemel leven), waarvan de beide
eersten de Fooeste Liesdesmadht inroepen
om hun de hoogste zaligheid te doen deel
achtig worden („So ist est die allmadit'ge
Liébe, Die Alles bildet, Alles hegt). Dan na
dert eene schare zalige knapen, die in een
verrukkelijk koorgezang den Pater Seraphi
cus (de verpersoonlijking van engelachtige
mildheid en goedheid) vragen hen tot hoo-
gere, reine sferen op te voeren.
Nauwelijks is hun gezang verstomd, of een
andlere koorzang doet rich jubelend hooren,
die van de engelen, welke Faust's ziel van
den duivel hebben gered Gereltet ist das
edle Glied Der Gedsterwelt vom Bösen"), en
haar nu juichend met zich medevoeren. Jon
gere engelen deelen dan mede hoe ze met
wonderrozen, „aus den Handen liebend-heili
ger Büsserinnen" ontvangen, de helsche mach
ten zijm tc gemoet getreden om Faust's on
sterfelijke uit hunne klauwen te redden won
derschoon van melodische vinding is dit voor
sopraan-solo en vrouwenkoor geschreven ge
deelte, waaruit ons lieflijke bloemengeur te
gemoet treedt. Nogmaals wordt dan door het
ganschc koor der engelen een zegezang aan
geheven; op de woorden „Gerettet ist da^
edle Glied" nu in fuga-vorm gecomponeerd.
Tot de hoogste hoogten opgevoerd kondigt
nu Faust (na zijne loutering doctor Marianus
fleheMen) ons od aangrijpende wijze de na
het menschdom in zijn geheel gansch verdor
ven is. Wij weten gelukkig beter, en wij willen
ook niet alles slechts, dat het menschdom aan
gewreven wordt, voor goede munt aannemen.
Zoo willen we niet dadelijk gelooven of
schoon we het niet kunnen betwisten dat het
volgende staaltje van schelmsch bedrog over
eenkomstig de waarheid is.
Adolphine, een jonge dame uit de provincie,
te Parijs gekomen, geheel onbemiddeld, zou
gaarne werk hebben om in haar onderhoud te
voorzien. Een oom, die haar den weg wees,
zocht met haar een kantoor op, waar men in
lichtingen bekomen kan, en de vrouw, die haar
te woord stond, somde de onderscheidene
baantjes op, die een jong meisje in de wereld
stad in staat stellen fatsoenlijk te verhongeren.
Niets daarvan vond oom of nicht geschikt.
Toen hij eindelijk aan de vrouw, die de inlich
tingen verstTekt had, toevoegde, dat het meisje
althans één groot voordeel had. dat ze kernge
zond was, riep madame verrukt uit:
Maar dat is een groote schaten toen
verklaarde ze opeens, dat ze voor Adolphine
„alle ertsen van Parijs had".
En toen de oom nu verbaasd vroeg, wat Adol
phine, die toch zoo gezond als een visch in 't
water was, met de artsen moest beginnen, ant
woordde madame
Juist daarom 1 Zij moet de „gelukkig gene-
zene" spelen.
En met echt Fransche levendigheid ging ze
voort
Weet u dan niet, dat in de wachtkamers
van* zekere artsen zich altijd een blozende, zeer
levend'ge en mededeelzame dame bevindt, die
den wachtenden patiënten den lof verkondigt
van haar lieven dokter en wonderbare staaltjes
van zijn uitstekende behandeling verhaalt?
Bleek, mager, wegterend, krachteloos, door alle
doktoren opgegeven (hier haalt madame uit
haar zak de afschrikwekkende phötographie van
eene teringlijdster), zóó zag zij er uitmaar
deze dokter heeft haar gered? Zij behoeft in
't geheel niet meer terug te komen, want ze is
nu frisch en gezond, maar komt eenigermate uit
dankbaarheid. Bij deze woorden moet de „won
derdadig* genezene", die gedurende haar kleine
geschiedenis maar even geglimlacht heeft, een
van geluk en gezondheid stralenden lach ten
toon spreiden. Wanneer het hare beurt is, staat
zij die gaarne af aan een der wachtenden, en
dit spelletje wordt voortgezet zoolang, als 't
geen wantrouwen verwekt. Eindelijk moet 'zij
zelve dan wel binnengaanmaar in de kamer
vnn den arts gekomen, verlaat ze die weer door
een tweede deur, om zich aan de belangen van
een anderen geneesheer te wiiden. Wanneer uw
nichtje mooie tanden heeft, kan ze dergelijke
bezigheden ook bij den tandarts waarnemen.
En ik zeg u, zij kan op deze wijze zich een rus-
tigen ouden dag verschaffen".
Adolphine ging er op in en heeft nu einde-
hjk een beroepdaarbij is ze thans op weg,
zichzelve en op den koop toe zes doktoren
en drie tandartsen schatrijk te maken
Wat de dames, de „lieve zachte dames" al
niet aan durven Zoo ziin er ook dames-politie
agenten, o.a. te Son Francisco, en sommigen ha
rer doen in moed niet onder voor heur man
nelijke collega's. Zoo'n vrouweliike politie
agent, een juffr. Rhoda Thomson, deed dezer
dagen dienst, toen haar een auto in vliegende
vaart voorbii stoof. Daar met een ongeoorloof
de snelheid werd gereden, vond de politie
agente zich verplicht, de auto te stoppen al
thans proces-verbaal rvo te maken. Zii reguireer-
de dus een vliegmachine en daar ging het de
auto achterna. Het voertuig werd ingehaald, en,
ofschoon de chauffeur weigerde te stoppen,
vloog de vliegtuigbestuurder laag genoeg om
het aan de politieagente mogelük te maken het
nummer van de auto op te teekenen.
Als dat nu maar 't goede no. van de auto is
geweest.
Het onttrekken van de vrouw aan het gezin
en de huishouding, haar optreden in het maat
schappelijk leven, maakt de vrouw minder fijn-
gevoeb'g, minder „vrouweliik", zoo wordt meer
malen gehoord Wij laten deze en dergelijke uit
spraken voor wat ze zirn. Maar wanneer men de
ruwe gebruiken waarneemt, welke bij Ameri-
kaansche meisjesstudenten voorkomen, dan
geven deze geen hoog idee van de gemoeds
beschaving der studeerende schoone sekse.
Een studente te New-York, Mary Rogers ge-
heeten, heeft tegen zeven harer vrouwelijke
collega's een eisch tot schadeloosstelling ter
hoogte van 1920 dollar ingediend, aan welken
eisch de volgende lijdensgeschiedenis ten grond
slag b'gt
Op een avond, zoo verklaarde eischeres voor
de rechtbank, toen zij in haar kamer zat, dron
gen de voor den kadi gedaagde zeven collega's
binnen rukten haar alle ldeeren van het lijf en
beschilderden haar met roode inkt op borst, hals
en rug. Vervolgens overgoten zij het arme kind
met lijm en stroop, staken haar met spelden en
dering der Mater Gloriosa aan; in de hoog
ste geestverrukking begroet hij haar als
„höchste HerrscherLn der Welt cn als midde
lares voor het zondige mensohdom. Begeleid
door boetvaardige zondaressen zweeft de
Moeder Gods nader; de reeds begenadigden
smeken nu in eene innige melodie Faust's ziel
in den hemel op te nemen. Ook Gretchen thans
aangeduid onder den naam Lna Poeniten-
tium) sluit zióh bij haar aan; zij doel dit met
dezelfde woorden, waarmee zij zioh vroeger
op aarde tot de Maler Dolorosa geweud
heeft, maar nu door dichter en componist ge
wijzigd, gelouterd, ontdaan van al het aard
sche. Hare bede wordt verhoord en Faust in
den hemel opgenomen. Dan begint het mach
tige, onbeschrijfelijk schoone slotkoor (door
Sqhumann tweemaal bewerkt), de Chorus
Mysticus, waarmee ook Goethe zijn tragedie
eindigt, en waarin .de dichter op zulk eene
heerlijke wijze de gedachte heeft uitgespro
ken. dat al het zinnelijke en vergankelijke
slechts eene gelijkenis, eene afspiegeling van
het eeuwige, bovenzinnelijke is en dat slechts
het eeuwig-vrouwelijke, de gelukkig makende
en opofferende liefde, welke de kern is van
het vrouwelijk wezen, den mensch met God
kan vereenigen. Zacht cn geheimzinnig wordt
het „Alles vergangliche ist nur ein Gleich-
niss" door dubbclkoor, waarbij zich weldra
een solo-kwartet aansluit, ingezet met een
thema, dat telkens in verschillende vormen
terugkeert. Jubelend klinkt daarna een nieuw
motief, op de woorden „Das Ewig-Weibliche
ziehl uels hinan", en vervolgens komen op de
zich steeds herhalende woorden weer nieu
we, buitengewoon schoone motieven tot ein
delijk alles uitsterft ïn een!ge pianissimo-ac-
coorden van het orkest.
wierpen haar ten slotte in de met koud water
gevulde badkuip.
De 7 vrouwelijke studenten werden wel i9
waar eerst van de universiteit verwijderd, maar
op de smeekbede harer ouders weder in genade
aangenomen.
De beslissing van den rechter in dezen merk-
waardigen eisch tot schadeloosstelling wordt
met spanning tegemoet gezien.
Van doktoren en tandartsen spraken we hier
boven. De laatsten kunnen, dunkt me, tegen
woordig een goed bestaan hebben wie is er niet
„tandziek?" En goedkoop zijn die heeren ook
niet. 't Moet gezegd, dat het tandtrekken tegen-
woordiger voor denn patiënt heel wat aange
namer pardonminder aangenaam is dan
vroeger, en dat ook de kunstgebitten heel wat
verbeterd zijn.
Reeds in het oude Griekenland werd de kunst
van tandtrekken uitgeoefend. Dokter Celsus, een
destijd svermaard mandie dertig jaar vóór
Christus leefde, was specialiteit in het genezen
van kiespijn. Toen bij bepaalde gevallen al zijn
geneesmiddeltjes, als opium, myrrhe, mosterd,
aluin of zwavel, niet hielpen, besloot hij den
tand uit te trekken. Eerst woelde hij het omlig
gend vleesch los, om daarna met zijn odonta-
goog (woordelijk tanduittrekker), een looden
instrument, de operatie te volvoeren. Hij durfde
echter niet te hard te trekken, uit vrees het hoofd
te zullen verrekken.
De Arabiersche arts Aboelkasem, omstTeeks
1100, had een bijzonder hardnekkige manier van
tandtrekken. Hij hield het hoofd van den pa
tient tusschen de knieën en rukte met beide
handen int alle macht. Als hem dat niet gelukte,
trachtte h:j ze uit te lichten met behulp van een
soort koevoet.
De eerste kunsttanden vinden we reeds bij de
oude Egyptenaren. Ze waren gesneden uit ruw
hout en daarb'j absoluut ongeschikt om mee te
kauwen. Ze dienden uitsluitend ter opvulling,
dus als s;eraad. In den bloeitijd van Rome werd
reeds druk gebruik gemaakt van kunsttanden.
De dichter Martialiis nam vaak een loopje met
de valsche tanden der Romeinsche schoonen.
Ook in de middeleeuwen kende men kunst
tanden, die echter nog zeer gebrekkig waren.
Pas in de 18e eeuw kon men er toe overgaan
slechte tanden te vervangen door kunsttanden,
die beter aa nhun doel beantwoordden. Men ver
vaard rgde ze van de schenkelbeenderen van
runderen, of ook wel van de tanden van koeien,
paarden, honden, potvisschen of walrussen,
van ivoor of parelmoer. Hun vorm was vol
maakt de kleur minder mooi, hoewel men dit
met beits trachtte te verbeteren. Later kwam
men op het idee menschentanden te gebrui
ken. Men nam toen personen, die op de snijtafel
omgekomen waren, het gebit uit. Als leeftijd
prefereerde men 1840 jaar. De duurzaamheid
dezer tanden bleek echter niet bijzonder groot
te zijn .In Frankrijk is men overgegaan tot het
vervaardigen van koperen tanden met een laag
je emaille bedekt. Het eerste porcelein gebit
dateert van 1774. Chement verbeterde de me
thode en kreeg van Lodewijk XVI een patent
op zijn porceleinen gebitten. Sedert is de tech-
n:ek in Ket vervaardigen van kunsttanden be
langrijk vooruitgegaan en vormt zelfs een tak
van nijverheid.
De „kunst" ?s groot in onzen tijd, op elk ge
bied wat al kunstprodulcten, die een naboot
sing willen zijn van de natuur. Zij mogen niet
altoos aanbeveling verd'enen, zij zijn evenmin
te verwerpen.* Een der laatste uitvinding is
kunstmelk.
Onlangs werd melding gemaakt van het stre
ven der Chineezen om uit Sojaboonen een melk-
soort, een plantenmelk te bereiden. Thans ver
meldt de „Kleine Presse", Frankfurt a. M., dat
r'ch dezer dagen daar ter plaatse een maat
schappij gevormd heeft, welke zich ten doel
stelt kunstmelk te vervaardigen uit Sojaboonen
en andere stoffen. Uit de Sojaboonen wordt
In O.-Azië een specerij bereid, hetwelk ge
bruikt wordt als toespijs. Ook bij ons is de Soja
welbekend. De boor.en bevatten veel vet en het
is met behulp van d;t, waardoor het vetgehalte
van de kunstmelk tot 4 pCt. kan worden opge
voerd. Medegedeeld wordt, dat wanneer er
kunstmelkfabricatie in het groot bedreven wordt
dagelijks 50.000 liter Sojamelk op de markt kan
worden gebracht. De rijksafgevaerdigde Paasche
staat aan de spits van de met een kapitaal van
eenige mill'oenen werkende onderneming. Be
halve melk, zullen ook room, boter en kaas
worden bereid. Reeds is aan bakkers een hoe
veelheid afgegeven om te onderzoeken, in hoe
verre de kunstmelk bij het bakken de gewone
melk kan vervangen. Het is duidelijk, dat de boe
ren met belangstellng de resultaten van deze
onderneming in het groot gadeslaan.
Terwijl er aldus eenerzijds, bij da nijverheid,
voorgek'cht door de wetenschap, een streven be
staat, om de menschen te verrijken met allerlei
surrogaten van natuurproducten, zirn er aan
de andere zijde leeken en ook wetenschappelijke
mannen, die beweren, dat wij al te veel afge
dwaald zijn van de natuur, vooral ook in onze
voeding.
Een medewerker van het Engelsche med;sche
tijdschrift „Lancet" behandelt een der belang
rijkste vraagstukken der menschelüke voeding.
Eenige deskundigen van naam hebben beweerd,
dat het koken van voedingsmiddelen een paar
voorname bestanddeelen doodt, over welker be-
teekenis men zich tot nog toe nauwelüks reken
schap had gegeven. Er wordt bedoeld de vita
mine, een stof, die voor het onderhoud van het
lichaam absoluut onmisbaar is.
Op het oogenblik weet men dot de stof niet
tot de vetten behoort, ook geen phosphor be
vat, doch dat het een zeer ingewikkelde ver
binding is der vier elementen, koolstof, water
stof, zuurstof en stikstof. Vitamine komt in alle
planten en vooral in zaad voor, verder in
vleesch, versche melk en in eierdooiers. In het
water lost het op. Het gaat echter te niet
en dit is het belangrijkste wanneer het 1020
min. lang tot 120130 graden verhit wordt. Ook
absolute droogte is nadeeb'g. Hierop rust waar
schijnlijk het gevaar van droogte voor het vee.
De ontdekker der vitamine is Casimir Funk,
di* nu alle teringziekten toeschrijft aan gemis
van deze stof. Worden de hersenen, die hier in
een treffende vergelijking een der drie pooten
van den drievoet des levens genoemd worden,
niet voldoende met vitamine gevoed, dan komen
er gevolgen aan het b'cht, die eerst in het ver
slappen der spieren, een ontaarding der zenu
wen, storingen van het hart en rheumatiek ge
voeld worden, en dan met den dood kunnen
eindigen Een gebrek aan vitamine heet ook een
oorzaak van tering.
Men kan nog niet nagaan, tot welke omwen
teling deze nieuwe leer kan leiden, wanneer dus
erkend wordt, dat het koken van voedingsmidde
len inderdaad schadelijk is.
KEUVELAAR.
r» -
Leest Art. 103 Burg. Wetb.
het gevolg zal zijn, dat U
zich aansluit bij den Bond
voor Vrouwen Kiesrecht.
belasten zich met
aan- en verkoop van
Effecten, Wissels en
Coupons,
Sluiten prolongatie
Safe-Inrichting.
Lnupen, Leesglozen,
Barometers, Koorts-
Thermometers, enz.
Verband- en Z-ekenverplegiitgs-
artikelen. Alle soorten Scharen,
Messen en bljbehooronde zaken bij
- BIJ -
Lavendelstraat 2 1
- VARKENSSLAGERIJ -
FIJNE VLEESCHWAREN.
Natuurlijk Ifzervri| Tafeï^afer
uit de HoILmdlabrou (e Haarlem.
Per l fl. 20 ct. Per fl. 15 ct.
Stoovestraat. Telefoon 29.
Achter Luiaard 44 Amersfoort.
Amersforha.
AMERSFOORT EN HARDERWIJK
Uitsluitend prima Melkproducten.
Ziekteklemvrtje Melk
uitsluitend in flesschen.
Koffie- en Slagroom. Karnemelk#
Boter-RUkscontröle (150.
Hoogeweg 76, Telef. 206.
J. VAN GINKEL.