Uit den omtrek.
diens verzoek op de meest eervolle wijze ont
slag verleend als IToogstderzelver Commis
saris bij de Nederl.mdsche Handelmaatschap
pij en tot diens opvolger benoemd de heer
J. T. Cremer, lid van de Eerste K*.mer der
Staten-GeneraaL
Onderscheidingen. Naar wij
hernemen zijn door Z. M. den Koning van
Griekenland benoemd in de Orde van den
Verlosser: tot commandeur genera al-majoor
A. A. J. Quanjer. inspecteur van den genees
kundigen dienst; tot officier dr. C R. Tila-
nus, president van het Balkan-comité cn mr.
Th. Stuart, vice-voorzitter van het Balkan-
coanité.
Mr. A. J. TJeenk Willink, f Te
'Groningen is overleden mr. A. J. Tjeenk "Wil
link, notaris aldaar, tevens vele jaren be
stuurslid van het Nutsdepartement en van on
derscheidene Nutscommissies en van de
Vereeniging tot opvoeding van halfverwees
de, verwaarloosde of verlaten kinderen in
het Huisgezin.
Het liotel op den Dam.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Naar wij uit officieele bron vernemen is de
Stichting van het nieuwe hotel op den Dam
thans verzekerd. De combinatie, welke zich
met t bijeenbrengen van bet benoodigde ka
pitaal belastte, Is daarmede thans geslaagd.
Als directeur zal optrecien de heer H. A. Fuhr,
directeur van verschillende badhotels te
Scheiveningen.
Hot is de bedoeling. ee>n hotel-café-restau-
rant te stichten, ingericht volgens de laatste
eischen des tijds, doch met matige prijzen.
Dc architect is zoover gevorderd, dat bin'
nen twee maanden de aanbesteding kan plaats
hebben,
Arbeidstoestanden Café- en
ftestaurantpersoneel. Men meldt ons
uit Amsterdam: Zooals bekend is, heeft de
heer P. Nolting te .Amsterdam, voor eenigen
tdjd van de regeering de opdracht gekregen
een onderzoek in te stellen naar de arbeids
toestanden onder het café- en restaurant-
personeel.
Naar wij vernemen, is de heer Nolting met
dit onderzoek, waarmede na 15 April een aan
vang werd gemaakt, zoover gevorderd, dat
de gegevens van een 30-tal bedrijven hier ter
stede met 1 tot 9 man personeel, reeds door
hem zijin verzameld.
Tot het verkrijgen dier gegevens, welke be
rusten op de mèdcdeelingen, zoowel van de
patroons als van het personeel, worden de
koffiehuizen en restaurants door den heer
Volting persoonlijk bezocht, waarna deze ge
gevens maandelijks i^iar den directeur van
de«i Arbeid te 's Gravenhage worden opge
zonden.
Het zal echter nog geruimen tijd duren,
eer de heer Nolting het onderzoek zal heb
ben beëindigd.
Groningsche waterleidings
kwestie. Men seint ons uit Groningen:
De rechtbank te Groningen heeft heden
uitspraak gedaan in het proces van de N. V.
de Groninger Waterleiding, tegen de gemeen
te Groningen. De rechtbank verklaarde den
cisch in reconventie niet-ontvankelijk. In
conventie verklaarde de rechtbank, dat het
exploiteeren van eene waterleiding in de ge
meente Groningen door die gemeente ten be
hoeve van de ingezetenen dier gemeente is
in strijd met de tusschen haar en eischeres be
staande overeenkomst.
Zij veroordeelde den gedaagde om aan
eischeres te vergoeden alle kosten, schaden en
interessen door eischeres geleden en te lijden,
tengevolge van bovenvermelde onrechtmatige
handeling van de gemeente. Nader op te ma
ken bij staat en te vereffenen volgens het
voorschrift der wet; en gelast den beklaagde
om de aansluitingen van particulieren aan de
gemeente-waterleiding, binnen drie maanden
na de beteekenis van dit vonnis op te heffen.
Zij ontzegge den eisch voor het overige.
Een ontaard vader. De arr. recht
bank te T-iel veroordeelde B. F. te Kcsteren.
die op 10 Mei j.l. zijn vier zeer jonge kinderen
onverzorgd had verlaten tot 2 weken gevange
nisstraf. De eisch was 2 maanden.
De moord tc Nieu w-W e e r d i n g e
Woensdag werden naar Assen gevankelijk
overgebracht de gebroeders Hendrik en Eg-
bert v. d. V. te Nieuw-Weerdinge, resp. 18
en 25 jaar, welke beschuldigd worden Zater
dagavond bij een twist hun oom P. v. d. LaaD
te hebben doodgestoken.
De oudste is echter weer op vrije voeten
gelaten, de jongste opgenomen in 't huis van
bewaring.
School- en Kerknieuws.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zullen er, be-
Salve de reeds vermelde eeredoctoraten nog
tienlallen andere worden uitgereikt. Op de
complete lijst staan niet minder dan 63 namen.
Daaronder komen voor die van
H. M. de Koningin, rechten.
Z. K. H. de Prins, medicijnen, vanwege zijn
verdiensten voor het Roode Kruis.
Mr. C. C. Geertsema, commissaris der Ko
ningin in Groningen
Van Dijke, gezant der Vereen. Staten In Den
Haag, vertegenwoordiger van een Amerikaan-
sche Academie bij de Groninger feesten.
Mendes da Costa, de bekende beeldhouwer
te Amsterdam, wien het eeredoctoraat in plant
en dierkunde zal worden uitgereikt.
Albert Verweij, letterkundige te Noordwijk,
Ned. letteren.
D. R. Mansholt, schrijver van de meteorolo
gische berichten in de Prov. Gron. Courant.
Onder de gedoctoreerden zijn tal van buiten
landers.
Vereenvoudiging en verbetering
van examens.
De Vereeiuging tot vereenvoudiging en ver
betering van examens en onderwijs heeft Don
derdagavond in Den Haag onder voorzitter
schap van prof. Niermeijer haar 14de algemeene
vergadering gehouden.
De voorzitter heette de aanwezigen, speciaal
eenige Kamerleden, welkom en wees er op, dat
de Lyceum-ontwerpen aanleiding gaven tot deze
vergadering.
Als inleider trad op dr. J. H. Gunning, die
zeide, dat er al zoo veel over het onderwerp
gezegd is, dat er weinig nieuws meer te zeggen
valt. Met niemand is Spr. het geheel eens, en
als hij een plan had in te dienen, zou het er één
*ijn, dat heal anders was en vermoedelijk ook
niemand bevallen zou. Het komt Spr. ook voor,
dat een soort malaise heerscht bij volk en volks
vertegenwoordiging betreffer.de onderwijszaken.
Daaraan is het wellicht te wijten, dat deze re
geering het ontwerp, door een der kopstukken
van rechts ontworpen, ongewijzigd heeft over
genomen. Spr. zou hopen, dat het werk over
gedaan werd, omdat het verkeerd is aangepakt
en niet de geest van ontwikkeling, doch die van
de scholastiek er uit spreekt. Dien geest van
het-moet-nu-maar-eens-uit-zijn acht Spr. ge
vaarlijk voor de belangen van het land. Het
meest urgent acht Spr. de Instelling van een
ministerie van onderwijs of althans van een
directeur. We zijn ongeveer het eenige land,
zonder eigen onderwijsorgaon.
Dat de arbeid van de commissie niet goed
kon zijn, omdat de opzet verkeerd was, tracht
Spr. nader aan te toonen.
Hij concludeert, dat we te doen hebben met
een niet te verbeteren vicieus stelsel Wist Spr.,
dat het ontwerp zou worden aangenomen, dan
zou Spr. toejuichen de amendeering in den
geest door deze vereeniging aangegeven. Voor-
loopig echter handhaaft Spr. zijn voorstelal
leen het H. O. ontwerp aannemen en de paeda-
gogische opleiding der leeraren in de wet bren
gen, maar overigens het lyceum-ontwerp en
dus ook het M. O.-ontwerp verwerpen noch
aannemen, maar deponeeren en een nieuw
onderzoek opdragen aan eene commissie als de
Italiaansche van 1905 en inmiddels een minis
terie of directeur van onderwijs instellen.
Het L. O.-ontwerp dient in elk geval verworpen
te worden.
Applaus volgde op sprekers rede.
Daarna heeft prof. J. F. N i e r m e ij e r ge
sproken over beperking van het aantal leervak
ken. Spr. wijst er op, dat de arbeid van de In-
eenschakelingscommissie op bittere teleurstel
ling uitliep. Geen vak toch komt op deze wijze
goed tot ziin recht. Kinderen loopen met heele
bibliotheken onder den arm en toch geldt ook
hier de leus: Qui trop étreint, mal embrasse
(gelach). Twee uur gymnastiek in de week is
zeker veel te weinig en naar lichaam en ziel
wordt het kind mishandeld.
Spr. zou wenschen, dat aan het lyceum geen
eindexamen zou worden gegeven. Spr. zet uit
een, hoe de bewegings-vrijheid met beperking
van het aantal leervakken verband houdt. O. a.
kan huiswerk worden beperkt om plaats te ma
ken voor werk naar eigen keus. Dertig lesuren
in de week? De leerlingen laten zelf de vak
ken, die hen niet interesseeren passief over zich
heen gaan. Niet alle leerlingen behoeven ook
dezelfde vakken te leeren. Een onderscheiding
tusschen verplichte en facultatieve vakken is
reeds toegepast in Amerika.
De Nederlandsche hoogleeraren wezen in hun
adres op het nut van de facultatieve vakken.
Spreker ontving 1200 bewijzen van instemming,
waaronder mannen van hooge positie en vele
kunstenaars. De algemeene vorming voor al
len, zoo besloot Spr., is een fantoom. Met prof.
Kohnstamm, die op een zesde leerjaar aan
dringt, met onderwijs in Altertumswissenschaft,
is Spr. het niet eens. Zonder beperken van het
aantal vakken zal de lichamelijke opvoeding en
een diepere geestesontwikkeling schade lijden
en zullen we opgescheept blijven met die alge
meene ontwikkeling, die leidt tot wat de Duit-
scher Verflachung noemt. (Applaus).
Aan het jaarverslag ontleenen we, dat een
onderzoek, naar het staatsexamen werd inge
steld. De voorzitter stelde zich in verbinding
met autoriteiten en docenten, ven wie bekend
was, dat ze voor dit examen opleiden. De eer
ste secretaris woonde eenige dagen het examen
bij. Een uitvoerig schrijven werd gezonden aan
den inspecteur der gymnasia met het verzoek
om een onderhoud. De secretaris lichtte de pun
ten in de missive toe. Een concept-adres aan
den minister werd opgesteld, doch de loop der
gebeurtenissen maakte het wenschelijk dit adres
nog niet te verzenden. Bovendien werd beslo
ten de enquête omtrent de regelingen van huis
werk en repetities uit te breiden over de ouders
leden van V. E. O. en de studenten. Aan de
studenten van alle universiteiten, de Technische
Hoogeschool en de Veartsenijschool werd een
lijst van 12 vragen gezonden. In het geheel wer
den 6000 circulaires verzonden, waarvan er ruim
1600 ingevuld terugkwamen. De schifting en
bewerking gaf eene commissie uit het bestuur
voor geruimen tijd handenvol werk. Toen ver
scheen in October plotseling het alarmeerende
bericht, dat het nieuwe ministerie de wetsont
werpen betreffende het voorbereidend H. O.
handhaafde. Een adres met wenschelijke ver
anderingen werd aan de regeering verzonden.
Het is een gevaarlijke, morr ook hoopvolle tijd
voor het onderwijs. Gevaarlijk omdat in de vak-
vereenigingen der leeraren der H .B. S. en gym
nasium een strooming komt om H. B. S. en
gymnasium in hoofdzaak onveranderd te laten.
Hoopvol omdat misschien het werk der z.g.
verzoeningscommissie ons onderwijs buiten dc
politiek kan brengen in de Tweede Kamer en
ons volk kan verblijden met een regeling van
het voorbereidend H. O. die rekening houdt met
de cntwikkelingseischen van verstand, gemoed
en lichaam.
Kunst en Wetenschap.
De Haagsche Schouwburg. On
der het opschrift „Alweer eenige duizenden1',
schrijft de N. Ct. heit volgende:
Men dacht nu vooreerst van verdere uitga
ven voor den Schouwburg verschoond te zul
len blijven, daar het al wel geweest is: f 40
mille don gratuit aan de architectenfirma te
Weenen en een crediet voor de verbouwing,
dat later gebleken is belangrijke aanvulling te
behoeven. Maar neen, bij den gemeenteraad is
weer een creddet aangevraagd, nota bene voor
een behoefte, waarvoor die geheel e Schouw
burg-actie in 't leven is geroepen, de behoefte
aan afwending vanbrandgevaar.
Men had vergeten, den directeur van de wa
terleiding te vragen, hoe hij over het in den
Schouwburg aangebrachte hooge waterreser
voir dacht, zooals dat door het Kd der com
missie Van LJsselstedn c.s. en den heer Meier,
•brandweercommandant te Amsterdam, ont
worpen is.
Die commandant mag goed en wel water
reservoirs ontwerpen, maar ik heb er ernstig
bezwaar tegen, dat hij daardoor den dienst
van mijn waterleiding in de war stuurt en
gevaar doet ontstaan voor mijn leidingen.
Aldus sprak onze directeur en B. en W.
moesten hem wel gelijk geven, stil er bij den
kende: hadden we den heer Stang maar wat
vroeger geraadpleegd
Het doen zitting nemen van den directeur
der waterleiding in de oommissie, waar het
toah uitsluitend bij de verbouwing ging om
brandgevaar te weren, 9ohijnt ook niemand
in het hoofd te zijn gekomen.
Enflm, de waterleiding komt nu achteraan
met bezwaren, en die zijn zoo overtuigend
bevonden, dat het hoogreservoir nu weer bul
ten gebruik zal worden gesteld en op de bin
nenplaats in dm grond een reservoir zal wor
den gemaakt, waaruit met behulp van twee
elcctrisch gedreven pompen een brand kan
worden bestreden tot dc komst van de stoom-
brandspuit.
Beter laat don nooit. Deze duizenden zulle®
althans nuttig besteed zijn.
DeVioliers verboden. Donderdag
avond zou door de N. V. „Het Tooneel", dir.
Willem Royaards op de kermis te Venlo in
de schouwburg-loge worden opgevoerd ,',De
Violiers", tragi-comedie in 4 bedrijven van W.
Schürman. De uilvoering werd evenwel door
den burgemeester verboden, naar men ver
neemt om reden, dat Israëlieten den inhoud
voor hen aanstootelijk vonden en den burge
meester hadden verzocht dit stuk met te laten
opvoeren.
Tot hoofdleeraren voor Viool zijn be
noemd aan het Conservatorium te Amster
dam van de maatschappij tot bevordering der
Toonkunst, afdeeling Amsterdam, de heeren
Alex Schnuller te Berlijn en S. Togni te Am
sterdam.
Sportfeest te Ede.
Te Ede heeft zich een Centraal comité ge
vormd met het doel den Sen Juli a.s. een groot
sportfeest te organiseeren, waaraan zullen
deelnemen verecnigingen en personen, behoo-
rendc tot de burgerij van Ede cn omliggende
plaatsen in het garnizoen aldaar.
Het doel, hetwelk het comité wil beoogen.
is een kpachligen stoot te geven op het gebied
der lichamelijke opvoeding.
In het comité hebben zitting genomen het
bestuur der afdeeling Ede van den Ned. Bond
voor Lichamelijke Opvoeding en officieren van
verschillende wapens.
Door dc zorg van het bestuur wordt de voe
ling met de burgerij der verschillende gemeen
ten gezocht en worden pogingen in het werk
gesteld ook dc leerlingen van scholen op het
Sportfeest te doen uitkomen in bewegingsspe
len, welke op de spelleiderscursussen van den
N. B. v. L. O. zijn onderwezen.
Geen artistenspoirtfees t te
'sG ra ven ha ge. Uit dè beste (bron kan
het Ilbld. medcdeelen, 'da/t de onlaougs aange
kondigde herhaling van het arüstensportfecst
te 's Gravenhage rui-et zal püaaits vinden.
Het is nl. der regeliiLgscommHasie niet gjekukt
de talrijke te overwinnen bezwetren uit den
weg te jtuifnem.
GEMEENTE AMERSFOORT.
Opgaaf van gevestigde personen van 15 tot
en met 20 Juni 1914.
Jansje Nijhoff, N.-Hvan Duitschland naar
Soesterweg 109.
Johannes Hartogsveld, geb. 1874, N.-H., van
Indië naar Teut 53, gegageerd militair.
Anders J. Nielsen, geb. 1894, N.-H., van Hen
gelo (O.) naar Valkestraat 16, bankwerker.
Tjitte de Boer, geb. 1889, G.-K., van Amster
dam naar Paulus Borstraat 17, boekhouder.
Malthijs Vonk. £éb. 1893, Geref., van IJssel-
stein naar Havik 26, bakkersknecht.
Aah van de Veen, geb. 1S87, N.-H., van Hoog
land naar Lageweg 11 (Laaglandscheweg),
spoorwegarbeider.
Wed. Anna M. H. Haeijen, R.-C, van Venlo
naar Langestraat 80.
Elisabeth Steenbeek, R.-C., van Delft naar
Nieuwstraat 25 winkeljuffrouw
Hendrik Mol, geb. 189-1, D.-G., van Hengelo
nar Aldegondestraat 72, bankwerker.
Jan Pothoven, geb. 1883, N.-H., van Leeuwar
den naar Bernulfusstraat ong., bouwkundig op
zichter.
Wilhelmina Coops, R.-C, van Utrecht naar
Krommestraat 20, winkel juffrouw.
Bartholomeus van de Kraats, geb. 1888, N.-H-,
van Muiden naar Monnikenpad 48, werkman.
Anthonie van de Weerd, geb. 1893, Geref.,
van Tiel naar Langestraat 39, winkelbediende.
Salomon Hamburger, geb. 1878, Hoogd. Isr.,
van Rheden naar Stationsstraat 3a, koopman.
Gerrit Buitenhuis, geb. 1887, N.-H., van Leus
den naar L. Beekstraat 5, werkman aan de Ge
meente-gasfabriek.
Hendrik Spijker, geb. 1887, N.-H., van We
verssingel 23 naar Herzogenrath, schilder H. IJ.
S. M.
Christiaan Esveld, geb. 1888, N.-H., van Lage
weg 23 naar Noordwijkerhout, tuinder.
Gerardus Voshart, geb. 1887, Geref., van
Leusderweg naar Leusden, monteur.
Jacoba Brake, van Havik 14 naar Rotterdam,
luitenant bij het Leger des Heils.
Opgaaf van personen, die de gemeente heb
ben verlaten van 15 tot en met 20 Juni 1914.
Johannes A. Loman, geb. 1878, R.-C., van
Langestraat 51 naar Arnhem, koffiehuishouder
Alberta Loman, R.-C., van Langestraat 51 n.
Arnhem.
Johannes J. Meel, geb. 1895, Geref., van Am-
hemschestraat 35 naar Harderwijk, winkelbe
diende.
Gerrit van Wilpen, geb. 1856, (N.-H.), van
Soesterweg 88 naar Hilversum, arbeider.
Hermanus J. van Bekkum, geb. 1897, R.-C.,
van Utrechtscheweg 54 naar Hoogland, tuin
mansknecht.
Johannes G. Verbon, geb. 1897, R.-C., van
Langestraat 104 naar Ede (mil. woning).
Johannes H. Spierings, geb. 1891, R.-C., van
Leusderweg 13 naar Rotterdam.
Dorothy H. Geilde Cobb, van Utrechtsche
weg 84 naar Engelsch Amerika, assistente huis
houding.
Egbert Meijer, geb. 1893, N.*H., van Krom
mestraat 44 naar Zwolle, kappersbediende.
Bernard Freriks, geb. 1883, N.-H., van Brou
werstraat 8 naar Nijmegen, telegraafwachter H.
IJ. S. M.
Aaltje B. Turkstra, N.-H., van Arnhemsche-
weg 89 naar Soest
Willem C. Pastoor, geb. 1896, R.-C., van Lan
gestraat 14 naar Utrecht, winkelknecht.
Marten C. Loot, geb. 1891, Ger. Kerken, van
Havik 17 naar Deventer, boekdrukker (chef du
Bureau uitgeverszaak).
Aart J. Witte, geb. 1893, Apost., van Appel
weg 17 naar Haarlem, tuinman.
Johannes M. Willemsen, geb. 1883, N.-H., van
Gerrit van Stelb'ngwerfstraat 61 naar Zandpoort,
verpleger Krankzinnigengesticht.
Hendrikus de Gans, geb. 1893, N.-H., van
Burgerbuurt 18b naar Hilversum, sigarenmaker.
Arend de Bruin, geb. 1889, N.-H., van Alde
gondestraat 91 naar Rotterdam, sigarenmaker.
Willem Veldhuijsen, geb. 1S96, N.-H., van
Langestraat 7 naar Baarn, coiffeur.
Opgaaf van personen die van woning zijn ver
anderd van 15 tot en met 20 Juni 1914.
Raimond P. J. van de Berg van Saparoea,
le luit. Veld-Art, N.-H., van Langestraat 101 n.
Utrechtscheweg 1041J.
Egbert Bergsma, kleermaker, R.-C., van Zwa-
nenhalssteeg 1 naar Hellestraat 113.
Gerrit C. van Brenk, metselaar, N.-H., van
Monnikenpad 37 naar Monnikenpad 51.
Gerrit van Duinen, arbeider, N.-H., van Veld-
straat 6 naar Schelvischsteegje 28 (Rozemarijn-
steeg).
Cornell's Eggink, Sergt. majoor der Inf., D.-G.,
van Soesterweg 16 naar Utrechtscheweg 121.
Johan W. A. Gantvoort, behanger, R.-C., van
Bisschopweg 70 naar Leusderweg 66.
Wed. A. Hassing, R.-C., van Soesterweg 16
naar Pieter Pijperstraat 5.
Gerrit Kortus, timmerman, N.-H., van Appel
markt 2 naar Weverssingel 39.
Albertus van de Kraats, arbeider, N.-H., van
Woestijgerweg 37 naar Monnikenpad 48.
Catharina Laaij, N.-H., van Gerrit van Stel
lingwerfstraat 90. naar Woestijgerweg 67.
Leendert Mathissen, arbeider, R.-C., van Ach
ter de Kamp 43 naar Achter de Kamp 54.
Anthonie F. Maijar, R.-C., van Muurhuizen 75
naar Muurhuizen 117.
Gerrit Mol, sigarenmaker, N.-H., van Wol-
kersteeg 35 naar Kreupelstraat 3.
Petrus H. J. Nefkens, rijwielhandelaar, R.-C.,
van Leusderweg 120 naar Arnhemscheweg 78.
Hendrika A. Tommei, R.-C., van Wolkersteeg
20 naar Kreupelstraat 3.
Jacobus Voorburg, landbouwer, R.-C., van
Soesterweg 371 naar Oude Soesterweg 9.
Johannes Ph. de Vries, R.-C., van Bisschops-
weg 6! naar Conir.ckstraat 32.
Wed. A. de Wilde, Geref., van Zogstraat 15
naar Soesterweg 92.
Hendrikus J. Willemse, huisknecht, R.-C., van
Bisschopsweg, Achter Luiaard 30 naar Koe
straat 13.
Margarctha M. Zwanenburg, R--C„ van Leus
derweg 32 naar Utrechtscheweg 26.
Willem H Scholtens. adjudant-onderofficier-
trompetter, Geref., van Hoogeweg 6 naar Wil
lem van Mechelenstraat 28.
Van den Hak op den Tak.
(Weekpraatje).
Wonderlijker, romantischer en pikanter dan
welke roman ook, is vaak het leven zelf. Wat
valt er al niet in 't wereldje voorwat de stout
ste fantasie kan uitbroeien, ziet men soms tot
werkelijkheid worden. „Het levende lijk", waar
van we thans in sommige bladen lezen, strekt
ten bewijze, dat men zich over niets meer moet
verwonderen. Het levende lijk! Neen,
niet het tentje van de kennis met het leelijke
vrouwmensch. dat zich „het levende lijk" noem
de. Het betreft hier iets heel anders. Een aan
nemer te Nizza heeft dezer dagen een flauwe
mop uitgehaald. De man had n.L een zoon, die
naar Parijs ging en er zou studeeren. Maar de
jonge man studeerde niet en verteerde veel.
De vader gaf geen geld extra, waarop de zoon
schulden maakte, die natuurlijk door den vader
betaald moesten worden. Dat beviel de oude
heer in het minst niet en hij wou er een eind
aan maken.
Tot zoover is de geschiedenis heel gewoon.
Maar nu volgt het ongewone er van De oude
heer besloot, zij het dan ook alleen voor den
burgerlijken stand, dood te zijn. Hij liet circu
laires met rouwrandjes drukken, waarin hij zijn
eigen dood aankondigde en schreef zelf de
adressen. Werkelijk had 15 Nov. van het vorige
jaar een plechtige een droevige begrafenis
plaats. De aanremer zag zijn eigen kist uit het
huis dragen, terwijl hij op een zolderkamertje
verborgen zat. Het moet een buitengewone ge
waarwording geweest zijn.
Tot zijn genoegen waren velen zijner ver
wanten bedroefd, 's Nachts maakte de overle
dene zich met zijn fortuin uit de voeten. Maar
dezer dagen ontmoette een zijner vroegere ken
nissen hem op den hoek van een straat in een
naburige stad. „Het levende lijk kreet de ver
schrikte vriend, maar het was een lijk dat zich
ijlings uit de voeten maakte en zoek raakte in
een warnet ven straatjes en steegjes. Het par
ket stelt thans een onderzoek in om den man
weer officieel in het leven te brengen.
Over romans en fantasie gesproken I Wilt ge
uw fanasie eens laten werken, waarde lezer en
geachte lezeres? Wel, beschouw dan dezen ro
man in 13 hoofdstukkenKorter kan het zeker
al niet, maar zeker zult ge toch niet zeggen,
dat hij inhoudloos is.
Wij lezen in een Duitsch blad de aenteekenin-
gen uit het notitieboekje van een gehuwd Am-
sterdamsch handelsman, welke elk op zichzelf
een hoofdstuk vormen van een interessanten ro
man, welks inhoud naar geheven door u gefan
taseerd kan worden.
11 Sept. Annonce (een machineschrijfster ge
vraagd) f 1.30.
13 Sept. Weekgeld (voorschot aan juffrouw
Smit f 9.
14 Sent. Betere bureau-stoel voor juffrouw
Smit f 6.
15 Sept. Bloemen voor ju^romv Smit f 1.25.
18 Sept. Azalia's voor juffrouw Smit f 5.
19 Sept. Bonbons voor juffrouw Smit f 2.
20 Sept. Weekgeld f 17.
22 Sept. Bloemen voor mijn vrouw f 0.75.
24 Sept. Lunch met juffrouw Smit f 25.
26 Sept. Hoed voor juffrouw Smit f 2.50.
27 Sept. Weekgeld f 25.
29 Sept. Schouwbrug en souper met juffrQUW
Smit f 9.
30 Sept. Avondmantel voor mijn vrouw f 85,
zijden japon voor mijn schoonmoeder f 55. Ad
vertentie (een machineschriïfster van gevorder
den leeftijd gevraagd) f 1.30.
Vindt ge het geen mooien roman? Pas op,
lieve lezeres, beschuldig niemand, want dan
zou het kunnen blijken, dat uw fantasie u hier
parten speelt. Er wordt In dezen roman maar
één persoon met name genoemd, wie durft
haar veroordeelen Inderdaad, onze verbeelding
heeft hier vrij spel. Wie deze wil laten werken,
of in andere richting zijn geest in acte wil bren
gen, die neme thans een bod'- Nu, een
dag als vandaag ik zit te puffen van de
warmte is heerlijk daarvoor. Zoon bad werkt
niet alleen verfrisschend op lichaam en geest,
maar moet ook de vruchtbaarheid van den
laatste bevorderen.
Archimedes, dat weet men, kreeg geniale in
vallen als hij in het bad was. Maar hij is niet
de eenige. De Daily Mail heeft een kleine en
quête gehouden, waarvan het resultaat is, dat
er verscheidene Archimedessen zijn. Onlangs
wenschten eenige vrienden aan de Londensche
beurs een makelaar gehik, die een mooi zaakje
had gemaakt en de man antwoordde htm dat
het Idee daarvan bij hem was opgekomen, ter
wijl hij in het bad was, en dat hij overigens
zijn geheele fortuin aan zijn zindelijkheid °had
te danken, want alle voordeelige combinaties
vischte hij uit het water op wij zeggen niet
in troebel water. Een ander verklaarde dat hij
in het bad zijn beste romances dichtte. De heer
Arthur Bourchier, de bekende tooneelspeler
vindt zijn beste tooneelen terwijl hij zijn bad
neemt. Intusschen constateerde de romanschrij
ver Charles Garcia, dot het bad hem gevoelig
maakte voor muziekzijn beste ideeën van ro
mans kwamen evenwel bij hem onder het sche
ren. Zou men niet zeggen, dat deze bron van
Inspiratie eenigszins gevaarlijk is?
Wie zoo, zelfs onder het scheren en in het
bad, zijn tijd besteedt, die betracht wel de les,
welke een der klokken in ons land als opschrift
draagt
„Neemt waer U tidt, wie dat ghi syt,
Door clock geslach, gedenck op stervensdagh.
Wihn Wegvoert me fecit anno 1610.
Een catalogus van de klokkengieterij Petit e
Fritsen te Aarle-Rixtel bevat meer van derge
lijke opschriften, b.v.
Zoo menigmaal gy hoort den heldren kloeken
slagh.
Gedenk aandagtighlyk aan dynen Jongsten
dagh.
De éyd is kort, de dood is snel.
Wacht U van zonden, zoo doet gy wel.
Myn helder thoon roept luyt
O mensch gebraykt die genadentyt.
Komt horen Godes Woort,
Bedenk dood en eeuwigheit.
Menigmaal zijn de klokken getuigen geweest
van de felle worstelingen des volks tegen over
weldigers, van vernedering door tyrannen, die
zelfs de metalen vredeboden niet spaarden,
maar ze omgoten tot oorlogswerktuigen.
De klok van Ter Aa:
Doe 't Spaansch gebroed!
Hier was te land.
Zo wierd verwoedt
Myn kap verbrandt (1575),
Maar ik bleef hangen door geluk;
Nu ben ik door het Fransch geweld
Verbroken, en voor weinig geld
Verkogt (1673) doch weer teregt ge
steld. (1670).
Van een kanon ben ick gegooten
En heb ook menig mensch doot geschoo-
ten,
Maar nu doen ick een beter werk,
Ick roep de menschen naar de kerk.
Voor heen gaf ick een hellen klanck,
Myn tong heeft my doen breken.
Petit heeft mij vernieuwt,
En doet mij luyder spreken.
"k Werd van 6000 pond door 't Fransch
geboeft tot gruis,
Tc Weeg 1600 nu en dien opnieuw Gods
huis.
Dichters hebben de klokken ten allen tijde
bezongen. Arnold Sauwen, een der tegenwoor
dige Vlaamsche d'chters, zingt haar in een be
schrijving van zijn dorpje toe
Tc Hoor van ver uw klokkengalmen.
Feestelijk soms els vreugdepsalmen
En soms klagend naar en droeL
Als toen men mijn kind begroef.
Klokken over weide en akker.
Luidt ge mijne jonkheid wakker,
Luidt ge in Klanken droef van zin.
Mij uw stillen weemoed in.
Wen uw bronzen stemmen, klokken,
't Landvolk naar zijn haardstee lokken,
Is 't als riepen zij mij mee
Naar mijn dorp, in de avondvree.
Liefde, vriendschap, zij verdorden.
Dorp, ik ben u vreemd geworden.
Maar uw verre klokkenklank
Roert me diep, mijn leven lank.
Om de klokken, die zulk een gewichtige ro'
in het menscheliik bestaan vervulden, heeft d
sage een dichterlijk waas van legenden gewe
ven. Een ongedoopte klok (de wijding der klok
ken noemde men doop) werd des duivels prooi
de satan sleepte ze bij den eersten klepelslag
mede de lucht in en wierp ze in de poelen der
Peel of in de moerassen. Slechts eenmaal in het
jaar mochten ze dan hunne tonen laten hoorer.
van uff de drabbige, zwarte wateren, namelijk
in den heiligen Kerstnacht. Tal van poelen hee-
ten nu nog de „klokkenkuil".
Te Horst (L.) rukte de duivel de ongedoopte
klok en tegelijk een hoek van den toren mede
de lucht in. Verzonken klokken liggen in ven
nen te Achel aan het Bondsbosch, te Bergeik
in het Tresseven. te Borkel in het Malpleven, te
Budel in de Kattekufl, te Dommelen in he'
Rondven, te Swolgen in den Klokkenkuil, tt
Leende in het Klokven. te Steensel in het Goor,
te Strijp in de Dieprijt.
Te Westerhoven in N.-Br. ligt een moerassige
plaats in de heide, de Breeput genaamd. Daarin
heeft de duivel eens een klok van prachtigen
vorm en zeldzamen klank geworpen. In een
zeer drogen zomer haalden eenige boeren de
klok zoover omhoog, dat de rijksversierde kroon
zichtbaar werd. Toen riep een hunner: „Ik ge
loof, dat ze met Gods hulp wel geheel boven zal
komen." Maar een ander zei: „Met of zonder
hulp, we hebben ze en laten ze niet meer los'.
Op hetzelfde oogenblik trok een onzichtbare
macht zoo aan de touwen, dat de klok aan allei
handen ontkkpte en nooit meer te vinden ii
geweest.
De klokken reizen ook. Op Witten Donderdag,
als alles zwijgt en fn rouw is. dan aanvaarden
zij de reis naar het heilige Rome en keeren
's Zaterdags vóór Paschen, gevuld met eierett
terug.
In de volksverbeelding is de klok de verbin
ding tusschen aarde en hemel. Zij is in voort-
durenden dienst van den Albestuurder en eene
weldoende vriwafin In alle gewichtige levensom
standigheden geworden. Haar ouderdom om
geeft haar met een krans van gezag en wijs
heid haar hooge zetelplaats geeft haar den
voorrang boven andere harmonieuse geluidep
en de kracht van haar klank laat niet toe haal
te overstemmen, hij dringt dóór tot aller ge
moed en doet de roerselen der ziel trillen.
KEUVELAAR.
