KOLONIËN1.
^BiNNËNLANPr
de rekruten, die in de volgende maand had
den moeten opkomen, onder de wapenen moe
ien komen.
Bukarest, 2 Aug. (Correspondentie
bureau). Het dagblad Seara wijst eiken twij
fel af over de houding van Rumebië in het
geval van een grooten oorlog. Het gevaar voor
Rumenië is gelegen hij Rusland. Zijne rlaats is
dus aan de zijde van den driebond. Het zou
dwaasheid zijn te meencn, dat Rusland, dal
Wet alle macht Oostenrijk-Hongarije bestrijdt,
alleen om zijn Panslavistisch idaal te bereiken,
een groot Rumenië zou toelaten. Na de ver
nietiging van Oostenrijk-Hongarije zou Rume
nië aan de beurt komen.
Konstan tin op el, 2 Aug. De regee
ring kondigt officieel aan, dat zij onzijdig
wenscht te blijven. Zij heeft «ene gedeeltelijke
'mobilisatie bevolen.
Be r 1 ij n, 3 Aug. In eene kennisgeving
.wordt er bij vernieuwing op gewezen, dat te
gen alle personen, die bij een aanslag te <n
spoorwegen en kunstwerken op heeterdaad
betrapt worden, terstond de scherpste straf
maatregelen moeten worden toegepast Alle
daarvan verdachte personen moeien gevan
gen genomen en voor den bevoegden -'lilai-
ren rechter gebracht worden, om terechtcte
'Maan, waarna de straf dadelijk moet wrordcn
Voltrokken.
Weenen,2Au g. De Oeslerreicbische Kre-
ditanstalt heeft 100.000 kronen gegeven voor
het Roode Kruis en een even groot bedrag
voor de gezinnen van de onder de wapenen
geroepen.
Brussel, 3 Aug. De Indépendcince beige
bericht, dal een bestuurbaar luchtschip zich
boven de stad heeft bewogen.
Brussel, 3 Au.g. "Wij zijn in staat te ver
zekeren, dat in het geval van vijandelijkhe
den tegen België Frankrijk zich bereid ver
klaard heelt de verplichtingen te vervullen,
rustend op de staten, die de onzijdigheid van
België waarborgen.
De ministerraad besloot, dat voor het tegen
woordige geen beroep zal worden gedaan op
de staten, die zich als garanten hebben ver
bonden. Er zal naar de omstandigheden ge
handeld worden. De regccring verzekert, dat
tot dusver de Duilschers niet in België *zijn
binnengekomen.
Antwerpen, 3 Aug. De militaire auto
riteiten verzekeren, dat vliegers te Luik, die
de streken, die heetten bezet te zijn, hebben
doorgezocht, nergens een spoor gevonden
hebben van over de grens gekomen soldaten.
Een telegram van groot-industrieel, n in
Maastricht, dat op de beurs is ontvangen
zeg!Wij werken met volledige ploegen.
Brussel, 3 Au g. De Kamers zijn den 4en
Augustus om 10 uur voormiddag* bijeenge
roepen.
Brussel, 3 Aug. Hel door Duitschland
aan België gezonden ultimatum schijnt
ïlechts een maatregel van vrees an njaging te
rijn, die zich met verwezenlijkt, want de toe
gestane termijn is sinds lang overschreden en
tot dusver is er niets aan de grens gebeurd.
De stemming in het ministerie van oorlog
is dan ook zeer goed.
Antwerpen, 3 Aug. De militaire auto
riteit heeft bevolen, dat de inrichtingen voor
draadlooze telegrafie op de schepen in de
haven moeten worden weggenomen.
P a r ij s3 A u g. De Duilschers zijn oo twee
plaatsen in Frankrijk binnengedrongen bij
Long-la-Yille in de buurt van Longwy en bij
Cirey. Zij zijn in Luxemburg binnengedrongen
met 35 automobielen, die officieren aanbrach
ten, de voorgangers van eene talrijke kaval-
lerie.
(Longwy is eene Fransche grensplaats bij
de Luxemburgsche grens, Cirey ligt in het de
partement Meurthe et Moselle aan den voet
van de Vogeezen).
De Fransche consul heeft de wijk g.nomen
op Fransch gebied.
Berlij n, 3 Au g. De Russische s-.bassa-
deur beeft heden voormiddag om half twaalf
Berlijn verlaten.
Berlijn, 3 Aug. De Duitscho troepen
tot bescherming van de grens bij T ublinitz
hebben heden voormiddag na een kort gevecht
Czentochau genomen. Ook Bendzin en Kalisch
rijn door Duilsche troepen bezet.
(Lublinitz is gelegen in de Pruisische pro
vincie Silezië. Het Russische Czentochau is
door een spoorweg met Lublinitz verbonden.
Öendzin is meer zuidelijk gelegen In Russisch
Polen, naar de plek toe waar de Duitsch-Rus-
iische grens de Oostenrijkschc grens ontmoet.
De ligging van Kalisch in de buurt van de
Pruisische provincie Posen hebben wi" giste
ren reeds vermeld).
Stockholm, 8 Ang. Volgens een be
richt nit goede bron heelt gister een
eeveelit plaats gehad tnsschen de
Russische en Dnitsche vloten by de
Alandseilanden. De Russische vloot
Is terug gedrongen in de Finsche golf,
waar zij opgesloten blijft.
(De Alandseilanden liggen aan den
ingang van de Bothnisclie golf tns
schen Zweden en Finland).
Stockholm, 3 Aug. Het Alandciland is
door dc Duilschers bezet. Visschers verhalen,
lat een Russisch pantserschip bij het eiland
fs «gesfrand en niet weer vlot kan worden ge
maakt.
Parijs, 3 Ang. De diplomatieke be
trekkingen tnssclien Frankryk en
Duitschland zijn algebroken.
Londen, 4 Ang. De Times bericht
De Dnitsche ambassadeur heeft zijn
paspoort gekregen. Hy heelt gister
avond om ÏO uur Parijs verlaten.
De Fransche regeering heeft dade
lijk de instructie aan den Fransehen
ambassadeur te Berlijn gezonden,
dat hij zijn paspoort moet vragen en
Berlijn moet verlaten.
Parijs, 4 Aug. Dc opperbevelhebber
generaal Joifre is gisteravond oiu
11.43 naar de grens vertrokken.
Het afbreken van de diplomatieke
betrekkingen Is geschied op Initiatief
van Duitschland.
Londen, 3 Aug. In de hedenmorgen ge
houden zitting van den geheimen raad onder-
teckende de koning het besluit, waarbij de
mobilisatie van de Engelsche vloot beroleD
Wordt, dat reeds in de London Gazdtte werd
«angekon digd.
Londen, 3 Aug. In het Lagerhuis
decide Sir Edward Grey mede, dat
hij aan Frankrijk de verzekering had
gegeven, dat, als de Dnitsche vloot
zich begeeft naar het Eugclsclie
banaal ot naar de Noordzee om de
Fransche scheepvaart of de Fransche
kust aan te vallen, de Engelsche vloot
alle bescherming zal verleenen, die
in haar macht staat. (Lulde toe
juichingen).
Londen,3 Aug. In het lagerhuis z.. ie Sir
Edward Grey, die met luid gejuich onlran-
gen werd, dat Engeland werkzaam was ge
weest enkel door den wcnsch bezield om den
vrede van Europa te bewaren. Thans echter
was het duidelijk, dat de Europeesclie vrede
niet kon worden gehandhaafd.
Sprekende over Engeland's verplichtingen,
zeide Grey: Tot gisteren hadden wij geene
belofte gedaan om meer dan diploinatieken
steun aan Frankrijk te geven. Ihj deed echter
voorlezing van een brief van 22 December
1012, waarin hij was overeengekomen, dat als
eone regeering ernstige reden had om een niet
uitgelokten aanval te verwachten, zij zouden
overleggen of de beide regeeringen samen zou
den handelen om een aanval te voorkomen.
Londen, 3 Aug. Een buitengewone ac
tiviteit heersclit in het ministerie van oorlog
en dat van marine. Meer dan honderd officie
ren en een aantal verpleegsters bezochten
heden het ministerie van oorlog en lieten
hunne namen in het register inschrijven.
Lord Roberts bracht den minister van oor
log een bezoek, terwijl dc Fransche gezant
het ministerie van buitenlandsche zaken be
zocht en een onderhoud had met sir Arthur
Nicolsen. Ook de gezanten van Duitschland
en België hebben heden dat ministerie be
zocht.
Minister Churchill begaf zich om elf urn-
in den morgen naar Buckingham Palace.
Talrijke reservisten van dc zeemacht ver
trokken hedenmorgen naar verschillende be
stemmingen.
Sir John French bezocht het ministerie
van buitenlandsche zaken; een groote volks
massa had zich daarbuiten verzameld.
Bijzondere stoomschepen zullen de Duitsche
reservisten in Londen zelf aan boord nemen.
Londen, 3 Ang. De secretaris der
Duitsclie ambassade Külilmann beelt
eene mededeeling gedaan aan de
pers, inhondende. dat Dulfscltland
bereid zon zijn zich te verbinden om
niet Frankrijk ter zee aan Ie vallen
of met oorlogszuchtige oogmerken te
ageeren aan de Belgische en Neder-
landsebe kust, w*anneet Engeland
zich onzijdig mocht verklaren.
Hij. voegt daaraan nog toe: Daar
het schijnt, dat het voornemen niet
bestaat Engelsche troepen naar het
vasteland te zenden, en Engeland,
wanneer het zich in den oorlog mengt,
geen andere diensten aan Frankrijk
zon knnnen bewijzen dan die welhe
het van een dergelijke verbintenis
zon krijgen, zonder zicli verder er
in te mengen, in de positie zon zijn
veel gewichtiger diplomatieke dien
sten te bewijzen, door zijne onzydig-
heid te bewaren.
Brussel, 3 Aug. Het Ilaliaiansche ge
zantschap kondigt officieel de onzijdigheid
van Italië aan tegenover de Europeesche Sta
len, die zfiah in oorlogstoestand bevinden.
Stockholm, 3 Aug. De regeering heeft,
om hare onzijdigheid te bewaren, een gedeel
telijke mobilisatie bevolen.
Weenen, 3' Au g. Tusschen keizer Frans
Jozef en den Duitschen keizer zijn telegram
men gewisseld over de berichten betreffende
het ingrijpen van de Oostenrijksche artillerie
bij Belgrado. Er moet nogmaals worden ver
klaard, dat er geen bombardement voor eene
open stad is geweest. De toestand is aldus:
Uit Belgrado is op de Oostenrijksche troepen
en op de Donauschepen geschoten. Het Servi
sche vuur werd beantwoord, waarbij ook ge
schoten werd op huizen in Belgrado, waar
uit scholen zijn gevallen. Het Oostenrijksch-
Hongaareche leger zal de algemeen erkende
bepalingen van het volkenrecht nauwkeurig
in acht nemen.
Petersburg, 3 Aug. Grootvorst Niko-
laas Nikolajewitsdh is tot opperbevelhebber
van de Russische strijdmacht benoemd.
In een reeks gouvernementen Is de staat van
beleg afgekondigd.
De minister van oorlog heeft ter openbare
kennis gebracht, dat het dringend noodig is
alle militaire maatregelen geheim te houden.
Ieder moet tot dit dPcl medewerken. De mi
nister beveel de grootste reserve aan bij ge
sprekken en in brieven en telegrammen, die
ln eenig opzicht bewegingen of opstellingen
van troepen zouden kunnen onthullen, omdat
anders het leger eventueel onnoodige. offers
zou moeten brengen. De minister verklaart
verder, dat aan den gencralen staf is opge
dragen het publiek over den loop van de oor
logsgebeurtenissen in te lichten; het zal zich
echter moeten tevreden stellen met korte en
beknopte berichten en bevrediging moeten
vinden in de gedachte, dtit deze maatregel
door de militaire noodzakelijkheid wordt in
gegeven.
Petersburg, 3 Aug. Met het oog op
den toestand zijn de rijksdoema en de staats
raad tot eene buitengewone zitting opgeroe
pen.
Verder is door eene keizerlijke ukase een
moratorium afgekondigd.
Londen, 3 A u g. In het lagerhuis diende
de kanselier der schatkist Lloyd George een
wetsontwerp in tot schorsing der betaling
van alle wisselbrieven. Dit wetsontwerp zal
dadelijk behandeld en aangenomen worden.
Het wetsontwerp houdt ook het recht in om
een moratorium te verklaren.
B e r 1 ij n, 3 Aug. Bij den rijksdag is een
wetsontwerp, ingediend tot aanvulling van de
wet tot regeling van de rijlkssohulden. Daarin
wordt gezegd, dat de beschikbaarstelling van
de ingevolge de rijksbegrooting iott bestrij
ding van buitengewone uitgaven, die niet
jaarlijks terugkecren, door middel van het
crediet te verschaffen geldmiddelen, die moe
ten dienen tot versterking ran de rijksschat-
kisl, binnen de perken van de wettelijke
machtiging van art. 1 van de wet lot regeling
van de rijksschulden ook kan geschieden door
het uitgeven van wissels. Verder is bij den
rijksdag Ingediend een wetsontwerp tot wij
ziging van de muntwet, bepalende dat de
voorschriften van art 9 al. 2, tweede en derde
zinsnede, van de muntwet van f Juli 1909,
tot nader order zoodanig worden gewijzigd,
dat in plaats van gouden munten rijkskasbil-
jebten en rijksbanknoten kunnen worden uit
gegeven.
Konstantinopel, 3 Aug. Het regee-
ringsbald bevat een besluit, waarbij sanctie
wordt verleend aan eene wet, waardoor de
termijn tot betaling van schulden en verbin
tenissen met inbegrip van bankdeposito's met
eene maand verlengd wordt.
Petersburg, 3 Aug. (Telegraafagcnt-
schap). Een telegram uit Noworossiste bericht,
dat de autoriteiten het Duitsche stoomschip
Atlas hebben aangehouden cn de bemanning
hebben gedwongen aan land te gaan.
Verder Is bevolen een Ooslcnrijksch stoom
schip aan te houden, daf gisteren de haven
verliet.
(Noworossisk Is een haven aan de Zwarte
zee in het Koebangebied).
Alexandrië, 3 Aug, De Duitsche Orient-
bank heelt hare deuren gesloten 400.000 Turk-
sche ponden werden aan de Duitsche grens
tegengehouden. Besprekingen met de nationale
bank zij-n heden morgen mislukt.
Oost-Indië
Ernstig oproer in West-Borneo.
De correspondent le Batavia der Tel.
seint d.d. 2 Augustus:
„De Java-bode" bulletineerde hedenavond
sensationeele lijdingen over het oproer. Con
troleur Lavei'inau met luitenant Saboto en een
.brigade soldaten zijn omsingeld door rebellen.
De assistent-resident charterde alle prauwen
ter voorkoming van hel oversteken der rivier
door robellen, die in 'n aantal van 900 opruk
ken naar de hoofdstad. Te Pontianak, waar
groote ongerustheid heerscht, is vannacht de
burgerij bewapend. De resident seinde drin
gend om meer troepen. De rebellen zijn reeds
dicht bij de hoofdstad
Pestgevatlen in Indie.
Een regeeringstelegram betreffende de pest-
gevallen op Java van 15 lot en met 28 Juli
meJdt:
Malang 310 nieuwe pestgevallen, 254 doo-
den; Toeloengajoeng 15; Berbek 1; hoofdplaats
Soerabaja 3 dood cl ijk e gevallen en in hel
overig deel der afdeeling Soerabaja 14 nieuwe
gevallen, waarvan 13 dooden; Madioen 40
nieuwe gevallen, 35 dooden; Kediri 73 nieuwe
gevallen 64 dooden: Paree 83 nieuwe geval
len. 80 dooden; Magetan 33 nieuwe gevallen,
24 dooden: Leemogan 3 ziektegevallen.
Malang en Magetan in de*vorige periode
respectieveliik nog 26 doodelijke gevallen en
1 ziektegeval.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
Vergadering van 3 Augustus.
De Voorzitter, de heer Van Voorst tol
Voorst, wijst er op, dat hetgeen zoo lang is
gevreesd, thans werkelijkheid dreigt te wor
den. Het geheele land is in beroering geraakt
door hetgeen buiten onze grenzen is geschied
De ernst van den toestand heeft ons bijeen
gebracht, om eenige spoedelschende wetsvoor
stellen te behandelen. Wij, die ln vrede wen-
schen te leven, zullen niet dulden, dat onze
souverelne rechten worden aangetast. Leger
en vloot zullen de zware taak vervullen, die
hun is opgelegd. Wij zullen allen eendrachtig
blijven ln vaderlandsliefde. Geschaard om den
troon van onze geëerbiedigde Koningin zulfcn
wij afwachten en door woord en daad hen
steunen, die onze onafhankelijkheid hebben te
bewaken.
Geïnstalleerd wordt daarna de heer Van
der Hoeven.
De Minister van Bi-nnenl. Zaken
(de heer Cort van der Linden) acht het wen-
schelijk, dat de buitengewone wetsontwerpen
zoo spoedig mogelijk worden aangenomen en
leest nogmaals de verklaring voor, die hij in
de Tweede Kamer heeft gehouden. Aan deze
verklaring heeft Z. Exc. in deze hooge verga
dering niets toe te voegen.
De Voorzitter doet nu mededeeling van
de wetsontwerpen, zoo even van de Tweede
Kamer ontvangen en stelt voor deze ,'n 'e af-
deelingen te onderzoeken en tegen 3 uur weer
in openbare zitting bijeen te komen-
Conform besloten.
Op dc tribunes waren slechts weinige per
sonen toegelaten.
Na heropening deelde de Voorzitter
mede, dat de commissie van rapportours van
oordeel is, dat de aanneming der wetsont
werpen dringend noodzakelijk is, ze is de
regeering dankbaar voor haar beleid en stelt
vertrouwen in de te nemen maatregelen.
Do verschillende ontwerpen werden ver
volgens zonder beraadslaging of "hoofdelijke
stemming aangenomen.
De Voorzitter deelt mede, dat eenige
leden niet ovei^ doch naar aanleiding dezer
wetsontwerpen het woord hebben gevraagd.
De heer F o kk e r vreest dat tal van kleine
lieden in financieele moeielijkheden zullen ge
raken en hun verplichtingen niet zullen kun
nen nakomen. Spr. kent slechts een middel,
een moratorium, gelijk dat in België en Frank
rijk is Ingevoerd. Spr. vreest anders tal van
faillissementen. Per motie noodigt Spr. de
regeering uit zulk een moratorium voor te
stellen.
De heer Laan wijst op het voorbeeld der
Tweede Kamer, waar men niet op een ant
woord bij de Regeering aandrong. Spr. wijst
ten aanzien van een moratorium op het feit
dat ons land niet in oorlog is.
De heer Van Nierop sluit zich aan bij
het gesprokene door den heer Laan en wijst
er op, dat te Amsterdam een consortium is
gevormd dat niet alleen voor Amsterdam, doch
door heel het land werkt.
Spr. hoopt dat de heer Fokker zijn motie zal
intrekken.
De heer W o It j er dringt er op aan de zaak
over le laten aan het beleid der Regeering.
De heer Fokker acht het besté van de
ontwerpen dat tegen de «peculatie in levene
middelen. Spr. hoopt dat maatregoien zulten
worden gevonden, niet om de in beslag geno
men levensmiddelen te verkoopen, doch hen,
die ze noodig hebben, er van le voorzien.
De heer Polak dringt er op aan, dal de
regeering maatregelen zal nemen om hen, die
geen levensmiddelen meer kunnen koopen, van
levensmiddelen te voorzien. Dan wordt ge
rechtigheid geschapen onder de bevolking.
De heer v. d. B ie s en dringt er op aan, dat
den opgeroepen jongelui de gelegenheid zal
worden gegeven hun godsdienstige plichten te
vervullen^ en aalmoezeniers daartoe zullen
worden aangesteld
De heer Waterschoot v. d. Gracht
sluit zich bij den vorigen spreker aan.
Minister Treub beantwoordt ook de vra
gen betreffende het departement van oorlog,
daar de minister van oorlog hier niet aanwe
zig kan zijn. Hetgeen hier gevraagd is, zal
Spr. aan dien minister overhandigen en Spr.
twijfelt niet of ten aanzien van de godsdienst
plichten zal aan de wenschen worden lege'
moet gekomen.
Aan den heer Polak antwoordt spreker, dat
indien hier besloten werd gratis levensmidde
len le verstrekken, dit den dood van den klein
handel zou beteekenen. Indien echter de loc
stand zoodanig verergert, dat hulp van Rijks
wege niet kan worden gemist, zal de Regee
ring niet aarzelen zich te wenden tot de ver
schillende armbesturen en buitengewone uit
gaven zullen worden vergoed. Van het aanbod
van den heer Troelslra dat de z.g. neutrale
vakvereenigingen bereid zijn bemiddeling te
verleenen, nam Spr. dankbaar nota. Spr. hoopt
dat de moiie, wier indiening hij reeds een
kwaad acht, zal worden ingetrokken. Na over
leg is men tot de conclusie gekomen zonder
moratorium den toestand te kunnen meester
blijven. Telephonisch Is Spr. medegedeeld, dat
een warm voorstander van een moratorium
in de provincie thans erkent, dat het niet be
hoeft te worden afgekondigd. De zaak heeft
de volle belangstelling der regeering. Mocht
een moratorium nader noodig worden geoor
deeld. dan zal Spr. opnieuw overleg plegen.
Een toezegging zou tot valsche verwachtingen
en speculatie aanleiding geven.
De heer Fokker trekt vervolgens zijn mo
tie in, waarna de vergadering wordt gesloten.
Tweede Kamer.
Vergadering van Maandag 3 Augustus.
Voorzitter: Mr. Goeman Borgesius.
Alle ministers zijn tegenwoordig.
De tribunes zijn tjokvol.
De Voorzitter wijst cr op dat de Hoogst
ernstige en ongunstige tijdsomstandigheden
waarin wij verkeeren tot de spoedbijeen-
komst dezer Kamer hebben aanleiding gege
ven. De oorlog tusschen de grootmachten
sinds e'enigen tijd zoo lang gevreesd, maar die
onmogelijk scheen door de kolossale verant
woordelijkheid daaraan verbonden is droeve
werkelijkheid .geworden en daardoor worden
zelfs afschuwelijke moorden als in deze laat
ste tijden en zeer onlangs te Parijs voorge
vallen op den achtergrond gedrongen. Spre
ker wrees er daarna op dat hoewel Neder
land hopelijk voor oorlog bewaard en gevrij
waard zal blijven de spanning, die in ons
land op economisch en flnantieel gebied in
deze omstandigheden gewekt werd, alleen
reeds Idit bijeenkomen der volksvertegen
woordiging noodzakelijk maakte. In dagen
als thans achtte de Voorzitter het de plicht
van elke volksvertegenwoordiging om met
terzijdestelling van allen partijstrijd onver
deeld en eendrachtelijk samen te werken en
daardoor zooveel mogelijk het aanzien van
de geheele natie te beveiligen en te bescher
men.
Moge het gelukken in den kortst mogelij-
ken tijd de dingen tot stand te brengen die de
omstandigheden in dit uur noodzakelijk heb
ben gemaakt.
Minister Gort ran der Linden, als tijdelijke
voorzitter van den ministerraad, hield de
volgende toespraak.
Mijnheer de voorzitter, de regeering heeft
bij u aangedrongen op bijeenroeping van deze
vergadering met ongewonen spoed. De regee
ring is van oordeel, dat het landsbelang drin
gend gebiedt verschillende wetsontwerpen nog
heden tot stand te brengen. Een buitengewoon
zware taak heeft in deze bange dagen de re
geering te vervullen. De Koningin gevoelt zich
in deze ernstige dagen een met haar volk en
de verantwoordelijke ministers hebben in deze
moeilijke dagen het volk te leiden. De regee
ring zou in deze lijden van gevaar, z_o diep
ingrijpend in het leven der menschheid als
slechts zelden voorkwam, haar verantwoor
delijkheid nauwelijks kunnctn dragen als zij
niet vast kon rekenen op den steun van de
Volksvertegenwoordiging.
Wij zijn gereed tot handhaving
van onze onzijdigheid en moet het
zijn ons onafhankelijk volksbe
staan en zijn besloten die met allo
kracht te handhaven.
Ons voegende naar Gods wil wachten wij
met vastberadenheid en koelbloedigheid al
wat de toekomst ons zal brengen. De Regee
ring heeft het vaste vertrouwen, dat de Staten-
Gcneraal, bezield met die gedachten, zich zal
verheffen boven alles wat verdeelt in het be
lang van het bahoud en de eenheid van ons
dierbaar vaderland. (Algemeen en le
vendig applaus.)
Hierna deelde de Voorzitter mede, dat nog
enkele sprekers hel woord hebben gevraagd.
De heer Lobman spoort aan om de ver
antwoordelijkheid thans te laten aan degenen
die die verantwoordelijkheid hebben te dra
gen. Alles wat naar partijbelang zweemt
dient vermeden èn om het leger dat een
zwTare taak tegemoet gaat te steunen èn zoo
doende mogelijk te maken dat de Koningin
den eed op de Grondwet afgelegd, dat Zij zal
doen wat in Haar vermogen ligt om de on
afhankelijkheid van het land le bewaren,
kan nakomen.
De heer De Visser brengt hulde aan wat
de regeering tot op ddt oogenblik deed. Ech
ter vraagt ihïj of de Tegeering ,geen algemeen
moratorium zou kunnen instellen. Is zij wel
bij machte op dit oogenbük hierop te ant
woorden, dan aal hij op geen antwoordt aan
dringen.
De heer Troelstr deelt het standpunt
mede, dat de sociaal-democratische tt'amer-
fractie inneemt ten opzichte der stappen door
de regeering gedaan en mogelijk nog te doen.
dg injlitïure maatregelen neüeft, sluit
spreker zich aan bij den heer Lohman, dat
het zenden van het leger naar de grens een
vredelievende bedoeling heeft en daarom, om
dat die zending naar de grenzen niet de be
doeling heeft een oorlog te voeren, maar ons
land te vrijwaren voor een oorlog, juicht hii
toe wat de regeering deed en slaan de sociaal
democraten principieel aan de zijde der regee
ring. Hij hoopt echter dat dc regeering niet
verder zal gaan de noodzakelijkheid tlsóht en
hij erkent dat de noodzakelijkheid dor mobili
satie zelf op dit oogenblik alleen en uitsluitend
door de regeering kan wor'm beoordeeld.
Voorts hoopt hij dat de regeering zoo goéd
mogelijk zal zorgen voor de economische ge
volgen \an dc mobilisatie.
Met 't oog op een en ander, de critïek op
dit oogenblik de nationale gedachte moét
ovcrheerschen dc nationale gcsdSmen en hij
hoopt dat ook zijn partijgenootcn, die thahft
onder de wapenen zijn, zich daarnaar zullen
gedragen. De strijd dien de socialisten steeds
tegen het militairisme voeren moet die oogen
blik blijven rusten om licm echter na den
oorlog te hervatten. (Bravo).
Spreker constateerde dat als er iemand min
der schuldig 5s aan de thans uitgebroken ver
wikkelingen, het onze regeering is. (Bravo*s).
Ten slotte deed hij een dringend beroep op
regeering en militaire autoriteiten Om lank
moedigheid te betrachten, als soms eens hier
en daar, waar menschen van zoo verschillen
de richting onder de gelederen zijn, een socia
listisch lied of de Internationale gezongen
wordt, want zulken moet men niet misverstaan
en anders opvatten als uitingen en tegenzin in
den dienst,~niaar als uiting van gevoelens die
gerespecteerd moeten worden. Vervolgens
sloot Spr. zich aan bij den aandrang van Dr
De Visser naar een moratorium. Maar het
voornaamste mist hij op dit oogenblik nog in
de regeeringsvoorstellen en dat zijn maatre
gelen ter "voorziening in de binnenlandsche
rechtsorde die bedreigd wordt als overal, als
de oorlog zoo lang duurt, gebrek aan brood
zal komen
De waarborg dat niemand honger zal lij
den is in de thans aangenomen wetsvoorstel
len niet voldoende te vindlen, odk" niet door
de ontwerpen betreffende hot ppkoopen en
prijzen der levensmiddelen. In den economi-
sdhen nood wordt dus z. i. ndet voldoende
voorzien. Een waarborg is noodig opdat wc
niet aan barbaarsche toestanden worden over
geleverd voorts dient tLs er een moratorium
komt zich düt uit te strekken tot de woning-
huur. Voorts beveelt hij aan geen to strenge
invordering van de belastingen
'De Minister van Binnenland
sche Zaken (de heer Cort van der Lin
den) zegt. dat med cd eetingen over de buiten
landsche politiek buitengesloten zijn. Als de
omstandigheden er toe lenden zal de regee
ring niet aarzelen alles te doen wat noodza
kelijk is tert herstel van den vrede. Zij zal
daaruit kracht putten en zol handhaven de
spreuk Je Mainliendrai. (Applaus).
De Minister van Landbouw, Nij-
verheid en Handel doet een beroep op
het volk, de Sta ten-Genera al en ook op de
pers om tot kalmte aan te manen. Men heeft
gezien, dat velen zilver aan de gemeensdhap
onttrekken. Men overtufige een ieder dat hij,
die aldus handelt, niot alleen zijn eigen be
lang dooH ook het algemeen belang schaadt.
Moeilijk is na te gaan, welke economische
maatregelen men nemen moeit, omdat de toe
stand ran uur tot uur verandert. Spr. waar
deert dat men critielc op de wetsontwerpen
achterwege laat. Of andere maatregelen noo
dig zouden zijn, zal nader blijken
"Wat de opmerking van den heer Troelstra
betreft, wijst spreker erop dat in de wet
maxim-aprijzen gesteld worden, doch dat de
burgemeesters de bevoegdheid hebben tegen
lagere prijzen af te geven. Houdt de oorlog
aan, dan zal zeker verder ingrijpen der wet
geving noodig zijn.
Toezegging van een ontwerp tot verstrek
king van levensmiddelen om niet acht Spr.
niet gewenscht om den kleinhandel niet te be-
nadeelen. Spr. geeft intusscben de verzekering
dat als de toestand ernstiger wordt, de re
geering een beroep zal doen op alle armbe
sturen en deze zal schadeloos stellen.
Over de sluiting van de effectenbeurs is
thans geen critiek gewenscht. Wat het mora
torium betreft, de regeering heeft ernstüg er
over beraadslaagd, d'odh adht zoodanige
maatregel niet gewenscht.
Met groot genoegen vernam de minister,
dot de organisatie der sociaal-democratische
arbeidersbeweging ter beschikking der re
geering staat. De regeering zal teer gaarne
de hulp der vakorganisaties, van welke kleur
en richting ook, ter vooricoming van hon
geroproeren aanvaarden, en niemand zal aan
de regeering credielen weigeren om die hon
geroproeren tegen te gaan.
Inzake de heropening van de Arnsterdam-
scbe Beurs zegt de minister, dat van het
oogenblik af. dat de toestand kritiek dreigde
te worden, met de bankwereld, verband is
gezocht met de regeering, en de maatrege
len die genomen zijn strekken geenszins uit
sluitend ten bate van den groothandel, maat
om den kleinhandel aan crediet te kunnefi
helpen moest de centrale organisatie aan de
credielbchoefte kunnen voldoen.
Thans is een consortium tot stand gebracht
tusschen dc groote bankiers en de bankiers
in de provincie om aan elke gewettigde kre
dietaanvrage te voldoen. Daardoor wordt
verkregen, dat het beschikbaar is voor wer
kelijke behoeften en daardoor wordt voor
komen, dat men van dezen tijd misbruik
maakt om door speculatie rijk te worden. De
Effectenbeurs te Amsterdam is echter geslo
ten, en de Vereen, voor den Effectenhandel
zal er niet aan denken haar te heropenen,
vóórdat overleg is gepleegd met de regee
ring, terwijl dc regeering harerzijids met elle
bankiersorganisaties daarover overleg tél
plegen.
Na ampele bespreking met de betrokkenen
is de regeering tot dc overtuiging gekomen,
dat een moratorium thans niet gerechtvaar
digd ware. Maar zeker zullen maatregelen
genomen worden om te voorkomen, d&t de
Lieden wegens huurschuld uit hun huizen
worden gezet. De regeering meent echter ter
willle van het krediet thans niet verder l?
moeten gaan. Het groote gevaar is thans dit»
dat het groote publiek den toestand veel erw
sifciger maakt door wantrouwen te tooneh,
waar dit niet op zijn plaats ls. Nogmaals doet
de minister een ernstig beroop op de pers, orp
toch al het mozeluike te doen om liet plots&v
