BINNEN LAN DT~
fend heeft geschreven aan den Duitschen
'gejieraal-majoar von Meckel, om dezen dank
te zeggen voor het aan Japansche officieren
Verstrekte onderricht in de moderne krijgs-
wetenschan. -waaraan Japan niet *t minst «in
overwinning te danken had. Jamagata beval
die officieren, die voor hun verdere bekwa
ming naar Duitschland warden gezonden,
4warm in de gunst van von Meckel aan...
K i a u t s j o e.
De Japanners denken drie maanden noo
dig te hebben om het garnizoen van Kiauts
joe tot overgave te brengen.
Japan heeft bepaald, dat hel oorlogsgebied
^ich uitstrekt in China, ten oosten van de
'Gele Rivier (Hwnng-Ho) en dat daar alle
Duilschers .onder toezicht zullen worden ge
steld, terwijl zij Moekden, Changcihoen en
Dalny zullen worden uitgezet.
Kiautsjoe, de Duitsche havenkolonie in
China, waartegen in de eersite plaats de Ja
pansche actie gericht zijn zal, was, toen de
Duiitschers het in bezit namen, het onbedui
dende Chineeschc visschersüorp Tsinglao.
Thans is'het een weidsoh aangelegde moder
ne stad met een wereldhaven, die de grootste
schepen ontvangen kan. De toeneming van het
scheepvaartverkeer blijkt uit statistische cij
fers: in 1902 kwamen er 251 stoomschepen
met 208,057 ton inhoaid aan, tien jaren later
waren het reeds 785 schepen, gezamenlijk me
tende 1.209,154 ton.
De eigen productie der kolonie is volgens
hel Hbld. van weinig belang, doch des te
omvangrijker is de doorvoerhandel. Kiautsjoe
is voornamelijk voor de provincie Shantoeng
een doorvoerhaven van belang. Uitvoerarti
kelen zijn in hoofdzaak sojaboonen. aardno-
ten en katoen, producten wier verbouwing in
het Shantoenggohaed in de laatste j. ren een
zeer groote vlucht heeft genomen. De handel
in het gebied, dat de braven bestrijkt, wordt
bevorderd door den met Duitsch kapitaal tot
stand gehrachten Sbaretoengspoorweg. Deze
verbindt de haven Tsnngtao met de hoofdstad
■der provincie Tsinanfoe. Behalve de reeds ge
noemde landbouwproducten voert de spoor
weg steenkolen af van de aan de spoorweg
onderneming toebehoorende mijnen. Deze mij
nen berinden zich op Chineesch grondgebied,
buiten den rawon der Dnitsrihe kolonie, zoo
dat zij buiten het bereik der Japanners zul
len vallen. Ook het grootste deel van den
Shantoengspoorweg Mgt builen de eigenlijke
kolonie. Een zeer belangrijke uitbreiding van
bet spoorwegnet was juist in den laatsten tijd
to onbereid.
Naast de Shantoengmaatscbappij bevinden
«ich nog enkele andere Duilsche ondernemin
gen in de havenplaats, onder meer een voor
eenigen tijd opgerichte zijdcfabriek met vier
inillioen mark kapitaal, welke fabriek thans
echter goheel in Chineesche handen is. De
haven bevat belangrijke reparatiewerven, die
voor de Duitsche scheepvaart in het Oosten
van groot nut waren.
De Duhsdhers bezitten te Kiautsjau c.»k een
groote modelkamer, waar de modellen gereed
Stonden van machinerieën en Duitsche voort
brengselen van allerlei aard.
Staten-Generaal.
-v-v- TWEEDE KAMER.
Beurswet 1914.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een nota
ean wijzigingen op het wetsontwerp, houdende
bepalingen, betreffende den geld- en fondsen
handel in de tegenwoordige buitengewone om
standigheden.
Voorgesteld wordt o. a. nop vene bepaling
toe te voegen, volgens welke fondsen, welke
tusschen 29 Juli 1914 en den dag van in werking
treden dezer wet reeds in onderpand waren ge
geven voor geldleeningen en door den pand
houder op zijn beurt eveneens tusschen genoem
de dagen bij derden waren beleend, zullen ge
acht worden, aldus te zijn beleend met goed
vinden van den pandgever, onverminderd de
verantwoordelijkheid van hem, die herbeleende.
Voorts wordt voorgesteldte bepalen, dat,
joodra de tegenwoordige buitengewone om
standigheden hebben opgehouden te bestaan,
aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal een
ontwerp van wet ter overweging zal worden
aangeboden, waarbij de intrekking van deze wet,
zoomede de overgang tot den normalen toe
stand worden geregeld.
Ontwerp voorkoming Fail
lissement enz.
Bij nota van wijzigingen wordt voorts voor
gesteld, om ook met betrekking tot de bepalin
gen, strekkende om den rechter de gelegenheid
te geven, dadelijke uitwinning te voorkomen,
naar aanleiding van geldelijke moeilijkheden,
tengevolge van de tegenwoordige buitengewone
omstandigheden, te bepalen, dat, zoodra de
tegenwoordige buitengewone omstandigheden
hebben opgehouden te bestaan, aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal een ontwerp van
wet ter overweging zal worden aangeboden,
waarbij de intrekking van deze wet, zoomede
de overgang tot den normalen toestand, wordt
geregeld.
Tijdelijke maatregel betref
fende den accijns op het
gedistilleerd.
Ingediend is een wetsontwerp, waarbij de be
paling, volgens welke gedistilleerd zonder voor
afgaande voldoening van den accijns kan wor
den afgeleverd, tijdelijk buiten werking wordt
gesteld.
De bevoegdheid, om de aflevering van ge
distilleerd zonder voorafgaande accijnsbetaling
te verbieden, wordt den Minister van Financiën
tot het einde van dit jaar verleend. Zoo noodig
Van die termijn later worden verlengd.
Wordt deze maatregel genomen, dan kunnen
de distillateurs van hunne afnemers verlangen,
dat vóór de verzending van het bestelde gedis
tilleerd het bedrag van den accijns wordt gere
mitteerd.
Berichten.
De Staatscourant van VToensdag 26
Augustus bevat o.a. de volgende Koninklijke
besluiten:
op verzoek eervol ontslagen met pensioen
ter zake lichaamsgebreken de majoor op
non-activiteit J. P. Smeets van de artillerie;
benoemd bij den gencralen staf tot majoor
4e kapitein jhr. E. J. M. "Wittert, van dien staf,
toegevoegd aan den chef van den staf; bij den
staf der artillerie tot majoor, onderscheiden
lijk toegevoegd aan de inspecteurs der be
deden artillerie en der vesting-artillerie de
Sk&oitleins jha.X. H. RöeiL van den staf. toe
gevoegd aan eerstgenoemden inspecteur en
W. Laatsman van het 2e regiment veld-artil
lerie, gedetacheerd ten bureele van laatstge
noemden inspecteur; bij het le regiment veld
artillerie tot majoor de kapiteins jhr. H. van
Beresteijn, adjudant van het korps en "W. A.
Vrieswijk van het 4e regiment veld-artille
rie, bestemd voor het bevel eener nieuw op te
richten 4e afdeeling van het korps; bij het
2e regiment veld-artillerie tot majoor de ka
pitein jhr. ten Bosch van het korps bestemd
voor het bevel over de houwitserafdeeling;
bij het 3e reg. veld-artillerie tdt majoor de
kapitein J. F. B. Kalff van het 2e reg. veld
artillerie, 'bestemd over het bevel eener
nieuw op te richten afdeeling van het korps;
op verzoek eervol ontslagen de ingenieur
der telegrafie J. v. d. Kamp te den Haag;
beroemd tot burgemeester van Maasland
M. v d Lely, secretaris dier gemeente.
benoemd tot kantonrechter-plaatsvervanger in
het kanton Zwolle, met ingang van 1 Septem
ber, mr. M. Sichterman, advocaat en procureur
te Zwolle;
met ingang van 10 September
lo. aan J. Kat eervol ontslag verleend als
geneesheer-directeur van 's rijks krankzinnigen
gesticht te Grave, en
2o. als zoodanig benoemd J. A. van Trotsen-
burg, arts, eervol ontslagen officier van ge
zondheid bij Hr. Ms. zeemacht, te Arnhem;
met ingang van 1 October, aan mejuffrouw
L Kooistra, op haar verzoek, eervol ontslag ver
leend als directrice der rijkskweekschool voor
onderwijzeressen te Apeldoorn, onder dankbe
tuiging voor de in die betrekking bewezen dien
sten
tijdelijk benoemd bij het reserve-personeel der
landmacht
a. bij het wapen der infanterie
tot reserve-le-luitenant; de eervol ontslagen
reserve-le-luit. B. F. Krantz van het wapen
gerekend van 10 Aug., tot reserve-luit.-kolo
nel, de gepens. luit.-kolonel der infanterie C. C
A. Schroder, van het leger in Ned.-Indië
gerekend van 14 Aug., tot rcserve-le-luït. de
eervol ontslagen le-luit. der infanterie A. Boon-
acher, van het leger in Ned.-Indië»
b. bij het wapen der artillerie
gerekend van 14 Aug., tot reserve-kapitein, de
gepens. kapitein der artillerie C. F. Gits, vaD
het leger in Ned.-Indië
gerekend van 9 Aug., tot reserve-le-luit., da
gepens. le-luit. der artillerie A. M. Kerkkamp
van het leger in Ned.-Indië
c. met bestemming voor den dienst bij de
landweer
lo. bij de infanterie der landweer
tot reserve-majoor, de gepens. majoor der in
fanterie B. M. Goslings, van het leger in Ned.-
Indië
gerekend van 3 Aug., tot reserve-kapitein, de
eervol ontslagen reserve-kapitein mr. E. J. Kort
hals Altes, van de infanterie der landweer, en
de gepens. lo-luit. H. A. van Zwijndregt, van het
wapen der artillerie
gerekend van 12 Aug., tot reserve-kapitein,
de eervol ontslagen reserve-kapitein M. A. van
Heekeren, van de infanterie der landweer, en
tot reserve-le-luit., de gepens. le-luit. H. Druk
ker, van het wapen der infanterie
gerekend van 14 Aug., tot reserve-kapitein de
gepens. kapitein der infanterie F. Kilian, van het
leger in Ned.-Indië
gerekend van 15 Aug., de gepens. kapitein
der infanterie R. E. van Dijk, van het leger i»
Ned.-Indië
2o. bij de artillerie der landweer, gerekend
van 7 Aug., tot reserve-kapitein, de gepens. ka
pitein der artillerie W. L. Zonnevijlle, van het
leger in Ned.-Indië
met ingang van 24 Aug., benoemd bij het
personeel van den geneeskundigen dienst der
landmacht, tot tijdelijk officier van gezondheid
der 2de klasse, de heeren dr. A. D. Cheriex, J.
B. van Heutz en R. J. G van Hamersvelt, allen
arts-
Nederland en de oorlog
Nederlandsche belangen en
verplichtingen.'
Onder dit opschrift lezen wij in de Nieuwe
Courant van gisterenavond:
Er was gisteren onder de vele „goed inge-
llehten", die tegenwoordig met een gewich
tig gericht en een praatgragen mond rond
gaan, weer een soort paniekje. We zouden in
onmiddellijk dreigend gevaar verkeeren:
Duitsch ultimatum, gespannen verhouding tot
Engeland, enz.
De aanleiding tot deze ontsteltenis, die zich
natuurlijk in de tegenwoordige omstandighe
den snel verbreidt en vergroot, is blijkbaar de
overkomst van baron Gevers, den gezant te
Berlijn, geweest, die even naar Den Haag is
gekomen (gisterenavond weer vertrokken) om
met den minister van Buitenlandsche Zaken te
conforeeren.
Dat de Begeering een mondeling overleg
met den diplomatieken vertegenwoordiger in
een hoofdstad als Berlijn, noodig kan achten,
vooral in een tijd dal tel foon en telegraaf
voor zulk overleg onbruikbaar of onbetrouw
baar zijn. is vanzelf sprekend. De overkomst
van baron Gevers laat dus het veld voor alle
mogelijke veronderstellingen omtrent de re
den open, zoowel de meest geruststellende als
de meest verontrustende.
"Wij kunnen verzekeren <ir er tot meerdere
ongerusLheid dan gewettigd wordt door den
algemeenen toestand en de uiteraard moei
lijke positie van ons land als neutrale staat te
midden van machtige oorlogvoerenden, gee
nerlei reden beslaat. En dat er geen sprake
was van eenig bijzonder dreigend gevaar, dat
de overkomst van baron Gevers zon hebben
veroorzaakt. In de goede verhouding van
onze regeering tot de Duitsche is niets ver
anderd tot de Engelsche evcnmii
ongerustheid bij het publiek werd. naar
wij bemerkten, verhoogd door het bericht uit
Maastricht, dat de burgemeester de burgerij
verzoclïi had gisteren en heden alle wapens
in te leveren, of (z^oals het Hid. uit dezelfde
plaats vernam) dat in het geheele in sitaat
van oorlog verklaarde gedeelte van ons land
heden officieel aan de burgers zou worden
verzocht alle vuurwapens in te leveren.
Zijn deze beridhten juist, dan moet daarin
toch niets anders dan een wellicht nuttige
voorzorgsmaatregel worden gezien. In den
politieleen toestand van ons eigen land is geen
enkele verandering ingetreden, die een der-
gelijken maatregel z^u motiveeren.
De quaestie van den doorvoer van levens
middelen, vooral graan, naar Duitschland,
trekt, zooals, zich 'bejaitoenJaM. jbliivendfi_a3Ji-
dacht
Onze Regeering (had, naar men weet, aan
vankelijk (18 Augustus) op alle hier aanwezige
voorraden graan beslag gelegd, ook op de
voor Duitschland bestemde (behalve de aan
zienlijke hoeveelheid die reeds in Rijnschepen
was overgeladen) en dit met het oog op de be
trekkelijk geringe hoeveelheid, hier te lande
aanwezig en geschat als voldoende ter voor
ziening in de btimeniandsche behoefte van
slechts enkele weken. Weinige dagen nadat dit
beslag was gelegd, opende zich echter het uit
zicht dat van rögeeringswege en voor haar
rekening bestellingen van buitenlandsch (Ame-
rikaanscüi) graan ongehinderd zouden kunnen
worden gedaan en uitgevoerd om in de be
hoeften der bevolking te voorzien en hiervan
is de organisatie van een centrale inrichting
voor de uitvoering der „Levensmiddelenwet"
het gevolg, welk bureau zich onder leiding van
den heer Van Eelde aan de nfd. Handel van
het Ministerie van Landbouw zal be
ijveren om zooveel mogelijk graan in ons
land te krijgen, dit tot meel te laten verwer
ken en over het geheele land te verspreiden.
Toen zich dit uitzicht geopend had, behoef
de het besluit tot inbeslagneming van al het
In ons land aanwezige graan niet meer ge-
handhaaf 1 te worden. Dit besluit toch bracht
o.a. ook dit bezwaar met zich, dat het den
schijn kon wekken, alsof Nederland niet be
reid was zijn verplichtingen betreffende den
vrijen doorvoer langs don Rijn, voortvloeiende
uii de Rijnvaart-akte, na te komen. In een bui
tengewoon nummer van de Staatscourant van
verleden "rijdag (21 Augustus) maakte de Re
giering daarom bekend, dat de bestaande
doorvoer-usanlièn wat de vrijheid van door
voor op den Rijn betreft geheel gelijk tot nu
toe zouden worden in acht genomen en gaf
een daaraan beantwoordende omschrijving
van hetgeen volgens die usantiën als doorvoer
te beschouwen is.
Graan voor Duitsche rekening kon dus van
toen af weder vrij worden doorgevoerd; maar
van practisch belang is deze vrijheid op dit
oógenblik niet, aangezien geen of zoo goed
als geen schepen met graan thans in onze
havens binnenkomen.
In hetzelfde nummer van de Staatscourant
werd er bovendien nog eens uitdrukkelijk op
gewezen, dat de Regeering zoo dikwijls zij
het in 's lands belang noodig oor
deelt, levensmiddelen, oorlogsbenoodigdhe-
den, grondstoffen van een en ander en al het
geen middellijk voor de verdediging des
lands noodig kan zijn, tegen schadevergoe
ding in bezit kan nemen en dat zij van deze
bevoegdheid gebruik zal maken, onverschil
lig voor wien of wie de goederen bestemd
zijn en aan wien of wie zij toebehooren.
Aan den vrijen toevoer over zee van graan,
blijkens de scheepspapieren voor de Ne
derlandsche R egeering bestemd,
zal Engeland zeker geen belemmering in den
weg leggen. Doorvoer van zulk graan naar el
ders is uitgesloten.
Graan voor oorlogvoerende mogendheden
bestemd, is blijkens de gepubliceerde verkla
ringen der oorlogvoerenden, voorwaardelijk©
contrabande en staat dus gedurende het ver
voer op zee bloot aan alle kansen van in be
slag genomen en prijs verklaard te worden.
Zou zulk graan eenmaal hier te lande zijn
aangekomen, dan zou van de Regeering gee-
nerki garantie kunnen geëischt worden in
verband met zijn verdere bestemming. En aan
die bestemming zouden, krachtens de uitdruk
kelijke bepalingen van de Rijnvaart-akte door
onze Regeering geen andere belemmeringen
in den weg gelegd kunnen worden dan om
redenen ontleend aan de eigen behoefte des
lands dus op grond van den regel: nood
breekt wet.
"Wij gelooven dat in het bovenstaande de
verhoudingen zooals die op het ©ogenblik in
verband met de quaestie van toe- en door
voer van graan in ons land zich voordoen,
zoo duidelijk mogelijk zijn geteekend.
Uitvoer van steenkool uit Duitschland
Naar „De Tel." verneemt, moet de Duilsche
regeering vergunning gegeven hebben om da
gelijks honderd wagens steenkolen vanuit
Duitschland naar Holland tc vervoeren.
Twee treinen, elk van vijftig wagens, zullen
ons land binnenkomen.
Buitenlandsche dagbladen voor
het I nj i c h t i n' g s-B ureau van
den Generalen Staf te
's-G ravenhage.
Zij, die buitenlandsche dagbladen geregeld
ontvangen en bereid zijn, deze na lezing toe
te zenden aan bovengemeld bureau, gelieven
daarvan schriftelijk te doen blijken met op
gave tevens of deze bladen al dan niet worden
terugverlangd; voor terugzending kan echter
moeilijk worden zorggedragen. Aan hen van
wier aanbod zal worden gebruik gemaakt,
wordt daarvan kennis gegeven. Berichten te
zenden: Generale Staf, Bureau Inlichtings
dienst, 's-Gravenhage.
Voor het Roode Kruis.
Dc British American Tobacco Co. (Holland)
Ltd. te Rotterdam, heeft aan het centraal
bureau voor Holland van het Roode Kruis
een- bedrag van 1000 gulden geschonken.
Wielrijders-compagnie.
Bij Kon. besluit van 5 Augustus j.L wordt
aan weerbaarheidfevereenigingen, willen zij
als zoodanig erkend blijven, do verplichting
opgelegd, dat hare leden een vrijwillige ver
bintenis bij den landstorm aangaan. Verschil
lende hebben daaraan voldaan. Het korps, ge
vormd door de Koninklijke Nederlandsche
Weerbaarheidsvereeniging, i - door den mi
nister van Oorlog in zijn geheel als afzonder
lijke Landslormofdeeling erkend. Het is ge
organiseerd als wielrijderscompagnie en zal
als zoodanig ter besabi' :ring van den opper
bevelhebber worden gesteld. Kosten van uni
form en uitrusting worden door de leden van
het korps zelf gedragen. Zij. die nog tot het
korps willen toetreden, moeten zich aanmel
den te Amsterdam, Weteringschans 22,
's avonds om 8 uur, en te 's Gravenhage. Ja
cob Güïesslraat 1.
De Amerikanen
De stroom van gestrande"' Amerikanen in
Nederland blijft steeds aanhouden en waar
de booten der Holland—Amerika-lijn do
eenige gelegenheid bieden voor den terug
tocht naar Amerika, rijn allen op Rotterdam
aangewezen. De toeloop in de afgeloopen
week wa» *oo tzroot, dal nog lang niet allen
op het s.s. Rotterdam", dat Zaterdag jls.
vertrekt, kunnen plaats vinden, ofschoon het
er 2000 zal medenemen, zoodat de overblij-
venden weder aangewezen zijn op een vol
gende boot.
Volgens opgave der internationale reisbu
reaus moeten zich op dit oogenblik nog pl.m.
45.000 Amerikanen fh Europa bevinden, dio
allen nog langs denzelfden weg zullen moe
ten vervoerd worden. De tegenwoordige ho-
teldruktc in tal van plaatsen is dan ook on
gekend.
Er is een gevolmachtigde benoemd die
machtiging heeft der verschillende regeerin-
ger om de achtergebleven bagage der Ame
rikanen, die geschat wordt op een 60.000
koffers, heinde en verre verspreid, in ont
vangst te nemen en na te zenden.
De H. A. L. zou zich bereid verklaard heb
ben deze kosteloos naaT Amerika over te
brengen.
Een aantal Amerikanen, moeten verzocht
hebben met de Tennessee" de terugreis te
aanvaarden, doch het is nog niet hekend of
dit kan of zal worden toegestaan.
De Amerlkaansche gezant te Londen heefl
aan den Amerikaanschen gezant te 's-Graven
hage medegedeeld, dat er overvloed van ge
legenheid is om per derde klasse voor Ame
rlkaansche passagiers de reis naar de Veree-
nigde Staten te aanvaarden, maar dat velen
er de voorkeur aan geven, om vervoer per
tweede en derde klasse te weigeren en e
wachten tot dat er gelegenheid is om per
eerste klasse tc reizen. Een overzicht van de
reisgelegenheid toont aan, dat er 43 booten
van Engeland vertrekken naar Canada en
de Vereenigdc Staten tusschen nu en 16 Sep
tember en SS tusschen nu en 1 October. De
Rad Star Line geeft ook nog gelegenheid
voor 30 reizigers tweede klasse die op 5 Sep
tember naar New-York wenschen te ver
trekken.
De toestand te Maastricht.
Aan een brief ln het N. v. d. D. ontleènen
Maandag, Dinsdag cn Woensdag zullen on
geveer 7000 vluchtelingen ingeënt worden En
nog steeds stroomen ze naar onze stad, uit
Rocklenge, Lanaeken, Neerhaeren, Reckheim
"■n Mechelen, deze laatste 4 alle plaatsjes tan
ne lijn Maastricht—Maeseijck. Onze stad is nu
a's 't ware aan 't Zuiden, westen en noorden,
waar de Belgische grens op enkele plaatsen
tot nog op geen uur loopens afstand van de
stad reikt, door Duitschers omgeven. En af
geschrikt door het tooneel van voor eenige
dagen, vluchten allen. Bewoners van kastcc-
len uit den omtrek zijn "hier aangekomen en
nemen hun intrek in leegstaande huizen.
Ze brengen kisten vol mee en scfhaffen het
hoognoodige hier aan. De anderen, honder
den en honderden, vinden nog maar steeds
liefderijke opname in de Rijkskweekschool,
voor zoover particulieren rich niet over hen
ontfermen. Want er is bijna geen huis, of men
heeft er een ten eten of wel eenige voor den
nacht geherbergd.
Oude menschen verhalen nog uit den oor
log van *70, toen Maastricht toen vele vluch
telingen herbergde. Maar toen hadden de
menschen tijd van voorbereiding en kouden
zc hun kostbaarheden redden, zoodat in die
dagen hier veel verdiend werd.
Nu echter is den menschen nauwelijks ge
legenheid gelaten het hoog noodige tie redden,
zoodat vele welgestelde lieden hier ritten, be
roofd van have en goed.
Het comité heeft verzocht naar het klooster
tc Bunde zieke vluchtelingen te mogen zen
den.
Het interneeringskamp
te Bergen (N.-H.).
Men meldt aan het N. v. d. D. uit Bergen:
De derde vliegenier(uit Oostburg) is nu ook
alhier gearriveerd; met de twee andere ge
ïnterneerde vliegeniers is hij nu in pension bij
Kieb aan de Breelaan. Liepen tot nu toe de
beide Schiermonnikoogers in hun civiel pakje,
vandaag wandelden zij met hun drieën door
Bergen in hun vlicgpakje rond.
Het kamp der Duitsche geïnterneerden,
eveneens aan de Breelaan alhier, trekt veel
nieuwsgierigen. Op een wei van eenige JI.A.
U een kamp met ijzèrdraad afgerasterd met
J tonton. Buiten het kamp op de wei do»»D de
geïnleerden overdag allerlei spellen: voetbal
e. a. Ze liggen veel aan den weg en conversee
ren druk met Duitsch en Hollandsch spr ker-
den. 's Avonds zingen ze in 't kamp om een
flikkerend vuur hun Duitsche liederen„Tcure
Heimat, a us der Feme gröss ich dioh'„Stch
icJi in finstrer Mil tern acht." Ook vroolijke. En
kelen uit Beieren zingen een paar liedjes, die
we wel van de Tirolers hoorden.
Bezwaren voor de gasindustrie.
In hel Augustus-nummer van Het Gas be
toogt N. W. v. D. o.a. het volgende:
Bij den aanvang van den Europeeschen oor
log waren de meeste gasfabrieken in Neder
land voor 2 3 maanden van kolen voorzien.
Enkele groote gasfabrieken hadden daarbij
een goeden voorraad gasolie, zoodat hunne
voorraden, op de gewone wijze werkende, tot
begin December en zelfs nog iets langer zullen
kunnen strekken.
Enkele kleinere gasfabrieken hadden slechts
voor eenige weken kolen in voorraad, van
deze 'hebben zich sommige tot hoogen prijs
van kolen moeten voorzien.
In verschillende plaatsen zijn bezuinigingen
ten opzichte van de straatverlichting inge
voerd, o.a. in 's Gravenhage, Rotterdam,
Utrecht, Dordrecht, Leeuwarden, Assen, Zwol
le enz.
Wij wenschen hier in herinnering te bren
gen vraagpunt 5, behandeld in de algemeene
vergadering van T912 Dit vraagpunt luidde:
„Welke middelen he»eft men met het oog op
dreigend kolengebrek op verschillende gasfa
brieken aangewend lot bezuiniging van het
kolenverbruik cn welke resultaten zijn daar
mede bereikt?" Bij de behandeling van dit
vraagpunt werd aangegeven, dal men op een
voudige wijze in gewone retorten uit petro
leum en pelroleum-residu gas kan producee-
ren.
Het zal eohtcr roer de vraag zijn of men
thaus nog gemakkelijk petroleum zal kunnen
verkrijgen. Gasfabrieken, die over stoom be
schikken, kunnen door 't invoeren van stoom
in de retorten de productie van 1GO K.G. ko
len belanjrijk verhoogen. Om dit te bereiken,
laadt men de retorten zoo zwaar mogelijk met
langen disÜllaÜetfkL Gedurerul» d« laatste li
uur voert men stoom in de retorten. De stoom-
pijpjes van dikwandige buizen, inwendige dia
meter 8 TO mM, brengt men door den ach.
terwand van de retorten aan. De pijpjes moe
ten voorzien zijn van T-stukjes, waardoor zij
telkens, vóór met het invoeren van stoom be
gonnen wordt, kunnen worden doorgestoken.
Elk stoom pijp je wordt met een afsluitertjo of
kaantje -erbonden aan de stoomleiding, dló
langs de achterzijde der ovens loopt; aan deze
stoomleiding kan een inwendig© diameter vntt
25 tot 40 mM. worden gegeven. De stoom
druk mag ni«ct hooger zijn dan O.l K.G per
vierk. cM". Men heeft In verticale retorten op
deze wijze de gasproductie tot 36 57 hub. M
•per TOO K.G. kolen opgevoerd. In horizontale
retorten zal de productie wat lager zijn.
Is de vrees voor gebrek aan grondstof bij
de gasfabrieken overwegend, spoedig zulkiï
ook andere bezwaren optreden. Voor zwavel
zuren ammoniak rullen geen koopers gevon*
den kunnen worden Koolteer zal niet of moej»
lijk worden weggevoerd. De Nederlandsche of.
nemers van koolteer zijn allen rutm van dn
artikel voorzien. Wat cokes aangaat, zoo katj.
deze tot goede prijzen gemakkelijk van dó
hand worden gezet.
Beperking van het gasverbruik
in verband met den oorlogs
toestand.
Over dit onderwerp schrijft de heer J. H.
Jansen in hetzelfde nummer:
Hij betoogt dat de verzoeken van gemeente
besturen aan de burgerij om zuinig te zijn met
het gasverbruik en «het beperken vandestraat-
verlicVing wel iets, maar toch niet voldoendó
zullen baten bij den te verwachten kolennood,-
wanneer de oorlog langer dan een paar maan
den mocht duren.
Een andere oplossing zegt hij m. i. veel
beter en bij algemeene toepassing doelmati
ger, is die waarbij getracht wordt een alge-
meene vereenvoudiging van hét dagclljksch
leven en ecne besparing van brandstof te ver
krijgen door dit leven te vervroegen.
Wanneer alle gemecnle-bureaux en in na
volging daarvan ook alle kantoren en zaken
in de stedan en do scholen om 7 uur 'sodv
tends aanvangen en wanneer de winkels bij
het verdwijnen van het daglicht gesloten wor*
den, dan zal een groote besparing aan brand
stof voor do lichtfabrieken worden verkregen»
Bezwaar is er feitelijk hoegenaamd niet te
gen dezen maatregel aan tc voeren; het zou
een verandering in gewoonten medebrengen,
en daartoe besluiten wij Hollanders nu een
maal niet gemakkelijk. Maar men bedenke
daarnaast, dat ons moer gevoelig de noodza-
1: lijkT.eid van het laten varen van de gebrui
kelijke dagverdeeling cn met meer klem zal
worden opgedrongen, zoodra de kolenvoorra-
den zijn uitgeput en heele steden niet alleen
Mj nacht in het donker zullen zitten, maar
bovendien op den dag geen kookgas zullen
hebbenf De oorlogstoestand toch en we wil
len met dit zoggen waarlijk geen pessimisme
prediken kan ook wel een half jaar duren
en de vraag is gewettigd, wat dón, zoo vlak
voor den winter?
Evenwd Is naar mijne meening ook deze
voorslag alweer niet verstrekkend ln zijne uit
werking, zoolang hot publiek niet verkiest t©
begrijpen hoezeer zijn eigen belang meebrengt
om op krachtige wijze mede te werken. Het
is wederom een uitstekende drang ten goede,
dorii allerminst een gevoelige dwang.
Dwang zou te verkrijgen zijn door een tij
delijke prijsverhooging, gelijk bij wijze van on-
derstelhi.g dezer dagen een in handelskringen
zeer bekende persoonlijkheid mij tef overden
king gaf. Diezelfde persoon moest echter toe
geven, dat prijsverhooging onder de huidig©
omstandigheden als universeele maatregel een
zeer bezwaarlijke zou zijn. Gold is schaarscb
en voor velen houden bronnen van inkomsten
op t© vloeien of vloeien trager, zoodat het op
voeren va 'kosten voor dagelijksch onderhoud
Inderdaad te ver zou gaan.
Niettemin geloof ik, dat toch in deze rich,
ting de meest afdoende maatregelen ter be
perking van gasverbruik rezocht moeten, wor^
den immers het is vrijwel de eenig© wijzot
waarop helaas noodzakelijke dwang te ver
krijgen zal zijn.
Navolging van een prachtig
voorbeeld.
De minister van Binnenlandsche Zaken on tv
ving ten behoeve vain het fonds tot verdedi*
ging van Nederland en zijne Koloniën een toe*
zegging van iemand die onbekend wenscht té
blijven, tot een tiende van zijn op ongeveër
f 280.000 te schatten vermogen.
Voorts heeft J. Volker Tijszoon te Haarlem,
zich bereid verklaard een tiende van zijn ver
mogen af te staan voor dat fonds, mits meer
dan f 100.000.000 in totaal wordt bijgedragen.
Eindelijk heeft iemand, die onbekend
wenscht te blijven, zich venbonden ten b©<
hoeve van het fonds bij het sluiten van den
vrede tusschen de oorlogvoerend© mogendho
den tot de storting van f 25,000 zonder ver
dere restrictie of aftrek van ©ventueele oor-
logs- of mobilisaliebelasrting.
Verder verlindt hij zich gedurende dfc drie
daarop volgende jaren jaarlijks te storlen
f 25000 of 15 van zijn inkomen, alles boe
ven en behalve de belastingen, die d© RegeéH
ring voor dc defensie noodig mocht achten.
Straatcollecte te Amsterdam,
Een Maandag door het algemeen stounco>j
mité, in samenwerking met den Bond Vaitf
Orde te Amsterdam gehouden straatcollecte
heeft in 't geheel ongeveer ƒ11,800 opge
bracht.
Het tellen van den inhoud van alle busjes
was nog een heel werk, wat begrijpelijk Is als
men weet, dat er ongeveer 58 000 centen eïT
32.000 dubbeltjes bij waren. Onder die glfteïti
waren ook twee bankbiljetten van honderd!
gulden, in één busje nog weL
Ned. Vereen, vaw Meelagenten.
Maandag is op de Korenbeurs te Amsterdam;
de Nederlandsche Vereeniging van Meelagen-
ten opgerldht. Hdt voorloopig bestuur bestaat
uit de heoren: L. Penning, voorzitter; O. dd
Steenhuijsen, peiïreingmeester; M. JochenlS
Azn., secretaris, allen tc Amsterdam; J G.
Brouwers, Den Haag; Joh. Banning, Edam;
Zwaag, Zaandam; Jobs. Boon, GroningeiH
Gcbrs. Vreeswijk, Utrecht; D. Franken, Haar^
lem. De volgende week zal een vergadering te
Utrecht gehouden worden, waarop alle meel-
agenten in Nederland worden uitgenoodigd.
