"BINNEN LAN D~
land heeft geschreven aan den Dnitschen
gejicra al-ma] o or von Meckel, om dezen dank
ie zeggen voor het aan Japansche officieren
Verstrekte onderricht in de moderne krijgs
wetenschap. waaraan Japan niet t minst zijn
^verwinning te danken had. J-amagata beval
idle officieren, die voor hun verdere bekwa
ming naar Duitschland worden gezonden,
.warm in de gunst van von Meckel aan...
Kiautsjoe.
De Japanners denken drie maanden noo
dig te hebben om he4 garnizoen van Kiauts
joe tot overgave <c brengen.
Japan beeft bepaald, dat bet oorlogsgebied
Zich uitstrekt in Ohina, ten oosten van de
uele Rivier (Hwung-Ho) en dat daar alle
Duitschers onder toezicht zullen worden ge
steld, terwijl zij Moekden, Changchoen en
Daluy zullen worden uitgezet.
Kiautsjoe, de Duitsche havenkolonie in
China, waartegen in de eerste plaats de Ja
pansche actie gericht zijn zal, was, toen de
Duitschers het in bezit namen, het onbedui
dende Chineesche vissehersuorp Tsingtao.
Thans is het een weidsoh aangelegde moder
ne stad met een wereldhaven, die de grootste
schepen ontvangen kan. De toeneming van het
scheepvaartverkeer blijkt uit statistische cij
fers: in 1902 kwamen er 251 stoomschepen
met 268,057 ton inihoaid' aan, tien jaren later
waren het reeds 785 schepen, gezamenlijk me
tende 1.209.154 ton.
De eigen productie der kolonie is volgens
hel Hbld. van weinig belang, doch des te
omvangrijker is de doorvoerhandel, Kiautsjoe
Is voornamelijk voor de provincie Shantoeng
een doorvoerhaven van belang. Uitvoerarti
kelen zijn in hoofdzaak sojaboonen. aardno-
!en en katoen, producten wier verbouwing in
het Shantoenggobied in de laatste j-ren een
«eer groote vlucht heeft genomen. De handel
in het gebied, dat de haven bestrijkt, wordt
fjevorderd door den met Duitsch kapitaal tot
stand gebrachten. Shantoengspoorweg. Deze
verbindt de haven Tsingfao met de hoofdstad
der provincie Tsinanfoe. Behalve de reeds ge-
uo'-mde landbouwproducten voert de spoor
weg steenkolen af van de -aan de spoorweg
onderneming toebehoorende mijnen. Deze mij
nen bevinden zich op Ohineescn grondgebied,
buiten den rawon der Dnitsdhe kolonie, zoo
dat zij buiten het bereik der Japanners zul
len vallen. Ook het grootste deel van den
Shantoen«spoorweg hgt buiten de eigenlijke
kolonie. Een zeer belangrijke uitbreiding van
fiet spoorwegnet was juist in den laatsten tijd
voorbereid.
'Naast de Shantoengmaatschappij bevinden
atfch nog enkele andere Duitsche ondernemin
gen in de havenplaats, onder meer een voor
«enigen tijd opgerichte zijdefabriek met vier
millioen mark kanltaal. welke fabriek thans
echter geheel in Chineesche handen is. De
haven bevat belangrijke reparatie werven, die
voor de Duitsche scheepvaart in'het Oosten
van groot nut waren.
De Duitsdhers bezitten te Kiautsjau cok een
groote modelkamer, waar de modellen gereed
«tonden van machinerieën en Duitsche voort
brengselen van allerlei aard
Staten-Generaal.
„3 TWEEDE KAMER.
Beurswet 1914.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een nota
fan wijzigingen op het wetsontwerp, houdende
bepalingen, betreffende den geld- en fondsen
handel in de tegenwoordige buitengewone om
standigheden.
Voorgesteld wordt o. a. nop *ene bepaling
toe te voegen, volgens welke fondsen, welke
tusschen 29 Juli 1914 en den dag van in werking
treden dezer wet reeds in onderpand waren ge
geven voor geldleeningen en door den pand
houder op zijn beurt eveneens tusschen genoem
de dagen bij derden waren beleend, zullen ge
acht worden, aldus te zijn beleend met goed
vinden van den pandgever, onverminderd de
Verantwoordelijkheid van hem, die herbeleende.
Voorts wordt voorgesteldte bepalen, dat,
joodra de tegenwoordige buitengewone om
standigheden hebben opgehouden te bestaan,
aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal een
ontwerp van wet ter overweging zal worden
aangeboden, waarbij de intrekking van deze wet.
eoomede de overgang tot den normalen toe
stand worden geregeld.
Ontwerp voorkoming Fail
lissement enz.
Bij nota van wijzigingen wordt voorts voor
gesteld, om ook met betrekking tot de bepalin
gen, strekkende om den rechter de gelegenheid
te geven, dadelijke uitwinning te voorkomen,
naar aanleiding van geldelijke moeilijkheden,
tengevolge van de tegenwoordige buitengewone
omstandigheden, te bepalen, dat, zoodra de
tegenwoordige buitengewone omstandigheden
hebben opgehouden te bestaan, aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal een ontwerp van
wet ter overweging zal worden aangeboden,
waarbij de intrekking van deze wet, zoomede
de overgang tot den normalen toestand, wordt
geregeld.
Tijdelijke maatregel betref
fende den accijns op het
gedistilleerd.
Ingediend is een wetsontwerp, waarbij de be
paling, volgens welke gedistilleerd zonder voor
afgaande voldoening van den accijns kan wor
den afgeleverd, tijdelijk buiten werking wordt
gesteld.
De bevoegdheid, om de aflevering van ge
distilleerd zonder voorafgaande accijnsbetaling
te verbieden, wordt den Minister van Financiën
tot het einde van dit jaar verleend. Zoo noodig
kon die termijn later worden verlengd.
Wordt deze maatregel genomen, dan kunnen
de distillateurs van hunne afnemers verlangen,
dat vóór de verzending van. het bestelde gedis
tilleerd het bedrag van den accijns wordt gere
mitteerd.
Berichten.
De Staatscourant van VToensdag 26
Augustus bevat o.a. de volgende Koninklijke
besluiten:
op verzoek eervol ontslagen met pensioen
ter zake lich^amsgebreken de majoor op
lion-activiteit J. P. Smeets van de artillerie;
benoemd bij den generalen staf tot majoor
Se kapitein jhr. E. J. M. "Wittert, van dien staf,
toegevoegd aan den chef van den staf; bij den
stat der artillerie tot majoor, onderscheiden
lijk toegevoegd aan de inspecteurs der be
reden artillerie en der vesting-artillerie de
IfcsDitieinsjhr> J, H._RöelL van den staf. toe
gevoegd aan «eretgenoemden inspecteur en
W. Laatsman van het 2e regiment veld-artil
lerie, gedetacheerd ten bureele van laatstge
noemden inspecteur, bij het le regiment veld
artillerie tot majoor de kapiteins jhr. H. van
Beresteijn, adjudant van het korps en "W. A.
Vrieswijk van het 4e regiment veld-artille-
rie, bestemd voor het bevel eener nieuw op te
richten 4e afdeeling van het korps; bij het
2e regiment veld-artillerie tot majoor de ka
pitein jhr. ten Bosch van het korps bestemd
voor het bevel over de houwitserafdeeling;
bij het 3e reg. veld-artillerie tot majoor de
kapitein J. F. B. Kalff van het 2e reg. veld
artillerie, bestemd over het bevel eener
nieuw op te richten afdeeling van het korps;
op verzoek eervol ontslagen de ingenieur
der telegrafie J. v. d. Kamp te den Haag;
beroemd tot burgemeester van Maasland
M. v d Lcly. secretaris dier gemeente.
benoemd tot kantonrechter-plaatsvervanger in
het kanton Zwolle, met ingang van 1 Septem
ber, mr. M. Sichterman, advocaat en procureur
te Zwolle
met ingang van 10 September
lo. aan J. Kat eervol ontslag verleend als
geneesheer-directeur ven 's rijks krankzinnigen
gesticht te Grave, en
2o. als zoodanig benoemd J. A. van Trotsen-
burg, arts, eervol ontslagen officier van ge
zondheid bij Hr. Ms. zeemacht, te Arnhem
met ingang van 1 October, aan mejuffrouw
L Kooistra, op haar verzoek, eervol ontslag ver
leend als directrice der rijkskweekschool voor
onderwijzeressen te Apeldoorn, onder dankbe
tuiging voor de in die betrekking bewezen dien
sten
tijdelijk benoemd bij het reserve-personeel der
landmacht
a. bij het wapen der infanterie
tot reserve-le-luitenant, de eervol ontslagen
reserve-le-luit. B. F. Krantz van het wapen
gerekend van 10 Aug., tot reserve-luit.-kolo-
nel, de gepens. lirit.-kolonel der infanterie C. C
A. Schroder, van het leger in Ned.-Indië
gerekend van 14 Aug., tot reserve-le-luit. de
eervol ontslagen le-luit. der infanterie A. Boon-
ackcr. van het leger in Ned.-Indië;
b. bij het wapen der artillerie
gerekend van 14 Aug., tot reserve-kapitein, de
gepens. kapitein der artillerie C. F. Gits, van
het leger in Ned.-Indië
gerekend van 9 Aug., tot reserve-le-luit., do
gepens. le-luit. der artillerie A. M. Kcrkkamp
van het leger in Ned.-Indië
c. met bestemming voor den dienst bij de
landweer
lo. bij de infanterie der landweer
tot reserve-majoor, de gepens. majoor der in
fanterie B. M. Goslings, van het leger in Ned.'
Indië
gerekend van 3 Aug., tot reserve-kapitein, de
eervol ontslagen reserve-kapitein mr. E. J. Kort
hals Altes, van de infanterie der landweer, en
de gepens. le-luit. H. A. van Zwijndregt, van het
wapen der artillerie
gerekend van 12 Aug., tot reserve-kapitein,
de eervol ontslagen reserve-kapitein M. A. ven
Heekeren, van de infanterie der landweer, en
tot reserve-le-luit., de gepens. le-luit. H. Druk
ker, van het wapen der infanterie
gerekend van 14 Aug., tot reserve-kapitein de
gepens. kapitein der infanterie F. Kilian, van het
leger in Ned.~Indië
gerekend van 15 Aug., de gepens. kapitein
der infanterie R. E. van Dijk, van het leger i»
Ned.-Indië
2o. bij de artillerie der landweer, gerekend
van 7 Aug., tot reserve-kapitein, de gepens. ka
pitein der artillerie W. L. Zonnevijlle, ven het
leger in Ned.-Indië
met ingang van 24 Aug., benoemd bij het
personeel van den geneeskundigen dienst der
landmacht, tot tijdelijk officier van gezondheid
der 2de klasse, de heeren dr. A. D. Cheriex, J.
B. van Heutz en R. J. C. van Hamersvelt. allen
arts.
Nederland en de oorlog*
Nederlandsche belangen en
verplichtingen.
Onder dit opsahrift lezen wij in de Nieuwe
Courant van gisterenavond:
Er was gisteren onder de vele „goed inge-
lichten", die tegenwoordig met een gewich
tig gericht en een praatgragen mond rond
gaan, weer een soort paniekje. "We zouden in
onmiddellijk dreigend gevaar verkeeren:
Duitsch ultimatum, gespannen verhouding tot
Engeland, enz.
De aanleiding tot deze ontsteltenis, die zich
natuurlijk in de tegenwoordige omstandighe
den snel verbreidt en vergroot, is blijkbaar de
overkomst van baron Gevers, den gezant te
Berlijn, geweest, die even naar Den Haag is
gekomen (gisterenavond weer vertrokken) om
met den minister van Buitenlandsche Zaken te
confereeren.
Dat de Regeering een mondeling overleg
met den diplomatieken vertegenwoordiger in
een hoofdstad als Berlijn, noodig kan achten,
vooral in een tijd dat tel foon en telegraaf
voor zulk overleg onbruikbaar of onbetrouw
baar zijn, is vanzelf sprekend. De overkomst
van baron Gevers laat dus het veld voor alle
mogelijke veronderstellingen omtrent de re
den open, zoowel de meest geruststellende als
de meest verontrustende.
Wij kunnen verzekeren dr er tot meerdere
ongerustheid dan gewettigd wordt door den
algerneenen toestand en de uiteraard moei
lijke positie van ons land als nerutrale staat te
midden van machtige oorlogvoerenden, gee
nerlei reden bestaat. En dat er geen sprake
was van eenig bijzonder dreigend gevaar, dat
de overkomst van baron Gevers zon hebben
veroorzaakt. In de goede verhouding van
onze regeering tot de Duitsohe is niets ver
anderd tot de Engelsche evenmïi
T 4 ongerustheid bij het publiek werd naar
wij bemerkten, verhoogd door het bericht uit
Maastricht, dat de burgemeester de burgerij
verzocht had gisteren en heden alle wapens
in te leveren, of (z'oals het Hbl. uit dezelfde
plaats vernam) dat in het geheele in staat
van oorlog verklaarde gedeelte van ons land
heden officieel aan de burgers zou worden
verzocht alle vuurwapens fn te leveren.
Zijn deze berichten juist, dan moet daarin
toch niets anders dan een wellicht nuttige
voorzorgsmaatregel worden gezien. In den
politiehen toestand van ons eigen land is geen
enkele verandering ingetreden, die een der-
gelijken maatregel z*>u mofiveeren.
De quaestio van den doorvoer van levens
middelen, vooral graan, naar Duitschland,
trekt, zooals.sich IjogriiDon.laai.Jblllseiide,aan
dacht.
Onze Regeering bad, naar men weet, aan
vankelijk (18 Augustus) op alle hier aanwezige
voorraden graan beslag gelegd, ook op de
voor Duitschland bestemde (behalve de aan
zienlijke hoeveelheid die reeds in Rijnscliopen
was overgeladen) en dit met het oog op de be
trekkelijk geringe hoeveelheid, hier te lande
aanwezig en geschat als voldoende ter voor
ziening in de binnenlandsche behoefte van
slechts enkele weken. Weinige dagen nadat dit
beslag was gelegd, opende zich echter hel uit
zicht dat van regeeringswege en voor haar
rekening bestellingen van builenlandsch (Ame-
rikaansch) graan ongehinderd zouden kunnen
worden gedaan en uitgevoerd om in de be
hoeften der bevolking te voorzien) en hiervan
is de organisatie van een centrale inrichting
voor de uitvoering der JLevensmiddelenwet"
het gevolg, welk bureau zich onder leiding van
den heer Van Eelde aan de afd. Handel van
het Ministerie van Landbouw zal be
ijveren om zooveel mogelijk graan in ons
land te krijgen, dit tot meel te laten verwer
ken en over het geheele land te verspreiden.
Toen zich dit uitzicht geopend had, behoef
de het besluit" tot inbeslagneming van al het
in ons land aanwezige graan niet meer ge-
handhaaf I te worden. Dit besluit toch bracht
o.a. ook dit bezwaar met zich, dat het den
schijn kon wekken, alsof Nederland niet be
reid was zijn verplichtingen betreffende den
vrijen doorvoer langs den Rijn, voortvloeiende
uit de Rijnvaart-akte, na le komen. In een bui
tengewoon nummer van de Staatscourant van
verleden ""rijdag (21 Augustus) maakte de Re
geering daarom beleend, dat de bestaande
doorvoer-usanliën wat de vrijheid van door
voer op den Rijn betreft geheel gelijk tot nu
toe zouden worden in acht genomen en gaf
een daaraan beantwoordende omschrijving
van hetgeen volgens die usantiën als doorvoer
te beschouwen is.
Graan voor Duitsche rekening kon dus van
toen af weder vrij worden doorgevoerd; maar
van practisch belang is deze vrijheid op dit
oogenblik niet, aangezien geen of zoo goed
als geen schepen met graan thans in onze
havens binnenkomen.
In hetzelfde nummer van de Staatscourant
werd er bovendien nog eens uitdrukkelijk op
gewezen, dat de Regccring zoo dikwijls zij
het in 's lands belang noodig oor-
decll, levensmiddelen, oorlogsbenoodigdhc-
den. grondstoffen van een en ander en al het
geen middellijk voor de verdediging des
lands noodig kan zijn, tegen schadevergoe
ding in bezit kan nemen en dat zij van deze
bevoegdheid gebruik zal maken, onverschil
lig voor wien of wie de goederen bestemd
zijn en aan wien of wie zij toebehooren.
Aan den vrijen toevoer over zee van graan,
blijkens de scheepspapieren voor de Ne
derlandsche R egeering bestemd,
zal Engeland zeker geen belemmering in den
weg leggen. Doorvoer van zulk graan naar el
ders is uitgesloten.
Graan voor oorlogvoerende mogendheden
bestemd, is blijkens de gepubliceerde verkla
ringen der oorlogvoerenden, voorwaardelijke
contrabande en staat dus gedurende het ver
voer op zee bloot aan alle kansen van in be
slag genomen en prijsverklaard te worden.
Zou zulk graan eenmaal hier te lande zijn
aangekomen, dan zou van de Regeering gee
nerlei garantie kunnen geëischt worden in
verband met zijn verdere bestemming. En aan
die bestemming zouden, krachtens de uitdruk
kelijke bepalingen van de Rijnvaart-akte door
onze Regeering geen andere belemmeringen
in den weg gelegd kunnen worden dan om
redenen ontleend aan de eigen behoefte des
lands -TT- dus op grond van den regel; nood
breekt wet.
"Wij gelooven dat in het bovenstaande de
verhoudingen zooals die op het oogenblik in
verband met de quaestie van toe- en door
voer van graan in ons land zich voordoen,
zoo duidelijk mogelijk zijn get eek end.
Uitvoer van steenkool uit Duitschland
Naar „De Tel." verneemt, moet de Duitsche
regcering vergunning gegeven hebben om da
gelijks honderd wagens steenkolen vanuit
Duitschland naar Holland te vervoeren.
Twee treinen, elk van vijftig wagens, zullen
ons land binnenkomen.
Buitenlandsche dagbladen voor
het Inilichtin gs-Bureau van
den Generalen Staf te
's-Gr a ve nh age.
Zij, die buitenlandsche dagbladen geregeld
ontvangen en bereid zijn, deze na lezing toe
te zenden aan bovengemeld bureau, gelieven
daarvan schriftelijk te doen blijken met op
gave tevens of deze bladen al dan niet worden
terugverlangd; voor terugzending kan echter
moeilijk worden zorggedragen. Aan hen van
wier aanbod zal worden gebruik gemaakt,
wordt daarvan kennis gegeven. Berichten te
zenden: Generale Staf, Bureau Inlichtings
dienst, 's-Gravenhage.
Voor het Roode Kruis.
De British American Tobacco Co. (HolLoid)
Ltd. te Rotterdam, heeft aan het centraal
bureau voor Holland van het Roode Kruis
een bedrag van 1000 gulden geschonken.
"W i e 1 r ij d e r s-c o m p a g n i e.
Bij Kon. besluit van 5 Augustus j.l wordt
aan weerbaarheidtevereenigingen, willen zij
als zoodanig erkend blijven. dc verplichting
opgelegd, dat hare leden een vrijwillige ver
bintenis bij den landstorm aangaan. Verschil
lende hebben daaraan voldaan. Het korps, ge
vormd door de Koninklijke Nederlandsche
Wecrbaarfieïdsvereeniging, is door den mi
nister van Oorlog in zijn geheel als afzonder
lijke Landstormafdeeling erkend. Het is ge
organiseerd als wielrijderscompagnie en zal
als zoodanig ter besahi' :ang a*an den opper
bevelhebber worden gesteld. Kosten van uni
form cn uitrusting worden door de leden van
het korps zelf gedragen. Zij. die nog tot het
korps willen toetreden, moeten zich aanmel
den te Amsterdam, "Vyeteringsohai.s 22,
's avonds om 8 uur, en te 's Gravenhage. Ja
cob GQlesslraat 1.
De Amerikanen
De stroom van gestrandeAmerikanen in
Nederland blijft steeds aanhouden en waar
de booten der HollandAmerika-lijn de
eenige gelegenheid bieden voor den terug
tocht naar Amerika, zijn allen op Botterdam
aangewezen. De lioeloop in de afgeloopen
■week was «qo crooi. dal nofl lang niet allen
op het s.s. „Rotterdam", dat Zaterdag jls.
vertrekt, kunnen plaats vinden, ofschoon het
er 2000 zal medenemen, zoodat .de overblij-
venden weder aangewezen zijn op een vol
gende boot.
Volgens opgave der internationale reisbu
reaus moeten zich op dit oogenblik nog pl m.
45.000 Amerikanen Ai Europa bevinden, die
allen nog langs denzelfden weg zullen moe
ten vervoerd worden. De tegenwoordige ho-
teldrukte in tal van plaatsen is dan ook on
gekend.
Er is een gevolmachtigde benoemd die
machtiging heeft der verschillende regeerin
gen om de achtergebleven bagage deT Ame
rikanen, die geschat wordt op een 60.000
koffers, heinde en verre verspreid, in ont
vangst te nemen en na te zenden.
De II. A. L. zou zich bereid verklaard heb
ben deze kosteloos naar Amerika over te
brengen.
Een aantal Amerikanen, moeten verzocht
hebben met de „Tennessee" de terugreis te
aanvaarden, doch het is nog niet bekend of
dit kan of zal worden toegestaan.
De Amerfkaansche gezant te Londen heeft
aan den Amerikaanschcn gezant te 's-Graven
hage medegedeeld, dat er overvloed van ge
legenheid is om per derde klasse voor Ame-
rikaansche passagiers de reis naar de Veree-
nigde Staten te aanvaarden, maar dat velen
er de voorkeur aon geven, om vervoer per
tweede en derde klasse tc weigeren en *e
wachten tot dat er gelegenheid is om per
eerste klasse.te reizen. Een overzicht van de
reisgelegenheid toont aan, dat er 43 booten
van Engeland vertrekken naar Canada en
de Vereenigdc Staten tusschen nu en 16 Sep
tember en 88 tusschen nu cn 1 October. De
Bad Star Line geeft ook nog gelegenheid
voor 30 reizigers tweede klasse die op 5 Sep
tember naar New-York wenschen te ver
trekken.
De toestand te Maastricht
Aan een brief ln het N. v. d. D. ontlctncn
we*
Maandag. Dinsdag en "Woensdag zullen on
geveer 7000 vluchtelingen ingeënt worden En
nog steeds stroomen ze naar onze stad, uit
Rocklenge, Lanaeken, Neerhacren, Reckhcim
on Mcchelen, deze laatste 4 alle plaatsjes mn
ne lijn Maastricht—Maeseijck. Onze stad is nu
a's 't ware aan 't Zuiden, westen en noorden,
waar de Belgische, grens op enkele plaatsen
tot nog op geen uur loopens afstand van de
stad reikt, door Duitschers omgeven. En af
geschrikt door het tooncel van voor eenige
dagen, vluchten allen. Bewoners van kastee
lt» uit den omtrek zijn hier aangekomen en
nemen hun intrek in leegstaande huizen.
Ze brengen kisten vol mee en schaffen het
hoognoodige hier aan. De anderen, honder
den en honderden, vinden nog maar steeds
liefderijke opname in de Rijkskweekschool,
voor zoover particulieren zich niet over hen
ontfermen. Want er is bijna geen huis, of men
heeft er een ten eten of wel cendge voor den
nacht geherbergd.
Oude menschcn verhalen nog uit den oor
log van *70, toen Maastricht toen vele vluch
telingen herbergde. Maar toen hadden de
menschcn tijd van voorbereiding en konden
zc hun kostbaarheden redden, zoodat in die
dagen hier veel verdiend werd.
Nu echter is den menschen nauwelijks ge
legenheid gelaten het hoog noodige tie redden,
zoodat vele welgestelde lieden hier zitten, be
roofd van have en goed.
Het comité heeft verzocht naar het klooster
te Bunde zieke vluchtelingen te mogen zen
den.
Het interneerlngskamp
te Bergen (N.-FL).
Men meldt aan het N. v. d- D. uit Bergen:
De derde vliegenier(uit Oostburg) is nu ook
alhier gearrheerd; met de twee andere ge
ïnterneerde vliegeniers is hij nu in pension bij
Kicb aan de Breelaan. Liepen tot nu toe o'c
beide Schiermonnikoogers in hun civiel pakje,
vandaag wandelden zij met hun drieën door
Bergen in hun vliegpakje rond.
Het kamp der Duitsche geïnterneerden,
eveneens aan de Breelaan alhier, trekt veel
nieuwsgierigen. Op een wei van eenige TLA.
is een kamp met ijzerdraad afgerasterd met
9 tenten. Buiten het kamp op de wei do»»D de
gfïnleerden overdag allerlei spellen: voetbal
e. a. Ze liggen veel aan den weg en c onver se e-
ien druk met Duitsch en Hollandsch spr ker-
den. 's Avonds zingen ze in 't kamp om een
flikkerend "suur hun Duitsche liederen: „Teure
Heimat, aus der Ferne qrüss ich dioh „Steh.
ich in linstrer Milternacht." Ook Yroolijke. En
kelen uit Beieren zingen een paar liedjes, die
we wel van de Tirolers hoorden.
Bezwaren voor de gasindustric.
In het Auguslus-nummer van Het Gas be
toogt N. W. v. D. o.a. het volgende*.
Bij den aanvang van den Europeeschen oor
log waren de meeste gasfabrieken in Neder
land voor 2 3 maanden van kolen voorzien.
Enkele groote gasfabrieken hadden daarbij
een goeden voorraad gasolie, zoodat hunne
voorraden, op de gewone wijze werkende, tol
begin December en zelfs nog iets langer zullen
kunnen strekken.
Enkele kleinere gasfabrieken hadden slechts
voor eenige weken kolen in voorraad, van
deze ihebben zich sommige tot hoogen prijs
van kolen moeten voorzien.
In verschillende plaatsen zijn bezuinigingen
ten opziohte van de straatverlichting inge
voerd, o.a. in 's Gravenhage, Rotterdam,
Utrecht, Dordrecht, Leeuwarden, Assen, Zwol
le enz.
Wij wenschen hier in herinnering te bren
gen vraagpunt 5, behandeld in de algemeene
vergadering van 1912. Dit vraagpunt luidde:
„Welke middelen heeft men met het oog op
dreigend kolengebrck op verschillende gasfa
brieken aangewend lot bezuiniging van het
koleuverbruik cn welke resultaten zijn daar
mede bereikt?" Bij de behandeling van dit
vraagpunt werd aangegeven, dal men op een
voudige wijze in gewone retorten uit petro-
leum en petroleum-residu gas kan producee-
ren.
Het zal echter zeer de vraag zijn of men
thans nog gemakkelijk petroleum zal kunnen
verkrijgen. Gasfabrieken, die over stoom be
schikken, kunnen door 't invoeren van stoom
in de retorten de productie van 100 K.G. ko
len belangrijk vorhoogen. Om dit te bereiken,
laadt men de retorten zoo zwaar mogelijk met
langen <Ü8tÜlatfe46d. Gedurende de laatste li
uur voert men stoom in de retorten. De stoom*
pijpjes van dikwandige buizen, inwendige dia
meter 8 i 10 mM., brengt men door den ach
terwand van de retorten aan. De pijpjes moe
ten voorzien zijn van T-stukjes, waardoor zl|
telkens, vóór met het invoeren van stoom be
gonnen wordt, kunnen worden doorgestoken.
Elk stoompijpje wordt met een afsluitertjc o$
k aantje -erbonden aan de stoomleldlng, dlf
langs de achterzijde dar ovens loopt; aan deze
stoomlciding kan een inwendige diameter vntf
25 tot 40 mM. worden gegeven. De stoom-'
druk mag niet hooger zijn dan ai K.G per
vlerk. cM. Men heeft ln> verticale retorten op
deze wijze de gasproductie tot 36 57 kub. M
•per TOO K.G. kolen opgevoerd. In horizontal
retorten zal de productie wat lager zijn.
Is de vrees voor gebrék aan grondstof bij
de gasfabrieken overwegend, spoedig zulfen
ook andere bezwaren optreden. Voor zwavel-»
zuren ammoniak rullen geen koopers gevorp»
den kunnen worden Kootteer zal niet of moet"
lijk worden weggevoerd. Dc Nederlandsche af,
nemers van kootteer zijn allen ruim van dit
artikel voorzien. Wat cokes aangaat, zoo katj
deze tot goede prijzen gemakkelijk vaq 4Ïê"
hand worden gezet
Beperking van het gasverbruik
in verband met den oorlogs
toestand.
Over dit onderwerp schrijft de heer J. H.
Jansen in hetzelfde nummer:
Hij betoogt dat de verzoeken van gemeente
besturen aan de burgerij om zuinig te ztjn met
het gasverbruik en (het beperken van de straat-
verlïcVinj wel iets. maar toch niet voldoend#'
zullen baten bij den te verwachten kolennood,
wanneer de oorlog langer dan een paar maan*
den mocht duren.
Een andere oplossing zegt hij m. i. voel
beter cn bij algemeene toepassing doelmnti*
ger, is die waarbij getracht wordt een alge
meene vereenvoudiging van bol dagelijksch
leven en ecne besparing van brandstof te ver
krijgen door dit leven te vervroegen.
Wanneer alle gemeente-bureaux cn in na-
volging daarvan ook alle kantoren en zaken
in de steden en do scholen om 7 uur 's och
tends aanvangen en wanneer de winkels bi)
het verdwijnen van het daglicht gesloten wor-*
den, dan zal een groote besparing aan brand
stof voor de lichtfabrieken worden verkregeni
Bezwaar is er feitelijk (hoegenaamd niet te
gen dezen maatregel aan te voeren: het zou
een verandering in gewoonten medebrengen,
en daartoe besluiten wij Hollanders nu een
maal niet gemakkelijk. Maar man bedenke
daarnaast, dat ons meer gevoelig de noodxa-
V lijk' eid van het laten varen van de gebrui
kelijke dagverdeeling cn met meer klem zal
worden opgedrongen, zoodra de kolenvooTra-
den zijn uitgeput en heele steden niet alleen
bij nacht in het donker zullen zitten, maar
bovendien op den dag geen kookgas zullen
hebbenl De oorlogstoestand toch en we wil
len met dit zeggen waarlijk geen pessimisme
prediken kan ook wel een half jaaT duren
en de vraag is gewettigd, wat dón, zoo vlak
voor den winter?
Evenw T is naar mijne meening ook deze
voorslag alweer niet verstrekkend in zijne uit
werking, zoolang hel puibliek niet verkiest to
begrijpen hoezeer zijn eigen belang meebrengt
om op krachtige wijze mede te werken. Het
is wederom een uitstékende drang ten goede,
dook allerminst een gevoelige dwang.
Dwang zou te verkrijgen zijn door een tij
delijke prijs verhooging, gelijk bij wijze van on
derstelling dezer dagen een in handelskringen
zeer bekende persoonlijkheid mij Ier overden
king gaf. Diezelfde persoon moest echter toe
geven, dat prijsverhooging onder de huidige
omstandigheden als univcrseele maatregel een
zeer bezwaarlijke zou zijn. Geld is schaarseli
en voor velen houden bronnen van inkomsten
op te vloeien of vloeien trager, zoodat het op
voeren va kosten voor dagelijksch onderhoud
inderdaad te ver zou gaan.
Niettemin geloof ik, dat toch in deze rich*
ting de meest afdoende maatregelen ter be
perking van gasverbruik re zocht moeten wor
den immers het is vrijwel de eenige wijzo^
waarop helaas noodzakelijke dwang te ver*
krijgen zal zijn.
Navolging van een praohtiff
voorbeeld.
De minister van Binnenlandsche Zaken ont
ving ten behoeve van het fonds tot verdedi
ging van Nederland en zijne Koloniën een toe*
zegging van iemand die onbekend wenscht té
blijven, tot een tiende van zijn op ongeveer
f 280.000 te schatten vermogen.
Voorts heeft J. Volker Tijszoon te Haarlem,
zich bereid verklaard een tiende van zijn •ver
mogen af te staan voor dat fonds, mits meer
dan f 100.000.000 in totaal wordt bijgedragen.
Eindelijk heeft iemand, die onbekend
wenscht te blijven, zich venbonden ten be*
hoeve van het fonds bij het sluiten van don
vrede tusschen de oorlogvoerende mogendh»
den tot de storting van f 25,000 zonder ver
dere restrictie of aftrek van eventueele oor-
logs- of mobilisali&belasrting.
Verder verlindt hij zich gedurende de drie
daarop volgende jaren jaarlijks te storten
f 25000 of 15 van zijn Inkomen, alles bo
ven en behalve de belastingen, die de Begeer
ring voor de defensie noodig mocht achten
Straatcollecte te Amsterdam.
Een Maandag door het algemeen steunco*
niité, in samenwerking met den Bond vafi
Orde te Amsterdam gehouden stmatoollecte
heeft in 't geheel ongeveer ƒ11,800 opge
bracht.
-Tiet tellen van den Inhoud van alle busje;3
was nog een heel werk, wat begrijpelijk Is al$
men weet, dat er ongeveer 58,000 centen ert
32.000 dubbeltjes bij waren. Onder de giften 1
waren ook twee bankbiljetten van honderd
gulden, ln één busje nog wel.
Ned. Vereen, vam Meelagenten.
Maandag Is op de Korenbours te Amsterdanj
de Nederlandsche Voreeniging van Meelagenr
ten opgericht. Hot voorloopig bestuur bestaat
uit de heoren: L. Penning, voorzitter; G. dd
Sleenhuijsen, penningmeester; M. Jocherrt|
Azn., secretaris, allen te Amsterdam; J. G..
Brouwers, Den Haag; Joh. Banning, Edam;
Zwaag, Zaandam, Johs. Boon, Groninger^
Gebrs. Vreeswijk, Utrecht; D. Franken, Haar
lem. De volgende Week zal een vergadering te
Utrecht gehouden worden, waarop alle meel
agenten in Nederland worden -uitgenoodigcL
