BINNENLAND. 'gelsche en Duitsche cultuur schee" ons van groote waardij, ja onontbeerlijk voor de gees- teJijke ontwikkeling der mensdhheid, die in onzen tijd voor zoo groote problemen staal. Dankbaar gedenken wij daarbij de vriende lijke ontvangst, die onze pogingen in Enge land vondenzoo groote en edele trekken van bet Engelsche karakter verden ons duidelijk, dal wij durfden hopen, dat zij de gevaren en schaduwzijden van düt karakter na eenigeo groei zouden onderdrukken. En thans zijn zij onderdrukt, maar onder drukt door het oude kwaad van een brutaal nationaal égoïsme, dat ge ene rechten van an deren erkent, dat onbekommerd om zede of onzede slechts eigen voordeel zoekt. Voor- Doelden van zulk een nietssparend (rück sichtslos) égoisme biedt ons de geschiedenis, helaas! te over; wij herinneren slechts aan de vermeiing der Deensche rioot (1807) en aan 'den roof der Hollaudschc koloniën tijdens den Napoleontischen oorlog. Wat thans ech ter geschiedt, is wel hel sterkste van alle, en zal in de annalen der wereldgeschiedenis blijvend als een onuilwischbare schande voor Engeland opgeteckend staan. Engeland strijdt ten gunste van een Slavische. half-Aziatischc macht tegen het Germanendomhet strijdt aan de zijde niet alleen van het barbarisme, maar ook van het zedelijk onrecht; het ver- gete toch niet. dal Rusland den strijd begon, omdat liet geen verzoening wenschte voor een ellendigen moordEngeland's schuld is het, dat de tegenwoordige oorlog tot een wereld oorlog gewrorden is, waardoor de geheel cul tuur in gevaar wordt gobracht. En waarom dit alles? Omdat Engeland af gunstig op het groote Duitschlaind, zijn ver doren wasdom tot iederen prijs wil verhin deren. Want daaromtrent kan niet de min ste twijfel bestaan dat Engeland priori be sloten was Duitsclila,nd in den reuzenstrijd! om zijn nationale existentie steenen op den weg te worpen, het zoo mogelijk te verhin deren in de volle ontplooiing zijner kracht. Het speurde slechts naar een gunstige gele genheid, om tot Duitschland's schade op te treden, en het groep daarvoor ijlings don voor Duitschland noodzakelijken doortocht in België aan, ten einde het brutale, natio nale égoisme een manteltje der welvoegelijk- hcid om te hangen. Is echter in geheel de wijde wereld wel iemand zoo naïef te ge- looven dat Engeland ook aan Frankrijk den oorlog zou verklaard hebben, als Frankrijk door België heengemarcheerd ware? Dan zou men huichelachtige tranen hebben vergoten ovor de onvermijdelijke aantasting van het volkenrecht, maar overigens in zijn vuistio gelachen hebben. Dit huichelachtige farizee- isme is het meest stuitende in de gcheele ge schiedenis; het verdient niets dan verachting. De wereldgeschiedenis toont aan, dat zul ke stervelingen do volkeren niet opwaarts, maar afwaarts voerenThans echter vertrou wen wij rotsvast op hot goede recht, de be zonnen kracht en den onbuigzamen wil om le overwinnen van het Duitsche volk. Doch tegelijkertijd betreuiren wij ten diepste, dat zulk onverholen égoïsme de geestelijke sa menwerking tusscben twee volken heeft ver stoord, welke zooveel goeds voor de ontwik- koling der me.nschheid beloofde Echter, men heeft het zoo gewild; op Engeland alleen vadt de ontzaglijke schuld, het zal zich voor do wereldhistorie hebben te verantwoorden." Dat echter niet alle geleerden in Duitsch- jand over de oorzaken en de beteekenis van den krijg oordeelen als de beide hierboven genoemde geleerden, moge blijken uit het geen dr. M air tin Rade, hoogleeraar in de theologie te Magdeburg in de Christ. Welt heeft geschreven: „Het is waar, een sentimenteclem oorlog hebben de christelijke volleen van Europa wijselijk vermeden. Miaar de veelgeprezen realistiek hoeft ze op het punt -bracht, waar hun naar het schijnt uiets anders over bleef dan elkaar over en weer te slachten. Reëel gewin wenkt tens weinig uit dezen oorlog, en zeer van verre. En toch kuinnen wij niet van een zuiveren verdedigingsoorlog spreken. Wij waren mede sehiddig aa|n den toestand, die slechts geen oorlog, maar geen vrede was. Nu zal dan de vreeselijk, jarenlange spanning uil zijn. Zoo werkt de echte oorlog als een weldaad; nu houdt voor het minst de hui chelarij op. Dc volken van Azië staan ver baasd over de christenvolken en bereiden ziteh voor om op dc wolbemeste slagvelden yan heden eens te oogsten.'* Ned. Stafen-Generaal. TWEEDE KAMER. Schriftelijk beantwoorde vragen. De heer Spiekman heeft het volgende ge vraagd lo. Is de Regeering bereid, voor de nagelaten betrekkingen van de om het leven gekomen leden der bemanningen van de Rotterdamsche stoomschepen „Alice H." en „Houtdijk", die dooi de oorlogsmaatregelen van vreemde Sta ten te gronde zijn gegaan, voor zoover door de betrokken reederijen niet blijvend in hun nood wordt voorzien, iets te doen. 2o Is de Regeering bereid, om voor de nage laten betrekkingen der bemanningen van zee vaartuigen, die gedurende den oorlogstoestand ten gevolge der oorlogsmaatregelen ter zee, te gronde gaan of als vermist worden aangesla gen, blijvend eenige zorg op zich te nemen, voor zoover daarin van andere ziide niet wordt voorzien? De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, de heer Treub, heeft hierop het volgende geantwoord Ad I. Thans ken naar zijn meening nog niet worden nagegaan., in hoeverre een voorziening als wordt bedoeld, noodig zijn zal en tot welke consequenties zulk een voorziening zou kunnen voeren Nedat dc zeeoorlog zal beëindigd zijn, zal worden overwogen in hoever er voor de Regeering aanleiding bestaat in deze op te tre den. Ad II. Hieromtrent kan geen toezegging wor den gedaan. Werd op dit oogenblik eenige toe- zegginq- gedaan, dan zou daaraan bovendien het groote bezwaar zijn verbonden, dat dit licht vaardigheid in de hand zou kunnen werken. Zooals reeds onder I wordt medegedeeld, zal later kunnen worden ovenvogen, of et van Re- geeringswege iets, en zoo ja, wat er gedaan moet worden. Uit de Pers. Geen Hyaena. De hoefijzercorrespondent van het H b I. schrijft onder bovenstaand opschrift; ,J)e positie van een neutralen Staat in den Europeeschen oorlog biedt, naast het onmis kenbare nadeel der roemloosheid en van het immobiliseeren van mogelijke ideëele krach ten, veel materieele voordeelen. En het is ter wille van die materieele voordeelen dat wij zoo stipt en angstvallig onze neutraliteit handhaven. Uitsluitend om die voordeelen. Niei omdat ook maar één oogenblik bij iemand van ons volk de lage gedachte zou zijn ge rezen Wie weet of er eindelijk voor ons niet nog wat afvalt. Het schijnt noodig te worden om dit uit te spreken- Onder de toekomstige overwin naars gaan reeds stemmen op om ons ter belooning voor onze onzijdigheid, een c in deel in den buit te geven. Als Frankrijk wint dan, zoo hoorden wij, krijgen wij de Rijnprovincie. Als Duitschland wint, zal ons Antwerpen en Belgisch Vlaanderen worden toegeworpen, 't Spreekt vanzelf dat al dit verdeelen van de berenhuid vóór dat de beer geschoten is, op zichzelf niet meer dan een schouderophalen waard is. Bovendien zijn dit alles slechts uitingen van the man in the street, zonder eenig officieel ge zag. Maar het zijn niettemin uitingen van een zekeren volksgeest. En nu het geschenk dnt dc phantasten aan Duitsche zijde ons hebben toegedacht in een brief van onzen Berlijnschen correspondent openlijk is ge noemd, wordt het zaak dat onzerzijds, tegen over België, uitdrukkelijk worde verklaard dat wij van derirelijken ongevraagden oor- logsafval niet zijn gediend. Er is natuurlijk, in zulke uitingen van den volksgeest der oorlogvoerenden te onzen aanzien, iets vleiends voor ons Ze getuigen immers dat men ons neutraal-blijven, en de zware offers die wij ons daarbij getroosten offers van millioenen in geld, van druk kende persoonlijke lasten en van groote ver woestingen in de particuliere bezittingen rondom onze versterkte stellingen waar deert en wil erkennen. De vraag, of zelfs een klein land ols het onze zijn leger al of niet over de grenzen zendt, blijkt in de reuzenworsteling om ons heen, waarin de krachten zóó zeer tegen elkaar opwegen dat ook een kleine bondge noot op het beslissende oogenblik de schaal zou kunnen doen doorslaan, geen onver schillige zaak te zijn. De erkenning van dit feit valt te waardeeren evenals de vriende lijke bedoeling waarmee de claims op aandeelen in het nieuwe Europa ons worden toegedacht Maar er is niettemin aan die vriendelijk heid een andere zijde die hoogst onaange naam en alles behalve vleiend voor ons is en die ons elke gedachte aan instemming met zulke fantasieën zoo stellig mogelijk moet doen afwijzen. Wat stellen die vriendelijke politieke tin negieters zich toch eigenlijk wel voor van Nederland, dat zich, als prijs voor zijn on zijdigheid, steden en landstreken met heele bevolkingen zou laten toeweroen? Meenen zij dat 't speculeeren op dergelijke mogelijk heden een element is geweest bij het bepa len van onze houding? Welk een ellendelin gen zouden dan onze regeerders moeien zijn die ons opzettelijk zouden hebben gehouden in de positie van iemand die zich een zoo veilig mogelijk hoekje kiest waar hij het ge weld om zich heen kan aanzien en heel koest blijft in afwachting van den afval des -t- winnaars! Weerzinwekkender rol kan men zich kwalijk gespeeld denken. En het zou waarlijk niet vleiend wezen als men ons ven zoo iets verdacht. Of zou men ons bij wijze van surprise, zonder bij ons eenige speculatie te onder stellen, een aandeel in den buit willen toe werpen P Maar die bedoeling zou dan toch getuigen van tweeërlei eigenaardigheid in de mentaliteit der toekomstbedeelers. Ten eerste deze: dat zij nog steeds zeer vertrouwd schijnen te zijn met de verou derde idee van het afknippen van landstre ken om die aan andere landen aan te naaieu als lappen goed. Alsof er op die lappen geen volksdeelen wonen met een eigen ziel cn een eigen wil En ten tweede deze, dat in 't geheel geen rekening schijnt te worden gehouden, door die toekomstbedeelers, met de mogelijk heiddat wij voor hun geschenken zou den bedanken. Daorin ligt een miskenning van onzen nationalen vrijen wil haast even erg als de miskenning ten aanzien van het door hen bij voorbaat al weggeschonken volksdeel. Men zal misschien vinden, dat wij aan dergelijke, toch immers slechts individueele uitingen, te veel eer bewijzen door ze te be spreken. Maar al denken wij er peen oogen blik aan, eenige offirieele of zelis maar offi- cieuse beteekenis aan zulke uitingen te geven, nu ze eenmaal openlijk bekend zijn geworden, mogen wij ze niet zonder protest laten. De ware aard van onze neutraliteit, het volkomen belanglooze er van, zou anders in verdenking kunnen komen. Het is daar om, vooral tegenover België in de positie waarin het zich thans bevindt, noodzakelijk om uit te spreken dat onze bedoelingen jegens onze zuidelijke buren precies eender zijn als die jegens onze oostelijke. Niets is verder uit de gedachte van eenig Nederlan der verwijderd dan de misdadige dwresheid van uitbreiding van ons grondgebied door een opgedrongen geschenk. Wij sjacheren niet in volkszielen. Wij wenschen niet be- fooid te worden. Wij speculeeren niet op een masseltje uit den eenen of anderen on gelukkigboedel. Wij azen niet od de slagvelden om ons heen. En hoe meer men ons verschoont van 2ulke vriendelijk bedoelde maar pijnlijke dwaasheden als 't toedenken van eenig aan deel in den oorlogsbuit, hoe beter men cn- zen waren aard zal eeren en hoe aangenamer 't ons zal wezen. De Nederlandsche leeuw is geen hyaena. Berichten. De Staatscourant van Zondag en heden bevat de volgende Koninklijke besluiten aan den bij Kon. besluit van 24 Augustus be noemden reserve-kapitein H. A. van Zwijndregt op zijn aanvrage, en alzoo met toepassing van art. 36, punt lo., der wet voor het reserve-per soneel der landmacht 1905, een eervol ontslag verleend uit den dienst bij het reserve-perso neel tijdelijk benoemd, bij het reserve-porsoneel der landmacht: a. bij het wapen der artillerie, gerekend van 19 Augustus tot reserve-tweede-luit -nant, de eervol ontslagen tweede-luitenant P. Ke demans, van het wapen b. met bestemming voor den dienst bij de landweer, bij de infanterie der landweer, gere kend van 9 Augustus tot reserve-kapitein, de gepens. eer9te-luitenant der infanterie G. van Greuningen, van het leger in Ned.-Indtc. H. M. de Koningin verttrok Zaterdagoca- teaid ten 7 uur per trein uit de residentie tot het doen van cene militaire inspectietocht. Hare tMojest-.:! keende *s nnmïldjdags ten ongeveer 6 uur le 'sGravenhage terug De Koningin en de Prins woonden gis terenochtend in het kerkgebouw aan de Duin straat van de Ned. Herv. gemeente te Sche- veningen de godsdienstoefening voor militai ren bij, waarin de res. le luit. Barbas, predi kant te Enschedé, als voorganger optrad. De gewone audiëntie van tóten imftrrister van financiën, zal op Vrijdtag 11 dezor niet püaals hebben. Dc gewone audiëntie van den minister van ooiloig zal op Donderdag 10 dezer niet plaats hebben. Naaraanlciding vanhetspoor- wegongeluk bij Hooghalen is thans een wetsontwerp ingediend tot wijziging van de wet van 9 April 1875 tot regeling van den dienst en het gebruik der spoorwegen, ten ein de zooveel mogelijk zekerheid le verschaffen, dat alle die inlichtingen omtrent een buiten gewoon ernstig ongeval kunnen geven, ook inderdaad worden gehoord. Nederland en de oorlog. Het buitenlandsch beleid van onze Regeering. De Berlijnsche correspondent van de N. Rott. Qt. verhaalt van een gesprek, dat hij dezer dagen, niet als journalist, had met een hoog en bijzonder ingewijd Duitsch ambte naar. „"Wat voor den vakman een genoegen is om waar te nemen", zej deze o. m., „dat is de taktiek van uw xcgeering onder deze crisis. Ieder van haar manoeuvres was juist. Als men met spanning afwachtte, hoe zij, schijnbaar in de klem zittende tusschen Er.geland en ons, zich uit de moeilijkheid zou redden, dan zag men plotseling dat de heele zaak maar kinderspel voor haar was. Het Is haar gelukt ons tevreden te stellen, en Engeland tegelij kertijd. De Nederlandsche zoowel als de Deensche regeering bereidden ons telkens verrassingen in dit opzicht. De strenge ineu- tralitdit, die naar heide zijden is toegepast, 9temt ons tot dankbaarheid. Ik kan u geluk wenschen met uw regeering." Voor het defensiefonds. De minister van binnenlandsele zaken deelt in d"e St. Gt. mee, dat ten behoeve van het fonds waarvan de strekking is bekend ge maakt in de Stct. van 30/31 Auigustus j.l., in dank onlhwrugen zijn verschillende min of mieer geclausuleerde toezeggingen en Wtel a. twee tot het bedrag van een-tiende van het vermogen, respectievelijk gesdbat op f 750.000 en f 362.000, van Nederlanders, dae, althans voorloopig, onbekend wenschen te blijven b. e< i van den hëer A. H. G. Fokker, te '6-Gravejihage, tot het bedrag van cen-tiende van i vermogen c. i v, i iemand die onbekend wenscht te blijvien tot ct bedrag van 4 pet. van zijn vermogen, als het na tóen oorlog blijki tc zijn meer dan f 200.000 en niet meer dan f 250.000; tot een bedrag van 5 pet. van rijm vermogen als h!et na den oorlog blijkt te zijn meer dan f 250.000 en r'et meer dón f 390.000; tot een 'bed van 6 pet. van zijn vermogen als he>t na den oorio" blijkt te zijn meer dlan f 300.000 cn niet meer dan f 350.000; tot een bedrag van 7 pet. van zijn vv mogen, als hlet na den oor log blijkt te zijn meer don f 350.000 en riet meer dan f 400.000; 8 pet. van zijn vermogen als u t i. i dten oorlog blijkt tc zijn meer dan f 400.000. België en Nederland. Gelijk bekend, is prins dc Ligne, gezant- schapsraad van België te VCnavenhage, de zor dagen eenigen tijd te Antwerpen geweest voor particuliere aangelegenheden. Prins tóe Ligne heeft deze gelegenheid te vens aarvge.grtepen om te Antwerpen tal van personen uit hof-, negeerings^ ptrovdnciale- en stedelijke kringen en ook vele particuliere personen te bezoeken en heeft zich beijverd zijnerzijds bij hen den ongunstigen ihdruk je gens as land, alsof Nederland de Duitsche troepen over zijn grondgebied naar België had laten trekken, weg te nemen. Wij vernemen, dat deze pogingen van prins de ligne, voor zooveel Antwerpen betreft, met een volkomen sucoes bekroond zijn en dat het mearendeel van de personen, die hij gesproken heeft, hem de verzekering gege ven hebben, dat zij thans ndet meer twijfelden aan rde onjuistheid van de beschuldiging. Een militaire verbanning. Naar „Het Volk" verneemt, is door den generaal-majoor Van Terwisga, commandant van die 3e divisie, aan de burgemeesters der gemeenten in het door die divisie bezette gebied, een circulaire gericht, van den vol genden inhouid Ik heb de eer U, Mijne Hoeren, te berich ten, 'nt, ter zake van het, op den 27&tcn Augustus jl. in het Yoreenigingslokaal vnn Protestanische Jonge Mannen te Stratum, houden een. o.a. voor mslitairen bestemde, rede, Jker inhoud eene strekking had, die voor t' a getest in den troep en voor de plichtsvervulling, ingeval op zijn daadwerke lijk f; treden een beroep zal moeten worden gedaan, gevaarlijk is, door mij aan dien predi kant As. De Jong, wonende te VeghJel, zoo lang de Staat van Oorlog blijft gehandhaafd, of eventueel de Staat van Beleg zal zijn afge- kjondigd, het verblijf in het door mijne o. h. divisie bezette gehield, waartote ook uwe ge meente behoort, is ontzegd. De betrolrken predikant is met het verbod in kennis gesteïd. Ik v. .'zoek u, ter uitvoering van d'r.t verbod, Voor zoover uwe gemeente bk*tirteft, de noo- tótee maatregelen te wïUen treffen. Vrij vervoer voor militairen» Men meldt hieromtrent nader: Een voor den militair kosteloos vervoerbe- wjjs voor spoor-, tramweg of stoomboot c-q. veren, kan worden vcrslTekt aan dc onder de wapenen zijnde gezinshoofden, mits de aan vrage daartoe door eiken belanghebbende ge schiedt onder mededecling, dat zijn beperkte geldmiddelen hem niet toestaan zijn reis te bekostigen. Ter beoordocling van den onmiddellijken chef kan in denzelfden zin een vervoerbowijs worden afgegeven aan niet-gezinshoofden, wanneer het bepaald onbillijk zou zijn deze niet in het voorrecht van gezinshoofden te doen deelen in verband met zeer bijzondere omstandigheden waarin zij verkeeren. Dergelijke vervoerbewijzen voor de heen- en terugreis kunnen uitsluitend gegeven worden naar de woonplaats of tijdelijke verblijfplaats van het gezin of naar het daar nabijgelegen station, dan wel voor niet-gezinshoofden naar de plaats waar hun aanwezigheid noodzake lijk is. Bedoelde ven oerbewijzeu kunnen alleen be trekking hebben op verloven overeenkomstig de door den opperbevelhebber van land- cn zeemacht gegeven orders nopens verlof. De minister van Oorlog heeft bepaald, dat aan de verlofgangers der militie en der land weer, die zioli met toestemming van of van wege den minister van Oorlog in het huiten- land ophouden, en ter voldoening aan de mo bilisatie-oproeping onder de wapens komen desverlangd de reiskosten van de verblijf plaats buitenlands tot de phats vao opkomst worden vergoed. Werkverschaffing. In verband met eene circulaire vanwege den Nederlandschen Bond voor werkverschaffing, gericht aan de gemeente-, polder- cn water schapsbesturen en aan particuliere ontoinners en landbouwers en waarin aangedrongen wordt op hel doen uitvoeren van verschillende werkzaamheden als verbetering en aanleg van wegen en waterleidingen, aanleg van voet- en rijwielpaden, ontginning van woeste gronden draineeren. grondverbetering, inpoldering enz heeft het bestuur van het Nederlandsch I^and- bouwcomité aan -de besturen der Landbouw- vcreeaiigingen, maatschappijen cn bonden in Nederland con schrijven gezonden, waarin de aandacht op die circulaires wordt gevestigd en een dringend beroep wordt gedaan op de medewerking van die besturen om die circu laire, voor zoover gericht aan particuliere ont- ginners en landbouwers, te brengen onder hel oog van allen, die geacht worden te kunnen medewerken aan een goed georganiseerde werkverschaffing op het platteland, overal waar die maar eenigszins mogelijk zal blijken te zijn. Eenigen tijd geleden werd reeds door hel Landbouw-comilé aan de besturen der Land- bouwvereenigingen, -maatschappijen en -bon den het voorstel gedaan tot oprichting van pro vinciale en plaatselijke bemiddelings-bureaux welke ten deze nutÉg zouden kunnen werk zaam zijn. In vele provincies en plaatsen zijn zulke bureaux reeds opgericht. In andere zijn zij in wording. Reeds is gebleken dal hier cn daar landbou wers zich ontdeden van arbeidskrachten, zon der dat daarvoor gegronde redenen waren aan te voeren. Elders werden arbeiders ontslagen omdat bij het Inhalen van den oogst gratis hulp werd aangenomen van leerlingen van scholen uit naburige steden en anderen, waar door arbeidersgezinnen reeds nu in groote moeilijkheden geraakten. Zoowel het een als het ander zegt het Landbouw-comité moei ton strengste wor den afgekeurd. Het comité wijst voorts op de wcnschelijk- heid om reeds nu voorbereidende maatrege len te nemen en niet te wachten tot de nood aan den man gekomen is. Het meent te mogen verwachten dal de bewoners van het platte land zich wellicht op enkele uitzonderingen na in den aanstaanden winter zullen kun nen redden, mits werkgever eu arbeider el kander de hand reiken eu samenwerken om het spook der werkloosheid, dal hier en daar dreigend voor hen staat, te verdrijven. Bouwwerken van R "ij k s w e g e. Naar mcu aan de Arnli. Ct. mededeelt, zul len vanwege het rijk verschillende bouwwer ken worden uitgevoerd. Het plau bestaat o.a. over te gaan tot de verbouwing van het pro vinciehuis te Arnhem, een werk waarvan de kosten worden geraamd op 1192.000. De buitengewone werkloosheid- verzekering. Vtnijtóajg thebbcn burgemeester tloëll en wet houder Wibaut te Amsterdam de laatste on derhandelingen gevoerd met minister Trc-ub. Naar ,,Het Volk" vernoemt, hebben die onderhandelingen tot resultaat gehad, dat voor ^Amsterdam de buitengewone werkloos heid-verzekering tot stand is gekomen. Iedere arbeider, die gedurende 3 maanden aan een werkloosheidskas heeft gecontribu eerd en meer dan 8 de «en werkloos is, krijgt nu een uitkcerine van f 6 per week zoo hij» gehuwd is, van f 5 per week zoo hij onge huwd en ouder dan 20 jaar is, van f 2.50 per eek zoo hij ongehuwd on tusschen IS en 20 jaar oud is. De yyNieuw-Amstertiani" en de „Tsmbora". Men seint ons uit Rotterdam, dat de twee voor die haven bestemde Nederlandsche stoomschepen „Nieuw-Amslcrdani" en „Tam- bora", waarvan sinds hun komst in het Ka naal elk bericht ontbrak, door dc Franschen zijn aangehouden en opgehouden worden te Brest. De aankomst van daar tc Rotterdam wordt evenwel weldra verwacht. Belgische vluchtelingen. Men schrijft uit Maastricht d.d. 5 Sept. aan het N. v d. D.: Hedenmorgen om 8 uur rijn weer 265 vluch telingen uit Eijsden, Opveld, Keer en Maas tricht per extra-trein naar Oldebroek ver trokken. Reeds te 7*4 uur kwam de eerste vracht wagen vol vrouwen en kinderen aan het sta tion, weldra gevolgd door nog meer, terwijl andere ploegen te voet kwamen, begeleid door politie of militairen. Het waren in hoofdzaak vrouwen op veel kinderen en dan oen Bink aantal jonge mannen, bijna allen met etb flets, zoowat hun eenige rijkdom. Eén vrouw was er met een meisje van ruim 4 jaar. Zij was gevlucht uit Luik. Vlak bij haar huis had men een kanon van 42 c.M. opgesteld en door het gebulder en den schrik was het kind geheel verlamd, kon niet meer stnan noch loopen en zat wezenloos voor zich' uit te kijken. De dokter had gezegd, dat goede voeding en buitenlucht haar zouden genezen en in de hoop daarvan aanvaardde ze goeds moeds de reis naar Oldebroek. Ze kreeg een coupé 2e klasse met nog een oud half lam vrouwtje. De leden van het comité, nllcn aan het sta tion aanwezig, gaven elk een goed woord, zorgden er voor. dat de bagage, bestaande uit kinderwagens, kisten, doozen en pakken, inqe- laden werd. noteerden wie wel. wie niet op het appèl verschenen waren en ten slotte had blijkbaar een menschenvriend nog tabak ge bracht. want een der hecren deelde aan do mannen, die allen pijpen rooken. vóór het ver trek pnkies tabak uit. In de Rijkskweekschool vertoeven er nu nog 300. Toen ik er zooeven was. stond er weer een troepje mannen, allen komende uit Heurc le Romain, die onderdak kwamen vra gen voor zich en hun gezinnen, die ze dan zouden gaan halen. Hun werd aangezegd, dat ze zieli erop moesten voorbereiden Maandag of Dinsdag naar Oldebroek te gaan of anders naar hun dorp terug te keeren. Velen gingen weer heen. Anderen vroegen: kan ik mijn vrouw en kinderen meenemen? Worden wc daar gehuisvest? Krijgen we er te eten? Kun nen we ook weer terug? Waarop natuurlijk bevestigend geantwoord werd. Daar toog ook juist op weg een Duitscher, een nog jonge man. goed gekleed, met den reiszak op den rug, die eenige dagen geleden met opengeloopen voelen hier was aangeko men uit Antwerpen, op zoek naar zijn vrouw en kind. Zeventien dagen was hij op weg en na ze hier niet gevonden te hebben en voor zien yan een paar flinke schoenen, aanvaard de hij weer den terugweg naar Antwerpen. Anne man! En hoe velen zoeken er niet als hij. Het gaat nu niet meer zoo gemakkelijk dc gitens over te komen. Twee mannen per fiets kwamen zoo juist terug cn vertelden, dnt tot nader order er niemand meer door mag. Zoo hoorde ik ook, dat de passen, door den vice- consul van Duitschland afgegeven, en dat zijn ei aardig wat, geen recht meer geven naar Luik te gaan, wanneer hel Duitsche bestuur van Luik er zijn stempel niet heeft opgezet. Ook zal men de reden dienen op te geven, waarvoor men te Luik moet zijn. Het goederenvervoer per boot naar Luik neemt groote afmetingen aan. Voornamelijk koffie, aardappelen, groenten, fruit en gist gaan cr heen. Er zijn hier in de stad meerdere koffiebranderijen, die als 't ware dag en nacht doorbranden om aan de aanvragen tc voldoen. Het aanfn! vim hielingen die Vrijdag en Za terdag 'e Ter Neuzen aankwamen, is bijzon der groot. Een nog talrijker groep is aan dc eerste stations in Zeouwsch-Vlaanderen afge zet. De aanleiding tot deze vlucht was 't ge rucht dat de Duischers noordelijker kwamen in de riching van St. Nikolaas. Vele daar wo nenden zochten een veilig heenkomen op Ne derlandsch grondgebied. De onderzeeboot V. De nieur** meldt Nadat door do Marine-Commissie geduren de eenige dagen de verschillende proefvaar ten mzl dc onderzeeboot V, gebouwd aan de werf van dc Koninklijke Maatschappij ,,De Schdde" te Ylissingen, met succes zijn vol bracht en de boot ruim ldaan heeft aan de gecontracteerde eischcn, werd deze boot den 21 sten Augustus 1914 aan de Kon. Nederland sche Marine afgeleverd. De heer J. J. Leijs, tc Doctinohcm, j» coor den minister van koloniën benoemd toi directeur van den landbouw tc Suriname. Dc Bug ra. Ir. dc N. R. Ct is onder Buitenlandsch Nieuws een bcri ht uit Italië opgenomen, volgens hetwelk de Russische Frcusehc cn Engelsche Paviljoens op de kn toonstelling van he! Reek en de Graphisrb Vakken tc Leipzig door brand zouden zijn ver nield Hiervan is bij dc Nederlandsche Com missie niets bekend. In de rapporten van d: v verte ge:: wo *i r in dc N •erlan'srhc nfdc^ lin". die dagelijks b" den voorzitt r 5;.er%com missie inkwam n en waarvan kc! laatste ge- daleerd is I September, wordt daaromtrent geen melding -gemaakt Misleiding Yc - de rechtbank te Middelburg heeft Ier echt gestaan de 3T-jarigo slager F. uit C ijpskerke, thans tc Middelbi r£ gedetineerd, die, zooals lilt dc getuigenverkla ringen bleek, op 3 Augustus lij eene wedrvo tc Domburg kwam en deze vroeg hem drie Narkcns te verkoopten voor f210, voorgeven de dat hij voor dc militaire overheid lev m en zeggende dat de varkens in beslag zouden worden genomen, als ze niet vrijwillig ver kocht werden, zooals ook reeds in Westkapel- le zou gebeurd zijn Rekl k'- .mi tot voor (W woning in gezelschap van een sergcaut cri twee soldaten. Bekk zeidc di n dag ln da vrsr »c zijn geweest, doch den volgenden morgen had hij aan evn der getuigen gezrgd. de vrouw' lekker te -pakken le bobben hed Twee Sla gers. ols deskundigen gehoor1 schatten do schade voor dc vrouw op f 70 f80. Mé* bet oog op het feit, dat bekl. recidivist !s ert rlat hij gebruik heeft gemaakt van dc treurige tijdsomstandigheden, luidde dc elsch negeïf maanden gevangenisstraf met aftrek van het voorarrest. Levensgevaarlijke verwon»' ding. Vrijdagavond omstreeks 10 uur had een ernstige vechtpartij plaats op dc Kruis», straat te Oss. Zekere J. van Berne. een onge veer 20-jarige jon rem an wonende op Bu*s*n, kreeg een levensgevaarlijke verwonding met een mes in het onderlijf zoodat de ingevan» den er uit puilden. Dr. Verbeek verleende eerste hulp. waarna de gewonde per rad ere brancard naar hel gasthuis werd vervoerd. Dq vermoedelijke dader, zekere van V. uit deïl Heihoelc, cn. een andere perse^n, van H. naamd, hebben ook ernstige snijwonden opge< loopen en jjjn hedenmorgen verbonden, waar?

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1914 | | pagina 3