BINNENLAND.
"STADSNIEUWST
Uit de Pers.
Dr. Bronsveld over den oorlog.
„Ongeveer 640 malen heb ik de pen opgevat,
P» aldus vangt dr. A. W. Bronsveld zijn jongste
in Stemmen voor Waarheid
p n Vrede aan om voor dit tijdschrift een
Kroniek op te stellen. Ik deed het natuurlijk
piet altijd in dezelfde stemming des gemoeds."
„Nooit echter zoo vervolgt de Kroniek*
schrijver heb ik mij gezet tot het schrijven
van een Kroniek, te midden van zulke over*
weldigende en verbijsterende gebeurtenissen
als in deze Augustusmaand voorvielen. Wij
beleven een oorlog, welks verschrikkingen
alles te boven gaan, wat sinds eeuwen in ons
werelddeel is voorgevallen. Misschien zijn
wel nooit zoo talrijke legers tegen elkander
in het veld getogenmisschien is wel nooit
het oorlogsvuur over zulk een uitgestrekt*
heid losgebarsten.
Geen duizenden maar millioenen bestrij*
den thans elkander, toegerust met al de ge
duchte middelen, welke de wetenschap en
de vindingrijkheid der menschen in 't aan
zijn riepen. Meer dan de helft van Europa
is thans in staat van oorlog. Niet de sikkel
van den landman, die het rijpgeworden
graan afmaait trekt onze aandacht, maar de
dood slaat thans zijn zeisen in 't rond en
velt duizenden neder, ach, mannen meestal
in de kracht van 't leven, wier weduwen en
kinderen achterblijven aan allerlei ellende
ten prooi.
Er wordt gestreden met een verwoedheid,
soms ook met een wreedheid, die ons doet
denken aan de eeuwen, welke wij „bar-
baarsch" plegen te noemen. In de harten
is een demon opgestaan, die niets ontziet.
En de oude moeder-aarde wordt op nieuw
gedrenkt met bloed, o, zoo veel luider nog
dan het bloed van Abel roepende ten hemel.
En alles wat wij ons daar voor den geest
riepen, is voorgevallen in weinig meer dan
20 dagen. Dat werkt er óók toe meê, om ons
te verbijsteren. Wij kunnen 't ons niet goed
voorstellen, dat in zóón korten tijd zóó veel
ontzettends voorvallen kan. Ook slaan wij
eerst aan 't begin. Wie zegt ons, wat wij be
leven zullen eer deze Augustus-maand ten
einde zal zijn? Misschien zou 't verstandig
wezen, om geen Kroniek te schrijven, daar
wij, eer deze regelen onder de oogen van
onze lezers komen, wellicht staan voor ge
beurtenissen, die thans nog niemand voor
zien kan.
Maar wat i s geschied, en wat het ons te
denken geeft, willen wij thans reeds te boek
stellen. De dagen komen, naar wij hopen,
waarin wij kalmer dan nu er op terug kun
nen zien, en het zich voor ons stelt in een
ander licht."
Na de oorzaak van den oorlog en de oorlog
voerende partijen besproken te hebben, staat
Pr. Bronsveld stil bij wat er in onze omgeving
Voorvaltde mobilisatie, de finantieele crisis.
Paar was zegt Dr. Bronsveld, te midden
van dat alles ook niet weinig, dat ons goed
deed en bemoedigde
„Wij denken hier allereerst aan 't vertrou
wen, dat wij stelden in onze Koningin en
haar Regeering. Inderdaad bleek, dat Hare
Majesteit meeleeft met haar volk, en dat
haar hart warm klopt voor ons vaderland.
Maar ook de Ministers hebben bewezen, be
rekend te zijn voor de ernstige taak, die zij
zoo onverwacht te vervullen hadden. Er is
maar één roep over de flinke wijze, waarop
de mobilisatie van ons leger geschiedde.
Aan de Ministers en de militaire administra
tie die dit alles hebben voorbereid, komt lof
en hulde toe. Sinds de algemeene dienst
plicht is ingevoerd, is 't karakter van ons
leger gewijzigd, en de verhouding tusschen
de ingekwartierden en de families, hun toe
gewezen, is waarlijk zeer goed geweest.
En wat niet minder verblijdend he eten
mag, is dat met het dreigend oorlogsgevaar
alle° verdeeldheid en partijschap als met één
slag was verdwenen. Dienstweigering deed
zich niet voor, en ook de sociaaldemocraten
betoonden zich bereid zware offers te bren
gen, nu het gold de zelfstandigheid van het
allen dierbaar vaderland.
Och, hoe klein en onbeduidend komt ons
zoo veel voor, dat ons verdeelde en verbit
terde, en welk een ernstige les is daarin op
gesloten voor zoo menig partijman en kemp
haan."
Ten slotte schrijft Dr. Bronsveld
„Een oorlog tusschen volken, wier verkeer
zoo levendig is, wier wederkeerige verhou
dingen en belangen zoo vele en in elkander
geweven zijnzulk een oorlog is eigenlijk
iets gedrochtelijks. Zal dan ook de nu woe
dende krijg de laatste wezen? Zal er zulk
een afschuw door gewekt worden van het
wapengeweld, dat men voor goed luistert
naar het; „Die Waffen nieder? Wij dur
ven hierop niet „ja" zeggen.
En deze bekentenis leggen wij af met een
gevoel van ootmoed en beschaming.
Het blijkt nu, dat handelsbelangen, dat
veelvuldige aanraking, dat gemeenschappe
lijke vereering van hetgeen schoon en edel
is, dat niets van dit alles uit de harten de
vatbaarheid wegneemt voor het ontvlammen
in haat en woede.
Millioenen, die voor weinige weken samen
zaken deden, elkander diensten bewezen,
plannen maokten om samen zich te ontspan
nen, staan nu gewapend tegenover elkander,
en vloeken van weerszijden elkanders naam
en natie. Wat onderscheidt ons van de oude
Vandalen, van de Wilden, die hun „raak
tochten ondernemen P
Maar het vreeselijkste is, dat alle deze din
gen geschieden in een wereld, die zich
christelijk noemt. Wij willen daarover niet
uitweiden, en Christus-zelf niet vereenzelvi
gen met hen, die zich naar Hem noemen.
God komt met zijn oordeelen. Hij verne
dert de trotschen, de hooggevoelenden. Hij
verijdelt de plannen van zoo velen, die zich
los gemaakt en afgewend hadden van Hem.
En is 't niet voorzegd, dat de wereld een
crisis te gemoet gaat, en dat in haar laatste
dagen veler hart bezwijken zal van angst
Het vrede-poleis bouwen menschen, onze
millionairs God bouwt z ij n stad en be
volkt haar met de zachtmoedigen en met de
nederigen van harte. Zijn Koninkrijk komt
en 't kome ook op ons gebed J"
De wereldoor og en Ned.-IndïS.
De hoofdredacteur van de Indische
Gids, de heer E. A. A. van Heekeren, wijdt
.aan bovenstaand onderwerp een uitvoerig essay,
Efejarin hii de gevolgen baroreekt, welke de
Europeesche oorlog voor NecL-Indië kan héb
ben.
Eén les zegt de schrijver heeft de oor
log al gegeven.
„Éen oorlog breekt op z'n onverwachts
uit, dit is thans gebleken. Die prijs stelt op
zijn bezit, moet dus steeds tot tegenweer
goreed zijn. Dit zal misschien aanleiding
zijn, dat men de regeering zal steunen in haar
pogingen om de verdediging van onze be
zittingen ir. Oost-Indië behoorlijk te regelen.
Misschien zullen de velen, die doen of zij
beter weten dan de Staatscommissie voor
dit doel ingesteld, verder maar zwijgen, om
dat le mieux souvent est l'ennemi du bien,
en al dat geredekavel verschil van mee
ning zal er altijd blijven bestaan slechts
tot vertraging leidt. Dan bestaat er kans,
dat er op defensiegebied in onzen Oost
spoedig iets deugdelijks tot stand komt. Hoe
eerder dat we gereed zijn hoe beter."
Berichten,
De Staatscourant van ^-onderdag 10 Sep
tember bevat o.a. de volgende Koninklijke be
sluiten:
benoemd tot burgemeester .an Lichtenvoor
de A. J. van de Laar.
tot burgemeester van Bergharen G. M. Jan
sen, met eervol ontslag als burgemeester van
Balenburg.
Opening Staten-Generaal.
De Koninklijke stoet ter opening van de
Staten-Gencraal zal ecnigszins ingekrompen
worden, daar de Koningin een aantal harer
stalpaarden ter beschikking van liet legerbe
stuur heeft gesteld.
In hotel Paulez te den Haag is aangeko
men dc heer "W. de Grevenkop Castenskjoid,
gezant van Denemarken bij het Belgische
en. het Nederlandsche Hof.
Nederland en de oorlog.
De prijzen van tarwe en rogge.
Men meldt uit den Haag:
Minister Treub deelde ons, op de vraag wat
de Regeering beoogde met de vaststelling van
de tarwe- en roggeprijzen op bedragen welke,
naar men ons medegedeeld had, niet overeen
komen met wat men thans voor buitenland-
sche granen moet betalen, mede, dal die prij
zen zóó gesteld zijn, dat zij in ruime mate vol
doende zijn om zoowel aan de boeren als aan
de handelaars een behoorlijke winst te ver
zekeren. Werden bij het vaststellen van den
prijs voor inlandsch graan de buiterdandscke
marktprijzen voor van elders in te voeren
graan gevolgd, dan zouden, op kosten van het
broodetend publiek een deel van de landbou
wers en eenige handelaren voordeelen trek
ken uit de moeielijke omstandigheden, waar
onder thans ons volle verkeert.
Voorloopig is volstaan met een circulaire
over deze zaak aan de burgemeesters. Mocht
blijken, dat die circulaire niet voldoende is om
prijsopdrijving van broodkoren tegen te gaan,
dan zou de Regeering verplicht zijn dieper in
grijpende maatregelen te nemen, terwijl met
het oog op de schaarschte aan veevoeder, zoo
wel voor maïs als voor gerstcmeel en graan-
afval een uitvoerverbod is uitgevaardigd, wordt
nog overwogen, op welke wijze door invoer
van buiten het noodige veevoeder vooral tegen
den winter zal kunnen worden verkregen,
De eerste lading van de in Amerika aange
kochte tarwe is 4 Sept. vertrokken.
Speciaal crediet te Amsterdam.
De gemeenteraad van Amsterdam verleende
op voordracht van B. en W. heden middag een
speciaal crediet van ƒ1,000,000 ten behoeve
van bouw- en nljverheidsondememingen in de
hoofdstad, in verband met de huidige crisis.
De aanhouding van de Nieuw-
Amsterdam.
De Nieuwe Courant schrijft!
Kapitein Baron, gezagvoerder van de
Nieuw-Amsterdam der HollandAmerika-lijn
heeft op grond van eenige door hem genoem
de artikelen der Zeerecht-declaratie gepro
testeerd tegen het beslag, door Frankrijk ge
legd op het grootste déél zijner lading. Hij
heeft zich met name beroepen op art. 43 dier
Declaratie, krachtens hetwelk hij oip volledige
schadeloosstelling Voor de verbeurdverklaar
de „contrabande" recht heeft, omdat hij voer
in onwetendheid ran de veranderde lezing,
door Frankrijk (en Engeland) aan eenige ar
tikelen van die Declaratie gegeven. Bij decreet
van 25 Augustus is die veranderde lezing door
de F ransclie regcoring vastgesteld; de gezag
voerder van de Nieuw-Amsterdam heeft haar
dus niet kunnen kennen, toen hij New-York
verliet. Hier te lande werd zij. eerst uit de
Staatscourant van 2 September bekend.
Op grond van de „aanvullingen", door En
geland, Frankrijk en Rusland gezamenlijk
aan de declaratie gegeven, zijn nu verbeurd
verklaard alle zich aan boord ran de N.-A.
bevindend meel, vlcesdhconserven, bier, vee
voeder en iv.aizena, benevens 330 staven zil
ver (deze laatste, naar wij in de N. R. Ct.
lezen, voor de Nederlandsche Bank bestemd.)
Uitsluitend dus voorwaardelijke contraban
de. De meening van kapitein Baron dat zil
ver volgens het Fransche gouvernement als
volstrekte contrabande zou zijn te beschou
wen, moet o .i. op een vergissing berusten.
Zoowel Frankrijk als Engeland hebben in die
eerste helft van Augustus lijsten gepubliceerd
van wat zij als volstrekte, wat als voorwaar
delijke contrabande zouden beschouwen en
deze lijsten stemmen (behalve wat het arti
kel luchtschepen en vliegmachines betreft)
geheel overeen met de artt. 22 en 24 der Zee
recht declaratie. Art. 24 nu dezer declaratie
noemt gemunt en baar goud en zilver onder
de voorwaardelijke contrabande; zoo doen
ook de Fransche en Engelsche lijsten.
Om vatbaar voor Fransch beslag te zijn
volgens de „aanvulling" van 25 Aug.. moet de
voorwaardelijke contrabande (welke de
N ieu w-Amste rd am tc Brest gedwongen is ge
weest te lossen), aan de volgende voorwaar
de voldoen: er moet-zijn aangetoond dat zij
bestemd is voor het gebcnuik van het leger
of ran het beheer van een vijandelijken staat.
Deze bestemming kan -worden afgeleid uil
„elk voldoende bewijs" en wordt vermoed
aanwezig te zijn indien de goederen recht
streeks of middellijk zijn geadresseerd aan
een agent van den vijandelijken staat of aan
den koopman of iemand anders, die afhan
kelijk is van de overheden van den vij&nde-
lijken staat". In dat geval staat de voorwaar
delijke contrabande bloot aan inbeslagneminj;
„naar welke haven het schip ook bestemd is
en in welke haven dc lading ook gelost moei
worden" (In casu Rotterdam.)
Aan welke kooplieden of andere personen
de in beslag genomen hoeveelheden levens -
middelen en veevoeder geadresseerd zijn en
of deze op eenigen redelijken grond kunnen
geacht worden afhankelijk te zijn van de over
heden van den vijandelijken Staat (Duitsch-
land) weten wij natuurlijk niet; het lijkt ons,
althans van de gansche hoeveelheid, uiter
mate onwaarschijnlijk. Voor het prijsge-
ttecht te Brest zal dit moeten worden uitge
maakt; de bewijslast zal rusten op den in-
beslagnemer. Dat evenwel de baren zilver
indien het bericht juist is, dat ze voor d|9
Nederlandsche Bank bestemd waren oat-
rechtmatig in beslag genomen zijn, kan reeds
bij voorbaat worden aangenomen, daar deze
instelling zeker niet kan vallen onder de qua
lifies tic „afhankelijk van de overheden van
den vijandelijken staat."
Wat de Fransche regeering beweegt binnen
enkele dagen vier Nederlandsche schepen, na
uitoefening ran haar recht van onderzoek
naar een harer havens op te brengen en van
een deel der lading te ontdoen, is een vraag
■waarvoor wij alsnog geen oplossing weten.
Tot gerustheid nopens de wijze waarop de
aangevulde" Zeereohtdeclaratie door de ver
bonden mogendheden (of door Frankrijk al
leen?) op de neutrale handel en scheepvaart
zal worden toegepast, stemt dit begin echter
niet.
Men meldt ons uit 's-Gravenhage
Naar aanleiding van het opbrengen van
de „Nieuw-Amsterdam" en dé daarmede in
verband staande gebeurtenissen is in breede
kringen de vraag gerezen of onze regeering
voornemens is bij de Fransche regeering to
'dezer zake stappen te doen.
Zijn wij wel ingelicht, dan hebben intus-
schen de gegevens waarover de regeering tot
dusver ten deze beschikt, haar nog niet in
staat gesteld, de noodige stappen bij de Fran
sche regeering te doen.
De „Zuiderdijk".
Het stoomschip „Zuiderdijk" van de Hol-
land-Amerikalijn, 27 Augustus van Philadel
phia naar Rotterdam vertrokken, is door de
Engelsclien opgebracht naar een Iersche ha
ven
De „Tambora".
Men schrijft uit Arnhem aan het I-Ibld.
Otnlder dJe passagiers, die met de „Tam-
bora" en van Brest af per „Nieuw-Amster
dam" uit Irtdië naar Nederland terugkeerden,
bekoorde ook de heer Th. J. F. A. Iiefrinck,
directeur dier Levensverzekering Maatschap
pij Arnhem, dde 9 maanden in Insulinide ver
toefde ter uitlbrefljdfing idtóir relation zijner
maatschappij.
Van den oorlogstoestand kreeg men eerst
13 Augustus te Perim kennis daar lai" eeh
orcBtff om bollen in te nemien en dfift niet te
Portsaid te doejn en dan met halve kracht
•dloor te stoomen. In Portsaid was een an
dere order aangekomen: niet naar Marseille
stoomen. Een aanhouding door oen EngM-
echem kruiser bij Kaap St. Vincent had fen
gevolge dat eenige Duitsdhcrs aan boord
krijgsgevangen werdén gemaakt en naar Gi
braltar gevoerd: één passagier, 4 stokers en
één matroos. Zij schikten zich opgewekt in
hun lok
Bij Ouessant volgde 31 Augustus de beken
de aanhouding dloor den Franschen bruiser
en de opbrenging naar Brest. De Franschen
Verklaarden zich bereid om voor dé verzen'
ding der mail zorg te dragen. Indéfrtliaad 19
deze ook te Parijs aangekomen, maar men
kon ndét nagaan of zij ook verder is d'oorge-
sltuurd. De inbeslagneming der ladling, dié als
eonddtioneole oortogsoo n tra bande, werd be
schouwd, geschiedde, ondanks het protest
ran den commandant.
Mon verzekerde dat het gdenszins Ide be
doeling was, om de lading te confiskeeren,
alleen zou de lading 'bewaard blijven, na den
oorlog teruggegeven worden en de schade
(door h!et oponthoud te Brest veroorzaakt,
vergoed. Ben zending thee voor Engeland liet
men ongemoetód, eveneens de lading tabak.
Van boord af kan men riefn hoe alles in
treinen wend Vervoerd, vermioeddijk naar
Parijs. 'Met uitzondering van mevrouw Iden-
burg en dén commandant werd den passa
giers verboden aan wal fe gaan; men kreeg
evenwel toestemming om in die buurt der ha
vens te spelevaren.
De Niéuw-Amsterdiaim bracht de mail me
ed; toen 'de Franschen evenals 'bij dé Tambo-
ra aanboden voor de verzending zorg te dra
gen, kón dé Commandant er op wijzen, dat
hij op d'e snelste wijze do post |op 'haar be
stemming kón brengen. Van Fransche zijde
Werd dit good gevonden.
De „Prinses Juliana".
Volgens een bij de directie van. de Stoom
vaart-maatschappij „Nederland" ontvangen
telegram van den gezagvoerder van het stoom
schip „Juliana" zijn alleen de voor Engeland
bestemde passagiers ontscheept. Aan boord is
alles wel. De gezagvoerder verwacht, dat de
vergunning tot vertrek binnenkort is te ver
wachten en hij zal nog nader lelegrafeeren.
Militiepliohtigen uit Amerika.
"Woensdagmorgen zijn met de „Nieuw-
Amsterdam" te Rotterdam aangekomen 173
mtilitiepki'chtigen, die Én Amerika verblijf
(MeHdlen, doch op den telegrafischen oproep
onmiddellijk op reis naar Nederland zijn ge
gaan.
Uitvoer van boter.
Nu dé invoer van boter van Siberié naar
Engeland heeft opgehouden, worden scheeps
ladingen met boter vanuit ons land naar En
geland vervoerd, meldt de „Standaard''.
Meer dan tweederde dér uitgevoerde Ne-
derlamdsche boter gaat1 naar Engeland).
Er komt voor de kaasbereiding gel wék aan
stremsel, dal uit Oostenrijk ingevoerd moet
worden.
In het Westland,
Alen meldt aan de N. R. Ct. uit het West-
land
De handed in druiven is iéts beter doordat
eenige afzet naar Duitschland mogelijk 5s
gewonden. Niettemin blijven d'e prijzen laag,
ook voor die soorten, weÜEö naar Engeland
uitgevoerd wonden. Veel van deze export-
druiven worden thans In de koelhuizen ge
bracht om den aanvoer meer geleidelijk te
kunnen verdeelen. Er moet in acht waken
ongeveer milfcoen npnd jgggg$fin geoogst
worden, wat voor de hdnnenlandschc markt
te vecü is. Het fraaie weer werkt den afzet
ln de hand.
Komkommers zijn plotseling sterk in prijs
gestegen, doch de oogst is genaderd tot den
napluk.
Tomaten blijven zeer laag in prijs met klei
ne schommelingen icn uien voor Engeland
eijn tegen de verwachting in gelettdclijk e-
«•uggeloopen.
De aanvoer op do veilingen is geheel nor
maal.
Brood van geraalon tarwe en
tulpenbollen.
Men meldt uit Leiden aan de N. Ct
Zooals reeds in ons Zondagochtendblad ls
medegedeeld, heeft de bakker W. van de
Wcerdt te Valkenburg, op een vergadering vin
de Leidsche bakkerspatroonsverceniging eeni
ge brooden vertoond, die door hem waren ver
vaardigd voor uit gemalen tarwe en voor
uit gemalen tulpenbollen. liet aldus vervaar
digde brood mocht toen de goedkeuring van
alle aanwezige bakkers wegdragen. Aan het
Rijksstation voor Bakkerij en Maalderij zou
den eenige brooden gezonden worden ter on
derzoek.
De bakker nu heeft hedenmorgen een bezoek
gehad van den directeur van den gemeentelij
ken keuringsdienst van eet- en drinkwaren
te Leiden dr. J. J. van Eek, die hem verzocht
de proeven voort te zetten en ten behoeve van
den keuringsdienst eenige brooden te vervaar
digen, met verschillende soorten bollenmeel
bereid.
Daaraan heeft de bakker nog heden vol
daan. Eén gedeelte van het brood is vervaar
digd van den bol „La Reino", een ander van
„Rose gris de lin" en nog een ander van een
crocusboL
Het brood is nog heden aan den Leidsckon
keuringsdienst afgeleverd en het resultaat zal
zoo spoedig mogelijk bekend worden gemaakt.
De bakker heeft mij hedenavond het brood
vertoond, dal naar Wageningen wordt gezon
den. De kleur van het brood is wit, geel- en
blauwachtig, naarmate het van een der hier
boven genoemde bollensoorten afkomstig is.
Het ziet er, voor zoover ik kan oordeelen, heel
goed uit en de smaak valt bijzonder mee.
Met het oog op het voornemen der hollen-
handelaren, om der bollenvoorrarien te ver
nietigen. zulks in verband met een drukking
der prijzen voor het volgend jaar door over
productie, acht de Leidsche Bakkerspatroons-
vereeniglng, ln overleg waarmede de bakker
zijn proeven heeft genomen, het wenschelijk,
dat de aandacht van de Regeering op dit voor
nemen wordt gevestigd, opdat dit hangende
het onderzoek niet ten uitvoer wordt gébracht.
Om het brood.
Te VHeerenberg was in de laatste dagen
de toeloop van Pruisische grensbewoners uit
Emmerik, om brood te koopen zóó groot, dat
voor de bevolking niet voldoende -leek aan
wezig le zijn. Den burgemeester is ln den ge
meenteraad verzocht, hiertegen maatregelen
te nemen.
Huurschuld.
In verband met een bericht betreffende den
Rotterdamschen bootwerker, die als landweer
man onder de wapenen is en wiens gezin we
gens huurschuld uit de woning zou zijn ge
zet, als de regeering niet had ingegrepen,
heeft een onzer correspondenten zich gewend
om inlichtingen te bevoogdcr plaatse, waar
men hem mededeelde, dat van „ingrijpen"
geen sprake is geweest. Het hoofdbestuur van
den Centralen Bond van Transport- en Ha
venarbeiders had zich. naar aanleiding van het
geval gewend tot den secretaris-generaal van
het departement van justitie, die eenvoudig
den raad gaf, rechterlijke hulp in te roepen
daar men zich kon beroepen op de wet ter
voorkoming van dadelke uitwinning nnar aan
leiding van geldelijke moeilijkheden tenge
volge der huidige buitengewone omstandighe
den, welke wet juist Zondag in werking is ge
lreden. Ook de regeling van de zaak der huis
huren is, naar men weet, in deze wet begre
pen.
Uit Maastricht.
Gistermididag zijn 8 Fransche militaire ge-
neesheeren por auto van Luik te Maastricht
aangekomen Zij waren bij Namen door de
Duïtschers gevangen genomen toen «ij een
convooi gewonden begeleidden. Zij wérden
van daar naar Luik overgebracht waar zij
leenigen tijd bij het Roode Kruis werkzaam
waren.
Te Maastricht hebben zij zich tot den gar
nizoenscommandant gewend met het verzoek
over Nederland via Engeland naar Frankrijk
te mogen terugkeeren. Op dit verzoek, dat te
legrafisch aan de Nederl. Regeering is over
gebracht, is permissie tot doortrekken ge
kregen. Zij zijn per trein naar Den Haag ver
trokken en zullen trachten via Rotterdam
en Engeland Frankrijk te bereiken.
In dc gisteren gehouden zitting van den Ge
meenteraad tc Amsterdam werd bij herslem
ming tusschen de heeren Vliegen cn mr. Van
Tienen tot wethouder gekozen de heer Vlie
gen met 19 stemmen, terwijl op den heer mr.
Van Tienen 15 stemmen werden uitgebracht.
De heer Vliegen heeft zijne benoeming aan
genomen.
Raadsvacature In district IV
Amsterdam. Naar de Tel. verneemt heb
ben B. en W. van Amsterdam besloten voor
loopig geen verkiezing uit te ohrljiven, waar
door in de raadsvacature, ontstaan door het
overlijden van mr. L. W. van Gigch, zou wor
den voorzien.
Zij maken hleibij gebruik van de bevoegd
heid, hun door de wet verleend, waarbij be
paald is. dat in een vacature, uiterlijk bin
nen zes maanden moet oorzien zijn.
Plaatselijke keuze. Bet comité
voor plaatselijke keuze heeft een boekje uit
gegeven, bevattende hei aantal handteekenin-
gen, die in verschillende plaatsen voor het
bekende petitionnement zijn -.erkregem
Het boekje vermeldt een totaal bedrag van
670902, dat nog iets verhoogd moet worden,
omdat er na de publicatie nog enkele lijsten
zijn ingekomen.
Hot hoogste aantal handteekeningen gai
Zuid-Holland, n.l. 157.678, het geringste Lim-
hnr&ÖSi,
De lijksverbrandingskwestte.
De Haarlcmschc kantonrechter ontsloeg
gisteren dr. van Ussa, secretaris van dé Ver.
voor Facultatieve Lijkverbranding, en mr. M.
J. Meyer, schoonzoon van dr. Vaillant te Schie
dam, beiden tc 's Gravenhage, die terecht ston-
den wegens het verbranden en doen verbran
den in het crematorium te Vclscn van het lijk
van dr. Vaillant. van rechtsvervolging ontsla
gen. De eisch was, zoo men weet, f 1 boete
of één dag hechtenis. Ten opzichte van beiden
werd overwogen dat lijkverbranding wel ia
verboden door de wet, maar dat verzuimd is
door den wetgever uit to maken wie verplicht
is voor de begraving te zorgen.
E e n v e r ij d e 1 d e inbraak t e A-m*
sterdam. Gisteren nacht schijnt
eene poging te zijn gedaan ora in te breken
in de woning van het gemeenteraadslid, den
heer C. L. M. Lambrachtsen an Rilthem, Ün
de Sarphatisfcraat te Amsterdam, waar, nas*r
men zlrfi herinnert, Inbrekers reeds vroeger
hun slag sloegen. Door de politie werden n.l,
vannacht op de Sarphalikade twee mannen
aangehouden, die in het bezit waren van in
brekerswerktuigen. Zij werden overgebracht
naar het politiebureau Stadhouderskade. Bij
onderzoek bleek, dal het slot van de deur der
woning van den heer Lambrechtsen, die tij
delijk in Hilversum woont, met vasalinc was
Ingesmeerd.
Een der aangehoudenen ras eerst kort ge
leden uit de gevangenis ontslagen na een
straf van vier jaar wegens diefstal te hebben
ondergaan. Hbld.
D o od e 1 ijk e val. In de Runstraat te
Amsterdam is een bejaarde vrouw vam de
trap in haar woning gevallen. Zij was dade
lijk dood.
Overreden. De bejaarde H- V. is te
Öudepekela door een beladen ijzerwagen
overreden cn gedood.
Schoof- en Kerknieuws.
Notarieel Staatsexamen. Geslaagd, le ge
deelte, E. Drijfhout, te Sneek.
Perso n aid a.
Dé hoer P. dé Jong ailhder is werkzaam
gesteld als lcoraar in dc gymnastiek aan dc
'Rijiks H. B. S. te Meppol.
Gym nasium..
De nieuwe cursus van het gymnasium vangt
aan met 81 leerlingen onder wie 26 meisjes
Vootr het Steuncomité.
Ook dé geheelonthouders tooneélverce
inging „Bescheiden Pogen" za! een uitvoe
ring gevien ten ibate van het Steun-domité
'Zondag 20 Sept. ïi-s. mi doze uitvoering, me
medewerking van de heeren Vierdag (viool)
cn v. d. Werf (piano) in AÉniicitia word er
gegevétn. Opgevoerd wordt .Eerloos'', van
Vam Nonfouys, terwijl aJft inasfeukjé volgt:
„Burgemeester vam Pimpelen, idlife dansen wil
Heeren}".
We hdbdbén bij vorige luötnPemigen gele
genheid gehad veel goedfc bij déze tiooneel-
Vereoniging te waamdeeran, izoodat we niet
ollcon om hot goede dool, maar ook om het
go ode spel deze uitvoering vam harte kun
nen aanbeval on.
R eli gieus
Socialistische Samenkomsten.
Men deelt ons mede:
De uit het bezette deel ram Noord-Brabant
door de militaire autoriteiten verbannen
predikant R. de Jong uit Vegjhel, zal a*.
Zondag 13 dezer 's avonds half zeven in ,,Ons
Huis", Korte Gracht, de Religieus Socialis
tische bijeenkomst leiden.
Hij zal het woord voeren naar aanleiding
ran Jesnja 10 vers 3.
„Wat zult gij doen ten dage der bezoeking".
Stofvrije wegen.
In verband met den aanleg vam den Kalk
weg, Ixxzochten de wegen-commissie cn de
heer v. Achterbergh gisteren Aardenhout ka-
bezichtiging van wegen. De geleerde stcen-
slogwegen maakten een uitmuntenden indruk.
Deze vragen weinig onderhoud, behoeven
slechts eens in het jaar geteerd te worden en
zijn stofvrij.
Aan den Kalkweg.
Wij zijn vanmorgen eens 'n kijkje gaan ne
men aan den Kalkweg cn daar heerschf nu
'n bedrijvigheid van je wclste.
Gelijk men weet, heeft het Steuncomité, bij
wijze van werkverschaffing, besloten den
Kalkweg onder handen to nemen. Voor wan
delaars zouden wij den weg voorloopig niet
aanbevelen, want het is er stoffig en mul; maar
wie belang stelt in de wording van een der
schoonste wegen uit den omtrek, zal zich stel
lig de vermoeienissen van het naar boven klau
teren gaarne getroosten.
Wat wij zogen en wat wij hoorden van den
heer P. van Achterbergh, die zlah welwillend
met het opzicht over hel werk belast, heeft
ons de overtuiging geschonken, dat hier een
zaak ondernomen wordt, waarop Amersfoort
trotsch zal kunnen zijn, te meer omdat hel de
gemeenschap is, die dit werft onderneemt. Stel
lig zou ook eenmaal de gemeente zelve tot de
verharding van den Kalkweg overgegaan zijn,
maar nu zal het steeds blijven *n monument
van offervaardigheid der burgerij in deze
moeilijke tijden.
Voor vele gezinnen toch is dit werk 'n uit-
komst. 80 90 werkeloozen zijn thèua aan
den arbeid gjezet. "Wel zijn hun verdiensten 1
misschien niet zoo groot als in normale tijden,
maar velen worden nu voor ettelijke maanden
geholpen en uit kommer gered.
De heer Van Achterbergh 1« over z'n man
netjes tegenwoordig best tevreden. Eerst was.
er nogal veel kaf onder het koren. '2oo zijn er>
al spoedig *n 40 èi 50 uitgevallen, meestal luie
heertjes, die aan werken 'n broertje dood heb-'
ben. Zulken kan de heer Van Achterbergh niet'
gebruiken en hij oefent ter dege oontröle,
een verrekijker gewapend, kan hij ze voortdu
rend waarnemen en daar waren ze in de eer-
ste dagen niet op verdacht. Maar nu wetetv
je jvsL dafccJ&tofc oog do# mees ter$joioL
