BINNENLAND.
-*
door dc verbonden troepen zouden gebruikt
;worden, in strijd met een beschaafde wijze
jvam oorlogvoeren. Naar mij een hoog officier
mededeelde, heeft tot dit lasterlijk praatje ver
moedelijk aanleiding gegeven de omstandig-
Jieid, dat een stafofficier zich in de vesting
Longwy onledig thield met studies over het
aanmaken van nieuwe patronen. Ook bevon
den zich op een rommelkamer dier vesting nog
eenige kisten zachtneuzige uitgeholde kogels
uit den tijd, dat deze niet door de Haagsche
'.vredesconferentie verboden waren, en die men
■|ater getracht heeft door machinale omvijling.
bruikbaar te maken. In werkelijkheid is ech
ter dit soort ammunitie nooit ten gebruike te-
een den vijand uitgereikt. Dat Fransche solda
ten alleen met geoorloofde geweerpatronen
2ijn gewapend, kan ieder onderzoek van Duit
sche gewonden bewijzen. Het is mogelijk, dal
enkele doozen verboden patronen zonder op
zet aan onze infanteristen verdeeld zijn, maar
uit alle rekeningen van het Ministerie van
Oorlog betreffende de vervaardiging en de
betaling van geleverde munitie blijkt met vol
strekte zekerheid, dat sedert 16 jaren geen
sprake is geweest van een rcgelraatlgen aan
maak der dumdumkogels.
Vlaamsche kunstschatten.
De Daily Chronicle doet het volgende prac-
tische denkbeeld aan de hand:
„Wij stellen ons niet op het standpunt, dat
de geallieerde mogendheden, indien zij moch
ten overwinnen, weerwraak zouden moeten
uitoefenen. De verwoesting van Leuven zou
'door een verwoesting van bijv. Neurenberg
niet goed gemaakt worden. Maar wrij stellen
(n vollen ernst voor >oni, wanneer de bondge-
-noolen overwinnen, aan Duitschland voor te
schrijven, dat het aan België zal moeten te
ruggeven al de Vlaamsche kunstschatten, die
Zich thans bevinden in de musea van Berlijn,
Munchen en Dresden. Wie weet, hoezeer de
JJelgcn gehecht zijn aan de groole artistieke
nalatenschap van hun voorgeslacht, zal deze
regeling niet alleen als een van goede politiek,
maar ook als oen daad van rechtvaardigheid
beschouwen.
Arm België.
Een correspondent van het H b 1., die een
locht heeft gemaakt door België, .^rijft, dat
er in de door de Duilsdhers veroverde plaat
sen, voor zoover ze niet verwoest .n, nog
zeer veel is, da/t aan den oorlog herinnert.
In de eerste plaats de witte papiertjes op ieder
huis, waarop het aant.il mannen, vrouwen,
•jongelieden van beiderlei kunne en kinderen
'staat aangegeven, en verder de talrijke op
schriften op vele huizen. Het -ehijnt el, dat
,ieder Duilsch soldaat een stuk krijt mee in
den oorlog heeft genomen, waarmede hij op
alles en nog wat zijn opinie neerschrijft.
Ireinwagens, ja zelfs locomotieven, zijn wel
haast alle van de voor de volksstemming
leekenende opschriften en karikaturen voor
dien, maar ook op talrijke huizen in Namen
vindt men zeer karakteristieke opschriften,
"zooals bijvoorbeeld..Schonen, sehr gute
Leute" en meer dergelijke! Men vraagt zich
onwillekeurig af of het huis er naast, waar
iiels geschreven staat, dan wellicht niet „ge-
sdhont'' behoort te worden? och merkwaar
dig: al wie ik in Namen sprak over de offi
cieren en manschappen, die in particuliere
huizen waren ingekwartierd, waren vol lof
over hun tijdelijke gasten. Ik heb Mj een fa
milie gelogeerd, waar men met tranen in de
oogen afscheid had genomen van nos Alle-
mands".
En zoo heb ik me onwillekeurig wel zeer
dikwijls bezig gehouden met de vraag, hoe
het mogelijk is, dat zulke gruwelen geschie
den door een leger, dat zoovele uitmuntende
en humane elementen herbergt. Ik durf het
volgende antwoord op deze vraag geven, aan
de hand van medcdeelingen, die ik van ver
schillende zijden ontving in deze weken, die
ik op Eet oorlogspad geweest ben.
Men moet vooral de gemoedsstemming van
den soldaat, die in het vuur is, leeren be
grijpen. Een reiscompagnon deelde mij on
langs mede, een Russischen kapitein, die den
Siberischcn veldtocht cn o.a. den slag van
Moekden had meegemaakt, daarnaar ge
vraagd te hebben. En deze gaf als zijn per
soonlijke ervaring, dat na onikele uren vech
ten en schieten, waarhij men vrienden en
makkers om zich heen heeft zien sneuvelen,
ten slotte woede tegen den vijand het alles
.Èoheerscliende gevoel wordt. Men wil dien
kerels dat betaald zetten, men wil hen tot ei
ken prijs te lijf gaan. Dat klopt volkomen met
de ervaringen, die men thans met de Duitsche
soldaten heeft opgedaan. De castoor, verbon
den aan het lazareth te Gembloux, deelde mij
nede, dat officieren hem gezegd had-1 dat
zij ten slotte hun eigen anschappen niet
tneer konden tegen houden, die met alle ge
weld voorwaarts wilden en elf3 in gesloten
colonne aanvielen, geen dekking meer zoe
kende en zoodoende dfikwijls verschrikkelijke
verliezen lijdende. Vandaar ook, dat tn de
zen oorlog het handgemeen worden en met
de fiajonet vechten (de Beleren gebruiken
ook tlians bij voorkeur de kolven hunner ge
weren bij den aanval) veel meer voorkomt,
dan men verwacht had. Doch gelooft men, dat
dergelijke woedende jonge elementen, die
bloed gezien hebben en gedurende uren hun
feven op Eet spel zetten, na afloop van het
gevecht weer terstondgeciviliseerde
menschen zijn? "Wij gelooven van niet en de
talrijke verbrande en geplunderde huizen in
fte gevechtsliniën. getuigen het tegendeel,
'terwijl de toestand -natuurlijk nog verergerd
wordt, wanneer wat herhaaldelijk voorge
komen is de soldateska „oote Loeveelhe-
den drank in handen kreeg na dagen van
vaak groote ontberingen. Dan gaan maar al
te gemakkelijk de geweren los en krijgen de
burgers de schuld. En waar nu eenmaal te
platten lande burgeihloed gevloeid is. raakt
men niet meer uit den (Moedigen cirkel van
wraak cn weerwraak, cn zijn de Jdemen ge
legd voor nieuwe wraakzucht en voor de on»
menschelijke wreedheden van de zijde der
bevolking, waarover de Duitsche soldaten en
aanvoerders zich vaak terecht beklaagd heb
ben.
Arm België!
Uit de Pers.
Het tijdperk, dat vóór ons ligt.
Onder dit opschrift bevat de N. k%. C.t een
hoofdartikel, dat als motto voert de volgende
zin aan Thorbecke's Pari. Redevoeringen
ontleend:
,De Staatkunst is aan den ingang van
een tijdperk, waar zij niet een betreden pad
te volgen, maar haren weg te zoeken en te
banen heeft."
Wij moeten zegt de schrijver in het
nieuwe tijdperk zorgen, het :onomisch leven
van Nederland in normale banen terug te
leiden; wij moeten den ciheid voor onze
landsverdediging volmaken; wij moeten
doen wal Nederland maar kan, om een vol
gende oorlogsteistering van Liuropa te voor
komen. Maar wij moeten ons zelf niet inpra
ten, dat de derde pl5cfit kan vachten tot de
eerste twee zijn afgewerkt.
„Als deze oorlog één ding duidelijk heeft
gemaakt, tot in de achterstraten onzer ste
den, dan is het ditdat wij, door enkel be
dacht te zijn op onze eigen bestaans- en
defensiemiddelen, het voornaamste zouden
verzuimen. Wat men in tachtig jaar op
bouwt aan welvaart en weerkracht, in drie
weken vaagt de wereldnnarchie het weg. Het
gevaar van.den aan onschuldige landen ver
klaarden oorlog, zoolang een legendarische
Blauwbaard, staat op eenmaal geweldig voor
ons. Heden gij, morgen ik. De veelbepleite
organisatie van het nog ongeordend staten-
stelsel blijkt niet een zaak te wezen, die men
doen maar ook laten kan, doch onthult zich
als een belang van verbijsterende actualiteit
en bittere urgentie."
Hoe dat gebeuren moet? De schrijver ant
woordt op deze vraag:
..Niet door protesten evenmin door moe-
delooze klachten over den terugval van het
volkenrecht. Wij moeten juist zorgen, dat
die sprong naar achter tot een vasten stap
naar voren wordt. Internationale justitie en
arbitrage, internationale enquête en politie,
integriteits- en neutraliteitsverdragen met
waarborgen voor hun naleving, vernuftige
combinaties van elementen uit die alle, zelfs
internationale boycot of wat verder maar
mocht zijn of worden aangeprezen, dat
alles moet zonder vooringenomenheid of
scepsis worden getoetst, geschift, als bouw
stof gebruikt, met denzelfden ijver, waarmee
men in Europa het groote sociale vraag
stuk, waarmee men in de Vereenigde Staten
dit internationale vraagstuk zelf reeds poogt
op te lossen. Tot dusver liet men dat over
aan een heel klein kringetje van wat men
dan meestal pacifisten noemdemaar het
moet een zaak van aandacht en aandrang
worden voor alle ontwikkelden in den lande,
voor onze Kamerleden vooraan. De stuw
dier algemeene belangstelling is niet te mis
sen."
Zulk ijveren voor wereldorganisatie aan
sturend niet op één wereldstaat, maar op een
staFenmaatschappij, gezuiverd van het recht
van den sterkste moet thans het opmaken
van een internationaal werkplan natuurlijk
laten wachten, totdat voor West-Europa een
voorloopige vrede zal zijn bereikt.
„Wel kunnen wij in onze grondwetsarti
kelen over oorlogsverklaring, over de taak
van zee- en landmacht, over rechtspraak en
misschien wetgeving (artt. 58, 181, 162, 109,
56, 61) opvallend gaan zeggen, dat zij be
perkt worden door, of verruimd met, of in
het kader gehouden van, al onze bij trac-
taat aanvaarde verplichtingen (een paar jon
gere grondwetten gingen al in die lijn). Wel
kan de roode draad der wereldorganisatie
worden ingeweven in de rijksbegrooting
evenals voor de staatsschuld (hoofdstuk
VU A), en, om dezelfde reden, is een apart
hoofdstuk (UI A) van pas voor Nederlands
aandeel in de internationale gemeenschap
onze bijdragen voor arbitragehof, postume,
en zooveel meer al moge het gevaar van
begrootingsverwerping hier maar zelden
dreigen, het behoort uitgesloten te zijn. Wel
mag het klimmend aantal onzer arbitrage-
verdragen aanleiding wezen tot een vasten
begrootingspost (verhoogbaar uit „Onvoor
zien") ter betaling van wat ons mocht wor
den opgelegd bij een internationale scheids
rechterlijke uitspraak, zooals er zich in elk
gegeven jaar kunnen voordoen. Al zouden
zulke papieren middelen natuurlijk waarde
loos zijn voor het werk der oorlogsbestrij-
ding zelf, het zou dienstig zijn om ons in
te scherpen, dat de wereldvorming est en
marche et que rien ne l'arrêtera plus."
Ook dat reeds is onontbeerlijk. "Want
zegt schrijver (hierop komt het, in het tijd
perk dat vóór ons ligt. aan: het vólksdenken
te leiden in een andere richting dan die van
enlkel nationaal (defensief cn economisch)
zelfbehoud.
„De overtuiging moet gemeen goed wor
den, dat de hedendaagsche beschaving niet
kan blijven leven in een zoo ongeorgani
seerde werelddat het welzijn der afzonder
lijke Staten van dit wereldbelang niet is te
scheiden, en dat het Nederland's eer te na
is, met gevouwen handen toe te zien, of an
deren soms iets wezenlijks willen maken van
dat ongebruikte vredeshuis in Den Haag.
Hoeveel landen zullen niet, door eigen ramp
spoed en uitputting, onmachtig wezen, voor
de organisatie der volkerengemeenschap
ook maar iets te doen. Zullen wij, als de
oorlogsramp ons mocht sparen, die redding
niet voelen als een duren plicht jegens al
len P Een natie van grooten wfl ziet, hooger
dan het heden, de toekomst. „Het is niet
eene oude orde, die behoudt, het is eene
nieuwe maatschappij, die voltooiing vraagt."
Berichten.
Dc Staatscourant van Vrijdag 11 Sep
tember bevat o.a. de volgende Koninklijke be-
sluiten:
op verzoek eervol ontslagen J. F. Lensink, te
Arnhem, als landmeter van het kadaster, met
dank voor 50 jaren bewezen diensten
benoemd tot directeur van het door de ver-
eenigiiig het Nedcrlandsche Roode Kruis op
gerichte informatiebureau voor zieken en ge
wonden de gepemsionneerde luitenant-kolonel
der infanterie J. C. Verspijck Mijnssen
benoemd tot notaris te "Bladel P. G. W. Mol,
candidaat-notarls te Zevenbergen.
De heer Cohjn zond gisteren bericht van
aanneming rijnen benoeming tot Eerst© Ka
merlid vooor GeMertand,
Nederland en de ooHog.
Militaire automobielen en motor
rijwielen.
De opperbevelhebber van de land- en zee
macht heeft de volgende aanschrijving uitge
vaardigd:
Ingevolge het bepaalde in art. 24 der Motor
en Rijwielwet 1905 (Staatsblad no. 69, gewij
zigd bij de wet van 6 October 1908. Staalsblad
no. 313) is deze wet onder de tegenwoordige
omstandigheden niet van toepassing op mo
torrijtuigen en rijwielen bestuurd door niet-
militaire bestuurders, voor zooveel bedoelde
rijtuigen of rijwielen worden gebezigd ten be-
hoeve van 's Rijles dienst.
Aangezien mij gebleken is dat bedoelde bul
ten werkingstelling aanleiding heeft gegeven
tot tal van klachten over onvoorzichtig eü
woest rijden, wordt door mij het volgende be-
pa aid:
Het is den bestuurder van een militair mo
torrijtuig verboden:
a. daarmede te rijden op zoodanige wijze
of met zoodanige snelheid, dat de vrijheid of
de veiligheid van het verkeer wordt belem
merd of in gevaar gebracht;
b. daarmede een weg te berijden, die vol
gens een waarschuwingsbord van het door
den minister van waterstaat vastgesteld mo
del, voor het verkeer met motorrijtuigen is
uitgesloten, met uitzondering van die wegen,
waarvoor geen parallelweg aanwezig is.
Voorts wordt door mij bepaald, dat de be
stuurder van een militair motorrijtuig ver
plicht is op de eerste vordering van een amb
tenaar van rijks- en gemeentepolitie, zijn rij
bewijs te toonen en aan de aanwijzingen be
treffende de regeling van het verkeer gevolg
te geven.
Onder motorrijtuig wordt zoowel een mo
torrijwiel als een automobiel verstaan.
De zllverzending voor de Neder-
landsche Bank.
De Fransche regeering zal het uit de,
..Nieuw Amsterdam" te Brest geloste, voor
de Nederlandsche Bank bestemde zilver per
„Tambora", die eveneens te Brest ligt, naar
Nederland verzenden.
De handel op Indlë.
Van de zijde van belanghebbenden hier te
lande bij den Indischen handel moet aan
Indië zijn aanbevolen, de producten niet te
verschepen, als gevolg van de gebleken on
veiligheid van ladingen op Nederlandsche
stoomschepen uit Indië. Men vreest hiervan
een geheel stilliggen van de vrachtvaart op
Indië en tevens zeer ernstige economische ge
volgen voor Indië.
Aanhoudingen ter zee.
Het bericht, dat onze regeering, zoo schrijft
de N. R. Ct., zich ter zake der aanhouding
van de „Nieuw-Amsterdam" tot de Fransche
regeering heeft gewend, zal ongetwijfeld met
instemming alom in den lande gehoord zijn.
Wij zijn daarmede op den goeden weg.
Intusschen, hoe onaangenaam en schadelijk
aanhoudingen van onze neutrale handels
vaartuigen door Fransche en andere oorlog
voerende -kruisers ook zijn, men vergete
daarbij niet, dat zij volkomen geoorloofd zijn,
zoo er vermoeden bestaat, dat het onzijdige
handelsvaartuig eenige met de neutraliteit
strijdende handeling verricht
Nu de regeering heeft Ingegrepen, zal wel
licht verkregen worden, dat het te Brest ach
tergehouden deel der lading geheel of ge
deeltelijk teruggeven zal worden en zal over
wogen moeten worden, in hoever ingevolge
artikel 64 der hier toepasselijke Londensche
declaratie nog schadevergoeding verschuldigd
zal zijn. (Gelijk wTij reeds hebben gemeld,
heeft de Fransche regeering de voor de Ne
derlandsche Bank bestemde partij zilver
reeds vrijgegeven, en zal deze met de Tam
bora hier aangebracht worden).
Blijven onze diplomatieke stappen onver
hoopt geheel of ten deele zonder resultaat,
dan zal de Fransche prijsjurisdictie hebben
uit te maken, of de goederen verbeurd ver
klaard moeten worden, ja dan neen. Wordt
verbeurd verklaard, dan blijft, bij gebreke
aan een internationaal prijzenhof, den belang
hebbenden niets over dan zich wederom tot
onze regeering te wenden, die dan in laatste
instantie het middel van arbitrage kan ter
hand nemen.
Over de vele rechtskwesties, die zich in deze
aangelegenheid voordoen, zullen wij, hij ge
mis aan voldoende feitelijke gegevens, geen
voorbarig oordeel uitspreken. Wij wachten
met vertrouwen het resultaat af van de stap
pen, die onze regeering bij de Fransche ge
daan heeft, en ongetwijfeld in soortgelijke ge
vallen doen zal, telkens wanneer het haar ge-
wenscht schijnt.
De Tambora.
De Tambora van de Rotterdamsche Lloyd
heeft volgens de N. R. Ct naar alle waar
schijnlijkheid gisteren uit Brest de reis naar
Rotterdam voortgezet.
Noordam en Zuiderdijk.
Het stoomschip Noordam, van de Hollond-
Amerika-Ujn, dat 1 Sept van New-York naar
Rotterdam is vertrokken, is naar Queenstown
opgebracht.
Het stoomschip Zuiderdijk, van dezelfde ree-
derij, naar een Iersche haven is opgebracht,
ligt te Rearhavcn.
Gemeentelijke werkloosheidsfondsen
Naar men verneemt, hebben reeds 27 van
dc 32 gemeenten, wTaar thans werkloosheids
fondsen bestaan, zich bereid verklaard de door
Z.E. den Minister van Landbouw voorgestelde
noodregeling, di'e ten doel heeft de bestaande
verzekeringsinstellingen tegen werkloosheid
zoo lang mogelijk te doen voortfunctioneeren,
te aanvaarden.
Ook verscheidene der 114 gemeenten, waar
weliswaar nog geen fonds bestaat, maar die
voor de vorming daarvan wegens het ter
plaatse aanwezig zijn van wcrkloosheidskassen
van arbeidersvereenigingen in aanmerking ko
men, en die dientengevolge een aanschrijving
van den Minister hebben ontvangen, blijken
bereid haar medewerking te verleenen. Althans
het Bureau voor Sociale Adviezen, dat, zooals
wij reeds mededeelden, in overleg mei de Ver-
eeniging van Gemeentelijke Werkloosheids-
fondsen en met een Commissie uit den Neder-
landscheh Werkloosheidsraad een ontwerp
voor een gemeentelijk werkloosheidsfonds op
stelde en voor ^Btrbeeqte- eTv.fQnd'h&Kh1 reu
kosteloos beschikbaar stelde (aan te vragen
Keizersgracht 444 Amsterdam), bericht dat
reeds van een 30-tal van zulke gemeenten- cn
fondsbesturen het verzoek om toezending van
een reglement inkwam.
Documentatie van besluiten
en maatregelen.
De Koninklijke Bibliotheek (afdeeling Docu
mentatie, conservator dr. H. E. Grove, 34 Lan
ge Voorhout, den Haag) heeft van de Regee
ring de opdracht gekregen, om in samenwer
king met het Nederlandsch Registratuurbu
reau (directeur de heer J. A. Zaalberg) de be
sluiten en maatregelen genomen door de hooge
Regcering, door Besturen der Provincies, door
Gemeenten, door Vereenigingen, door Comi-
té's, door particuliere inrichtingen enz. in zoo
ver ze gedurende den tijd van het oorlogsge
vaar betrekking hebben op den economischen
en financieelen toestand, in den ruimsten zin
opgevat, te verzamelen en op systematische en
overzichtelijke wijze te registreeren, zoodat
daarvan zoowel door wekelijksche publicaties
in uittreksel geregeld kennis kan worden ge
geven, als op aanvraag daaromtrent informa
ties kruinen worden verstrekt.
De Koninklijke Bibliotheek rekent hierbij op
de medewerking van aüen om de omvangrijke
door haar te ondernemen taak op bevredigen
de manier te volvoeren. Het is daarom dat de
vraag wordt gericht aan allo besturen van
vereerdglngen en comité's aan de banken en
firma's, aan de redacties van dag- en week
bladen. vooral ook die van patroons- of vak-
vereenigingen, om hun circulaires en oproe
pen, hun medcdeelingen aan het publiek of
aan clientèle, hun bladen en publicaties gere
geld mee te doelen en te zenden aan de Ko
ninklijke Bibliotheek, afd. Documentatie, 34
Lange Voorhout. Den Haag, terwijl de Ko
ninklijke Bibliotheek van haar kant op zich
neemt om van haar wèkelijksche publicaties
in brochurevorm telkens een exemplaar aan
bovengenoemde lichamen en redacties koste
loos in ruil te zenden. Opdat door deze samen
werking tusschen Regeering en de over het
land verspreide lichamen en vereenigingen
met den verzamelenden, regislrcerenden en
systeraatiseerenden arbeid der Koninklijke Bi
bliotheek een zooveel mogelijk volledig beeld
tot stand korae der economische en financieele
verhoudingen in het Koninkrijk der Nederlan
den, tijdens het oorlogegevaar van het jaar
T914, en daardoor afdoende informaties aan
ieder die ze noodig heeft, kunnen worden ver
leend
Fransche officieren van
gezondheid.
Men meMt uit 'e Gravenhage:
Zeven Fransche officieren van gezondheid
die uit België te 's Gravenhage zijn gekomen
om vla Engeland naar Frankrijk terug te kee-
ren. hebben in Hótel de Tweede Steden hun
intrek genomen.
De BuitscKers hadden hen in Luik gehou
den om .gewonden te verplegen, tot hun dien
sten niet meer noodig waren. Zij moesten
toen ingevolge de Conventie van Genève naar
hun land worden teruggezonden. Vermoede
lijk echter achtte het Duitsche legerbestuur
minder wensohelijk, dat dit dwars door de
Duitsche liDiën zou geschieden, weshalve de
heeren werden overgegeven aan onze regee
ring om hen over Engeland naar him land tb
laten terugkeer en. Zij logeeren nu op Rijks
kosten in bovengenoemd hótel. Tot voorlich
ting en gelelde is hun een Nederlandsch offi
cier toegevoegdZij, maakten gisteren in
drie militaire auto's een tocht door den Haag
en vertrokken om 3 uur uit de residentie.
Nader menj&t men:
De Fransche officieren van gezondheid,
welke te 's Gravenhage vertoeven, bezochten
gisteren den Franscben gezant: do oudste hun
ner. de majoor 2e klasse dr. Emile Lannaux,
van het 7e regiment tirailleurs, maakte zijn
opwachting hij den minister van Oorlog om
dezen, ook namens zijn kameraden, te bedan
ken voor de hier te lande ondervonden wel
willende behandeling.
Hulp aan Servische gewonden.
Met den trein die gisteren udt Den Haag
naar Zwitserland vertrok, gingen mede de
verplegers Honke en Das en twee verpleeg
sters, die in Servië met dr. van Tienhoven
zullen samenwerken ter verpleging van ge
wonden in den oorlog. De regeering verstrek
te hun kosteloos passen.
De stemming in Nederland*
Dezer dagen vertoefde, naar we in
de Tel. lezen te Amsterdam dtr. Adolf Mdl-
ler, lcdder van de soeiaa 1 -demoeratisehle ar
beiderspartij hi Deieren en van de Beiors.'ie
taTt-ddagfractie. Dr. MMlen, die redacteur is
Van de Mütnchcner «Post, kwam naar Neder
land, dm zich van 'die alhier hetrs'dhemle
stemming tien opzichte van den heerschenden
stand van zaken tè overtuigen. Het ligt Voorts
i>n dr. Müïkoris bedoeling, een reis door Bel
gië te maken, ten dirtd'e een persoonlijken
indruk op te doen van de daar plaa/tfa ge-
a'd hebbende verwoestingetn.
Militairen cn contante
betaling.
Door het bestuur van den Bond van Klee
dermak erspa 1 roons in Nederland is op ver
zoek tot de ministers van marine en van
oorlog een request gericht, strekkende te
willen bevorderen, dat de door het perso
neel der zee- cn landmacht bestelde klee
deren thans contant worden betaald. Adres
sant wijst in dit adres op den eisch, daft
zijn leden de hun geleverde stoffen, hun hu
ren, loonen enz. dadelijk voldoen, zoo dat rij
alleen dan aan de gerezen moeilijkheden het
hoofd kunnen bieden, indien dc cllèntéle
stiptelrijk de geleverde kleeding betaalt. Hee
ren militairen rijn, aldus adressant, daartoe
alleszins in staat, daar zij niet alleen niet het
lot van zoovele® doelen, die hun inkomsten
zagen verminderen of verdwijnen, doch zelfs
vaak in het genot van een buitengewone toe
lage zijn gesteld.
Vanwege den minister van marine is be
reids aan adressant bericht, dat het personeel
der Kon. Marino zal worden gewezen o>p de
wenschelijkheid, om in dc tegenwoordige
tijdsomstandigheden groote süntheld te be
trachten in het nakomen van verplichtingen
tegenover leveranciers.
Aan Heeretn Grondeigenaren is door het
Hoofdbestuur der Ned. Pomol. Yereeniging
het volgende rondschrijven gericht:
Tengevolge van de Europeesohe verwikke-
ïfimgen rijn vele®, onder de wapens gerocpep,
om aan hunne militaire verplichten-eii te
voüdoen. Iloeft men aanvankelijk verwacht,
dal door de mobilisatie in verschillende be
drijven een tekort zou ontstaan aan arbeids
krachten, achteraf is gebleken, dat door den
vrijwel algeheelen stilstand in den buiten-
Sa ndsohen handel zeer vele groote Neder
landsche zaken genoodzaakt zijn, het perso
neel en andere werk kracht en, wegens ge
brek aan te verwerken grondstoffen of on-
voldoend afzetgebied, te ontslaan. Reeds
wordt aan talrijke fabrieken slechte gedu
rende dien halven tijd gewerkt en spoedig
zullen ongetwijfeld v le arbeiders het leger
dear werkloozen nog vergroot en.
Steuncoanmdssie's, die trachten, waar noo
dig, in den nood te voorzien, zijn allen,vege
opgericht. Het door II. M. dc Koningin in het
leve® geroepen Kon. Nationaal Steuncomité
1914 is reeds bezig maatregelen te beramen,
om in de behoefte aan steun zooveel moge
lijk te voorzien.
Laten echter ook dc Nedcrlandsche grond
eigenaren trachten dc werkeloosheid zoovcd
mogelijk tegen te gaan, iln dc eerste plantte
om de tc ondernemen ortfginnings- en grond:
icrbetcrinjgswerken niet uit te stellen tot la
ter en 'eventueeLe nieuw ontworpen plannen
zooveel mogtcÜjk spoedig uit te voeren.
Thans kuninen nog velen in het landbouw
bedrijf nuttig Verk verrichten. Het binnen
baden va«n den oogst biedt aan vele handen
werk. Toch zullen ook wegens de minder
goede prijzen van dc land- cn tuinbouwpro
ducten de landt- en tuinbouwers genoodzaakt
zijn he* personeel zoo veel mogelijk te be
perken en weldra zullen ook daar menschen
ontslagen moeten worden.
Teneinde vooral die werkeloosheid en daar
udt voortspruitende armoede zooveel moge
lijk tegen te gaan, is het noodiig^ dort. een
ieder, dlle daartoe in de gelegenheid is. me-
defhelpt om aan dleze werkeloosheid be#
hoofd te bieden.
Laaft dus uwe landerijen ontginnen en uw
reeds ontgonnen gronden verbeteren.
Laat op uw gnonlden, welke daartoe ge
schikt zijn boomgaarden en fruittudnen taan-
leggen en u kunt van eene goede geldbeleg
ging verzekerd zijn.
U helpt «daarmede veilen aan werk en be
vordert daarmedte tevens den Nedcrlandschien
Tuinbouw en het Boomkweokctrsbe-drljf
De Nederlandsche Pomologische Voreeni-
glng te Utrecht d$ desgeWcnschi gaarne be
reid 'gedurende den ongimstigen toestand
gratis advies te geven Inzake het aanleg-
;ge.n vam boomgaarden en fruitteinen. Voor
eventueel e inMchtingen wende *men zich tpt
den Directeur van de Vereemglng, Rijnkadé
8, Utrecht.
V r e c m d e 1 i n c n v e r k c e r.
Hot ligt In de bedoeling van de regeering
met behulp der bestaande organisaties Vreem
delingenverkeer in Nederland een comité té
vormen, dat uitsluitend ten doel hoeft aan
buitenlondsche uitgewekenen, die liever niet
op regeeringskosten in kampen wenschen U
worden ondergebracht, tegen matigen prijs
huisvesting te bezorgen bij daartoe zich be
reid verklarende, ingezetenen hier te lande.
In verband daarmede vraagt het Centraal
Bureau voor Vreemdclingenveikeer te 's Gra
venhage, Lange Voorhout 46, alwaar het se
cretariaat dier oom missie za! worden geves
tigd, om opgave van hen die rich daartoe be
reid verklaren, met duidelijke omschrijving
van beschikbare ruimte en conditiën voor
kost en inwoning.
Ned. Comité tot steun van Belgi
sche en andere slachtoffers.
Het Ned. Comité tol Steun van Belgische
en andere slachtoffers te Amsterdam wenscht
gaarne zoo spoedig mogelijk de adressen te
kennen van families, die in beginsel bereid
zijn uitgewekenen uit België in hun huis op
te nemen. Hun wordt verzocht zich te wen
den tot het secretariaat, Kal verst ra at 64 te
Amsterdam, waarna hun onmiddellijk formu
lieren ter invulling zullen worde® gezonden.
Belgische vluchtelingen.
De leden van het Steuncomité voor Belgi
sche vluchtelingen te Breda hebben zich bo»
schikbaar gesteld belangloos gastvrijheid t$
verleenen aan verschillende vluchtelingen.
Reeds werden enkele families opgenomen.
Exploitatie van vreemde
lingen.
In de Vlissingsche Courant komt een inge
zonden stuk voor van den heer H. Koch, bj-
ficier van gezondheid, die er op wijst, dat té
Vlissingen een groot aantal inwoners der stad
misbruik maakt van de hulpeloosheid der
doortrekkende of verblijvende vreemdelingen,
door deze mensdhen op grove wijze af te zet
ten. De prijzen voor logies en voeding zijn vaak
ongelooflijk hoog. De inzender zegt dat de na
men van vele afzetters hem en anderen be
kend zijn en zij niet zullen aarzelen deze na
men openbaar te maken, als niet onmiddellijk
een einde komt aan het vragen van te hoog©
prijzen.
Zij, die bloedgeld vragen, zullen dan aan
de verachting hunner medeburgers worden
blootgesteld. Ook hoopt de schrijver, dat dê
prijzen aan hel station van ververschingeh'
zullen worden verlaagd, of dat anders liefda
dige menschen op het perron of elders wor
den toegelaten, die spijzen en dranken veP»
schaffen tegen den kostenden prijs en gratig,
Een tweede inzender, die zich teekcüfc
„Iemand die iets voor zijn evenmensch voélt*)'
schrijft over hetzelfde onderwerp en spreekt
de hoop uit, dat van overheidswege zoo moge
lijk aan deze „uitbuiterij" een einde zal Wofc
den gemaakt
Vergoeding toegestaan.
Uit Opheusden schrijft men aan Het V«olj^
Aan de vrouw, die haar onder de wapenefl
zijnden man had opgezocht, waardoor haai
door den burgemeester van Kesteren de veP*
goedlng verder was geweigerd, wat de heer
Schaper in de Tweede Kamer heeft gosigna«
loerd en waarover de minister van oorlog
toen een onderzoek had beloofd, is bij de vol
gende uitkeoring alles, waarop zij recht had»
vergoed.
Wethouder Vliegen. De heer W.
«H. Vliegen, benoemd to«t Wethouder van ?tl-
bliekc WeTken te Amsterdam, heeft besloten
laan ihet oordeel -van het partijbestuur de
vraag te onderwerpen of hij al dan niet het
lidmaatschap dier Tweede Kamer .voor \m-
