„DE EEMLAN DER".
Zaterdag 12 September 1914.
BUITENLAND.
N° 64 Eerste Blad.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amersfoort f 1.00*
Idem franco per post- 1.50*
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.10»
Afzonderlijke nummers 0.05#
Deze Courant verschijnt dagolyka, behalve op Zon- en
Feestdagen.
Advertent iön gelieve men liefst vóór 11 aur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCK ESTRAAT L
Intercomm. Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels.» f 0.50»
Dike regel meer - 0.10,
Dienstaanbiedingen 25 cents b\j vooruitbetaling.
Groote lottera naar plaatsruimte.
Voor handol en bedrijf bestaan zeor voordoelige bepalingen
tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abounomeut.
Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Mollaud sla pal!
u.
Laat oeis nu enkele punten uit de geschie
denis van ,o-ns volk beschouwen ten einde
te kunnen zien hoevelen onzer hieruit de te
genwooruige historische roeping van Neder
land afleiden.
Gedurende den Tachligjarigen Oorlog, aan
welks begin onze natie het onverbreekbaar
verbond sloot met Oranje, bevocht ons kleino
volk tegen de groote overmacht van Spanje
de vrijheid van godsdienstig denken, de
mac ht om te worden de vrachtvaarders van
Europa, zoodat het door zijn scheepvaart en
handel meer dan ecnig ander volk uiel al'e
natiën der wereld iu aanraking kwam en een
schakel tusschen hen vorm|de. Het schiep
binnen eigen grenzen de eenheid der Repu
bliek van de Yercenigdc Provinoiën, en zoo
had dus, lang voordat het groote Duitschland
een Bondsstaat was, voordat Italië een veree-
ndgd Koninkrijk werd, vooraat Ooslonrijk-
Hongarije één staat was geworden, het kleine
Nederla*n.d. een nationaal ideaal van een
heid bereikt zij het ook zeer onvolkomen.
Ben groolsche figuur uit onze vaderlandsche
{Jct.i liicdenis, lvoiving-Stadlhouder Willem de
D^rdJe, bewerkte later door ziiju optreden in
Europa vooral door zijn strijd tegen den
Fnittsöhen Koning Lodewijk XIV vrijheid
.vn:i godsdienst voor het geheele toenmalige
beschaafde Europa.
\Yas dus het ideaal, waarvoor Nederland
werkte en streed met voorbeeldekiozen moed
en taaie volharding, eerst vrijheid, van gods
dienst in e-igen land, daarna in wijder kring,
thans is bet ideaal, waarnaar Nederland
moet streven: „Wereldvrede". Door don
strijd in het verleden is de Nederlandsok c bo
dem altijd geweest dat piekje gronds in Euro
pa, waar ieder, die voor zijn overtuiging
vervolgd werd, een toevlucht kon vinden.
D.i is een merkwaardige factor in de lange
voorberejrfiümg van löüuri en voik ter vervul
ling van <le tegenwoordige roeping. Ilollaud
was dus s'« c—o ce i..:.iakei tusschen verschil
lende inzichten van. versuhiden.de mcnschen
uit verschillende national* ieiten. En nergens
in Europa was de vrijheid van spreken, han
delen en denken in verband met godsdiensti
ge en politieke overtuiging zoo groot als bij
o>ns. Wanneer Holland dan nu zijn taak zal
vervullen van hóóg te houden te midden der
strijdende volken van Europa het ideaal van
dten vrede, dan zal dit juist door zijn neutra-
lilcit vergemakkelijkt worden, en zal het we
derom als land en als natie den schakel moe
ten vormen, die allen te zamen kan brengen.
1 Iet klinkt als oen dwaze utopie, dat ter
wijl .de dappere zonen des vaderlands naar
de grenzen zijn getrokken om ons land te
beschermen tegen mogelijke inbreuken op
Oiuc nou trati Lett terwijl daarbuiten de
storm woedt en de oorlogsfakkel door dei
Dood gedragen word! van stad naar stad.
van dorp tol dorp, (Lat wij dan hier zouden
hmnen denken en werken voor wereldvrede.
En locb, landgenooten, het moet, het is een
«ven dure, heilige plicht als toen wij jnel Wil
lem den Zwijger als geuzen optrokken om te
rtijjden voor onze vrijheid. Zijn wij niet ie
bekwame bouwlieden, waar het betreft hst
bouwen van dijken, om het aan het water
<mlworstelde land veilig te houden, vrucht-'
baar te maken en rijke oogsten te «doen af
werpen? Deze nationale bekwaamheid is le
mens een eigenaardige karaktereigenschap bij
or.s volk geworden, dne te voorschijn komt
bij elk ernstig werk, dat wij ondernemen.
L. cn wij dan nu deze eigenschap gebruiken
fin de dijken bouwen, samengesteLd uit het
materiaal onzer daden, woorden, gevoelens,
gedadblen, gebeden :en offers, waarbinnen
W ij den bodem beveiliger^ waai in de zude,
Zijn gelegd van vrede, eenheid en broeder
schap, e*i waarop deze zaden kunnen groeien
en vruchten dragen. Mocht dit land, wat aa
gelijks elk rechtgeaard Nederlander van God
znl afbidden, gespaaaxi blijven voor de ram
pen van den oorlog in dirccten zin, dan is het
de plicht Aan ons geheele volk de vrijheid
Van welken, die ons -dan binnen onze gren-
z ii gelaten is. op een zoodanige wijze tc be
nutten, dat waar de beschaviug -door de oor
logvoerende natiën voor een groot deel zal
worden vernietigd en zal worden vertrapt,
wij bier het zaad, dat ons was toevertrouwd
zullen hebben verzorgd en den oogst zullen
kunnen aanbieden aan de straks moegest'**-
iflen natiën. N u kunnen wij dit nog doen, nie-
tmutd ouzer weet of hol morgen of de volgen-
Li c week of de volgende maand nog mogelijk
Is. of ons land ook niet in den maalstroom
\;,n besroeringen zal worden meegesleept
hinar ook aan de voorkoming hiervan kun
nen wij veel meewerken, indien o-ns volk nu
begrijpt, dat naast het lenigen van stoffeiij-
ken nood het onze plicht is, door te blijven
;gaan zoolang wij kunnen en waar wij kun
nen, met bet beschavingswerk, dat in ons
land dieper dlan ergens elders heeft wortel
jgc ohoten.
Daarom moeten wij, -zoolang het lot ons
oog met dwingt onze zonen, broeders, mau-
p( i en vaders, onze beste en edelste denkers
in werkers wee te laten maaien door de
moordende machines, ,ons beschavingswerk
onafgebroken. en met ongeschokt vertrouwen
voortzetten.
Mevr. ROS—VRIJMAN.
Politiek Overzicht.
Engelschen, die tegen den
oorlog zijn.
Het Britsche lagerhuis heelt eergister aan
de regeering eene nieuwe machtiging verleend
om soldaten op de been te brengen, ten einde
aan de zijde van Frankrijk en van Rusland
den oorlog met kracht te kunnen voortzetten.
Den Gen Augustus heeft de minister van oor
log machtiging gekregen, een half inillioen
soldaten in het leger op te nemen; thans is die
machtiging verder uitgebreid, zoodat zij nog
een lialf millioen manschappen meer omvat.
Hel bericht, dat dit besluit vermeldt, voegt
er bii, dat het eenstemmig genomen is. Dal
beteekent, dat de aanneming geschied is zon
der hoofdelijke stemming. Maar er kan niet
uit worden afgeleid, dat de geheele vergade
ring met het beleid der regeering instemde.
Het is bekend, dat niet alle leden van hel
kabincl-Asquith tot de oorlogsverklaring aan
Duitschland hebben meegewerkt. Twee kabi
net-ministers, lord Morley en John Burns, heb
ben de verantwoordelijkheid voor dezen oor
log niet mee willen dragen. Bij hen heeft zicb
een van de jongere leden van de regeering
aangesloten; de onder-staatssecretaris van on
derwijs Treyclyan is met hen uit de regeering
getreden.
Yorst Biilow heeft zich onlangs beroepen op
een woord, dat door Burns gezegd zou zijn.
waarin hel optreden van Engeland tegen
Duitschland werd geweten aan concurrenlie-
nijd. Of dit werkelijk gezegd is, schijnt niet
zeker te zijn; alllhans heeft de Times beweerd
dat dc rede, waarin dit woord voorkwam, niet
gehouden is. Maar van den heer Tievelyan is
eeq brief in de Engelsclie pers verschenen,
waarin hij aan zijne kiezers in Eiland (York
shire) de redenen uiteenzet die hem tot zijn uit
treden hebben geleid. Die brief is niet apokrief
verklaard; wij kunnen er dus ecnige stukken
uit opnemen, die de mecning van den schrij
ver doen kennen. Er wordt o.a. in gezegd:
„Wij hebben plotseling gevonden, dat onze
handen niet, zooals beweerd werd, ongebon
den waren. Telkens en telkens weer was ons
door de vrienden van de Entente cordiale ver
zekerd, dal deze slechts een vriendschapsband
beleekende. Thans welen wij, zooals wij altijd
vermoedden, dat de Entente den plicht der
vijandigheid tegen Duitschland in zich sloot.
Daaromheefl het beroep op het eergevoel van
Sir Edward Grey op velen van ons geen in
druk gemaakt. Wij voeren den oorlog, omdat
wij wenschen, dat Frankrijk niet zal worden
platgedrukt. Evenmin wensch ik, in het be
lang van de beschaving, Duitschland platge
drukt te zien Moeten wij ons er over ver
heugen, dat Rusland zegevierend uit den strijd
zal komen met zijne woeste, zich telkens ver
nieuwende horden van lallooze volksstammen,
om zich over onze platgedrukte westersche be
schaving te storten? Men bedenke wel, dat wij
in de eerste plaats en bovenal voor Rusland
strijden."
De aandacht verdienen ook deze zinsneden:
„Ik keur, zoo goed als iemand, de schending
van de Belgische onzijdigheid door Duitsch
land af. Maar ik beweer, dat, als Frankrijk
dit onrecht had begaan, wij op de eene of an
dere wijze daartegen zouden hebben gepro
testeerd, zonder ons land in den oorlog te
storten,
„Toen wij verder het als onzen plicht be
schouwden aan Duitschland hel recht te wei
geren als oorlogvoerende slaat een aanval ter
zee te doen op de kustlijn \an een vijand, die
onverdedigd was gelaten, cn toen Duitschland
bereid was dit recht prijs le geven, als hel
onze onzijdigheid kon verkrijgen, bewees dit
geenszins een positie nemen van Duitschland,
waardoor eene schikking niet 'had kunnen ver
kregen worden. Wij waren echter in geenc
goede stemming hiervoor. Naar mijne mecning
hadden wij in dezen strijd gecne partij moeten
kiezen behalve voor hel overweldigende be
lang van onze eigen natie: en dit belang is de
vrede"'
De opvatting, waarvan deze brief getuigt, is
in het Engelsclie parlement niet lot uiting
gekomen. Zij, die haar deelden, hebben het
stilzwijgen bewaard en ook niet het op eene
stemming laten aankomen. Blijkbaar voelden
zij zich onmachtig om nu tegen den stroom
op te roeien. Zij troosten zich met de hoop op
de toekomst, die hun de gelegenheid zal ver
schaffen om te spreken. Daarop zinspeelt een
manifest, dat het bestuur van de. Engelsclie
arbeidsparlij heeft laten uitgaan, waarin wordt
gezegd:
„Het was niet de Servische kwestie, of de
Belgische kwestie, die Engeland in deze doo-
(lelijke worsteling dreef. Het is niet een oor
log voor onderdrukte nationaliteiten of voor
BcJgië's onzijdigheid. Zelfs wanneer Duilscli-
liind Belcrii> s on-/;idu<hftid niet onr. hlraatiö
had geschonden, zouden wij er in betrokken
zijn. Wie gelooft, dat als Frankrijk in strijd
met verdragrecklcn in Belgic was ingevallen,
om Duitschland te pakken, wij vijandelijkhe
den tegen Frankrijk zouden zijn begonnen?
Achter den rug van parlement en yolk heeft
bet Engelsclie ministerie van buitenlandsche
zaken heimelijk dingen mei Frankrijk afge
sproken; het heeft dat toegestemd, toen men
het er om vroeg. Daaroiu staat Engeland nu
voor het ruwe verderf en voor dë-verarming
van den oorlog. Verdragen cn overeenkom
sten hebben do republikeinsche partij van
Frankrijk aan het tirannieke Rusland geke
tend en Engeland aan Frankrijk. Tc zijner lijd
zal dat duidelijk gemaakt worden cn zullen
de verantwoordelijke mannen lei" verantwoor
ding geroepen worden."
De oorlog.
P a r ij s, 10 Sept. (R.) Communique van
elf uur des avonds.
Op de linked" vleugel gingen de Engeisch-
Fransche troepen de Maine over tussclien La
Ferté sous Jouairre, Charly en Chateau Thier
ry; wij vervolgen den vijand, die op den te
rugtocht is. In den loop van zijn voorwaart-
schen raarseh maakte hot Eritsche leger tal
rijke gevangenen en nam het mitrailleuses.
In de vier dagen, die deze veldslag duurt,
hebben de verbonden legers op dat deel van
het oorlogstoon eel meer dan 60 Kilometers
gewonnen. Tusschen Chateau Thierry en Vi-
try le Francois werd de Pruisische garde te
rug geworpen. De actie wordt voortgezet met
groote hevighoid.
In het centrum en aan den rechtervleugel
is de toestand stationair aan de Arnain en in
het landschap Argonne, waar de heide tegen
standers hunne stollingen handhaven. A*p
de zijde van Nancy maakte de vijand geringe
vorderingen op den weg naar Chateau Sa-
lins. Daarentegen hebben wij terrein gewon
nen in het boscli van Ciampcnoux,
De verliezen zijn aanzienlijk aan beide zij
den. De moreele en de gezondheidstoestand
van onze troepen blijven uifmuntend.
L o n d e n, 1 1 Sept. (R.) Communiqué van
heL persbureau. De algeraeene terugtocht van
den vijand hielden gisteren aan. liet Engel
sclie leger maakte 1500 gevangenen cn nam
verscheidene kanonnen en mitrailleuses, als
mede groote hoeveelheden pakvvagens. Dc
vijand trek! zich in wanorde terug in de rich
ting van Soissons. Volgens nadere inlichtin
gen is de oorlogsbuit, die is maakt, veel
grooter dan gisteren weid g- leid. Aanzien
lijke troepen infanterie, die in het bosch ver
scholen werden gevonden, gaven zieli op de
eerste aanmaning over. Deze t.iten, benevens
de plundering van de dorpen en talrijke ge
vallen van dronkenschap, zijn aanwijzingen
van demoralisatie bij den vijand, die krach
tig wordt vervolgd.
P a r ij s, 11 Sept. (R.) Een communiqué
geeft oenige bijzonderheden over de opera-
tien, die sinds den Gen September op het front
Parijs—Verdun plaats hadden.
De eerste phase van den veldslag aan dc
Manie neemt ccne gunstige wending voor de
verbonden, legers, omdat de rechtervleugel cn
hel centrum van de Duitschcrs llians terug
gaande zijn.
Dc toestand is ongewijzigd op den Fran-
schen rechtervleugel, in d«e Vogeczen en in de
strook voor Nancy, dat de vijand met enkele
stukken zwaar geschut beproefde te bom-
bardcercn.
De algemeene toestand heeft zich dus sedert
eenige dagen geheel gewijzigd, zoowel uit
strategisch als uit tactisch oogpunt. Niet al
leen hebben wi» den opmarsoli der Duilschers
lot staan gebracht, die door dezen als een
toeken van overwinning beschouwd werd,
maar bovendien trekt de vijand zicb op bijna
alle punten voor ons terug.
P a r ij s11 Sept. (R.) Communiqué van
elf uur des avonds.
Aan den linkervleugel komt ons succes dui
delijker aan den dag. Wij blijven vooruitgaan
ten noorden van dc Marne en iu dc richting
van Soissons en Compiëgnc.
Dc Duitschcrs hebben veel munitie en mate
rieel, gewonden en gevangenen aan ons over
gelaten. Wij hebben weer een vaandel geno
men. liet Biïtsche leger heeft zich meester ge
maakt van elf kanonnen en van eene belang
rijke hoeveelheid materieel en heeft 1200 a 15U0
gevangenen gemaakt.
In het centrum is de vijand teruggeweken
op het geheele front tusschen Sózannc en
Revigny. In dc Argonne zijn de Duitscligrs
nog niet teruggegaan.
Ondanks de inspanning, die van de troepen
gevergd is in dezen vijfdaagschen strijd, vin
den zij nog de kracht om den vijand te ver
volgen.
Aan den rechtervleugel (Lotharingen cn de
Vogeczen) is niets nieuws.
Ostende, 11 Sept. (R.) Gisteren heeft in
de omstreken van Oudenaarde, Kortrijk cn
Renaix een gevecht plaats gehad tusschen
Duitschcrs cn Belgen. Bijzonderheden ontbre
ken. De telegraaf is doorgesneden.
De Duilsckers trachten een gevecht le ver-
uiiiden en ivachten iu alle haast de Franschc
grens te bereiken. Dcndermonde is weer door
het Belgische leger bezeL
Ostende via Londen, 1 S e p i. (R.) Een
ernstig gevecht werd gisteren geleverd
in de omgeving van Grimbergen en Den-
dermonde. De Duitschcrs moesten terugtrek
ken met achterlating van een dertigtal krijgs
gevangenen. Zij plunderden en verwoestten
de stad. Van de 2400 huizen zijn er 1100 ge
heel in de asch gelegd. Alle kunstwerken en
historische monumenten zijn verdwenen of
verbrand. Verscheidene j Labelen, die krijgs
gevangen gemaakt zijn, en 20U burgers zijn
naar Duitschland gevoerd. Afdeeiingen ula-
nen werden achtervolgd in de bosschen bij
Qualrecht en Wctleren.
De Duitschcrs brengen le Brussel den le
Namen veroverden buit, u.l. proviandwagens,
artillerie en paarden, bijeen.
In tegenspraak met liet in Engelsclie bla
den voorkomende bericht, kan worden mede
gedeeld, dat burgemeester Max nog steeds iu
Brussel in functie is.
Antwerpen, 11 Sept. (R.) Officieel.
De provinciën Antwerpen en Limburg zijn ge
heel van Duitschcrs Yrij, evenals bijna ge
heel Oost-Vlaanderen. Onze troepen hebben
Dendcrnionde weder bezeL
Gisteren werd in de buurt van deze stad een
laatste gevecht geleverd, dat aan len vijand
ernstige verliezen toebracht, die eene ver
warde vlucht na zich sleepten.
Eene DuiLscbe colonne, die van Mellc naar
Oudenaarde en Ruyes ging, beproefde -u den
nacht eene terugkeerende beweging naar het
noorden; zij werd tegengehouden, ten hoogte
van Eenanicn cn sloeg weor eene zuidelijke
richting in.
De operatie, door ons veldleger onderno
men legen Duitschc strijdkrachten, die
versterkte stelling bij Antwerpen maskceren,
waarvan de eerste uitkomst was de :<»ncniing
van Aersekot, is heden met methode en
succes voortgezet. Ons leger ging aanhoudend
vooruil en bracht aan dc Duitschcrs helang-
rijke verliezen toe, hetgeen te wijten is aan
de acLie van de artillerie en inzonderheid
aan het in werking brengen van veldstukken
van sterk kaliber, waarvan de uitwerking be
slissend was.
Petersburg, 11 Sept. (Telegraafagcut-
sckip). De uit het westen overgebrachte Duit
schc troepen hebben zich bijeengetrokken aan
de rivier Alle, van waar zij eene beweging
naar het oosten begonnen zijn in groote colon
nes door dc Masurisclie meren. De troepen
van de Russische voorhoede trekken zich terug
naar het oosten, don opmafsch van den vijand
tegenhoudende.
B c r 1 ij n11 Sept. (W- B.) De generale
slaf deelt mede: Het 22e Russische legerkorps
(Finland) heeft getracht over Lyck aan den
strijd in Oost-Pruisen deel Le nemen. Hel is
bij Lyck geslagen.
Petersburg, 11 Sept. (Telegraaf-
Agentschap). De Russische troepen zijn er in
geslaagd den linkervleugel van het Oostcn-
rijksche leger af te snijden van de Ooslcn-
rijkscJic troepen, die opereereu in de streek
Tom aszo w-Ra wa-R uska.
Tweede telegram, ue Russische troe
pen hebben de versterkte stellingen bij Opole
cn Tourobin, na een stormaanval, genomen
en vervolgden den vijand meer dan dertig
werst. Dc Russische cavalerie opereerde in
den rug van den vijand. Tomassow werd na
een hardnekkig gevecht genomen.
De Duitschc troepen bij Myszincc en Chor-
zclc (bij de Oost-Pruisische grens) zijn met
groote verliezen teruggeslagen.
Kaapstad, 10 Sept. Generaal Smuts,
die toen hij in de zaal kwam zeer werd toe
gejuicht, ondersteunde het voorstel van eer
sten minister Botha tot het zenden van eene
boodschap van trouw aan den koning. Hij
herinnerde dc Kamer, dat de slachtoffers van
de Duitschc gewelddaden onze eigen broe
ders zijn, de zonen van onze gemeenschap
pelijke voorouders.
De Belgische, Franschc en Engelsche vol
ken zijn gewikkeld in een reuzenstrijd voor
de aan de Zuid-Afrikaandcrs zoo dierbare
vrijheden, die levendige sympathie koesteren
voor het kleine België, dat ovele dingen ge
meen heeft met Zuid-Afrika. Velen onder
ons hebben Belgisch of Fransoh bloed iu onze
aderen.
Nu Engeland, ons moederland, genood
zaakt is aan dezen oorlog deel te nemen, kun
nen wij niet lijdelijk blijven.
Over -de houding van dc Balkanslalen te
genover den oorlog wordt uit Wcenen aan
de ICöln. Zlg. bericht, dat de "iplomatie van
de triple-entente aanhoudend "-aai" best dc.',
door bedreigingen en beloften on-zijdigw.i aan
hare zijde le brengen of althans tot eene
welwillende bevordering van hope belangen
te bewegen. Het minst is dit haar bij Tur
kije gelukt, dat vast blijft in zijne afwrachten
de houding cn zich toerust voor het geval,
dat Rusland mocht wagen zijne onzijdigheid
te verbreken. In breede kringen van de be
volking. die zeer verbitterd is door het be
slag, dot Engeland heeft gelegd op de door
Turkije bestelde groote slagschepen, is de
gezindheid merkbaar om zicil bij Duih.eh-
Dlid aan te sluiten Ook RurarEe weerstaat
standvastig alle vcrlokkingten cn bedreigingen
van Rusland, die inzonderheid ten doel heb
ben, den doorvoer van levensmiddelen en
munitie naar Servië af te dwingen. Rumeniö
is gesplitst Lu eene IYansch gezinde cn eene
Oosten rij ksdhge zin dc partij,. Men mag aan
nemen, dat de invloed van den leaning min
stens zal doorzetten, da! aan dc onzijdigheid
word! vastgehouden Van Griekenland heeft
men aanwijzingen, dat liet neigt naar dc tri*
plc-entente, afgezien van het koninklijke huis,
dat Duitschland oprcahl genogen is. Grieken
land beschouwt liet ook als vereenigbaar met
zijne onzijdigheid, leeftocht en munitie via
Saloniiki naar Servië door Le laten.
In verband met geruohtcn, die in Berlijn
liepen, waarin twijfel werd geopperd aan de
onzijdigheid van de Ycreenigde Staten, heeft
de ambassadeur van de Unie, de heer Ge
rard, in een interview verklaard, dal alle
geruchten, die willen weten, dat de Verccnig-
de Staten hunne onzijdigheid aden prijsge
ven, klinkklare onzm zijn. De Vereenigdc Sta
ten denken er niet aan, met iemand oorlog
te willen voeren; zij zullen hunne onzijdig
heid zoo nauwgezet en krachtig mogelijk
handhaven,. "Wanneer liij zijne landslieden
raadt zoo spoedig mogelijk naar huis le gaan,
dan doet hij dit omdat hij meent, (lat in de-
zeu oorlogstijd iu Europa iedere Amerikaan
in zijn land behoort le zijn, en dat zij liet best
doen van de mogelijkheid, die nu Beslaat oni
zonder gevaar naar huis tc komen, gebruik
te maken. Thans zijn de ambtenaren, die door
de regecring gezonden zijn, voorzien van de
noodigc geldmiddelen, nog hier; als die zijn
teruggekeerd, dan heeft de ambassadeur gce-
ne gelegenheid nicer om voor de Amcrikaan-
sche burgers, die zich bij hem om hulp aan
melden, le zorgen.
Graaf Szögyeny-Marich, de oud-ambassa
deur van Oostcnrijk-Hongarije te Berlijn,
heeft In een interview op eene vraag naar den
waarschijnlijken duur ran den oorlog gezegd,
dat niemand daarover eene bepaalde mcc-
nódig kcui uitsproken. Hot schijnt echter, dat
zelfs de ral van Pairijs nog niet het einde van
den oorlog zou boleekenen. Dat is af te leideu
uil de verplaatsing van den zetel der rccce-
ring naar Bordeaux. Slechts gevoelige neder
lagen Yan de Russen zouden de geneigdheid
tot het sluiten ran den vrede verhaasten.
Kingston (Jamaica) 11 Sept. (R.) Ecu
Britsch oorlogsschip heeft hel stoomschip
Belihania van de Hamburg-Amerika lijn ais
ooiiogsprijs naar deze haven gebracht. Het
schip heelt 400 gevangenen aan boord.
B er lij n, 11 Sep t. (W. B.) Officieel wordt
uit Konstanlinopel bericht: Uit bezorgdheid
voor ecu vermeend ingrijpen van Turkije ten
gunste van Duitschland, hebben de drie entente
mogendheden aan Turkije te kennen gegeven,
dat zij instemmen met <lc afschaffing van de
capitulation voor liet geval, dat Turkije in den
tegenwooj digeu oorlog onzijdig blijft. De
Porte antwoordde, dal hare onzijdigheid niet
tc koop is, maar 'heeft tegelijk uit dc mededee-
ling van de ambassadeurs der entente-mogend-
heden consequentie» getrokken, door een kei
zerlijk iradé uit te lokken, dat dc capitulation
opheft
Johannesburg. 11 Sept. (R.) Officie* I
wordt bericht, dat op de lijnen van de mijn
Luipaardsvlei onlplolbaic stoffen zijn gevotl»
den. Alle Duitschcrs en Oostenrijkers, die ifl
dienst waren bij deze maatschappij, zijn ont
slagen.
Keulen, 11 Sept. (W .B.) De Kölnischft
Zeitung heeft een bericht ontleend aan dö
Corricro della Sera, volgons hetwelk de Bel*
gische kardinaal Mercicr op afkeurende wijze
zich over dc Duitschers had uitgelaten, en
hen als barbaren gekenschetst had. Hierover
schrijft karclngal von Hartraann, aartsbisschop
van Keulen, aan de Kölnische Zeitung: „Ik vots#
mij gedrongen u betreffende liet artikel „Kal*
dinaal Mercicr als aanklager" dc volgcndf
mededeeling te doen Tijdens zijn kort vciv
blijf le Rome is de kardinaal door een corre??»
pondent van de Corricre della Sera geïntcf*
viewd.
„Toen het interview verscheen, sprak
kardinaal direct ten stelligste legen, dat ii'j
zich zoo uitgelaten zou hebben, als de Coriieiu
hem in den mond legde, in dezen zin liet hij
zoowrel den Pruisischen gezant bij het Vati-
cuan als mij door den primaat-abt van Slot-,
zingen direct opheldering geven. Er zou ook
in de Corriere della Sera een rectificatie ver
schijnen, die daarna in de Osservatore Ro
mano opgenomen zou worden. Ik zou u dank
baar zijn, als cie voorgaande mededeciingcn
Ier wille van de waarheid in de Kölnisch»
Zeitung werden o;.1 ge nomen."
Italië.
Rome, 10 Sept. (R.) De Osservatore Ro
mano publiceert ccne encycliek van paus Be-
nediclus XV. Na te hebben doen uitkomen, dat
zijn persoon beneden zijne verheven taak staat,
verklaart de paus, da! hij niet twijfelt aan de
goddelijke goedcrenliercnheid, die hem de
noodige koekheid en krachten zal schenken^
na hem het zware gewicht van zijne waardige
'heid te hebben opgelegd. De paus drukt zijE
afschuw en zijne droefenis uit bij 't zien vatf
hal afschuwelijke schouwspel van den oorlog
in een zoo groot deel van Europa, dat in vuur
ftn vlam is gezet en rood wordt van het bloed