N° 72
13d" Jaargang.
„DE E EM LAN DER". Uitgevers: VALKHOFP ft Co.
1
DinsHaa 99 Sentemhpr 1914^
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
ABONNEMENTSPRIJS:
flcn voor A mprsfoorfc. M 1 Lflft.
PRIJS DER
ADVERTENTIËN:
f 0.50.
Van 15 regels..
Elke rogol moor- 0.10*
Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote letters naar plaatsruimto.
Voor handol en bedrijt bestaan zeer voordeelige bepalingen
tot het herliaald advorteoron in dit Blad, bij abonnement.
Eene eirculairo, bovattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegozondon.
De Voorzitter: Mijne heeren, dan heb
ben wij nog ontvangen een:
verzoek van den heer Kernkamp (den
Ieeraar wiens tractement wij zooeven
hebben geregeld) om verlof gedurende
dien tijd.
B. en W. stellen voor, hem dit verlof Ic ver-
leenen.
Dit voorstel wordt goedgekeurd
zonder beraadslaging of stemming.
De Voorzitter: Dan willen B. en "W.
graag in de gelegenheid zijn
gedurende den cerstvolgenden tijd per
sonen werkzaam te kunnen stellen aan
den aanleg van wegen op de zuidhclling
van Den Berg; B. en W. vragen daarvoor
een blanco crediet.
Als voren.
De Voorzitter: Mijne hecren dan is er
nog een zaak, die in zekeren zin het Armbe
stuur raakt, doch formeel zijn wij zoover nog
niet. Met 1 Jan. treedt in werking het nieuwe
reglement op het Armbestuur, en dan zal er
ook een Armbezoeker kunnen worden aange
steld, op voordracht van het Armbestuur. Op
het oogenblik kent het reglement zulk een be
trekking nog niet, doch B. en "W. achten het
gewenscht dat juist in dezen tijd alles roo
streng mogelijk geschiedt, en willen Aan nu
af aan een regelmatig onderzoek laten instel
len aangaande de personen die ondersteu
ning willen hebben, en zich tot het Armbe
stuur of het Steun-comité wenden om hulp.
B. en W. vragen daarom een crediet
tot een maximum van f300 om tot 1 Jan.
daarin te kunnen voorzien. B. en W. stel
len voor de begrooting van het Armbe
stuur daarmede te verhoogen.
Als voren.
RONDVRAAG. i'J-
Dankbetuiging van den heer Gerrit
sen voor de wijze waarop B. en "W. in de
laatste maand hun laak hebben volbracht.
De heer Gerritsen: Mijnheer de Voor
zitter I "Wij allen, en in het bijzonder B. en W.,
hebben een maand achter den rug, die zeer
zeker tot de geschiedenis zal behooren. Ik
wensch, namens den Raad, het krachtig be
stuur en het hoofd van de Gemeente, die zoo
veel gedaan hebben, hartelijk dank te zeggen
voor hetgeen zij hebben gepresteerd, en de
hoop nit te spreken, dat het hun gegeven zal
zijn, ook in de toekomst te blijven doen, wat
noodig is voor onze goede Gemeente. (Teer
kenen yan instemming).
De Voorzitter: B. en W. en ondergetee-
tertóe niet het minst, zijn zeer erkentelijk voor
de hartelijke woorden en voor de instemming
van den Raad.
*=-. Vraag van den Heer v. "Wal, inzake
êm toestand van de gasfabriek en water
leiding eo de voorraden steenkolen en
cokes.
De heer Van der Wal: Mijnheer de
Voorzitter! In deze veel bewogen dagen be
merkt men meer en meer dat het niet ieder
gemakkelijk valt, optimistisch te denken. En
zoo zijn er bij mij dan ook wel enkelen aan-
geloopen, die zeer pessimistische ideeën had
den over onze bedrijven, wat betreft gasfa
briek en waterleiding. Wanneer U het mij
toestaat, zou ik gaarne aan den Wethouder
voor de bedrijven de volgende vragen willen
doen:
In So eerste plaats: hoe is 'de algemeen©
toestand der gasfabriek en waterleiding?
!h de tweede plaats: hoe slaat het met
den voorraad steenkolen;?,
En in de derde plaats: hoe staat het met
den voorraad cokes?
De Weihouder Veis H e ij n: Ik zal heel
gaarne trachten, namens B. en W., een ant
woord op die vragen te geven. Zooals ieder
bedrijf, zoo heeft ook het bedrijf van onze
gasfabriek zeer zeker door de donkere wol
ken, die zich rondom onze grenzen hebben
samengepakt, moeilijkheden ondervonden. B.
en W. hebben gemeend, in alle opzichten rnet
spoed te moeten handelen. Er is dan ook alles
in het werk gesteld, in overleg met onzen Di
recteur. om het gasbedrijf gaande te houden
niet alleen, maar ook zooveel mogelijk voor
de toekomst te verzekeren. De resultaten
daarvan zijn geweest, dat wij nog eenige la
dingen kolen voor den wal krijgen, dank zij
het spoedig optreden, en nog eenige aankoo-
pen hebben kunnen doen, zoodat ik als voor
zitter van de Gas-commissie in de tweede ge
houden vergadering kon constalceren, dat de
voorraad kolen nog dezelfde was als die op
het oogenblik is, 25 dagen nadat de catastro
phe voor onze gasfabriek -was aangebroken.
Verder kan ik mededeelen, dat B. en W.
hebben aangekocht, in overleg met de Direc
tie, 20.000 K.G. hars, na genomen proeven,
voor den gewonen marktprijs, om daarin een
reserve tc vinden voor alle mogelijke even
tualiteiten. die wij dan met kolen zouden men
gen, en waarvan wij een goed gas zouden
kunnen krijgen, om de productie te verlengen.
Het is mij zeer aangenaam, dat U deze
vragen gesteld hebt. want ik kan namens B.
en W. de mededeeling doen, dat wij er wer
kelijk niet zoo benauwd voor staan, de om
standigheden in aanmerking genomen. Wij
hebben op het oogenblik in de loods liggen
1020 ton kolen, er is varende of voor den wal
600 ton. Wij zijn te wachten, wat onder deze
omstandigheden vrijwel zeker is, dat ons zal
bereiken, nog 500 ton. Dat zijn zaken die wij
inmiddels hebben afgewikkeld, en waardoor
wij ons verzekerd hebben een gasproductie,
als alles binnen komt, tot 1 December a s.
Daarbij kan ik mededeelen. dat een brief in
mijn bezit is van de Steenkolen-Hai>delsver-
eeniging, mij door den Directeur ter hand ge
steld, waarin vermeld wordt dat Duitschlnnd
weer kolen zal afleveren, zoodat zij weer in
staat zal zijn Duitsche kolen voor haar con
tracten te leveren. Dat voorloopig van het le
veren van de volle contracten geen sprake zal
kunnen zijn, spreekt van zelf, maar in ieder
geval zullen er kolen geleverd kunnen wor
den.
Als Voorzitter van de Gas-commissie
wensch ik een woord van dank niet te ont
houden aan de Commissie van Bijstand, die
B. en W. in deze oogenblikken de vrije hand
heeft gelaten, waardoor kon gebeuren, wat in
de gasfabriek is tot stand gebracht
Verder kan ik mededeelen. dat van de co-
kesvoorraad, die bij het intreden van den zo
mer enorm groot was,-op aandrang van uit
de Gemeente, de overproductie van het vorige
jaar is verkocht Niet alleen ik, als voorzitter
en als Wethouder, maar ook de leiden van de
Commissie, moesten dagelijks hooren klach
ten over geldverspilling. Er lag daar een ka
pitaal dat renteloos bleef, werd gezegd. Nu
zijn wij zeer voorzichtig geweest, en hebben
alleen de overproductie verkocht, let wel,
mijne hecren, van het voorgaande jaar, niet
meer. Verder was op 1 Augustus nog aanwe
zig een kleine 20.000 H.L. cokes op het ter
rein met inbegrip van het contract dat zou
lpopen tot December, en dat de overproduc-
tie van het vorige jaar inhield. Toen de „mn"
op de banken geëindigd was, kwam de run
op den cokes-hoop. En telkens is bij B. en W
die dagelijks vergaderden, overwogen, wal
wij moesten doen met het oog op het stop
zetten van den verkoop. Bij nauwkeurige be
schouwing, en door goed op te letten, bleek
ons, dat het juist .was de mindere man. die
zijn spaarpenningen omzette te roV/js, uit be
zorgdheid voor den winter. Ln daarom' heb
ben B. en W. het stopzetten zoolang mogelijk
tegengehouden. Wij wisten toch dat dc voices
in dc Gemeente bleef, en dat hel meerendeel
bleef bij den werkenden stand, in onze Ge
meente. Totdat de hoop geslonken was tot
1100 k 1500 II.L. Toen hebben wij gezegd: nu
houden wij op, en wij zullen alleen verkoo-
pen dc dagclijkschc overproductie. Er moeien
1500 a 1600 LI L. op stock blijven, om tc vol
doen aan de noodzakelijke eischen, die de Ge
meente heeft tegenover de bedrijven, om deze
gaande te houden, en tegenover instellingen,
•aan wie wij verplicht zijn te leveren.
Zoo slaat op heden de cokesvoorraad. Wij
hopen, dat de productie wreer grooter zal
worden, en dat daardoor ook weer meer co
kes zal worden vervaardigd. Ik mag iok den
wensch uitspreken, dat Amersfoort zich spoe
dig weer door gunstige omstandigheden in
meer licht zal mogen baden. Als wij meer ko
len krijgen, dan zal niets ons aangenamer zijn,
dan de volle capaciteit van onze fabriek te
leveren.
Wal de waterleiding betreft, deze baart niet
veel'zorg. Wij hebben op het oogenblik circa
twee maanden olie, en er is weer een zen
ding in uitzicht, zoodat dit bedrijf naar ons
beste weten is behartigd, en hoogstwaar
schijnlijk ook in December verzekerd is.
De heer Yan der Wal: Mijnheer de Voor
zitter! Ik geloof dat ik niet alleen de tolk van
de vergadering ben, maar ook van de geheele
Gemeente, wanneer ik mijn voldoening uit
spreek, dat wij deze geruststellende woorden
in het openbaar hebben mogen aanhooren.
De Voorzitter: Mijne heeren 1 Straks is
de vergadering zoo goed geweest een woord
van dank te brengen aan B. en W. Ik wil daar
nog een woord aan toe voegen. Ik wensch
hier een persoon te gedenken, n.l. onzen Ge
meente-Secretaris, wiens nimmer rustende
geest en onvermoeide werkzaamheid mij in
de eerste plaats gedurende deze tijden, van
onschatbaar nut is geweest. (K r a c h t i g e
teekenen van instemming).
Daar niets meer aan de orde is, en geen
van de heeren meer het woord verlangt,
wordt de vergadering door den .Voorzitter ge
sloten.
Electri6che Drukkerij L. E. BOSCII* <r ZOON.
icn; dc kleine
lc grond boor-
celfdc kaliber,
j den 14en in
telschen liulp-
i'. Dc bcman-
chip Eleonore
p t. (R.) Vol-
cen Duitsche
e een Japan-
geboord,
minister van
spreker op-
le Liicrpool,
:\c kwestie is
den oorlog,
wachle voor-
rank rijk veel
B.). De „Pes-
n OosUnrijk-
tcld worden,
ha.ppelijk en
lilbrckcn van
oals ook aan
gde der mo-
ilacchio, ver-
ho betrekkin
•j oorlog nog
t argumenten
-Hongarije is
Italië een be-
e sftaal. Ten
ilidarileit on
icn der mon
j. In dc loe-
ligheden van
us een zekere
geering hare
aansclia ele-
gclden, zon-
sraad daarin
legraafagcnt-
m Iöen Sep-
ssisehe gene-
lil werd, om
»voreben, daar
om alle wo-
mden en alle
niet aan den
mondvoorra-
.le order van
hen comraan-
ringsgte vallen
n van „Ivrie-
n luidden ge>-
do bevclvoer-
irgeschreven,
n met de ge-
•erkalen van
\c pers gepu-
tehgesp roken,
in geheel an-
ze hooftloili-
vredel icvend
n Bethlehem,
le partij der
hte openbare
groole mcer-
jmen om de
ncgeering in hare opcratiëu tegen Duilsch
Zuidwest-Afrika te steunen.
B c r 1 ij n, 21 Sept. (W. B.) Olliciecl. Blij
kens een opgevangen radiogram van den 25cn
Augustus om 12 uur 's middags lieefl generaal
Poslowski aan den commandant van het
eerste legerkorps liet volgoncl bevel gegeven:
Ik verzoek onverwijld aan de tweede infan-
leric-divisie oil aan den stat van liet 23e leger
korps door te zenden een bevel van den com
mandeerenden generaal oin ecne compagnie
niet een doortastenden commandant uit lc
zenden niet do opdracht alle houtvesters zon
der mededongen dood te schieten.
Voor de legen generaal Marios ingebrachte
beschuldiging is tot dusver geen bewijs gele
verd kunnen worden. Marios betwist zijne
schuld. Ilol onderzoek wordt voortgezet.
Londen, 21 Sept. (R.) De Engelsche bla
den vinden gocne uitdrukkingen, krachtig ge
noeg 0111 hunne verontwaardiging uit lc druk
ken over de vernieling van de kathedraal van
Reims, een misdrijf, dat volgens hen zelfs de
misdaad van Leuven overtrcfl. Zij zeggen, dal
zulke misdaden niet alleen dc bondgenoolcn
treffen, maar aLle volken, die de christelijke
beschaving niet verzwolgen willen zion door
de golven van de barbaarschhcid en hel van
dalisme.
Over Reims gaal ook een kreet \an afschuw
op in dc llaliaansche pers. Hol Giornale d'llu-
liu zegt, dal de Duilschcrs, door de oorlogs-
opwinding meegesleept, brutaliteit voor kraclil
aanzien.
De beschouwingen van de Amerlkaanschc
bladen zijn op denzcliden toon gestemd.
Rome, via Londen, 21 Sept. (R.) Tal
rijke kunstinstellingen hebben veronlwaar»
digde protestverManngen gezonden legen dt
vernieling van Reims aan <le Fransche anu
bassade ot rechtstreeks aan de Duitsche auto?
riteiten.
Berlijn, 21 Sept. (R.) In den nacht var
19 op 20 September is in Torgau uil dc krijgt
gevangenschap ontsnapt de majoor Ciiaiitas
Alice Fate van hot Yorkshire regiment lichte
infanterie. Majoor Yale is de Engelsche hoofd
officier, van wien onlangs bericht werd, dat
hij in een verhoor niet had betwist, dat aan
de Engelsche troepen dumdum-kogels ware»
verstrekt. In den loop van zijn verhoor ver
klaarde liij: Men moet toch schieten met do
munitie, die de regeerimg lieeft geleverd. J
Stockholm, 21 Sept. (WB.) OfficiceL
Een telegram uil Londeui aan een dagblad
deelt mede, dat de Fransoho pogiugen lot lie*
sluiten van oene ieeoing in Amerika vooi
goed mislukt zijn, omdat de Amerikaansclif
regeering weigerde hare toestemming te ge
ven. Frankrijk moet nu zijn geluk beproeven,
in Londen.
Londen, 22 Sept. (R.) Uit Washington
wordt aan de Morning Post bericht, dal uit'
New Orleans vertrokken is hel Nederlandsche
stoomschip Maartensdijk met eene lading graan
en katoen, gesonsigneerd aan de Nederland»?
sche regeering. Andere verschepingen zullen
spoedig geschieden.
Londe, 22 Sept. (R.) Naar aanleiding
vaii verzoeken, die ontvangen zijn om den
uilvoor van suiker flaar Engeland toe lc staan,
richt dc Daily Telegraph uil Rome, dal dé
llaliaansuhe minis ter raad machtiging heek
verleend tol den uitvoer van eene hoeveel
--Kvireat -\-uti vermcrcterm:ia trocu fifjiftaagdF
niet, omdat hij, met de vroege levenswijsheid,
aan t kind der armen eigen, wel wist, dat
klagen toch niet helpen zou.
Lallo begreep het doel van den tocht niet
en durfde er Nica niet naar vragen. Nog altijd
was er iets sufs en stomps in hem. dat hem
het doordenken belette.
Dien nacht waren ze Inzender gelukkig,
doordat ze nog, vóór het lieeieniaal donker
was, een marskramer legen kwamen, die hen
meenam naar een onbewoonde hut en ze
daar. ml eieen vooraad. een heerlijk avond-
wezen.
Hij was een goede, gemoedelijke man en de
vier dagen, welke die kinderen in zijn dienst
doorbiechten, waren verrewtg de minst
harde van hun tocht.
Dat ze er door uit hun koers gingen, be
grepen ze niet.
Ze droegen elk het pak of dt pakken, die
hun nieuwe meester hun gal; kregen hun
eten op tijd en sliepen eiken nacht in de een
of andere hut.
't Zij uil bescheidenheid of uit onverscliil-
'iglieidmaar hii onthield zich van alle
nacht verblijf.
Ze werden dikwijls afgesnauwd en wegge
stuurd, doch ook wel medelijdend, en zelfs
vriendelijk, bejegend.
En als ze niet te hongerig en niet le moe
en niet te koud waren, genoten de kinderen
vooral Lallo en Nioa, tooh van hun leven.
Na de eerste scherpe kou was liet weer üe-
trekkelijk zacht geworden en verspreidde
l' été de St. Martin, het zomcr-opflikkertjc
vóór de lange winlerbarheid, zijn weldaden.
Hel meer van Annccy was een genot voor
de ooeen; met zijn lachende oevers en orn-
bergen, wier
hun sneeuw
en een won-
it ai stralen,
prp, zelfs na
-des-Villavds.
i-sladje, meif
den, liun een
door liaar
luwiliekeurift
slaan, waar
or kinderen
dal er echt
en dragon?'*
vroeg Mat-
•j streng vcr-
kwam, dat
n keek iiein
heb"ze niet
f mijn broek
wa^ dikker
"on" 'walTüntlêrTcapol "warén.0
„Wacht maar, als ik later groot en mis
schien rijk ben, dan krijg je nog veel mooier
klceren van mij.... fluisterde; Lallo liaar in.
„Ik wil ze niet hebben, zog ik je," riep ze
driftig uit. „Men kan toch wel eens iels mooi
vinden, zonder het le willen hebben. De ber
gen en hel meer en de groole huizen en de
schepenja, vooral de schepen, vind Ik ook
uiooimaar ik begeer ze niet.''
„Ik zou wel eens op zoo'n schip willen va
ren," zei Mallhieu, met een wauhóöpsteon in
zijn stem. die duidelijk verried, hoe nutteloos
en onbereikbaar hem d'ie wensch voorkwam»
„Ik zou ook wel eens» net als die jongens
daar, in t nie-er willen hengelen en visch
vangen voor Nica.. ik meen voor Jactfues,"-
verbeterde bij snel, wamt eem onheilspellend*
oogcngcflikkor duidde aan, hoe zeer hot hoo
ien van haar eigen naam d'c draagster er Van.
verbitterde.
De jongens waren er voor 0111 maar in An*,
uecy te blijven on er wenk zien le krijgen,
doch Monique's energie en eerzucht waren
le groot om nu reeds voldaan te zijn.
„Nee, wij moeten naar Cb.tinbóry en dau
naar Holland. Sigiior Gazzolelli heeft ei* mijt
zoo veel van verteld. Het moet ecu goed lamp
zijn cn de nienschon houden er veel van dei
'deinc Savoyarden."
En zoo trokken ze, opnieuw ,de berg
Scmnoz, den Savooischen Rigi. den CN
Révévenl, den Grêt de 1' Aigle en
liooge, hemelrcikemde toppen, die hen overal
den weg schonen le versperren.
Inlusschen word de koude intenser en riet
de duisternis eiken avond vroeger in.
Do arme, kleine voetgangers waren uitge
put en afgemat cn haddon moeite zich voort
te slepen; ze waren blij, uls ze een hut of ecu
andere schuilplaats ,vondan om er den nacht»
in door te bremgen. Slapen was hun grootste
genieting in die <Lagcn, omdat het 't eenige
was, dal rust ibracht uii hen de versclnikkin«
gon en do el'lönde van de werkelijkheid deed1
vergeten.
Doch liet ontwaken op een vochtig lcgu* van
stroo of blaren, was eikon ochtend opnieuw
een beproeving.
Wordt vervolgd.
anlB^
