N° 73
„DE E EM LAN DER".
Woensdag 23 September 1914.
BUITENLAND.
13-* Jaargang.
Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG.
Uitgevers: VALKHOFF Co.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden roor Amersfoort M f l.OO,
Idem franco per post 1.50*
Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) O.IO,
Afzonderlijke nummers 0.05.
De-'e Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en
Feestdagen*
AdvertentiSo gelieve men liefst vóór 11 uur, familie-
advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden.
Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT I.
Intercomm, Telefoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50*
Elke regel moer O.IO*
Dienstaanbiedingen 25 cent* bij vooruitbotAh'ng.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor liandol en bearijt bestaan zeer voordeelige bepalingon
tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement*
Eene circulaire, 'bovattundo de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Kennisgeving.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het 2e gedeelte primitief-,
net le suppletoir- en een forensen-kohier dei
inkomstenbelasting over het dienstjaar 1914,
goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van
Utrecht, in afschrift gedurende vijf maanden
op de Secretarie dei Gemeente voor een ieder
ter lezing ligt.
Amersfoort, den 21. September 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA VAN RANDWIJCK.
Nabetrachting over den
Gemeenteraad.
O^rlogsmenu. Slechts 'n half d-ozijn scho
tels werden opgediend op 's raads tlisoli.
Maar hel eerste gerecht was dan ook uiter
nate substantieel en degelijk van be«re»iding.
De lieer Gerritsen betwijfelde alleen, of het
wel zoo gemakkelijk te digoreeren zou zijn
als B en V.*. beweerden, hij vreesde, dat het
wol zwaar in de maag zou liggen, maar hel
zag er toch te smakelijk uit, dan dat ook liij
niet zou toehappen.
Den kok alle eer.
Wij zullen hel gemeentebestuur niet nog
maals 'n pluim op den hoed steken. In be
schcidcnheid worden de grootste werken ge
wrocht Onder overstelpenden lof zou inis
scliien met de bescheidenheid ook de werk
kracht verlamd worden.
Van de eorste taak, de leniging van de on
middellijke gevolgen van dezen oorlog, heeft
de gemeente zich reeds op alleszins 'beviredd
geilde wijze gekweten. Nu kwam aan de orde
liet afwenden van de verdere gevolgen en
waar deze het eerst zich zouden vertoonen
Is ook het eerst ingegrepen.
Hc-t waren de bouwvakken, welke <Loor die
dreigend-grom men de werkeloosheid het spoe
digst geteisterd zonden worden. Hier was
hel meest bedreigde punt, hier moesten dus
de eerste versterkingen aangelegd worden
„Bij de behandeling van de noodwetten
aldus B. en W. in hun toelichting in de
Stalen-Genoraal, is door <10 Regeering meer
malen er kond geworden, dat zij thans maat
regelen neemt waarvoor zij in normale om-
tetamdiigliqdcn niet -tie verantwoordelijkheid
zou k muien dragen
..Wij golooven, dal de Gomecnlcbesluren
tegenover -verschillende genomen of nog te
ïieinen maatregelen, niet anders staan; althans
is het zokor, dat de tegenwoordige tijdsom
standigheden dwingen lot het nemen van bij
zonderc voorzieningen.
„Meer nog dan in normale gevallen, heeft
overheid 'thans te zinnen op middelen, die
•Je finanticele en economische belangen zoo
A van de gemeente als van de burgers tkun-
jen bevorderen".
Zeer ingenieus, zeer doeltreffend waren de
v orstellen om de werkeloosheid in de bouw
vakken Le keoren door de bevordering van
don viflabouw op tien berg, w aarbij uitnemen
de diensten bewezen kunnen worden door
h't gemeentelijk grondbedrijf. Al was het
Aiaeen hierom, zouden de laatste tegenstan
ders, als er nog zijn zich nu toch moe
ten 'bekeeren tot het grondbedrijf.
Over de voorstellen zelve, behoeven wij niet
uii te weiden; in cxlenso zijui zij op-genomen
in ons nummer van Zaterdag jl. Dat zij in
d-en Raryl weinig priinoipieelen legqnstand
«ouden ontmoeten, was te voorspellen. Na de
Uuimunlende voorbereiding had de Raad al
leen nog maar j-a te zeggen, wrat zij dan ook
van harte deed.
De licor Gerritsen vergalde de pret
jeetje door er aaji te herinneren, dal bet niet
leelemaal couleur dc rose was. Nu ja, maar
o.j het openluvkken van 'n flesch fijnen wijn
denkt men laever nret aan den droesem on
derin.
Verder hield de heer Gerritsen een plei
dooi voor iden houw van arbeiderswoningen.
aonhreffcJijik. Maar komt hij daar niet 'n
>eetje laat mee? Had hij die rede niet moe
ien houden, toen verleden jaar dc heer v. d.
Wil er op aandrong, dat de gemeente 'liever
«el\e den woningbouw zou ter hand nemen
(Lui djcii over te laten aan allerhande verce-
nigihgen'n Slandpunt, vvaa-rLoe de Raad
r-> "li mNslnp met fiomfacius, zich simds-
(1 reeds bekeerde.
De o.iGiaiiaanvrauc van 7 leden der school
commissie gaf gelukkig geen aanleiding lot
discussie. B. en W. bobben de bewuste cor
respondentie, tusschen hen en de commissie
gevoejd, toch nog gepubliceerd. Wij namen
haar over in ons nummer van gisteren.
Als wij het eerlijk moeten zeggen dan heeft
deze correspondentie, door den wethouder
Rijkens zoo sensationeel aangekondigd als
,,een der meest curieuse, welke niet een ge
meentebestuur gevoerd is", ons en allen die
zich gespitst hadden op iets zeer „curieus''
deerlijk teleurgesteld. Hel „curieuse" hebben
wij er niet in kunnen ontdekken. Dqrdor
vonden wij hel pijnlijk dat twee zoo hoog
staande colleges olkaaT aoo slecht begrepen
en langs elkaar keen redeueerdea. Overigens
herhalen wij-, wal wij reeds in de vorige na
betrachting schreven, dal wij de benoeming
van 'n lid-werkman in de commissie zeer toe
juichen. 'De kennisneming van de correspon
dentic heeft ons niet lot ander inzicht kunnen,
brengen.
üe oorlog.
Parijs, 22 Sept. (R.) Communiqué.
De
Duilschcrs legden gisteren op het gehoelc front
van de Oise en in dc Woëvre eene zeker
werkzaamheid aan den dag, zonder merk
bare resultaten le krijgen. Zij gaven aan den
rechteroever van de Oise terrein nrijs voor dc
Fransche aanvallen. In de Woëvre deden zij
een hevigen aanval en /ij vielen de hoogten
vari dc Maas aan, zonder daarop vasten voet
Lc krijgen.
Eergisteren hebben wij talrijke gevangenen
gemaakt
(Een part. tel. uil Parijs aan dc N. R. C
meldt nog:
Tn Lotharingen zijn de Duilschcrs iels opge
scholen. Zij zijn opnieuw dc grens overgeko
men en hebben Domëvrc-cn-IIaye (20 K.M. ten
noorden van Toul bezet).
P a r ij s via Londen, 2 2 S c p t. (R
Communiqué van elf uur. Dc locstand is on
veranderd
Oste n de, 22 Sept (R.) Bij Oudenaarde
heeft heden namiddag een levendig gevecht
plaats gehad tusschen Duilsche troepen en
Belgische burgerwacht. De Duilschcrs luid
den drie do oden en twee gewonden. De Bel
gen namen een auto en maakten vijf gevan
genen. Aan Belgische zijde waren geene ver
liezen.
P a r ij s2 2 S e p t. (R.) Communiqué. De
Russen hebben in Galicië de achterhoede van
de Oostenrijksche legers aangevallen en dezen
belangrijke verliezen toegebracht. Zij bom
bardeerden de vestingwerken van Jaroslaw
Petersburg, 22 Sept. (Telegraaf
agentschap». Dc Russische troepen hebben
Jaroslaw bezet, een belangrijk verecnigmgs-
punt van spoorwegen, waarvan het bru
hoofd de San dekt en den overgang over deze
rivier beheersclil. De Russische vlag waait in
de stad.
N i s h, 21 Sep*. (R.) In een uiterst bloedig
gevecht van verscheidene dagen hij Kron-
pagne aan de Drina werden de Oostenrijkers
sterk 150 000 man niet eene talrijke artillerie
door dc Serviërs geslagen. Dit gevecht is een
laatste wanhopige poging van de üostenrij
kers om in Servië door te dringen.
De Serviscli-Montenegrijnschc troepen avan
ceeren thans in Bosnië. De Monlenegrijnon
die door den Servischen generaal Boja Jan
kowics gecommandeerd worden, bevinden zich
op 15 K.M. afstand van Serajcwo.
Londen, 22 Sept. (R.) Het persbureau
bericht, dat Duitschc onderzeeërs do drie En
gelschc kruisers Iloguc, Aboukir en Cressy in
den grond hebben geboord.
Tweede tclegram. De Engelsche krui
sers Aboukir Hogue en Cressy zijn in de
Noordzee in den grond geboord door Duitsche
onderzeeërs. De Aboukir werd het eerst ge
tc-Jpilleerd. De Hogue en de Cressy werden
eveneens gctorpillecrd, terwijl zij hulp verleen
den om de bemanning van de Aboukir te red
den. Velen van d'c schepelingen werden gered
door een kruiser en door torpedo jagers.
Londen, 23 Sept. (R.) Dertig niet ge
wonde Engelsche officieren, die uit bel water
gered zijn na den ondergang van de kruisers,
zijn in Harwich aan land gebracht. Zij liad
den al liuune kleercn verloren en waren ge
huld in zakken, omslagdoeken, enz.
Tweede telegram. SO overlevenden
van hel gevecht in de Noordzee zijn in Har
wich aangebracht. Men gelooft, dat in 't ge
heel 700 gered zijn.
Londen, 23 Sept. (R.) Dc Engelsche ad
miraliteit bericht, dal den 12en September een
Engelseh schip in den Noord-Allanlischcn
oceaan, volgens zijne verklaring, het Duilsche
stoomschip van de Ilamburg-Amerikulijn
Spreewald heeft vermeeslerd, waarvan men
wist dat liet in een bewapenden kruiser her
schapen was.
liet totale aantal Duilsche oorlogsschepen,
tot dusver door de Engelschen in zee of in
de havens genomen, is 92. Daarbij moeten nog
gevoegd worden 95 schepen, die bij de oorlogs
verklaring zijn achtergehouden. E. zijn dus
in 't geheel 187 Duitsche schepen in Engelsch
bezit. Daarentegen zijn 70 Engelsche schepen
in de Duitsche havens ach!jj gehouden bij de
oorlogsverklaring en zijii sedert 12 schepen
genomen of in den grond geboord.
Hol stoomschip Titan van Leith heeft te
Hoek van Holland 5 dooden, 5 gewonden en
15 ongedeerde overlevenden, aikomslig van dc
drie Engelsche kruisers, welke naar men on
der onze Reuler-telegranimen vermeld vindt,
door Duilsche onderzeeërs in dc Noordzee in
den grond geboord zijn, le Iloek v an Holland
aangebracht.
Het te TJmuiden binnengevallen stoomschip
Flora heeft 287 schipbreukelingen aange
bracht, waarvan 1 doodc en een aantal ge
wonden.
De llogue, Aboukir cn Cressy zijn gepant
serde kruisers van 12,200 ton, elk met een
bemanning van ongeveer 755 koppen. Zij
zijn 20 mijion ten N.W. van den Waterweg
in gevecht gewikkeld geweest met 5 Duitsche
duikbootcn en gisterenmorgen^ om half acht
getorpedeerd.
Nader wordt gemeld:
Hel Nederlandsclie stoomschip Titan heeft
114 opvarenden van de in den grond geboorde
kruisers gered. Daarvan zijn 25 aan boord ge
bleven en de overigen door een Engelschen
lorpedobool overgenomen. Van de 25 zijn op
reis naar den Waterweg 5 gestorven; 3 waren
zwaar verwond cn zijn onder leiding van di
Rijken cn dr. Ten Kate door leden der red
dingsbrigade en Roode Kruis-soldaten verbon
den en naar liet fort vervoerd, waarheen ook
de niet-gcvvondcu werden gebracht. Volgeus
de gereddon hebben zij uur rondgezvvom
men. De kapitein van de Titan heeft ver
klaard dat men bij hel redden tussiheu de
lijken dooi roeide. Alle geredden waren bijna
naakt.
Vit te IJmuiden ingewonnen belichten
blijkt, dat het stoomschip Flora, toon het den
eersten kruiser iu zicht kreeg, dacht aange
houden te zullen worden. De flora was nog
slechts eeiïige uren geleden van Rol lei dam
vertrokken. Spoedig bieek dat een gevecht
gaande was tusschen 3 Engelsche kruisers e-n
minstens 5 Duitsche duikbooten. liet eerst
werd geli often de Aboukir, die na 2 aanval
len begon te zinken; de bemanning van dc
llogue, meenende dat de Aboukir op een mijn
geloopen was, zette sloepen uit om hulp te
verleenen, doch werd daarop door 2 duik
booten aangevallen; een zelfde jol onderging
daarna de Cressy. In enkele uren heeft zich
dit drama op zee afgespeeld, waarbij, vooi
zoover vuorloopig is vast lc stellen, meer dan
13U0 menseh.cn zijn omgekomen.
liet aantal geredden is nog iviet op le geven,
aangezien een aantal vi ssclie r s v aa r lui gen ge
redden aan boord hebben. Geredde Engel
schen dceien mede, dat op de plaats van ücn
strijd nog een Engelsche viSchkdtcr is gezon
ken en dat twee der Duilsche duikbooten in
den grond geboord zijn. Kort na hel treffen
verschenen een 6-lal Engelsche iorpedojagers
ter plaatse, die, na ingelicht le zijn door ge
redden, inei. volle kracht dc overgebleven
Duilsche duikbooten nazetten. Van andere
geredden vernam de N. R. Ct., dal de aanval
plaats had omstreeks zes uur ia den morgen
van Dinsdag en dit verklaart dat nagenoeg
alk geredden aan -boord van de Flora weinig
of geen kleercn aan hadden.
T Spreekt van zelf dal in minder dan geen
tijd al wat te IJmuiden hulp kon verkenen
zulks deed; een tweetal ernskig gewonden
werd opgenomen in hel Witte Kruis-gebouw
een groot aantal licht gekwetsten en zieken
werd ondergebracht in het hospitaal van hel
Roode Kruis; de overigen, ruim 250 man, wer
den in de verschillende holds ondergebracht
waar ze ten spoedigste werden voorzien van
klccren, schoeisel en in de eerste plaats van
eeu goeden maaltijd.
De Titan, die zoo krachtdadig heeft ded
genomen aan het reddingswerk van de schip
breukelingen van de door Duitsche duikboo
ten in den grond geboorde Engelsche krui
sers de llogue, Aboukir en Cressy, is giste
renavond te ruim half tien te Rotterdam bin
nengekomen cn. heelt ligplaats gekozen aa
de noordzijde van de Waalhaven.
Een van de officieren liccit aan de N. R
Cl. van het gebeurde het volgende medogc
dedd:
De Titan was Zondagmorgen met slecht
weer van Leith vertrokken en zette koers
naar Rotterdam.
Gisterenmorgen le 7 uur 50 oi.ldeklc ka
pitein Berkhout, hij hoogc zee, aan den ho
rizon drie Engelsche oorlogsbodems. En
reeds na een kwartier zag hij <ie Hogue,
Abouikir en Cressy één voor één zinkeu.
De Titan spoedde zich naar dc plaats van
het onheil en kwam daar te 9 uur 20 aan.
Het schip bevond zich weldra l midden
van vele drenkelingen sloepen en wrakhout
van de gezonken kruisers.
De gezagvoerder gaf onmiddellijk hevel,
dc twee reddimistookn uit te zetten. Deze
keerden twee keor terug, vol mei drenke
lingen, die op de Titan werden op ge nomen.
)>e bemanning stelde dadelijk alles in hel
werk, om de geredden zooveel mogelijk op
huu gemak le brengen.
Terwijl de twee reddingsbooten bezig wa
ren, de schipbreukelingen aan boord le bren
gen, kwamen er ook nog een aan/lal naa
de Titan gezwommen, die met haken cn tou
wen binnen werden gehaald. Ook was een
van de sloepen van dc gezonken oorlogssche
pen bezig, drenkelingen op te nemen.
Zoodoende kreeg de Titan 114 schipbreu
Uelingen aan boord, waarvan er reeds 5 bic
keu overleden te zijn.
Nog eens gingen de twee reddingsbooten
er op uiL doch deze derde reis was lever-
geefsoh: beide booten keerden terug, zonder
nog ééu schipbreukeling ontdekt le hebben
Hot was toen kwart voor 12 en juist wild
(1c Titan haar reis naar Rotterdam vervol
gen, toen eenigc Engelsche torpedobooten te
redding kwamen opdagen. Ze kwamen ech
ter Lc laat.
Onder de geredde schipbreukelingen be
vond zich ook de gezagvoerder van een van
dc gezonken kruisers, die, nagenoeg geheel
ongekleed, door eeu der reddingsbooten
werd opgepikt. Ook een reddingsboei \an dc
Gressy werd opgevischt cn aan boord van
de Titan gebracht.
Te 12 uur 40 werd dc Titan aangehouden
door dc Engelsche lorpedobool Lucifer, dio
den gezagvoerder van de "Titan verzocht, de
geredde schipbreukelingen te mogen overne
men. Aan dit verzoek werd natuurlijk vol
daan. Er gingen toen 89 van dc 114 geredden
aan boord van de Lucifer. De 5 dooden en
1 gewonde bleven op de Titan, alsmede 19
schipbreukelingen, waarvan er een aantal
licht gekwetst waren, en weer anderen door
het lang in liet water liggen zoo wsuft wa
ren, dal ze niet in slaat waren, op dc Luci
fer over te gaan.
Tc ongeveer half zeven kwam de Titan te
Iloek van IIolLmd aan en nadat dc 5 dooden
en 20 overlevend en aan wal waren gebracht,
werd naar Rotterdam opgestoomd, waar het
stoomschip, dal een lading kolen aan booid
had, te circa half negen aankwam.
Hel in den grond boren van dc drie En
gelsche kruisers heeft plaats gehad in de
Noordzee op 52 gr. 20 min. N. B. en 3 gr
3ü min. O.L., op ongeveer 30 mijlen noord
west van den Waterweg.
Op verzoek van de autoriteiten te IJmuiden
is gisterenavond in de Roode Kruis-afdce-
ling van liet Binnengasthuis, le Amsterdam,
alles gereed gemaakt voor dc ontvangst van
lionderd-en-vijflig gewonden van dc veron-,
gelukte Engelsche kruisers op dc Noordzee.
Van zes tot acht uur was het chirurgische
personeel, onder leiding van de hooglccraren
Rotgans cn Lnnz, gemobiliseerd. Daarna is
collier bericht -ontvangen dat de gelegenheid
voor verpleging te IJ-inuiden ruim voldoende
was, zoodal geene door/ending naar Amster
dam behoefde te geschieden.
Een verslaggever van hel X. v. d. D. lieeft
het Roode Kruislxospilaal le IJmuidca \k-
zycht. Daar lagen in de meeste bedden niiui-
n'öii, wien iiet nog was aan le zien boe 'dc
dood hen. op d'e hielen had ge/clen. Zwaar
e wonden waren er niet bij; een paar gebro
ken ribben of beeBcn was wel het ergste.
Maar liet meerendcel had lang in het water
gelegen, was uitgeput van den ontzettendeai
schok Anderen hadden ongevaarlijke vlecsch-
wonden, maar het zoute water had hun bran
dende [ïiju door het rauwe vlcesch doen sner
pen. Verscboi/denen hadden echter rdadefjk
na aankomst een mo-rphine-inspuiting gekre-
cn en lagen met wit-bleeke gezichten, de
oogen zwart omwald cn ingezonken, te sla
pen.
Degenen dlic al weer tot zichzelf gekomen
waren wisten eigenlijk niet veel meer clan
heigeen hierboven reeds gemeld werd, over
het gebeurde mode te deelen. Twee opvaren
den van de Cresby vertelden pertinent dal dc
Engelsche kanonnen nog twee van de Duil
sche onderzeeërs hadden vernield.
Een officier van gezondheid zeide: ,,Die
schepen is zoo'n groot verlies niet, ze waren
iiioi nieuw meer cn liepen te langzaam; maar
die brine kerels
En wel mag Engeland treuren, want naar
e schatting van dezen officier zijn zeker
1800 Engelsche zeelieden verdronken oi op
andere wijze omgekomen.
En wat deze ramp voor het Engelsche volk
nog gevoeliger zal maken, is het feit, dat dc
meestem van licn reservisten waren cn er dus
vele gehuwden onder zijn geweest. Dc krui
sers hadden elk nam 800 man aan boord.
Daarvan hebben de „Titan" en de „Flora"
ci 307 gered, cn dan moeten er nog zijn op de
verschillende trawlers, die in de buurt vis-
schende warén. Deze trawlers werden heden
nacht te IJmuiden verwacht.
In het post- cn telegraafkantoor was hel
intusschen een drukte van troepjes Engel
schen, ddo naar huis kwamen schrijven.
Hedenochtend werden de Ejigelschen gc-
iuL meerd; reeds werden ze in hun verschil
lende verblijfplaatsen bewaakt door Iloiland-
sohe mdiluiTen.
Op „Duin en Kruidberg", hol buitemverblijl
van den heer J. T. Cj'cmcr lc Santpoort,
ge-eren vannacht 2 officieren en 42 Engolscho
matrozen, die echter vanmorgen om 9 uur aJ
weer weg moeten, om elders geinterneerd te'
worden, tot grooten spijl van de manschappen
want ze beschouwden de woning van don
heer Gremer als zeer geschikte .barracks".
Oildor gewapend geleide zijn ze er heen go
bracht en, zooals hel behoort in een neutraa'
land, zijn ze er ook hedennacht bewaakt door
onze soldaten, -de bajonet op het geweer
Dusseldorf, 22 Sept. (NV. B.) Dc Düs-
seldorfer Zeitung bericht: In de buurt van de
luchtschiplial werd lieden door een vijande
lijk vliegtuig twee vlicgersbonunen naar be
neden geworpen Schade werd niet aange
richt, behalve dal eenigc ruilen zijn gespron
gen.
Nairobi, (Oost-Afrika), 21 Sept. (R.)
Een Duilsche strijdmacht van onbekende
sterkte viel den 19en op 32 K.M. afstand van
de grens in de streek Vvi eon post aan. Na een
ernstig gevecht gedurondc een uur ging de
vijand terug met achterlating van acht dooden.
K a a p s I a d 2*2 Sept. (R.) Dc taak van
1 gemeen bevelhebber van dc strijdmacht voor
de landsverdediging is opgedragen aan gene'
raai Smuts.
T vv e e d o telegram. Bollia neeniL het
opperbevel op zich in de operatiën togerr'
Duitsoh Zuidwest Afrika.
V a 1 e a t i e r 2 2 S e p l. De minister van
landsverdediging Hughes bericht, dat Canada
31,200 man zal zenden, d .vv. 10.000 man
meer dan minister Kitchener had gevraagd.
Ook zai Canada 300 iiiaehine-gc weren zenden.
"We enen, 22 Sept. (W. B.) De lvorres-
pondenz Rundschau bericht uit Peking: in
Japan becrscht eene hevige beweging legco
den oorlog, in Tokio en Jokohama werden in
de bui/cu en in dc kazernes bulletins ver
spreid, waarin wordt gezegd, dat Japan in
plaats van den oorlog met Duitschland de
kwestie van. Mandsjocrije en Mongolië had
moeten tc berde brengen. De regccring is
onvaderlandslievend zij staat blijkbaar in dc
soldij van Engeland, dat Japan de kastanje»
uit hel vuur laat halen zonder hel daarvoor te
danken. Ook onder de priesters in Kiolo moei
ontstemming hecrschcn wegens den oorlog.
In Öscha werden dc werklieden aan het
arsenaal aangespoord zich aan le sluiten bij
eene nieuwe „gele" beweging om de regeering
ten val te brengen, die Japan in afhankelijk'
hcid van Europa brengt.
Berlijn, 2 3 Sept. (W. B) Officieel. D«
kunstconsci valor v an hel gouveiaieinen-l-go-
neraal jn Brussel bericht, dal hij in Leuvea
de kerken, liet stadhuis, de bibliotheek co
andere opmerkelijke dingen heeft bezichtigd
•en onderzocht. Alle kunMschutten zijn in
liet stadhuis vereenigd onder toezicht vaifl
den commandant van liet stadhuis en geheel
ongedeerd. Van de Pieterskerk is de dak
stoel zwaar beschadigd, er zijn kleine galat
in de zokiergewelvcn. Dc 5nciiaébkcrk, de
Jacobskerk met de Ilubertuskapel, de Gccr-
truidakerk zijn geheel onbeschadigd. De ge
vels van het sohoone bibliotheekgebouw zijn
zeer beschadigd, maar voor herstelling vat»
baar.
Ongeveer een zesde van de stad is ver-»
nield; daaronder zijn de geiiccle Stationstraat
en de gebouwen aan de Place du Peuple. Do
huizen rondom liet stadhuis en de Pielera»
keik zijn door .spoorwegw>lda»en vernield o&
last ran den stedelijken commandant om d«
vlammen van het stadhuis af te houden.
Een eerste luitenant, de rcgecringsraad ia
het spoorvvegmin-istenc Thelcmann en ecu
onderofficier, die kunsthistoricus is, redden
de schatten uil de brandende Pieterskerk*
pe schilderijen van Dierick Bouds, het Avond
maal en de heilige Erasinus, zijn ciieel on-
geschonden gebleven. De vejuiiclde gebou
wen, waaruit geschoten is. zijn narticuherc
woningen zonder kunsthistorische waarde
cn geheel modern.
In Luik zijn alle kerken cn kunstvcrzame-
lingen ongeschonden. In de St.-Pau'uskcrk is
eene kleine beschadiging aan een raam. De
kerkschatten en do musea zijn ongedeerd.
In Iioey is de collegiaal'kerk ongedeerd; vier,
relikwieën leasten zijn, volgens verklaring van
de geestelijkheid, naar Antwerpen gebracht.
B e r 1 ij n, 2 1 Sept. (W. B.) De dagbladen
wijzen er op, dal aan de Franschen dc be
schadiging van dc kathedraal van Reims le
wijten is, want zij hebben Fransche stukken
opgesteld bij de kathedraal en begonnen hun
nerzijds lc vuren. Dat zij daardoor het Duit
sche artillerievuur moesten richten op zich
en op liet hen als dekking dienende godshuis,
sprak van zelf en zal geen verontschuldiging
behoeven.
Dc Lokalanzeigec doet uitkomen, dat de gc-
heele stad Reims geheel ongedeerd is geble
ven, toen onze troepen haar doortrokken op
hun marsch naar de Manie. Het zou aan dc
Franschen vrijgestaan hebben, haar ook bij do
nieuwe gevechten buiten de vuurlinie te laten.
Overigens bepaalt zich de beschadiging van
de kathedraal tot (le weinig belangrijke dee
len van het gebouw.
B e r 1 ij n, 2 2 S e p t (W. B.) Officieel De
Frans olie regeering stelt de feilen verkeerd
