BINNENLAND.
Verspreide Berichten.
gSor, waaneer zij beweert, dat de Duitsche
troepen zonder militaire noodzakelijkheid den
feom van Reims tot doèlwit van een stelselma
tig bombardement hebben gemaakt. Reims is
jlene vesting, die door de Franschen nog in
jfle laatste dagen me* alle tot hunne beschik
king staande middelen verbeterd is en tot ver
dediging van hunne tegenwoordige stellinig
(gebruikt wordt. Bij den aanval op deze stelling
Sverd het bombardement van Reims helaas
«ene noodzakelijkheid. Er was bevel gegeven
3e beroemde kathedraal hierbij te ontzien.
Wanneer het niettemin waar mocht zijn, dat
bi] den door den strijd verwekten brand van
Reims ook de kathedraal heeft geleden, waar
van wij ons thans nog niet hebben kunnen
overtuigen, dan zou niemand dat meer be
treuren dan wij. De schuld dragen alleen de
jPranschen. die Reims tot eene vesting en tot
het steunpunt van hunne verdedtigingsstelling
hebben gemaakt.
"Wij moeten krachtig protesteeren tegen de
bewering, dat de Duitsche troepen uit verniel
zucht zonder de dringendste noodzakelijkheid
monumenten van de geschiedenis en de ar
chitectuur verwoesten.
Berlijn. 2 2 Sept. (W. B.) Officieel. Uit
fiet groote hoofdkwartier wordt van 22 Sep
tember bericht:
De Fransche regeering beweert, dat de be
schieting van de kathedraal van Reims geene
militaire noodzakelijkheid is geweest. Daar
tegenover moet worden opgemerkt, dat, na-
flat de Franschen de stad Reims door sterke
verschansingen tot hot hoofdsteunpunt van
hunne verdedigünig hadden gemaakt, zij zelf
Ons dwongen tot dent aanval op de stad met
alle voor de •uitvoering noodige middelen. De
kathedraal zou op last van het Duitsche leger-
appcrbevel ontzien worden, zoolang de vijand
jaar niet tot zijn voordeel gébruikte. Sedert
den 20eni werd op de kathedraal eene witte
vlag gehesohen en door ons geëerbiedigd. In
weerwil daarvan konden wij op den toren een
waarnemingspost ontdekken, die de goede uit
werking van de vijandelijke artillerie tegen
onze aanvallende infanterie verklaarde. Het
was noodig dien post te verwijderen. Dit ge
schiedde door een shrapnell-vuur van de
veld-artilleria. Vuur van de zware artillerie
werd ook nu nog niet toegestaan en het vuur
werd gestaakt, nadat de post wTas ingetrok
ken.
Voor zoover wij hebben kunnen waarne
men, slaan de torene en de buitenmuren van
de kathedraal onverwoesl. De dakstoel is een
prooi der vlammen geworden De aanvallende
troepen zijn sleck&s zóó ver gégaan, als zij
onvoorwaardelijk moesten gaan. Do verant
woordelijkheid draagt de vijand, die eeh eer
waardig gebouw onder bescherming van de
Witte vlag trachtte te misbruiken.
Eerlijn, 22 Sept. (W. B) De keizerin
ontvangt dagelijks verschillende personen uit
de organisatie van de vrijwillige ziekenver
pleging en de bevoegde autoriteiten, om met
heui te overleggen wat kan woorden gedaan om
do zorg voor de gewonden steeds meer aan
het doel te doen beantwoorden en hun ver
voer te vergemakkelijken en het verplegings-
personeel steeds op de goede plaatsen te kun
nen gebruiken.
Daarbij wordt ook met zorg overwogen hoe
het leger en de vekllazeretten ten spoedigste
kunnen worden voorzien van warme kleeding-
Btukken en andere voorwerpen van gebruik,
die steeds noodzakelijker worden, nu het
koele weer intreedt.
Berlijn, 22 Sept. (AV. 3.» De Nordd.
Mig. Zeitung constateert, d.; de ertsmijnen
van het district Briey (in hel noordoosten van
Frankrijk dicht bij de grens) zijn gesteld on
der een bestuur, dat het volloopen van de
schachten verhindert en zorgt voor den afzet
van de aanwezige voorraden, opdat zij niet
door lang liggen kunnen bederven. Er is geen
particulier eigendom in beslag genomen.
Londen, 22 Sept (R.) Officieel wordt
bericht: Daar aan den Board of Trade is ge
bleken, dat ondanks het verbod van den uit
voer van suiker uil Nederland door de Neder-
iandsche regeering, Duitsche kooplieden hun
product afzetten en betaling krijgen door
Nederland, heeft de Engelscbe regeering den
Invoer van dit product door Nederland moe
ten verbieden.
"W eene n, 21 Sept. (W. R.) Volgens een
heden gepubliceerde kennisgeving van het
rectoraat der Weener universiteit, worden
roor den volgenden cursus buitenlanders, die
onderdaan zijn van met Oostenrijk oorlog
voerende landen, van de inschrijving uitge
sleten.
Perzië*
Kons tantinope 1, 22 Sept. (W. B.)
et blad „Terdjirmen-Hakikatzegt. dat de
;eden voor de afkondiging van den oorlogs
toestand in Turkije en de buitengewone maat
regelen. in den Kaukasus genomen, is gele
gen in de waarschijnlijkheid, dat Perzië den
huidigen toestand zal benutten, om het En-
ïelsch-Russische verdrag van 1908 over dever-
deeling van Perzic in belangensferen te ver
breken. Het blad schrijft: Zelfs wanneer Per
nio geen offioieele stappen doet, staat het zon
der twijfel vast. dat verschillende stamhoof
den de gelegenheid niet voorbij zouden laten
jaan, om bij de talrijke stammen een opwln-
I'iug in het leven te roepen, die zoo sterk is,
dat d'c regiering ze niet kan bedwingen.
De Keizer te Nancy.
In de buurt van Nancy hebben de Duit-
sehers tweemaal een aanval beproefd op de
Fransche troepen. Eerst op 6 de tweede
aanval op 7 September. Beide keeren werden
de Duilschers teruggeslagen. Volgens den cor
respondent van de Times woonde Keizer "Wil
helm den tweeden aanval bij. Toen deze mis
lukte, moet hij, zonder eSn woord te spre
ken. zijn heengegaan.
Hc-l schijnt dal de Duilschers bij Nancy een
heel eind nclüeruitgeworpen zijn en met zeer
tware verliezen.
De reiniging van het slagveld.
Naar het Hbld. meldt, zijn achthonderd Pa-
rijsche brandwachten dezer dagen met den ge
neeskundigen dienst naar het slagveld aan de
Marne vertrokken, teneinde de noodige maat
regelen te treffen om gevtar voor infectie en
hnrnuU cl* fca vnoxluirvm
Vedrine*.
De bekende Fransche vliegenier heet in een
bericht uit Kopenhagen als landverrader
hij xou in plaats van bommen, geheime stuk
ken in het Duitsche kamp geworpen heb
ben gedood te zijn. Volgens berichten van
Engelsche zijde zou Vedrines prachtige ver-
volgingsvluchten maken en al twee Duitsche
vliegmachines onschadelijk hebben gemaakt.
Het laatste lijkt ons aannemelijker dan het
eerste.
Paul Bourget
Naar de figaro" meldt, bevindt de beken
de Fransche schrijver Paul Bourget zich als
ziekenverpleger te Clermont-Ferrand.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Vergadering van Dinsdag 22 September.
Herkozen werden als leden van de huishou
delijke commissie de heeren Tydeman en
Loelf, en als leden van de gemengde commis
sie voor de stenografie, de heeren de Savor-
nin Lobman, de Beaufort en van Vlijmen.
De vragendag wordt vei volgens opnieuw op
Vrijdags bepaald, des namiddags 3| ure.
Hierna hernieuwde de Kamer haar afdee-
Ungen, met verdeeling tevens van de leden
over de begrootlngscommissie.
Ten half twee kwam de Kamer in de aidee-
lingen hijeen tot liet kiezen van voorzitters en
ondervoorzitters der secties.
De openbare vergadering werd in verhand
hiermede tot hedenmiddag geschorst.
Ten 2.40 werd de Vergadering hervat en
deelde de voorzitter mede, dat de af dee
lingen benoemd hebban tot voorzitters de hee
ren Bos, van Vlijmen, Loeft, De Meester en
Helsdingen en tot onder-voorzitters de heeren
Tydeman, De Visser, Lohman, Eland en K.
Ter Laan.
Besloten werd morgen in de afdeelingen te
beginnen met het onderzoek van de supplc-
toire Wa t erst a at sbegroo t ing, bedoelende met
het oog op de tijdsomstandigheden verschil
lende groote werken te doen uitvoeren (wer
ken aan het Wilhelminakanaal, de Visschers-
haven te IJmuiden enz.) en verder de Indi*
sche begrooting voor 1915 en daarna een groot
aantal wetsontwerpen van minder belangrij
ken omvang.
Verder is besloten om na afloop van een
Dinsdag 6 October te houden openbare ver
gadering, waarin behandeld zal worden het
wetsontwerp betreffende de opleiding van
onderofficieren en matrozen, in de afdeelin
gen te behandelen de wetsontwerpen betref
fende het eedsvraagstuk, tot wijziging der be
vordering bij de zeemacht, tot wijziging van
de Spoorwegwet, tot wijziging van de Veilig
heidswet. tot wijziging der wet op de Locaal-
spoorwegen, tot wijziging der Telegraafwet en
tot herziening van de Leerplichtwet met het
daarmede verband houdende voorstel-Ter
Laan.
Ten slotte werd medegedeeld dat de Cen
trale sectie nog geen besluit heeft kunnen
nemen ten aanzien van het afdeelingsonder-
zoek der Staatsbegrooting voor 1915.
In afwachting van nog hij de Kamer in te
komen nota's tot wijziging der ver schillen de
hoofdstukkon dor begrooting in verband met
de tijdsomstandigheden.
De vergadering werd liiorna gesloten.
Uit de P:rs.
Oorlogsrecht.
„De Standaard" schrijft:
Prof. de Louter deed een goed werk met
zijn artikelen over het Oorlogsrecht in afzon
derlijk vlugschrift ter perse te leggen.
Het is zoo noodig, dat ons publiek zich van
wat neutraliteit in zich sluit, een eenigszdns
nauwkeurige voorstelling make.
Onbekendheid met het Oorlogsrecht doet
hier, onbedoeld, zoo licht zondigen, en het
jammerlijke is, dat voor zulk zondigen,
breekt de oorlog uit, niet alleen de schuldige,
maar vaak heel zijn huis en heel zijn dorp
onder het hardie juk moeten doorgaan.
Te meer is dit gewenscht en noodig, om
dat altoos nog maar al te velen zich een voor
stel. "g van zaken vormen, als bestond er
een Internationale, op wet gegronde, bedee
ling van het Volkenrecht, als zouden we op
schier elk punt een formeele en essentieele
rechtsbedoeling bezitten.
En toch is het dit juist wat we Inzake het
Volkenrecht niet bezitten.
Op volkenrechtelijk gebied bezitten we
drieërlei: Traditie, Rechtsbesef en Verdragen,
en reeds aan dit trio van zedelijke machten
danken wij ongelooflijk veeL
•Maar breng 't over op 't private leven, en
ge gevoelt, hoe toch eigenlijk onder de votl-
ken werkelijke rechtsbed'eeMng ontbreekt.
Ook in het private leven heerscht in schier
alle kringen steeds zekere traditie uit het ver
leden, die bij geboorte, bij huwelijk en bij
begrafenis en wat niet al, in zekeren zin wet
sfcelL I'n de tweede plaats fs er een zeker al
gemeen besef van wat recht, wat fatsoen, wat
zedelijke adel van hart in die samenleving
vordert. En in de derde plaats worden ook de
private toestanden heheerscht door allerlei
overeenkomst en afspraak. Maar zeer wel we
ten 'we, dat deze trio op zidh zelf nog geen
rechtsibedeeling vormt. Vandaar de arbitrage-
tractatcn.
Maar zelfs diT laatste brengt 't volkenrecht
niet.
Traditie kan men" eeren, maar ook onge
straft schenden. Het Rechtsbesef kan men
eerbiedigen, maar ook'afstompen. En Tracta-
ten kan men van onwaarde maken door ze
op te zeggen. Appèl bij breuke bestaat niet.
En hoe men nu ook door Conferentie na Con
ferentie op dit rechtlooze gebied vastheid van
gedraging poogt te bevorderen, toch kor-t
't nooit tot rechtsbedceling, naar Wet, onder
de macht van een Vierschaar die recht en
macht tot executie bezit.
Juist daarom is het zoo hoog noodig. vooral
op dijt terrein der Traditie, het Rechtsbesef
en de Tnactaten sttptelijk te eeren.
De macht om formeel recht op te leggen en
de handhaving ervan af te dwingen, ontbreekt.
De voorzichtigheid kan op dit stuk d<aar-
i Am_nArvLfr. la rvfu\t ?itr>
Onze Internationale stelling.
Dertig jaar geleden naar aanleiding van
een Engekch-Nederlandsoh conflict over de
„Nisero" schreef mr. S. van Houten een
artikel over onze internationale stelling.
Thans, te midden van den woedenden storm
„haast een aardbeving op inter
nationaal gebied", wijdt dezelfde
schrijver een geheel vlugschrift aan hetzelfde
onderweip. „Onze internationale steiiihg'" ii
de titel van eene brochure bij H. D. Tjeenk
Willink en Zoon verschenen, en waaraan wij
het volgende ontleenen
JDonk zij onze groote politieke hervor
ming ten gevolge der grondwetsherziening
van 1887, is de verhouding tot ons vorsten
huis beter dan ooit, en is de plutocratie hier
vervangen door een ware democratie, waar
van de ontaarding in ochlocratie tot dusver
is kunnen worden afgewend. Zoo staan wij
krachtiger en eendrachtiger dan in eenige
vroegere periode onzer geschiedenis.
Het toenmalig ideaal van een Europec-
schen volkerenbond is echter, dank zij de
reusachtige ontwikkeling van het wereldver
keer op materieel en geestelijk gebied, ver
vangen door het ideaal van een algemeenen
wereldbond met vreedzame beslechting van
internationale geschillen. En dit ruimere
ideaal heeft een begin van organisatie ge
vonden a. in de internationale arbitrage met
een hier gezeteld hofb. in de interparle
mentaire Unie, en c. in de vredes-conferen-
tiën, ook te 's-Gravenhage gehouden en
waarvan een permanente organisatie na het
ophouden van den thans woedenden he'l-
loozen oorlog met dubbele kracht door alle
weldenkenden zal moeten worden nage
streefd.
Nederland heeft reeds als het ware zijn
aangewezen eervolle plaats in een toekom
stige hoogere wereldorganisatie, en heeft
door stricte neutraliteit in het gewapende
conflict de materieele en moreele ongerept
heid van dit op zijn territoir reeds be
lichaamde ideaal ongeschonden in de tegen
woordige crisis te behoeden.
In materieelen zin zijn wij de toevlucht der
schipbreukelingenin zedeHjken en geeste
lijken zin de toevlucht der hoop op eene
betere toekomst. Wij zijn als het ware het
aangewezen punt van vereeniging, waar na
korteren of langeren strijd redelijk overleg
de oplossing der geschillen en vraagstuk
ken zal gaan zoeken, die de afgematte strij
ders op de slagvelden niet zullen kunnen
vinden."
Mr. Van Houten vestigt dan verder de aan
dacht op de veithouding en de vredesmogelijk-
heden tusschen Engeland en Duitschland.
„Nu spreekt van zelf merkt de schrij-
ver op dat voor Engeland volstrekt
levensbelang is, dat geen andere mogend
heid het verkeer ter zee tusschen de onder
deden van zijn wereldrijk kan storen. Het
moet coute que coüte de sterkste zeemo
gendheid blijven, sterker zelfs don een com
binatie van een paar vereenigde mogend
heden."
Daarop trekt de schrijver dan zijnerzijds
de conclusie, dat het eerste punt van
vredesonderhandeling zal en
moet zijn. zich te verstaan over
den omvang en de beleehenis van
den Duitschen vlootbouw.
Als wederzijdsche beperking van vloot
bouw en afschaffing, resp. beperking van
het biritrccht ter zee. te gelirk en in
onderling verband in behandeling
komen, acht ik overeenstenvmintr zeer moge
lijk. vooral ook omdat hierbij haast van te
voren vaststaat, dat alle andere staten, die
bij het internationaal ruil-verkeer, al zij het
in mindere mate, betrokken zijn, bepaalde
lijk ook Engelands bondgenooten Rusland
en Frankrijk met de afschaffing of althans
doeltreffende beperking van het buitrecht
ingenomen zijn."
De schrijver zegt dan iets verder:
.Zoodra er een geschikt oogenblik voor
Is, zelfs wel in vollen oorlog, zou, dunkt mij,
onze Regeering reeds het initiatief kunnen
nemen om een gedachtenwisseling over dit
onderwerp uit te lokken. Zoo de oorlogvoe
renden daaraan voorlasnog geen deel willen
nemen, kan zij tusschen de neutralen wor
den begonnen, waartoe ook hedendsagsche
toepessingen alleszins ninleiding geven."
Het doel van den schrijver isdat de
oorlogsvloten minder beteek e-
n i s k r ij g e n. Mijne phantasie schrijft
hij -
„spiegelt mij een toekomst voor, waarin de
afzonderlijke Stater, geen oorlogsvloten
meer onderhouden, maar alle Staten geza
menlijk een door een internationale com
missie beheerde politiemacht ter zee waar
van de omvang geregeld wordt door de be
hoefte om zeeschuimer» te onderdrukken
en hier en daar eens van den zeekant in
ontredderde toestanden in te grijpen. Als
alle Staten van beteekenis zich vereeni
gen. kan die politievloot gering zijnals
enkelen er buiten mochten willen blijven
staan, zou zij aanvankelijk tegen deze op
gewassen moeten blijven. De vorming van
zulk een internationale politiemacht ter zee
Is echter een practisch en bereikbaar ideaal,
dat zich aan de volken zal opdringen, wan
neer zij mondig genoeg zullen zijn gewor
den om toestanden te vermijden, waarin de
legers en vloten moeten goed maken
wat de diplomaten hebben bedorven."
En dan nog hoe „goed maken"
„Nemen wij aldus Mr. v. Houten „pro
argumento" b.v. aan, dat het betrekken van
België in den strijd het gevolg is van diplo
matieke fouten. Verdeelen wij die zelfs over
belde statenaan de zijde van Duitschland
in de geringschatting van de door zijn Kan
selier es kende rechtsbreuk en hare gevol
gen, en aan de zijde van België in ietwat te
ver gaand militair overleg bij de veronder
stelling, dat Duitschland mogelijkerwijs eens
tot deze rechtsbreuk mocht overgaan. Wat
maakt nu het Duitsche leger goed, als het
door bloedbaden en verwoestingen aan de
Belgen hun militaire inferioriteit bewijst,
doch meteen in een tot dusver welwillend
volk een onuitwischbare verbittering kweekt.
Of nemen wij Frankrijk, dat voor zekere
eventualiteiten steun bij Rusland zoekt en
door zijne onhandige diplomatieke voorbe
reiding zelf voor een Servisch-Russisch be
lang moet lijden en strijden."
Neen zegt de schrijver de volken moe
ten beter oip hun regeeringen en diplomaten
toezien, en zich noch door hun ruw optreden,
noch door hun geheime overleggingen in toe
standen laten sleepen, als nu tot eeuwige
schande uit zulke diplomatieke handelingen
ziin YoortxKrvlofeld,
„Voor die onachtzaamheid boeten zij
aldu9 eindigt Mr. Van Houten zijn brochure
't Is niet de eerste maal. Uit de oudheid
kwam ons reeds de spreuk..Quidquid deÜ-
rant reges, plectuntur Achivi." Maar nooit
was de straf zóó zwaar. Ik hoop, dat de na
werking op de 'bestuursorganisatie der vol
ken daaraan geëvenredigd zal zijn."
Berïchtcti.
De Staatscourant van Woensdag 23 Sep
tember bevat o.a. de volgende Koninklijke
besluiten
benoemd tot wederopzeggens tot burger-
apotheker bij de militaire apotheek te 's-Her-
togenbosch B. J. Bruining, apotheker te Leeu
warden;
op verzoek eervol ontslagen C. Sirring als
directeur van de strafgevangenis te'Arnhem;
benoemd als zoodanig J. E. Jalink, thans
te Zutlen, te Zutfen H. Dijkstra, thans adjuict-
directeur 2e rang van de strafgevangenis te
Amsterdam;
op verzoek eervol ontslagen E. Posthuma
als notaris te Vries
Hr. Ms. gezant te Washington is den 20en
September op zijn post teruggekeerd.
Toelatin»g tot de Kon. Mil. Aca
demie. Dc minister van oorlog; ontwaard
hebbende, dat onder de jongelieden, die zich
dit jaar vóór 10 Juni voor toélating tot de
Koninklijke Militaire Academie hebben aan
gemeld, dó meenimg stehijïitte beslaan, dat
wijziging zou mogen worden, gebracht in de
wapenkeuze;
bPengt ter kennis van belanghebbenden, dat
op grond van) het bepaalde onder III, tweede
zinsnede van de dezerzijdsche aankondiging
van 4 Maart 1914 opgenomen In de Neder-
landsche St Ot. van Zaterdag 7 Maart 1914,
no. 56, geera acht wordt geslagen op thans
nog voor hen inkomende aanvragen tot aan
vulling of wijziging van de in de kennisgeving
vermelde opgaaf vara wapens;
vesJlagt cr voorfis de aandacht op van hen,
voor wie thans nog een verzoek om toelating
zal wordera ingediend, dat zij slechts dan
voor eene plaalts als cadet in aanmerking kun
nen komen, wannoer heft aantal opengestelde
plaatsen niet kan worden vervuld door hen
die zich vóór 10 Juni 1914 hebben aangemeld.
(St. Ct)
Door den minister van Oorlog Is aan de
commandeerende officieren van de korpsen
der landmacht het volgende schrijven gericht
Onder de miliciens, de vrijwilligers van het
reservekader en de vrijwillig aangeworven
militairen zullen zich jongelieden bevinden,
die ten genoege van de „opkomst met spoed"
niet volledig hebben kunnen deelnemen aan
het eindexamen der Hoogere Burgerscholen
met vijfjarigen cursus.
Vermits het in de bedoeling ligt, voor deze
militairen een regeling te treffen heb ik de eer
u te verzoeken, ieder voor zooveel u betreft,
mij ten spoedigste en rechtstreeks in kennis
te stellen met hunne namen en met de korp
sen en onderdeelen daarvan, waartoe zij be-
hooren.
Evenzeer gelieve u te handelen ten aanzien
van onder uwe bevelen dienende militairen,
die zich in 1914 hebben aangemeld of zich
naar aanleidirag van eene desbetreffende aan
kondiging in de Nederlandsche Staatscourant
van Donderdag 17 September 1914. no. 218
alsnog wenstihen aan te melden voor toelating
tot de Koninklijke Militaire Academie, als
mede ten aanzien van de militairen, die zich
hebben o pgegeven voor opleiding tot adel
borst 2de klasse of adspirant-administrateur
bij de Koninklijke Marine.
Bij de opgave van hen. die zich alsnog zul
len aanmelden voor de Koninklijke Militaire
Academie, moet door u worden gevoegd een
uittreksel uit het stamboek en een afschrift
van de straflijst.
Te rekenen van 1 Augustus 1914 wordt
aan landweerplichtig personeel beneden den
rang van onderofficier, dat zich tot het voor
geschreven aantal van eigen ondergoed
en schoeisel voorziet en die goederen door
eigen zorg onderhoudt en reinigt gedurende
den tijd, dat het leger op voet van oorlog is,
een vergoeding per dag toegekend van 5 cent
voor schoeisel en li cent voor ondergoed.
Ou d-m i n i s t e r C o 1 ij n. Men meldt
aan de „N. Ct." dat de oud-minister Colijn
thans lid va nde Eerste Kamer, voornemens
is. binnenkort opnieuw een reis om de wereld
te maken. TTct eerst gaat hij naar West-Indie.
Ook Australië staat op het reisprogramma
Mevrouw Colijn zal haar echtgenoot ver'
gezellen.
Nederland en de oorlog.
Een noodkieswet.
In antwoord op de reeds vroeger medege
deelde vraag van het Kamerlid, den heer Al-
bard a, heeft de minister van Binnenlandscho
Zaken schriftelijk medegedeeld, dat een wets
ontwerp in voorbereiding is, strekkende ter
voorkoming van verlies van kiesrecht als ge
volg van de tegenwoordige buitengewone om*
stan dagheden.
De Beurswe t.
Zeer waarschijnlijk zal in den loop dezer
week de commissie, bedoeld in artikel 8 van
de Beurswet worden benoemd en tegelijk ook
de uitvoering dier wet worden geregeld'.
Gift van den Prins aan het Kon.
Nat Steuncomité.
Z. IC. H. de Prins der Nederlanden hóeft
heden aan den penningmeester van het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité een belang
rijke gift doen toekomen.
Militairen met verlof.
Naar de Leeuw. Ct verraedmt, heeft de di
rectie van de H. IJ. S. M. maatregelen getrof
fen, die aan de soldaten met verlof zeer ten
goede komenl. Het komt ral. voor, dat militai
ren in don namiddag verlof krijgen en dan
hun bestemming denzelfden dag niet meer
kunnera bereiken. Verscheidene militaire com
mandanten vullen don op do vrljbïljetten 3e
klasse voor de heenreis 2 opeenvolgende data
in, om de reis den volgenden dag voort te
zetten. De directie van de H. IJ. S. M. heeft
met dczfcn' maatregel genoegen genomen en
voorfs bepaald, dat ta gevallen, da* geen twee
data voor de heenreis ingevuld zijn en de
militair denzelfden da2 ziin bestemming niet
kan bereiken, het militaire vrijbiljet voor dort
volgenden dag geldig mag worden gemaakt.
Onzein voer.
De directie der Hoiland-Amerikalijn heeft
bij circulaire aan de bekende importeurs luier
te lande doen weten dat zendingen uit ds
Vereenigde Staten alleen aangenomen wor.
den on verklaring van de importeurs, da* de
gtoedóren voor ons land bestemd
Onze landbouw.
De directeur-generaal van den Land
bouw, de heer P. van Hoek, heeft in een on
derhoud aan he* Ilbld. toegestaan, medege
deeld, dat de landbouw niet in bijzondere
mate de gevolgen van de tegenwoordige crisis
ondervindt.
„Natuurlijk doen zich ook bij den land
bouw". aldus de heer Van Hoek, ..de gevolgen
gevoelen. Maar toch is het tc verwachten, dat
deze niet een zoodanige beteekenis zullen heb
ben als b.v. in de industrie. De consumenter
der land- en tuinibouwgewassen, en daardooi
de vraag naar de producten, blijven besta?'"
De heer Van Hoek antwoordde voorts or.l
kennend op de vraag, of de schaarschtc aan
graan, die zicli thans doet gevoelen, den Ne-
derlandschen landbouwers er toe zal brengen
in de toekomst meer graan te zullen gaan ver
bouwen?
De vraag wat te verbouwen wordt door an
dere overwegingen beantwoord. Dat zijn voor
namelijk overwegingen van economischer
aard. Wanneer er weder een nieuwe voor
raad graan is aangevoerd, is het gebrek van
liet oogenblik weder vergeten. Het gaat ook
maar niet zoo. om van weiland bouwland te
maken. Eeuwen en eeuwen heeft men zich b.v
in de prorincles Noord- en Zuid-Holland
Utrecht toegelegd op veeteelt. Dat zal nie*
ders worden. Feitelijk is de laatste halve e
het aantal hectaren waarop tarwe verbouwd
wordt nog sterk afgenomen. Doch het merk
waardige is, dat de totale opbrengst ongeveei
hetzelfde is- gebleven.
„In de jaren 1851 tot 1860 was gemiddeld
81,330 TT.A. in cultuur als tarweland. Dat was
ln 1913 gedaald tot 52.903 H.A. De opbrengst
per H.A. vermeerderde eohter van 19.3 H.L.
in het' eerstgenoemde tijdvak tot 31.8 H.L. per
H.A. in 1913. De totaalopbrengst in het vorige
jaar. 1.682 315 H.L., was dus nog iets hooger
dan de gemiddelde opbrengst in de jaren 1851
lot 1860 bedragende 1.569.699 H.L."
„Is dat gunstige resultaat werd verder
gevraagd toe te schrijven aan het onder
richt op de Hoogere Landbouwschool te Wa-
geningen? Dc herinner mij, dat daar op de
proefvelden met de zoogenaamde Wilhelmina-
tarwe zulke schitterende resultaten werden
verkregen."
..Ongetwijfeld heeft dit voorbeeld mede bij
gedragen tot de zooveel hoogere opbrengst
per H.A. Er zijn ook nog andere oorzaken.
Over het algemeen is de cultuur veel intern
siever geworden."
Uit mededeelingen van den heer J. Smid
referendaris bij de afdeeling Landbouw,
bleek, dat de landbouw op het oogenblik
voornamelijk lijdt tengevolge van de lagere
veeprijzen, die veroorzaakt worden door het
dreigend gebrek aan veevoeder. Aan mais
vooral, waarvoor we uitsluitend op den im
port uit Amerika zijn aangewezen, is groote
behoefte. Op dit oogenblik worden eohter po
gingen gedaan om, met medewerking van de
regeering, de cpoperatieve vereenigingen van
veevoeder te voorzien.
De groote moeilijkheid zit 'm natuurlijk
daarin, dat Engeland en Frankrijk in begin
sel geen bezwaren hebben ons op dat punt ter
wille te zijn, doch niet willen d'at Duitschlar
door de te onzent ingevoerde pnfducten 1
worden gefouraigeerd.
Voor zoover de toestand' op landbouwgebied
afhankelijk is van den uitvoer, is er weder
een merkbare opleving waar te nemen. Alleen
het bloembollenvak en de handel in gesneden
bloemen lijden groote schade. De uitvoer van
versoh varkensvleesch naar Enigeland is ech
ter de laatste dagen weder in hooge mate toe
genomen. Dis is van beteekenis, zoowel voor
ons als voor Engeland zelf. Immers, in 1913
werd in Engeland in het geheel 24,188,000
K.G. versch varkensvleesch ingevoerd. Neder
land leverde daarvan 23,461,000 K.G.
De landbouw-industrie begint ook weder op
te leven, dank zij den nieuwen toevoer van
steenkolen. De campagne aan de suikerfabrie
ken zal binnen enkele dagen aanvangen, de
cartonfabrieken, vooral in het noorden var
zeer veel bcteekerais, zijn weder begonnen er
ook de zuivelfabrieken werken door
Aan de „Verslagen en Mededeelingen" van
de directie van den Landbouw over 1913 ont
leent het blad nog. dat in dat jaar in ons land
werd ingevoerd 2S.S21.000 H.L. tarwe en uit
gevoerd 23.078.000 H.L. Onze eigen productie
van 1,682.315 H.L. werd dus aangevuld met
een hoeveelheid van 5.713 000 H.L. Uit deze
cijfers krijgt men tevens een beeld van onzen
handel en doorvoer in dat artikel.
De suikervoorraden.
Nu belanghebbenden bij de suikerproductie
-raffinaderij en djhandêl tot overeenstem
ming gekomen zijn inzake de suikerquaestie,
zal naar wij vernemen niet behoeven
te wonden overgegaan tot inbezitneming van
regeeiringswegc van de suikervoorraden.
Gemeentel ij ke werkloosheids-
fondsen.
Naar ons wordt bericht, is het aantal ge
meenten waar tot rau toe geen werkloosheids'
fonds bestond, maar die overeenkomstig het
aanschrijven van den minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel van 26 Aug. 1.1,
oprichting van een tijdelijk fonds overwegen,
nog steeds toenemende.
Het spreekt van zelf dat de inrichting van
dé administratie van een fonds, vooral wat$
het zeer veel -waard is d'at de regeling, woraf
zij ingevoerd, zoo spoedig mogelijk in wer
king treedt, vrij wat moeilijkheden mee za'
brengen. Bij het Centraal Bureau voor Soci
ale Adviezen te Amsterdam (Keizersgracht
444), is daarom in voorbereiding een korte
handleiding wor de administratie van een
tijdelijk gemeentefonds, terwijl hét tevena
overweegt bdj voldoende aanvraag de be-
noodigde kaarten, lijsten, formulieren enz.
tor beschikking der gemeente- of fondsbe
sturen te stellen.
Bii ihot opstellen der stukken is overleg
gepleegd met den door den minister met het
•toezicht op de fondskassen belasten ambte
naar. ten einde zeker te ziin dat de admini*
