BINNENLAND.
Op het rapportje staat van den hel<l ge
schreven in potlood natuurlijk:
Sergeant Klein. Nous nous sommes retirés
d'environ 200 mètres de notre emplacement
a cause des chrapnéls, cpü iombcnt sur la
digue. Nous en avons, informé le lieute
nant, nous reprendrons notre paste sdlöt que
possible. Faites moi savoir si des édats de
shrapnels tomb ent prés de tous. Je me trou
we pres de La maison des vieillards ou vous
tivez passé la nuit avec moL
Jeannot."
De naam van den jeugdigen onderofficier
jp wiens Lijk dit rapportje werd gevonden is
dus Jeannot.
De Oberleutnant heeft geschreven onder ge
doemd rapportje: Zulks had !hij na de begra
fenis gedaan:
„Er was eind schneldiger UnterofSzir, der
Immer jeder versucihle an unsere Stellung
heran zu kommen, bis ihm unser tótliches
Blei traf. Herzsohusz. Am nadimittag an
6-10-'14.
Um 7 uhr morgens 7-10-'14, haben wier ihn
mil alien Ehren beerdigt nach dem wir sei
nen Nollzbucli diese Meldung entnommen
haben.'1
v. d. R. Obcrleut.
Ik heb stevig de hand gedrukt van diezen
officier, die mij zoo bewees van zelfs in
fculkc kritieke oogenblikken open oog te heb
ben voor dit gedrag zijns vijands. Hij gaf
mij nog doe verzekering, indien het tiende
gedeelte van den Belgische leger dezen onder
officier „ahanlicli gewesen ware," dan waren
Wij nooit in BeLgie ingenkomen.
Later sprak ik nog een matroos, die er
bij was geweest. Ach, sagte er, das war soloh
ein Held, ein junger ICerl. Ich dachte mix,
wenn lch ihn mit solch einem Heldenmut
Jedes Moment volkommen sah: Ja das ist
grosz, was der macht. Ihn nu schiessen
pein das konntc ich nicht. Ich dachte mir
joden Augenbliék, der hat doch auch eino
Multerll
Toch vreemde toestanden, niet waart
Een matroos van een jaar of dertig, dus
een man die vele toestanden heeft doorge
maakt, en dan zulke gevoelens in het heete
Van het gevecht.
De Oberleutnant heeft mij aan de keor-
djde van het rapportje fotografisch getee-
fcend de plaats, waar hij den onderofficier
begraven heeft.
Hij heeft zelf een kruis gesneden en daar
op geschreven: „Hier rubt ein tapferer Bel-
gischer Soldat."
De familiebetrekkingen uit te vinden 1 Zie-
tkaar hetgeen ik zal en wil doen.
Kunt .u me daarin behulpzaam zijn, zoo
/«commandeer ik me
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Bij de Woensdag aangevangen algemeene
beschouwingen over de Indische begrooting
1915 verklaarde minister P ley te in ant
woord aan dr. Sche u rer (A.-R.), dat van
hem geen bemoeiing op de uitgaven voor 't
tnlandsch onderwijs te wachten is.
Den heer Schaper (S.-D.) anlwoorddo
de minister, dat velerlei «maatregelen getrof
fen werden ter voorziening in de werkloos
heid Het uitstel der lotsverbetering voor klei
ne ambtenaren en beambten heeft hem zelf
leed gedaan, maar hier moest het: gelijke
monniken gelijke kappen worden toegepast.
I Den heer De Steurs (R -K.) antwoordde
de minister dat de toestand op West-Bomeo
in begin Augustus zeer ernstig was, doch
thans veel verbeterd is.
De Djambieplannen zal de minister zoo-
lira mogelijk aanvatten.
Uitgifte van sohalkistfbiijctten acht hij beter
Jtn belaslingverhooging. De minister heeft
fcieerdere financiers gewonnen voor het plan
eener leening van honderd millioen. waarvan
55 millioen terug te geven aan Nederland en
45 millioen voor on-teigeningskosten van par
ticuliere landerijen.
Noodm.inlrege.lcn zijn thans onnoodig, doch
rullen zoo noodig worden voorgesteld.
De minister betuigde zijn warmen dank
voor de «hulde dioor de verschillende sprekers
aan het beleid der rege^ring gebracht.
De algemeene beschouwingen zijn gesloten
de zifting is verdaagd tot morgen 11 uur.
Uil de Pers.
nieuwe (Sinister wan Landbouw
Handel en Nijverheid.
Dc Nieuwe Courant is over de keuze
van den opvolger van mr. Treub goed le spre
ken
„De heer F. E. Posthuma is een man, in
en met den landbouw opgegroeid en door
7.ijn loopbaan met het bedrijfsleven van Ne
derland in vele z.ijner vertakkingen bekend
en vertrouwd geworden. Hij is een geest
krachtige persoonlijkheid, iemand van durf
en „aanpakken", van wil en daad. Organi-
seerend talent heeft hij getoond te bezitten,
zoowel in zijn verschillende betrekkingen op
het gebied van den landbouw waarbij hij
zich met name in de bevordering der land-
bouw-coöperatie onderscheidde, als in die
van directeur der Centrale Werkgevers Ri
sico-Bank, waarin hij wijlen De Kruyff op
volgde en die zich, onder hem en den heer
Holzschue, met haar vele zuster-instellingen
in loenemenden bloei ontwikkeld heeft. Zijn
helder inzicht in de practische behoeften
van het bedrijf hebben landbouw en nijver
heid beide in de jaren zijner werkzaamheid
leer en waardeeren. Niet bevreesd heeft hij
zich getoond voor verantwoordelijkheid,
voor het nemen van snelle en toch door
dachte beslissingen, op zijn veelzijdige er
varing in het gebied zijner werkzaamheid
gegrond."
„Een politieke figuur is de heer Posthu
ma nietzijn opneming in het kabinet, in de
plaats van den heer Bertling, ofschoon niet
als diens opvolger, brengt in de staatkundi
ge samenstelling daarvan geen verandering.
Ook in zooverre voldoet deze benoeming
aan den eisch van het oogenblik, die ver
bood dat in de positie van het ministerie te
genover het parlement, tengevolge van het
aftreden van een der ministers om persoon
lijke redenen, verandering gebracht werd.
Afgescheiden hiervan kunnen wil ons
slechts verheugen ln het optreden als mi
nister van «en Jeugdig en levenskrachtig
man (eerst ruim 40- jaren oud), wiens econo
mische inzichten aan de onze in menig op
zicht verwant zijn en die in zijn menigvul
dige aanrakingen met het Departement zoo
wel onder minister Talma's als onder minis
ter Treub's beheer, van een gezonde op
vatting en een vaste overtuiging doorloo
pend blijk heeft gegeven.
Moge de heer Posthuma parlementaire er
varing missen nu de afdeeling Arbeiders
verzekering, welker leiding aan zoodanige
ervaring het meest behoefte heeft, in hon
den van den nieuwen minister van Financiën
blijft, is er geen reden om zich over dit ge
mis bij voorbaat te verontrusten. Daaraan
*q1 overigens h\ hooge mate worden tege
moetgekomen door de bijzondere gave om
zijn gedachten te formuleeren en zijn mee
ting duidelijk en bondig uiteen te zetten,
welke hij in menige vergadering heeft ge
toond.
Met vertrouwen zien wij minister Posthu
ma op een voor het land gewichtig oogen
blik plaats nemen ln het bewind, aan het
hoofd van een departement, van welks lei
ding en werkzaamheid voor het behoud en
het herstel van de welvaart der natie zoo
veel afhangt."
Het Vaderland schrijft
„Met de benoeming van den heer Post
huma tot Minister van Landbouw, Handel
en Nijverheid is aan het hoofd van dat in
deze tijden meer dan ooit belangrijk depar
tement geplaatst een man, die de belangen
van den landbouw door en door kent en die
beschikt over een buitengewoon organisato
risch talent, zeker twee eigenschappee, die
hem zeer te stade zullen komen in zijn nieu
wen werkkring. Zijn organisatorisch talent
is gebleken zoowel in zijne functie als di
recteur van de Centrale Werkgevers Risico-
Bank als in die van directeur van de Land
en Tuinbouw Onderlinge.
Zijne kennis van den landbouw en land
bouwbelangen heeft hij van huis uit.
Kan men dus van zijn optreden als Mi
nister de beste verwachtingen koesteren, het
blijft natuurlijk een open vraag of hij niet
alleen nu. in den tijd dat de Tweede Kamer
bij uitstek meegaand is, maar ook later als
rustiger tijdperk aanbreekt, wat voor een
minister in de politieke arena met onrusti
ger tijdperk gelijk staat, zijn man voldoende
zal kunnen staan. Pol'tïeke crvonng" mist hij
toch geheel, maar dit kon soms ook een
voordeel zijn.
De nieuwe Minister behoort tot de vrij-
zinnig-democratische partii, en is herhaal
delijk voor eene Kamer~candidntuur aange
zocht, maar heeft die steeds geweigerd.
Wij spreken den wensch uit. dat hij in
alle opzichten zal blijken the right man te
zijn.
Berichten.
De Staatscourant van Donderdag 29 Octo
ber bevat o. a. de volgende Koninklijke be
sluiten:
eervol ontslagen wegens lichaamsgebreken
de kapitein W. van Druijnen van het 11e regi
ment infamterie en de officier van gezondheid
le klasse J. Falkenburg;
benoemd tot veldprediker ds. A. S. Talma.
predikant te Bennebroek;
bevorderd bij het departement van justitie
tot referendaris C. J. Zelden rij-k, hoofdcom
mies:
op verzoek eervol ontslagen als administra
teur bij het departement van justitie C van
Hamersveh;
eervol ontslagen wegens langdurigen dienst
de apotheker le klasse bij de zeemacht F. M.
Rasker.
H. 51. de Koningin ontving gister den-
mlnlster van Justitie in conferentie.
De verkoop van een pantser-
schip. Het afgevoerde pantserschip „Evcrt-
sen dat op last van den minister van marine
door den makelaar Jac. Pierot Jr., te Rotter
dam geveild is, werd verkocht nan Jos. De
Poorter, voor f 87.000 plus 10 pet.
De zoon van minister Cort van
der Linden, wien onlangs het bekende on
geval irof, werd gisteren na zijn beginnend
herstel, uit 's Ilertogenbosch naar 's Graven-
hage overgebracht om verder te worden ver
pleegd.
Een extra-trein der Staatsspoor bracht hem
in hei middaguur le 's Gravenhage.
Kolonel W. A. A. V i s s e r. Te Ma-
gelang is overleden de heeT W. A. A. Visser,
omd-kolonel der infanterie, oud-lid van het
Hoog Militair Gerechtshof in Ned.-Indië.
Begrafenis mr. H. S. van Len-
n e p. Op de Algemeene Begraafplaats te
Heemstede is gisteren onder groote belangstel
ling ter aarde besteld het stoffelijk overschot
van mr. H. S. van Lennep.
Tegenwoordig waren o.a. d« commissaris
der Koningin in Noord-Hollands mr. dr. "W.
F. van Leeuwen, en de burgemeester van
Heemstede, mr. D. van Lennep.
Aan het graf sprak namens de verzekerings
maatschappij Vesta mr. D. Rahusen; namens
de Amsterdmsche Kweekschool voor de Zee
vaart de heer L. Roozenburg, president-com
missaris; namens den Doopsgezinden l'erke-
raad en de Algemeene Doopsgezinde Sociëteit
ds. P. B. Weslerdijk: namens de Doopsgezin
de Zendiingsvereeniging ds. Vincent Loosjcs,
namens het Badhuis voor Minvcrmogt?uIen
te Zandvoort dr. Gerke.
Ds. Heldring schelste den overledene als
christen. Ook de president van de Maatschap
pij tot verkrijging van eigen woningen te Am
sterdam, sprak zeer waardeerende woorden.
Mr. E. van Lennep dankte voor de beloon
de belangstelling.
Nederland en de oorlog.
Uit naam van een „kleine natie".
Naar de Nieuwe Crl. thans met zekerheid
kan mededcelen, heeft dc Engelschc Kegee-
rang eenige dagen geleden aan onze Regee
ring een niet onbelangrijke geldelijke bijdra
ge aangeboden om in de kosten van het onder
houd der Belgische vluchtelingen te helpen
voorzien.
Onder betuiging van haar hooge waardee-
ring voor dit aanbod, heeft onze Rggeering
daarvoor evenwel bedankt, omdat zij van
oordeel was dat ons land de kosten van de
zorg die het uit vrijen wil op zich nam, zelf
behoorde te dragen.
Oe Belgische vluchtelingen.
Men schrijft uit Hansweert aan het N. v.
d. D.:
De terugkeer der vluchtelingen uit Hans-
weert naar Antwerpen is niet zoo groot als
werd verwacht. Wél gaan er dagelijks boo
ten met veel Belgen aan boord naar „de stad",
maar dd«t zijn meest mensdhen, «die op ver
kenning uitgaan en uit verlangen, hoe het
met hun bezitting is gestéld. Men kan aan
nemen, dat er per dag gemiddeld 80 100
personen uit Hansweert vertrekken om niet
terug te keeren.
Dinsdag was alhier het gemeenteraadslid,
de heer Delannoye ran Antwerpen, hoofdza
kelijk gekomen om de Belgen te bewegen te
rug te keeren, speciaal de mannen van den
reinigingsdienst. Het mocht echter niet ge
lukken; de menschen durven het niet wagen,
men hoort niet anders dan „omgekocht door
den Duts zulle."
De spijziging van dat groot aantal vluch
telingen veneischt bijzonder veel inspannim;.
vooral controleWant er werd ook als bij
alles misbruik gemaakt. Vooral met het oog
hierop, hebben er 9 Belgen besloten een ne
ven-comiteit le vormen en dat dit uitstékend
werkt, bewijst bet feit, dat Zaterdag 1000 Kg.
brood minder werd uitgedeeld dan den vo-
rigen dag. Het gebeurde maar al te vaak, dat
uit één huishouding verschillende leden nog
eens kwamen. Dat is nu uitgesloten, 't Is
nu zóó geregeld, datook eiken dag warm
eten kan worden verstrekt. Zoo is Maandag
000 L. soep uitgedeeld. Gekookt wordt op 5
groote fornuizen, alle met een capaciteit van
pl.m. 125 L. 's Morgens wordt koffie geschon
ken en 'smididags bij afwisseling aardappe
len opgedisoht, rijst met krenten enz.
Een sleep van menschen staat 's middags
voor dc school, ten einde hun portie in ont
vangst te nemen. De kinderen ontvangen hun
middageten bij de school. En zeer ordelijk
gaat het er toe. Een Belgische dame zorgt
voor de kleinen als een moeder. We namen
ook een kijkie in de voorraadschuur, ia cn
de school. De brooden liggen er als turven
opgestapeld. Kisten met rijst, suiker, klee-
ren, sahocnen, kortom een kostbare zendin.
waarmee Engeland de arme Belgen ter hulpe
komt.
Gisteren zijn er 2O00 dekens uitgedeeld,
ontvangen van hel Neder! Steuncomité.
Deze vooral zijn bijzonder welkom wat be-
gri>T>eli>k Ï6 als men bedenkt, dat er ruim
4000 mensehen zijn. die de nachten moeten
doorbrengen in ruimen van schepen, waar
uit den aard der zaak niet gestookt kan wor
den
Door het Steuncomité te Breda zijn tot op
hoden ruim G000 gratis reisbiljetten naar Bel
gië uitgereikt.
Te Breda bevinden zich nog slechts 250
armlastige vluchtelingen.
Aangezien het departement van Oorlog
weder de beschikking wenschte te verkrijgen
over de legerplaats te Oldebroek, zal vóór 15
November a s. door de zorgen van den Re-
geeringscommissaris voor de Belgische vluch
telingen, dr. Hendrik Muller, het vluchtelin
genkamp te Oldebroek overgeplaatst worden
naar de buurt van Nunspeet.
Van regeeringswege wordt voortgegaan met
interneering der lastige elementen onder de
Belgische vluchtelingen. Morgen worden we
der een 4 h 500 van zulke personen van Har
derwijk naar Oldebroek overgebracht.
Het te Bergen op Zoom verschijnend
„Journal des Réfugiés" behelsde onlangs de
mcdedeeling, dat Belgische mannen tusschen
18 en 40 jaar niet naar Antwerpen terug
mochten keeren.
Dit bericht is, blijkens inlichtingen te meest
bcvoegder plaatse, absoluut onjuist. Alleen
degenen, die tot het Belgische leger behoor
den, niet zelfs leden van de burgerwach
ten zouden als zij terugkeeren, krijgsgevan
gen worden gemaakt
Nederlanders uit België.
Men deelt mede, dat mr. Rutgers, de re-
geeringseommissaris, belast met dc rc:.' v
van de belangen vn-n uitgeweken Nederlan
ders. zijn kantoor gevestigd heeft te Antwer
pen, Koizcrlei 11, ingang Ertbomstraat, waar
hij gedurende eenige dagen des namiddo-.
tusschen 2 en 4 uur zitting houdt, om per
sonen. die zich «naar Antwerpen mochten be
geven "ten einde hun belangen met licm te
bespreken, te woord te staan
In herinnering wordt gebracht, dat zij. die
met schriftelijke aanvrage wenschen te vol
staan. zich daarmede kunnen wenden lot mr
F. Donker Curtius, Javastraat 18. Den Haag,
secretaris der commissie voor de behartiging
van belangen van Nederlanders in België
Relgische journalistiek in ons
J a n d.
Te Breda is een nieuw dagblad versche
nen de gazet van België, La Belgique,
gedeeltelijk in dc Fransche en gedeeltelijk in
dc Hollandsche laai gedrukt.
Een redacteur van de Mélropole en van
dc Etoile redigeeren dc courant, die op het
oogenblik in 1100 exemplaren gedrukt wordt.
Zeppelins.
Men schrijft uil Yalkeuswaard aan de N.
R Ct
Twee personen, uit Hasselt naar hier geko
men, zeggen, dat er van Zondagmorgen tot
Maandagavond niet minder dan acht Zeppe
lins zuidelijk van Hasselt in westelijke rich
ting dreven.
De verongelukte logger.
Omtrent dc ramp van den logger VJaardin-
gen 40 kan de N. R. Ct. thans nog hel "vol
gende berichten. De ramp had plaats des mid
dags le 3 uur, toen een dertigtal loggers dicht
bijeen zuidelijker kocrslen, omdat dc vissche-
rij mi u der gunstig was. Dc Vlaardingen 40
is een motorloggcr, doch had, z.ooals de schip
per \an den stoomtrawler Otono mededeelt,
die den logger den ganschen morgen in dc
nabijheid had, den motor niet gebruikt. De
gedachte aan een mot or explosie is dus zoo
gjoed als uitgesloten. Wel is hel opmerkelijk,
dat de ramp plaats heeft gefhnd in den om
trek, waar de Duilsche torpedojagers in den
grond geschoten zijn.
Van den schipper van .den logger Agatha
Maria, Katwijk 152, vernam de schipper van
de Otono no& dat deze in de onmiddellijke
nabijheid van do Vlaardingen 40 was. De
schippers waren met elkander sprekende,
toen het ongeluk plaats had. Het «chip scheen
<ien stoot voor aan het schip te krijgen, dat
plots uit zee oprees. Een der jongens, die met
een keteltje van voor naar achter ging. werd
met een stuk in de lucht geslingerd en een
drietal der opvarenden aan dek sprongen in
zee. Allen werden door de zuiging naar de
Idnepte getrokken en in tien seconden was er
van don logger en van de bemanning niets
meer te zien.
De bemanning van den logger Katwijk 152,
die de ramp van de Vlaardingen 40 heeft bij
gewoond, Iheeft nog verklaard, dat op de eer
ste zware ontploffing nog drie lichtere ont
ploffingen volgden, waaruit zij afleiden, dat
daar meer mijnen met elkaar verbonden di e
ven. De Katwijk 152 bleef nog «enigen tijd in
de nabijheid, doch noch van het schip, noch
van de bemanning was een spoor meer te
zien.
Vermoedelijk waren, behalve de wacht, al
len beneden.
'De equipage bestond uit 16 koppen, onder
wie 12 van het eiland Marken en 4 uit Vlaar
dingen.
Begrafenis van een Belgischen
soldaat.
Op de Roomsöh-KatfhoHéke begraafplaats
te Middelburg is gistermorgen ter aarde be
steld het stoffelijk overschot van den 37-jari
gen Belgischen militair August Francis uit
Ocdelen, die in het gasthuis aan de bf1 men
wonden is overleden. De begrafenis heeft met
militaire eer plaats gehad.
Oprichting eener „Algomeene
Ned erlandsche- Borgmaa t«
schappij voor den Midden-
sta n d".
Het algemeen bestuur der Nederlandsche
Coöperatieve Centrale Middenstandscrediet-
bank heeft het initiatief genomen tot oprich
ting eener instelling als in hoofde dezes ver
meld, zoo schrijft "het Hbld. In een desbetref
fend bericht wordt er op gewezen, dat met
steun der regeering reeds verschillende cre-
dietbarken voor den middenstand zijn opge
richt. die echter alleen crediet verlcenen te
gen borgstelling of zakelijke zékerheid, die
echter vooral onder de tegenwoordige tijds
omstandigheden voor vele middenstanders
veelal onmogelijk zijn te vinden, zoodat deze
ook al bezitten zij een belangrijken voorraad
goederen en al hebben zij aanzienlijke be
dragen van hun klanten te vorderen, door de
bestaande banken niet kunnen worden gehol
pen. De op te richten Borg Maatschappij wil
ln deze leemte voorzien. Zdj stelt zich voor die
middenstanders, die die soliditeit hunner zaak
kunnen aantoonen, doch ten gevolge der te
genwoordige tijdsomstandigheden meer be
drijfskapitaal noodig hebben, hieraan te hel
pen. Zij vertrouwt dat voortzetting van het
bedrijf mogelijk zal zijn wanneer de economi
sche toestanden zich weder hebben hersteld,
wat echter alleen zal kunnen indien dc erva
ring leert dat de premiën voldoende zijn om
dc schaden te dekken en een behoorlijk divi
dend uit te keeren.
Het kapitaal zal f 500 000 bedragen in aan-
deelen van f 500 waarop 20 pet. te storten. Er
kan een waarborgfonds worden gevormd be
staande uit aandeelen van f 500 waarop 5 pet.
te storten. Het «bestuur zal worden uitgeoe
fend door een directie onder toezicht van een
Raad van Commissarissen. De benoeming van
deze laatste zal geschieden uit een aanbeve
ling op te maken door de besturen der mid-
denstandsoredietbanken, die ln het aandeelen
kapitaal der vennootschap deelnemen. Het to
taal bedrag der borgstellingen ter bekoming
van bcdrijfscredïet zal niet meer mogen be
dragen dan het vijfvoud van het geplaatste
aandeclenkapitaal, plus het vijfvoud dér re
serves en van het waarborgfonds. De winst
zal verdeeld worden tusschen aandeelhouders
cn deelnemers in het waarborgfonds tot een
maximum van 5 pet. Van de eventueele over
winst zal aan aandeelhouders 40 pet. komen,
aan directie en commissarissen 20 pet, aan
de reserve 40 pet. De premie voor borgstel
lingen zal aanvankelijk worden vastgesteld
op 1 pet. per jaar van bet gemiddelde bedrag
waarvoor de vennootschap risico loopt. Een
verlies dat niet uit de reserve kan worden be
streden zal worden omgeslagen over alle per
sonen. vennootschappen of vereenigingen,
waarvoor de maatschappij zich borg heeft ge
steld naar verhouding van de door ieder be
taalde premie, met dien verstande dat deze
omslag in geen geval meer mag bedragen dan
het drievoud van dc laatste jaarpremie.
Een vrouwelijk schoolhoofd.
Als een bijzonderheid deelen we mede dat de
echtgenoote van Ds. Ten Bokkel Hunink, Ned.
Herv. predikant te Well in den Bommeler
Waard is benoemd tot tijdelijk hoofd der
openbare school aldaar.
Lo t e r ij w e t. De advocaat-generaal
bij den Hoogen Raad, mr. Besier, heeft con
clusie genomen in zake een aantal cassatie
beroepen betreffende veroordeelingen wegens
overtredingen van de Lolerijiwet, met betrek
king tot stukke» van de N.V. „De Tijdgeest",
te Rotterdam, en „Witte Kruis "-aandeelen.
in alle welke zaken de rechtbank te Leeu
warden had aangenomen dat het niet betrof
aandeelen in een verboden loterij, maar aan
deden in een premielcening.
De advocaat-generaal was ten aanzien van
de „Tijdgeest"- en ..Witte Kruis '-obligaties
van oordcel, dat men volgens de feitelijke
beslissing der rechtbank hier niet te doen had
met in termijnen afbetaalde obligaties, maar
met obligaties, die in eens in haar geheel
waren afbetaald. Terecht waren zij due als
aandeelen in een premleleening aangemerkt
Op grond intusschen van vormgebreken con
cludeerde de adv.-gen. tot vernietiging van
alle vonnissen en verwijzing der zaken naar
het Gerechtshof te Leeuwarden.
Uitsnraak 30 Nov.
Dc vergiftiging aan den Konin
ginneweg. De zaak tegen H. C. J. Wijn
oogst. beschuldigd van poging tot moord (ver
giftiging) op zijn moeder, broeder en zuster
werd gisteren voor de vijfde kamer der recht
bank le Amsterdam in openbare zitting be
handeld. Voor de behandeling van deze zaak
zijn een aantal dagen gereserveerd.
Er waren 27 getuigen gedagvaard, onder
wie zes deskundigen (scheikundigen).
Het Openbaar Ministerie werd waargeno
men door Mr. W. L. Luijken Glashorst.
Als verdediger van den hekbaagde trad op
Mr. Th. Muller Massis.
A#n beklaagde werd ten laste gelegd, dat
hii te Amsterdam ter «uivoering van het
door hem na kalm beraad en rustig ov erlai
beraamd cn opgeval voornemen om zijn moe*'
der Alida van Dijk, weduwe van lierman
Christian» Jacob Wijnoogst, zijn broer Dili
Wijnoogst en zijn zuster Alida Agatha Josin#
Wijnoogst althans één of twee hunner van hel
leven fe berooven.
1. op 10 November 1913 opzettelijk in een
Oesch, gevuld met melk en staande in het des
tijds door bovengenoemde personen bewoond^
bovenhuis van perceel Koninginneweg 190,
welke melk bestemd was om door die perso
nen te worden genuttigd een hoeveelheid
cyan-kalium, a llhans een hoeveelheid van
een stof, bevattend een blauwzuur-verbinding,
heeft gebracht, en wel een zoodanige hoeveel
heid, dat zij bij nuttiging van die melk den
dood van dengene, die er van genuttigd had
ten gevolge zoude hebben, zijnde evénwel df
verdere uitvoering van het door hem voorgc
nomen misdrijf niel voltooid alleen ten gevol
ge van de van zijn wil onafhankelijke omstan
digheden, eensdeels dat niet ieder van dc liier-
bovengenoemde personen een hoeveelheid van
die melk heeft genuttigd, anderdeels, dat bi,
dengene der drie gemelde personen die een
gedeelte van die melk genuttigd heeft, de nut
tiging daarvan geeu doodelijk gevolg heeft te
weeg georacht.
2. Op of omstreeks 12 November 1913 opzet
telijk in een karaf, welke eveneens in het bo
vengenoemde destijds door meergenoemde
personen bewoonde bovenhuis stond cn waar
in zich water bevond, hetwelk bestemd wat
om door een of meer van die drie personer
te worden gebruikt, een hoeveelheid -cyan
kalium, althans een hoeveelheid van ccne
stof. bevattende een blauwzuur verbinding
heeft gebracht, en wel een zoodanige hoeveel
heid, dat zij bij gebruik van dat water als
drinkwater den dood van den gebruiker ten
gevolge van de van zijn wil onafhankelijke
omstandigheden, dat niet ieder van de drie
hierboven genoemde personen zich van hel
zich in die karaf bevindende water heeft be
diend, anderdeels dat voor zoover van dal
water door een of meer der genoemde per
sonen is gebruik gemaakt dat gebruik geen
doodelijk gevolg heeft teweeg gebracht.
De beschuldigde, binnengebracht zijnde,
werd even begroet door zijn verdediger. Hij
liet onvervaard zijn blik weiden door de zaal.
Op de desbetreffende vraag aan de» be
schuldigde antwoordde deze te volharden bij
zijn verklaringen.
Door de hecren Ledden Hulsebosch cn J.
C. Conrad Berntrop is scheikundig onder
zoek god-a an, waarbij ls gdblekan, dal een
waterkaraf, een medicijnfleschje cn een beu-
gclfesdh met ongeveer 400 c.M. mel-k, bene
vens een medicijnfleschje en een tandenbor
stel ten huize van de familie Wijnoogst aan
getroffen, Wauw zuur bevatten.
Dr. Schoo geeft een deskundige verklarm.
over de vergiftige werking van cyankali
Getiuge H E. Gross uit Weenen verklaart
alleen zakelijk met den beschuldigde in rela
tie gestaan te hebben. Den derden keer had
bekl. dezen getuige den „Giftsohe in" over
handigd. De afgegeven cyanka.li was vam 3
100 p€t. en 100 gram werd daarvan afi;
geven- Beid. gaf geen verklaring daarbij
waarvoor hij de cyankali gebruiken wilde
en toonde ook c n zenuwachtigheid, toen
bij om die stof vro<.y
Over het afgeven van dien „Giftsahein" g-.if
deze getuige op verzoek ran den verdedjivr
nog nadere uitvoerige inlichtingen, evenal?
over het gehalte, de kleur en de grootte der
stukken cyankali. De verdediger stelde df
vraag of in 10 12 dogen cyankali bruin
kan worden. Dit werd door getuige ontkend.
Na de pauze wordt als getuige gehoord raej
R. Yenema, het vorige jaar in betrekking bij
mevr. Wijnoogst, gedurende eenige dagen in
de week.
Zij werd ondervraagd over de wijze vai
melklevcring in het huis van de moeder var
beklaagde en in het bijzonder over de aan
wezigheid von een aangebroken flesch melk
op 10 November 1913, over de sluiting van de
deur, over het kraken van de trap
Aan het N. v. d. D. ontleenen wij nog het
volgende omtrent een belangrijke getuigenver
klaring:
Gehoord werd de kantoorbediende G. J.
M. Ubink, de eenige, die beklaagde in Am
sterdam zou hebben gezien op Maametatgavoiui
10 November.
Get. was dien avond tusschen half negen
en negen uur met zijn meisje op weg van
den winkel van Simons in de Kalverstraa1
naar een gebouw op de Heerengracht tegen-
o er de Spiegelstraat, waar zij een zangrepe-
titic zouden bijwonen. Zij waren wat laat éb
liepen flink door.
Vlak bij het gebouw, dus op dv Hecren-
grachit, i6 get. den bckl. Wijnoogst tegen ge
komen, dien hij heel goed kende, daar hij
met hem heeft gediend en op hetzelfde kan
toor werkzaam is geweest. Bekl. liep mei
een gewonen wandelpas langs den huizen
kant in de richting ran hot Koningsplein, lil]
had een hoog «tfidhlgeknoopte donkere jas aam
en een tasch in zijn linkerhand. Ge4. heeft
den bekl. zeer pertinent herkend.
Hij heeft bekl. aangekeken en deze henj,
maar kan niet zeggen, dat Wijnoogst heni
herkend heeft. Hij heeft nog omgekeken,
waarop ziijn meisje vroeg wie diat was. EQj
heeft haar dat verteld, evenals hij hél d«j)
volgenden morgen op het kantoor verteicl
heeft. Bekl stond daar bekend onder den
bijnaam van de ..remkasl".
Pres.: Beklaagde, kent ge dezen getuige eu
is het mogelijk, dat hij u kent?
Bekl.: Zeker, zeker. Maar fk ben toen niét
ln Amsterdam geweest. De getuige moot zi<±
vergissen.
Trouwens, hel is mij in Amsterdam z<$
dikwijls, en zelfs wel in Weenen voorgeko
men. dat ik voor een ander werd aangezien
of een ander voor mij.
Nog kort vóórdat ik in Weenen gearresteerd
werd. kwam er eens bij het binnenkomen
van een café, een heer op me af, die
„Wie geht's Herr Referendar". Pas toen ml
even met me had staan praten merkte hij
rijn vergissing en zeide: ,,Halloh, ich trf$
mich'*.
Dc get. blijft volhouden, dot bij bekl. be
slist herkend heeft. Omtrent den. tijd ?egt hü
nog. dnt het dichter bij negen uur da.h OT
half negen is geweest. Toen béj een bètlrm
over het gebeurde aan den KoninginrtéXv^
in het Handelsblad 1as, is hij uit zidhzeH naaf
de politie gegaan.
Het meisie van den voriaen eet korot örfé
