Uit den omtrek.
dat er zich geen openbare meeiling vormt
omtrent waagstukken, diae voor de toe
komst van ons volk. voor het ongerept hou
den van zijne zelfstandigheid, van het aller
grootste belang zijn.
Nog eens, wij kunnen niet aannemen, dat
de Regeering een volstrekt stilzwijgen over
deze vraagstukken wenschtwij zouden eer
der gelooven, dat de groote dagbladen hun
licht in dezen niet laten srhiinen, omdat
men van ouds gewoon isr dergelijke onder
werpen als het privaat eirrendom d^r d plo-
maten te beschouwen. Maar zoo de tegen-
woordige tijd iets aan den dag heeft ge
bracht, dan toch zeker het heillooze van de
traditie, dat de verhouding der mogendhe
den onderling d. w. z. de beslissing over
oorlog of vrede, wordt vastgesteld in het
donker der ministeries van buitcnlandsche
zaken.
De gevolgen der uitsluiting van zulke
vraagstukken buiten het terrein, waar de
openbare meening door kamerdebatten,
couranten en tijdschriften wordt voorge
licht, doen zich ten onzent voor elk, die
oogen heeft om te zien en ooren om te
hooren, op bedroevende wijze gevoelen. In
tijden als deze dobbert de volksmeening als
een schip zonder stuur op onstuimige zee
de zonderlingste begrippen omtrent de
eigenlijke betcekenis van den tegenwoordi-
gen oorlog blijken er te heerschenzelfs
kan men hooren verkondigen niet alleen
door onontwikkelden dat het eigenlijk een
godsdienstoorlog is Anderen weer laten
zich in hun oordeel geheel leiden door sym
pathie of antipathie ten opzichte der oor
logvoerende partijende een is pro-
Duitsch, omdat hij aan Engeland den Boe
renoorlog en de concentratiekampen niet
kan vergeveneen onder, omdat hij het
Fransche volk voor een godsdienst- en
zedelooze natie houdteen derde kiest met
geestdrift partij voor de bondgenooten, om
dat hij zoo'n gruwelijken hekel heeft aan
de „moffen."
Dit alles is zeer menschelijkniemand
onzer is er zeker van dat zijne wenschen
omtrent den uitslag van dezen oorlog niet
beheerscht worden door gelijkgestemdheid
van geest of gemoed met die van een der
oorlogvoerende volken. Maar wij kunnen
althans trachten, door redeneering ons te
onttrekken aan deze invloeden; wij kunnen
er naar streven, het eens te worden over
het uitgangspunt waar onze redeneering de
reis moet aanvaarden."
De schrijver een poging daartoe wagend
stelt dit voorop; Nederland moet er naar
trachten, zoowel tijdens als na dezen oorlog,
rijne zelfstandigheid ongerept te bewaren.
„De vraaghoe bliift Nederland buiten
den oorlog? is een vraag van zwaren in
houd voor ons volk, voor elk onzer in het
bizonder. Maar het is niet de eenige, ook
niet de belangrijkste vraag. Onze neutrali
teit mag geen coel zijn, maar bliive het mid
del, waardoor wij het doelbehoud onzer
zelfstandigheid, trachten te hereiken. Slaat
men ons dat middel uit handen door schen
ding onzer onzijdigheid, dan blijft slechts
één ding oververdediging tot het uiterste.
Van Nederland zal nooit gezegd mogen
worden„il volera au secours du vain-
queur"niet aan de ziide van den overwin
naar zullen wij ons stellen, maar tegenover
die partij, die ons geweld mocht aandoen,
onverschillig of zij de sterkere of de zwak
kere in dezen oorlog is."
Zooals de zaken thans staan, acht de schrij
ver het niet waarschijnlijk, dat onze onzij
digheid zal worden geschondenelke partij
zou er nadeel bij hebben. Maar desondanks
moet rekening gehouden worden met de om-
standigheid. dat bij veranderde omstandighe
den onze grens niet geëerbiedigd zal worden.
Doch gesteld dat wij er in slagen, gedu
rende dezen oorlog langs alle klippen heen
te zeilen, dan nog geraken wij eerst in be
houden haven, als de voorwaarde van den
Trede de ongereptheid van ons zelfstandig
volksbestaan niet bedreigen.
„Wij willen zoolong mogeiiik gelooven,
dat de militaire bezetting van België door
de Duitschers geen voorlooper is van de
definitieve inlijving van dit land. Wij ne
men aan, dot men het ook In Duitschlond
als een schandelijk onrecht zou gevoelen,
wanneer een volk. dat gedwongen werd aan
den oorlog deel te nemen, daarvoor boven
dien nog gestraft werd met het verlies
zijner onafhankelijkheid. De groote meer
derheid der Duitsche couranten heeft, na
Antwerpen's "val, er niet op gezinspeeld,
dat de Schelde-stad voor goed in de macht
van Duitschlond moest blijven; slechts een
enkele heeft dit gewaagd.
Maar de mogeliikheid bli'ft, dat, bij een
overwinning van DuhscM--d over de ge-
heele linie, de stemjron d e op het in bezit
houden van Antwerpen, d. w. z. feitelijk van
geheel België, aandringen, talrirker zullen
wordeneen gelukkig gevoerde kriig pleegt
den honger naar macht en gebied te ver-
grooten. Antwerpen het pistool op de
borst van Engeland, zoools Nanoleon het
reeds noemde zou /ds oorlogshaven voor
Duitschlond van onschatbare waarde zijn
is het ondenkbaar, dat de verleiding, om
Antwerpen te behouden, te machtig werd?
Zou het bezit van Antwerpen het dan niet
noodig maken, ook de beschikking over de
beide oevers van den Schelde-mond te krij
gen En zou iemand meenen, dat Neder
land op militair en economisch gebied nog
lang zelfstandig kon bliiven, wanneer het
aan de Oost- en de Zuidgrens door Duitsch
gebied werd omspannen 9"
Nog in een ander opzicht dreigt ons ge
vaar bij het sluiten van den vrede; de schrij
ver wijst in dit verband op het telegram, door
den Duilschcn staatssecretaris van buiten
landsche zaken op 4 Aug. 1014 gericht tot den
Duilschcn gezant te Londen, met de opdracht
bet ter kennis te brengen van Sir Edward
Grey. Daarin komen deze woorden voor: „hel
bgt voor de hand, dat Duitschland niet met
voordeel Belgisch grondgebied zou kunnen
pmnexeeren zonder tegelijkertijd grondgebied
te veroveren ten koste van Holland."
Deze woorden mag men niet uit hun
verband rukken. De Duitsche regeering ver
zekert aan de Engelsche, dat zij. ook wan
neer zij met België in oorlog komt, geen
Belgisch grondgebied zal annexeeren. Ten
bewijze van de oprechtheid dezer verkla
ring voert zij aan, dat zij aan Nederland
beloofd heeft zijne neutraliteit strikt te eer
biedigen indien zij Belgisch Grondgebied
zou annexeeren, zou zij tegelijkertijd een
stuk Nederlandsch gebied moeten inlijven:
dit nu is onmogelijk, want zij heeft beloofd
de onzijdigheid van Nederland niet te schen
den dus is het ook uitgesloten, dat zij Bel
gisch grondgebied zou annexeeren.
Maar de Nederlanders kunnen hieruit dit
onthoudenannexatie van Belgisch grond
gebied brengt, naar de meening der Duit
sche regeering, de noodzakelijkheid mede
om ook een stuk Nederlandsch grondgebied
te „verwerven."
Berichten.
De Stadscourant van Donderdag 5 No
vember beval O. a. dc volgende Koninklijke
besluiten
benoemd tol leeraar aan de R. II. B. S te
Middelburg diK. Kooiman, thans "leeraar
aan de R. H. B. S. te Sappemeer, mei eervol
ontslag als zoodanig;
op verzoek eervol-ontslagen v. d Molen
als leeraar aan de R. H. B. S. te Den Helder;
benoemd tot griffier bij denHoogCn Raad
der Nederlanden jhr. mr II. W. F. van Pan-
huijs substituut-griffier bij dat college;
op verzoek eervol ontheven van het beheer
van het post- en telegraafkantoor te Hooge-
zand de directeur .T. M. M. Ritler, en is hij be
noemd tot hoofdcommies der telegrafie;
benoemd tol directeur van het post- cn tele
graafkantoor te Driebergen J. Huisman, thans
te Boxtel, en tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Zierikzec S. Beumec, thans
te Yeenqpdaal;
benoemd tot rijkslandbouwlecrnav R. G.
Anema. thans tijdelijk adspirant-rijksland-
bouwleeraar.
Minister Posthum a De nieuw
benoemde minister van landbouw, nijverheid
en handel, de heer Posthuma, vertoeft de
laatste dagen geregeld op zijn deparlement,
ten einde zidh in het beheer in te werken en
zich op de hoogte te stellen van de loopende
zaken, opdat hij in staat zal kunnen zijn. in
dien nog vóór de bthandelang der Staatsbe-
grooting de wetsontwerpen mochten zijn aan
genomen, die verband houden met de over
brenging van de afdeeling arbeidersverzeke
ring en de uitvoering der Beurswet naar het
departement van financiën, terstond zijn func
tie te aanvaarden en persoonlijk dc begroo
ting van zijn departement in de Kamer te
verdedigen.
Over de benoeming van den heer Posthuma
tot minister schrijft de .Berliner Markthallen-
Zeitung" van 2S October J.I.:
Dc heer Posthuma zal onzen lezers door
zijn verdienstelijke werkzaamheid voor het
doorvoeren der boterconlrole in Holland be
kend zijn. In het bijzonder kan de zuivelin
dustrie van de zaakkennis en de belangstel
ling. welke de nieuwe minister steeds voor
•haar gekoesterd heeft, grooten vooruitgang
verwachten. De heer Posthuma verheugt zich
in algemeene sympathie over de grenzen van
zijn land en behoort staatkundig tot geen
pairtijstroomdng. Ons blad heeft aan hem me-
nigan waarde vollen wenk en op hoogen
prijs gestelde bijdrage te danken.
De financieele plannen der
regeering. Zaterdagavond hadden de mi
nisters van Binnenlandsche Zaken en van Fi
nanciën een langdurige conferentie met de
hoofden der verschillende Kamerfracliën,
naar verluidt over de aanstaande financieele
plannen der regeering.
DeTweede Kamer fr heden te 4 uur
In openbare vergadering bijeengeroepen.
De Minister van Oorlog bepaalde dat
zoolang Nederland buiten oorlog is, de vorde
ringen door het militair gezag terstond met
de burgers moeten worden verrekend.
De Minister van Oorlog bezoekt heden
en morgen de intenneeringskampen in
Gaasterland, Leeuwarden en Groningen-.
Doorvoerhandel. Dc Regeering
heeft aan de ambtenaren van de invoerrech
ten bekend gemaakt, dat doorvoerrechten voor
goederen, die niet reeds dadelijk bij den in
voer zijn aangegeven in doorvoer, niet mo
gen worden afgegeven, voor door tooner
wordt aangetoond, dat de beslemming dier
goederen voor doorvoer reeds op het tijd
stip van den invoer vaststond. Deze regeling
ziet ook op goederen opgeslagen in entrepots.
Wij vernemen van belanghebbende zijde,
dat deze maatregel voor den transitohandel
in vele gevallen belemmerend zal werken.
(Hbld).
De heer Van Rees, laatstelijk "Nice-pre
sident van den Raad van Ned.-Indië, is dezer
dagen in het moederland teruggekeerd.
De heer J. Hulshoff Pol, waarn. admini
strateur aan het Departement van Koloniën,
is benoemd tot algemeen sccrtaris van het
N. Indisch Gouvernement. De nieuwbenoemde
algcm. secretaris, is als Indisch ambtenaar
meestentijds bij de gouvernementssecretairie
werkzaam geweest, o a. als le gouverne-
ments-secretaiis en het laatst als waarnemend
algemeen secretaris, waarna hij met verlof
naar Nederland vertrok. Tijdens zijne afwe
zigheid hier te lande werd hij 5 jaar geleden
tijdelijk werkzaam gesteld aan het departe
ment van koloniën, dat hij met den rang van
waarnemend administrateur verlaat om weer
bij zijn vroeger dienstvak in te treden.
De heer Hulshoff Pol zal zich 21 November
a s. naar zijn nieuwe bestemming begeven.
Premie Koloniale reserve.
Met tijdehike afwijking in zoover van het
opnieuw vastgesteld tarief, behoorende bij dc
Regeling betreffende dc Koloniale Reserve,
is bepaald dat aan de personen, die volgens
de door den Minister van Koloniën te geven
voorschriften worden toegelaten tot het aan
gaan van eene verbintenis voor den Kolo
nialen militairen dienst, eene premie wordt
toegekend, naar reden, van ƒ400 voor een
zesjarig dienstverband
Begrafenis F. J. Kleyn.
Het stoffelijk overschot van den heer F. J.
Kleyn, oud-directeur der Nederlandse he
Staatscourant, werd gisteren op Oud-Eik-en-
Duinen te Den Haag ter nuste gelegd. Groot
was d>c belangstelling. Velen van Kleyn's tal
rijke vrienden hadden zich opgemaakt om
hem de laatste eer te bewijzen. De heer Jo
nassen, directeur van de Algemeene Lands
drukkerij, waar de nu ontslapene het groot
ste deel van rijn ambtelijk leven had door
gebracht, gaf van rijn beèangsteüing blijk door
zijn aanwezigheid. CJok de -besturen van
Eigen Hulp" van de Leeaan rich ling te Den
Haag hebben zich doen vertegenwoordigen
om hun oud-collega 'n laatsten groet te bren
gen. Een schat van kransen en bloemstuk-
ken dekten de groeve. Er werd niet gespro
ken. Mr\Y. L. F. Kleyn, zoon van den vaar
digen overledene, dankte in een gevoelvol
woord voor de groote deelneming.
Graaf Philippe d'Oultremont, secretaris
van de Belgische legatie te den Haag, ontving
de droeve tijding, dat zijn broeder, graaf Hen
ri d'Oudtrcmont, majoor bij het le regiment
Grenadiers in België bij een der jongste veld
slagen in Vlaanderen gesneuveld is. Ilij werd
door een kogel in het hoofd getroffen, ter
wijl hij zijne troepen ten aanval leidde.
Nederland én de oorlog.
Oe oorfogsleening.
Naar aan enkele bladen wordt gemeld,
wordt in parlementaire kringen de oppositie
tegen de plannen der Regeering om een lee
ning uit te schrijven over een vrij groot ter
mijn tot dekking van de oorlogslasten steeds
grooter. In verschillende parlementaire groe
pen gevoelt men zich meer aangetrokken tot
het door dr. Bos geopperde plan. om door het
heffen van een oorlogsbelasting, die over en
kele jaren zou kunnen worden bepaald, uit
financieele moeilijkheden te geraken.
Verbodsbepalingen van uitvoer.
Bij Kon. besluit van 4 Nov. (Stbl. no. 515,
516 en 517) is, met ingang van dien datum, ver
boden de uitvoer van;
eariumacetaat;
loodlcgeeringen;
ruwe cacaoboonen.
De Kroon behoudt zich voor dezfe verbods
bepaling tijdelijk op te heffen of in bijzon
dere gevallen daarvan ontheffing tc doen
verlecnen. (St. Ct)
Uitvoer van boter.
De Min. v. Land'b. a. i. brengt ter kennis,
dat zij die.alsnog gebruik wenschen te maken
van de gelegenheid om een certificaat B te
verkrijgen tot het uitvoeren van boter, die in
hunne magazijnen, opslagplaatsen of andere
bewaarplaatsen opgeslagen was bij het in
werking treden van het Kon. besl. van 29
Oct. (Stbl. no. 510), hun desbetreffend verzoek
uiterlijk 7 No-v. hebben in te dienen bij het
Rijks Centraal Bureau voor den uitvoer van
boter, Buitenhof 42 A, 's-Gravenihage, of bij
den Rijkszuivelinspecteur te Utrecht.
(St. Ct.)
Uitvoer van aardappelen.
Dc minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel ad interim, maakt in de Staalscrt.
bekend, dat belanghebbenden voor vergun
ning tot uitvoer van naar het buitenland ver
kochte maar niet afgeleverde aardappelen,
worden uitgenoodigd hun met buitcnlandsche
afnemers gesloten verkoopcontracten, verge
zeld van een door hen onderteekende ver
klaring, dat deze vóór 17 October j.l. zijn al-
gesloten en daarop geen aflevering heeft
plaats gehad, vóór 6 November a.s. in te
zenden bij de directie van den Landbouw te
's Gravenhage. Alsdan zal omtrent de aan
gevraagde vergunning zoo spoedig mogelijk
worden beslist. Na 6 November ontvangen
verzoeken zullen niet meer in behandeling
worden genomen.
Adressanten hebben bij de aanvrage tot
vergunning nauwkeurig te vermelden: lo. op
welke spoorwegstations zal worden ingela
den; 2o. met welke spoorwegmaatschappij
zal worden vervoerd; 3o. afzender en ge
adresseerde; 4o. douanekantoor waarover za)
worden uitgevoerd
M a i s.
Men meldt aan het Hbld. uit Rotterdam,
betreffende de Maandag gehouden inschrij
ving op 3000 ton mnis, dat is ingeschrevcD
van f 230 tot 275 per 2000 K.G.
tlaliaansche laster tegen
Nederland.
Naar aanleiding van hel feit, dat de Ita-
liaansche gezant le Den Haag, de Hertog van
Calvello, Dinsdagmiddag in een bijeenkomst
van de Vereeniging Dante Alighieri zijn af
keuring heeft uitgesproken over hetgeen in
het te Rome verschijnende blad Giornale
d'Italia was geschreven over de ontvangst
der Belgen in ons land, vernemen wij van be
voegde zijde, dat de gezant nog denzelfden
dag, waarop het schrijven in bedoelde Ro-
mensche courant in de Nederlandsche pers
vermeld werd, telegrafisch zijne regeering
had kenbaar gemankt hoe verontwaardigd
hij was over dit oordcel van den journalist
over Nederland, welks edelmoedigheid de
bewondering van de geheele wereld had op
gewekt.
Tegelijkertijd heeft de gezant den minister
van Buitenlandsche Zaken, jhr. Loudon, zijn
leedwezen betuigd over het bedoelde artikel
in de meergemelde Italiaansche courant.
Werving voor het Belgische
leger. Men meldt ons uit Den Haag:
Eenige dagen geleden heeft in de „Moni-
teur Beige" een bericht geslaan, waarbij in
het buitenland vertoevende Belgen worden
opgeroepen om als vrijwilliger dienst te ne
men in het Belgische leger. Vermoedelijk
heeft dit bericht aanleiding gegeven tot het
gerucht dat gisteren liep, als zou hier te lan
de een der Belgische consuls pogingen aan
wenden om hier vertoevende Belgen tusschen
18 en 30 jaar te bewegen in Belgischen krijgs
dienst te treden, onder bedreiging, dat zij
anders als deserteur zouden worden gestraft.
Uit de beste bron kunnen wij verzekeren,
dat dit gerucht volkomen uit de lucht is ge
grepen. en dat de betrokken consul van han
delingen in dien geest zich streng onthoudt.
Wij kunnen hieraan toevoegen, dat vanwege
de regeering en den opperbevelhebber van
land- en zeemacht alle maatregelen zijn ge
troffen om, indien mocht blijken van aanwer
ving hier te lande van Belgen of andere bui
tenlanders voor oorlogvoerende legers, een
dergelijke schennis onzer neutraliteit ter
stond tegen te gaan.
De sooiaa l-democraten en de
anti-oorlogsraad. De aideeling Am
sterdam IX van de S. D. A. P. heeft, naar
Het Volk meldt, met op één na algemeene
stemmen de volgende motie aangenomen:
de huish. vergadering van afd. Amst IX
der S. D. A. P., gehouden op Maandag 2 No
vember 1914, uil Het Volk kennis genomen
hebbende van het toetreden van eenige partij-
genootcn tot den Anli-Oorlog-Raad, waarin
een aantal burgerlijke personen van bijna
elke politieke richting zitting hebben;
van oordeel, dot die toetreding van eenige
partijgenooten noodwendig verwarring brengt
in de rijen van liet proletariaat en ontstem
ming hij een groot aantal partijgenooten moet
verwekken, wat vooral in deze dagen hoogst
ongewenscht is, doordat het de strijdkracht
van dc partij vermindert;
van oordeel, dat dc oorlog op zoodanige
wijze moet worden bestreden, dat hierdoor
het klassebcwustzijn cn het vertrouwen in het
socialisme worden versterkt,
betreurt, dat die partijgenooten die daad
ter wille van dc partij niet hebben nagelaten
en besluit deze motie te publicceren in Het
Volk.
Dc scheepvaart op de
Noordzee.
De tekst van de bekendmaking der Engel
sche admiraliteit luidt, uit de Times vertaald,
aldus
„In de afgeloopen week hcbl>en de Duit-
schers in open zee zonder regelmaat mijnen
gestrooid op den voornaamstcn handelsweg
van Amerika naar Liverpool via de Noord
kust van Ierland. Vreedzame handelsschepen
zijn dientengevolge reeds vernietigd met ver
lies van menschenlcvens. Het s.s. „Olympic"
van de White Star-lijn is louter bij geluk aan
een ramp ontkomen. Indien Engelsche krui
sers geen waarschuwingen hadden gegeven,
zouden nog meer Engelsche en onzijdige
koopvaardij- cn passagiersschepen vernield
zijn. Deze mijnen kunnen niet gelegd zijn door
een Duitsch oorlogsschip. Ze zijn gelegd door
een of ander koopvaardijschip, voerende een
onzijdige vlag, hetwelk langs den handelsweg
is komen varen als had het vreedzame han
dels-oogmerken, en dat, ten volle profijt trek
kende van de onaantastbaarheid welke neu
trale koopvaardijschepen genieten, moedwil
lig en roekeloos het leven in gevaar brengt
van allen, die de zee bevaren zonder er op te
letten of ze vriend of vijand zijn, een burger
lijk of een militair karakter aannemen.
„Het leggen van mijnen onder onzijdige
vlag, het doen van verkenningen met trei-
lers, hospitaal-schepen en neutrale vaartuigen
zijn de gewone kenmerken van den Duitschen
zee-oorlog. Onder deze omstandigheden acht
de admiraliteit, lettende op de groote belan
gen welke aan de Engelsche marine zijn toe
vertrouwd. op de veiligheid van den vreed-
zamen handel in open zee en de handhaving
van het handelsverkeer tusschen neutrale
landen binnen de grenzen van het volken
recht. het noodig uitzonderingsmaatregelen te
nemen, berekend voor de nieuwe omstandig
heden, waaronder de oorlog wordt gevoerd.
Daarom geeft zij kennis, dat de geheele
Noordzee moet worden beschouwd als mili
tair gebied. Binnen dat gebied zullen koop
vaardijschepen van alle landen, visschers-
vaartuigen en alle andere schepen aan ern
stige gevaren zijn blootgesteld wegens de mij
nen, die uitgezet zijn moeten worden en we
gens oorlogsschepen, die dag en nacht ijverig
zoeken naar verdachte vaartuigen. Alle koop
vaardijschepen en vissehersvaartuigen wor
den hierbij gewaarschuwd voor de gevaren,
die zij in dit gebied loopen behalve wanneer
zij zich strikt houden aan de aanwijzingen van
de admiraliteit. Alle pogingen zullen worden
gedaan, om deze waarschuwing ter kennis te
brengen van neutrale landen en van schepen
op zee, doch van den vijfden November af,
zoo kondigt de admiraliteit hierbij aan, zul
len alle schepen, dfe een van de noordpunt
der Hebriden over do Faroer naar IJsland ge
trokken lijn overschrijden, dat op eigen risico
doen.
Aan schepen van alle landen,
die handel wenschen te drijven
op en van Noorwegen, de Oostzee,
Denemarken en Nederland, wordt
de raad gegeven, om bij het bin
nenkomen te gaan door het En
gelsche Knnaal en Straat Dover. Daar
zal hun verder de koers worden aange
wezen, waarmede zij, voor zoover Groot-Brit-
tannië er bij betrokken is, veilig langs de
oostkust van Engeland tot Farn-eiland (luj
de Schotsehe grens) zullen kunnen gaan, van
waar, indien mogelijk, een veilige weg zal
worden aangegeven naar den vuurtoren van
LindesnSs (zuidkust van Noorwegen). Van
daar moeten zij naar het zuiden of noorden,
al naar hun bestemming zoo dicht mogelijk
onder de kust houden. Hetzelfde in omgekeer
de volgorde is toepasselijk voor schepen die
uit de Noordzee varen. Rij stipte opvolging
van deze maatregelen zullen de koopvaardij
schepen van alle landen hun bestemming vei
lig kunnen bereiken, voor zoover het Gioot-
Brittannië betreft, doch elke afwijking, zelfs
weinige mijlen van den aangeduiden koers,
kan tot noodlottige gevolgen leiden.
De vaart op de Noordzee.
Men meldi oAs uit Den Haag:
In verband met de bekendmaiking van de
Engelsche admiraliteit betreffende de bevaar
baarheid der Noordzee is ter kennis van het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken te
's-Gravenhage gebracht dat voor schepen van
de Nederlandsclie havens naar hrtt Kanaal
en omgekeerd de route blijft, welke tot nai
werd gevolgd, dit is langs de lichtschepen
Schouwenbnnk, Noord-hinder, Galloper, door
het Knockdiep en over de reedc van Duins.
Een ongeoorloofde daad?
De burgemeester van Venlo heeft bij publi
catie medegedeeld, dat hij van den luitenant
dor Pruisische grenswacht te Kaldenkirchen
het volgende schrijven ontvangen heeft:
,,In den laatsten tijd heeft het verkeer aan
de Hollandsch-Duitschc grens een steeds toe
nemend en omvang aangenomen, zoodat de
controle zeer verzwaard wordt. Vooral groen
ten- en veehandelaren maken hiervan veel
vuldig gebruik. Bovendien wordt er algemeen
over geklaagd, dat de kooplieden geen Duitsch
papiergeld willen aannemen, en wanneer zij
hot toch doen, minstens tien procent in min
dering krijgen, zoodat de Duitsche kooplie
den steeds groote schade lijden.
Daar de Hollandsche kooplui op de Duit
sche koopers en omgekeerd op elkander zijn
aangewezen, is zulk een handelwijze van de
Hollandsche kooplieden eene ongeoorloofde
daad.
Ik zal daarom vanaf 5 November a.s. geen
Hollandscli koopman meer over de grenzen
naar Duitschland binnenlaten en andere Ne
derlanders slechts dan. wanneer zij voorzien
zijn van een pas, geviseerd door oen Duitsch
consul cn uit de door hein tc vertoonen pa
pieren tevens zal blijken, dat tegen hunne
reis geen bezwaren van Duitsche zijde be
slaan en dc reis naar Duitschland beslist
noodzakelijk is.
Ik verzoek u hiervan dc inwoners van
Venlo cn van dc daarvoor in aanmerking ko
mende omgeving wel in kennis te willen
stellen."
Handel en bedrijf.
Te Noordwolde (Fr.) waar de rietmeubelen
industrie het hoofdmiddel van bestaan, se
dert eenige weken geheel stil ligt, is van par
ticuliere zijde, financieele hulp aangeboden,
om het werk te kunnen hervatten. Een fabriek
zal deze week weer aanvangen. Uit Enge
land komen weer bestellingen van deze m«n-
belen
Verlcening van bouwcrediet.
Gedeputeerde Staten van Zuid-IIolland heb
ben goedgekeurd het besluit van den gemeen
teraad te Den Haag, waarbij vijfhonderdduit
zend gulden zijn govo-tcerd om bouwonderne
mers in de tegenwoordige omstandagheder
aan bouwcrediet tc helpen.
Toepasselijke gevelsprcuk
Te Breda is in den gevel van een nieuw ge
bouwd huis aan het "Wilhelminapatrk het vol-
gend opschrift aangebracht:
..Nooit is grooter krijg aanschouwd.
Dan toen dit wxsrd gebouwd."
Anno 1914.
Het valies met groote waar
de. In den nacht van 22 op 23 October ver
toefden twee Belgische dames bij een in
woonster van Boxtel, en werd, zooals wij
meldden na hun vertrek een valies onder
het bed gevonden, dat zaken van groote
waarde bevatte; de dames zeiden dat het va
lies niet van haar was, doch dat zij het oj»
het station Vlissingen van een onbekende ge
kregen hadden. Thans is dc eigenares, een
te Vlissingen vertoevende vluchtelinge ont
dekt, en door tussehenkoms* van den com
missaris van politie aldaar werd haar het va
lies teruggegeven.
Een inbreker-moordenaar.
Gisterennacht kwam een inbreker door op.
schuiving van een raam in een eenzame ar
beiderswoning van Klaas Hogend ijk, aan de
Varkenoordschckadc bij IJsclraonde. Ilogen-
dijk sprong uil het bed en trachtte den inbre
ker te grijpen, die uit het raam sprong. Bui
ten gekomen, loste dc inbreker twee revolver
schoten, waarvan één Hogendijk in de hart-
streek trof en dadelijk doodde. Begunstigd
door den mist, ontkwam de inbreker. Hij had
in de worsteling achtergelaten een jockey-pet
en een horloge, waarin gegraveerd: A. van
Helderen, 28 April T9GQ.
Baldadigheid. Maandagavond
tegen half acht keerde dr. Offcrhaus, van
Halten per auto naar Deventer terug. Ter
hoogte van Dijkerhoek werd plotseling door
drie individuen, die daar langs den weg lie
pen, een steen naar den auto geworpen. Dc
ruit werd totaal Verbrijzeld, zoodat hel een
wonder was d-at de geneesheer, hoe wol met
glassplinters bezaaid, geen noemenswaardige
verwondingen bekwam. Het mocht den direct
door dr. Offerhaus per auto ontboden veld
wachters uit Bathmen tegen half tien geluk
ken. de aanranders aan te houden. Men
bleek een goede vangst gedaan tc hebben,
want den geheelen dag hadden zij het den
omliggendcn landbouwers al lastig gemaakt
Een hunner stond bovendien driemaal In hel
Politieblad gesignaleerd.
Van het dak gevallen. Tervii'
Dinsdagmiddag het mantelmagiazijn van (li-
firma Voss en Zonen in dc Korte Hoogstraat
te Botterdam vol stond met dames, viel eci
dienstbode, die op het dak kleedjes klopte,
door een glazen lantaarn midden in den win
kel, wat een groote consternatie verwekte
Het ongelukkige meisje werd opgenomen, en
had een schedelbreuk, terwijl verschillende
ledematen waren gebroken. Na door een lid
van het Roode Kruis voorloopig te zijn vt-
bonden is zij naar het ziekenhuis gebraci
Bij aankomst was zij echter reeds overleden.
Brand in een Rijkskrankzin-
ni g cm ge s t ich t. Te Woensel is gisteren
nacht van het in aanbouw zijnde gesticht de
machineriënloods afgebrand Dc machines
zijn alle onbruikbaar geworden- De timmer-
loods, -de kalkloods, de cemcntloods, de verf-
loods, de bergplaats voor banken, alsmede
alle gereedschappen zijn vernield. De direc-
ticloods bleef gespaard. De tcekemngen kon
den gered worden door den uitvoerder, die
het eerst op het terrein aanwezig was. Ver
der verleenden ook militairen krachtdadige
hulp.
De schade wordt op f 12 000 geschal. De
brand is vermoedelijk in de machinekamer
ontstaan. Het verbrande gedeelte Is verzekerd
bij beurspolis.
"School- en Kerknieuws.
Eigenaardig begin' Men schrijft
aan de „N. R. Ct." uit Bergschenhoek
De godsdienstoefening in de Herv. Kerk had
Her Zondag een eigenaardig begin. Nadat eert'
een der ouderlingen wegens een onaangename
bejegening van de ziide des predikanten de kerk
had verlaten, werd, toen men bezig was met den
voorzang, de schoonmaakster van de kerk ge
wenkt, op den kansel te verschijnen, waar ze
gewezen werd op het stof, dat h'-er en daar lag.
Onthutst haastte ze zich, een stofdoek te zoe
ken. Deze werd haar door den predikant uit de
handen gerukt, waarna de herder tot verbazing
der kerkbezoekers preekstoel en Jas begon of
te stoffen Daarop volgde bet gebed
De bijdrage van het spoorwegperso
neel aan het Kon. Ned. Steuncomité
Dc navolgende dienstorder wordt aan het
S S. en N. C. S.-personcel bekend gemaakt:
STEUN
V-an de S.S./N.C.S.-Steuncommissle ont
ving ik hel onderstaande schrijven:
„Utrecht, 3 November 1914.
„Namens de S-S./N. C. S.-Steuncommls-
„sie heb ik de eer U.H.Ed.G. h<A volgends
mede te deelen:
