binnenland.
j We enen, 22 Nov. (W. B) De verbonden
iegere metten den aanval in Russisch Polen
Jachtig en met succes voort. Geïsoleerde
.tegenaanvallen ran den vijand werden afge-
•dagen. Tot dusver maakten de Oostenrijks ch-
Hongaarsche troepen meer dan 15,000 gevan
genen.
Ook ten westen rvan Dunajee en in de har-
pathen zijn vrij groote gevechten in gang.
Petersburg, 22 Nov. (Telegraafagient-
gchap.) Mededeeling van den gencralen stal
Aan den opperbevelhebber.
Het gevecht tJusschen de Weichsel en War-
ihe duurt met de uiterste verwoedheid voort.
Wij behaalden eenige partieele voordeelen.
<De gevechten op het front CzenstochauKra-
kau brachten volstrekt geene verandering
Van beteekenis. Wij maakten 2000 gevange
nen en namen mitrailleuses.
In Galicië ontruimden de Oostenrijkers on
der den druk van onze troepen, Nowy-Sandor.
Weenen, 22 Nov. (W. B.) Officieel be
ticht van het zuidelijke oorlogstooneel.
Sterke afdeclingen van het eigen leger zijn
de Kolubara reeds overgegaan; maar de tegen
stander biedt nog verzet in verscheidene goed
gekozen versterkte stellingen. Groote patrouil
les maakten in de beide laatste dagen weder
24-10 gevangenen. Het geheele aantal der
gedurende de gevechten sedert 6 November
gemaakte gevangenen bedraagt 13 000.
Konstantinopel, 21 Nov. (W. B.)
Officieel bericht uit het hoofdkwartier.
De kruiser Ilamidieh bombardeerde en ver
nielde gisteren de Russische petroleumdepöts
en het station voor draadloozc telegrafie in
fTuapose, e»ene plaats in de huurt van Nowo-
rossysk (noordoostkust van de Zwarte zee.)
Een herig gevecht, dat negen uren duur
de. heeft den lSen plaats gehad tussclien de
Engelschen en onze troepen in het gebied
van den Sjatt-el-Arab. De verliezen van den
vijand zij<n aanzienlijk. Den van de gevan
gen genomen Engjclschcn verklaarde, dat de
opperbevelhebber van de Engelsche troepen
rich ook onder de gewonden bevindt.
Een van onze door de kanonneerboot Mar-
mara'ss afgevuurde projectielen trol ecne En
gelsche kanonneerboot en veroorzaakte daar
op eene ontploffing. Bijzonderheden van de-
zon strijd ontbreken nog.
Konstantinopel, 22 Nov. fW. B.)
Officieele mededeeling van het hoofdkwartier.
De Turksche troepen zijn bij het Suezkanaal
aangekomen. In een gevecht bij Kentara zijn
de Engelschen geslagen; zij namen onder
sterke verhezen de vlucht.
Tweede telegram. Uitvoeriger me
dedeeling uit het hoofdkwartier. Met Gods
hulp kwamen onze troepen aan het Suezka
naal. In gevechten, die tusschen Katasa en
Kertcbe, 30 KM. ten oosten van het kanaal, en
bij Kentara aan het kanaal zelf plaats had
den, vielen de Engelsohe kapitein Wilson,
een luitenant en vele soldaten; zeer velen
werden gewond en wij maakten vrijwat ge
vangenen. De Engelsche troepen trokken zich
ter,ug in ongeregelde vlucht. De Engelsche
kameelruiters en de bij de voorposten aan
wezige gendarmes, die tot dusver in Engel
schen dienst waren, gaven zich over.
Londen, 22 Nov. (R.) Mededeeling van
het persbureau. Een klein voorpostengevecht
heeft plaats gehad in Egypte tusschen den
vijand en het kanieelkorps van Bekanir. Dit
korps streed flink en doodde een aantal vij
anden. Onze verliezen zijn 13 man vermist.
Konstantinopel, 22 Nov. (W. B.)
Mededeeling van het hoofdkwartier. Ten ge-
volgje van onzen aanval op de Russische
strijdkrachten, die in het dal van de Moerad
rivier voorwaarts wilden rukken, namen de
iBkissen dc vlucht onder zeer zware verhe
zen. Wij namen drie stukken veldgeschut.
Konstantinopel 21 Nov. (W. B.) De
Turksche regoering heeft den Engelschen
spoorweg Smyrna— Aidin in beslag genomen,
die eigendom is van eene Engelsche maat
schappij, welker concessie in den afgeloopen
zomer verlengd werd. Hierbij wordt opge
merkt, dat de Porie op deze wijze vergeflding
uitoefent tegen Engeland voor de inbeslagne
ming van twee Dreadnoughts, de inlijving
van Cyprus en de schending van den staat van
Egypte.
Japan heeft aangeboden de eilanden, die
het gedurende den oorlog bezet heeft in de
noordelijke Pacific, over tc doen aan Austra
lië. De Daily News roemt dit aanbod als bui
tengewoon edelmoedig en eervol en meent,
dat het belangrijk zal bijdragen om veel van
de vrees en ongerustheid weg te nemen, die
niet onnatuurlijk gevoeld werden, toen Japan
mede ten strijde trok.
Friedrichshafen, 21 Nov. (W. B.)
Tot aanvulling van het reeds medegedeelde
over den aanslag op de Zeppelin-werf, wordt
bericht: Omstreeks een uur in den namiddag
verscheen twee Engelsche vliegtuigen boven
de stad, die trachtten een aanval uit te voeren
op de luchtschipwerf. Een vliegtuig, dat om
streeks 400 Meter boven de hal rond vloog, kon
spoedig door het ballon-afweercommando
met shrapnell- en machinegeweervuur neer
geschoten worden. Het andere vliegtuig, dat
zich op eene tamelijk groote hoogte hield en
herhaalde malen om de hal heenvloog, slaagde
er in te ontkomen; volgens eene latere, nog
onbevestigde mededeeling moet het in het
meer van Constanz zijn gevallen. Zijne vliege
niers wierpen vijf bommen naar beneden, die
gedeeltelijk zeer dicht bij de hal insloegen.
Twee huizen in de stad zijn beschadigd; een
man werd gedood, ecne vrouw gewond.
Dc vliegenier, die het neergeschoten vlieg
tuig bestuurde, een Engelsche marine-officier,
werd zwaar gewond naar het ziekenhuis ge
bracht. De inrichtingen van de Zeppelinwerf
zijn niet beschadigd.
Tweede telegram. De vliegenier van
het neergeschoten vliegtuig is aan het hoofd
en aan de hand zwaar gewond. De man, die
door de naar beneden geworpen bommen
werd gedood, is een in Zwitserland geboren
kleermakersknecht.
Het vermoeden, dat de tweede vliegenier in
het meer van Constanz is verdronken, is niet
bevestigd. Hij wierp op eene vrij lage vlucht
over Manjell bommen neer, die zonder uitwer
king bleven.
1 Berlijn, 21 Nov. (W. B.) Graaf Tisia
wend heden in het Duitsche groote hoofd
kwartier door den keazer in eene Langdu
rige audiëntie ontvangen en later genoodiad
aan skeizers taiel. Graaf Tlsza had ver
scheidene gesprekken met d"en rijkskanselier
en met den staatssecretaris van buitenland-
sche zaken.
Pretoria, 21 Nov. (R.) Een officieel
communiqué houdt in, dat de opstand ineen
zakt. Dagelijks komen* rebellen in grooten
getale in onderwerping. Heden gaven twee
zonen van de Wet zich over.
Pretoria, 23 Nov. (R.) Officieel be
richt. De regeeringstroepen vervolgen steeds
hevig de Wet en 25 man, die het overschot zijn
van zijn commando.
O 11 a w a, 2 1 Nov. (R.) De minister Bor
den heeft aangekondigd, dat Canada nog
50.000 man zal mobüiseeren. Canada zal dus
vóór het einde van het jaar 108,000 man on
der de wapenen hebben.
Tweede telegram. Boven en behalve
de uitrusting van een tweede contingent voor
den overzeeschen dienst en de voorziening in
de noodige versterkingen tot aanvulling van
geleden verliezen, heeft de Canadeesche re
geering besloten voortdurend 50.000 man on-
de wapenen te houden in plaats van 30,000.
Piriey, de gevolmachtigde vertegenwoordi
ger van Canada in Engeland, verklaarde in
eene vergadering te Ashlon under Lvne, waar
hij als spreker optrad, dat Canada tot het
einde toe zal voortgaan met het zenden van
contingenten.
Petersburg, 21 Nov. (Telegraaf-agient-
schap.) De emir van Bokhara heeft eene gift
van een mLLlioen roebels geschonken, die
zullen worden verdeeld naar het goedvin
den van den azaar voor oorlogsbehoeften
en voor hulp aan zieke of gewonde solda
ten.
Berlijn, 21 Nov. (W. B.) Behalve de
reeds gemelde gill van 375,000 mank is nog
een gelijk bedrag ontvangen als oorlogsga\e
van de Duitschers en de vrienden der Duit-
schers in Argentinië tot leniging van den
oorlogsnood, zoodat de bijdragen uit Argen
tinië in 't geheel 750.000 mark bedragen.
Berlijn,21 Nov. (W. B.) De geheime
bouwraad dr. Emil Rathenau verzoekt om be
kendmaking van de volgende verklaring: Te
genover de door de Times verspreide bewe
ring van een, naar gezegd wordt, uit Kopen
hagen afkomstigen zegsman, dat ik met het
oog op den gestaakten toevoer van kjper en
petroleum twijfel zou hebben uitgedrukt aan
de overwinning van Duitschland, verklaar ik,
dat ik, zooals van zelf spreekt, nooit zulk eene
bewering tegenover iemand heb uitgesproken.
Integendeel heeft Duitschland voor de behoef
ten, tot welker bevrediging koper en petro
leum dienen, voldoende gezorgd. De belemme
ring van den toevoer door Engeland treedt
in beteekenis geheel op den achtergrond bij
de feiten, waarop mijn vertrouwen steunt, dat
Duitschland uit den oorlog sterk en zegevie
rend te voorschijn zal komen.
Berlijn, 21 Nov. (Björnson). Te Singa
pore bevinden zich, naar gemeld wordt, 150
mansch ppen van de Emden in krijgsgevan
genschap.
Berlijn, 21 Nov. (W. B.) Een bijzondere
correspondent van de Lokal anzeiger bericht
uit Roosendaal:
Eergisteren werden in Breda zeven Bel
gische officieren, die gedeserteerd waren, ge-
interneerd. Zij behoorden tot het 2e infante-
rie-regiment en waren den 5en November door
koning Albert met het ridderkruis van de
Leopoldsorde begiftigd. Op de vraag, die hun
door landslieden werd gedaan waarom zij
de gelederen, waarin zij zoo dapper hadden
gestreden, verheten, antwoordde een van de
officieren: Omdat wij er genoeg van hebben
onze soldaten ter wille van de harllooze,
slechts voor hunne eigen huid bezorgJc Brit
ten in het vuur te jagen. Wij hebben zelf onze
manschappen aangeraden te desertecrcn. liet
is eene misdaad de mcnschen voor een hersen
schim op te offeren. Men moet niet gelooven,
dat de koning instemt met het neersabelen
van zijne brave Belgen. Maar wat moet hij
doen? Sedert zijne laatste samenkomst met
Poincaré heeft hij zich en zijn land aan de
Transchen en Engelschen verkocht. Hij is
heden een slaaf, geen heerscher meer. Hetzij
de Duitschers uit België verdreven worden
of niet, met ons vrije vaderland is het voor
goed gedaan. Gelooft toch niet, dat het nieuwe
België onafhankelijk zal zijn. Wij zijn ver
kocht en verraden.
Londen, 22 Nov. (R.) In Douglas, op
het eiland Man, heeft eene schouwing plaats
gehad van de lijken van vijf vreemdelingen,
die gedood zijn bij een oproer, dat "crleden
Donderdag heeft plaats gehad. 21)00 gevange
nen, die in de groote eetzaabbijeen waren, vie
len op een gegeven teeken de bewakers aan
met het doel te ontvluchten. De bewakers
vuurden in de lucht; maar toen daardoor het
oproer niet werd gesmoord, schoten zij een
tweeden keer met scherp. Vier vreemdelingen
vielen dood of doodelijk gewond neer; twaall
anderen werden zwaar gewond naar het hos
pitaal gebracht. De overige gevangenen gaven
zich daarop over. Een man, die op het dak
was geklommen om te vluchten, viel naar
beneden en brak den schedel.
Het onderzoek wordt voortgezet.
Frankfort a/M., 21 Nov. De Frankf.
Ztg. berioht uit Athene:Van verscheidene
handelshuizen en banken komen klachten,
dat brieven naar Duitschland. vooral aan
banken en aanzienlijke firma's, teruggezon
den worden met de mededeeling, gedrukt op
de voorzijde: „Geopend door den censor"
en op de achterzijde: „Onbestelbaar". Men
hoeft hier te doen met eene bemoeiing van
Engelsche schepen in de Adriatische zee, die
in overeenstemming met de politiek van hun
ne regcering de handels- en financieele be
trekkingen üusschen Griekenland en Duitsch
land willen onderbinden en met dat doel wil
lekeurig postzakken op neutrale Grieksche
schepen open maken.
Washington, 21 Nov. (R.) De kapi
tein van de Tennessee heeft gerapporteerd,
dat het vuren op de sloep van de Tennessee
in de haven van Smyrna geene vijandige
daad was.
Tweede telegram. De Turksche re
geering heeft vrijwillig ophelderingen gicge-
ven over het incident in Smyrna. In xegee-
ringskrinjgen worden deze ophelderingen als
bevredigend beschouwd.
Toronto, 21 No nr. (R.) In eene verga
dering van vertegenwoordiger» van veertien
Canadeesche banken werd besloten, dat ieder»
bank zal inschrijven voor de BriSsche natio
nale oorlogsleening als uitdrukking van het
besluit der Canadeezen om te helpen tot het
brengen van den oorlog tot een goed einde.
Men verwacht, dat het gezamenlijke bedrag
van hunne inschrijvingen 20 mfillioen dol
lars zal zijn.
Rusland.
Petersburg, 21 Nov. (R.) Do politie
heeft een inval gedaan in eene vergadering
van socialisten, waaronder vijf leden van de
rijksdoemia, die in de buurt van Petersburg
gehouden werd. Alle deelnemers zullen wor
den vervolgd wegens samenzwering tjegeu
do regeering.
Verspreide Berichten.
Poincaré en Koning Albert.
Op den naamdag van Koning Albert van
België heefit president Poincaré hem een tele
gram van gelukwensching gezonden, waarin
deze zinsnede voorkomt:
,,Ik hernieuw de verzekering, dat Frankrijk
evenals zijn bondgenooten vast besloten Is de
wapens niet neder te leggen alvo
rens definitief herstel van het geschonden
recht en onwrikbare waarborgen voor den
vrede te hebben verkregen".
Koning Albert's naamdag te Ant
werpen herdacht.
Naar de correspondent van De Tijd te
Antwerpen mededeelt, is de naamdag van
koning Albert ook te Antwenpen niet onopge-
merff. voorbijgegaan. Den 14-den dezer heeft
Louis Franck er b'.ï "het begin van de vergade
ring der intercommunale commissie de vol
gende toespraak gehouden, die door de leden
der commissie staande werd aangehoord
„Op den vooravond van den 15en, geloof ik,
dat ik de gevoelens van iedereen hier aanwe
zig beantwoord, als ik van uit de verte en
over de grens aan onzen geliefden Koning, in
deec dramatische ornjsiandagihcttlen. de uit
drukking onzer diepgevoelde wnardeering en
onzer innige gene eenheid met onze hartc-
lijkste wenccben toestuur.
,,Dit stadhuis is gebouwd door vrije man
nen; wat ook de toestand van heden zij het
is nog altijd bewoond door vrije mannen, wier
gevoelens van gehechtheid aan het vader
land, wier waardigheid en onafhankelijkheid
door geon uitwendige omstandigheden ge
broken zijn.
Hoe treurig de tiiden ook zijn. er is toch
veel dot in de froeh^mri hoop geeft. Het is het
gedrag van ons volk en van ons leger; het is
het gedrag en de houding van onzen Vorst,
die getoond beeft niet alleen de eerste te zijn
in rang en eer. maar ook de eerste te zijn in
het gevaar. (Toejuichingen).
„Mogen de gevoelens van onze toewijding
trots dc stoffelijke middelen van mededeeMng,
dlïe ons falen. Hem en ook Ha-rc gratievolle
Majesteit, onze geliefde en hoog vcreetrde
Vorstin bereiken.
„"Wij denken aan Hen met de gevoelens van
onze voorouders van de lGo eeuw: Den Ko
ning trouw tot aan den bedelzak 1" (Toe-
ju iriiin-geih).
Over de Inundatie van de Yser.
Over de inundatie van de User waren tot
dusver twee geruchten loopende. Het eene be
weerde. dat een historie-minnend burger der
stad door oude processtukken over de streek
wist, hoe de overstrooming opzettelijk kon
aangebracht worden, 't andere gerucht be
weerde, dat de inundatie te danken was aan
't initiatief van den hoofdsluiswachter. Het
tweede blh'kt waar te zijn. De correspondent
der Tel. te Sluis vernam, dat inderdaad de
hoofdsluiswachter van Nieuwooort. die 't ka-
nalenslelsel op zijn duimpje kent, het voorstel
deed, 't gebied ten "Westen der rivier onder
water te steken, zooals men in Vlaanderen
zegt. Zijn plan werd uitgevoerd, maar op mo
derne wiize: dat is door geschut. Men ver
sterkte den spoordijk Dixmuiden— Nieuw-
poort en schoot bressen in den rechler rivier
dijk, met 't bekende gevolg. De sluiswachter
werd met de Leopoldsorde gedecoreerd,
Teruggezonden
adeldomsbrieven.
De Parilsche Rothschilds hebben keizer
Frans Jozef de hun verleende brieven van
adeldom teruggezonden.
De strijd in Noord-Fra nkrijk.
Aan de Times word op 20 Nov. o.a. het
volgende geseind (blijkens een telegram 'van
de N. R. Ct.):
In dc buurt van La Bassée is de strijd zeer
hevig geweest. Dc Indische divisies waren
verscheidene dagen in het vuur en hadden
een verschrikkeüijken aanval te doorstaan.
Ilun gelederen dunden bij den dag door bet
zeer moorddadige vuur van het zware geschut
en de machinegeweren. Onder deze omstan
digheden hadden zij weinig kan6 hun be
kwaamheid in de strijdwijze te toonen, waar-
med zij het meest uitrichten: bajonet- eo
nachtelijke sluipaanvallen.
Toch zijn er op deze wijze wonderen ver
richt. Een compagnie Goerkha's had op een
dag buitengewoon veel last van het vuur uit
één Duitsche verschansing op ongeveer 200
yards afstand met eer mitrailleur aan elk
van de uileinden. Om «r een eind aan te ma
ken slopen vier mannen opongemerkt tegen
den nacht uit de loopgraven en verdwenen in
de duisternis.
Een uur ging voorbij, twee, drie uren, niets
gebeurde. Vlak voor het aanbreken van den
morgen echter klonk een kreet van ontzetting
uit de Duitsche linie, vermengd met uitroepen
en schoten.
Na een minuut vechtcns in het donker te
gen een onzichtbaren vijand, die zonder te
worden gezien, zijn japen en steken uitdeel
de, werden de Duiitschers door een paniek
aangegrepen en sloegen zij op de vlucht.
Langs het geheele front brak het geweervuur
los, doch de vier gelukkige Goerkha's kwa
men ongedeerd bij hun makkers terug.
Toen de dageraad lichtte, lag de Duitsche
loopgraaf verlaten. Alleen de twee zwijgende
mitrailleurs stonden daar en verder lagen er
15 bloedende lichamen, van de verdedigers
«net gapende wonden.
De Indische regimenten hebben zeer rede
lijk werk gedaan, doch de verliezen zijn aan
zienlijk geweest. Een merkwaardig -groot ge
deelte van de manschappen is buiten gevecht
(gesteld door wonden in de linkerhand. Een
aan het hospitaal komende veld ambulance
is «ome geheel met dergelijke gewonden bezet
Men moet de reden daarvan 4d de ge
woonte van den Indischen soldaat, om zijn
geve er-te ondersteunen in de vork van zijn
duim en wijsvinger, waarbij de palan van de
hand wordt uitgespreid.
Eveneens aan de Times werd uit Noord-
Frankrijk cp 20 Nov. geseind
Er is weinig nieuws van het front. Beide
partijen schijnen oen wapenstilstand te willen
in acht nemen. Een zware lcanonnadc wordt
nog onderhouden, doch er is geen belangrijke
verandering in den toestond op het noorde
lijke gevechtsterrein.
..De stellingen der bondgenooten zijn nooit
zoo veilig geweest als op het oogenblik. Men
heeft het mogelijk geacht, den officieren en
manschappen, die vele weken hadden ge
vochten en dringend rust behoefden, verlof
le geven. Re heb enkele van de officieren, die
zoo gelukkig waren geweest, gesproken. Zij
waren zeer opgewekt en glunderden als
schooljongens, die met Kerstmis naar huis
gaan".
De verliezen der Britse he
marine.
In het Lagerhuis heeft minister Churchill
meegedeeld, dat de marine in den oorlog reeds
de volgende verliezen heeft geleden: aan doo-
den 222 officieren en 3455 manschappen, aan
gewonden 37 officieren en 428 manschappen,
aan vermisten 5 officieren en 1 matroos.
Totaal dus 264 officieren en 3881 manschap
pen. In deze cijfers zijn niet begrepen de op
varenden van de „Good Hope". Bii de verlie
zen van de marine moeten dan nog gerekend
de in ons land geïnterneerde officieren en
mannen van de Royal Navan Division.
Het woord van eer.
De „Ncw-York Herald'' deelt mede, dat
tien officieren van den Duitschen hulpkruiser
„Kaiser Wilhelm der Grosse" die op Las Pal-
mas (Kanarische eilanden) geïnterneerd wa
ren, van daar zijn ontvlucht. Deze officieren,
aan wie op hun eerewoord dat ze niet zou
den vluchten meer vrijheid was toegestaan
dan aan andere geïnterneerden, zouden ont
snapt zijn aan boord van een Nedcrlandsch
stoomschip, waar ze zich, als stokers ver
momd, hadden laten aanmonsteren.
Uit de loopgraven.
Een brief van een officier uit de loopgra
ven, door de „Köln. Ztg." medegedeeld, geeft
de volgende schets van het leven aan het
front:
„Gij moet u vooral niet voorstellen, dat wij
daar in de loopgraven niets doen, dan van
den morgen tot den avond wachten op de
dingen, die komen zullen. Nu moet een Fran-
sche aanval worden afgeweerd, rechts, links,
recht vooruit; dau met groote afdeelingen
worden verkend; dan de vijand, om zijn
nachtrust te storen, worden aangevaren, dan
weder de kameraden in vooruitgeschoven
loopgraven worden afgelost kortom een
arbeid zonder einde. En dat is heel goed, want
werkloosheid zou ons verslappen. Onlangs
hebben wij onze verdedigende stelling, na het
ontruimen van een voor ons front gelegen
boschje, wat vooruit geLracht. Thans liggen
wij in dat boschje, en onze positie hier is wat
aangenamer dan dc vorige, daar wij ons over-
da« ook buiten de loopgraven kunnen bewe
gen, zonder door den vü»pd te worden ge
zien. Dan krijgt men ten minste riet zulke
stijve kniecn, en is het leven wat minder ver
velend. In de vroegere stelling kon bii dag
niemand zich buiten de loopgraaf wagen, want
clan kwamen dadelijk Fransche granaten, en
daar zijn wij niets op gesteld.
„Artillerievuur is over het geheel verschrik
kelijk. Er behoort ijzeren wil en zelfbedwang
toe, om het te verdragen. Reeds het gesuis
dat het projectiel bij den tocht door de lucht
en bij het springen veroorzaakt, maakt iemand
dol. Het ergste is echter, dat wij, arme infan
teristen, tegenover de artillerie volkomen
weerloos zijn. Want die blijft buiten gezichts-
cn schootsafstand. Daartegen is het infanterie-
gevecht kinderspel: hierin heeft men den
vijand tegenover zich en kan men terugschie
ten.
„Wat de verzorging in dc loopgraven aan
gaat, wij krijgen gewoonlijk eenmaal daags
warm eten, tegen den avond, als door de duis
ternis het rondbrengen van het eten minder
gevaarlijk is. Wij wennen er wel aan. dat wij
soms wekenlang geen gelegenheid hebben ons
te wasschen; wij vegen het vuil maar wat weg
en tegen ongedierte verschaft de geneeskun
dige dienst ons insectenpoeder.
„Ondanks alle ontberingen, hoort men
slechts zelden morren of klagen. Liever zou
den wij den vijand in den o^en slag tegemoet
trekken; maar ieder van ons gevoelt, dat ook
dit afmattende afwachten, in een toestand vol
nood en ontbering, noodig is voor het behalen
der overwinning, en ook d t eischt mannelijke
kracht, heldenmoed, ziclesterkte."
Aan een brief van een Fransoh soldaat ont
leent de Temps o.a. het volgende:
Het leven dat wij sedert zes dagen lijden
is afsdh/uwelijk. Gaten in de vochtige aarde,
waar men in eet, slaapt en vooral waakt en
heit is niet voorzichtig er uit te gaan, om
welke reden ook, want de Duitschers schie
ten en ze Ifiggien op vijf- tot zeshonderd meter
afstand in hun loopgraven, waarvan wij de
jujiste plaats niet kennen, evenmin als zij de
onze, goddankl Als wij over en weer eikaars
plaats wisten, wat zou het dan granaten re-
genen- Toch komen er nog dikwijls genoeg
en dan verbergen we ons zoo goed mogelijk
in de gaten en soms boort men plotseling
een gekwetste schreeuwen en hluiLen. Elke
twee, drie, soms vijf of zes dagen worden
we door andere troepen afgelost. Dat gebeurt
dan 's nachts in alle stilte, want als de Duit
schers iets hooren of iets vermoeden, laten
ze de kogels hagelen. *s Nachts ook probeert
men wat levensmiddelen in de loopgraaf biD
nen te brengen: wat brood en een stukje
gekookt vleesch per man en kofüe, die na
tuurlijk koud aankomt. Er mag geen vuur
gemaakt worden en 's nachts is het rooken
verboden. De vlam van een lucifer kan ons
verraden.
Oorlog is niet mooi, oorlog is afschuwelijk.
Zelfs de moed is niet schitterend, want hij
is passief. Sedert den 20en, toen ik voor het
eerst het vuur gezien heb (en hoel) heb ik
aan heel verschillende verrichtingen deelge
nomen. Ik ben afschuwelijk beschoten, lk heb
meegedaan aan den aanval op e>en alk dief at
dorp in het vlakke Belgtische land, ik heb
een aanval gedaan op loopgraven van den
vijand en mijn legimient heeft zeer zware
verkeaeo geleden. En met dal al heb ik «naar
één koer Duitacheiw gezien bij een verken
ningstocht, dioo ik aanvoerde: grijze sciiini-
men achter een heg, op misschien honderd
meter afs-and. die ons hadden wil.en verras
sen en die wij op cc vlucht gejaagd hebben
liet is de onzichtbare dood; dc kogels flui
ten je zachtjes hun moordenaarsliedjc om
dc ooren, granaten vliegen met groot geraas
door de lucht en richtten ellendige verwoes
tingen aan. Wie zijn zenuwen in bedwang
houdt, maakt een goed figuur, maar 't is een
passieve moed. Bajonetcharges zijn zeld
zaam, ze komen eigenlijk slechts in geval van
verrassing voor.
••Bang ben ik gelukkig nog niet ge veest,
ook niet toen vier dagen geleden een granaat
den top wegsloeg uit een wilgeboom, waar ik
plat op mijn bi/ik onder lag en waarvan ik
den slam met mijne hand vast had. Een wilg
is niet hoog! Maar ijdcl ben ik er niet om; T
is een kwestie van temperament en even
wichtigheid on misschien ook een beetje
(niet veel) van wil.
De Staatscourant van Zondag 22 en
Maandag 23 November bevat o.a. <de volgende
Koninklijke besluiten
aan den rijkswalerstaatingeniour 3c klasse
Ph. van der Breggen te 's-Gravenhagc is voor
5 jaar verlof verleend wegens vertrek naar
Curasao
eervol ontslagen wegens lichamelijke on
geschiktheid dr. F. Wijdenes Spaans, laatste
lijk oudst aangewezen stadsgeneesheer te
Soerabaja
benoemd bot officier van gezondheid le kl.
J. P. Bijl en H. Vecmstna, thans id. 2c klasse;
benoemd tot tijdelijk paardenarts 2e kl. de
landweerplichtige sergeant G. W. Brink van
het 1" regiment; idem de soldaat W. F Brink
van het 10e bataljon landweer-infanteric cn
de veearts G. Post
opnieuw eervol ontslagen op aanvrage mei
den rang van kolonel de gepensionneerde
lnitenanl-koloncl-kwartiermeester C. A. Hcs-
husius, die met 1 Augustus jl. in dienst gesteld
was
benoemd tot adjunct-inspecteur van de
scheepvaart te 's-Graverriage C. A. G. van dei-
Room. eerste officier bij de kweekschool voor
zeevaart te Amsterdam
H. M. de Koningin-Moeder heeft een graf
krans laten afgeven aan het sterfhuis van den
president van dt Iloogen Raad, jhr. mr. La-
man Trip.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden heeft
aan het sterfhuis van den Iloogen Raad Jhr.
Laman Trip een grafkeus laten afgeven.
O n d e r w ij s-i n e e n s c h a k c 1 i n g
Het weekblad voor gymnasiaal en middolbaai
onderwijs meldt, dat dc onderwijs-ontwerpen
(incenschakclingsontwerpen) hoogstwaar
schijnlijk buitengewone omstandigheden
voorbehouden in het vroege voorjaar in de
afdeelingen der Tweede Kamer onderzocht
zullen worden.
Jhr. S. Laman Trip. t Met betrek
king tot de loopbaan van jhr. mr. S. Lamar
Trip. wordt nog herinnerd, dat hij een be
langrijk aandeel heeft gehad in dc berechting
Yan <Le bekende zaak van de gebroeders Ho
gerhuis, in revisie. Aan hem toch werd dooi
den Hoogen Raad opgedragen om, als raads
heer-commissaris, een onderzoek in die zaak
in te stellen en dientengevolge werden door
hem indertijd in bet gebouw van den Hoogen
Raad de verhooren afgenomen van de opge
roepen ge'uigcn. Ook heeft hij-in verband mei
gemelde zaak te Leeuwarden een onderzoek
geleid waarhij bii werd bijgestaan door nu
wijlen mr. ïïrmerins destijds su hst buut-grif
fier bij den Hoogen' Raad
Nederland en de ooplog.
Uitvoerverbod.
De uitvoer ven zwavelzure ammonia is van
af heden verboden.
De uitvoerrechten.
De Vcreenicing van Nederl. Werkgevers
heeft tot de Tweede Kamer het verzoek ge
richt, het wetsontwerp tot heffing van uit
voerrechten niet aan te nemen.
Dreigend theegebrek.
De Londensche correspondent van de „N.
Rott. Ct." seint, dat de Brilsche receerin* een
verbod heeft uitgevaardigd van uitvoer van
thee naar alle havens op het vasteland van
Europa, met uitzondering van die in de met
Engeland in den oorlog verbonden stalen
Span-e en Portugal.
Aardappelen en aardappel
meel.
Behalve de commission, welke reeds be
noemd zijn of zullen worden: 1. voor Fries
land, 2. voor Groningen, Drente en Overijssel,
3. voor Zeeland, 4. voor Limburg, lot het ver-
leenen van consenten voor den uitvoer van
aardappelen, welke niet duurzaam zijn en die
dus voor de binnenlandsche consumptie niel
kunnen worden opgelegd, heeft de minister
van Landibouw, Nijverheid en Handel eene
commissie ingesteld, om de moeilijkheden op
te lossen, welke gerezen zijn t-isschen de par
ticuliere aardappelmeelfabrieken en de land
bouwers, die aan die fabrieken moeten leve
ren.
Overplaatsingen.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht, generaal Snijders, zond aan ,.De Sol
datenkrant" het volgende schrijven
„Bij mij komen tal van verzoeken in om rui
ling van standplaats tussclien militairen on
derling, sommige daarvan met instemmend
advies der betrokken autoriteiten
„Ten bewijze welken omvang deze bewe
ging reeds heeft verkregen, at rekke, dat in
elke Soldatenkrant in die van 15 Novem
ber IJ. niet minder dan 27 oproepingen
voorkomen van militairen, d'ie een rang- en
warpengeiwot zoeken om mede tc ruilen, niet
zelden onder aanbod van geldelijke vergoe
ding.
„In verband hiermede breng ik onder de
aandacht van autoriteiten, dat door de rui
lingen en daaruit voortvloeiende overplaat
singen, het verband der afdeelingen, voort
spruitende uit de localiseering der militia en
ontwikkeld door de eerste opleiding en den
voortgezetJten dienst, wordt verbroken; de
plaatselijke bekendheid der betrokken perso
nen verloren gaat en nooddooze adminLlra-
tieve h^hirruTirfrintftin worden veroorzaakt.
