BINNENLAND.
Verspreide Berichten.
frankrijk daarop de vijandelijkheden door
Iroepen en schepen naar onze grenzen te zen
den. Daarom heb ik den oorlogstoestand ten
Opzichte van die mogendheden afgekondigd.
fc)aar de noodzakelijkheid ons dwong gewa
penderhand de politiek van vernietiging af te
weren die Rusland, Frankrijk en Engeland te
■ellen tijde jegens de Islamietische wereld heb
ben toegepast en welke het karakter aannam
van godsdienstvervolging, heb ik, in! overeen-
ftemming met de betrokken Fetwa's alle Mu
zelmannen opgeroepen tot den heiligen oor
log tegen die mogendheden en diegenen, welke
hen mochten bijslaan.
Ik ben overtuigd dat onze strijdkrachten te
Jand en ter zee schitterende overwinningen in
Azië en Afrika zullen toevoegen aan de over
winningen, door de roemrijke legers van
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije op onze.
.gemeenschappelijke vijanden behaald.
De bizondere voorrechten, die onze regee-
Ting voorheen aan vreemdelingen verleende,
hebben mettertijd een schadelijken, tegen onze
gouvereiniteitsrechten gerichten vorm aange
nomen. Ik heb mitsdien de intrekking deze
voorrechten, die onder den naam „capitula
ties" worden samengevat, gelas'.
Met voldoening constateer ik. dat de betrek
kingen van Turkije tot de staten, d" aan den
oorlog nie<t deelnomen, oprecht vriendschap
pelijk is. In het bizonder mot onzen nabuur
Bulgarije.
Na het vertrek van het hof en het corps
diplomatique begon de zitting, die geleid
werd door Halil Roy. die vroeger ook voor
zitter is geweest. Hij herinnerde in zijne ope
ningsrede er aan. dat Turkije tot dezen oor
log gedwongen is. De oorlog van heden geldt
niet de oplossing van eene enkele kwestie,
niet het herstel van de aangevallen nationale
eer: het is geen voorbijgaande oorlog tot ver
dediging van eene provincie, maar een strijd
om hel bestaan. Daarom moeten wij volhar
den totdat wii ons een duurzamen vrede heb
ben verzekerd.
Berlijn, 14 Dec. (W. B.) De nieuwe gou
verneur-generaal van België, generaal von
Bissing, liet zich tegenover een vertegenwoor
diger van de Hamburgische Correspondent
eldus uit: Ik wil orde en rust handhaven in
dil land, dat de basis van de operatiën van
onze troepen is geworden. Ons leger moet
welen, dat in zijn rug orde lieerscht, opdat
Let ten allen tijde den blik vrij en uitsluitend
naar voren zal behoeven te richten. Ik hoop
)ók, hand in hand met hel burgerlijke bestuur
veel te kunnen doen voor den economischen
toestand. Toen Zijne Majesteit mij lot gouver
neur-generaal benoemde, drukte hij mij met
bijzonderen nadruk op het hart, alles te doen
om de zwakken in België te helpen en hen op
ie beuren.
Berlijn. 14 Dec. (W. B.) Officieel be
richt. Dc Nordd. Allg. Zeitung schrijft over
.Engelands spel met de onzijdigheid van Bel
gië: Voor de Fngelsch-Beigische medeplichtig
heid zijn nieuwe zwaarwichtige schuldbewij
zen gevonden. Eenigen tijd geleden werd in
Brussel de Engelsche gezantschapssecretaris
Grant "Watson gevangen genomen, die in het
Engelsche gezantschapsgebouw gebleven was
en onlangs werd betrapt bij eene poging om
fctukken, die hij ongemerkt uit het gebouw had
weggevoerd, te verdonkeremanen. Daaronder
bevonden zich stukken met gegevens van den
allerihtiemsten aard over de Belgische mobi
lisatie en de verdediging van Antwerpen uit
de jaren 1913—1914, circulaires aan de hoo-
gtre Belgische bevelhebbers met de handtee-
kening in facsimile van den Belgischen minis
ter van oorlog en van den chef van den gene-
raien staf en aanteekeningen over eene com
missie-vergadering voor het opmaken van
eene verplogingsbasis ten behoeve van Ant
werpen van 21 Mei 1913.
liet feit. dat deze stukken zich in het En
gelsche gezantschap bevonden, bewijst vol
doende, dat de Belgische regeering in militair
opzicht geene geheimen voor de Engelsche
had en dat beiden voortdurend in de nauwste
militaire verstandhouding stonden.
Bijzonder interessant is dc volgende aantce-
kening in de Fransche taal in handschrift:
..Mededeeling. 1. De Fransche officieren heb
ben bevel ontvangen naar hun korps terug te
keeren op 27 Juli des namiddags. 2. Denzelf
den dag heeft de stationschef te Feignies bevel
ontvangen naar Maubeuge bijeen te brengen
alle beschikbare gesloten wagons met het oog
op vervoer van troepen. Medegedeeld door de
gendarmerie-brigade van Fraraeries." Deze
beide plaatsen liggen aan den spoorweg Mau
beuge—Bergen, Feignies drie Kilometer van de
Belgische grens in Frankrijk, Frameries in
België tien Kilometers van de grens. Hieruit
is af te leiden, dat in Frankrijk reeds den 27en
Juli de eerste mobilisatiemaatregelen werden
genomen, en dat het Engelsche gezantschap
hiervan terstond door België in kennis werd
gesteld.
Het nu opgespoorde materiaal levert eene
aanvulling van groote waarde van de reeds
verkregen bewijzen voor dc betrekkingen tus
schen Engeland en België. Het toont op nieuw,
ilat België zijne onzijdigheid ten gunste van
de entente prijs gaf, dat bet een werkzaam lid
geworden was van de coalitie, die tot bestrij
ding van het Duitsche rijk was gevormd. Voor
Engeland beleekende de Belgische onzijdig-
üeid inderdaad slechts een „vod papier",
waarop het zich beriep, voor zoover zijn be
lang dit meebracht, maar waarover het zich
heenzelte, zoodra dit voor zijne oogmerken
dienstig was. Ilel is klaarblijkelijk, dat de En
gelsche regeering de schending van de Bel
gische onzijdigheid door Duitschland slechts
gebruikte als een voorwendsel om den oorlog
tegen ons te doen voorkomen als een recht
vaardige oorlog voor de wereld en voor het
Engelsche volk.
Berlijn. 14 Dec. (W. B.) Als een schit
terend bewijs voor de gezondheid en het weer
standsvermogen van het Duitsche economische
leven kan worden beschouwTd, dal de inkom
sten van -de Pruisische staatsspoorwegen uit
het goederenverkeer in October, ondanks de
talrijke tariefsverlagingen, slechts 20 pet. lager
zijn dan de raming.
Londen, 14 Dee. (R.) Het lid van de
«krbeidsparti) in het lagerhuis Brace verklaar
de eergisteren in eene rede, dat hij zijne diepe
bewondering wensehte uit te drukken voor
de wijze, waarop de zonen van den Engelsehen
wdel er van afzien troetelkinderen te zijn en
faun leven opofferen voor bet rijk. Zij geven
blük van «ene denoerheid. moed en aeUopot-
fering, die nooit overtroffen zijn in de wereld
geschiedenis.
Deze rede is een opmerkelijk bewijs hoezeer
deze oorlog de verschillende klassen der En-
ft_*lsche maatschappij brengt tot ccnc gezon
der waardeering van hunne wcdcrzijdsche
waarde en hoezeer zij toenadering tot elkaar
voelen door het besluit, dat hen allen be-
heersclit
Petersburg, 14 Dec. (R) De stad is
-zonder water, omdat de binnenleidingen uit
de Newa door ijs verstopt zijn. Voor het eerst
sedert 1893 zijn de fabrieken stop gezet. De
theewinkels en de openbare badplaatsen zijn
gesloten; de spoorwegstations zijn in duister
nis gehuld.
Wellington, 14 Dec. (RDe uitvoer van
.huiden en schapenvachten is verboden, be
halve naar dc andere dcelen van het rijk en
naar dc verbonden landen
(Steden, die de naam Wellington drager»,
heeft men in Engeland, Amerika, Zuid-Afrika
en in bijna alle Australische koloniën. Welling-
is de zetel van de regeering van Nieuw Zee
land, zoodat dit uitvoerverbod wel daar zal
zijn uitgevaardigd).
Londen. 15 Dec. (R.) Dc Times bericht
uit Sydnev: Zes Duitsclicrs, waaronder een
magistraat, die een zendeling van de metho
disten in Nieuw-Icrland hebben gcgeeseld,
werden gevangen genomen en naar Rabaul
gebracht, waar zij eene geeseling ondergingen
in tegenwoordigheid van de Duitsche bewo
ners.
De verdediging van Par ij s.
Aan de Voss. Ztg. wordt uit Genève gemeld:
Met den terugkeer van de Fransche Minis
ters begint bij de Parijschc overheid de zorg
voor de R^geerings- en Senaatsgebouwen voor
den aanval van Duitsche vliegers te bescher
men.
Zoo moesten reeds verscheidene militaire
vliegtuigen urenlang over Parijs vliegen,
waarbii de vliegers af en toe een hoogte vqd
2400 M. bereikten en een koude van 10 gr.
moesten verdragen.
Dit vliegtuageskader werd door comman
dant Girod aangevoerd.
Dcstrijd om St. Eloi.
De „Daily Chron." verneemt, naar Reuter
aan enkele bladen seint, uit Duinkerken dc
volgende bijzonderheden over den strijd om
St. Eloi nabij Yperen.
Den 11 en December begonnen de Duitschers
een heftige artilleriebeschieting uit tweehon
derd stukken geschut. Zij wierpen in zes uur
duizend granaten in de Fransche stellingen,
waarop de infanterie tot den aanval overging:
deze kon echter tegen het geweervuur niet op.
Tot zestien keer herhaalde zij den aanval,
maar steeds vruchteloos. Stapels dooden be
dekten het terrein tusschen de vijandelijke
linies Ten slotte Slaagden de Duitschers. die
dekking zooïïTen achter hun eigen dooden,
erin de Franschen tot hun tweede linie teru^
te werpen. Maar deze wisten, na versterking
te hebben gekregen, en herbaalde aanvallen,
bij het vallen van den avond den verloren
grond te heroveren na anderhalf uur van har
den krijg.
De verliezen zijn aan beide zijde® zwaar.
Maxim GorkL
Een Hongaarsch advokaat, die als reserve
luitenant tegen de Russen ge\<echten heeft
en gewond is gevangen genomen., schnjft.
volgens het Berliner Tageblatt, aan een vriend
dolt bij In het reserve-hospitaal van het Roo
de Kruis te Moskou ligt. Dit hospitaal was
vroeger de bergplaats van décors van den
Nationalen Schouwburg. Daar deelt hij eep
kamer met een gewonden landgenoot en twee
Russen. In den brief vertelt hij verder, dat
dagelijks een goedig uitziende heer bij de
zieken komt uren lang aan hun bed zit en
hun zijn hulp aanbiedt. Uit rirn trekken
straalt goedheid. Een verpleegster vertelde,
dait het de beroemde schrijver Maxim Gorki
wiss. De didhter heeft in Moskou zelf een
klein lazaret ingelicht, waaraan hij ziel»
geheel wijdt.
Russisch optreden in Finland.
Volgens een bericht uit Stockholm aan de
Vosskche Ztg. -gaat er geen daig voorbij of
er komen in Finland gevallen va» huiszoe
kingen. arrestaties en verbanning voor. Twee
sociaal-democratische dagbladredacteurs zijn
naar Siberië verbannen. Een van hen was
lid va» den Finschen landdag voor het dis
trict Panastehus.
De kolenprijzen.
Hel bestuur van het Rijusch-Westfaalsche
kolensyndicaat te Essen, heeft nraar de D.
Ct. meldt besloten dc standaardprijzen
voor coke<? voor hoogovens en voor cokes-
kolen voor het eersite kwartaal -1915 onver
anderd te laten. Daarentegen zullen de stan
daardprijzen voor kolen en briketten »n
doorsnee met M. 2 per ton worden ver
hoogd, terwijl die voor cokes met M. 11 per
ton worden verlaagd.
Tusschen vriend en v ij a n d.
In het Berliner Tagcblatt schrijft een offi
cier van gezondheid twee schetsjes.
Het was in een Fransch dorp, op een berg
helling in de Vogezen. Ik had eeli verband-
plaats opgeslagen voor de artillerie. Rondom
l\et dorp stonden de batterijen en schoten in
het dal op de stellingen van den vijand. Over
dc daken vlogen onze granaten met liol hui
lend gerucht. Over de daken terug kwamen
de projectielen van den vijand, fluitend en
langzaam vallende, langzaam als zochten zij
op het laatste oogenblik nog hun doel en ont
ploften dan met een geweldigen knal.
Om negen uur werd ik bij een jonge vrouw
geroepen, die in barensnood lag. liet huisje
stond aan den weg, dicht bij de batterijen, die
schoten en beschoten werden. De ruiten tril
den, het arni.cdb.e vaatwerk in dc kast rin
kelde, het :kte in al zijn voegen.
De geboorte onder liet gedonder van het
geschut had plaats gevonden. Ik baadde het
kind en wikkelde het in. Om mij heen ston
den gelukkige vrouwen, de nieuwe grootmoe
der weende van vreugde. Op het bed lag in
haar eerste moedergeluk de jonge vrouw. Daar
kraakte het met geweldig gedreun, als viel
het huisje boven ons in. Verschrikt stoven de
vrouwen uit elkaar. De ruilen sprongen. Rin
kelend vielen de scherven op den grond. De
muren beefden en de meubels kraakten. Aan
den weg zag lk een muur omvallen en in een
wolk van dikke ftot uiteen vHwen. Door het
gebroken venster waaide dc geelachtige kalk
naar binnen. Ik hield hel kind in den arm
om het voor slof te beschermen en keek iii het
dal, waar onze vijanden stonden. Ik hoorde
opnieuw een schot daar beneden. In dertig
seconden zou de granaat hier zijn. Wat zou nu
ten offer vallen? Om de drukkende stilte van
de halve minuut te breken, vroeg ik-
„Waar is de vader?"
„Ilij is soldaat."
„In welk regiment?"
„Bij de artillerie."
„Waar is liij nu?"
De oude vrouw wees naar buiten in hel
dal: „Daar beneden." Ik keerde mij af en druk
te het kind vaster tegen mij aan.
Een andere schels vertelt de N. R. Ct.
Sedert wekcii gaat het om het dorp W. Be
gin September waren wij er. Daarop kwamen
de Franschen binnen. Einde September werd
het hun in stormloop afgenomen. In October
namen wij het weer. Nu hebben wii ieder een
helft. Aan het eene eind liggen de Franschen,
aan het andere eind hebben wij ons kwar
tier. In hel midden van het dorp, in een der
heste huizen, woont een ongetrouwde dame,
midden in de dertig, niet onknap. Ze is bijna
de eenige inwoonster van het half in elkaar
geschoten dorp.
Toen wii binnentrokken, nam zij als eenige
waardige vertegenwoordigster van het vrou
welijk geslacht ons onder haar hoede. En de
vestibule van haar huis diende ons, bij ge
brek aan een beter vertrek, als officiers-can-
tine. Een groote ronde tafel vulde die bijna
geheel. Boven de deur waaide de witte vlag
met het roode kruis. „Ik ben neutraal", zei zij
Ze was als verpleegster opgeleid en had hier
onder de Franschen een kleine ambulance in
gericht. Als wij haar vroegen, of zij niet bang
was, omdat nieuwe gevechten tc wachten
waren, wees zij gewoonlijk op de vlag en zei:
..Ik ben neutraal."
Zij had hier reeds bombardementen en
straatgevechten meegemaakt. „Waar was u in
dien tijd?" Zij liet mij haaT stevig gewelfden
kelder zien. Er stond een bed en een tafel, en
levensmiddelen lagen er opgestapeld. Nu was
ze van 's morgens vroeg tot 's avonds laat
bezig om voor ons te zorgen. Van onze eerste
morgenkoffie lot de laatste bisschop toe, waar
mee wc te middernacht afscheid pleegden te
nemen van de kantine-tafeL
Toen wii uit het dorp terugtrokken, wilden
wij haar meenemen. „Wij moeten het dorp
misschien beschieten", zeiden wij. Zij ging
niet mee. Tk ben neutraal zei zij En wees
op haar vlag.
De Franschen trokken binnen en zij zorg
de voor hen. Ilct dorp werd door ons bescho
ten. Haar huis bleef gespaard. Er werden
straatgevechten geleverd. Zij ging niet weg.
Nu behoort het dorp voor de helft ons en
voor de andere helft aan de Franschen. Zij
woont in het midden. Boven haar deur waait
stukgeschoten de witte vlag met het roode
kruis. Soms in hel middaguur, als meest
wapenstilstand heerschl, komt in een doek
gehuld, een vrouw met een mandje aan de
hand naar buiten en draagt het vandaag naar
dit en morgén naar het andere einde van het
dorp. en alle wapens zwijgen.
Ieder kent haar.
Zij is neutraal.
Als de oorlog ten' einde is, krijgt zij van
Frankrijk het Legioen van Eer en van
DuitschWnd het IJzeren Kruis.
De lotgevallen van een
keizerlijke sigaar.
Een «sigaar, die de Duitsche keizer aan lord
Lonsdale indertijd 1ën geschenke gegeven
had en door dezen weer aan iemand te Ham-
bledön was wegge.rjeven. is te HenJev ten bate
van het plaatselijke Roode Kr uk-hospita al
bï| oTvbod verkocht De sigaar bracht 14 p.st,
10 sh. op en is nu het eigendon» Va» een
vereenigrog van slagers <Ï3ar.
Een ploertige advertentie.
De Vorwarts maakt met afschuw melding
van een ploertige advertentie, geplaatst in
een officieel provincieblad in Oost-Pruisen:
..Jonge vrouwen of weduwen, die zich een
zaam ge\*oeton. door den oorlog en wie he*
aan heeren-kennissen ontbreekt, wordt ver
zocht 'haar adres op te geven aan do expeditie
van dit blad." Deze advertentie aioemt de
Vorwarts een slaig in "t aangezicht van de
deelnemers aan den bloedigen strijd.
De Staatscourant van Dinsdag 15 De
cember bevat o.a. de volgende Koninklijke
'besluiten
benoemd tot opziener 2c klasse bij de vis-
scherijcn op de Zeeuwschc slroomen J. Cor-
nelissen, opziener 3e klasse bij die vissche-
rijen
bevorderd bij de zeemacht tot officier van
gezondheid le klasse die dor 2e klasse B. M.
van Driel
do gepensionneerde luitenant ter zee 2e kl.
"W. Bunge is op aanvrage in rang en anciënni
teit in aetieven dienst gesteld onder stilstand
van pensioen.
herbenoemd tot kantonrechter-plaatsvervan-
ger
in het kanton Geldermalsen, J. C. Versluys?
in het kanton Arnhem, mr. G. A. J. M. van
Ditzhuyzen
in het kanton Hoogeveen, W. Koelman
in het kanton Middelburg, mr. P. Dieleman en
mr. F. B. Evers;
in het kanton Wageniugeii, mr. D. L. Lcccius
de Ridder en jhr. mr. L. H. N. Nedermeijer Rid
der van Rosenthal
in het kanton Emmen, mr. W. C. Boelken
in het kanton Dordrecht, mr. L. L. van Wage-
ningen en mr. K. K. Douw van der Krap
in het kanton Zevenbergen, J. W. A. Gom-
mers
in het kanton Ommen, mr. A. G. W. baron
Bentinck
in het kanton Schiedam, mr. M. M. van Vel-
zen
in het kanton Apeldoorn, mr. J. J. Uytwerf
Sterling
in het kanton Enschedé. H. van Opstall;
in het kanton Eist, A D Duys.
L K. If de Prins vertrok risteren och
tend 9.52 per Tïo'l. Spoor uit don Haag,
weer voor eenige dagen naar hert Loo.
Bij Kon. besluit is hel instituut der adspi-
ranlendcorporaals en der adspiranten-onder-
oflicieren opgeheven.
Luit.-gen. J. L. de Bock. f Te
's Gravenhaag is in 74-jarigen ouderdom over
leden overleden de luitenant-generaal J. L
de Bock, adjudant i. b. <k van H. M. de
Koningin, oud-commandant van het 7e reg.
inf. en van het regiment grenadiers en jagers,
drager van het eereteeken voor belangrijke
krijgsverrichtingen en van -de Atjeh-medaille
in verband met de door hem in 1S73/1874
meegemaakte Atjeh-expeditie.
In 1898 werd kolonel De Bode <bn gelegen
heid van den verjaardag van II. M. de Ko
ningin benoemd lot adjudani in buitenge
wonen dienst.
Onder benoeming tot den titulairen rang
van generaal-majoor werd kolonel De Bock
ia October 1900 op zijn verzoek gepensio
neerd. In 1913 werd hem den rang van lui
tenant-generaal toegekend.
Generaal De Bode was ridder in de ordo
van den Nederlandsclien Leeuw, in de Leo
poldsorde en in de orde van don Leeuw en
de Zon vau Perzic
Onthulling grafmonument
Heldt. Op die begraafplaats Moscown
te Arnhem had Zondag in tegenwoordigheid
van vele 'bel an gistellend en de (overdracht
plaats aan de familie van het op het graf vam
het in Januari j.l. overleden oud-kamerlid,
den heer B H. Heldt, geplaatste gedenktee-
ken. Aanwezig waren o a. de weduwe en de
zoon van den heer Heldt.
De heer J. Mussert, oud-redacteur van de
W erkmanshode en secretaris van het Alg.
Ned. Werkliedenverbond, herinnerde aan de
teleurstelling van Ilcldit's vrienden toen het
rijn wensck bleek <Lait aan zijn graf niet ge
sproken zou worden. Gingen rijn vrienden
toen heen met een gewei van onvoldaanheid,
z.ij hadden het voornemen een band te leg
gen tusschen dit graf en het Werkliedenver
bond. Ileldt was, aldus spreker, de man. die
rijn steninel heeft gedrukt op de volksontwik
keling. die voelde dat het noodag was dat
er mannen uit de arbeiders zelve» opston
den om hen den weg te wijzen naar meer
dere ontwikkeling, vooral in den tijd toen
de vakvereenigin ssbeweging hier te lande
niet tot ontwikkeling kon komen.
Vervolgens voerde (mr. Roodenbuaig na
mens de vrijzinnig-democratische partij, het
woord. Spreker herinnerde aan de politieke
sympathieën, tussolien zijn partij en het Ver
bond, aan dc hoogachting de men Hekït ver
schuldigd is voor rij» pionniersarhexd, waar
door reeds veel bereikt is en waardoor wat
nog bereikt meet worden, voor een groot
deel is voorbereid.
De heer Nanming uit Aonlngedam was de
loll-: van velen uit het noorden des lands, toen
hij Heldt dank bracht voor ^ijn werk en voor
de velen betoonde» vriendschap.
De voorzitter van het Verbond droeg daar
na met een enkel woord het gedenkt eeken
over aan do familie, waarna de zoon dankte
voor de eer. aan de nagedachteras van zijn
vader bewezen.
Nederland en de oorlog.
De oorlogsleenlng.
Men meldt uit 's Gravenhage:
Naar wij met zekerheid kunnen mede-
deelen. zijn berichten, dot <óe leentog van
f 275.000.000 zou worden uitgegeven tegei
97 procent, beslist onjuist.
De bedoeling is deze leening pari uil te
geven.
De Amsterdamsohe beu ra.
Men meldt uit s Gravenhage:
Uit goede bron wordt vernomen, dat om
trent het tijdstip van de opening der Am-
slordamsche Beurs, nog geen beshssing is ge
nomen, omdat dit samenhangt met de rege
ling voor hol prolongatie-vraagstuk, hetwelk
ten aanzien van verschillende onderdeel en
nog niet volkomen tot klaarheid is gebracht
Nieuwjaar bij de post. De
opperbevel hebber bij land- en zeemacht heeft
bepaald, dat gedurende de nieuwaaTsdruk-
te bii de posterijen, evenals zulks met de St.-
Nicolaas plaats vond, militairen zuQen wor
den disnonibel gesteld waarvoor In de eer
ste plaats zullen worden aangewezen de in
militairen dienst rrinde ambtenaren.
Engelsche vliegers te Vllsslngen.
Maandagmiddag le drie uur is bij Breskens
een Engelsche vlieger gedaald, die zal wor
den geïnterneerd. Hij had nog een bom bij
zich, terwijl hij in Belgic reeds vijf bommen
had geworpen.
Vl orts zijn twee Engelsche vliegers door dc
mailboot Oranje-Nassau opgepikt. De twee
mannen werden Maandagmorgen te 1 uur bij
*het Engelsche vuurschip Galuppe aangetrof
fen in een wafêrvlregturg, waarvan de motor
defect was. De mailboot zette een sloep ui*,
waarmede de vliegers werden gered. De vlieg
machine kon niet aan boord worden genome»,
evenmin als de bom, die er nog in was. De
vliegers zijn 's middags te Vlissingen geland.
Geïnterneerde Belgische
officieren.
De interneeringscommandant te Harder
wijk heeft den Belgischen officieren toegestaan
zicli voortaan 15 kilometer buiten de stad te
begeven. Tot heden bedroeg, volgens de TeL,
die afstand 5 kilometer.
Paspoorten voor België.
Men deelt mede, dat de paspoorten van per
sonen, die zich naar België wenschen te be
seven, moeten voorzien zijn van de fotografie
(met stempel daarop van de bevoegde ge
meentelijke autoriteit) en van de handteeke-
ning van den rechthebbende.
Verkeer met België.
Thans hebben ook de Duitsche autoriteiten
de tramverbinding IJzendijke—Belgische grens
en Watervliet verbroken. Deze dienst wordt
lot nader order gestaakt.
De glasindustrie.
De „Glas- en Aardewerker" ^lirijft:
Te Schiedam is weer een oven in werking
gesteld en zal men weer beginnen aan de fa-
hriek ,,Uto", zoodat het aantal werkloozc glas
blazers te Schiedam aardig aan het krim
pen Is.
Te Delft is ook weer een oven in werking
gesteld. Het gaat langzaam, maar er komt
toch verbetering.
Te Maastricht in de wit glasfabriek i« het
zóó druk ais het in Jaren niet is geweest. De
zesde oven is er aangemaakt en men spreekt
er van overwerken. Dit is het gevolg van de
veroiding dor Belgische fabrieken.
Klompen en lucifers.
In de Medjerij schrijft „De Gelderl.
woi'dcn veel canadas- en populierboomen g®o
leeid ten behoeve der daar uitgeoefend wop*
dends klompenfabricatie. Daar nu evenwefi
de lucifersfabrieken geen geschikt houf uil
Rusland en andere landen kunnen betrekken
worden door haar vele boomcu, zelfs heel®
liosschen «angakocht De klompenindustrie,
die junst sedert den oorlog, doordat uit Bel
gië geen klompen oneer uitgevoerd worden,
*cer is toegenomen en «die door de arbeiders
meest voor eigen rekening of kleine bazen
wordt gedreven, zal 'hierdoor op den duur
veet te lijden hebben.
De zaak tegen mr. van Rosse m.
Naar men verneemt is mr. van Rossem
o'L Rotterdam, die zich in voorioopïge hechte
nis bevindt, als verdacht van het verspreiden
van pamfletten waardoor de onzijdigheid van
den Slaat in gevaar kan worden gebracht,
door de Haagsehc rechtbank naar de open
bare terechtzitting verwezen.
Persdelict.
Naar hel Ilbld. verneemt heeft dc heer J. C
Bunge thans een aanklacht ingediend bij de
iustitie tc 'sGravenhage tegen de directie van
het geïllustreerde blad Panorama te Leiden,
wegéns dc opneming Aan een photo met bij
schrift van zijn villa Kareol te Aerdenhoul, ln
welk bijschrift onder den titel: Zonderlinge
villa-constructie, o. m. werd verteld, dat er
zich in den toren een installatie voor draad-
looze telegraphic zou bevinden.
Een Nederlander gefusilleerd.
Men meldt uit Klundert aan de Tel. dat D.
S., zoon van een boer uit deze omgeving, na
bij Esschen woonachtig, die verdacht werd
een Belgisch paard te hebben gestolen, door
de Duitschers zou zijn gefusilleerd.
Een pijnlijk geval*
"Wii lezen, in de N. R. Gt. onder bovenstaand
opschrift
Direct na het uitbreken van den oorlog
heeft dc heer Tinsley. directeur te Rotterdam
van de Uranium Steamship Company, het
voor 2400 landverhuizers bestemde ho>tel de
zer maatschappij aan de Maashaven kosteloos
ter beschikking gesteld van het gemeentebe
stuur. De burgemeester heeft dit aanbod in.
dank aanvaard. Daarop heeft het gemeente
bestuur het groote gebouw afgestaan aan het
Roode Kruis, dat het volkomen liet inrichten
als hospitaal tot het opnemen van gewonden-
Gehilddg heeft deze inrichting tot heden niet
aan haar bestemming behoeven te voldoen.
En toen er nu in onze stad den laatsten tijd
meer en meer gebrek ontstond aan logies voor
behoeftige vluchtelingen, doorat het Comité
rijn verelrekMnpjen van huurpenningen en
verderen onderstand staakte, ten gevolg©
waarvan er vele uitgewekenen ten laste kwa
men der gemeente werd er voor deze men-
schen en voor de vijfhonderd, die totnu toe
•reccTs in de ruimen van een groo-t Hohterschln
in de Waalhaven hadden verbleven, tijdelijk
onderdak gevraagd en verkregen in het Ura-
niomhotel.
Bij deze verhuizing op Donderdag 10 dezer
deed de politie een wonderlijke ontdekking.
Zij bemerkte tot haar begrijpeWjke verrassing,
dlat de groote keuken voor 2400 gasten
van dit door het Roode Kruis betrokken ge
bouw was gemetamorfoseerd ineen fa
briek van geconserveerd vlcesch! Koks van
het Roode Kruis waren er bezig gepraepu
reerde ballen gebakt in bussen te doen, er
waren daar reeds een menigte bllükken kant
en klaar gereed, een achtduizendtal naar
schatting, waarvan er 'n 1500 goulasch bleken
te bevatten. En nog een twaalfduizend bussen
stonden er leeg te wachten. De clectrisch ge
dreven aardappelschilmsachine van de hotel-
keuken was omgezet in een toestel <wn de blik
ken dicht te soldeeren. En trouwens alle keu
kengerei van de Uranium, de groote potten,
enz., bleken nu reods drie weken in gebruik lo
zijn van deze fabriek, binnen het Roode Kruis
hosoitaaL
Od de verb*-• vraag, voor wie dit alles
bestemd was, antwoordden de koks: „voor
het leöer".
Tnnriddels werd de heer Tinsley in kennis
gesteld met deze verrassende bevinding. En
toen bleek met waarlijk verbluffende stellig
heid. dat de directeur der Uranium absoluut
niets afwist v; het bestaan van dit bedrijf in
de keuken van zijn eigen hotel. Hij had dit
afgestaan aan bel gemeentebestuur en zich
natuurlijk, in vol vwlrouwen op de leiders
van het Roode Kroïs. van elk verder toezicht
onthouden. Doch men kan zich de veronl-
waardirrn- van dezen Engclschman voorstel
len, toen hij ervoer wat daar inmiddels tot
stand was gekomen. Te meer omda-t ziin ho
telpersoneel, in den dienst van hel Rood©
Kruis overgenomen en ook door dat comité
betaald, meewerkte in de fabriek.
D*Ji een verder onderzoek leidde tot nog
ontstellender uitkomsten. Alras bleek, dat de
hrnneemeerier van Krimpen a/d IJssel, de heer
B Koker Jzn.. samen met den Duitsdhcn ho-
teldhcf van de Uranium, den heer Hirber, met
den caféhouder Soerewem. in de Nieuwst raat
12, en den Oostenrijker Barthold "Winter, die
te Rotterdam vroeger op de T.ciivehavcn. iioék
Zaïlmhavensteeg. een herberg had. en die 't
laatst in Antwernen een de Van Dijkkade één
Wiener Café heeft gehouden, een combinatie
had gevormd tot het bereiden van vleeseh-
praenaraten. En dat de leider van den élap-
pendienst van het Roode Kruis, de landweer-
majoor J. T. Wilkens, in deze combinatie actief
dealnam, er financieel bij was betrokken, en
de aanwezigheid van dil bedrijf dus duldd®
in h-l Roodle Krufehosmtaal. waarover hi! ale
commissaris de medebeschikking had* Dez©
onderneming heette ,,Driebon<l-Rotterdam-
Holland". Haar kantoor was gev-esügid de
Wijnstraat 115b, telefoonuummer 8504.
Toen men het antwoord, dat deze vleesch-
praeparaten bestemd waren voor „het leger
nader overwoog, kwam men tot de overtui
ging. dat hiermee zeker wel niet het Neder»
iandschc leger bedoeld is. Wij beschikken im
mers over voldoende versch vleesch voor d«
Iroiepen. En aan de legers der geallieerden
zou men voorzeker ook geen aanbiedingen
doen van blikken met liet etaket: .Jvcht con-
servirtes ungarisdh ajoulascb, B. Winter, Rot
terdam". Er werd trouwens verklaard, dat
bet gehakt gepraepareerd was volgens een
recept van hol Duitsche legerbestuur. En naar
wij vernamen waren er da-n ook reeds aan-
