BINNENLAND.
Verspreide Berichten.
'I -g—-=gg
i
jWalt Hartlepool betreft, daar valt niets op
zteggen, <&aan deze stad een fort bezit,
ftfodh ide beschieting van onvetnslertlete plaat
sen Wordt sals een lage misdaad tegen de
KymeriWijMhMd en de internationale wetten
üescbouwd. Opnieuw doet zich de vraag voor
Of de onzijdige staten die de Haagsche Con
ventie hobiben getoeikeixl bet met hun gevoel
Van pKdhft en eer ofvereen kunnen '«rongen
ïich te spenen van elk protest, terwijl bet
jDuftsdhe Ibairbairisine alle internationale wet
ten als scheurpapier beschouwt.
De bladen doen uitkomen, dat Duilsc-h-
fend inderdaad de onzijdige landen heeft be-
i^ewn, dat als het wint en het noodig mocht
fetihten een van die landen schrik aan te
Dagen, geen steden of dorpen aan de kust,
Waarvan de inwoners onbesdhemid zijn.
Voor een bombardement gespaard zrullen blij
ven.
De bladen zijn van oordeel, dat de aan-
iral een tweeledig doel bad: le. de neer
slachtig^ stemming in Duitschland op te
"taonteren en 2e een paniek in Engeland te
Veroorzaken.
A Wat bet eerste betreft, merken zij op dat
hls een beschieting van onbeschermde sleden
bet Duitsche volk voldoening kan geven, men
feledhits medelijden kan hebben met een der-
Igelijke Mchtgeloovigheid. Het tweede doel
fa al evenzeer mislukt. Behalve een gevoel
Van uiterste verontwaardiging over den
«noord op vrouwen, kinderen en vreedzame
burgers, heeft Engeland de tijding van het
bombardement voflkomen kalm opgenomen.
De persoonlijke ervaring omtrent d<e weer
zinwekkende praktijken der Duitschcrs, reeds
*00 duidelijk gebleken in België, Frankrijk
en Polen, zal als voornaamste resultaat heb
ben, dat de offervaardidheid der. Engelsche
bevolking nog zal toenemen.
Het verlangen om den moord on vrouwen
en kinderen in onbeschermde steden te wre
ken, beeft voor de werving een nieuwen
prikkel geleverd. Macnumara. de onder-mi
nister van marine, heeft vanmiddag in een
rede le Glasgow verklaard, dat hol bombar
dement aan het nieuwe leger ran Kitchener
Voor 't mtinst twee legercorpsen zal schenken
IFet eenige morecle effect van de beschie
ting is een versterking ran den wil bij alle
standen om tol eiken prijs als overwinnaar
■uit dezen strijd te komen.
Tevens is het gebleken, dat de Duitschcrs,
5ndden zij hebben gehoopt door bun optre
den een wijziging le brengen in de Engelsche
Adoottaktick, welke wijziging zij zich ten
«nutte zouden kunnen maken, de bitterste
teleurstelling zullen, ondervinden*
Berlijn. 17 Dec. (W. B.) Over de be
schieting van do versterkte Engelsche kust
plaatsen zegt het Tageblalt: Evenals bij den
aanval op Yarmouth op 4 November, voeren
onze schepen nogmaals door de door mijnen
onveilig gemaakte Noordzee om de Engelsche
«erslerkle plaatsen te beschieten.
De Deutsche Tageszeitung begroet dezen
aanval met bijzondere voldoening, vooral thans
onmiddellijk na het gevecht bij de Falklahd-
cilanden. Groot-Brittannié en de gansehe
wereld kunnen daaruit conclusiën trekken
omtrent den geest en den wil. die in de Duit
sche marine en hare bestuurders leven.
De Berliner Neueste Nachrichten zegt: Dit
maal is het niet een tocht van een enkelen
kruiser die vluchtig een paar granaten wierp,
maar twee versterkte havensteden zijn krach
tig en overvloedig beschoten. Voor de
>£chneid" van onze vloot en haar aanvals
lust is deze belangrijke aanval een nieuw be
wijs.
De Börsenzeitung roemt den heldhaftigen
geest, die onze marinfe evenals ons leger be
zielt. Ec-n Duitschen aanval zullen onze lieve
Engelsche neven in vertrouwen od dc waak
zaamheid van hunne reuzenvloot en hunne
uitgebreide mijnonbescherming wel nauwe
lijks voor mogelijk gehouden hebben. Maar
de Duitsche zeemahsmoed laat zich door geene
superdreadnoughts en geene mijnen afschrik
ken. De Ijzeren groeten, die onze scheeps-
kar.onnen naar de Engelsche kust hebben ge
zonden. kunnen misschien aangemerkt wor
den als voorboden van komende grootere ge
beurtenissen.
Petersburg, 18 Dec. (Telegraafagent
schap). De Duitsche kruiser le klasse Frie-
drich Karl is gezonken bij' ziine laatste vaart
in de Ooslzee. Twee derden van de bemanning
zijn omgekomen. Men is er in geslaagd min
stens 200 man te redden
Londen, 17 Dec. (R.) Het stoomschip
City heeft heden in de Tyne gebracht twaalf
overlevenden van het stoomschip Ellervvaler,
dat gisterenavond door een mijn is gezonken
Een matroos van dc City zegt, dal hij later
nog zag. dat twee stoomschepen werden op
geblazen.
\V1 a d i k a w k a s, 18 Dec. (Telegraaf-
agentschap). De czaar komt hec. i hier aan
om 10 uur voormiddags.
Londen, 17 Dec. (.rt.) Egypte is uitge
roepen tot een Britsch protectoraat.
Pretoria, 17 Dec. (R.) Den 16en heeft
een hevig gevecht met de rebellen onder
Fourie plaats gehad lusschen Rustenburg en
Pietersburg. Het gevecht duurde totdat bet
donker werd, toen de stelling van de rebellen
bestormd werd, die zich overgaven na een
bajonetgevecht. 45 rebellen werden gevangen
genomen, waaronder Fourie.
Parijs, 17 Dec. (W. B.). De regeering
heeft besloten aan de Kamer een crediet te
vragen tot ondersteuning van de bevolking
van het bezette gebied.
President Poincaré heeft een besluit onder
teekend, waardoor het moratorium van kracht
blijft voor alle onder de wapenen zijnde Fran-
sche burgers en bewoners van bezette streken.
Voor alle andere personen kan door de voor
zitters van de burgerlijke rechtbanken in een
eenvoudig kosteloos geding verklaard worden,
dat schuldverbintenissen opeischbaar zijn en
ingevorderd kunnen worden. Het besluit heeft
betrekking op alle verbintenissen, die voor de
uitbarsting van den oorlog en daarna zijn aan
gegaan.
We en eb. 16 Dec. (W. B.) De inschrij
vingen op de oorlogsleeningen bedragen 213G
4nillioen kronen. Daarvan werden tot dusver
'400 millioen gestort.
Washington 18 Dec. (R.) Staatssecre-
\tarls Bryan heeft den Britschen ambassadeur
Medegedeeld, dat het bij het congres Inge
diende wetsontwerp om den uitvoer van oor
logsbehoeften aan de oorlogvoerenden te ver
bieden, niet den steun heelt van de rakring.
Zweden»
Stockholm, 17Dec. (W. B.) De koning
vertrok heden avond, van den rijksmaarschalk
en den minister van bui'enlandsche zaken
vergezeld, naar Malmó or de samenkomst
met de koningen van Denemarken en Noor
wegen. Aan het hoofdstation had zich eene
groote menschenmenigte verzameld, die den
koning met geestdriftig hoerageroep en met
bet zingen van het volkslied begroette.
Italië.
Rome, 18 Dec. (R.). Vorst Bülow is hier
aangekomen tot waarneming van dc functie
van ambassadeur van bet Duitsche rijk.
Rome. 17 Dec. (R.) Dc Senaat behandel
de heden het Hodeidah-incidelit. De minister
van huitenlandsche zaken Sonnino deelde
mede, dat, daar hel moeicliik was in gemeen
schap te komen met den consul te Ilodcidah,
Italië de Porie heeft aangeboden hare mede-
deeling over te brengen aan hel gouvernement
tc Yemen. De Turksche rcgccring had dit aan
bod aangenomen en had twee dépêches afge
geven, om te worden gezonden aan den gou
verneur van Yemen, waarin hem werd gelast
den Britschen consul dadelijk terug te zenden
naar het Italiaansche consulaat en de bedrij
vers van het incident tc vervolgen.
Sonnino voegde hieraan toe. dat hij reden
had te gelooven. dat dit betreurenswaardige
incident op bevredigende wiize zal worden be
regeld. Er is ook bericht, dat dc vreemdelin
gen vertrekken om naar huis te gaan en dai
de postdienst naar Europa zal worden ge
staakt. Hii zeide, dat het hem voorkwam, dat
de gegeven verzekeringen ons Aan a He onge-
rustreid ontheffen. De Turksche regeering had
«n den beschikbaren tijd niet meer kunnen
doen. De Senaat kan verzekerd zijn, dat de
regcering haar ml doen.
Portugal
Lissabon, 17 Dec. (W. R). De minis
ter van landbouw zal binnen kort een uitvoer
verbod van de gewichtigste landbouwproduc
ten uitvaardigen om het misbruik tegen te
gaan. dat door eenige handelshuizen gedre
ven is met den graanuitvoer.
Volgens een bericht uit Angola is de toe
stand daar thans rustig.
Rumenië.
B u k a r e s t. 17 Dec. B 1 De Kamer
heeft het anlwoord-adres op de troonrede
bijna zonder <tehnt aangenomen.
Griekenland.
Athene, 18 Dec. (R.) De pers drukt de
meening uit, dat de betrekkingen lusschen
Turkije en Griekenland zullen worden verbro
ken. als de Griekschc >ec-onderoflicier, die in
Konstantinopel is aangehouden, ter dood
mocht worden veroordeeld.
Hoe Koning Albert optreedt.
Tn een oogenblik van menschelijke zwakheid
hadden, zco meldt men aan De T ij d, twee
Belgische soldaten geaarzeld in het vuur te
gaan. Een plotselinge angst had hen bevan
gen en..... zij vergalen hun plicht. Zeker,
't was laakbaar, maar mcnschelijk toch. Het
was geen welbewuste dienstweigering, het was
meer een oogenblikkclijke overheersching van
vrees! Ze moesten door hun officier met de
revolver in de vuurlinie worden teruggedre
ven. Het verhaal hoorde ik van een zee
vertrouwbaar persoon in het leger. Toeval
lig speelde het geval zich in de nabijheid des
konings af. wien alles ter oore kwam. Toer
de dienstweigeraars uit de vuurlinie kwamen,
troffen ze „heel toevallig" een lang, eenvou
dig officier, die met hen een praatje" aanving:
„Waarom ze het gedaan hadden en hoe ze er
toe gekomen warenHij zou z'n bemidde
ling wel aanwenden, dat ze niet voor den
krijgsraad behoefden te staan, als ze In 't ver
volg zich zelf maar meester bleven."
Eerst 's avonds wisten zi\ wie die officier
was, die met hen gesproken had'.
En zij zijn dc beste soldaten geworden van
hun troep. Ze hebben geen aarzeling meer
gekend! De oudste werd gewond, ernstig ge
wond enhij vond de koningin aan zir
ziekbed om hem troost en opbeuring te bren
gen!
Zouden voor zulk een vorstenpaar niet alle
mahnen h°t vuur in willen?
De strijd in België.
Uit Duinkerken wordt aan de „Tijd" ge
meld:
De in samenwerking ondernomen aanval
lende beweging Aan Belgen en Franschen
Noordwaarts ran Nieuwpoort, waarbij zij de
linie ten Westen van Lombaertzijdc konden
bezetten, is "natuurlijk volgens beraamd plan
gegaan.
Deze beweging ging uit Aan den generalen
staf der verbondenen en het Engelsche eska
der was op de hoogte van de troepenbewe
ging te land, zoodat, evenals reeds vroeger ge
schied is. samenwerking werd gezocht en ge
vonden tusschen het Belgisch-Fransche voor
waarts en de oorlogsschepen der Engelschen.
Het Engelsche eskader hield de Duitsche
kusttroepen bezig, zoodat deze niet tegen den
landaahval uit het Zuiden konden ter hulp
komen. Heftig werd Westendc beschoten, dat
tusschen Ostende en Nieuwpoort aan zee ligt,
even ver van Lombaertzijde af, als dit van
Nieuwpoort. Om den aanval langs dc zee der
onzen te keeren, voerde de vijand een tegen
beweging uit, meer landwaarts in, buiten het
bereik van elk scheepsgeschut, in de omstre
ken A-an Sint George, lusschen Nieuwpoort en
Mannekensveere.
Algemeen is de aanval der verbondenen van
HpUebcke tot W\'ksslaele 'nu in gang en op
verschillende punten is terrein gewonnen.
Steeds schieten wij op. De Duitschers A'erlo-
ren een aantal krijgsgevangenen e"n bovendien
en kele loopgraven, benevens vele dooden.
Onzerzijds is het een breed opgezette mooie
voorAvaartscbe beAveging, die een schoon ver
schiet opent
De dood van Yperen.
Aan een soldatenbrief van een Duilsdh in-
fanterie-officier ontleent het „Berl. Tagebl."
het Axdgende oa*er he* veji>lijf te velde vóór
Yperen.
Nog altijd zijn we in dezelfde streek, waar
we vier wefloein geleden ook al lagen, nog
vier kilometers van Yperen af. Om de A-ier
dagen komen we in de voorste, dten in de
tweede en ten slotte in de derde linie als
reserve.
Sedert drie diagen rijn we weer achteraan,
m* In een stoÜLCfcsxfhotefc dom. waawe
het betrekkelijk rustig hebben. Soms verge
len we zelfs, dat wc in oorlog zijn.
Mijn compagnie ligt in een brouwerij en
de manschappen gea-celen zich onder het
dubbele dak van beton zóó veilig beschermd
tegen granaten, dat ze zelfs een piano heb
ben gerequireerd^ die nu den heelen dag te
hooren is.
Dezer dagen toen ik weer vooraan in het
front lag. kreeg ik 's morgens tegen toalCvijf
bericht, dht een uur later over het geheele
front tot den oanval zou Avorden overgegaan.
Een kwartier te a-oren, het was nog piledon-
ker. ikwam ik met mijn compagnie in dc
scbutterslinie. Bij een afgebrande boerderij,
met aan Avecrskanten een dichte heg, ont
moetten wc dc jagers, die tot onze diAisie
belmoren. Op datzelfde oogenblik kregen wc
ook vuur, a-ermoedelijlk uit dc ruinc a-an die
boerderij Nadat daar de vijand verdreven
was, trok de troep a'oorwaarts. Langzaam en
a'oorziohlig schoof de lange lijn zwijgende
over de akkers en Aveiden. Plotseling kreeg
dc kvOipagnie op een afstand van circa hon
derd meter vuur uit mitrailleuses en barstte
over de tchccle linie een waanzinnig ge
weervuur los. Wc hadden groote A-crliezen
aan manschappen en ook aan officieren en
kader. Het hart krimpt samen bij de herin
nering aan al die brave kameraden met wie
men zoo AToolijk samen was. De lijken der
gesneuvelden kunnen soms pas dagen later,
eenmaal eerst twaalf duigen na het gevecht
worden begraven. In Avelk een toestand die
verkeerden kan men zich voorstellen. Maar
de vijand liet ons geen tijtd en geen rust om
de dooden te a'crzamelen. Luitenant S.. met
wien wij in hel mooie Korlrijk nog zoo vroo-
lijk samen waren en luitenant W. is drie
weken geleden gOA-allen. Men vond. hem pas
eenige dagen geleden in een boscihje, al ge
heel vergaan. De oogst, dien hier de Dood
bij ons en onze tegenstanders binnenhaalt,
Avekt de herinnering aan den verschrikkc-
lijkcn tijd, dien de stad Yperen a-ijfhonderd
jaar geleden heeft beleefd, toen de pest het
getal inwoners Aran 200.000 tot op een tiende
terugbracht. De ..dood a-an Yperen" heeft
toen zoo ontzettend gewoed, dat hij heden
nog in de spreektaal in Vlaamsch België en
'Nederland a-oortleeft. OA*er vijfhonderd jaar
in 2414, zullen de menschen weer over den
dood van Yperen spreken, maar dan zullen
ze niet dien a-an 1350, maar dien a-an 1914
bedoelen, die hier weken lang aan een om
'deze oude stad bij duizenden de menschen
heeft weggemaaid.
De toestand te Dender monde.
Men meldt uil Ilulst aan De Tijd:
De herleving van Dendermonde is wreed
gestuit, 't Is ten slotte maar een schijn verrijze
nis geweest! Al de vluchtelingen* die naar
hier terugkecrcn. hadden - h vooraf niet af
gevraagd of zij ginds den noodigen mond
voorraad zouden vinden, en d Duitschers
hadden er zich evenmin om bekommerd, 't Ge
brek aan levensmiddelen was zóó groot, dat
A-an de 4000 teruggekeerden, reeds meer dan
1000 zich genoodzaakt gevoeld hebben, hunne
stad voor dc tweede maal te verlaten. Indien
de toestand nog eenigen tijd onveranderd
voortduurt, zullen talrijke instellingen van
openbaar nut moeten sluiten. Tot deze behoort
ook het bisschoppelijk college, hetwelk daar
toe ten tweeden male moet overgaan, indien
de mondvoorraad aan leeraren en leerlingen
zou ontbreken.
Het is in elk geval te voorzien, dat er dezer
dagen nog meer inwoners sto zullen ver
laten. Daarbij, het Is al zeldzaam te kunnen
onder dak komen te Dendermondel Van heel
de stad staan slechts nog enkele huizen recht
op de Markt, 't Begijnhof, 't Klooster van Sint
Vincentius. de kerk van St. Gillis, 't militair
hospitaal zijn het minst beschadigd. Twee rij-
vlentels van 't Weezehhuis staan nog over
eind en daarin worden de leerlingen van 't
College onderwezen. De menschen, die hog in
Dendermonde zijn. woneh voor het meest in
een nog rechtstaand achterhuis of in een stal...
Bijna zonder eten, zonder brandstof in een
kille woning! 't Zal vreeselijk zijn. als de win
ter huishoudt!
De beschieting van Atrecht.
De „Times" verneemt uit Noord-Frankrijk,
dnt bewoners van Atrecht. die daar terug
keerden, a-erklaarden dat naar schatting nu
ongeveer 2000 menschen in de stad zich be
vinden, ongeveer 1000 huizen zijn verwoest.
De beschieting van Scarbo
rough.
Een ooggetuige van de beschieting van Scar
borough vertelt, blijkens een Beuter-telegram
uit Huil aan een aantal bladen:
De beschieting getuigde van buitengewone
koelbloedigheid. Uit niets bleek, dat het Duit
sche oorlogsschepen en geen Engelsche wa
ren. Zij voeren de 'baai in en kwamen dichter
bij het hoofd dan ooit. zoover men zich her
innert, eenig oorlogsschip heeft gedaan. Een
oude zeerob zei, dat geen loods ooit een oor
logsschip zoo dichtbij had durven brengen.
De ooggetuige vertelt a-erder, dat hij' te
Scarbourough in het lijkenhuis tien dooden
heeft gezien. Een dienstmeisje werd gedood
terwijl zij de stoep deed, en een brievenbestel
ler werd op zijn rondgang gewond.
Een matroos te Hartlepool a-ertelde aan een
verslaggever: Zoodra het naderen van den
vijand was aangekondigd, maakten wij ons
voor het gevecht gereed. Maar hel schieten
begon voor Avij de haven uitA-oercn. De slrand-
batteriien beantwoordden het a-uur met kracht.
Het eerste schot van den vijand trof ons net
toen wij de haven uitvoeren; aan de brug,
maar het deed weinig schade. Ik geloof niet,
dat ons vuur ze heeft bereikt. Ons schip is
driemaal geraakt. "Wij kcorrten a? en namen
de wijk in de Tees, waar wij om half elf aan
kwamen.
Volgens den matroos ls een :.ndere kruiser,
die uit "Wesl-IIarllepool wegvoer, onbescha
digd gebleven.
Spionnage.
De „Mtorning Post" meldt uit Parijs een
merkwaardig geval A-an het Duitsche spion-
nage-sysleem. Een Franschman en zijn vrouw
werden betrapt op hel geven van seinen aan
den AÏjand in een voorstad Aian Reims, uit
hun huis, in welks nabijheid twee Fransche
batterijen waren ongestefld. Een telefoon was
opgesteld in de bovenkamer,, doch de atouav
gebruikte in den kelder een andere telefoon,
om de Fransche bevelen aan den vijand over
te brengen. De man had een 6lelael van
Beineti me* een zakdoek in den tuin. Een
iDuitsch officier, die iaren kanc in Reims had
gewerkt in een champognefabrék, kwain
dagelijks in de vcorelad in Frans olie offi-
cierairndform gekleed, om nad'rrre berichten
te halen. Dc spion was voorts in het bezit
van roodc en blauwe vuurpiden waarmede
'hij des nachts seinen gaf uit ern naburig
■bosch, oan de aankomst ram ammunitie of
con A-ooien of het verwisselen der soldaten in
loopgraven aan tc geven. Man en vrouw
'werden doodgeschoten De man, die vroeger
'looper was geweest bij een Duitsche chnm-
pagnefirma. had \*oor zijn verraad 450 frs.
gekregen
Een ander geval A-an 6nionnage is dat A-an
een Duitsche school ju ff rouw en haar man.
die doodgeschoten werdén bij Romegnv. De
vrouw stond glimlachend tegenover de sol
daten Kaan het vuurpeloton, en hield haar
!.nans hand A-ast.
Bloedmeel als voeder,
Daar men bij eenigen duur van den oorlog
•een toenemenl gebrek aan eiwit houdende
voedingsmiddelen verwacht, heeft de kamer
van hnlbouw in H-annOA-er A-nopgesteld het
bloed van dieren te verzamelen^ dat in de
•abattoirs in groote menigte gewonnen wordt
en dat zeer r"ik aan eiwit is. TTet product
daarvan noemt men bloedmeel. Het mioet ter
beschikking a-ou don landbouw worden, ge
steld. De minister A-an landbouw heeft daar
op de 'besturen A-an abattoirs gewezen op de
noodzakelijkheid om een groote menigte
bloed te A-erzainelen.
Het bloedmeel moet zwaar voeder, als lijn
koeken. vleeschimeel, gerst en maas. die voor
een groot deel uit het buitenland komen, ver
vangen. Een tekort aan eiwit moet bij alle
nuttige huisdieren, vooral bij ongroeiënd vee
en melkkoeien, een A-ermindering A-an de
Adeesch- en melkproductie ten geA-olge heb
ben.
De voorraden aan voeder raken mettertijd
op. AfA-al A-an de malerij,, zooals zemelen en
voeder-meel. A-leeschmeel, gedroogde gist enz
worden schaarseh en de voorraad is in ver
houding tot de behoefte uiterst gering. Met
bloedmeel hoopt men daarin geheel te kun
nen A-oorzien. Het bloedmeel is het meest
ei wit houdende van a.lie A-ocde.mvöd'de.len Het
is voor alle diersoorten geschikt. Het wordt
zonder tegenzin gegeten en in de zelfde hoe-
weiheid gervoederd als het Meeochmcel.
Kameroveraicht.
Eerste Kamer.
zitting van Donderdag, werden
zonder hoofdelijke stemming verschillende
ontwerpen aangenomen.
Aan de orde was de heffing eener
IN KOMSTEN BELASTING
De heer de Vos van Steen wijk (ch.)
ontkent, dat de rijken meer belastingdraag-
kracht hebben dan de armen. Andere iactoren
als de grootte van het gezin werken er od in.
Men kiest niet zijn eigen kring en wordt ge
plaatst in den God ge wilden staand. Naarmate
dc middelen stijgen, zijn de behoeften ook
grootcr. Aan die behoeften kan de rijke zich
niet onttrekken, het bezit brengt talrijke mo-
reeic verplichtingen mede, en met deze over
wegingen heeft men bij de bepaling van de
belastingdraagkracht van de rijken rekening
te houden. De rijke kan nu ineens niet alles
betalen wat het volk wil. Groote vermogens
zijn een zegen, niet voor de bezitters, want zij
brengen hun zorgen mede. maar voor het
land.
Spreker dringt er bij den Minister ten sterk
ste op aan, de directe belastingen niet meer te
bezwaren, zoolang niet eerst de indirecte be
lastingen a-erhoogd zijn. Spr. had in normale
tijden tegen het wetsontwerp gestemd; alléén
reeds door de belastingen ten opzichte van
«de boeren. Hun inkomen is moeilijk te be
palen. Van die zijde van den fiscus zal de be
taling er a-an een a-oor de boeren alleronaan
genaamst gesnuffel in de huishoudelijke za
ken tengevolge hebben. Kan de Minister spr.
eenigermate gerust stellen ten aanzien der
wijze, waarop dc fiscus ten opzichte der boe
ren kan optreden?
De heer randen B 5 e s e n (rJc.) wijs* er
op. dat in dit wetsontAA-erp de stichtingen
zoo stiefmoederlijk behandeld worden. Een
stichting is een vermogen tot bereiking a-an
een liefdadig en godsdienstig doel, als afzon
derlijk rechtspersoon. Instellingen tot andere
doeleinden, als tot exploitatie van theaters en
lot opleiding van balletdanseressen zijn geen
stichtingen. Alle overheden wedijveren steeds,
den stichtingen a-rijdom aran belastingen te
geA-en. Minister Bertling zelf heeft erkend, dat
als zij inderdaad alleen een ethisch doel heb
ben ,zij buiten de wet moeten rallen. De on-
derAvijsstichtingcn kunnen alleen worden aan-
gesla^ti. wanneer zij de gemaakte winst niet
gebruiken -ter verbetering van onderwijs, maar
lot persoonlijk voordeel. Spr. wil voorstem
men, als de Minister hem verzekert, dat de
bona-fide ondenvijsstichtingen niet onder de
Avet a-allen.
De a'oorzitter verdaagt de vergadering
tot Vrijdagochtend 11 uur. Dan zullen tevens
IS kleine wetsontwerpen, wraarvan het eind
verslag vorsFhiint. worden behandeld.
Tweede Kamer.
Tn 'de ziriir e ran Donderdof <te
heer Knobel (V- D.) o.a. verbetering van de
opleiding van tolken, vooral voor den dienst
in China.
De heer Van Leeuwen (S. D.) heeft wei
nig vertrouwen in de diplomatie. Het ls juist
een kleine groep van diplomaten geweest, die
den tegenAvoordigen ooriog heeft doen uitbre
ken. Spr. zou GrondAvetsherziening wenschen
om aan de VolksA-ertegenwoordiging meer
medezeggenschap te verleenen in zake het
buitcnlandsch beleid.
In afwachting daarvan Avenscht Spr. meer
mededeelzaamheid a-an de "zijde van Buiten-
landsche Zaken en de instelling eener com
missie a-oor Buitenlandsche Zaken in de Sta-
ten-Generaal.
De heer N o 1 e n s (R. K.) brengt hulde aan
den minister.
Hij dringt er op aan onjuiste berichten in
de buitenlandsche pers zoo spoedig mogelijk
officieel tegen te spreken. "Wijzend op het
A-oorbeeld van Engeland, A-estigt Spr. voorts
de aandacht der Regeering op de vraag of het
belang van %ns land niet zon medebrengen
op de afschaffing van het gezantschap bi} deo
Paus terug te komen.
De heer Loh m an (C. II.) brengt eveneeni
hulde aan den Minister. Hij komt op legen do
meening van sommigen, dat de neutraliteit van
den Staal niet berust op een rechtsgrond, doch
alleen op (te macht om die neutraliteit le doen
eerbiedigen. Een kleine Staal heeft precies
ihe'izsflfdc recht nis een groote. Snr. Ixarcrpt
z;ch hierbij op het rechtsbewustzijn der ge-
heele wereld; Toen Duitschland de rechten
van België schond, heeft Engeland niet gezegd,
dal het partij trok voor België omdat het
eigenbelang dit medebracht, doch omdat het
recht van den kleinen Staat was aangerand
en daarin s'aat de wereld aan de
zijde a-an Engeland.
De Voorzitter meent, dat de spr. te ver
gaat in zijn beoordeeling van de daden van
andere Mogendheden.
Dc heer Lohman zegt niet bedoeld te heb
ben iemand onaangenaam te zijn.
Spr. zegt voorts, dat uit hel feit, dat Duit
schers in België a-ielen, zonder méér niet mng
worden afgeleid, dat Duitschland het recht
niet meer erkent. Spr. verwacht aroor herstel
ling van den rechtstoestand a*eel van het slui
ten van Bryan-tractaten. Sluiten Mogendheden
zich niet hij den rechtstoestand aan, door het
stellen a-an macht boven recht, dan zijn dat
barb ren.
De Voorzitter, hamerend, verklaart
zeer boos, dat hij iederen volgenden spreker,
die den heer Lohman. navolgt, telkens en tel
kens weer tot de orde zal roepen.
(Geroep: „Goed! Goed!")
Minister Loudon protesteert namens
de Regeering tegen de wijze, waarop de heer
Lohman sprak en hoopt, dat hij het verder
debat op de ter sprake gebrachte zaak niet
zal aa'orden ingegaan. (Applaus).
De heer II e e r e s dringt ook aan op ver
betering der tolkenopleiding a-oor China.
Minister Loudon meent, dat er op den
duur meer contact moet komen tussechen di
plomatie en Sta'en-Generaal Thans kan hij
evenwel niet meer mededeelen. Met dementi
a-an onjuiste berichten wordt voortgegaan.
Spr. is tegen fusie van. het diplomatieke en
consulaire corps. Spr. neemt het verzoek van
den Keer Nolens, betreffende het gezantschap
bij den Heiligen Stoel in overweging.
De omringende Mogendheden
hebben den Minister le kennen ge
geven, dat zijNcderland's posi
tie begrijpen en Avaardeeren.
Conflicten kunnen nog altijd voorkomen-
Nederland kan niet genoeg op zijn hoede zijn.
Onze onzijdigheid is geen onverschilligheid en.
flauwheid. Voor de handhaving ervan is ka
rakter noodig. Zij sntoort ook geen indivi-
ducele sAmpathie, maar houdt de openbare
meening in toom. De Minister huldigt warm
de pers. die zich, op een enkele uitzondering
na waardig gedraagt.
De Nederlandsche Begeering zal haar zelf-
standigneid met vastberadenheid en kracht
handhaven.
De bcgrooting wordt zonder stemming aan
genomen.
In de avondvergadering vroeg, bij de
behandeling van een suppl- Binnenland-
sche Zaken-begrooling de heer II u g e n -
h o 11 z naar aanleiding van een post van
ƒ3 000 000 voor hulp aan de Belgische vluch
telingen, of de regeering niet te laat is be
gonnen met de organisatie. Spr. vroeg of er
geen algemeene regelen gesteld zijn voor de
leiders der kampen.
Hij bespreekt den ,,zaeliten drang" op (1e
vluchtelingen uitgeoefend, Avat te Schcwenin-
gen in het circus gebeurde, door hen die
niet terugkeerden, luiaards te noemen
Voorts bespreekt hij de klachten der vluch
telingen. Avaarvan er vele ongegrond zijn,
maar andere gegrond.
Spr. wees op de klacht OA*er kolendamp in
sommige tenten.
De minister Avas steeds horrid., A-erbcterin-
gen aan te brengen, getuige Nunspoet en Den
Haag.
Spr. bepleit schifting der vluchtelingen en
onderbrenging a-an de betere elementen bij
particulieren. Ook moe* men de mensehen
aan bezigheid helpen, b.v. door hen aan, hei-
We-ontginning te metten.
De heer Schaper laat een Avoord van
opbouwende criliek hooren. Maar hij keurt het
af, dat bij het nemen ran spoorkaartjes de
franc op 40 cent weTd" gesteld, wat hier en
daar nog gebeurt. Ook wijst hij op hel a-er-
schil in de houding van bcA-olking en autori
teiten, de bevolking gul, de autoriteiten terug
houdend.
Ook keurt hij af (ic poging om de men
jachen stelselmatig naar België te doen tc-
rugkeeren.
De menschen zijn ondergebracht in lood
sen, die nog niet klaar waren. Aan die te
INunspcet zijn ernstige gebreken. Hel dak
flekt er. komt er sneeuw, dan wordt he* een
ramp, komt er vorst, don wordt het ondra
gelijk.
Nederland heeft zeker haast het bovcn-
menschelijke gedaan, maar critiek ls noo
dig en men zij niet schriel ten aanzien avin
Iklcinigheden.
De Min. vaa Binn. Zaken is het er
mee eens, dlat de gastvrijheid aan de onge
lukkige Belgen ten voUe imoet worden ver
leend.
Zijn er tekortkomingen geweest, dan heeft
hij steeds getracht daarin te vooreien en
steeds heeft hij de opirae der regooring tele
grafisch aan de autorit riten doen Wijken.
Wat niemand heeft kunnen voorzien, dal
was de enorme vluchtelingenoverstrooming
Op zeker oogenblik waren er 7 800.000
vluchtelingen in ons land. Er moest binnen
een dag voedsel verschaft wordendat is ge
schied, mede dank zij de uitstekende organi
satie van onze intendance. Voor onderdak
moest gezorgd worden ei. voor verspreiding
over het land. Lof komt tae aan hen, die het
vervoer regelden, nl. aan de spoorwegmaat
schappijen, waar duizenden menschen, waart
onder 30.000 te interneeren soldaten raoeslct
worden vervoerd.
Bij verdeeling van voedsel enz. boden ook
particulieren zeer gewaardeerde hulp. Aan
den anderen kant moest de particuliere hulp
wel eenigszins desorganiseeren. Zoo zond
men de menschen maar met schepen en trei
nen weg zonder te weten waarheen. Door par
ticulieren, zoowel als door regeering. werden
ln die dagen fouten gemaakt
Velen wilden ook dadelijk weer terug, h^t-_
geen nieuwe moeilijkheden bracht. Er waféh
4 weken geleden nog maar één k twee hon-
