„D E E EM LAN DER". Woensdag 23 December 1914. BUSTENLAND. FEUILLETON. r N° 152 13ds Jaargang. Bericht. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO. Uitgevers: VALKHOFF Co. ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden Yoor Amersfoort f 1.00» Idem franco per post Per week (met gratis verzekering tegon ongelukken) O.IO* Afzonderlijke nummers 0.05» Per o Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercosnni. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 15 regels.. f 0.50* riko regel meer0.10 Dienstaanbiedingen cc nis by vooruitbetaling. Groote lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeolige bepalingott tot het horhanld adverteoren in dit Blad, bij abonnement. Ecno circulaire, bevattend© de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Zij, die zich. met ingang -van 1 Januari a.s. op dit blad abon- neeren, ontvangen de ioi dien datum verschijnende num mers G Bi Al IS. JDe Administratie. Nabetrachting over den <b'euieemeraad. •Nu de overwinni 11gsberiditèn. van liet oor- logslenrein zoo scliaarsch. ziin, <loet iict ons genoegen te kunnen canstóteeren, dat in Amersfoort 'n schitterende zege bevochten is. IIcl zijn B. cn W. en de heer Jorisscn, die Tie glorierijke overwinning behaald hebben. Staakten de vorige inaal de stemmen o"\cr het voorstel va» B. en W. om de levering van liet stenografisch versla" voortaan voor ongeveer f 400 meer (bij 10 7:"i?<*en. 'sjaars) op te dragen aan de lirnta Van Clccff één week was voldoende 'om door lr"::bezoek cn de rest de enkele stoute rechtsohc raadsle den, die aanvankelijk LcengestCind hadden, te overtuigen, dat ook zij in Let bootje be hoorden, waarvan dc riemen, wel wat plomp, gevoerd werden door de hoeren Jorisscn en Rijke os, tor wijl de voorzitter aan het roer zat. Drie raadsvacailures en dc afwezig- Jv'l van 2 tegenslemmers waren natuurlijk lUome bijomstandigheden. En de heer o.»o«s liet zich ten (dolle nog tot instapper, verleiden door de honigzoete welsprekend heid van den heer Rijkcns, wi-cn het er hec- lemaal niet om te doen was om stemming te nu ken voor of legert het voorstel. Al Leen \viade hij aanloonen, dal niet B. cn \V., doch du firma Bosch zelve de schuld was, dat zij na 30 jarigen trouwen dienst zoo maar aan den diik gezet werd. En wat had zij dan wel misdre\en, die firma Bosch? Zij had onop- rechtelijk, doen voorkomen of zij haar voor- deelig aanbod gedaan had uit grootmoedig heid, uit meelij met dc gemeente, welke nu zoo krap zat door de niocielijike tijdsomstandig heden. Dal was niet waar, dat was schijn heilig, want de firma Bosch had juist in Augustus om verhooging gevraagd en... toén was de mohili&a.lioloasland looh ook reeds ingetreden. Ais straf voor zooveel snoodheid, wilde ue gemeente hel ".esdicnk dor firma Bosch niet aanvaarden en liever f 400 meer betalen aan de Amensfoortsehe firma. Hoi beloog van den lieer Rijjfeens was mees- tori r.t uit diplomatiek oor-un-l. maar arm zalig als au giLm-uilujlie, goheol berekend om dc aandacht van de liooltLzaak al te leiden en ie concen-lreercn. op diiit eene punt, de groolmoeaigiieid van de tuuia Bosch, welke dan on-uuiaskerd moest worden. Eigenlijk was •de heei" ivrocs <ie senile, cue in grooi- moödigiieid n motief voor z slem gezocht 'liAd en hij kon dus door den heer Rijkens omverg<Are<ïeneerd worden, wal hij ook ge- roedelijk toeliet. Toch was *shoeren Rijkens beloog valsch. De firma Bosch hoeft -geenszins verdiend in zoo'n schijnheilig licht gesteld ie worden. Zij heeft inderdaad in Augustus cm verlioo- ,ging gevraagd verhooging die algemeen DitJijk erkend is - maar daarvan mag ha au* nu geen vei-wijt gemaakt word on, als zij thans vraagt liet oude-contract voort te z-cl- ten wegens de mocielijke tikten voor die ge meente. Jn Augustus waren -die lijden nog niet zoo moeiedijk, ze warton, in het begin van de maSaose en niemand wist hoe 'n vaart •het zou loopen. Toen de firma 'Bosch inzag waatt* het heenging, is zij op haar verzoek tcaniatjeivomen. Verder zelfs dan aioodig is, want d<e gemeente heeft thans "eloord niet zóó 'krap te zitten of zij weet nog Wel 'n paai* honderd gulden to vinden-. Terwijl de wethouder zei: .,wes met de firma Bosch, de schijnheilige, die de groot moedige uilhangt", .betoogde dc burgeniees- •L«er; „weg mot de firma Bosch, dc al Ie groot moedige, die ons geschenken wil aanbieden' waarvan wij, niet -^diend zim". Ja, dc ge meenteraad heeft het nu wel geloond, dat zij het zaliger vindt t-c geven dan te krijgen. Toch geLoovcin wij, -dat ran solve uk©» krij gen." geen sprake was. De firma Bosch gal niets, verzocht alleen dezelfde betaling voor hare diensten te mogen ontvangen dis vroe ger. Maar als het waar mocht zijn, d'at de gemeente jonen Ia mg geschenken vaai die fir ma heeft aangenomen, dan is het loch heel ondankbaar, op het onbeschofte af zelfs, om nu plotseling te zeggen: .,hou je geschenken maar bij j'e, we zijm er niol meer van ge diend." Was de lieer Rijkens diplomatisch, de heer Joriiisen was gr of en onbehouwen door al te groatcn ij[\ er oan dit analsche he ui ie \oojr de finma Van Cleeff in dc wacht te slee,pen. Bij hem zat stellig niet uitsluitend hel gemeente belang voor. Dat erkende hij zelf. „Al had ik d e voriige keer tegen gestemd, zei hij, dan zou ik nu voorstemmens omdat ik de han delwijze van -de firma Bosch unfair vind." Hoe nu? Aks de heer Jordsscn de vorige niaal tegengestemd had, dian zou hij dal loch stellig gedean luebben omdat hij zulks in liet belang dor gemeente aehllc. E» nu zou liij opeens anders willen stenwncn, dus te gen het belang der gemeente, uit boosheid legen -de firma Bosch! Het is zeer openliartig, maar zulke raads leden zien wij Loch liever niet. Wij wensclien raadsleden, die steeds liet ■Temeenlebe- Lang voor oogen hebben cn niet hun slem laten hein vloeden door overwe-gingeiv ten gunste of len nadeelc van. personen. -En. wal is nu het un Jaime. waaraan dc Jlraia Bosch zioh hoeft schuJdi« gemaakt? W-el. ze liceft gepubliceerd, dat zij .voor allo beta ngstc ilende n gratis net iraadsvoralag be schikbaar stelde l Juist v. it <le Raad zoo graag wilde. Zij handelde dlorrmee dus stellig niet legen hel gemeenlebelvug, maav Ixwcrder- ile dit eerder. En dö'. zou voor den heer Joiissen. n reden gewvest zijn .ojn, als hij eerst vóór het .belang der mioeivlc geklemd had, or nu tegen te stemmen! .Maar wat zij.n <ïal vooir avencclhlLsah opvartiiriigen bij 'n raadfelïdi leider van 'n raadsfractie, welke tecjonwoordig zeer tgrboten invloed heeft op het bestuur do<r gemeente? De lieer Jorissen vond het niet netjes, dal <lie firma Bosch .tejic liljei-alólc-it bekend maakte lusstlien de st-mn-ing en herstem ming over het voorstel en aldus slenmien Iraclitte Ie wiunen ran de anadsleden. Maar vindt dte heer Jorisscn hel dan wel netjes, dal men door hubJ>ezcck «.temmen tracht tc winnen?-Dal heeft blij/keais medodeeling van den heer Kroos >de andere fi:rma "Otlaan! Met besuhikbaarsieUen der i aad^telugen is het genieontebekufig m-oer of min gediend; door huisbezoek rtellig niet. Dat past alweer al leen in dc üvereelifsche opvattingen, van den 'hoei* Joj-issen, die het niet netjes vindt cn hot luatsie well Ditzelfde raadslid ontzag zicli zelfs m»et de fir ma Bosch te beschuldigen van „oneerlijke con currentie" en „verlakkerij." Van oneerlijke concurrentie, meneer Joiissen, wordt gewoon lijk gesproken, waaneer 'n finna 'n ander tracht te onderkruipen, maar niet wanneer 'n firma toch zeker wel geoorloofde leger-oet- komchdheid jegens dc gemeente jegens de gemeente, meneer Jorisscn, niet jegens de leden van den r. .ueenleraad poogt te be houden wat zij lieétl. De firma Bosch, on bekend met dc Amcrsfoortschc politiek, kon niet weten dat de zaak reeds beklonken was cn coütc que coüle doorgedreven moest wor den. Wij zullen verder niet spreken over dit zaakje, dat slcchls zvn belang heeft omdat het n Yooihceld is van Iricinslecdsche begunsli- L'inesuohliek. welke wij helaas ook iu onze gemeente, vooral bij benoemingen, reeds ccnigcr malen hebben loeren kennen. Yij hou den er nicl van om al le spoedig de trom le roeren, maar liet is looh de taak ócr pers om de wonde plekken aan tc wijzen. Wij on dervinden wel dat hel voorcleeliger zou zijn om met de strooppot te loopen, maar relf hou den wij niet van stroop en wij dienen die cius ook liever niet aan anderen loe. Trouwens in de journalistieke medicijnkist behoort die stof niet thuis. Ons gemeentebestuur heeft ontegenzeggelijk zeer veel goeds vi nicht, wij bewonderen de buitengewone arbeidskracht cn werklust wij waardeereni de cerste-rangs-kraöhlcri, wier aanwezigheid ten stadhuize raak genoeg blijkt. Maar een van die dingen, o er zi;a er meer, maar daarover hebben wij hel liter wel eens een van de dingen, welke ons en brcede, zeer breede kringen Yan burgers tel kens en telkens weer iiinderen, ontstemmen en ontrusi.cn, is de vriendjcscultuur ten stad huize. Er heelt zi'dh om enkele 1-ed.en van hel D. B. 'n klein kringetje vrienden cn he won- dier aars in dc wandeling hcelcn zij ,,dioor- dik-eiY-dun'ers" ge>vcmvddie aldoor naar wren geschoven on met eor en guns/lbe- wij'zon. overkide» worden. Dit Ik weckt 'li geest van ,,car nul n' aura 1' esprit, hors nous et nos amits." Wie niet lot dat kringetje behooren, rijn luchtv, onuullc flienstknechlon, maar nuttige- belasting ibeUtlcrs. Wij voofl' ons ademen liever in vrije atmos feer en prijzen ons dus igehtkki.g niel Lol de uitverkorenen te hehooran. Maar liet is louli 'n toestand, die niet gezond is en zicli op den duur wreken zal. Nu reeds zet liet veel kwaad bloed in de gemeente en wij verklappen vol- stivikt geen geheime gevoelens, welke slechts gekoesterd zouden worden dKK'r enkele hon- gerigen naar ide kruinipkens van den ge- aneented'üsifu en die in plaats van die koeik al of niet toevallig -k cliLs de nrd onder hun schoorsteen vinden. Ook maken wij niet hel Dagelijlksch be- sLuiu" als zoodanig er '11 verwijt van. Het is mogelijik, zelfs waarschijnlijk, dat verschei den-en hunner or niets van bemerkt hebben. De hoogste goden welen in den ategel het minst van wat er onder het profane vulgus omgaat cn er zijn dingen, om welke te we ten men langer dan 2 jaar in de pcnueente en niet te hoog gezeten n>ool zijn. Het kan hun daarom niel antlcns dan aangenaam wezen om zoo 'nu cn dan ook eens door andore zijde dan zij gewoon zijn ingelicht ie wor den, omtrent den gcesl en de stemming dor burgerij Politiek Overzicht. Egypïe onder Engelsch protectoraat. In Egypte is het Eugcische protectoraat af- gt-kondigd. Dc proclamatie, waarbij dit is ge schied, verklaart kort cn 'bondig, dat de rech ten van den sultan van Turkije cn van den khedive Abbas llilmi, die als vazal van den sultan de rogeering uiloefende, verbeurd zijn. Van die rechten neemt dc koning van Enge land bezit en oin zicli 'le kunnen kwijten van de aansprakelijkheid, die 's konlngs regeering daardoor op zicb genomen heeft, wordt Egyp te verklaart 'lol een Brilsch pro^cctoraal. Aan het hoofd van de regeering van Egyplc, Ier vervanging van den afgczellen khedive, is ge plaatst diens oom, prins Ilusscin, een man van 60 jaren, die- tol dusver Ln dc politiek glcne rol heefl gespeeld; hij trad in 'liet open bare leven» niet op den voorgrond en bemoei de zich hoofdzakelijk met landbouwzaken. Die aar UiCiiscaen van ctriijiKe overtuiging aan het wooru zijn, uie niet zichzelf maar de waaitic.ci Peüoe.eu, uaar Runnen de meest vcrschiiien-ae nieeiiiiigea een verzoenenden dnvuoea uitoefenen. feveusneeid aoor JOANNES REDD1NÜ1ÜS 14 L..C.1 boom heefl pa noü geplant, zei Her- iinui Opcczisi «tuur ten pel l-ooohi wxjzeud, Veneaeu t«v»r ileal oom er n.oeuer puien \a»i rlsIuuiu, iii \\cet t nug Pest. laine rruuLisua za^ net Kind aan. Je pa i'ueiu veel yan zijn tuin..,. Vvaar x«u pa nu toen eigenlijk wei zijn? Daar ncn je weer een van zijn vragen, zei z i legen zicuzeil. v\aar une goeie menschcn zijn, na hun dood, neiiK ik. in oen hemel. Maar waar is aal dan toch, waar is die hemel. Kan ie aien nergens zien? Dat weet ik niet, je moet er maar ïik ovei denken, aat zal je wel leeren als je grooter bent Ih .*man dacht aan oom Johannes cn aan oom Oeiril coz.i Gerrit kwam nooit in den hcm-.l, ducht bi;. Daar had je weer de leeuwen, zl stonden nog net uxs sltaks. L/c twee viienaen beklommen, liand aan luiiii, uc slecncn Irap, ianlc lJicn liwain hen te gemoet. Kom maar gauw binnen, dc koffie is klaar, lierman mocht tegenover haar zitten; iechl.s van hem zal oom dominé en legenovci' ooui laule 1-raiiusca; wat naa tante Dien een uiooien kolnepot, net zoo bruin als chocola. Oom, waar is de poes? De poes, jongen, die zit altijd in de nabij heid van tanic, zij zat wei onder de taiel ziiien; lierman ketK, ja, de wide poes wreel onder latei haar Kop tegen tantes been. foc^, poes. De poes kwam aanloopen. ging op de ach- lerpoolcn slaan en# sloeg weidia naar het sluKjc rooKvleesch in licrman's opgelicven nand. Nu moet je liaar wal geven ook Ja oom. Hij gal nel aicr vlug liet uitgerafelde eind je. daarna begon hij zelf te eten. Waar ben je gisterenmorgen geweest. Herman? Gisterenmorgen Oom? ik heb in den hof gespeeld en bij Nel op den muzikant gewacht, die er laatst was, maar hij kwam maai* niet. De man zal ver weg zijn, denk ik. En vondt je dat jammer, vroeg tante. Nou. 't was zoo n mooie, dikke man cn hij had zoo'n grootc trompet, ik zou best zoo n trompet willen hebben. Maar ik ben blij, dat je er geen hebt, be- w eerde oom. die zorgvuldig een sneetje rogge brood met zijn mes op zijn boterham legde. hooren cn zien zou ons vergaan. De jongen zei niets en keek naar ooms- wang. Uo.n had bakkebaarden; midden op zijn Gene wang een JiUccken, daarop gioeiae geen lujar, er was nu een kleine \vi«le plek op zi|n wang, dat was een grappig gezicht, hij moest er altijd n«jar kijken, als luj oom uo- niiné zag. luj \ond hel zoo prettig in üe tuinkamer, aan oen muur hing een plaat, voorstellende een jongen, die leerde ploegen, een groote man wees hem, hoe hij doen moest; lierman vond uil aitijü prachtig, straks zóu hij naar den muur gaan om ue plaat van aichloij te zien. M ,jl ga je vanmiddag doen, vroeg tante Dien opeens, terwijl zij bedaard warme melk schonk uit een zilveren kannetje in een kopje, aal hall noI kollie was. lli| wilde antwoor den, maar tante l-raiieisca, die slit had zitten uenken. was hem voor. Herman en ik hebben een afspraak, niet waar jongen? iels'heel heerlijks en niemand, oehalve v weel wat 't is. Sprookjes vertellen, ltuislcrde dc jongen. Zeg je het nu toch? Ze mogen liet wel weten, maar gaan wc nu gauw? lvom dan maar. Toen. de jongen met Erancisca over 't hor des liep. hij lijn en leer, naast de magere, hoekige vrouw in haar vreemd-kleurige ja pon, keken de dominé en zijn vrouw hen na. 't Zal leeg zijn, als hij weg is, zcide zij zacht, heel leeg. 's Heeren wegen zijn wonderlijk, ant woordde de dominé, die'dacht aan zijn ge storven kindje cn aan de lieve vriendin, die zoo vcrweg ging wonen 'l Sprookje was verteld, Herman bedankte en zei, dal hij 't mooi gevonden had, hij dc- loofdc morgen weer te komen om fe spelen, focn ging hij door den tuin en bereikte spoe dig de haag. die op één plaats ccn opening iiad, waar uc tuinman ceu dooden struik uil den grond had gegraven. Zoo was hij spoe dig op den straatweg, die naar dc markt leidde, waar de herberg „De sterke hoef," stond. Hij hoopte nog vrienden te vinden, met wie hij praten kon-. Hij wilde nu nog even naar 't huis van den koster kijken, dal schuin lencnovcr de kerk sloud. Toen hij bij 't huis kwam en naar de blauwe horretjes keek en naar den koperen schelie- khop en dansen wilde over de steenen sloep, dacht hij bij zichzelf, dal dóar op "t kerkhot zijn doode vader lag. zijn mondje trilde en tranen kwamen in zijn oogen, schichtig keek hij naar 't boompje, waarvan hij dc afhan gende takken kon zien boven den kerkhof muur. Langs den straatweg gaande, liep hij op „De sterke hoef" loe, en was 't kerkhof al weer vergelen. Hij trad de gelagkamer bin nen en schreeuwde: - Dag Nel! Dag Herman, zei-de-ge daar, vroeg de dikke vrouw, glunder kijkend onder dc lira- banlsche muts; ge komt laat vandaag, voor zichtig schonk zij een glaasje klare in voor een dikken mijnheer, die een hooge zijen pet op had, ringetjes in zijn oogen droeg en een bazelaarstok onder den arm had. Hij praatte met zijn vriend, den notaris, bij 't buffet Herman zag zijn vrienden staan. Dag burgemeester. D*zc schudde zijn hand, dat vond hij prach- hceft den titel gekregen van sultan. In den ouden titel khedive (onderkoning) lag cene erkenning ran de rechten, die de sultan van Turkije bezat als suzerain over Egypte. De nieuwe titel duidt aan. dat de band tussclieu Egypte en Turkije verbroken is; maar natuur lijk is aan dezen titel gccnc sultansmaclil ver bonden. Bij wieii de feitelijke macht berust, drukt de. proclamalite uil in den slolvolzin waarin wordt gezegd, dat Z. M.'s regeering vertrouwt op de loyauteit,, het gezond ver sland en de zelfbeperking van dc Egyptisch* onderdanen, om de laak te vergemakkelijken!: van den opperofficicr, commandant van Zit M.'s troepen, die belast is met de handilaving van de orde in hel binnenland cn nu t dc zorg, dat het verleencn van hulp aan den vijand wordt vea-meden. De oorlogstoestand heeft aan Engeland deze eigenmachtige daad mogelijk gemaaki. Maar hel spreekt van zelf, dat die handeling op zich zelf nog geen recht schept. Niet d een zijdige wil van Engeland, maar de oorlog zal er over beslissen wal ei* van Egypte zal wor den. De Engelschen oefenen wel in hel Niji- land, sedert zij in 1832 er lx>z-; Hing hebben gelegd^ feitelijk de heerschappij uil. Maar rechtens is in Egyplc nog altijd de sultan van Turkije dc souYcrein, als wK-ns vazal de khe dive de regeering uitoefent. Ook Engeland heeft de suzcrcinileit van Turkije niet betwist in het Fransch-Engelsche verdrag van 1904. waarin Frankrijk van zijne aanspraken op zijne oude stelling in Egyp'le afstand deed! Dat verdrag heefl den eigenaardigen slaals- en volkenrcchteiijken toestand van Egypte er kend. "Wanneer dus thans de verkondiging van het protectoraat is geschied en Frankrijk zicli gehaast heeft dat te erkennen, dan moet daaraan eene heimelijke verandering van dat verdrag vooraf zijn gegaan. Maar al heeft ook Frankrijk toegestemd, voor dc andere sla'lcn is eene eenzijdige handeling, zooals de ver kondiging van hel protectoraat is, niel bin dend. In hel begin van den oorlog wcrtl zegd» dat Engel.tnd dc inlijving van Egyptwilde uitspreken. Dat is achterwege gebleven: Egyp te is tot een Bri'tsoh protectoraat verklaard. Maar hoe dc toestand van Egypte in dc toe komst zal zijn, daarover zal de oorlog beslis sen. Op liet oorlogsgclulc doel dan ook de af gezette khcdivc~een beroep, die de handelwij ze van Engeland verklaart als eene schending van de door den sultan van Turkijo uil:aar- digde keizerlijke firmans cn daarop l al vol gen- „Daar de wenscli van Z. M. don kalii' c-n van zijne regeering strekt orn aan deze iir- mans lol geluk der bewoners van Egyplc en van Soedan gehoorzaamheid te verschaffen, heeft dc behcerschcr der geloovig. n I lr i.cn, naar Egypte een Turksch leg, r te zenden, om. daar den toestand van voor 1882 tc horstel len. Gij kunt tot deze overwinning ld dragen door uwe eensgezindheid en met hulp. In vertrouwen op het succes, dank /ij de hulp van de goddelijke Voorzienigheid, ver kondigen Wij, khedive van Egyplc en souve- rein van Soedan, reeds nu, dut ore i ond- wet zal worden verleend, die alle politieke rechten van de nalie (bepaalt. Wij verkondi gen verder de opheffing van de wetten, die do vrijheid beperken, de wederinvoe ring van de waarborgen voor de onafhankelijkheid van den raclilersland en dc amnestie voor alle po- lig. want de herberg was vol boeren, die bier en klare dronken, rookten en spogen. Zic-de-gij ine niet, of zei-oe-ge boos op mijy t \»as dc notaris, die 't vroeg. Ilij heefl bel ook zoo druk, uit-waar? zei de ourgemceslcr, die hem op den schou- uer klopte. Gag, notaris, ik ben nicl boos op u, maar ik zag u zoo gauw niet. Dan is 't goed. Dc burgemeester hief zijn leege glas iu dc hoogte, zeggend lot NcL Nog ccnc.. Nog al een vergunning, burgemeester ge zult nog zat worden. De burgemeester trok zijn wenkbrauwen, op van verbazing, zag den notaris aan, lachte en spoog op den grond van de iol, ai roepende Wel den ooliikerd, den kleinen duvel! Herman maakte, dal hij wegkwam, liep hard naar '„Karclshoevewaar hij aankwam met bonzend hart, zeggend lot Jans, die open deed: Ocjoci. wat ben ik moei. Wordt vervo f9

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1914 | | pagina 1