££N dmm J3IEI D E R". „DE EEMLAN Donderdag 31 December 1914. BUITENLAND. FEUILLETON. 13" Jaargang. 157 Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Politiek Overzicht. Db oorlog. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURa ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoort f l.d<K Idem franco per post1.5A. Per week (met gratis verzekering tegon ongelukken) - O.IO* Afzonderlijko nummers <M)5» Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Advertent. iSn gelieve meq liefst vóór 11 uur, familia- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Intercomni. Telefoonnummer 66. PRIJS DER AD VERTENTIËN: Van 1—5 regels.. f 0.50. Elke regel meer0.10 Dienstaanbiedingen 25 cc Bits bij vooruitbotaling. Grooto lettors naar plaatsruimte. Voor handel en bodryf bestaan zeer voordoolige bepalingen tot het herhaald adverteoren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Zwart, Geel ea Rood. 1914 zal 'n jaartal, misschien een der belang rijkste jaartallen wordem in de wereldhisto rie, ai zouden wij het 't liefst uit de .geschie denisboeken schrappen. Het is 'n smet, we ke in lengte van dagen op onze eeuw zal blijven kleven. Nog kunnen wJj het nauwelijks begrijpen, «tot Ij., 20e ceuw'ers, die aan den waanzin wan n Europeeschcn oorlog niet meer gcLoven willen, er thans midden in geplaatst zijn, dat wij de verschrikkingen er van om ons heen zien en voelen. l>at dat o n.» moest wvexikomen t Ons, die meenden, dat de anensohheiid nu toch. wcL vrij gemaakt van afife klufstoms cn gezuiverd was van alle sporen uit 'n barbaarscli verleden 1 Ons, die meenden, dat de volkeren nu wol de mocnatisch sterk genoeg waren om over eigen wil-wik.kclingsgaiig te beslissen en zi T niet te laten «icoskepen in het gekolk van het dolle miEtairisme M.iardil troost ons, dal wij, jongere genera tie, de verantwoordelijkheid niet dragen voor bet afschuwelijk gebeuren, voor den wereld oorlog. Het zijn de ovcrgeblevenen uit de 10e eeuw, die het .ongeluk hebben geh::d hun eeuw, aan oorlogen cn diplomaten zoo rijk, te overleven; zij zijn hel. «die, meer cn meer /ervrcemd wan den nieuwen tijd, waarin z;: wel leefden maar die -de hunne niet was, nog •^enmaal hun fatale maclit hebben willen too- nen om in die laatste stuiptrekking onder te gaan. Zij, de Duitsdhe cn Russische en Oostenrijk- oehe diplomatie van den ouden stempel, zijn de aanle gors; maar de slaalitoffers-in-deu- letteorliji'.ven-zin zijn de jongere "eneralies, zij die van geen rassenhaat cn van .geen wille keurig getrokken, denkbeeldige grenslijnen we'cn cn alle volkeren als broeders beschou wen cn die van hun bic.! plengrn voor 'n zaak, die «Ia hunne niet is. Mcnr het bloed dier martelaren zal zijn het zaad der nieuwe wereldorde. De hoon, ons 20e eeuw'ers, en in ons der roenschlu-il van de toekomst, door dezen reusacliligc'i broedermoord aangedaan, kun nen wij en zullen wij niet vergeven noch ver goten. W:< zul.en gesterkt en gelouterd wear opstaan, na j t eigen oogen de gruwcAjkc gevolgen van militair isme en iniper.alisme ge_ zien te hebben. Streden wij vioeger tegon theoriei.ii, theorieën welke wij goloofv.cn steeds -theorieën te zuiieii fcl.jw.-a thans hebben wij loeren kunnen no prukujk, ver schrik kei ijiK.er nog dan de ihooric. Blauw waren de eerste maanden van 1914, olauw a.s oe womeiooze vuo» jaai riie.».el. En vergfciijL.euu.c- uid aim Loestaua van iïu, aten wij Eur x van toen als. *n paradijs* Maar tegen de helft des jaars pakken dc jagende wolken van ri'e kanten zich samen en loodgrauw lag Europa, angstig beidende den eersten bliksem, die zou neerstralcn uit het <z\.._-te zwenk. Zwart cn nood cn geel waren de laatste maanden van het doorworstelde jaar. Rood van het bloed en zwart van de touw cn geel van het zengende vuur. Eh 1915 treedt aan in dezelfde onheilspel lende kleuren, de kleuren van Belgié's vlag. Vijf maanden reeds duurt de moorddadige strijd, vijl maanden wcwvlt het blanke kleed, door het pacifisme moeizaam geweven, ge drenkt met broed erHoeeL En tot baden lieoft geen der verdwaasde tegenstanders iets ver der bereikt dan de krankzinnige vernieling van honderden dorpen eh sleden, de verdrii- ving cn ruïneoring wan duizenden gezinnen, den wreeden dood van tien duizenden jonge mannen en het onherstelbare verlies van rnii- liocnen en miiliarden aan kapitaal. Maar van al wat de aanstokers van den oorlog beoogd hadden, it> nog niets verkreg n. OosLnrijk beoogde de vernedering, zoo mo gelijk de vernietiging van Servië. Na 'n half jaar strijdens is het daarvan nog verder ver wijderd dan in den beginne. Duitscliland's doel was de Engelsche supre matie te breken, Frankrijk voor g^ei te knak ken, de Slaven terug te dringen en vestiging van 'n wcrekirijk niet Germaanschc culiuur. Ondanks de bewonderenswaardige legerorga- nisatie, de moed en opofferingsgezindheid van het volk en de bloedige offers is de vestiging van het nieuwe wereldrijk nog geen schrede nader gekomen. De Duilsche handel is ver lamd en heeft de concurrentie met de Engca- sühc tijdelijk finaal gestaakt, en. Slaven wor den ternauwernood van de Duitsche grenzen geweerd cn de overrompeling van Frankrijk is mislukt. Rusland rekende er op in Weenen eu Ber lijn den vrede te gaan voorschrijven, maar zoekt nog steeds tevergeefs den weg. Twee maal reeds werd het ovor de grenzen terug geworpen. Frankrijk, hoewel het den oorlog niet wenschte, hoopte, dat het oogenbük der re vanche thans gekomen was. In plaats van hel begeerde Eizas-Lothaiingen terug te winnen, ziot hot z n schoonste en rijkste provincies verwoest; en heeft het al met 'n pracht! elan den vijand uit hel hart des lands terug gedrongen, hem geheet uil Frankrijk te ver drijven is nog niet gelukt. E i Engeland heelt 'n uuren eed gezworen niet te zuL.cn rusten voordat Duit^chiand's inau.L vernietigd is. Het heelt moeien gcrioo- gen, dat Beig»e, wdks onzijdigueid het be roof -c. te beschermen, lot n woestenij is ge worden en in ijzeren grexp worcii vos.gehou den en dat de Duitsche vloot, in stee van on schadelijk gemaakt, dc stoutste stukjes uit haalt cn zelfs dc Engelsche kusten bestookt. Do boodschap welke 'het nieuwe jaar ons brengt is weinig bemoedigend. 1915 draagt de ldeuren van z'n voorganger, zwart cn ,gev>l en rood. En -geen gloren van den ochtend kondigt nog 'n nieuwen dag aan. Zal het dan in 1915 altijd nacht blijven Of zullen de volkoren zelve het gaan uit schreeuwen: Licht, licht, licht en vrede l Wij treden telken male het nieuwe jaar in met beden cn wensciicn voor ons zelf, vooi onze vrienden, voor ons volk, voor de mcnschheid. Dit jaar kunnen wij sleehls één bede, éen wensoh op de lippen hebben, cn die bede wordt gevormd door de drie woorden die wij met Kerstmis niet durfden uitspreken „Vrede op Aarde 1" B er lij n, 30 Dec. (W. li,) Uil het grooto hoofdkwartier vernemen wij: liet persbericht, dat do Belgen in de ge vechten bij Lombartzijdc 2OU0 Duitschers ge vangen hebben genomen, is geheel verzon nen. In de wekenlange gevechten in de streek van Lombartzijdc en Nieuwpoort vcr- loren dc Duitschers aan dooden, gcwohlen en vermisten in 't geheel slechts 1200 man, Hot aantal vermisten, die alleen gevangenen kunnen zijn, is zeer gering. Ook de in het -persbericht geschilderde bijomstandigheden zijn van hel begin tol hel einde onwaar. Berlijn, 3 0 Dec. (\Y. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uil hol groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Om de hofstede Saint-Georges, ten. zuidoos- leu van Nicuwpoort, die wij voor ©cn ver- rasseuden aanval moesten ontruimen, wordt nog gestreden. Stormen en wolkbreuken richtten aan de wederzijdsche stellingen in Vlaanderen en Noord-Frankrijk schade aan. Dc dag verliep op liet overige front in het algemeen rustig. Barijs, 30 Dec. (R.) Namiudag-communi- qué. In België wouden wij een weinig veld in de streek van Nieuwpoort. De vijand bom- oardeerde met kracht Saint-Georgcs. Wij na men een Duitsch steunpunt zuidoostelijk van /.onnebeke. Van de Lys lot dc Oise is niets te vermel den. Aan dc Aisne cn in Champagne legt de \ijund ecue hernieuwcic activiteit aan den dag, vooral door een hevig bombardement, waarop wij met nadruk antwoordden. Wij vorderden langzaam in de Argonne. Op de liauts de Meusc was een zeer lievige kanon- nade. In de Yogcezen dreven wij een vijandelijken aanval op de 'ièle dc Faux terug. Wij beves tigen onze stellingen in Boven-Elzas. Duit sche mortieren, die Aspach-le-llaut bombar deerden, zijn lol zwijgen gebracht Avond-communiqué. Belangrijke incidenten zijn niet bericht, be halve eenige bombardementen in de streek van Atrecht en de Hauts de Meuse. In Champagne hebben wij vorderingen gemaakt, die van vrij wat bcteekenis schijnen te zijn. Het slechte weer houdt aan op het grootste gedeelte van het front. Parijs, 3 0 Dec. (R.) De „ooggetuige" zegt in zijn dageLijksch verhaal van de ge vechten van 16 tot 21 December: Ons offensief werd voortgezet met ver meerderde kracht. De hevigheid van de te genaanvallen van de vijand bewees, dal het dwang was, die hem tol het defensief deed overgaan. De vermeldenswaardige uitkomst van den strijd was dal wij talrijke belang rijke steunpunten vermeesterden. In Vlaanderen maakte hel slechte weder de operation zeer an oei el ijk. De koude, vloei bare modder, waarin de manschappen moes- ten staan, kwam in de broeken van de ka nonnen en verhinderde het vuren. De sol daten vochten met de kolven .m hunne ge weren en met hunne vuisten. 1 soldaten wa ren een cn al modder, maar hun onverstoor baar goed humeoir maakte 't hen mogelijk de bezwaren te drageu. Op de andere doelen van hot front wer den eenige flinke vorderingen gemaakt. Daar werden loopgraven genomen eu eenige ka nonnen van den vijand genomen 0/ lot zwij gen gebracht er 1 ij 11, 3 0 Dec. W. B.) Door den storm vertraagd. Bericht van liet opperste legerbe stuur uit het groote hoofdkwartier van den 29en: In Oost-Pruisen en Polen, rechts van de Wcichsel, geen verandering. In het Bzoera- cu het Rawka-gebied vorderden onze aanval len. In dc streek ten zuiden van Inowlodz wer den sterke Russische aanvallen teruggeslagen. Berlijn, 30 Dec. (W. B) Bericht van het opperste legerbestuur uil het groot© hoofdkwartier van heden voormiddag. In Oost-Pruisen werd de Russische eaval- lerie op Pilikallcn teruggedrongen. In Polen is rechts van de Weichsel de toestand onveranderd. Op den westelijken Weichseloevcr werd het offensief ten oosten van het Bzoora-gobiod voortgezet. Overigens duren de gevechten aan en ten oosten van het Rawka-gcbied, bij Inowlodz en zuidwes telijk daarvan voort. Volgens buitenlandsche berichten heeft het den schijn alsof Lowicz en Skierniwice niet in ons bezit zouden zijn. Deze plaatsen zijji sedert meer dan zes dagen door ons ge nomen. Skierniwice ligt ver achter ons front Ween en 3 0 D«c. (W. B) I11 dc Karpa- llien vielen onze troepen aan ten noorden van den Uszokschen pas cn namen verscheidene hoogten. Ten noorden vin den Lupkowschen pas bracht een tegenaanval het voorwaarts rukken van de Russen tot slaan. Verder westelijk trad dc vijand met zwak kere krachten tegen de verschillende overgan gen op. Ten noorden van Gorlice, teil noordoosten van ZakUczvu en aan de Beneden Nida mis lukten de Russische aanvallen onder zwaie verliezen. In de streek ten zuidoosten van Tomoszow maakten de bondgenootcn vorde ringen. (Get.) von Ilöfer. P e t e r s b u 1* g, 3 0 Dec. (TclegraafagcnV schap). Medcdceling van den grooten gene* ralen staf. Op het gehcele front van dc links van de Wcichsel opcreercnde legers was het rustig behalve in dc streken van Bolimow, Inowlodz en ten zuiden van Maiogoslsja, waar de hard nekkige gevechten voortduren. Bij het offen sief van Bolimow drongen dc Duitschers un der ons hevig vuur door in lfcl vlek Borsjisnow en onze loopgraven bij Goeminmaar onze troepen maakten door een onstuimrgeii tegen aanval met de bajonet alle vijanden af be halve eenige tientallen, die gevangen werden gemaakt. In dit gevecht namen wij Duitsche mitrailleuses en brachten reusachtige verlie zen toe aan den vijand, di in deze streek achtereenvolgens regimenten van velschillen de legerkorpsen liet optreden. Bij Inowlodz maakten onze troepen ziflh meester van Duitsche loopgraven, ten zuiden van Possads drongen zij door cn leverden een hardnekkig gevecht, ten zuiden van Mala- goslsja werd een aanval, die door den vijaud na eene lange kanonnadc werd ondernomen, door onze artillerie teruggedreven Bij hei dorp Bokhinelz maakte de vijand zich mees» ter van onze verschansing; muur door onzen tegenaanval werd hij er uit verdreven. In West-Galicie gaan onze troepen zegevie rend vooruit. Ten oosten van Zaklitsjin na* men wij stormenderhand verscheidene ver sterkte werken van den vijand wij maakten 41 officieren en 1500 soldaten gevangen en na men acht mitrailleuses. Zuidoostelijk van Dukla verdreven onze Iroepeu ia een gevecht van man tegen man de Oostenrijkers uit nuuue sterk georganiseer de stellingen i-n sloegen hen op dc vlucht. Wij behaalden ook ccn belangrijk succes ten zui den van Lysko bij Gorjauko. Wij sloegen vij andelijke "tegenaanvallen terug in dc Uszok- passen en ook nieuwe uitvallen yan liet gar nizoen te Przemysl. Wccnen, 30 Dcc. (Corr-bureau) Eene Russische batterij voor de vesting Przemysl zond aan het garnizoen den volgenden Kerst groet: Wij wcnscheH aan al dc dappeic ver dedigers van de vesting Przemysl een lustig en vroolijk Kerstfeest, vreugde en vrede op aarde cn den mcnschcn een welbehagen. God geve dc vervulling van al uwe wenschen. DU is de oprechte wcnsch van dc officieren cn manschappen van de vijfde batterij dei tiende artillerie-brigade. W e e 11 e 1130 D e c. (W. B.) Op hel I v.Ikan- oorlogstooneel was aan dc Servische grens rust. Nachtelijke aanvallen van de Monl ne« giijnen op Gal bij Auto vac en op Last va bij ITebinje werden afgewezen. (Gel.) von 11'L r. Celt in je, 2 9 Dcc. (R.S) Dc Oostenrij kers vielen gisteren de Rbonteü» rijnen aan langs hot geheelc li-jat van Ilerz» .vina. Zij werden overal met groote veriie/. n te ruggeslagen. Dover, 30 Dcc. (R.) Zeven vliegtuigen htbben bommen neergeworpen op Duiiiker ken Parijs, 3 0 Dcc. (R.) Een telegram uil Angohj. bericht, dal de Poriugeezen in een Duiischen aanval op Naulia den 18dcn aan- dooden, gewonden cn vennisicn acht offi cieren verloren hebben. De verlieslijst va» dc manschappen is nog niet volledig. Wanneer oe menscii begiaven heelt zijn kindersp .101, zijn etrs.e liwl-e, z.tu \ei.rou„e.i op meuiyunm, zijn iiausics, dau wordt Eoj ein delijk zed t-egi a^eiL i e ve 11 s o e c 1 cl ooor JOANNES REDDINGiuS 13 1— Dal is mooi, zei Herman, ik wou, dal ik j|3.11 OOix i>yü kuU. l a, Aiij ook ecu versio gemaakt, zei Ju, die Vu voig^e: Miesje, Miesje, Miesjc, ben je verbouwen, uan nies je. Dat is nog kunstiger dan 't mijne, zei dc bcmiiinjue uiLiner en siouu van zija stoel op, oui naar 'l bamoor te gaan. Veei pieizier joi.gens, uenb om je kice- i en, ïnaab je met te vuil cn pas op voor de {pijkei s. - Ja pa. ja pa! klonken dc stemmen. Bertus zag scnuin naar herman, hij was niet zuo zeker van, dat hij zich niet vuil thu maken. t Daar kwam Jan binnen. Hij zat voor een jjËnmen eu had s middags tusschcn één eu extra Iransche les honger, jongen? Ja vader, ais een wolf. Mijnueer van /.ijl keek om naar zijn moolen, pracu.i^eh jongen. herman siouu up, bedankte mevrouw, die met een kwast in een kom met warm walei uraaiae. riij zei luijnneer goeuen uag en riep: c-ag auemaail en stormde weg naar dei» tuin, gevoigd uuor Eerlus, tiie onder 't ioopen zijn peije sLiiuin op 't iiuold zeite, Jo cn .viios YojiiiUwi ue acnleraoeoe. Moeuers stem nep hen terug. .brengen julne Pa een eindje dc Graat uit, dai vnmt luj zoo prc-itig. Beiiu^, jo en mies en ïieiinan waren bereid. Achterom, riep oe buurjongen, en weg 2ing het viertal oen tunr in en reentsom de steeg -uuor, toen rechtsom en weer reents en daar hepen zij in oe stille straat-. Daar zagen <.ij ïiuj.uicer van Zijl. l a, pal Her»..uii ïioo ook mee. Pa. Pa s.ond stil. Jo scnrecuwde van ver: \veg42jengen, wij willen u ccn eindje wegbrenge-*. haar vader hield stil, wachtend op de twee jongen en de beiuc meisjes. Zij brachten hem naar ue Steenstraat, vlug stappend t»oor de stille straat. Ginds liep een oakkersjongen, aan zijn linkerarm een mand. in zijn rechterhand een touw, waaraan een lceren zuigriem; daarmee kon hij stecnen uit een grond trekken. Bertus en Herman had den er thuis ieder ook een. Draaiend als een dametje stapte een dienst meisje als juffrouw gekleed, ze moest bood schappen doen en verbeeldde zich toen juf frouw 4e zijn. run mntfere hond dronk uit de goot. De huizen stonden droefgeestig in de zomersche straat, lierman vond, dut zijn moeder gelijk had die straat de stille te noe men. 't was een eciitc, dooie, stille straat. Daar had je 't huis van de vriendin van zijn moeuer, waar dikwijls die rare man kwam. Mijnheer Douwcs Dekker was scht ij ver; een schrijver was iemand, die boekeu schreef. II ij had 't heel heer lijk gevonden weer eens" ccn schrijver te zien, maar was loon een beetje bang' voor hem, want zijn móéder had hem verteld, daUnujnheer Dou wcs Dekker wel eens wat raar deed. Als hij hem weer eens zag, zau inj vragen, of bij nog cl iis centen uit t raam wou gooien. Nu naar huis, joi.geus. Dag pa, dag pa, uag pa, dag mijnheerl weg gingen zij, vol plezier over l feest, dal komen ging. Loopen! riep Bertus en snelde voort raast lierman, <lic nu enkel maar dacht aan l nieuwe spelletje, ual zij in den tuin zou- uen spelen. Over 't trottoir van dc stille straal liepen zij, Bertus en Herman, gevolgd door de twee meisjes; ze gebaarden bij 't weesnuis legen de kinderen cn vlogen weg naar dc steeg. Daar gekomen sloten zij de poort met dc» grendel. Dc zomerdag duurde, de lucht was blauw, wille wolkjes dreven hoog over de tuinen. Door de slilic straat kwam een diender ge rijpt, die den hoek omsloeg. Hij keek naar cL poort en liep gerustgesteld door. Dc wind •strooide door de loovers, dc muur- Les stonden heet in de. zon. In den derden tuin bij 't poortje, schuin, speelden dc kinderen. Bertus cn lierman, Jo en Mies. IV. Sinds een jaar woonde Herman met zijn moeder en zuster in een kleine villa aan den ^ciperweg bij den lol. Twee jaar lang had hij kunnen spelen met zijn vriendjes uit dc stille siraat, daarna was zijn moeder naar den Vel- perweg verhuisd, daar de dokter het noodig bad geoordeeld, dat ze in een huis ging wo nen niet een besehut plekje in den tuin. Zijn humeur was er niet op verbeterd, dik wijls was hij nijdig en sarrig, een jaar ge leden had hij op een dag den pook gloeiend goniaakt en cr ue meid mee gedreigd, toen lui zijn zin niet kon krijgen. Hij had de giazen nat wilien spuiten en dit wilde zij beletten. In zijn woede had hij de gangdeur dichtge smeten, zoodat de ruit gebroken was. Toen had zijn moeder een Hink besluit ge nomen c-11 dc meid naar den veldwachter ge stuurd, die spoedig kwam, bedaard en zeker van zijn zaak. Herman was gaan gillen en schreeuwen, maar de man was rustig gebleven en voor de kamerdeur gaan slaan, zoodat hij er niel uil kon. Zijn moeder had den veldwachter met en kele woorden alles uitgelegd en hem ten slotte verzocht lierman maar inee te nemen. De jongen had dreigend met een stoel ge zwaaid, maar even had de veldwachter ue band in een van zijn zakken gestoken en droog-weg gezegd: Bedaard zijn jongeheer, anders zal ik de boeien moeten aandoen. Neem hem maar mee, veldwachter, her baalde zijn moeder. Tot uw ordei's mevrouw. De jongen zweeg, zich klein voelend door 't geweldige, dat gebeurde. Stil, zonder iets Ic zeggen, was iiij nu t den veldwachter meegegaan naar zijn huis op Flaltcnburg, hel gehucht, ual achter den Vel- uer tol lag- Een maand was hij bij hem 111 den kost geweest, zonder een enkelen keer tok maar van huis geuikl te hebben. Ais hij zijn best had gedaan oni niet koppig of wild tc zijn, uad Eisenuoom leuttc dingen bedacht. Sauieiv naddeii zij mooie tochten gemaakt door do uosschen en jongens aentern.1. gezeten, die ko gels zochten op dc bei, toen er manoeuvres geweest waren. liecrL,kc oogenbiikken van spanning had hij doorleefd, wanneer Fisen doorn op zijn signaauiuit blies om de jon gens schrik aan te jagen; Fictjc, zijn hond «leed uapper mee door razend te blaffen, al uueiitend uc jongens 111 ue boenen tc buten. Soms ook stuurde Ue veldwachter liaar V kreupelhout in, om op wild tc speuiv.u dan- klonk haar kort gekef in dc stilte \an 'C ooscn. Zoo nu cn dan had Eisendoorn hem 01» die wanuehngcu voorvallen uit zijn leven verleid en er op gewezen, aal een nicnsch rechtvaar dig moest zijn in alle dingen. Plicht ging voor. alles! Jaren geleden was hij soldaat geweest cn had 't oproer bij 't afschaffen der kermis meegemaakt. Toen bcru bevolen was gewor den van leer te trekken, had hij gehoorzaamd, een vent had hem toen met een mes een snee over zijn voorhoofd gegevem.^ plicht voor alJesl Eu hier had lierman ook plichten to vervullen en de eerste was, thuis en op school gehoorzaam te zijn. Wordt vervolgd-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1914 | | pagina 1