BINNENLAND/
Verspreide Berichten.
KOLONIËN.
*T
frees hq er op, dal de Polen zich niet moesten
^vergeven aan den droom, dat een nieuw Po
en zonder de Russische wetgevende instel-
higen tol stand zou komen.
Van de aanwezige Polen was niemand te
Sewegen het woord te nemen. Eindelijk nam,
up algemeenen aandrang, een vertegenwoor
diger van de Poolsche pers het woord. Hij
bepaalde zich tot de opmerking, dat Duitsch-
Liid. ook na eene overwinning van Rusland,
klooi zijne inwendige organisatie nog een ge
duchte tegenstander zal zijn. Men moei de
Poolsche kwestie met teedcre aandacht be-
liandelen, niet met een beneveld verstand,
'fooals door de Russen is geschied. Deze op-
^neiking mishaagde den voorzitter, die den
spreker verbood verder te spreken. Het gast
maal werd daarna opgeheven.
New-York, 11 Jan. (R.) De morgenbla-
den erkennen in hunne beschouwingen over
jhet antwoord van Sir Edward Grey, dat dit
Vriendschappelijk en verzoenend is. Zij ver-
Klaren, dat als Grey op de détails Ingaat, de
pritsche en Amerikaansche stellingen niet zeer
frer van elkaar verwijderd zullen blijken.
New-York, 11 Jan. Staatssecretaris
Bryan heeft verklaard, dat hij zijne beschou-
|wingen over het antwoord vain Sir Edward
Grey zal uitstellen totdat alle stukken zijn
bntvamgen. Hooge ambtenaren van het de-
1 partem ent (beschouwen echter d en toon vam
het antwoord als geheel vriendschappelijk.
Zijl igelooven, dat de discussiën in de toe-
fcomst zullen gevoerd worden op den zelfden
(toon. De strijd zal worden opgelost niest zoo-
Keer als eene zaak Van beginsel maar als
leen van de feitelijke behoeften. Zij geven
'aan, dait Groot-Brittanniê, wat koper betreft,
effectieve regelingen met de aan de oor
logvoerenden grenzende neutrale staten moet
maken. Het antwoord wordt over 't geheel
bis bevredigend beschouwd, ofschoon het
Maatedepartement cijfers te berde zal bren
gen tot bestrijding van eenigen van Grey's
cijfers.
"Washington, 11 Jan. (R.) Men ver-
peemt, dat in het volledige antwoord op de
Amerikaansche nota, dat eerst over eenige
dagen zal worden overhandigd, de Britsche
^egeering een uitvoerig betoog zal leveren, dat
haar de hedendaagsche opvatting bil de
Inbeslagneming van koopvaardijschepen het
vooral er op aankomt, dat bet onderzoek der
pchepen in de haven geschiedt.
Kopenhagen, 11 Jan. (W. B.) Het
Conservatieve blad Vortland bevat een ge
sprek met den directeur van de Noordsche
kabelfabrieken Prior, die verklaarde: On
danks de waarborg van bet ministerie van
buitenlandsche zaken hebben de Engelschen
de eene lading grondstoffen na de andere
tcbtei gehouden, zoodat de Deensche nijver
heid zwaar getroffen is. Ook de directeur van
de gummiwerken Schevening verklaart, dat
de aanvoer van gummi door de Engelschen
volkomen is afgesneden. Als er geene veran
dering komt, r.ülen de fabrieken in veertien
dagen bun bedrijf moeten sluiten.
De Vortland merkt naar aanleiding hiervan
bp: Men ziet uit deze handelwijze, dat Enge-
Jands strijd voor het recht van de kleine sta
ken niets dan eene fraze is.
v Washington, 11 Jan. (R.) Over de
weigering van sommige Amerikaansche en
Italiaansche stoomvaartmaatschappijen om
goederen aan te nemen, die aan bekende Zwit-
scrsche huizen geconsigneer 1 zijn, verklaart
de Brtische ambassade, dat Grool-Briltannie,
wel verre van een dergelijke gedragslijn te
hebben aangegeven, integendeel zeer levendig
wenscht, dat goederen, die loyaal bestemd
zijn voor de Zwitsersche consumtie, hot voor-
Werp van geen enkele beperking zijn.
Keulen, 10 Jan. (W. B) De Kölnische
Volkszeitung bericht: Van den provincialen
raad van de Duitsche ordeprovincie van het
genootschap van Jezus ontvangen wij het vol
gende schrijven: Over de mcdedeelingen in
de pers over de oorlogspreeken van paler
Vaughan. in Londen, hebben wij ons niet wil
len uitspreken, voordat de authentieke tekst
van het door hem gesprokéne voor ons lag.
Deze is eerst nu in boekformaat in onze han
den. Wij constateeren met voldoening, dat de
diep krenkende en zeer betreurenswaardige
woorden, die pater Vaughan in zijne redevoe
ringen tegen den persoon van den keizer zou
hebben gebruikt, in dit geschrift niet voorko
men. Het boek bevat echter helaas andere
beweringen en zinswendigen, die als zwaar
bc-leedigend en kwetsend voor hel hoofd van
he.t Duitsche rijk en van het Duitsche volk
moeten worden gevoeld. In naam van de
Duitsche ordeprovinciê van het genootschap
van Jezus breng ik daartegen zeer nadrukke
lijk protest uit. Zij heeft niet dan met smarte
lijk leedwezen van dezen aanval kennis ge
nomen en wijst dien op de meest besliste wiize
af.
(Get.) Hans Gros S. J. Rector van
het college van Exaten.
Exaten. 6 Januari 1915.
Londen. 10 Jan (R.) Volgens de dagbla
den is er alle reden tot opgewektheid over de
operatiên aan de beurs gedurende de eerste
week van hare heropening. De nieuwe bepa
lingen om te voorkomen, dat de vijandelijke
landen eenig voordeel trekken uit de hervat
ting van de zaken, werken met onverwachte
gladheid. Er is eene voortdurende verbetering
geweest in de hoeveelheid van de verhandel
de zaken iederen dag sints de beurs weer open
is gesteld. Er zijn veel meer koopers dan vcr-
koopers. Volgens de berichten van de make
laars is er een klimmend vertrouwen bij hunne
cliënten waar te nemen en nemen de beleggin
gen steeds toe. Dit geldt Inzonderheid van de
binnenlandsche waarden. Er zijn flinke zaken
gedaan in de oorlogsleening. Zooals werd
verwacht, was er Zaterdag een groote aan
drang om in te schrijven op de tien millioen
Fransche schatkistbiljetten, die door de Bank
of England worden uitgegeven. Voor het slui
tingsuur was het geheele bedrag overteckend.
Kon stantinopel, 11 Jan. (W. B)
De regeeoing hoeft bij de Kamer een wets
ontwerp ingediend, waarbij tot bestrijding
wan de oorkvgswitgaven een buitengewoon
öredüet van 10 miÜioen Turksche ponden
twordft verlangd. Dit wetsontwerp werd in
handen gesteld van eene commissie.
De Kamer begon hierna met die behande-
van de ëfra&tsbegrooting. De rapporteur
decide mede, dat met de bovengemelde oor-
fcoflscredieteo en de buitengewone uitgaven
van nagenoeg 'dirie millioen, die reeds ge
daan rijn, en het tekort op de gewone be
grooting, heft tekort op de begrooting van
het Volgende jaar omstreeks 20 miUtoen pond
cal bedragen.
Het Duitsche oorlogsbr o'od.
De koning van Saksen heeft keizer "Wilhelm's
voorbeeld gevolgd en gelast dat aan zijn. hof
niet anders dan K-brood (oorlogsbrood) mag
worden gegeven.
De Belgen aan de Yser.
Een der oorlogscorrespondenten van de N.
R. Ct. schrijft
Een Inundatie is, dit hebben de gebeurtenis
sen in Zuidwest België bewezen voor hen,
die het niet wisten, een krachtig weermiddel
ln handen van een verdediger. Zonder de
inundatie aan den Yser had het reeds zwaar
beproefde en dnodelijk vermoeide Belgische
leger waarschijnlijk niet stand kunnen houden
tegen de veelvoudige overmacht der Duit
schers.
Maar de inundatie, eenmaal uitgevoerd,
vormt ook een ernstige belemmering voor bet
offensief van den verdediger en vooral is dit
het .geval bij een niet jaren van te voren voor
bereide, maar bijna it l'improviste uitgevoerde
inundatie.
En toch, de Belgen, die een vaderland heb
ben te heroveren, mochten en konden zich
niet bepalen tot een uitsluitend verdedigende
houding. Vooruit moesten zij, maar voor hen
strekte zich de breede watervlakte uit, waarin
zoovelen reeds den dood vonden. En aan de
andere ziide waren de tegenstanders met hun
zware artillerie, voor wie de overslrooming
een voordeel werd, zoodra de Belgen het
offensief hernamen.
Dit is de groote beteekenis van de laatste
weken, dat de Belgefi er in geslaagd zijn aan
den rechteroever van den Yser een steunpunt
te vormen, dat bij een verder offensief van het
allergrootste belang zal zijn. En merkwaardig
is, dat de Belgen dit succes behaalden met be
trekkelijk geringe verliezen. "Werden de Duit-
schers verrast? Hadden zij hun rechtervleu
gel te veel verzwakt? Of had hun moreel
reeds zooveel geleden, dat zij tot een krachti-
gen tegenstand niet meer in staat waren?
Het antwoord is voor iemand, die zich aan
de andere zijde van het front bevindt, niet te
geven, maar zeker is, dat het succes der Bel
gen het belangrijkste is, dat den laatsten tijd
op heel het westelijk oorlogsterrein gebeurde.
Dat de Duitschers het door de Belgen be
haalde succes als een voor hen zeer gevaar
lijke zaak beschouwen, blijkt uii de door hen
ln het werk gestelde krachtige pogingen om
het verloren terrein te herwinnen. De aanwe
zigheid van Belgische troepen op den rech
ter Yser-oever is voor de Duitschers een door-
loopende ernstige bedreiging. Maar de Belgen
hebben het door hen genomen terrein reeds
zoo krachtig versterkt, dat het artillerievuur
der Duitschers hun vr5*wel geen verliezen be
rokkent. En eiken dag wordt het voor de
Duitschers moeilijker de Belgen terug te wer
pen.
Als alle offensieve kracht der Duitschers
nog niet verloren ls gegaan, dan kan men
echter aan het plotseling beroemd geworden
riviertje nog belangrijke gebeurtenissen ver
wachten.
De Duitsche versterkingen
aan de Belgische kust.
Uit Sluis wordt aan de N. R. Ct. geschre
ven:
Ook gisteren, met den Zondag, zag ik de
Duitschers in de duinstreek tusschcn Knocke
en hel Zwin al maar naarstig aan den arbeid
om hun versterkingen voort te zetten. Het
was voor het eerst weer eens een zonnige dag
en als in een gulden schijnsel lichtten de
blanke heuvels, zoover wij zien konden langs
de zee. Voor ons was er door den kijker van
allerlei duidelijk te onderscheiden, 's Morgens
om tien uur kwam een hoofdofficier met zijn
staf te paard het „mollenwe'rk" inspecteeren.
In enkele diepe ingravingen in het zand zagen
wij wel een vijftig soldaten bezig met schop
pen en andere werktuigen om te graven, zwa
re balken met dwarsleggers te plaatsen als
geraamte voor de betonvloeren, waar de
kanonnen op gezet moeten worden, die ten
deele nog achter de duinen staan. Stoeten
paarden hebben de stukken daarheen petrok
ken. Over rails door den lossen zandbodem
beneden komt dan het zware geschut, de
machine-geweren op de hoogplateaux. Een
heele kolonie van badkoetsjes is er uit de bad
plaats Knocke aangevoerd, die tot primitieve
woningen dienen voor de wachtposten. Tot
in den nacht wordt er de versterking van de
kust voortgezet. Steeds verder strekken zich
de loopgraven uit. Op sommige plaatsen zijn
die door onderaardsche gangen verbonden.
Bij wijze van tijdverdrijf wordt er dan jacht
gemaakt op de opgeschrikte hazen en konij
nen en in den rusttijd zitten de mannen zoo in
het zand te kaarten.
Inmiddels was de prikkeldraadversperring
od diep in 't strand geslagen palen langs onze
grens bij sterken vloed weer weggespoeld. Dag
en nacht wordt over de achtergelegen akkers
en om het Schor van hel Zwin heen gepa
trouilleerd. om overal mensehen, die nog door
willen komen naar of uit ons land, op te spo
ren. Vooral op brievendragers maken de
Duitschers jacht, zoodat het steeds moeilijker
wordt voor de vluchtelingen om nieuws te
vernemen van hun betrekkingen in Knocke,
Heyst, Brugge. Oostende enz. Tot sommen vaD
drie-, vierhonderd frank worden geboden om
een brief over te brengen.
Deskundigen zijn het er over eens, dat de
Duitschers zich hier nu zoodanig hebben in-
georaven. dat het wel moeilijk zal zijn hen er
uit te kriigen. Dat ze Brugge gekozen hebben
als het centrum voor hun nieuwe stelling,
waaromheen hun front zoo noodig zal kunnen
draaien tot aan Antwerpen toe. acht men
vooral van belang, omdat de Engelschen
skchts noode zullen overgaan tot een ernstige
beschieting van dit prachtige oude juweel on
der de steden.
Intusschen hebben de bezettingstroepen zich
zoo behagelük mogelijk gelegerd in de hotels
der bekoorlijke badplaatsen. Van overal slee-
oen zij de bedden en matrassen daarheen, om
io de groote zalen te slapen. Zij hebben nu
ook het Soute, van Knocke uit het dichtst b'i
de Nederlandsche grens gelegen, ontruimd,
evenals de huizen aan den duinkant van de
Avenue Lippens in Knocke zelf. Met groote
deernis vernemen de Belgen hier dit alles, om
dat zij allen zulke aangename herinneringen
hebben aan deze weelderige badplaatsen-
streek. Van de schilderachtige denneboschjes
zijn al heel wat boomen weggehakt. Verbit
terd hooren zij van vernielingen, die hier en
daar zouden worden gepleegd door Duitsche
soldaten, die doodvermoeid of licht gewond in
ruim een uur tijds van het front per electrische
tram langs de zeekust naar Knocke en omstre
ken worden gevoerd om er wat uit te rusten.
In een immers niet onverklaarbare gemoeds
stemming komen die zwaar beproefde kerels
dan soms tot braspartijen, waarin zij bv. de
weelderige bar van het Grand Hötel te Soute
hebben stukgeslagen.
Strandbewoners vertelden, dat zij door hun
kijkers herhaaldelijk Engelsche kruisers ver
kennen ter hoogte van het lichtschip, dat voor
Oostende ligt.
Inmiddels wordt het voor de arme bewoners
in deze streeks moeilijker om aan de kost tc
komen ten gevolge vah het requisitioneeren
van de Duitschers. In Heyst is het rantsoen
gesteld op 1 kilo brood in de drie dagen en
Zaterdag moesten de mensahen aan het sta
tion van diezelfde plaats weer vierhonderd
koeien en 350,000 kilo aardappelen leveren
voor den vijand.
Het is opmerkelijk, zooals de Duitschers
voortgaan krachten aan het front van de Yser
te ontrekken voor dc versterking van hun
tweede verdedigingslinie. Zoo trokken gisteren
Pog weer vier-en-twintig kanonnen langs
Heyst in de richting van Westcapelle. De tram,
die de Loepen heen en weer voert, rijdt ook
's nachts door.
De uitmergeling van België.
Men meldt uit Sluis aan de N. R. Ct.:
Evenals overal anders in het gebied, dat
door de Duiitsohers in Beleië is bezet, staan
ook de grens-provincies in hel leeken van
de requisities. Ik kan geeai boer spreken, of
hij begint zijn nood te klagen.
,,Ek ben een gewone bóeren-arbeider", zei
er een heden tegen me. ,,Ik bewoon in Moer-
kerke een arbeidershuis en heb dank zij mijn
hard werken en de zuinigheid van mijne
vrouw een stuivertje kunnen overleggen
Daarvoor had ik twee jaar geleden een
6tukje land gekocht, vlak achter mijn huis,
In mijn vrijien tijd bebouwde ik het, zoodat
ik er 't vorige jaar aardappelen voor den
geheelen winter en nog wat kool ook Van
heb gelrokken, ik had er plezier van, en
tnijne vrouw niet minder. Als je zoo iets tast
baars door vlijt en spaarzaamheid kunt
oververdienen, och, dön voel je je rijker dan
de heele wereld, en wil je met niemand rui
len. En ik heb er dit jaar nog een klein
stukje land kunnen bijkoopen, waarop ik
ook groenten heb gebouwd. rt Liet zich alles
goed aanzien, en het bleek ïtan ook dat ik
voor den winter genoeg aardappelen en
groenten voor mijn gezin had. Maar daar
komen opeens die Dutsen en eisehen 300
kilo petatten (aardapnekm) van mij, direct
te leveren. Met de revolver in de hand ston
den ze voor mij. Mijn wouw smeekte al om
genade, en ook de kinderen schreeuwden
om 't hardst. Ik heb de woede, die 't eerste
oogenblik in mij opkwam, maar onderdrukt,
en heb mijn geheele wintervoorraad aan die
lui moeten afslaan. Gelukkig heb ik het koe
beest, dat ik had, nog kunnen redden: dat
heb ik midden in den nacht over de grons
gebracht in Holland."
Ik wandelde een eindje verder en ont
moette twee boeren, die 15 koeien -voortdre
ven. Al gauw had ik een gesprek met hen
aangeknoopt. „En wil je je koeien nu red
den uit de handen, van de Duitschers?"
viroo£ ik belangsteltend
,,Als we dat maar konden, dan zouden
we nu hier niet met die koebeesten loopen",
antwoordde een van dc twee boeren. „Neen.
we brengen ze weer naar België terug." Ik
zag hem verbaasd aan, en mijne verwonde
ring begrijpende, ging de ander voort: Ja,
u staat daar van te kijken, maar ik zal u
vertellen, hoe we daartoe gedwongen zijn.
Mijn broer en ik hadden bijtijds onze bees
ten. 23 in getal, over de grens naar Heille
gebracht, en waren toen naar onze hofstede
teruggekeerd. Maar jawal, daar kwamen ze.
Hoe ze t wisten, ik kan t me niet begrijpen;
maar ze wisten 't, dat was zeker. We moesten
beloven, binnen 43 uur 15 vette koebeesten
te Heyst te leveren; zoo niet, don kregen we
die kogel en de hofstede zou in brand gesto
ken worden. En om dit nu te ontgaan, bren
gen we 15 van onze heesten naar de oude
stal terug."
Nog een paar voorbeelden: Brugge moet
vijf millioen kilo aardappelen leveren en
voorloopig dertig duizend sigaren per da.g,
In Knocke zijn 300 koeien opgeëaseht. De
burgemeester van Westcapelle moet 10 koeien
leveren, een boer. Piet P., twintig stuks.
Ik zou deze verhalen nog met tientallen
kunnen vermeerderen, ware het niet, dat ze
alle op hetzelfde neerkomen: Requisition
und keki Ende.
Een Belgisch generaal
veroordeeld.
Uit Brussel wordt aan de Tel. bericht:
De op non-activiteit gestelde generaal van
het Belgische leger, Guslave Fife, en luitenant
Gillê. zijn door den krijgsraad te Luik veroor
deeld tot levenslange gevangenisstraf. Zij wa
ren beschuldigd van verraad. Deze beschuldi
ging berust op het feit, dat deze twee officie
ren voor Belgische volontairs het dienstnemen
in het leger der geallieerden hebben bevor
derd door de a.s. soldaten via Nederland naar
het Fransche front te zenden. Tevens zouden
zij de versterkingen, die de Duitschers thans
maken, in de vallei van de Maas, m kaart heb
ben gebracht.
Toen generaal Fife gevraagd werd, of het
waar was, dat hij op genoemde wijze 35 dezer
volontairs over de grenzen geholpen had, ant
woordde hij: „Dit is niet juist; hel waren er
geen 35, maar 350."
De generaal vroeg om de doodstraf. „Ik wil
niet naar een Duitsche vesting gezonden wor
den", zcidc hij.
De generaal is naar Gladz overgebracht,
dezelfde vesting, waar burgemeester Max ge
vangen zit.
Uit Antwerpen.
Uit Antwerpen schrijft men aan Hel Volk
Terwijl overal armoe troef is, zijn ook de
stadsinkoraslen neel pover. Op hel einde van
het jaar moert de stadsbegrooting opgemaakt
worden. Dit jaar as dit onmogelijk en zal
enkel einde Januari het budget den gemeente
raad voorgelegd worden. Onze partijgeno<H
Cools, wethouder van financiën, wees re*dt
op een tekort van 20 millioen, op een begroe
ting van 35 millioen frank. De havenuitbatir^
gaf andere jaren alleen 14 millioen, nu, tijden*
den oorlog, geen cent- Het deel der winst in
de aamlooze maatschappijen en tramweg-
maatschappij1 zal voor de stad tot op heel wei-
nig geslonken zijn. Zoo ziel men de uitgaven
door de bevoorrading der bezetting en het be
talen der oorlogsschatting gevoelig stijgen en
de inkomsten tot bijna op ni^ts dalen. Toch
voldoet de stad aan hare verplichtingen en
de wethouder van financiën is overtuigd, hoe
groot ook de financieele ram^i zijn mag, hij
deze toch zal ie boven komen en daarbij nog
een degelijke ondersteuning voor de werkloo-
zen zal kunnen afzonderen. Uit de stadskas
alléén wordt elüe week 100,000 francs onder
stand verleendde gezinnen ontvangen nu
gemiddeld 10.50 fr. per week. In de omliggen
de gemeenten krijgen de bedeelden niet het
derde dezer oi.uersteuning.
Een proklamatie meldt dat de bevolking bij
inbrenging van koper en ijzer van vuurwa
pens zal betaald worden. Vooral naar koper
wordt diruk gevraagd. Dat hieraan groote be
hoefte is blijkt wel uit het feit dat een over
zetboot, die nu buiten dienst gesteld is, ont
daan is van aJlle koperwerk. Tot zelfs het
kleinste kraantje is er niet opgelaten-
Van uit Amerika zijn 700 groote kisten met
allerlei Kerst- en Nieuwjaarsgeschenken voor
de Antwerpsohe kinderen Ier aangekomen:
fruit, speelgoed en kleedaren waren er vooral
bij. Vele Amerikaansche kinderen hadden er
gelegenheidsversjes bijgevoegd en -ook hun.
spaarpot in de kleeddngstukken verstopt. Door
dc edelm 'sdlgheid dier kinderen zijn de klei
ne Sinjoortjcs niet van alles verstoken geble
ven. Gelukkig, want -de stakkers hebben de
laatste vijf maanden aï <moeg onverdiende
ellende meegemaakt en zoo weinig vreugde
gekend, dat het hun bovenmatig zal verbin
den wat speelgoed te ontvangen. Een dankbe
tuiging zal in de Plantiin-drukkcrij gemaakt
en naar Amerika verzonden worden.
Ongeoefende Landstorm.
Het Hamburger Fremdenbl. verneemt van
gezaghebbende zijde, dat bij de monstering
van de ongeoefende Landstorm alleen in bet
district van het 9e legerkorps bij geneeskun
dig onderzoek van rond 200,000 mannen is
geconstateerd, dat zij geschikt zijn voor den
dienst.
Hoewel niet voor alle 23 Duitsche korps
districten hetzelfde resultaat kan worden ver
ondersteld en hoewel ook van ait getal een
zeker aantal bij nieuwe keuring weder was
afgekeurd, is hert resultaat todh van beteeke
nis.
Oost-lndië.
De sultan van Ternate.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen, is
het uit Nederlandsoh-Indië geseinde bericht,
dat -de Sultan van Ternate gearresteerd zou
zijn als hebbende de hand geleend tot den
mooi 1 op den controleur Agerbeek, niet juist.
"Wel zijn de Sultan en zijn zoon in hechtenis
genomen en vervoerd naar Betjan, doch al
leen op grond van het vermoeden dat zij on
willig waren de naar hun gebied gevluchte
opstandelingen van Halmaheira op te vatten
Journalistiek.
De heer F. H. K. Zaalberg heeft den len
December plotseling ontslag .qenomen als
hoofdredacteur van liet Bat. Handelsblad.
Aanslag op een planter.
In Kedah is een 40-jarig planter, vader
van twee kinderen, levensgevaarlijk verwond
aan den weg gevonden. Waarschijnlijk is hij
het slachtoffer geworden van een roof, waar
bij tevens de bedoeling voorzat den man het
leven te benemen. De gewonde beert Meredith
en is eigenaar van Gcnolan Estate. Hij was
een paar dagen voor zijn genoegen naar Pe-
nang geweest. Op de terugreis bleef hij den
laatsten nacht bij een collega, op een afstand
van 8 of 9 mijlen van zijn eigen onderne
ming verwijderd, overnachten. Den volgen
den mengen besteeg de gast zijn rijwiel,
maar op eenige mijlen afstand' werd hij Vi uur
later levensgevaarlijk gewond aan hoofd en
lichaam gevonden. De gewonde was bewus
teloos en werd naar hert hospitaal gebracht.
Men veronderstelt, dart hij door een paar
Chineezen is opgewacht, dat hij toen door
middel van een over den weg gespannen touw
van zijin fiets is gesleurd en daarna met een
tjangkol of parang is toegetakeld. Zijn revoh
veren zijn gouden horloce waren verdwenen
maar in een zirner zakken vond men mo«?
S100 aan bankpapier. De linnen riem, die
hij om zijin lichaam droeg, was met een
scherp voorwerp doorgesneden. Men betwij
felt of de gewonde hert halen zal.
(Deli-Ct.)
Boycot van Japansche goederen.
Sedert eenigen tijd is onder de Chineezen
te Semarang een nieuwe actio gaande om
Japansche goederen te Iboycotrten vanwege
het van li'nn in Sinn'n'»™*
Uit de Pers.
Vaderlandsliefde en taal.
„Neprlandia" schrijft:
In een belangrijk opstel over „vader
landsliefde" heeft de heer Marcellus Emants
in een vorig nummer van „Neeriandia" ook
den invloed ter sprake gebracht, dien in
verschillende landen de door den oorlog
verhoogde vaderlandsliefde op de „belang
stelling in de zuiverheid en het gebruik van
de eigen taal" heeft gehad.
Met wat de heer Emonts daarin zegt over
de vaderlandsche slaphe'd op het stuk van
onze taal zi;n wij het hartgrondig eens.
Waaruit die slapheid voortkomt? Niet
zoozeer uit onverschilligheid, dunkt ons,
althans bij een groot deel van ons volk
niet. Want al zijn er velen, d;e van „al die
vervelende taalkwesties" niets moeten heb
ben, anderen een grooter aantal, mee-
nen wij stellen er wel degelijk belang in,
en menschen die voor zuiver Hollandsch
voelen en woelen, vindt men in alle krin
gen- Daar weten de redacties van bladen
over mee te praten. Nauwelijks is een taal
kwestie te berde gebracht of het stroomf"
ingezonden stukken. Ieder wil graag de
taal van vreemde smetten vrij hebben, af
begaat menigeen bij het aanprijzen daarvan
zelf allerlei ongerechtigheden De wil is ef
wel, maar met de beste bedoelingen zondig!
men telkens mee-
Allerlei oorzaken werken er toe samen
wij verdiepen ons daar nu nfet in en iit
een onzer weekbladen vonden wij er eew
aangeduid.
Een lezer van de Haagsche Post had de
redactie verweten, dat zij fn een artikel zoo-i
veel onnoodige vreemde woorden had ge^
bruikt. De redactie antwoordde daar o.
op„Wij betreuren het, dat Nederlandj
feitelijk geen letterkundigen heeft, die onzé
taal doorloopend verrijken met nieuw^
woorden, die nieuwe begrippen of gedach*
tenschakeermgen vertolken, op de wijze
zoonis dat met het Fransch, in minderd
mate met het Duitsch en in zeer hoogd
mate met Fngelsch en Amerikaansch-
Engelsch geschiedt."
Nu betwijfelen wij of het Fransch buig
zamer is om nieuwe woorden te vormeft
dan het Hollandschmisschien leenen het
Duitsch en het Engelsch er zich meer toe.
Maar daar ligt het niet aan. Het Hollandsch
kan heusch meedoen in dit opzicht- Men
sla b.v. eens een technisch woordenboek
op om te zien boe in vroeger tijd voor
nieuwe dingen die uit het buitenland kwa-
men, goede Hollandsche woorden werden
gevonden. Waar het aan ligt is, dat men
tegenwoordig, met het vernisje van vreem-
de-taalkennis dat er op ligt, al te graag het
nieuwe vreemde woord aanneemt en, wel
wonderlijk, van het nieuwe niet gediend ls-
Een nieuw vreemd woord gaat er grif in,
het nieuwe Hollandsche woord vindt men
raar, durft men niet gebruiken. Neem vlieg
tuig Een goed, gewoon gevormd woord,
zich aansluitend hij veelgebru'kte woorden
als rijtuig, voertuig, vaartuig- Toch wil het
er niet in, behalve in de schrijftaal van een
deel. Het volk soreekt van vlie«*masiien- en
bij meer ontwikkelden hoort men ook vlieg*
machine of aëroplaan- De Duitschers heb*
ben hun Taubedadelijk schrijven en spre
ken alle Hollanders van Taube. Laat men
maar niet probeeren, dat vliegtuig een duif
te noemen. Men zou bet gezocht en aan
stellerig vinden. Dat is verwarrend, zou
men ook zeggeneen duif is nu eenmaal
een vogel. Alsof dat voor de Duitschers
een Taube niet is I
Neen, het ligt niet aan het Hollandsch,
ook niet aan de letterkundigen en anderen
wier taak het kan ziin om rieuwe woorden
te vormen, maar aan den geest van ons
volk, dat in dezen n;et het vreemde vreemd
vindt, maar het eigene
Een echte Nederlander van het slappe
soort dat de heer Emants bedoelt was
iemand die zich dezer dagen in een onzei
groote dagbladen in een ingezonden stuk
vroolijk maakte over de „wonhooige pogin
gen" van de Duitschers „om alle vreemde
woorden te verbannen", dat „alle" is de
gewone vergissingmen wil in Duitschland
de Duitsch geworden en onm'sbare vreem
de woorden natuurlijk behouden.
Die inzender vindt het belachelijk, dat de
Duitsche keizer „Tischkarten" inplaat* van
„menu's" op zijn tafel wil hebben. On»
spijslijst, of soijskaart is, het spreekt, dar
even belachelijk. Vervolgens haalt dc in
zender een aantal Dirtsche namen van spij
zen aan, die Fransche moeten vervangen,
als zoovele dwaasheden, waar hij niet ern
stig bij kan blijven.
Een Oostenrijksche, d'e door haar huwe
lijk Hollandsche is gewordenheeft den
man in hetzelfde hlad keurig op zijn plaats
gezet. Versche:den namen, die de inzender
heel raar vindt, zïm reeds lang algemeen
in Duitsch sprekende landen in gebruik- Is
het ook niet beter, vraagt zij, dat men voor
spijzen namen heeft die ;eder verstaat dan.
dat. geliik in Nederland, zoo dikwijls in
restaurants of hotels de menschen aan de
Fransche namen niet kunnen zien wat het
eigenliik is dat de spi'skaart hun aanbiedt.1'
Maar met zulke menschen als die zich
zijn eigen dwap*hc,-d n:et bewuste belacher
van een redelijke en noodige verandering
hebben wit h:er te lande te kampen. Ze zijn
er bij zwermen.
Laten wij ten slotte, om het gewone mis
verstand af te weren, er even uitdrukkelijk
op wijzen, dat ons bezwaar alleen geldt de
overbodige vreemde woorden en uitdruk'
longen; er zijn er ook die wc niet kunnen
missen. Zoo ziin er ten allen tijde in onztj
taal overgenomen. Maer als, om een klein
voorbeeld te noemen, de voorzitter van do
Vereeniging ter Bevordering ven de Belan
gen des Boekhandels hoe proeft men in
de lengte van dien naam reeds den echt
vaderiand^chen zin van de oprichters'
in zün rede ter ooening van de laatste al-,
gemeene vergadering spreekt van „den
second boekhandel", dan vragen we: waar
toe is dat nood'"1? kennen wij allen niet defl
tweedehand^ 1
Berichten
De Staalsc - «nt Jmsdag 12 Januari'
bevat o.a. de volgende Kon. besluiten:
benoemd Ibij het reserve-personeel der
lamdmacht rtot resem-e-2e luitenant bij huil
tegenwoordig korps bij het wapen der artii»
lerie de kornetten W. W. E. von Hemert, vaü
hert korps rijdende artillerie en C. van Yliet^
en G. J. de Lange, beiden van het lc reg. veld
artillerie; bij de genie dc vaandrig C. "Wobj
terbeek vam het reg. genietroepen; j
op verzoek eervol ontslagen met dankbe
tuiging mr. J. H. M. van Idsinga, als lid vah
de oommissie voor de diplomatieke cxamrné
en benoemd als zoodanig mr. F. A. C. graaf
van Lynden van Saindenburg, oonmiissarii
dar Koningin in de provincie Utredht;
o\ ergeplaatst in rang en ouderdom van
rang hij den gen^ralen slaf de majoor T. F/
J. Muller Miassis, van de grenadiers en hi|y
aangewezen tot hoofd der 2die af deeding aah
het departement van oorlog;
herbenoemd in de Kamer vam toezWhl over
de notarissen en candidiaat-motarissen
Utrecht tot lid U. J. W. van Nooten, inspeel
leur der registratie en diomeinen te Utredht^
en tot plaats^vervangend hd H. de Jong, iilv
Kpecleur der registratie cm diomeimen trtf
Amersfoort
Hare Majesteit de Koningin ontving Zate**
dagavond in audiëntie den gezant van BelM,
bii het Nederlandsche hof, baron Fallon, 4»
daarna den gezant van Zweden, den heer dj
Klercker, en mevrouw de Klercker.
Ook nu weder werden door de gezaMsehfthqji
