STADSNIEUWST
fn'ffé toen nog bestaande dringende behoefte
fan bedoelde mutsen, waarbij H. M., voor de
{anschatfing van grondstoffen, eene bijdrage
ichonk van f 500 Enkele dagen geleden kon
aei hoofde ami té aan H. M. berichten, dal aan
de opdracht was voldaan en dal het, met den
knaehïigen steim van H. M. er in geslaagd
was ruim 10 800 bivakmutsen te verkrijgen en
te verstrekken Dit aantal was reeds eenige
honderdtallen grooter dan het destijds als
dringend noodig opgegevene van 10.000 stuks
Hel hoofdcomité zet thans zijne werkzaam
heden nog voort tot 1 Februari a s. ten einde
«ooveel mogelijk te voorzien in de nog over
gebleven zeer ruime verdere behoefte aan bi
vakmutsen. Hoezeer de voorhanden bivakmut
sen zeker in Februari, en -wellicht ook in
ttlaarl, aan de gebruikers nog uitnemende dien-
Men zullen bewijzen, is hol winterseizoen toch
te ver verstreken, om dan nog veel uitkomsten
Ie mogen verwachten van verdere pogingen
om mutsen te doen breien.
Mei het einde van Januari zal het Hoofd-
'comité dus zijne taak. in algemeenen zin, sta
ken. Maai niettemin blijven de dames, leden
van dat comité volkomen bereid om ook daar-
ia nog bivakmutsen, welke haar mochten
worden toegezonden, in ontvangst te nemen
n Ie -rekken. En het vertrouwt in elk ge
val vóór Februari nog een flinke hoeveelheid
van deze door de militairen algemeen zoo bij-
«ondcr gewaardeerde vcrwarmingsarlikelen te
•/uilen vei krijg n, ter uitre iking van iroepen
die er nog 'l meest behoefte aan hebben.
De Nederlandsche vrouwen en meisjes, die
aan hel Hoofdbestuur zoo flink en op zoo
ruime schaal hulp en medewerking hebben
.vera end, mogen met groote voldoening terug
zien op haar gemcenschappclijken «arbeid,
\va .idoor de militairen, die 's lands neutrali
teit hebben te beschermen, naar vermogen
tonden worden gevrijwaard tegen nadcelïge
gevolgen \;.u hun dienstverrichtingen in liet
coudc en natte jaargetijde.
Onze Vloot voor de militairen.
Gemeld wordt, dat nog dagelijks bij de Ne-
ilerlandsche Vereeniging .Onze Vloot" aan
vragen van militairen inkomen van boeken,
speien muziekinstrumenten, als gramophoons,
harmonica''s, mondharmonica's. musnekin-
slrumenlen voor het oprichten van muziek
korpsen niet daarbij passende muziek, aan
vragen om scherm gereedschappen, aanvragen
om wandversiering; voor Militaire Tehuizen,
enz. enz zoodat hel dikwijls onmogelijk is
wegens de daaraan verbonden kosten, al die
vragers tevreden te stellen.
Toch wil „Onze Vloot"' haar li'erste krach
ten inspannen en doet daarom Wwö.rom een
beroep op alle land genoot en om haar te hel
pen. liet adres van het hoofdbestuur van
„Onze Vloot" is Stationsweg 89, te 's Graven-
ha ge.
Dal de gaven, aan de militairen verzonden,
door „Onze Vloot' daartoe in slaat gesteld
door de welwillende medewerking van vele
landgenocrten, op prijs worden gesteld, blijkt
afdoende, zegt het bestuur, uit brieven van
dankbetuiging door de Vereeniging ontvangen.
Ingewisseld Belgisch geld.
W:: meldden reeds dat in de provincie Zee-
Jand alleen voor ruim 7 millioen frank door
de Nederlandsche Bank werd ingewisseld
Het totale bedrag van het in Nederland uit
gewisselde en -ook wel grootendeels verteerde
Beftgis h geld is reeds tol boven de 18 millioen
frank gestegen.
Belgische vluchtelingen naar
Engeland.
Zooals bekend is, vertrekken in -den laat
sten tijd vele vluchtelingen naar Engeland.
Daarbij wordt in de haven van vertrek van
wege den opperbevelhebber van land- en
zeemacht toegezien, opdoit een georganiseer
de uittocht van mannelijke vluchtelingen van
dienstplichtigen leeftijd worde tegengegaan.
Te Amsterdam wórdt aan de Belgische
vluchtelingen, die van daar naar Engeland
wenschen te vertrekken, een door een oom-
missaris van politie voor gezien geparafeerd
bewijs uitgereikt, op welk bewijs naam van
den vluchteling, leeftijd, nlaals van herkomst
enz zijn vermeld. Te Amsterdam wordt,
vóórdat bedoeld bewijs wordt afgegeven, con
trole geoefend, ook wat betreft eventueele
dienstplichtigheid, enz. Zoo een dergelijk be
wijs ook in andere gemeenten, waar de aan
wezige vluchtelingen zijn geregistreerd, werd
afgegeven zou daardoor, naar den minister
van biimenlandsche zaken door tusschenikomst
van den opperbevelhebber van land- en zee
nacht wordt medegedeeld, de controle in de
aaven van vertrek op den uittocht van Bel
gische vluchtelingen naar Engeland zeer
worden vergemakkelijkt.
Dc minister heeft naar de N. R. Ct.
meldt het vorenstaande door tusschen-
kom&t van de commissarissen der Koningin
in d!e onderscheidene provinciën aan de bur
gemeesters cloen mededeelen, onder uitnoo-
diging om, indien registratie van de vluchte
lingen plaats vond, voorla om dienovereen
komstig te willen doen handelen. In gemeen-
lien waar geen oomradssaris van politie is,
zouden de bewijzen door of namens den bur
gemeester geparafeerd kunnen worden.
Verblijf in het in staat van beleg
verklaarde gebied ontzegd.
De commandant van het veldleger heeft aan
drie Belgische heeren (P. Neven, H. Froik.n
en Chr. Liiner) het verblijf in het in staal van
beleg verklaarde gebied van Nederland ont
zegd. Het schijnt gebleken te zijn, dat zij een
georganiseerden uittocht hebben bevorderd
van Belgen van Maastricht uit naar Engeland.
Deze mannen hielden verblijf in de voormalige
brikettenfabriek Yesta.
Geen Carnaval.
De militaire overheid heeft het houden van
Carnaval in de Noordbrabantsche, Geldersche
tb Limburgsche grensgemeenten verboden.
Ook te Breda zal dit jaar geen Carnaval
gehouden worden. En B. en W. van Den
Bosch hebben den gemeenteraad voorgesteld,
bij verordening dit jaar het houden van Car
naval te verbieden.
Op een mijn geloopen.
Gisterennamiddag is een motorsloep van
•en mijnenlogger Triton, der Kon. Nederland
sche marine, op de Schelde, ter hoogte vai,
Nieuwesluis. bij Breskens, tegen een mijn ge-
faren. De mijn ontplofte, en de sloep met de
tijf opvarenden: een officier en 4 minderen,
rei den ver weggeslingerd. De mannen waren
op slaa dood.
De omgekomenen zijnt de luitenant ter tee
2e klasse L. M. Luden, de korporaal-torpe-
dist B. J. de Jager, de zeemilicien-matroos L.
Reeman. de machincdrijver J. M. Grijproofl en
de zeemiliciens A. L. C. van der Elshout.
Uit Breskens wordt nader gemeld:
Ongeveer half-één was de mijnenleggev
„Triton" uitgevaren om een mijnversperring
te lichten. Door den laatsten storm waren
eenige mijnen losgeraakt. Ter hoogte van het
gehucht Nieuwesluis, ongeveer een uur loo-
pe'n "Westwaarts van Breskens, slootte de sloep
on een der losgeraakte mijnen, waarop een
ontzettende ontploffing volgde, en de barkas
onmiddellijk zonk.
Uil Vlissingcn werd telefonisch om hulp
verzocht, en zeer spoedig verscheen er een
torpedoboot op de plaats van het ongeluk. De
liiken werden met deze boot, waarop de vlag
halfstok cehesohen werd. naar Missingen
overgebracht.
Aangesnaelde jnijnen.
Nog steeds, spoelen, na de stormachtig?
nachten van den laatsten tijd, mijnen op onze
kust aan. Thans weer een benoorden Delfzijl,
tusschcn Ooslmolen en Oostpolderzijl. Even
als de bi} Harlingen aangespoelde irnin, zal
bovenbedoelde mijn zoo spoedig mogelijk dooi
de marine worden opgeruimd.
In het Zuiden zijn sedert dc Maandag ver
melde ook weder eenige mijnen komen aan
spoelen.
De torpedodienst zet nog steeds het zoeken
naar de in de Zuiderzee terecht gekomen miin
voort.
Vrijgtelaten trawler.
Volgens telegrafisch bericht bij de reederlj
te IJmuiden van don consul-generaal der Ne
derlanden te Hamburg, is de stoomttrawler
Pieter Jan weer los gelaten en van Cuxhaven
afgevaren.
Vrede door "Recht. Ter aanvulling
van hetgeen hieromtrent reeds is bericht
meldt men ons nog:
Het maandelijks verschijnend orgaan van
den Alg. Ned. Bond „Vrede door Recht'', dat
vooral in dc laatste twee of drie jaren meer
en meer opmerkzaamheid tot zich mocht trek
ken, heeft met ingang van het nieuwe jaar
voorzooverre zijne redactie aangaat een aan
merkelijke verandering ondergaan. Tot nu toe
werd het geredigeerd door een commissie van
een drietal leden, doch in verband met het
besluit der laatste algemeene vergadering is
thans besloten over te gaan tol de aanstelling
van een hoofdredacteur, die bijgestaan zal
worden door een commissie van advies. Als
hoofdredacteur zal optreden de heer H. van
der Mandere, thans eerste secretaris van het
hoofdbestuur van Vrede door Recht; als leden
van de commissie van advies zullen fungee-
ren de heeren jhr. mr. dr. B. de Jong van
Beek en Donk, mr. V. H. Rutgers en Graadt
van Roggen, terwijl jonkvrouwe J. Backer als
lid en secretaresse dier commissie optreedt.
Het orgaan zal voortaan ook formeel den
naam voeren van „Vrede door Recht'' en dient
voortaan tevens te worden beschouwd als Ne-
derlandsch maandschrift ter bevordering van
internationale Statenorganisatie en ter bestrij
ding van den oorlog.
Friesche schaatsen.
Er ls tegenwoordig veel vraag naar Friesche
schaatsen voor hel buitenland. In spijt van
den haer tot nu toe schier ijsloozen winter
hebben de Friesche schaatsenfabrikanten han
den vol werk. Zij voeren hun product uit naar
Duitschland, Oostenrijk en Amerika.
N. St.
Wielr ij dersrondrit door
Nederland.
Men meldt uit 's Gravenhage:
Gisterenmorgen te ongeveer kwart voor elf
kwamen aan café Riche aan het Buitenhof,
vergezelde van eenige auto's en een motor-
wielrijder, de zes deelnemers aan den rond
rit door Nederland op Hima-rijwielen aan,
met nameJaap Eden. G. Franssen, Jan van
Gent, Cor Blekemolen, Veldkamp en Holh-
kamp.
Zondag 10 Januari reed dit zestal van Am
sterdam naar Apeldoorn, Maandag 11 Jan. van
Apeldoorn naar Heereveen, Dinsdag 12 Jan.
van Heereveen naar Groningen, "Woensdag 13
Jan. van Groningen naar Zwolle, Donderdag
14 Jan. van Zwolle naar Nijmegen, Vrijdag 15
Jan. van Nijmegen naar Maastricht. Zaterdag
16 Jan. van Maastricht naar Roermond. Zon
dag 17 Jan. van Roermond naar den Bosch
en Maandag 18 Jan. van den Bosch naar Rot
terdam. Gisteren vertrekken ze uil Rjoftier-
dam. om te Amsterdam hun tocht van meer
dan 1000 KM. op Nederlandschen bodem te
beëindigen. De rijders zagen er allen nog
frisch en monter uit.
Na een verblijf van circa 20 minuten ln
Riche werd de tocht naar de hoofdstad voort
gezet
II e t II a a g s c h e b i 11 e r u u r. In de op
18 dezer gehouden buitengewone vergadering
van de Vereenigin gvoor Hotel-, Restaurant-
en Koffiehuishouders van 's Gravenhage en
Omstreken werden na uitgebreide discussies
met algemeene stemmen aangenomen de na
volgende voorstellen, noodig geworden door
de verhoogde accijnzen cn verdere nieuwe
lasten op het bedrijf gelegd.
lo. eenige vermindering van inhoud der
gewone bitterglazeP. terwijl een "nieuw g'as
grooler dan het tegenwoordige wordt inge
voerd 15 cent;
2o. dito van de hoeveelheid te verstrekkeD
bier;
3o. prijsverhooging der tegenwoordige plats
du jour en diners;
4g. berekening van gebruik der telefoon
met ten minste 2-1 cent per gespreid
5o. berekening van zaalhuur voor verga
deringen;
6o. beperking in de vrijgevigheid mgt kleine
versnaperingen.
Een en ander ln te voeren met 1 Febr. a.s.
St. Elmusvuur. Men schrijft uit Sluis
aan de N. R. Ct.:
Maandagavond elf dezer maakten twee
douanebeambten hier even huiten hel stadie
kennis met bovenvermeld natuurverschijnsel
Een hunner vertelde het mij als volgt:
..'t Was avonds zes uur, en mijn collega en ik
bevonden ons ln den Waterhoek op een vlak
ken weg, die door het open veld loopt. Het
wês bar slecht weer; er woei een hevige
sttrm met sneeuw en recen. En heven cna
waren zulke onheilspellend donkere wolken
samengepakt, dat wij besloten haastig op huis
aan te gaan. Toen, plotseling, dreunde er een
zware donderslag. Even later zie ik onder aan
de koperen laas van mijn wandelstok een
vreemd fel wit licht uitstralen.
Ik toon het mijn makker. Het scheen of er
twee gloeiende luciferskoppen wonderlijk fel
uitstraalden, en niet op de taas zelf, maar
aan weerskanten er los van op enkele milli
meters afstand. Doch verbeeldt u onze verras
sing. toen we datzelfde witte licht, diezelfde
geheimzinnige uitstraling w aarnamen op al de
punten der baleinen van zijn parapluie, langs
den rand van onze petkleppen, op onze knoo-
pen, om de toppen van de gehandschoende
hand van mijn makker als een lichtenden ring.
Een groote plak wit gloeiend licht kon ik
niet weggeveegd krijgen van mijn wollen das
En op alle gedeelten van onze kleeding, die
uitstaken, stonden diezelfde witte vlammetjes.
„Wij waren zoo verschrikt, dat we 't op
een loopen zetten. Toch voelden we niets, ook
geen warmte als wij er met de hand aan
kwamen. Het duurde ongeveer tien minuten.
Toen was 't even plotseling weg als 't gekomen
was. En een paar menschen. die op een vijf
honderd meter voor ons uit geloopen had
den. htdden niets gemerkt.
De nagelatenen van 'de beman
ning der ,.Bogo r".
De directie van den „Rotterdamsche Lloyd"'
heeft in overleg met het bestuur der zeeiie-
denvereenigmg Volharding", de urtk-e-érin-
gen aan de nabestaan den der omgekomenen
van het s.s. .Bogor" vastgesteld.
Zooals we reeds mededeelden, had de di
rectie van den ..Rotterd. Lloyd" op de des
betreffende aanvraag van de „Volharding"
geantwoord, dat rij bereid was, voorzienin
gen voor de nabestaanden te treffen, maar
deze wilde bepalen op grond van d'e gege
vens. door ,,De Volharding" te verstrekken.
Het bestuur van „Dc Volharding" heeft
daarop de rapporten omtrent elk der gezin
nen ingezonden, waarhij élk rapport een
voorstell bevatte, vermeldende het bedrag van
pensioen of uitkeering dat door haar als bil
lijk werd geoordeeld.
Op een conferentie, op 12 Januari gehou
den, werd nu aan .,De Volharding" medege
deeld. dat behoudens zeer enkele kleine uit
zonderingen, door den Lloyd waren aan
vaard en dus zullen worden uitbetaald de
pensioenen en uitkeeringen, welke zijn voor
gesteld.
Aan zes weduwen is daardoor een pensioen
verzekerd, in totaal bedragende f 2522 per
jaar.
Terwijl aan ouders van een viertal der om
gekomen schepelingen dm als gedeeltelijke
kostwinners konden worden aangemerkt,
een pensioen is verleend, in totaal f 520 per
jaar bedragende.
Verder zijn aan ouders van een viertal om
gekomen ongehuwden, die geen kostwinners
waren, doch wel als steun voor het gezin
kondten worden aangemerkt, uitkeeringen
toegekendDeze uitkeeringen bedragen in to
taal f 1250.
De redactie van „De Uitkijk" voegt hieraan
toe:
„We spreken volmondig onze erkentelijk
heid uit tegenover de directie van den Rot
ter doanischen Iloj-d, voor de loyale wijze
waarop zij heeft voorzien in het lot van de
nabestaanden. Werkelijk, dat zóó. bijna al
gemeen. de bedragen werden toegekend, die
wij hadden voorgesteld, is méér dan wij had
den verwacht.
Het doet ons goed, dat aan de familien van
onze omgekomen makkers pensioenen rijn
toegekend, die vergelijkingen met ambtc-
naarspenriocn en On gevallenwetrenle zeer
wel kunnen doorstaan.
Het verzuim van den wetgever, n.l. de
zeelieden op te nemen in de Ongevallenwet,
zal dan althans de nabestaanden van dc ver
ongelukten ran het .s.s ..Bogor" niet treffen.
- Het drama in de Casuarie-
straat. De arts de heer T. in de Casuarie-
straat te Den Haag, die Donderdagavond i.l,
toen de zedenpolitie hem kwam arrestecren
als verdacht zich aan strafbare praktijken te
hebbeh schuldig gemaakt en toen door het in
nemen van vergift en het zich verwonden aan
de« pols trachtte de arrestatie te verijdelen,
is gisteren uit het gemeente-ziekenhuis, waar
heen hij dien avond vervoerd was, naar het
H"is van Bewraring overgebracht.
De huisgenootc vah den heer T., die door
hem in den bewusten ayond, zooals gemeld,
op haar verzoek, de polsaderen waren door
gesneden. verblijft nog steeds in het zieken
huis
Majesteitsschennis. De politie te
Rotterdam heeft proces-verbaal opgemaakt
tegen den 21-jarigen smidsknecht A. V. uit
Schiedam, die verdacht wordt zich Zondag
middag in de tram aan Majesteitsschennis te
hebben schuldig gemaakt.
Miin ongeluk. Te H énsbroek ver
loor ca Sla a tonijn Emma een jong, boven-
grondsch mijnwerker het leven. Den ongeluk-
dige werd door eene machine een arm letter-
lük afgerukt, terwijl bij bovendien meer ern
stige verminkingen opliep. Hij g-f mar de
verban-dkamer gebracht weldra den geest in
tegenwoordigheid z 'ncr frmilie, dï1 In de
nabijheid der mijn woont {L K.)
Van het dak gevallen. De 47-jarige
schoorsteenveger R. viel cisteren van hel dak
van een huis in de Hoflaan te Rotterdam. Hij
kwam van een hoogte van 6 M. in den tuin
terecht en werd met een ernstige hoofdwond
en een hersenschudding naai- het ziekenhuis
gebra-cht.
Uit den strop geschoten. Giste
ren had de 53-jarige los werkman C. B. bij
het verrichten van werkzaamheden in bet
Rijks-entrepot in de Boompjes te Rotterdam
het ongeluk een kist thee welke uit een strop
viel op het hoofd te krijgen. Hij werd ernstig
verwond per brancard naar het ziekenhuis
gebra fc, waar hij denzelfden nacht nan do
gevolgen is overleden.
School- en Kerknieuws.
Akte-examens onder w ij zers.
De inspecteurs ven het leger onderwijs maken
bekend, dat de examens ter verkrijging van de
akte van bekwaamheid, bedoeld in art. 77, onder
a, der wet op het lager onderwijs, dit jaar aan
vangen op 7 April
D«ie dag is bestemd voor hei schriftelijk ge
deelte van het examen, terwijl op 15 April d.a.T.
de mondelinge examens een aanvang nemen.
Zij, die daaraan willet! deelnemen, worden
verzocht de stukken, in art- 80 dier wet genoemd,
vóór 1 Maart e. k. te doen toekomen aan den
heer schoolopziener van het district, waarin zij
hunne woonplaats hebben-
Zij die na met goed gevolg dit examen afge
legd te hebben, in de gelegenheid gesteld wen-
schen te worden om bewijzen van bekwaamheid
te geven óf in vrije en orde-oefeningen der
gymnastiek, óf in de nuttige handwerken voor
meisjes, óf in die beide vakken, behooren daar
van bij hunne aangifte kennis te geven. (St.-Ct)
Pensioneering leeraar vak-
onder w ij s. Men meldt, dot bij de Regee
ring het plan bestaat een pensioenregeling te
ontwerpen voor directeuren, leeraren en be
dienden van gesubsidieerde bijzondere vakscho
len, welke opleiding beoogen te verschaffen voor
bedrijven en beroepen, liggende op het gebied
van nijverheid, handel en huishouden.
Onder Gereformeerden.
Men schrijft aan „de Nederlander"
Het geval deed zich voor op het bureau van
den militairen commandant in een onzer kléi
nere provincieplaatsen. De Chr. school, die
bijna 400 leerlingen telt, moest ontruimd wor
den door de militairen en dus werd omgezien
naar doelmatige huisvesting. Hft oog viel o-m
op het kerkgebouw der Chr. Geref. gemeente
(men heeft in die plaats Geref. Kerk A. en B en
een Herv. Kerk. waar een beslist orthodox pre
dikant staat). Den kerkeraad werd gevraagd of
dat kerkgebouw (er konden 6Q militairen in
gehuisvest worden) beschikbaar gesteld kon
worden. De afgevaardigden verschenen ten bu-
reele van den commandant en het volgende ge
sprek ontspon zich
Commandant: Is uw kerkgebouw beschikbaar
voor- het besproken doel?
AlgevaardigdeNee.
C Waarom niet?
A-Dan kan de godsdienst niet gebeuren.
GMaar dan kunt u toch in een der andere
kerken vergaderen, b-v. in de Hervormde Kerk?
A.In de Hervormde Kerk? Dan konden we
net zoo goed bij de Joden gaan.
G -• En daar dan (De C wees ln de richting
der A-kerk).
A. Nee, dat kan ook niet-
C. Waarom niet
A.Dat 's een Gereformeerde Kerk.
C.-• O! En die derde kerk dan? (De C. be
doelde de B-kerk)-
A.Nee, ook niet- Dat 's ook Gereformeerd-
C Maar wat zift gij dan
A.-* Wij zijn Christelijk-Gereformeerd!
C- O Maar zOn die anderen dan on-Chrls-
telijk-Gereformeerd
A.(Zei niets).
G Kijk es heeren. Ik bemerk wel, d r zijn
hier diverse étages. Maar nu moet ik u toch
wijzen op het belang der' kinderen. Het geldt
hier de opening eener Christelijke school, en
hoe eerder wij gebouwen hebben, Koe beter voor
het onderwijs.
De afgevaardigden zouden er eens over den
ken en het gevolg was, dat de Chr. Geref. ge
meente dan toch maar aan de Ned. Herv- vroeg,
's middags in haar kerk godsdienstoefening te
mogen houden. Dit is haar toegestaan op voor
waarde, dat er een predikant en geen oefenaar
zou optreden. Aan die voorwaarde is voldaan
en sedert zag men da Chr. Geref. broederen
zich wagen in een der gevaarlijkste gebouwen
onzer samenleving
Is het niet om bij te weenenP
Ds. A. Roorda. Op 45-jarlgen leef
tijd ls te Leiden overleden ds. A- Roorda, pre
dikant bij de Geref- Kerk. Hij was achtereen
volgens predikant te Zuid-Beyerland, Soharae-
gouten. Oude Pekela, Breda en (sedert 1912) te
Leiden
Kunst en Wetenschap.
Heijermans' Ju bi lé. Te Leeuwar
den is Maandag avond in het gebouw der Har
monie een feestvoorstetiin" van „Op Hoop
van Zegen" gegeven, ter eere van Heijermans.
Er werd uitstekend gespeeld en het talrijk
publick was zeer mild met toejuichingen. Me
vrouw E. de Boervan Rijk (Kniertje) wer
den na het tweede en derde bedrijf fraaie
bloemstukken aangeboden.
Na afloop der voorstelling verscheen de
heer Heijermans ten tooneele. omringd van
dc autisten die aan de voorstelling hadden
medegewerkt Achtereenvolgens werden met
toespraken door afgevaardigden van een acht
tal rederijkerskamers, vereenigin gen enz., den
heer Heijermans fraaie kransen en bloemstuk
ken aangeboden. Eigenaardig was de hulde
van twee heidebewoners van Zwaagesleinrle,
die den jubilaris een krans aanboden van
heide-hloemen, op de linten waarvan „Aan
den schrijver van Ora et Labora".
Ten slotle betuigde de heer Heiiermans voor
de huideblijken en de belangstelling zijn cp-
rech'.n dank.
Amersfoort in Staat van Beleg.
De burgemeesterlijkc publicaties, dat Amers
foort bij Kon. Besl. in staat van beleg is ver
klaard, trokken natuurlijk zeer de aandacht
en we werden al terstond bestormd door be
langstellenden. die weten wilden wat dal
eigenlijk beleekende.
Laten wc beginnen met te zeggen, dat deze
afkondiging niet al te tragisch moet worden
opgeval; zij schijnl geschied te zijn oifT hel
mogelijk tc maken, dal de maatregelen van
orde in verband met de hier en in den omtrek
gevestigde interneeringskampen streng ge
handhaafd worden.
Art. 187 Grondwet bepaalt dat ter hand
having van de in- of uitwendige veiligheid
door den Koning elk gedeelte van het grond
gebied in staat van oorlog of van beleg kan
worden verklaard.
Dit grondwetsartikel is nader uitgewerkt
in de wet van 23 Mei 1899, Slbl. no. 128, vol
gens welke de staat van oorlog of van beleg
afgekondigd kan worden:
lo. wanneer oorlog of oorlogsgevaar ont
slaan is;
2o. wanneer binneniondsche onlusten de
ln- of uitwendige veiligheid van hel RJJk 01
e-n gedeelte daarvan in dringend ge va af
brengen.
Bi staal van oorlog cn bij staal van belel
oefent het militaire gezag verschillende fuhtf
lies uil, die in gewone omstandigheden anti
het burgerlijk gezag toekomen, maar terwijl
bii staat van oorlog het militaire gezag ver'
plicht is met het burgerlijk gezag overleg t^
plegen, is bij staat van beleg dit overleg niet
voorgeschreven.
Zoowel bij staal van oorlog als bij staat vo^
beleg moeten alle openbare ambtenaren aap
het militaire gezag alle gewcnsehle inlichtin
gen geven, bij staat van beleg zijn de burger-^
lijke besturen ook verplicht aan de bevelen
van het militaire gezag te gehoorzamen.
P oliili e verordeni nge n kunnen vastgesteld
en gewijzigd worden. regelen vastgest id
volgens welke de bevolking hulp zal hebben
te verieenen in de militaire "werkzaamheden,
Wegen, terreinen on gebouwen bunnen ln
gebruik worden «genomen, wanneer aulka
voor dé uitoefening wan den militatiren dienst
noodig is.
Bij Staal van Beleg geldt bovendien nog
Le l volgende
liet militaire gezag i6 bevoegd den toegang
tot, hel verkeer bannen en het verlaten van
hot in Staal van Beleg vei (klaarde groiudJge*
bied te regelen, overeenkomstig de eisehen
der algemeene veiligheid. Behalve dc volgen#
de Grw. geoorloofde godsdienst-oefeningen^
worden geen openbare vergaderingen, op
tochten of bijeenkomsten tea- qefen&iig in den
wapenhandel gehouden, dan met schrifte
lijke vergunning van het militair gezag. Het
mfilitaar gezag is bevoegd schouwburgen, so
ciëteiten. koffiehuizen, tapperijen, fabrieken,
enz. in het belang der openbare orde of vei
ligheid voor langeren of kortoren tijd to
sluiten; aan personen, wier aanwezigheid
gevaarlijk scbijnrt, het verblijf te ontzeggen,
hen te verwijderen of in bewaring te stellcni
beperkende bepalingen vast te stellen omlrcul
hel drukken, uilgeven en verspreiden won ge
schriften of teekemngen; wettelijke bepalm
gen beta-eilendb post. telegraaf en telefoon
te wijzigen, van den inhoud van brieven cn
telegolaimmen kennis te nemen.
Aan niet-militairen, dde voor dt- verdedi
ging nuttig werkzaam kunnen zijp, kan het
verlaten van het in staat van beleg verklaard
gebied verboden worden en zelfs kunnen
nief-militairen opgeroepen worden ded uit te
maiken van de militaire macht.
Maar zoo'n waart zal het wel niet loopenj
men rrualke zich niet ongerust.
Raadsverkiezingen.
De r. k. kicsvereeniging vergadert mor*
genavond in hel PalTonaatsgcbouw Ier be«
spreking van de a.s. raadsverkiezing.
D s. F. G. Lagers.
Op 77-jarigen leeftijd is alhier hedenmiddag
overleden Ds. F. G. Lagers, em. Luth. predi
kant; voorzitter der kiesvereeniging „Gemeen*
tebelang".
R*>orie Krols.
Gisterenavond hield hel comité Amers
foort van het Roode Kruis zijn jaarvergade
ring in het Paironaalsgebouw onder voorzit
terschap van dr. Jorissen.
Bij de opening herinnerde de voorzitter in
bet kort aan het afgeloopen jaar. dal zoovéél
herinneringen naar voren brengt. Tot aan het
laatst van Juli ging alles eigenlijk te gewoon.
Het Roode Kruis was in opkomst, maar het
gMig met gewone schreden. De massa woelde
nog niet er voor. Eenige dagen voor de mobi
lisatie kreeg de voorzitter een telegram. On
verwijld alle voorzorgsmaatregelen te ne
men". Op 31 Juli deelde Z. K. H. Prins Hen
drik op een vergadering mede, dat dc mobili
satie was afgekondigd. Het Roode ICruis wist
toen. dat het te handelen had. En de afd.
Amersfoort heeft getoond te be«?röpen wat
het Roode Kruis w il en moet en wat hel kan
bereiken. Vooral denkt spr. aan de deden van
de transport-colonne. De dames cn heeren
hebben hun uiterste gedaan om het comité
Amersfoort als eeai goed* comité bekend U
doen slaan. Ook bij de invasie der Belgen -beeft
de transport-colonne verdienstelijk werk ge
daan. .Spr. wal geen namen noemen, maar een
uitzondering maken voor den heer Blok,
commandant, dde gebleken is een uitstekend
Qomraandanl te zijn.
Verder brengt spr. een woord van dank aan
de bestuursleden cn aan «mr. v. d. Bergh,
die .1 bestuur heeft ter riide gestaan.
We weten nog niet wat 1915 voor ons heeft
wepele?!, maar we mogen vertrouwen, dat
het comité Amersfoort met vollen ijver cn
volle toewijding zijn hulp zai brengen. Mocht
het vaderland die hulp noodig hebben, dan
zullen we die geven met geheel ons hart en
gehel onze kracht.
Hierna las de secretaris de notulen van 1?
Januari 1911, welke worden goedgekcurd-
Aan liet jaarv raLacr van den secretaris ont-
leenen we het volgende
Toen 29 Juli het bevel tot bet nemen van
alle maatregelen kwam, wras spoedig alles
in orde.
Een brandpiquet Ls gevormd om eventueel
bij branden op te treden. Ook aan de spoor-
wegm. is aangeboden bij een of ander spoor
wegongeluk helpend op te treden, welk aan»
bod dankbaar is aanvaard.
Bij de mobilisatie was in ondenkbaar korten
tijd alles gereed. Er is reusachtig hard ge
werkt en allen hebben gewerkt om hun taak
te volbrengen. In vcjTOhiiliende lokalen waren
tal van bedden iiii orde gebracht. Alle medici
tc Amersfoort waren bereid zoo noodig h"!p
te bieden. De burgerij verschafte ©en Ittnk
getal aan contant geld. Weldra was er zoo 'n
toeloop van ben die hun hulp aanboden, dat
or ombarras de choix'' was.
Bij het bezoek van Prins Hendrik betuigde
deze dan ook zijn groeten dank. De leden dei-
transport-colonne wilden niet aannemen hi t
geld. dat zij verdiend hadden en waarop ze
recht hadden. Dat is Wel heel iels anders, dan
de pijnlijke verhalen, die in dc stad hebben
geloopen.
Ook het bureau van inlichtingen 'heeft veel
en nuttig werk gedaan.
Het aantal leden is afgenomen Ultimo Dec.
bedroeg het 134. flet verslag eindigt niet den
wensch. <lat 1915 liet comité moge vinden ge
heel gereed, zoowel voor de oorlogs- als voor
do vredestaak.
De voorzitter dankt den secretaris voor rijn
keuris verslajy eai spreekt daarbij de hoop uIL
