~BINNENCANDr~
KOLONIËN.
West-lndië.
Een redding door Hr.
„Heemskerck".
UDe Cur. Ct. van 15 Januari schrijft:
-Het Italiaansche ss. Bologna van de lijn
tLa Veioco", kapitein Poggi. komende van
Columbia via Ponce, is in den nacht van Dins-
pag op Woensdag op de Noordkust van Ctrra-
fao ter hoogte van Hato op strand geloopen.
J Dank rij de draadlooze telegrafie, was dit
beridht hier bijna onmiddellijk, ia de stad
kekend. Bij hot aanbreken van den dag kon
|fr. Ms. Heemskerck aan (boord waarvan
Je agent van de Veloce, de heer C. S- Gorsira
LP.Ezn., zidh begerven had om de reis mee te
ëken dan ook naar de plaats des onheils
venen, om zooveel mogelijk hulp te bie-
n. In de eerste plaats werd er getracht het
iKhip weder vlot te krijgen. Bij de krachtige
pogingen, die de Heemskerdc daartoe aan
wendde, sprongen achtereenvolgens dne
Ware kabels stuk en ten slotte moesten deze
pogingen worden opgegeven, daar het bleek.
5at de Bologna intusschen Lek was geworden-
Toen een der kabels brak, werden twee ma
trozen van de Heemskerck overboord gesla
gen, Trianr gelukkig konden heiden, niettegen
staande de zeer onstuimige golven,, binnenge
haald worden. Di't bewijst, dat het reddings-
werk van de Heemskerck niet zonder levens
gevaar voor de bemanning was.
Allen die getuigen rijn geweest van hetgeen
tdeze Nederlandsche oorlogsboot gepresteerd
heeft, zijn dan ook vol Tof over Je houding
vah de bemanning. "Wij hebben met diepe er
kentelijkheid en met de grootste watrrdeermg
tiooren gewagen van hetgeen commandant,
officieren en verder bemanning van de Heems-
'kerdk gedaan hebbern Niet bet minst dank
baar zijn de passagiers 33 in getal, die teza
men met ruim 30 leden van de. bemanning
van de Bologna, dooT stoepen van de Heems
kerek aan boord van dit oorlogschip gebracht
konden worden, daar den nacht van Woens
dag op Donderdag doorbrachten en dster-
•mtwngen aan boord van dien bodem, om elf
uur de veilige haven bereikten.
Aan boord van de Bologna is. een gedeelte
van de bemanning achtergebleven om «te trach
ten de lading te bergen. Daartoe is een kabel
gespannen van een der masten naar het
strand, waarlangs men de colli naar land laat
glijden.
Een gedeelte van de lading, hoofdzakelijk
koffie, Is in zee geworpen bij de pogingen
om de boe»» vlot fe krijgen.
Wet geval bracht veel opschudding teweeg
In de stad. Eergisteren en gisteren is een groot
aantal nieuwsgierigen per .rnloTHobicl, met
andere vervoermiddelen en ook te voet naar
fcuiten getrokken onr hef gestrande schip te
«ien.
Kameroverzicht.
Eerste Kamer.
Vergadering van Dinsdag, 9 Fcbr, 's avonds
8$ uur.
Voorzitter de heer van; Voorst tot Voorst.
De voorzitter doet mededeelfng van de
afwezigheid van enkele leden wegens onge
steldheid. Onder hen is de heer Knvper we
gens een „incident met zijn gehoor".
De voorzitter stelt voor. Woensdagochtend
ora 11 uur do behandeling der Staatsbegroo-
ting aan te vangen, die ook vervolgens tedkeue
ttn elf uur voort te zetten.
Conform wordt bc-stotern
TWEEDE KAMER.
Vrij van invoerrechten.
De wijziging, die tv voorgesteld van het in
voerrecht op sinaasappelen, mandarijnen en
citroenen en op oudheden. Bedoelt deze artike
len van invoerrechten geheeT vrij te stellen. De
Minister van Financiën meent, dat de tijdsom
standigheden thans bijzonder gunstig- zijn om
zoowel voor de genoemde zuidvruchten als voor
antiquiteiten h;er te lande een Blijvende inter
nationale markt te vestigen. Bij beide catego-
riën van waren betreft het voornamelijk door-
voerartikelen en hoewel de doorvoer niet is be
last, belemmert het invoerrecht in verband
met de formaliteiten <Fe het voor den doorvoer
onvermijdelijk maakt toch ook den door
voerhandel. Gelukt het. door het wegnemen van.
die belemmeringen, onze havenplaatsen, meer
dan reeds het geval was, tot stapelplaatsen te
maken voor de genoemde zuidvruchten en der.
internationalen amiqrr te*teuhandel naar Neder
land te trekken, dan is van een en ander een
blijvende bedrijfsver!evend:ging te verwachten
die niet alleen gunstig- zaT werken zoowel voor
de bij d'e bedrijven rechtstreeks betrokken, on
dernemers en arbe-ders. alsook voor verschil
lende aanverwante vakken, maar zal ook het
Rpk de geleden schade langs indirecten weg,
naar te voorzien is. met rente vergoed krijgen.
Waar het hier handelswaren betreft die niet
met producten van binnenlondsche nijverhe:d of
van binnenlandschen landbouw in concurrentie
treden, is er hier derhalve gereede aanleiding
om door het tiidig bevorderen van den in- en
doorvoer van d'e artikelen, handel en verkeer
blijvend te bevorderen en de binncnlandscho
werkgelegenhed bl'we^J fe vergrooten.
Uit de Pers.
Zenuwachtigheid.
Dr. Bos schrijft in dc Vrijzinnig De
mocraat:
„Elk oogenblik hoort men hier en daar in
het land weer geruchten over een plotselinge
verergering van den internationalen toe
stand. Er kan geen kleinigheid gebeuren,
een werkster, die in een telegraafkantoor een
verkeerd bordje ophangt, een praatje van
dezen of genen, of in verschillende deelen
van het land verneemt men weer zenuwach
tige angst over de gevaren, waarin ons land
verkeert-
Laten toch degenen, die dergelijke geruch
ten verbreiden, daarmee ophouden. Er zijn
in ons land geen anderen, die op de hoogte
zijn van de zaken, dan de Regeering en deze
laat zich over dergelijke gebeurlijkheden na
tuurlijk toch niet uit- Wat anderen weten of
beweren te wetéo, ha welken kring ook ge
plaatst j is alles zonder grond.
Intusschen maakt men de stemmingen, nu
hier dan daar. zenuwachtig zonder mat, in
tegendeel, in economisch opzicht, met groot
nadeel.
Voor ons volk, zijn arbeid en leven in
dezen tijd, is het van het meeste belang, dat
men rustig voortwerkt, zonder zich aan den
oorlogstoestand in meerdere mate te storen,
dan deze zelf reeds door zijn belemmering
van verkeer en allerlei wetsbepalingen hier
en elders, noodzakelijk maakt. Daar nog de
vrees voor eigen oorlogsgevaar steeds bij te
voegen, maakt de menschen voor elk pa-
niekje vatbaar, slap en angstig en onzelf
standig bij hetgeen zij doen. wat schadelijk
is voor het economisch herstel.
De grootste zorg van particulieren niet
van de Regeering kan in dit opzicht niets
baten. Zout ons land in den oorlog worden
gewikkeld, dan werd de toestand daardoor
geen haar beter dan wanneer de menschen
onbekommerd hun werk hadden gedaan.
Berichten
De Staatscourant van Woensdag 10 Fe
bruari bevat o.m- de volgende Koninklijke
besluiten
benoemd tot directeur der registratie en
domeinen te Middelburg J. J. van Steenber
gen, registratie-inspecteur te Arnhem;
benoemd bij hel reserve-personeel der land
macht bij de infanterie der landweer tot re-
serve-2e-ludtenant de dienstpiichti -> sergeant
J. C. v- <L Berg, van. het 19e bataljon land-
weer-infanterie
benoemd en aangesteld tot officier van ge
zondheid 2e klasse bij het Indisohe leger de
arts A. Kuiler
ben-oemd tot directeur van het post- en tele
graafkantoor te Grave P. J. Kraft, commies
der postenjei le klasse.
H. M. de Koningin onfving Maandag den
gezant van. Engeland bij Haar Hof, Sir Alan
Johnstone en Lady Johnstone, zijne echtge
noot^
Na. deze audiëntie werden door den gezant
en Ladv Johnstone cenige dames en heeren
van het gezantschap aan Hare Majesteit voor
gesteld.
De Amsterdamsclie ■winkel
sluiting, In het „Staatsblad." zal een ko
ninklijk Besluit verschijnen, waarbij de Gewij
zigde winkclsluitingsvcrordening voor Am
sterdam tot 1 Augustus 1915 wordt geschorst.
Bij Koninklijk besluit is aan den heer A.
J. Doorman, secretaris-generaal van het de-
partsnent van Oorlog, vergunning verleend
tol ktt aannemen van de orde-teek enen ^in
coiTETiandeur 1ste klasse der Dannebrog-orde.
hem door Zijne Majesteit den Koning van
Denemarkai geschonken.
Tot directeur van de Gefdersche Stoom
tram-maatschappij is Benoemd Beer H. W.
Sebbelee, adjunct-inspecteur der Staatsspoor
te Breda.
Voor den dienst in Ned--ïndiê zijn Be
stemd: mej. A. A. W. Molenaar te Katwijk
aan Zee voor tijdelijk gouvernements-genees-
kundige bij de pestbeslrijding en. P. van den
Broek fe Rotterdam en W. Boonstra te Rot
terdam, voor telefoon-opzichter der 2de klas
se bij den post-, telegraaf- en telefoondienst.
Gesteld ter T ^schikking van den gouver
neur-generaal van Nederlandsch-Indiê voor
administratief ambtenaar op Java. en Madoera
E. L. le Roux, te den Haag.
Begrafenis ou d-m i n i s t e r
Lergsma. Een lange stoet volgde op Oud-
Eik en Duinen de baar, die gisteren namid-
i dag het stoffelijke hulsel van den oud-minis-
ter van Koloniën mr. J. H. Bergsma graf
waarts voerde.
Onder hen die den overledene de laatste
eer bewezen, werden opgemerkt de oud-mi
nister van Waterstaat de heer van der Sley
den. die met mr. Bergsma zitting had in het
kabinet Röell-van Houten; de oud-minister
van Koloniën mr. Fock; de heeren mr. Aben-
danon. oud-directeur van onderwijs in Ned.-
Iiidirmr. Du Mos eb, onder-voorzitter van de
Staatscommissie voor het Indisch Privaat-
1 ca Strafrecht: van Bosse, oud-directeur -in
Burgerlijke Openbare Werken; dr. Kielslra,
oud-lid van den Raad van Nederl.-Indïë; het
Eerste Kamerlid mr. van Deventer; de heer
Fokker, oud-president van de Factory der
Netlerl. Handel-Maatschappij; mr. Buys Bal
lot. oud-Indisch rechterlijk ambtenaar; De
Gelder, oud-inspecteur van Onderwijs in Ned.-
Indië; de voorzitter der plaatselijke school
commissie mr. M. de Pinto, die den heer
Bergsma als zoodanig opvolgde, zoomede de
secretaris en eenige leden van die coramis-
si€; de oud-wethouder van Onderwijs -«"in
Sandick; de directeur en de secretaris-pen
ningmeester van het Instituut voor Indivi
dueel Onderwijs, van welks bestuur mr.
Bergsma voorzitter was; de burgemeester -»">n
Loosduicen. mr. Hovy en verschillende oud-
Indische ambtenaren; alsmede eene deputa
tie van de Kon. Vcreeniging Het Eereteeken
voor Belangrijke Krijgsverrichtingen.
De zoon van den ontslapene dankte de aan
wezigen voor de laatste eer zijnen vader be-
wez"".
BegrafenisJ. D. Evers. fOn Oud-
Elk-en-Duinen te Den Haag is ter aarde be
steld het stoffelijk overschot van den heer J.
D. Evers, oud-eerstaanwezend ingenieur bij
den aanleg van Staatsspoorwegen.
VerwbiVtomle personen uit de technische
kringen bewezen den ontsla-pene de toatste
eer, o.a. de heeren B. RitfT rimer, oud-lid van
dp.no Baad van Toezicht op de Sdoocwpct-
dn en sten; Ph. W. v. d. Slevden, oud-minister
van Waterstaat; L. J. Kesner ei, oud-hoofdin
genieur bij den aanleg van Staatesnoorwegen;
T. Schroder van der Kolk ri.. thans hoofd
ingenieur der spoorwegen; R. A. van Sari-Hek
c-i.. secretaris van het Koninklnk Instituut van
Ingenieurs; M. J. van Bosse ei. oud-directe:' -
van Burg. Ooenb. Werken in Ned.-Tndft: J. A.
Lindo c.i., directeur van Gemeentewerken te
den Haag en jhr. W. Hoen ff t c.i., oud-sectie
ingenieur bij de Staatsspoorwegen-
Aan de groeve werd niet «esproken.
Nederland en de oorlog,
Duitschland en de neutrale
scheepvaart.
De „Telegraaf* heeft zich. naar aanlewKag
van de maatregelen, die door de Duitsche re
geering voor 18 Februari zijn aangekondigd,
mei het oog op den zeeoorlog, gewend tot
verschillende reederijen to Amsterdam.
De Nederlandsche stoomvaartmaatschappij
Oceaan, zal den 14-daagscheu dienst op Java
geregeld voortzetten, benevens den wekelijk-
schen dienst van Java naar Amsterdam.
Er is geen plan verandering in de route te
brengen, terwijl zal worden zorggedragen voor
duidelijke kerkenningsfeekenen der neutrale
Oceaan-schepen.
Eenige stoomvaartlijnen hebben, wat het
aanzien hunner schepen betreft, bijzondere
maatregelen genomen. Zoo wordt de naam
van het sc' Lp in groote witte letters, op de
zijde van het schip geschilderd; des nachts
wordt de naam verliobt-
Militaire verloven.
Door den opperbevelhebber van land- en
zeemacht zijn de volgende orders uitgevaar
digd.
Daar het mij thans blijkt, dat ik ten
tweede male door de directie van een groot
financieel lichaam onvolledig ben voorgelicht,
doe ik u alsnog kennen dat onder hen aan
wie het drieweeksch verlof wordt verleend,
bedoeld in mijne orders van 27 Januari en 1
Februari (verlof aan ambtenaren bij finan-
rieele instellingen) ook moeten gerekend wor
den de leden van de erkende Vereenaging van
Effectenhandelaren te Rotterdam.
Naar den minister van Oorlog is geble
ken brengen vele korps-commandanten de bij
zondere verloven, welke voor behartiging van
zaken of om andere redenen worden ver
leend, geheel in mindering van de normale
verloven, waardoor zij, die een bijzonder ver
lof hebben genoten, daarna soms gedurende
weken of maanden verstoken blijven van de
gelegenheid, om in familie- of werkkring kor
ten tijd terug te keeren.
Naar aanleiding hiervan wordt op verzoek
van Z. E. door mij bepaald, dat voor de be
trokken miülaircn slechts die normale verlo
ven komen le vervallen, welke gedurende den
tijd, dat zij met buitengewoon verlof zijn,
door hen zouden zijn genoten en dat nó het
verstrijken van laatstbedoeld verlof op hen
dus weer de algemeene regelen omtrent het
verleenen van verloven van toepassing wor
den.
Belgisch bezoek aan de inter-
n eer in gsd ep ots.
De Belgische generaal Dossm heeft gistereh
de uitvoering van de opdracht zijner regee
ring tot het bezoeken van plaats-ra hier te
lande waar Belgische officieren en militairen
geïnterneerd zijn, aangevangen.
De generaal is allereerst naar Zwolle ver
trokken en wordt eerst a.s. Maandag te den
Haag in Hotel Paulez, waar hij logeert, terug
verwacht.
Hij werd vergezeld door majoor Mamet,
hier te lande geinterneerd, die, gelijk vroeger
gemeld, hem m zijn taak bijstaat als adjudant.
Het vluch telingenkamp te
N unspeeL
In D e T elegr a af komt het verdag voor
▼an een onderhoud, dat de medewerker van
dat blad, Anguste Mornet, heeft gehad met den
heer E. F. Hastings Pianbury, die door het
officieel hulpcomité voor de Belgen te Londen
naar Nederiand weTd Afgevaardigd om een
onderzoek in te stellen naar den toestand in
de Belgische vluchtelingenkampen.
De heer Hastings schrijft Monet 5* een
der meest werkzame ijveraars voor de Bel
gen. Sedert maanden reeds doorkruist hij
rusteloos zijn vaderland, van Noord naar
Zuid en van Oost naar West, overal op zijn
weg de harten e- de beurzen openend voor
de rampzalige werkersbevolking in het ver
woeste België. De Engelsche bladen getuigen
van hem, dat hij alléén lot hiertoe al méér dan
30.000 pond storting ingezameld heeft.
Deze Engelschman nu heeft het kamp tc
Nunspeet bezocht, en over zijn bevindingen
aldaar sprak fiij in de eigende bewoordingen:
Ik zal u maar eerlijk bekennen, zoo ving hij
aan, dat ik niet zonder vooringenomenheid
naar hier gekomen ben. Er wordt in Engeland
zóóveel kwaad verteld over de Hollandsche
vluchtelingenkampen, over menschen, die er
op stroo en in tenten op den natten grond
slapen, over slecht en ontoereikend voedsel,
over ziekten en sterfte, vooral onder -de kin
deren, dat zelfs de bestgezinde ten slotte wel
aan het twijfelen moet gaan.
Welnu, mijnheer, ik heb thans met m'n
eï«en oogen gezien, en ik verzeker u: goed ge
zien, en thans keer ik naar Engeland terug
met de vaste overtuiging, dat al deze praatjes
erger zijn dan schromelijk overdreven: dat er
geen reden, volstrekt geen grond voor bestaat
En ik wenschte wel, dat u me dat vandaag
zélf nog in uw blad liet zeggen.
Mijn rapport zal onvoorwaardelijk guns\i«
luiden. Wat ik gezien heb le Nunspeet heeft
mijn hoogste bewondering afgedwongen. De
slaapzalen zijn ruim, warm, droog en luchtig.
Het voedsel is goed en overvloedig. Ik heb er
zélf van geproefd. Er vordt goed gezorgd
voor de gezondheid van de vluchtelingen, als
zij zei ven maar meewerken. Ik heb de poli
kliniek, de hospitalen voor volwassenen en
voor kinderen de kinderkribben gezien, die
zoovele modellen zijn; ik heb me "ekcnscbnp
kunnen geven van de grcnzelooze toewijding
der gencesheeren en der pleer-isters. Ik heb
de inrichtingen voor stortbaden bezocht, de
eetzalen, die tevens vriendelijke en waraie
vcreenigingslokalen zijn: de ruime en stem
mige kerk.Wat Nederland dóór. en #»p
zooveel andere plaatsen nog, tot stand ge
bracht heeft voor zijn rampzalige buren, ver
dient de bewondering van heel de wereld. Ik
zal fier en gelukkig zijn, zulks met al m'n
krachten te verkonden in de pers van mijn
vaderland.
De heer Hastings had het kamp bezocht in
gezelschap van vier. ine* name door hem ge
noemde Belgische heeren. Zij hadden dozijnen
vluchtelingen ondervraagd en hun algemeen'*
indruk was dat er een uitstekende geest
heerschte in dit dorp en dat de menschen er
naar omstandigheden tevreden en diep-er-
kentelijk waren.
De heer Hastings die zich ook in ander op
zicht zeer gunstig uitliet, eindigde met een
„Eesre aan Nederland", en zeide dat hH. deze
week naar Engeland teruggekeerd geen raiddel
ongebruikt zou laten om door gansch zijn
volk zijn grenzenlooze bewondering te doen
deelen voor de prachtige rol, die Nederland
in dit wereld drama speelt.
Belgische vluchtelingen.
Op 31 December waren ie Breda, Teterin-
gen en Ginneken 1082 behoeftige Belgische
vluchtelingen, en op 8 dezer 1456. Dezer dagen
vertrekken 160 gezinnen naar Engeland.
Op 31 December waren te Breda 2014 en
Maandag 2157 gegoede Belgische uitgeweke
nen. N. R. Ct.
De Duitsche Esperanto-Vereenïging te Mi
chigan heeft aan den penningmeester der
Ned. Esp Vcreeniging een som gelds gezon
den voor de Belgische vluchtelingen in ons
land. Reeds kwamen uit Engeland, Amerika,
Denemarken en ons land van Esperantisten
meer dan f 1200 voor dat doel bijeen.
Detoekomstige vrede. Op uitnoo-
diging van den Nederl. Anti-Oorlog Raad en
van eenige hier tc lande gevestigde internatio
nale organisaties, in dezen vertegenwoordigd
door mr. II. W. Methorst, secretaris-generaal
van het Institut International de Statistiqne.
den heer J. J. Hofman, secretaris-generaal van
de Fédcration Internationale Pharraaceuli-
que, den heer W. A. C. Mansfeldt, secretaris
generaal yan de Men's Intcrnatioal Alliance
for Wome's Suffrage, en den heer G. A. Pos,
secretaris-generaal van de Likue Internatio
nale des Associations Touristes, zal de heer
Paul Otlet, seci etarls-generaal der Union des
Associations Internationales, tijdelijk hier te
lande vertoevend, a.s. Zaterdagavond te Den
Haag een spreekbeurt vervullen over: La
Paix Future, voor de leden van den Nederl.
Anti-Oorlog Raad, voor de vertegenwoordi
gers van internationale organisaties en voor
andere genoodigden.
Goudbeweging.
Gisteren passeerde te Zeven.rar een wagon
met vijftien millioen mark goudgeld voor de
bankiersfirma Liippmann, Rosenthal Go.,
te Amsterdam.
Aardappelen.
Dc thans in omloop zijnde cohsenten tot uit
voer van aardappelen zullen niet langer van
kracht zijn dan tot uiterlijk 27 Februari 1915.
terwijl als laatste dag voor het viseeren der
consenten is aangewezen Zaterdag 20 Febr.
1915.
Bij de risteren gehouden stemming voor
een lid van de Prov. Staten in het kiesdistrict
Putten is gekozen jhr. J. M. van Haersma de
With (dir.-hist) met 1829 steramen; de heer
C. W. F. baron Mackay (chr.-trist., niet aan
gesloten), kreeg 1191 stemmen
De S. D. A. P. en de Godsvrede.
De afdeeling Amsterdam IX der S. D. A. P.
heeft de volgende congresmotie ingediend:
„Het Congres der S. D. A. P.,
overwegende, dat het Kopenhaagsche con
gres van 1910 aan de sociaal-democratische
partijen heeft opgedragen om, ingeval een
oorlog mocht uitbreken, de daarbij optreden
de politieke en economische crisis le benutten
om de arbeidende klasse wakker te schud
den;
overwegende dat de Partijleiding dit deel
van de Kopenhaagsche resolutie niet terstond
na het uitbreken van den oorlog heeft uitge
voerd, maar door het aanvaarden van den
Godsvrede heeft veroorzaakt, dat de Partij
haar aanvalskracht had verloren o.a. tegen
de. leeningswet van minister Treub, waardoor
de sociale wetgeving ernstig wordt bedreigd
keurt de houding van de Partijleiding ten
opzichte van den Godsvrede af
Vrouwenraad en „Vrouwen-
gids". Het bestuur van den Nationalen
Vrouwenraad van Nederland verzoekt mede
te deelen, dat sedert Mevr. Mr. C. Bakker-
Van Bosse, Mevr. H. van Biema—Hijmans,
Mej. Dr. Mia Boissevain, Mej. Joh. W. A. Na-
ber en Mej. M. C. Reesse opgehouden heb
ben „de Nederlandsche Vrouwengids" te re-
digeeren de Nationale Vrouwenraad van Ne
derland in geen enkel opzicht meer in be
trekking staat tot het blad, dat nog onder
dien naam verschijnt
De heropening van de Amster-
damsche Effectenbeurs. Gistermid
dag is de Amslerdamsclie Effectenbeurs her
opend en om één urn- was de groote beurszaal
reeds goed bezet door de diverse commission-
nairs en hunne bedienden, die alras hunne
vroegere hoeken" opzochten, zoodat al vrij
spoedig de beurs zijn vroeger aspect had her
kregen.
Een luid gejuich steeg op toen om halftwee
de eerste slag op de ping werd gegeven, waar
mede de ofiicieele handel een aanvang had
genomen.
'De zaken waren nog van weinig beteekenis.
en het rumoer minder dan vroeger, het een
een gevolg van het ander.
Op de straat was ook weinig verschil in
drukte te bespeuren, daar, zooals men weet.
de Koopmansbeurs, die met gesloten geweest
is, op denzelfden tijd aangaat en dan reeds
een half uur van te voren het menschengeloop
op het Damrak een aanvang neemt.
(N. v. d. D.)
De Nederlandsche „DIcke
Bertha" der zestiende eeuw. Men
schrijft uit 's-Herlogenbosch i.an d.- Maasbode:
D-z stad 's-Hertogenbosch is een kano-n rijk,
dat sinds eeuwen op de binnenplaats van het
stadhuis ligt, en vroeger een c :n groote
faam als de legenwoordflge „die1 Bertha"
genoten heeft.
Zoowel in Nederland als daarbuiten is het
zeer vaak genoemd in de groote werken over
de artillerie, en in het jaar 1897 heeft de ka
pitein bij hel regiment grenadiers en jagers
W. B. H. Wakker een afrjnderlijke studie
aan de -Stucrghewalt" zoo h^et het kanon
gewijd.
Het smeedijzert gevaarte draagt het op
schrift
„Stuerghewalt heis ich
tscberto.ghen busch hehud i Y'.
Op het bovenvmk ervan is tevens het jaar
der voltooiing 1511 vermeld en twe? sclr'i 'en
bewaren den naam van den maker Jan Fyck
van Zeghen, burger van Keulen.
De volksverbeelding gaf aan het stuk nog
een ander opsrhrift
Als ik geladen ben met een vollen horen.
Schiet ik te Bommel over den toren,
En ben ik geladen vol en zal
Dan schiet ik 12 Bommel over de stad.
De naam „Stoer geweld" was de officie cle,
de burgerij noemde het l.anon li*v«r de „boo-
ze Griet4*. Deze laalsl-e naam was algenecu
in zwang om kanonnen aan te duiden. MechJ
len had een Griet, Gent een „dolle" en Diés!
een „holle Griet", zegt kapitein Wakker. Bil
het beleg van het slot Hagestedn, in het laaf
van Acrkel, door graaf Willem VI werd eeij
„groote Griet" gebruikt en in de bewapening^
van Lingen kwam in 1351 een „schurftig!
Griet" voor. Voor Mvlow aan de Havel werd
in 1391, een „hri-e Griet'' /'„ule Grcte) aange<
troffen, een naam vermoedelijk pegeven. oim
dat met dit plompe en onhandelbare kanon
slechts eenige malen er dag kon worden'
gevuurd.
Handel in kanarie». Frfeaehe mi
litairen, die met verlof uit Bra* t komen,1
brengen meest als cadeautje een kanarie mee.
<Ke daar goedkoop zijn: f 2 per stuk. Het ge
volg is, dat bij hun vertrek die militairen tal
van bestellingen voor zoo'n vogeltje van
vrienden meekrijgen.
Een mih'tiir nit Schoterland kvram hedetf'
raet twaalf vogeltjes uit Brabant
Cy- v. d. D.)
F er hegraven schat. Maandag ft
in de Stadstuinen te Sneek gevonden een pot
met zilveren munten uit den Spnanschen tijdv
Staking geëindigd. De slaking
der kolendragers van het Amsterdamsohé
Goederenvervoer i*. geëindigd, doordat allen
zich individueel weder a: nboden dierst te
treden op de door dc dtrrcctic gestelde voor
waarden van f 2RA per dag.
=- Betrapt. De politie te Delft heeft pro
ces-verbaal ongemaakt tegen een 18-iarige
werkman, die een portefeuille. Inhoudende
ruim f 700, ten nadeele van zijn patroon hadi
ontvreemd en op heeterdaad was betrapt.
Vreemde diefstallen. Naar
aanleóding van een dapbladbericht, dat in
Noord-Limburg, met name onder dc gemeen
te Bergen, tal van paarden worden gestolen,
terwijl de eigenaar, als hij 's morgens zijn
bruin of Mes wil gaan voeren, peen paard in
den stal vindt, doch een som golds, meldt men
aan de Tel.:
Zulke „diefstallen" reven le denken. Deze
wijze van stelen schijnt zich ook voor te
doen in de mijnstreek. Immers onder dé ge
meente Brunssrum. den zetel van de mijn
Prins Hendrik, zijn de laatste dagen niet min
der dan ach* paarden ..verdwenen". En uit
een ingesteld onderzoek moet gebleken rijn.
dat zelfs op klaarlichten dag de paarden ver
dwijnen.
Alhoewel de grenswacht en dc rijksambte
naren buitengewoon op bun qui vive zijn,
schijnt het toch nog al eens tc gelukken een
paard naar den ooslelijkcn nabuur te smok
kelen. Ook hier heeft zich hot geval voor
gedaan. dat er geld lag, waar eerst In den
stal het paard stond.
Het waakzame oog. Een
paardenkoopman te Hummt-lo had de vorige
week op een avond elf paarden rvkocht en
t'huis gehaald. De marérhaussécs. die het ge
heimzinnige transport hadden gezien, ver
trouwden 1 zaakje niet en bevreesd voor uit
voer, werd besloten de wacht te houden,
daarin bijgestaan door de landweer. Tode
paard, dat de hoeve verlkt, kreeg militaii
geleide merle.
Het gevole hiervan was. dat de koopman
besloot zijn dieren maar weer van de T and
te doen. hetgeen gisteren middag nknts had
Maar het traditioneels geleide onltamflc o°'
nu niet. (Zutph. CM
Een zeldzame bekeuring he:ft
te Zutphen plaats gehad. In de polilie-veror-
dening dier gemeente is verboden lijken ie
vervoeren in andere dan in de daartoe be
stemde en door B. en W. daarvoor goedge
keurde rijtuigen." Maandag is proccs-verbna
opgemaakt tegen een aanspreker uit Gronir
gen, die, blijkbaar om kosten uit te sparen,
een lijk naar bet station" te Zutnhen vervoer
de in een camion of verhuiswagen.
Tragisch. Te Amsterdam vertoeft se
dert de algemeene vlucht der Belgen naar
ons land een moeder met zeven kinderen. Ze
was le Aerscbot door de Duitschers met haar
man en kroost uit haar woning naar de
markt verdreven- on n-nt haar tal van andere
inwoners dier gemeente.
Haar man dro«« hrt» tongste kind zij had
de zes overigen bii zich. On de markt geko
men, gaven de Duitsche soldalen haar het
kleinste kind terug, dat zij den man hadden
afgenomen. De vrouwen en kinderen werden
daarop van de manp-n rT°rrhe;doii en laatst
genoemde weggevoerd in de richting van de
Leuvensche poort.
Dagen lang bleef de vrouw in onzekerheid
over het lot van baar eebteenont Nrar Am
sterdam gevlucht b?d ze sedert niets van
hem vernomen, tot zij nu Zondag jl. In ons
blad In de lust der te Aerschot door dc Duit
schers gefusileerden, ook den naam vond van
haar man. Tel.
Een ernstig auto-ongeluk beeft
gisterennamiddag plaats gehad onder Wasse
naar, nabij den Deiil.
Een auto uit Den Haag, waarin één persoon,
naar men meent. nl. de heer L, bouwkundige
uit Den Haag. zou gezeten hebben, kwam in
botsing met een auto uit Rotterdam, waarin
drie of vier personen waren gezeten, den
chauffeur medegerekend. en bij die botsing
kwam een wielrijder, de heer A. M., woon
achtig aan de Prins Hendrikstraat in Den
Haag in het gedrang met het gevolg dat deze
wielrijder overleed, terwijl de chauffeur v*«
de Rolterdamsche auto. .1. O. genaamd, zeer
ernstig verwond werd. Deze is ter verpleging
opgenomen in de Roode Kruis-kliniek aan do
Jan van. Nassaustraat te 's Gravenhage.
School- en Kerknieuws.
P r o I. M. N o o r d t z ij. De R o 11. ver.
neemt, dat prof. M. Noordtzij, rustend hoog-
leeraar te Kampen, wiens gezondhe:dstoestand
de laatste weken beterend was, opnieuw is inge*
stort. De toestond was nu hoogst bedenkelijk^
Later ontving het blad nog het bericht, dat
het einde als zeer nabij kan beschouwd worden.
Te Semarang is overleden de heer E. Tien
lenius Kruythoff, gepens. kapitein van do jeijjÉ.
