ft* 233 „DE EEMLANDER". Maandag 3 Mei 1915. BUITENLAND. FEUILLETON. HERTESTEIN Uitgevers: VALKHOFF ft Co. Bureau: UTRECHTSCHESTRAAT 1. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURO. A BONN EM ENTSPBIJS: Per 8 maanden voor Amersfoort f Idem franco per post Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) Afzonderlijke nummers Deze Courant verachynt dagelijks, behalve op Feestdagen. Advertontiëu gelieve men liefst vóór 11 uur, iamilia* advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. 1.5». 0.05. Zon- en Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENT1ËN: Van 1—5 regel.f 0.30. Elke regel meer 0.10 Dienstaanbiedingen 35 cents bij vooruitbotaüng. Groote letters naar plaatsruimto. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald ad verteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaardon, wordt op aanvraag toegozonden. De Godsvrede en de a. Raadsverkiezingen. s. Het was een van cbie zonnige voorjaarsda gen, welke dc vorige week le genieten gal. Wij waren naar ons schoonc stadsbosch Birlcho- ven gegaan en koesterden ons onder de be koring van dc ontwakende natuur. Wij zagen, wij »orden, wij voelden, wij roken cn proefden dc lente, de goddelijke lente om ons lieen. Het groeide, het zoemde, het geurde, liet vas streel-end en verkwikkend, des i het rond. En onder die voorjaarsemoties, welke men hel hevigst in een boscli onder gaai, vervielen wij tol mijmering, die ons overmeesterde, meesleepte en voerde naar -de hoogcre, betere nr Ivelaas fantastische wereld der bcspie- ingen i wij plots in ons stille geluk gestoord werden door het passeeren van 'n bekend Amersfoorlsch raadslid met z'n hond; bei- en, het lieve dier en hij, genietend als wij van de z>ete lente --e. Wij werden gestoord, zeiden wij; maai «laar bedoelen wij niets onvriendelijks mede. Want de man was volstrekt geen schrikwek kende verschijning noch vreemd in deze om geving. Kalm en statig schreed hij voort, als verdiept in zalige herinnering aa.i dit herbo ren wordende paradijs; hij verwaardigde ons zelfs niet met 'n blik. En de trouwe hond deed als z'n meester. Wij werden dus eigenlijk door geen vaa bedden gehinderd, gestoord, maar toch wa ren wij uit de koogere sfcer neej gerukt Het zien van dezen edclariiibaren medeburger deed ons denken aan de raadsverkiezingen, prozaïsch onderworp op zulk 'n bekoorlijke plek. En die zeer anale geuuchte drong zich ophoe zal het dezen zomer gaan bij de pe riodieke verkiezingen In verschillende gemeenten des lands is ge tracht, mc»t beroep o.p den Godsvrede, bij de periodieke raadsverkiezingen van dezen zo mer den stembusstrijd te voorkomen, llei wa ren, behalve te Rotterdam, waar ae rechlsche partijen veel le verliezen hebben, schier over al de vrijzinmige kiesverenigingen, welke aet initiatief namen, maar hun pogingen zijn lang miet altijd met succes bekroond. Ook liier zal deze zaak wel aan de orde ko men. Wij voorzien center, dat eveiiLueele po gingen schipbreuk zuilen Lijden. Immers, toen eenige maanden geledon 3 vacante zetels le vervullen waren, konden de kiesverenigin gen het zelfs met eens worden, Hoeveel le minder thans, nu de persooasapprecialie zoo veel luider meespreken zal? Zoo op het eerste gezicht schijnt toepassing van den zoogciiaamden Godsvrede bij de a.s. raadsverkiezingen zeer aanbevelenswaardig. Geeai onverkwikkelijke strijd, geen onkosten, geen kans van zetelverlies en voor de raads leden zelve geen gevaar om er uit gegooid te worden. Bij nadere overweging «venwel zijn wij minder enthousiast geworden. Wat is eigen lijk dc bedoeling van die toepassing van den Godsvrede? Belcekent het, dat alle af tredenden over Cn weer niet bestreden zullen worden? Oi be lcekent het flat men elkaar de zetels laat, welke elke kiesvereniging thans bezet houdt, onverschillig of zij de aftredenden al dan niel weder cmdidaat stelt? M.a.w. gaat het om handhaving der personen of om handhaving d er z etclverd ccli ng Het eerste lijkt ons buitengesloten. Het is een van de allereerste vrijzinnige beginselen, dat c .1 afgevaardigde het vertrouwen zijner kiezers blijvend moet genieten. Vandaar dat de kiezers om de zooveel jaar ill dc gelegefli- heid ges'. A worden zich uit te spreken. Voor raadslcklen is die termijn 6 jaar, juist lang genoeg om het vertrouwen der kiezers te ver spelen. Hot is dus dringend (noodiig, dat de aftredenden na het verstr-1-- van dien. ter mijn ziioh aan het oordeel der kiezers onder werpen. Hun die '\genheid ontnemen stelt de mogelijkheid open, dat hun 'n vertegen woordiger opgedrongen wordil, dien zij niet meer lusten. Het zcu niet democratisch zijn de tijdsomstandigheden te gebruiken om den wcLielijken termijn van 6 jaar uêt te breiden tot 12 jaar en aldus -die uitspraak der kiezers le ontduiken. Wij getooven trouwens niet, dat een aftre dend lid, althans zoo hij op den naam van democraat prijs stelt, zulks zou wenschen. Niemand zai 6 jaarlang het verwijt willen hooren, dat z'n mandaat op slimme manier bestendigd is en dat hij z'n zetel niet aan den w-il der kiezers doch aan een afspraakje tus- schen de besturen <ler kiesYereemgingen te danken heeft. Meer dan voor zulk 'n algemeen aceoord, zouden wij gevoelen voor 'n accoord, dat slechts de verdeeling der zetels betrof en aan elke kiesvereniging dc vrijheid liet om voor aiie zetels te candideeren wie zij wilde. Een stelling welke wij ook verdedigden hij de verkiezing van dezen winter. Wordt zulk n accoord gesloten, dan hoort men weliswaar evenmin de uitspraak der kie zers maar moet de aftredende zich althans aan M oordeel van z'n eigen kiesvereniging onderwerpen en kan hij zich dus altijd daar door gedekt beschouwen. Voor de kiezers, die n woordje willen meespreken en hun invloed doen gelden, is dtit dan n aansporing le meer om zich bij de kiesvereeniging aan te sluiten. Hoe sterker dan ook deze organisatie is en in hoe drukker bezochte vergadering het votum valt, des -te krachLugter kan de aftredende zich in het vertrouwen zijner partijgenooten ge voelen. Werd liij daarentegen opnieuw ge- candideerd door slechts luttele leden, dan kan hem nog altijd het verwijlt treffen, dat hij z'n zetel le danken heeft aan z'n persoonlijke vrienden, die hom in 'n slecht bezochte ver gadering 'n meerderheid bezorgden. Wat na tuurlijk geen oprecht democraat zich zal wil len 1. ten aanleunen. '11 Dergelijk accoord schijnt niet onaanne melijk te zijn. Toch zijn wij er niet enthousiast voor en zouden wij liever nog 'n andere op lossing voorstellen. Tenminste iin dien men meent, .dat Ide lijdsomstandlig|heden den stembusstrijd verbieden. In Februari vond men de tijdsomstandigheden geen beletsel en dc toestand is toch niet ernstiger dan toen tertijd. Maar het is mogelijk, dat men er nu anders over denlüt en in dat geval zouden wij adviseeren alle af tredenden in Juni zon der strijd le herkiezen, indien zij zich bereid verklaren hun mandaat ter beschikking te stellen, zioodra de .tijdsomstandigheden weer normaal zullen zijn, laai oils zeggen één maand na 'het sluiten van den vrede. Wij zouden dus de verkiezingen eenvoudig wil len verschuiven. De voordeden daarvan zijn vele. In de eer ste plaats blijft -cbau de beroemde Godsvrede bewaard. Ten tweede zal het kiezerscorps na den terugkeer dor gemobLliscerden weer vol tallig zijn. Dan kau men ook den toestand zonder hij-overwegingen overzien en ten slot te behoeft men niet af te wijken van den de mo crailischen weg, behoeft geen enkel raads lid rond le loopen met de gedachte, dat hij toch eigenlijk niet op royale wijze z n wanke lenden zetel behouden heeft. Zoo er al wat vj. niet kunnen gelooven. een raadslid zou zijn, die niet tot -deze op lossing wilde meewerken, dan zou hij daar door blijk geven nicer te hechten aan z'n ze teltje dan aan het vertrouwen der kiezers. De kiesverenigingen zullen er dan goed aan doen de gelegenheid te benutten om 'n vertegen woordiger met zulke averechlsche opvattin gen reeds bij de periodieke verkiezingen in Juni l-er zijde le stellen. Üe oorlog* Berlijn, 2 Mei. B.j, Bericht van hel opperste legerbestuur uit hol groote hoofd- kwarlier van ihcden middag. In Vlaanderen trachtte üc vijand, na zijne actie door een zeer hevig artillerievuur te hebben ingeleid, opnieuw onze nieuwe stel lingen ten Noordoosten van Yperen aan te vallen. De Transchen vielen te.schen het ka naal en den straatweg van Yperen naar Sit.- Juiicn met groote kracht aan, dc# Engels-ciien ten Oosten daarvan zwak. Dc pogingen mis lukten, voornamelijk ten gevolge van ons zeer krach/lig flank- en rugvuur uil de streek van Broodseinde en Veldhoek. Twee mitrailleurs Yielen in onze handen. In dc Argonne maken wij vorderingen ten noorden van Four-de-Paris. Ondanks hevigen tegenstand verloren dc Franschen eenige loopgraven en 156 gevangenen. Tusschen Maas en Moezei hadden allceD in het Bois-lc-Prêtn heftige gevechten plaats waarbij de Franschen verscheidene kceren in grooie massa's aanvielen. Wij konden deze aanvallen, die den vijand op eenige punten binnen cnizc loopgraven brachten, met groote verliezen voor den \ijaud afslaan cn maakten 90 gevangenen. Gisteren zijn weder twee Franschc vlieg machines builen gevecht gesteld, een bij Reiirr cn een ander dat deel uitmaakte van een es kader ten noordwesten van Verdun. Ber 1 ij n, 2 Mei. (W. B.) Uit hel hoofd kwartier wordt ons geschreven: Wij zijii helaas alweer genoodzaakt eenige kennisgevingen van onze vijanucn te rcclui- cceren, omdat zij klaarblijkeliik bestemd zijn in het buitenland verkeerde indrukken le ver wekken. Van Engelschc zijde wordt heden be weerd, dat het dorpje Sainl-Julien in Vlaan deren slechts eenige uren in Duitsche handen is geweest en daarna door Canadiërs en Scho'- len heroverd werd. Deze opgave is met dc waarheid in strijd. Saint-Julien is vast in onze hand. Onze voorste stellingen zijn nog eenige honderden meters verder tegen den vijand vooruitgebrachl. De Franschen willen volgens hun laatste bericht in Lotharingen' op eene breedte van 25 K.M. 4 K.M. grond gewonnen hebben. Zii vergeten echter daarbij te voegen, dat hier slechts sprake kan zijn van vooruit gaan in eene streek, waar zich gecne Duitsche Lroepei. bevinden, want aan dc ver in het Franschc gebied vooruit gebrachte liniên is sedert vele maanden in achtervvaarlsche richting niets veranderd. Wel werden zij, zooals men ui! onze dageliiksehe bulletins heeft kunnen zien. lot in dcu iongsten tijd belangrijk naar voren verlegd. P a r ij s, 2 M e i. (Ilavas). Namiddag-com muniqué. Uit België valt niets nieuws te melden. In de Argonnen werden in den nacht van 30 April op 1 Mei twee aanvallen -der Duit- schers bij Bagatelle gemakkelijk afgeslagen. In het Bois-le-Prêtire veroverden wij ver scheidene loopgraven en namen daarbij 130 üuitsehers gevangen. Een mitrailleur viel in onze handen. Wij behielden het veroverde terrein. In den morgein van 1 Mei werd een Fran schc vliegmachine door een granaa'scherf getroffen, die door het benzine-reservoir vloog. l>e vlieger slaagde er echter in, bin- netu onze linies Le landen, nadat hij op een hoogte van slechts 400 meter over -de voorste Duitsche loopgraven had gezweefd. Geduren de dezen overtocht erd het toestel met ko gels doorzeefd, maar het moeilijkste oogen- i>l)i!k was de landiing, daar de landingsplck door de Dui'tsehe artillerie onder vuur werd geinomen. De vlieger bracht het er echter .•eihuids af. Een Duitsche deserteur deelde mede, dat sedert twee maanden een ingenieur van de tinna Krupp in de buurt van Dixmuiden, in een sector, waar se*wrt verscheidene maan den geen strijd is geleverd, het opstellen van een sclicopskanon best* .t, dat op zeer ver* ren afstand kan schieten. Met d'it monsterka non zou Duinkerken op een afstand van 38 kilometer beschoten zijn. Daar er slechts 9 granaten bij het tweede en laatste bombarde ment zijn afgevuurd, beslaat er reden, aan tc nemen, dat 61' het kanon beschadigd is door deze wijze van sohiclc^i, waartegen de mach tigste kanonnen niet lang bestand zijn, 61 dat het onophoudelijk optreden van Franschc vliegers in deze streek ten gevolge had, dat er mol schieten werd opgehouden. De Franschen beschoten gisteren ecu de: zuidelijke sperfor'.en van MeLz. Avond-communiqué. Ten noorden van Yperen trachtten de Duit- schcrs onzen rechtervleugel aan tc vallen; cï*" aanval werd onmiddellijk gestuit. Van het Brilsche front niets nieuws. Te Maueourt, ten zuiden van Ghaulnes, de den 80 Duitschers, gewapend met knipscha- reai, messen, revolvers en handgranaten, een aanval; zij werden meercndeels gedood, de anderen gevangen genomen. In hot AisnedoJ en in Champagne gebruik te de vijand verschillende toestellen, zooola glazen buizen die hij het breken stank ver* spreidden, ether, brandbommen, een groenen rook verspreidende. De uitwerking was ge- ring. Een Duitsche tegenaanval in liet Pjis-lo- Prètrc werd onmiddellijk gestuit. Wij glmgen voort het versterkte kamp ten zuiden van Mclz tc bombardccren;de uit werking werd opgemerkt bij een fort, bii ka-, zernes cn bij den spoorweg. Parijs, 2 Mei. (Havas). Het bombarde ment van Duinkerken mei granaten van grooi kaliber 'is een nieuw bewijs, dal de Duitschers, die er niet in kunnen slagen door onze liniên heen le dringen en daardoor een lastbare uit komst te verkrijgen, trachtten indruk tc ma ken op de meening van dc onzijdigen door daden zonder militair gewicht. Uit het oog punt der ontwikkeling van de operation is dit bombardement zonder cenig belang; de uitwerking blijft gelocaliseerd. De vernieling van eenige huizen en de dood van vreedza me bewoners van Duinkerken, nieuwe slacht offers van dc Duilsohe barbaarscliheid, zijn de eenige door den vijand verkregen uitkomst. De toestand van de in België aanwezige le gers is daardoor in geen enkel opzicht ge wijzigd. Wccnen, 1 Mei. (W. B.) Officieel be richt van heden middag. In Russisch Polen heelt een levendige ar- IdiileriesLrijd plaats gehad, die kior cn daai ook 's nachts voortduurde. De Russische dek kingstroepen werden uit verscheidene stel lingen verdreven. Aan het front in Wesl-Galicië on de Kar- pa then, vond geen verandering plaats. De vijand licefl ook gisteren herhaalde hevige aanvallen gedaan tegen de door ona veroverde hoogten tussahen de Orawa- cm Opordalon; zij weiden wederom onder zwa re verliezen afgewezen. Hierbij zijn 500 man gevangen genomen. In Zuid-Oosl-Galicië cn Bukowina komt nu en dan artilleriestrijd voor. Ten zuiden van Zaleszczyki heeft een van onze batterijen een Rissisch kruitmagazijn in brand geschoten. Petersburg, 1 MeL (Tel.-agentschap.) Communiqué van den grooten genei-alen staf. Wie tot huichelen dwingt, is verloeilijker dan de huichelaar zelf. door SOPHUS BAUDITZ. Uit hel Deenscü verlaaid. 48 Andries haastte zicli het paard van Frits aan te nemen. Ooq> Heinrich bleef op het hak blok zitten, maar het wachten viel hem lang, want Frits had veel met Andries te bespreken cn toen deze eindelijk bij oom Heinrich terug kwam, zeide hij geheimzinnig: ,;de jonge heer heeft zoowaar toch geld gekregen, waar van daan weet God, want ik moet met een dik ken brief naar den administrateur en een papier mee terugbrengen. Nu komt het er maar op aan of het papier dat ik ontvang, het goede is I" Hierop ging Andries den slal in en oom Heinrich naar huis. Frits heeft een bezoek gebracht bij graaf Christiaan op Louisestein en is schijnbaar op gevrolijkt. Na de koffie gaat hij met Fanny in den tuin, slaat zijn arm om haar middel en spreekt vertrouwelijk met haar; Fanny is innig dankbaar. „Mijn beste kind," begint hij, ik heb je iets te vertellen dat je zeker genoegen zal doen. Jij hebt zoo dikwijls gewenscht eenige van die kerels te zien niet wie ik in Kopenhagen omga, „dichters en kunstenaars" cn dat soort schorriemorrie. Nu heb ik in een onbewaakt oogenblik een wagen vol van hen op Herle- stein genoodigd; de volgende week komen er een stuk of vier, vijf." „Neen maar dat zal interessant zijn! En denkt je werkelijk dat zij willen komen en het bij ons voor lief nemen?" „Ui zij willenl Zij hebben nooit te voren een buiten gezien en zijn zelden in fatsoenlijk ge- zcischap geweest, daarop stellen die soort van liitiischen zeer veel prijs, want het zijn erge snobs!" „Komt Jean Moulin?" „Marius Petersen? jal Hij is de hoofd redacteur van Faublasl" „Is hij tegenwoordig niet te Parijs?" „Hij! Tlij is nog nooit buiten Denemar ken geweest meL uitzondering van een Zon dag. toen hij met de sloomveerpont naar Hel- smgborg ging. Maar dat belet niet dat hij zeer goed de correspondentie uit Parijs kan schrijven!" „Komt hij, die de kleine novellen schrijft en zich „Don Rosarionoemt?" „Ja, dat zal wel dienen, want dat is ook Marius Petersenl" „En Marcel?" „O, de symbolist, die stumper, hij die ver zen schrijft over lijden en bloemen, ja hij komt cok. Ilij heet Ferdinand Yillerupl" „Wie verwacht gij nog meer?" „Nicolaas Jensen, den dramaticus." „O jn, ik ken den naam, zijn portret he«ft in hel tijdschrift geslaan!" „Ja, dat is waar, hij heeft bepaald zulk een groot voorschot genomen op zijn toekomstige beioemdlieid, dal het geheele kapitaal lang verbruikt moet zijn, als hel er ooit is geweest Dan komt de schilder Nielsen Munkegaard, ook een soort van genicbandiot cn dan waar schijnlijk Pieter lials, die stumper!" „Dien naam heb ik nooit gehoordI" „Neen. dat kan ik begrijpen, hij doet alleen het grove werk, hij schrobt den vloer en schuurt de trappen, dat wil zeggen, liij corri geert drukproeven, loont boodschappen en schrijft, anoniem natuurlijk, alles waar de an deren geen zin in hebben. Ja, 't is een mooi zood'o. maar men kan zc dc deur uitgooien als men genoeg van hen heeft, zij zijn gewend om er uitgegooid te worden 1" ,,Foei, Frits, <iat mag je niet zeggcnl" „Laat dat onderwerp nu maar rusten, er »s iets anders van meer gewicht waarover ik je wilde spreken. Gij kunt wel begrijpen kind lief, dat ie toekomst mij na aan het hart ligt. dat weel de hemel, bot is ook niet meer dan mijn plicht als een goede broeder. Het gaal niet aan om hier een oude juffrouw te wor den zooals tante Rosa, nieK waar! De bestemming der vrouw is vrouw en moe der te worden, dat is het voorschrift van den godsdienst en de natuur beide. Maar je zuil wel begrijpen, kindlief, dat ik je niet aan den eersten den besten wil geven, want wat zij ook mogen zeggen of schrijven, bloed blijft bloed, en eeu naam heeft ook ziju eischen. Het treft nog al gelukkig dat wij niet ver be hoeven te zoeken, niet waar? Ja, je weet waarschijnlijk wel wien ik bedoel niet? Dan zal ik het maar zeggen, ik bedoel natuur lijk graaf Christiaan. H" rijdt fameus paard, hij is, over het geheel genomen, een geschikte man voor je!" „Maar Frits! Is je dat ernst? Hoe hebt je verleden oyer hem gesproken!" „Dat kan üc mij waarlijk niet herinneren, maar men zegt dikwijls zooveel dat niet let tel lijk moet worden opgevat en hij is heel doodelijk van je!" „Zoo?" „Ja, dat is duidelijk genoeg!" „Maar ik bemin hem niet!" „Nu, beminnen cn beminnen dat is maar een manier van spreken. Gij krijgt dan een goedharligen man, dien jij om je vinger kunt winden en als je eens getrouwe! bent, dan hebt lij in alle opzichten je vrijheid. Jij wordt dan nik, enorm rijk, wat zegt jii er van om als gravin op Skoosgaard te tronen! En dan, kindlief, ronduit gezegd, het is werkelijk bijna noodzakelijk, dat jij hem neemt! Zij verkoo- pen op een mooicri dag hel dak boven ons hoofd, zoozeer is hel verhypothekeerd cn ik heb natuurlijk, zooals ik moest leven no blesse oblige veel schulden gemaakt, dat kun-je zeker wel begrijpen, Parijs is ook drommels duurl Maar trouw je nu met graaf Christiaan dan komt alles terecht! Nietwaar, Fanny, zelfs als je op het oogenblik niel voelt wat je eigenlijk liefde noemt, dan doe-je het wel voor mij? Het geldt mijn welzijn, de eer der familie, ik lean bijna zeggen, de redding! „Frils, mijn eigen lieve Frits, ik kan niet, vraag het mij niet meer, het zou zonde zijn!'' „Beloof mij voorloopig maar alleen, dat jij hem niet eenvoudig zult afwijzen, hoor! Van middag als wij naar Bodholt gaan om het paardenspel te zien...." „Ik ga ndet mede!" Ja wel. dat moet je, het is immers afge sproken! H ij zal daar zijn. wees een bcelic vriendelijk, ik bedoelalleen, niet onvrien delijk, hoor! Belooft jij mij dal? Dank jc, kind lief, ik vertrouw op je!" En Frils kuste ziju zuster op liet voorhoofd maar zij schreide toen hij svcg was. XIL Op dc plaats voor het logement te BodhoH had „het beroemdo gezelschap Gucrrini zijn „groote Anierikaansche circus," opgeslagen en gedrukte aanplakbiljetten op de brandspuit- huizen cn de groote boerderijen, vermelden 'ie aankomst -en tevens al do heerlijkheden die daar eLkcn middag le zien waren. De Amerikaansckc circus zelf was van oud gelapt zeildoek, de zitplaatsen bestonden uit banken .van. ongeschaafde planken, maar do twee eerste rijen waren met rood katoen be kleed en werden „parket" genoemd. Yehler den circus stond hel appelgroene familieiijluig; uil de schoorsteenpijp steeg den geheelen dag rook op en uil dc keuken kwaua altijd een geur van kool en uien; zwartharig» kir deren van eiken leeftijd bewogen zich on- aigebroken uit en in, waarschijnlijk konden zij niet allen tegelijk in het rijtuig geborgen worden, en tusschen de voorwielen lag een oude tandeloozc hond, die de wacht hield. Op den bepaalden tijd begonnen de raen- schen van heinde en ver tc komen, met rij tuigen, te paard en op hun beeneu. Daar kwam het rijtuig van molenaar Sörensen. De mole naar, vergenoegd en transpircerend, wa5 zelf koelsier, Kongsted en juffrouw Ilélènt zaten op de achterbank. Wordt vervolgd*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1