landsch verbruik moet worden afgeleverd of
worden beschikbaar gesteld. De resteerende
10 dei- boteiproduetie mag of kan met bij-
gekochte consenten worden uitgevoerd,
Gem obiseerde
belastingambtenaren.
Naar Het Volk verneemt, keeren de belas
ting-ambtenaven. die tot dusver onder de wa
penen waren, zoowel miliciens-soldaat als
gegradueerden, naar hun standplaatsen terug,
ten einde daar weer in hun betrekking bij de
administratie der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen werkzaam te zijn.
De ou'date landweerlichting.
Wen meldt ons uit 's-Gravenhage:
Tot op dit oogenblik valt, zelfs nog niel bij
benadering, op te geven hoevelen der ouds'e
lahdweclrlLChiling, welke thans in genot
van klein verlof wordt gesteld, in dienst blij
ven, gebruikmakend van de bun gelaten keuze
om „voor zoover zij zulks zelf wenschen'* met
verlof te gaan.
Eerst tegen het einde dezer maand zullen
'daaromtrent wellicht juiste gegevens kunneD
bekend worden.
Kolonel de Pauw. f
Dezer dagen is de te Zwolle geïnterneer
de Belgische kolonel de Pauw plotseling over-
leden.
Onder groote belangstelling is hedenmorgen
zijn stoffelijk overschot met militaire eer be
graven. De kist, gedekt met de Belgische vlag
waarop de degen,*de officierspet en uniform,
werd door twaalf Nederlandsche korporaals
"gedragen, terwijll 2 Belgische en 2 Nederland-
6clie kolonels als slippendragers fungeerden,
Behalve d:e burgemeester van Zwolle en de
meeste van de daar gedetacheerde Nederland
scho officieren, was als vertegenwoordiger
Van den opperbevelhebber aanwezig, luite
nant-generaal Onnen, hoofd van het algemeen
inlerneerijigsd>epot te 's-Gravenhage met de tc
Zwolle geinterncerde militairen, terwijl vele
Yan elders waren overgekomen om den over
ledene de loatste eer te bewijzen.
De Belgiischc militaire kapel voor Olde-
broek begeleidde den stoet. Aan de groeve
werd een laatste groet aan den overledene
gebracht door generaal Dossin van de Belgi
sche legatie in Den Haag.
Nedierlanders teLibau. Blijkens
een aan het departement van Buitenlandsche
Zaken van den Nederlandschen consul te Li-
bau ontvangen bericht, zijn de aldaar geves
tigde Nederlanders ongedeerd en hebben zij
geen schade aan hunne eigendommen geledeu.
Smokkelaars. Op de grens onder
Clinge heeft zich dezer dagen het volgende
afgspeeld:
Een drietal Belgen hadden het plan opge
vat meel te smokkelen naar hun vaderland
of zooals men tegenwoordig zegt „over den
draad'' te wippen.
Des nachts zou dit werk verricht worden.
Onderweg werd wat rust genomen toen de
drie Belgen plotseling een viertal mannen op
zich af zagen komen, waaronder een in mili
taire kleedercn. De Belgen hielden zich zoo
stil mogelijk, de soldaat loste een paar scho
len, welke echter zelfs te zwak waren voor
revolverschoten. De soldaat en de andere drie
mannen namen de zakken meel op en gingen
er mede weg gevolgd f-or de Belgen, die nu
plotseling ln den soldaat een verkleeden he-
ruchten smokkelaar herkenden die met drie
handlangers op deze wijze aan de smokkel
waar trachtte te komen. De schoten waren ge
lost uit een honden-pistool. De Belgen gingen
hun dieven te lijf en er ontstond een vecht
partij waarbij zelfs het mes te pas kwam en
waarbij zekere V. vrij ernstig aan de hand
en aan het zitvlak werd verwond.
Men schrijft uit Budel aan de TeL:
Over de grens werden Dinsdagnacht scho
ten gewisseld tusschen, smokkelaars en Duit-
sche patrouilles. Ik verneem, "dat acht per
sonen, waaronder twee Hollanders, aange
houden zijn en naai* Mnèsëiick gebracht. Een
smokkelaar, de K. uit Bree. Is levensgevaar-
lijlk gewond. Hij wend eerst Woensdagmorgen
in het veld opgenomen en overleed in een
boerderij.
Te Dinxperlo hebben de Rijksambtenaren
's avonds een Duitsche dame uil Isselborg aan
gehouden, welke het loopen moeilijk viel. Bij
de visitatie bleek, dat zij een hoeveelheid van
tien pond meel onder haar kleeren had ver
borgen, welke als een gordel om haar lichaam
waren gebonden.
In de stud enten-vereeni ging voor
sociale lezinren te Leiden heeft de heer J.
C. C. Tonnet, majoor der veld-artillerie, oud-
k*era-r aam de Hoog ere Krijgsschool, eene le
zing gehouden over de ..oorlogvoering voor
heen én thans".
"De spreker ving aan met het geven van een
overzicht van de wedcsrzijdsche opera tién in
den huidigen oorlog.
Eerst werd een blik geworpen op het
Duilsch-Oostenirijksche operatieplan, waarvan
met groote zekerheid kon worden verwacht,
dat een poging tot het snel neder werpen van
Frankrijk zou worden beproefd, om daarna
met de langzamer te mobiliseeren en tc ver
plaatsen Russische legers af te rekenen. Dan
werden door spr. do redenen nagespoord,
waarom deze operatieve gedachte, die inder
daad aain het licht is getreden, niet werd
verwezenlijkt. Het overwegende deel der
Doiitsche legers werd op hel westelijke oor-
k>sstooneeJ in werking gebracht. Ten einde
aan het westorleger een snel succes tc ver
zekeren. werd dit voor een goed deel over
Belgisch grondgebied gericht met de bedoe
ling den vijandeRiken' vleugel te omvatten.
Spr. schetste, hoe het element der verrassing
daarbij, in weerwil van de vele te overwin
nen bezwaren, in het bijzonder tot zijn recht
is gekomen. Hij wees er op. dat de beweging
over Belgisch gebied van Duitsche zijde steeds
ïs voorgesteld geworden als een maatregel
van spontaan verweer, doch dat de wijze
waarop de beweging werd doorgevoerd de ge
dachte aan een niet voorbedachten opmarscb
uitsluit.
Waar niet minder dan twee Duitsche legers
den opmarscb hebben verricht ten noorden
van de Maas en de kortste weg naar dit op-
marschgebied over de Nederlandsche Maas
leidt wijdde spr. meer uitvoerig d<e aandacht
aan de redenen, die er toe kunnen hebben ge
leid. om het Nederlamdsche gebied te ontzien.
Hij wees in dit verband o.m. cp de groote
waakzaamheid c-n den moreelea moed door
de regcoring betoond, dtre de mobilisatie van
het leger reeds vóór alle andere regeeringen
had bevolen.
Nagegaan werd verder, hoe het ten slotte
mogelijk is geworden den mairseh dei- Duit
sche legers zoo te verbergen, dat de Engel-
sche troepen, die den uitersten linkervleugel
der verbondenen votrmden, hiervan eerst op
het laatste oogenblik kennis kregen.
Spreker gaf daarna een overzicht van de
opöndlièn i'n Frankrijk, en den meesterlijk
geleiden terugtocht der Fransoh-Engelsche le
gers, om daarna do operation op het ooste
lijke ooröogslLooncel tc bespreken, waar de
Oostenrijkers, in weerwil van de itn Polen be
haalde overwinningen, daar over Lemberg
nadenkende troepen drdi-gdetn in Galicië te
worden samengedrukt. Groote troep en mas
sa's sohijeen toen van het westelijk naar het
oosteüijike opera-tietoofceel te zijn vervoerd
welke oaittrokkinig het succes v?tn de op 6
September door generaal Jaffre bevolen voor-
waartsohe beweging zou hebben verzekerd.
Zoo was omstreeks half September de off en
sttevte beweging op beide operatietooneclen
een mislukking geworden, terwijl wonder
lijke speling van de krijgskans generaal
Vo i Hindenburg, aan wien in Oosrt-Pruisen
een moer defensieve rol was toegedacht, er
op schitterende wijze in slaagde, de gckeele
provincie van Russen te bevrijden.
Spreker schetste daarna, hoe in de toen
aanvangende tweede periode van den oorlog
op het westelijke oorlogstooneel pogingen
werden aangewend om het veroverde gebied
te behouden, op het oostelijke om het ver
loren terrein lh Ga-lirië te herwinnen.
Meer iin het biizonder werd de aandacht
gewijd aan de verdediging van Antwerpen
en met waardeering gewaagd van de wijze,
waariop Koning Albert tijdig heeft ekend, dat
geh 1 tegen de beginselen van het Belgische
verdediigingsstelsel in, niet Antwerpen, doch
Frankrijk het laatste bolwerk voor het leger
behoorde te zijn. Aan den dapperen Konin
en zijne soldaten werd hulde gebracht voor
de wijze, waarop zij de aansluiting der bond-
genooten aan de zee hebben gehandhaafd
De Belgen en het Bel genland verdienen, vol
gens spr., voor hun werkzaam en krachtig
aandeel ln dezen strijd, diien zij mede hebben
aanvaard met fiere afwijzing van de hun ge
dane. hun staatseer aantastende "aanbiedin
gen, dait van Nieuwpoort voor hen de victorie
uitga.
Spr. wees op een nieuwe waarheid, die zich
aan ons schijnt ou te dringen en waaraan een
jaar geleden wellicht niemand in België ge
loof zou hebben gehecht. De legers der kleiine
statten kunnen voor den strijd om de onafhan
kelijkheid buiten de landgrenzen worden ge
trokken. De belangen van een lokale verde
digingspoli'! ick kunnen tijdelijk geheel op den
achtergrond treden. Ook onze regeering en
onze legerleiding zullen met die mogelijkheid
Yoortaan rekening moeten houden.
Spr. gaf verder een overzicht van de tweede
periode vaïi den oorlog, die omstreeks half
November een eindë neemt. Hij schetst dan
de toenemende verbittering, waarmede de
strijd werd voortgezet, de scherpe vormen
door den handelsoorlog aangenomen, de
weergalooze energie waarmede de Duitschers
telkens weder het Initiatief nemen, voorts
wat von Hindenburg in het Oosten heeft ver
richt cn hoe ten slotte het einde van het jaar
op bci<le oorlogstooneclctn den steUnn gkrijg
te aanschouwen geeft, met zijn, goed en bloed
spillende gevechten. De vierde periode vang»
dan aan.
Gewagende van de laatste geweldige door
braak in West-Galiciê stelde sur. de vraag:
staat een vijfde periode, die der beslissingen,
te beginnen; of wel staan we voor een herha
ling van de tweede periode, voor een nieuwe
ontruiming van Galicië, gevolgd door een
geweldigen aam-al der Russen uit de groote
vestingen van hun Weichselfront?
Het antwoord is aan de naaste toekomst.
Doch reeds weten we, dat er tusschen de
tweede periode van den krijg en het huidige
oogenblik één kenmerkend verschil-bestaat.
Meer dan een half millioen Russen zijn toch
thora in Duitsche krijgsgevangenschap, ter
wijl in den negenmaandschen strijd door
Duitschland zooveel krachten blijkbaar zijn te
velde gesteld, dat de strijd aanvallenderwijze,
thans op beide fronten gelijktijdig, kan wor
den voortgezet. Een uiting van volksdracht,
die eenig is in het boek dor historie.
Spr. kwam daarna aan de hand van voor
beelden uit de krii "sgeschi-edeim töt een ver
gelijking van de oorlogvoering voorheen en
thans. Hnï wees op de betee-kenis van de Dm'1
sche „Spoorwegweermacht", waaraan de
Duitsche legers 'n goed deel van hun verveel
voudigde kracht ontleenen. Dan schetste spr
het karakter van een moderne oorlogvoering
onder Invloed van de vodermgen der wapc
techiri'ek en van algemeencn weerplicht, als
verspreiding bii den strategischer opmarsch.
verspreiding op hiet taci-'.^che gebüed, op het
gevechtsrveld in den veld- zoowel als in den
vestirngslag. Nader stelde spr. nog in het
licht, dat de ttellinrkriir. zooals t dieze zich
verrassenderwiize aan ons voordlöet, overal
uit de operation is reworden, zoodra de mo
gelijkheid is uitgesloten, elkaar een vleugel
af te winnen. Hij waarschuwde tegen het
postvatten van de meening dat het ons op
deze wijze mogelijk zou zijn door het bouwen
van dergelijke lange liniën de verdediging
reeds bij de grenzen te beginnen.
Dat de moderne oorlogvoering op elk der
operatietooneelen spoedig haar operatief ka
rakter gaat verliezen, schijnt een gevolgtrek
king. die we ons reeds nu kunnen veroor
loven te maken.
De mogelijkheid tot het snel neerslaan van
den tegenstander zou daarmede voor goed zijn
verkeken en daarmede zal een einde worden
gemaakt aan aansporingen in de militaire
literatuur om het redenen zwaard te trekken
en degepantserde vuist te heffen.
No- sprak spr. in dit verband over de poli
tieke groepeering der staten en van den
lairenlangen wedijver op militair gebied; alles
bepogende de krachten ln evenwicht te hou
den. Het resultaat van dezen vredesarbeid
ligt thans voor or Ken blijvende verbreking
van dit evenwicht is na langen strijd nog niet
bereikt
Ten slotte wijdde spr. de aandacht aan'het
karakter van dezen oorlog. Eenerzijds een
strijd voor vrije expansie van vitaliteit, van
volkskracht van het Duitsche centrum, dat in
alle deelen der aarde en over alle zeeën der
wereld naar vrije ontplooiing van krachten
dingt; anderzijds een strijd om het behoud
van een plaata een bevoorrechte onder
de zon.
Spr. noemt dezen oorlog een verschijnsel
vol onbegrepen en onbegrijpelijke tegönstrij-
dagheden. Hij aanvaardt den oorlog als een
onvermijdelijk deel der wereldorde, doch
dan ook met alle verplichtingen, die hij ons
oplegt. Hij moet gevoerd kunnen worden met
inzet van alle krachten en van alle hulpmid
delen. Vraagt thans aldus spr. u zelf al
of Nederland op het voeren van zulk een oor
log berekend as. Het antwoord zal u onbe
vredigend laten. Doch spr wijst er op hoe on9
leger is in zijn te gen wo ordigen voi*m en hoe
ten slotte in hel thans nog jonge instituut der
reserve-aanvoering onze militaire waarde
voor de toekomst ligt.
Nedorlandsche Heide maat
schap pij. Het bestuur der afdeeling Arn
hem van de Nederlandsche Heidemaatschappij
besloot op de eerstvolgende algemeene ver
gadering der maatschappij een interpellatie
te hauden.. over de talrijke grieven, die bij
buitenstaanders zoowel als bij leden geduren
de de laatste jaren tegen de werkwijze der
maatschappij ontstaan zijn yooral op het ge
bied van concurrentie in den handel.
Het wordt mogelijk geacht te komen tot een
gezonde reorganisatie, waarbij het algemeen
belang van de Nederlandsche ontginning en
landbouw heter gediend kan worden en waar
door tevens de handel en de industrie tevre
den zou gesteld kunnen worden.
Er wordt nadrukkelijk op gewezen, dat het
geenszins de bedoeling is talrijke klachten tot
uiting te brengen, maar veeleer een gezonde
kritiek uit te oefenen op de algemeene werk
wijze der maatschappij cm een poging te wa
gen tot een begin van een reorganisatie.
Vereeniging tot stichting en
exploitatie van een Herstellingsoord
voor Spoorwegpersoneel.
Donderdag, Hemelvaartsdag, hield de boven
genoemde Vereeniging haar jaarlijksche alge
meene vergadering in de kleine sociëteit „Casino"
te 's-Hertogenbosch. De Sp oorw eg-Harmonie-
Ver eeniging „Kunst na Arbeid", die het bestuur
had aangeboden, de vergadering met muziek op
te luisteren, was te half één aan het station.
Onder het spelen van eenige bekende marschen
gingen het bestuur en de leden der Vereeniging
in optocht naar de vergaderzaal. Ofschoon het
weder minder gunstig was, mocht de stoet zich
in groote belangstelling van de Bosschenaren
verheugen.
Ten 1 uur werd de vergadering door den
Voorzitter Jan J- Voorzaat geopend, die in de
eerste plaats een woord van dank bracht aan
de Harmonie-ver een iging. Vervolgens gaf hij
een overzicht van de geschiedenis van de Ver
eeniging gedurende het afgeloopen jaar.
Het jaar 1914 is ook voor onze Vereeniging
een moeitevol jaar geweest- Overeenkomstig
een coniraot, moest de Vereeniging haar huis
.Villandry" in het begin van de mobilisatie aan
het Roode Kruis afstaan, doch na verloop van
een'gen tijd werd onze Vereeniging wederom in
het bezit van haar huis gesteld.
Tijdens de mobilisatie bezocht Z. K- H. Prins
Hendrik der Nederlanden „ViHandry" en gaf
zijn volle tevredenheid over de inrichting te
kennen. De uitgifte van het orgaan is tijdelijk
gestaakt, eveneens met het oog op de tijdsom
standigheden. De bedoeling van het orgaan is
propaganda en deze ltorx ir» do «ersto dagen
van de mobilisatie toch niet gemaakt worden.
Nieuwe leden traden niet toe. Ofschoon ge
vreesd werd dat het verloop groot zou zijn, is
die vrees toch niet bewaarheid geworden, aan
gezien het ledental slechts met weinigen terug
liep. Het orgaan wordt thans in 25000 exem
plaren verspreid. Eén rubriek gezondheids
leer" en één voor „kinderen" zullen voortaan
geregeld worden opgenomen. De Vereeniging
mocht zich ook in het afgelopen jaar over den
steun van de Directies verheugendoor de
Directie werd een administratiekantoor beschik
baar gesteldeen ambtenaar ontving een jaar
verlof met behoud van bezoldiging om werk
zaamheden voor de Vereen'ging te verrichten.
Ons past hiervoor een woord van dank aan de
Directies te brengen. Ook de Baanvekcommis-
sarissen en de verspreiders van het orgaan
brengt Spreker namens hert bestuur zijn oprech
ten dank voor hun hulp. Dat slechts 50 leden
van de 8000 leden aanwez'g zijn. behoeft geen
bezorgdheM te wekken, omdat de inrichting
van onze Vereeniging een andere is als de an
dere organisaties van spoorwegpersoneelzij
draagt geen lofriMI-pralcer. roear 's een vereeni
ging voor onderkng hulpbetoon.
Ten slotte spreekt hij de hoop uit, dat onze
arbeid vruchtdragend mag zijn en mede zal
werken tot verhooging van ons doel. f Applaus).
Hierna werden door de „Harmonie" eenige
muzieknummers ten gehoore gebracht.
Het jaarverslag werd zonder opmerking goed
gekeurd.
De rekening en verantwoording, loopende
over een bedrag van f 16,948 56, wordt «ven
eens goedgekeurd.
Omtrent den verhoogden post verpleeggelden'
op de begrooting 1916 worden inlichtingen ge
vraagd daarna wordt ze ongewijzigd voor een
bedrag van f 22 000 vastgesteld.
De aftredende bestuursleden F. H. ten Ben-
sel, M. Buitenhir's, W. F. van der Eyck, D. Klein
en C. Overheek worden zonder legencandidaten
met algemeene stemmen herkozen.
In de plaats \an den aftredenden commissaris,
den heer Mr. J. A- Rosenveldt, wordt de heer
G R. F. baron Krayenhoff gekozen.
Een voorstel om goed te keuren dat het aan
tal beschikbare bedden in „Villandry" gedu
rende het jaar 1915 met 3 en in he>t beg-'n van
1916 zoo mogelijk met 4 bedden uitgebreid
wordt en het besluit van de A. V. van 1913 be
treffende de invoering van geheel kostelooze
verpleging in ons H. O. zoodra een bedrag van
f 1375 aan maandeliiksche contributie zou zijn
bereikt, wordt mei algemeene stemmen aange
nomen.
Art. 21 van het huish. reglement wordt zoo-
dan'g aangevuld, dat de commissarissen der
Vereeniging de revisie van de boeken zoo noo-
dig aan een accountant kunnen opdragen. Een
bedrag van f 150 wordt hiervoor vastgesteld.
Een voorstel tot vorming van een kwartjes-
fonds ten behoeve van een kinderhuis wordt
door den voorzitter toegelicht. Een propaganda-
brochure is uitgegeven, waarin formulieren op
genomen zijn voor bijdragen van een fonds, derf
zal dienen voor de inridhting van een kinder
huis. Door de bestrijding van de kosten daar
voor uit een afzonderlijk fonds zullen de uit
gaven van de Vereeniging belangrijk vermin
deren. Uit de ingevulde formulieren, die het
bestuur reeds heeft ontvangen, blijkt dat de i*v«
stelling van dit fonds zich in de sympathie va»
het personeel maff verheugen.
Na eenige discussie wordt met algemeene
stemmen besloten een zoodanig fonds in te
stellen.
Daarna wordt ten 4 uur de vergadering met
een woord van dank nadat hij nog de leden
opgewekt heeft, krachtig aan de versterking van
het ledental mede te werken gesloten.
Des namiddags van 57 uur werd door den
Burgemeester van de gemeente 's-Hertogen-
bosch aan de leden van de Vereeniging een con
cert aangeboden. Een zeer aardige attentie, die
blijkens ontvangen inlichtingen door het Bestuur
der Vereeniging zeer op prijs werd gesteld.
Een onjuist bericht. De secreta-
risi van het Haagsche Steuncomité verzoekt
mede te deolen, dat het bericht aan de Ne
derlander ontleend, als zou van een 40-tal on
dersteunden de uitkeermg zijn ingetrokken,
omdat zij het voor jaarsfeest in den Dierentuin
hadden bijgewoond, absoluut onjuist is.
Te water. Woensdagmiddag geraak
ten in de Keulsche Vaart nabij de Kruislaan
Watergraafsmeer) een volgkoets mot twee
paarden van een begrafenisstoet te water,
doordat een der paarden schrok voor de ma
chine van een zandtrein. Eén paard wist los
te brei:en en zwemmende de overzijde te be
reiken, het andere paard verdronk. De koet
sier, die zwemmen kon, wist zich op die wij
ze te redden. De in de koets zittenden ver
keerden echter ernstig in gevaar. Ten behoe
ve der zandophooging op de Oud-Roosen-
buirgh-terreinen waren verschillende zand-
kruiers aanwezig, dde onmiddellijk de hel
pende hand boden, waardoor het na veel
moeite gelukken mocht, de in levensgevaar
verkeerenden te redden. Het rijtuig en het
verdronken paard moesten met behulp van
Sinck's toestel op het droge gebrach' worden.
(Hhld.)
Marktberichten.
Eiermarrkt te Wijfie*
Aanvoer fiOOOO stukz.
Hooeste prijs f 6.25. Laagste prijs f 4.50
Gemiddeld f 4.80.
Stemming gewoon
Eiermarkt te Epe.
Aanvoer 240000 stuks.
Hoogste priis f 63.0. Laagste prijs f 4.80
Gemiddeld f 5.10.
Stemming vlug.
Eiermarkt te Raalte.
Aanvoer 450000 stuks.
Hoogste prijs f 6.Laagste prijs f 4.50
Gemiddeld f 4.75.
Stemming kalm.
Van den Hak op den Tak.
(W eekpraatje).
In een Anlwerpsch blad verhaalt een gewond
kapitein hoe hij, na in een der laatste gevech
ten in de vóórstelling van Antwerpen zwaar ge
kwetst te zijn, door eenigen van zijn soldaten
gered werd. Gewond in de rechterdij, wist hij
zich met veel moeite achter een terreinverhoo-
ging te slcepen. Maar ondertusschen bemerkte
ik zoo schrijft hij aan het heviger wor
dende vuur, dat de beslissing naderde en de
Duitschers terrein wonnen. Op dat oogenblik
kwam irvijn ordonnans mij t« ttulp.
Ik verzocht den trouwen kerel mijn revolver
onder mijn bereik te leggen. Maar daarvan
wilde hij niets hooren. Met behulp van een ka
meraad en een sergeant tilde hij me op een
handkarretje. Heel voorzichtig werd ik nu weg
gereden, maar weldra kregen de Duitschers ons
in het oog en regende het kogels om ons heen.
Ieder oogenblik verwachtte ik een van mijn
dappere redders te zien vallen ik smeekte
hun mij aan mijn lot over te laten. Maar dat
was hun eer te na met een verwoede hard*
nekkigheid herhaalden zij, dat ze het klaar zou
den spelen. En na twintig minuten hodden zij
het klaar gespeeld twintig minuten, welke ons
een eeuw toeschenen
Wij bereikten een ambulance, waar echter
geen plaatsje meer over was. Dus maar verder.
In een tot een hospitaal ingericht klooster was
evenmin plaats, zoodat we doorsukkelden naar
een station. Hier werd ik in een trein geladen
naar Antwerpen, al heel blij terecht te komen
in een waggon, waarin reeds een twintigtal ge
kwetsten zich bevonden-
Na een verx^eg'ng van eenige weken in een
lazaret wa sde kapitein weer vrijwel in orde.
Niet alle daar -erpleegden zijn zoo gelukkig.
In een Duitsch lazaret liggen dertig min of
meer zwaargewonden, die er liefderijk worden
verpleegd.
De meesten hunner zijn baardige landweer
mannen van tusschen de deri"* en veertig ja
ren, gespierde, krachtige gestalten. Sommigen
zijn vreeselijk verwond. Van dien stolen man
daar, met het groote verband, dat alleen een
paar pijnlijke oogen vrij laat, is de onderkaak
afgeschoten. De gereesheeren zullen een nieu
we, ivoren, met haar bedekte kaak daarvoor in
de plaats laten makenmaar ook de helft van
zijn tong is wegnooit meer zal hij zich kun
nen bed'enen van zijn schoone moedertaal
levenslange stomheid is zijn lot. Die andere man
daar heeft door een schot zijne beide oogen
verloren. Htj weet het nog niet. Soms vraagt
hij min of meer smeekend: „Wanneer neemt
gij toch eindelijk dien zwarten band eens wegP"
Het zal de taak van den priester zijn, hem mede
te deelen, dat die zwarte band op aarde niet
meer kan losgemaakt worden, dat Gods gouden
zon voor den ongelukkige niet meer zal schij
nen. Nooit zal hij het gelaat van zijne vrouw
of van ziine kinderen meer zien. Ook dit leed
zal, gelijk zooveel, moeten worden gedragen.
Maar den dog, waarop dit den man zal moeten
gezegd worden, zien aMen in de zaal tegemoet
met een vrees, alsof het henzelven betrof.
Wat is daarbij het verlies van een been? van
een arm? Maar ook dit verlies kan ontzettend
zwaar zijn. Daar l:gt nabij het venster een man,
wien gisteren een arm werd afgezet. Hij beeft
er zich tot het uiterste toe tegen verweerd,
maar het kon niet anders. Hij is landschap
schilder- Hij had reeds naam gemaakt, medail
les en prijzen behaald. Zijn eansche toekom
stige leven lag in zijn kunst. Hij placht te zwer
ven in onbezochte streken, op eenzame berg
hoogten. Voortaan zullen zijne oogen slechts
met Tantaluskwellingen de schoonheid fn zich
kunnen opnemen, haar vasthouden in zijn b'n-
nenste maar haar op doek brengen dat
is voorbij, voor altijd voorbij. Ach, hoe lang
zaam leerde hij zich schikken in de erkenning
van dit droevige feit 1
Erger dan de gesneuvelden zijn de ongeluk
kige verminkten er aan toe, wier verder leven
44n liiden wellicht is. Wanneer zal de ramp
zalige oorlog toch eens een einde nemen If
Sommige „helderzienden" hebben voorspeld;
dat we den vrede spoedig mogen tegemoet zien';
Eén hunner heeft den datum 22 Mei genoemd)
Eén der Fransche schilders van militaire oil-
derwerpen gebruikte al sinds eenige jaren eert
model, een Bretagner, een martiaal type. En*
kele weken vóór het uitbreken van den oorlog!
kwam hij met een bekommerd gelaat in het
atelier en zei op ernstigen toon tot den schiN
der„we krijgen oorlog 1" Wel zoo I
lachte deze. Ja, 2 Augustus komt de oorlogsver^
klaring. Komaan, was het antwoord. Als
dat zoo precies weet, zeg me dan maar meteeiï
wanneer hij weer zal eindigen. Op 22 Meiv
Nu kom dan den 23en maar eens aan, om
te constateeren of ge geli}k hebt gehad. On
mogelijk! Waarom? Omdat ik in de
tweede helft van November sneuvelen zal.
De Journal d'Amiens, voor welker rekening,
dit verhaal is, deelt tevens mede, dat het be^
wuste model als vrijwiib'ger heeft dienst geno
men en op 27 November is gesneuveld-
We mogen dus met eenig ongeduld 22 Mei
verbeiden. Het is echter maar jammer, dat de
schilder zich niet ervan vergewist heeft, of
1915, 1916 ófeen nog verder van ons lig
gend jaar door den profeet werd bedoeld.
Een ander berekent den vredesdatum op 11
November 1915 en geeft het „bewijs" als volgt f
De oorlog van 187071 werd beëindigd met
den vrede van Frankfurt op 10 Mei 1871.
Let op:
1870
1871
3741
3 en 7 is 104 en 1 is 5, dus de 10e van de
5e maand is 10 Mei.
Hetzelfde toepassende bij den hiridigen oor
log komt men tot:
1914
1915
3829
3 en 8 is 112 en 9 is 11, dus 11 November
1915.
Eén der vele verschrikkingen van den moder
nen krijg is het luchtschip
Hoog in het luchtruim zweeft het schip,
De menschelijke vogel,
Zorgvuldig buiten het bereik
Van 's vijands verst en kogel.
't Gevaarte rijst en daalt en zwenkt
Met snorrende motoren
Een bron van groote ontsteltenis,
Voor wie het zien en hooren.
Het is een onbeschermde stad.
Waarboven 't vliegtuig zweeft;
Waar verre van de wereldramp
Het volk in vrede leeft.
Daar valt een bomeen tweede valt
En spat op straat uiteen
Een aantal huizen zijn vernield
Het volk vlucht angstig*heen!
Een oude man, een jonge vrouw,
Nog enk'le kmd'ren dood
En anderen gewond verminkt
Voorwaar, de mp is groot
Nu rijst het vliegtuig weer omhoog.
Het zet den motor aan
En spoedt zich ijlings van de plaats:
Het heeft ziin werk gedaan I
„Zfjn werk gedaan Gruwelijk «rk t Een el
lendige toepassing ran een mooie uitvinding.
Want dit mag het heeten de uitvinding van
graaf Zeppelinhe« bouwen van bestuurbare
luchtschepen, uitgerust met een metalen
raamte".
fn 1900 had de opstijging van het eerste Zep
pelin luchtschip pleats, en sinds dien tijd zijn
millioenen en nog e^ns millioenen besteed au
de verbetering van dit oorlogswapen.
De verbetering die het Zeppelin luchtschip
in de laatste vijftien jaar onderging, zijn zeer
vele geweest. Door belangrijke wijzigingen in
den vorm werd de indringingsweerstand ver
minderd en de bestu mbaarheid verbeterd. Hori
zontale en verticale roeren ondergingen vele
veranderingen, stabil-'satievlakken werden aan
gebracht, terwijl het comfort aan boord aan
zienlijk werd verbeterd doordat de motoren naar
een aparte machinekamer verhuisden en een af
zonderlijke ruimte voor officieren en beman
ning onder het middenschip werd gebouwd, die
met de machinekamer door middel van een lan
gen, onder een groot gedeelte van het schip
doorloopenden corridor in verbinding staat.
Maar de grootste verandering sinds 1900 is
wel, dat de kubieke inhoud der Zeppelin-luaht-
«rhepen geleideliik van 11 000 tot 30.000 kub.
M. ges'egen is, en zulks niettegenstaande door
tal van Ze,ppelin-rompen duidelijk werd bewe
zen, dat de handelbaarheid van een luchtschip
hoe langer hoe geringer wordt naarmate de af
metingen grootcr worden.
Wordt een Zeppelin door zware projectielen
of door granaatsóherven getroffen, dan is het
zeer waarschijnliTk, dat het schip nog gerui-
men tijd drijvende bluft. De m-nef op de som
werd geleverd tijdens een accident met een
Zeppel:n, waarbij twee go<?compartimei\ten in
het voorschip leegstroomden. De bemanning
slaagde er in het schip desondanks behouden
in de ..haven" te brengen.
In dit onzicht heeft een Zeppelin veel voor
op de ballons van het slappe systeem, waarbij
de uiterlüke vorm van het lv^^ohip alleen bee
waard blijft zoolang de gasvulling een voldoen
de spanning behoudt. Ontsnapt er veel gas uit.
dergelijke ballons, dan kan men het omhulsel
nog geruimen tijd strak houden door met be
hulp van een luchtcomnressQr lucht te persen
in eeri kleineren ballon, die zich binnen het
gasomhulsel bevindt. Een flinke scheur in het
omhulsel van een slappen baVon heeft echter
in den regel tot gevold, dat de geheele gasvuN
ling in zeer korten tijd uitstroomt.
Bij buiïg weder is een Zeppekn namelijk te
vergeliiken met een Oceaens'oomer. die bij hs-
vigen storm een defect aan de machines gekre*
gen heeft. Want al beschikken de laatste Zepn
pelintypen ook over vier benzine-motoren vani
250 P. K., d;e elk een v'erb'adige schroef drij
ven, d't arbeidsvermogen schiet te kort zoodrö
het schip met eenigszins kradhtigen tegenwtfcdf
of zijwind te kampen krijgt. Alleen bij gu»rfi®
weder kunnen deze schepen in de luchtoceoafl;
presteeren. En zelfs dan nog worden ii\ tsgfl
hun geringe, gemiddelde snelheid van 50
per uur heel gemakkelijk de prooi van vijand*
lijke vl'egtuigen. Vandaar dan ook. dat de Zap
pelin-vloot, die in dezen oorlog door stormy
en door granaatvuur en een enkele mad do<^
aanvallen van aviateurs zware verliezen
geleden, haar heil bij oorkeur zoekt ln naditW
lirke overrompelingen.
KEUVELAAR, f
