BINNENLAND.
t
^eindigde met het demonteeren van Oosten
rijk sehe kanonnen, het uiteendrijven van
ówerk't>örtijen en marcheerende colonnes en de
.ernstige beschadiging van de versterkingen bij
Balfoorghetto.
I De nadere berichten toonen aan, dat het
Italiaansche succes aan den Monte nero volle
dig is geweest. "Wij bebbcn daar tot dusver
600 gevangenen gemaakt, waaronder 30 offi
cieren.
Een Hongaarsch bataillon deed bij Plani-
juapoije een hevigen aanval, m^ar werd te
ruggeslagen en door een tegenaanval vernie
tigd.
De Plava omgevende hoogten aan de Isonzo
wei-den genomen na een bloedig gevecht. Een
hevige tegenaanval werd teruggeslagen.
ifet spoorwegstation te Görz ia door «en
bombardement gedeeltelijk vernield.
ïïeenen, 18 Juni. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
In hunne Jongste aanvallen aan bet Isonzo-
front behaalden de Italianen evenmin succes
als vroeger. Bij Plava sloegen onze Dalmatini-
sche troepen eergisteravond een nachtelijken
aauyal van eene Italiaansche brigade af. Gis
ter viel de vijand wederom aan; hij werd nog
maals teruggeslagen. Op het aanvalsterrein
werden twee Piémonteesche brigades en een
mobiel militie-regiment vastgesteld. De verlie
zen van de Italianen hier en in het Km gebied
waren zeer zwaar.
Hernieuwde vijandelijke aanvallen in het
Ploecken-gebied en op den Monte-Coston
werden e\ cneens afgewezen.
"W e e n e n, 18 Juni. (Corr.-bureau). In
een door het Italiaansche opperbevel uitgege
ven communiqué van 13 Juni wordt gezegd:
Sedert gisteren heeft onze artillerie van zwaar
kaliber het vuur geopend tegen de vesting
Malberghetlo en in korten tijd belangrijke uit
komsten verkregen. Het hcoge gedeelte van
het fort is in brand gestoken, waardoor muni-
tieclé] óts ontploften.
ü'ei tegenover moet worden geconstateerd,
dat h-t in brand geschoten gedeelte een bul-
.en het fort staande houten loods is, waarin
zeker gcene munitie geborcen was
Petersburg, 18 Juni. (Tel.-agent-
fchap). Medcdeelingen van den generaleD
staf van het Kaukazische leger.
In de kuststreek waren den löen kanon- en
geweervuurgevechten
In de streek van Olty is een poging van
Soevari's en Turken, om onze dekking aan te
vallen, door ons vuur verijdeld.
In de andere streken geen enkele wijziging.
Konslantinopel, 18 Juni. (W. B.)
Communiqué van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanellen-front heeft onze artil
lerie den 16den Juni bij Ari-Burou een mi-
tra illeursstelling en belangrijke waarnemings
posten van den vijand vernietigd en het vij
andelijke geschut onbruikbaar gemaakL Een
van onze regimenten op onzen rechtervleugel
heeft een gedeelte van een vijandelijke loop
graaf vermeesterd en bezet.
Gisteren duurde in de streek van Ari-Burnu
en Sedd-ul-Bahr een zwak geschut- en in
fanterie vuur van beide zijden voort, zonder
dat er iets belangrijks gebeurde.
Sedert den 14den Juni gebruikt de vijand
projectielen, die bij ae ontpjomng verstikken
de gassen ontwikkelen.
Van de overige fronten valt niets nieuws te
melden.
B e r 1 ij n, 18 Juni. (W. B.) In een offi
cieel bericht van 16 Juni stelt het Fransche
legerbestuur den vliegeraanval op Karlsruhe
voor als een vergeldingsmaatregel voor de
beschieting van open Fransche en Engelsche
6le»d&«. Daartegenover kan gewezen worden
op het feil, dat van Duitsche zijde slechts ver
sterkte pun-ten beschoten werden cn veTdier
slechts zoodanige punten, die in het operatie
gebied liggen en met den oorlog in onmiddel
lijk verband staan. "Wanneer men daarbij met
open steden te doen had, waren onze aanval
len eenc vergelding voor gelijksoortige maat
regelen van onze tegenstanders.
De motiveering van dit optreden is dus in
strijd met dc waarheid. Nieuw is het feit, dat
hel vijandelijke legerbestuur aan zijne vliege
niers als aanvalsdoel opgeeft eene ver van hel
oorlogslooneel gelegen vreedzame stad. Mili
taire redenen kunnen deze handelwijze niet
rechtvaardigen. De aanval op Karlsruhe kan
niet als eene militaire onderneming be
schouwd worden, maar moet als eene mis
daad worden gekenschetst.
Orvde-r de burgerij heeft deze overval aan
dooden en gewonden in 't geheel 84 Slacht
offers geëischt De kinderen van prins Max
van Baden, boven wier slaapvertrek een bom
het dak vernielde en de zoldering insloeg, ont
kwamen ter nauwernood aan den dood.
Par ij s, 18 Juni. (Havas). Volgens be
richten uit Bazel is de materieele schade, die
door dc vliegtuigen in Karlsruh? is aangericht,
aanzienlijk. De burgerlijke bevolking van
Duitschland kent nu het ernstige ongenef,
voortvloeiende uit de Duitsrhc oorlogsme'ho-
des, en de Duitsche autoriteiten kunnen er
niet meer aan twijfelen, dat de bondgenooten
besloten zijn vergelding uit te oefenen en in
het bezit zijn van de middelen daartoe.
Karlsruhe, 18 Juni. (W. B.) Heden
werden 21 slachtoffers van den Franschen
vliegeraanval in een gemeenschappelijk graf
ter aarde besteld. Dc regeling van de begra-
enis geschiedde door het gemeentebestuur.
De groothertoginnen Louise en Hilda, de ko
ningin van Zweden, het hof en de burgerlijke
eD militaire autoriteiten woonden de begrofe
rns bij.
Londen, 18 Juni. (R Hoewel men in
Engeland van den raid op Karlsruhe niets
rncer weet dan wat In de Fransche en Duit
sche berichten is gemeld, kan het volk hier
een zeker gevoel van voldoening niet onder
drukken. dat er nog een gedeelte van de Duit
sche natie is. dat in staat is „walging en ver
ontwaardiging" te \oelcn voor luchtraids.
waar voornamelijk noncorcbattanlen het
slachtoffer van worden. Men is van meening,
dat dit volk, hoewel zijn berouw wel wat laat
komt. protesteeren moest tegen den schaamte-
tn doelloozen moord op oude menschen, vrou
wen en kinderen door de Zeppelin-raids op
Engelsche badplaatsen en volkriiko streken,
/ehcel buiten verband met de militaire zaken.
Londen. 18 Juni. (R.) De Star bericht,
dat luitenant Warneford, dc vliegenier die on
langs bii Gent een Zeppelin heeft vernield, bij
de beproeving van een nieuw vliegtuig in de
nabijheid van Parijs is gedood.
Versailles, 18 Juni. (Havas). De En-
gelsche luitenant-vlieger Warneford, die on
langs in Belgié een Zeppelin heeft vernield,
en de Amerikaansche schrijver Blackneedham
zijn gisteren in het aèrodroom te Buc met een
neervallend vliegtuig op den grond gekomen
en gedood.
P a r ij s, 18 Juni. (R.) Officieel commu
niqué van het marinei>cstu>ur.
De Fransche en Engelsclie zeesLrijdkrach-
ten in de Middellandsche zee werken samen
met de Italiaansche vloot, welker optreden een
mter effectief polltie-toexicht In de Adriati-
st-he zee toelaat. De schepen van de bondge
nooten zoeken, met het doel ze te vernielen,
naar de petroleum-bergplaatseii, waaruit de
vijandelijke duikbooten hunne voorraden aan
vullen.
Berlijn, 18 Juni. (W. B.) Over de wijze
waarop de duikboot U 29 vernietigd werd. is,
zooals wij van bevoegde zijde vernemen, thans
uit bijzondere bron bekend geworden, dat de
boot door een onder Zweedscheif vlag varen
de Engebch tankschip in den grond is ge
boord.
Londen, 17 Juni. (R.) Een officieel com
muniqué over de operatiën in Oost-Afrika
zegt: Tegen het einde van Februari werd be
richt ontvangen, dat een Duitsch detachement
van omstreeks 300 Askari's, waaronder een
aanzienlijk aantal Europeanen, onder kapitein
Hexthausen noordwaarts marcheerde om een
inval te doeu in het Brltsche gebied in hot
Karun ga district ten oosten van het Victoria
Nyanzameer. Eene kleine macht met eenige
artillerie en bereden verkenners, onder luite
nant-kolonel Hickson, werd tegen hen afge
zonden
Onze troepen kwamen in voeling met den
vijand, die terug ging. Onze voorwaarlsehe
marscli werd voortgezet naar de Mara-rivier,
waar de vijand zich samentrok. Wij ontmoet
ten de geheele strijdmacht van von Hexthau
sen den 9en Maart, noordwaarts marcheeren
de. Er volgde een scherp gevecht. De Duit
schers boden dapper tegenstand, maar na een
strijd van verscheidene uren, dikwijls van
zeer nabij» bliezen zij den aftocht en namen
de wijk, begunstigd door het dichte struikge
was en door de duisternis.
Eene verkenning, die den volgenden dag
werd gedaan, bracht aan het licht, dat zij wa
ren teruggegaan ten zuiden van de Mara. Vol
gens de berichten van inboorlingen waren zij
geheel ln wanorde gebracht en gedemorali
seerd. Daar het offensief von den vijand ge
heel gebroken was, werd onze strijdmacht te
ruggeroepen.
Tusschen den Oen en den 22en Mei werden
twee kleine expeditiën met succes onderno
men: de eene in het gebied ten zuiden van
Gimbe ter zuivering, de andere van Karunga
uit op het Victoria Nyanza-meer, om het
stoomschip Sybil te vernielen, dat in een vroe
ger tijdperk van den oorlog wrak geschoten
was. De vijand trok zich terug over zijne
eigen gren>;
Washington, 19 Juni. (R.) Het ant-
wuuia van Amerika op <le I>uiic<ih© nota
over het in den grond boren van het Ameri-
kaansche schip William P. Frye is gereed en
zal spoedig naar Berlijn gezonden worden. De
Amerikaansche regeering weigert het Duit
sche standpunt te aanvaarden, dat ieder Ame-
rikaansch schip, dat contrabande vervoert,
mag worden vernietigd behoudens betaling
door DuiLschland.
Bukarest, 18 Juni. (Corr.-bureau.) De
Indèpandnnoe roumaine drukt de kritische
opmeikingen van de Now©je Wnetnja en de
Russkoje Sic wo af oveT de militaire opera tién
van de bondgenooten aan het westelijke front
Zij knoopt hieraan de vraag vast ©f men hier
te doen heeft met verdedigingsredenen voor
het sluiten van een afzonderlijken vrede.
Berlijn, 18 Juni (Korr. Norden). De
Italia, te Milaan, schrijft, dat een afgevaar
digde van de Skoeptsjina in het Servische
blad NowskI verklaard heeft, dat voor het ge
val dat de entente-raogendheden aan Bulgarije
werkelijk een deel van Servië's grondgebied
zouden hebben beloofd, dit op niets zou uit-
loopen, daar Servië van geen duimbreedte
grondgebied afstand zou doen en dat een
Ieder, die Macedonië wil hebben, zou moeten
trachten het te krijgen.
Berlijn, 18 Juni (Korr. Norden). Aan
de Yoss. Ztg. wordt uit Sofia gemeld, dat, blij
kens betrouwbare mededeelingen van inge
wijde zijde, de antwoord-nota van Bulgarije
op de voorstellen van de entente slechts een
aantal vragen inhoudt over den afstand van
grondgebied aan de overige Balkanstaten en
over de wijze waarop de entente-mogendhe-
den zich dien afstand voorstellen; overigens
staat in die nota niets meer over de plannen
van Bulgarije.
Voor zoover bekend is, heeft deze Bulgaar-
sche nota bij de vertegenwoordigers van het
viervoudig verbond ontstemming veroorzaakt:
te meer daar even vóór de overhandiging
daarvan, het Rumeensche antwoord aan de
Quadruple-entente bekend werd, waarbij Ru-
menië vèr strekkende schadeloosstellingen
vraagt. Er schijnt eenig samenhang te zijn
tusschen de antwoorden van Rumenië en
Bulgarije.
Brussel, 18 Juni. (R.) Naar aanleiding
van d^n honderdjarigen gedenkdag van den
slag bii Belle .Alliance verzamelde heden mid
dag de gouverneur-generaal, Generaloberst
von Bissing de officieren en ambtenaren van
het gouvernement en hield eene toespraak,
die besloot met de gelofte, dat het Duitsche
volks eensgezind trouw zal blijven aan
keizer en rijk, totdat ook ditmaal de vijanden
van het rijk hun Belle Alliance zullen hebben
gevonden.
Londen. 18 Juni. (R.) Iedere dag brengt
er nieuwe aanwijzingen voor, dat het geheele
land den ooriog zal voortzetten tot het geluk
kig einde, hoe lang hij ook moge duren. Zeer
belangrijk is de verlenging van het comité van
deskundigen voor de verhoo,ing van de'voe-
dingsproductie, tot na den oogst van 1916.
Lloyd George heeft verder meegedeeld, dat hij
vooraanstaande zakenrnenschen naar Ameri
ka zendt om de voorziening van munitie door
de Vereenigde Staten en Canada pit te brei
den en dat hij met Kitchener overleg pleegt
over de benoeming van een klein adviseerend
lichaam van bekende geleerden, om de regee
ring van advies te dienen over het zoo voor-
deelig mogelijk gebruik maken van alle hulp
middelen der chemische en mechanische we
tenschap. ten bate van de militaire operatiën.
Londen, 18 Juni. (R.) Ook de arbeiders
zijn ziclï thans volkomen bewust van de waar
de van hun hulp. Als resultaat van de confe
rentie tusschen de arbeidersleiders en Lloyd
George over de nieuwe wet op verhooging
van de munitie-aanmaak, zijn de vakvereni
gingen overeengekomen, gedurende den oor
log tal van hun bepalingen te schorsen.
zooals bijvoorbeeld die betreffende overwerk,
het gebruik van ongeschoolde arbeidskrach
ten, enz die de munitie-aanmaak in den weg
ikunnen staan en stakingen te verbieden,
terwijl alle geschillen worden onderworpen
aan verplichte arbitrage.
Tal van voreenigingco, die niet direct bij
de munitie-productie betrokken zijn, sluiten
zich daarbij aan. Zoo heeft de conferentie
van de groote nationale transportarbeiders-
federatie den voorzitter meegedeeld, dat de
bond zichzelf voor den duivr van den oorlog
het recht ontzegde, te staken. Ook de drei
gende werkstaking in de katoen-industrie is
thans volkomen afgewend, daar de werklie
den van de patronenkamers, die het geschil
begonnen waren, het regeeaïrigsvoorstel, om
tot een schikking te komen, hebben aanvaard.
Ottawa, 18 Juni. (R.) De wening in
Canada neemt oip nieuw eene. groote vlucht.
Canada heeft reeds 73.000 man troepen over
den oceaan gezonden, en wanneer de werving
van het vierde contingent gesloten is. zal de
totale sterkte van de Canadeesche strijdkrach
ten 160.000 man zijn.
Woenen, 18 Juni. (W. B.) Heden werd
onder voorzitterschap van den minister van
buitenlaiwische zaken eene gemeenschappelijke
ministerconferentie gehouden, waaraan deel
namen: de Oosten-rijksche minister-president
Stürgkh. de Hongaarschc minister-president
Tisza, do minister yan oorlog Krobatin. de
gemeenschappelijke minister van financiën
von Koerber. de pLaatsvervaiLger van den
vlootcommandant vice-admiraal Knel, voorts
van de Ooslcnrijksche regeering de minister
van landsverdediging Georgi, dc minister van
handel Schuster en de minister van finan
ciën Engel, on van de Hongaarschc regee
ring de honved-ministcr Hazai, de minister
van financiën Teleszky en de minister von
handel Harkanyi.
In de conferentie werden verscheidene mei
den oorlog verband houdende economische
en financieel? kvestiën uitvoerig besproken
Aam het einde van de confe.-entio, die mt l
eene korte pauze van 10 uur 70onmddags
tot 8 uur 's avonds duurde, werd over de
gemeenschappelijke uitgaven en inkom^en
van het aanstaande begroofcingsjaar eene
voorloopige regeling getroffen.
Petersburg, 18 Juni. (W. B.) De
Rjetsch haalt met voldoening het besluit aan
van het handelsoorwres, waarin wordt ver
klaard, dat de reorgamiiKa/lie van de geheele
industrie voor oorlogsdoeleinden naar Duitsch
model beslist noodiig wordt verklaard en ge-
ze c<l wordt. Aad h.-et Jammctr is, <$at dit be
dui t eerst thaïLs, nu '•dë'óorlog tien maanden
heeft geduurd, wordt genomen.
De Rjetsch en de overige bladen schrijven
in bedrukten toon over dein binnen- en bul-
tenlandschen toestand. Zij brengen een be
sluit van het handels congres over de dade
lijke bijeenroepung van de doema on wijzen
er op, dait dit besluit met van de om wen te-
lingsgczkidett, maar van do trouwste bur
gers van Rusland is uitgegaan en dat de bij-
eenroeping van do doema onder den druk
van do buitengewoon moegelijke omstandig
heden en den ernstigen oorlogstoestand ook
door de provincie ernstig geworcreht wordt.
Hei spreekt van zelf, dat de zitting van de
doema nu met van korten duur kan zijn.
Noodzakelijk is een aanhoudend toezicht én
eene reeks spoedmaatregelen van allerlei
aard.
De Novo je "Wrenja verlangt de bijeen
roeping van de doema om bet volk tot een
heid te brengen. De laatste ernstige gebeur
tenissen op het ooriog&tooïncel eischen de
aaneensluiting en do organisatie van de ge
heele kracht van het volk. Dit is zonder don
bijstand van den doema onmogelijk.
Het beurscomité te Witebsk vestigt in een
verzoekschrift aan dc Tvgoering «r de aan
dacht op. dat de verdrijving van de joden ui»
vele gouvernementen zeer nadeeli-g werkt op
d-en economischen toestand.
De Russkoje Slowo bericht uit Moskou, dat
de plundering en beschadiging van handels-
inrichtingen door de opgewonden volksme
nigte zich feict bepaalde tot Duitsche firma's,
maar zich uitstrekte tot alle firma's met bui-
tenla/ndsche namen. De onlusten namen een
grooten omvang aan, zoodot des ev-onds d-c
gemeenteraad eene vergadering hield, die ook
door den commandeerenden generaal Jussu-
pow word bijgewoond, om te beraadslagen
over de maatregelen, die de toestand eiscb-
ten. Dc gouverneur vaardigde daarna eene
oproeping wi.
B e r 1 ij n, 18 Juni. (Korr. Norden), Aan
de B. Z. wordt langs indirecten weg uit Pe
tersburg gemeld, dat in Moskou daadwer
kelijk do staat van beleg heerscht. Op bevel
van den opperbevelhebber mogen de inwo
ners tusschen 10 uur 's avonds en 5 uur 's mor
gens zich niet op straat berinden. Particu
liere telefoongesprekken zijn eveneens verbo
den. De werkstaking heeft zich uitgebreid tot
dc helft der fabrieken van het Moskousche
stadsdistrict.
In Kiew, Charkow, Odessa en Tifh's hebben
gevangennemingen in massa plaats gehad.
Het stadsbestuur te Moskou beeft, met toe
stemming van den opperbevelhebber aldaar,
een buitengewone vergadering gehouden.
Berlijn, 18 Junk (Korr. Norden). Vol
gens een mededeeling in dc Staatscourant van
Beieren, werden door de Duilsdhe en Oosten-
rij kschJHongaarsoke troepen tot 14 Juni ge
vangen genomen 1.240 000 Russen. 225 000
Franschen, 24.000 Engelschei\, 41000 Bel
gen. 50000 Serviërs, totaal 1610,000 man.
Tengevolge van de laatste overwinningen in
Galiciö zal dit cijfer nog aanmerkelijk hooger
worden.
Washington, 18 Juni. (R.) Het staats-
departement hee't een telegram ontvangen
van de Dnitocbe ambassade, die voor de
zomermaanden is overgebracht naar Cedar-
hurst op Long Island, waarin wordt tegen
gesproken, dat Meyer GerhaTd (de me't eene
bijzondere zending door den ambassadeur
nanr Berlijn gezonden ambtenaar) in werke
lijkheid zou zijn Alfred Meyer.
Berlijn. 18 Juni. (W. B.) De NoovM.
Allg. Zeltimg bericht over dc voltrekking van
het tegen den Belgiachaa ingenieur Lenoir
wegens het verschaffen van berichten over
Duitsche niiiürtaAre trojnsporteni awn het vijan
delijke buitenland gevelde d'oodvoaun/is, dat
bij de executie rail I-on oir enkel aanwezig
wairon Duiftsche müitaóiie persomon en de
katholieke lazaretspriogter Sturm, de laatste
ou den veroordeeldc met geestelijken troost
bij te «taan. E-sm Pairijsdh persbericht, 'dat
Lenofi/r is doodges<hi0.tcii itn tegenwoordig
heid van 200 Belgen, waano-iider ook zijne
vrouw, is onwaar.
Berlijn, 18 Juni. <W. B.) De stortin
gen op de tweede oorïogsïeening zijn den löen
Juni tot 8210.3 mülioen mark gesibegen, zijn
de 90 5 pet. van het totale bedrag der in
schrijvingen.
De met de hulp van belecnilngstoassen ver
richte betalingen zijn teruggegaan vaai 438.1
tot 411.6 millioen maric.
Berlijn, 18 Juni. (W. B.) De toeneming
van den goudvoorraad bij dc rijksbank be
draagt tn de laatste week 239.000 mode.
Stockholm, 1 8Juni (W. B.) Dagens
Nagheler bericht, dat de Zweedsche regee
ring protest heeft ingediend wegens de cen
suur, die in Frankrijk wordt uitgeoefend op
de naar Zweden bestemde Argentijnsche en
Portugecsche postzendingen. Gedeeltelijk wor
den die zelfs in beslag genomen.
B e r 1 ij n, 18 Juni. (Korr. Norden). Het
Zweedsche protest bij de Engclsche regeering
legen dc Engelsche censuur heeft geen succes
gehad. Svenska Dacjbladet meldt uit Goete-
borg, dat de Amerikaansche post, die gisteren
aldaar is aangekomen, wederom door de En
gelsche censvur geopend en gecensureerd is
geworden. De omvang van dit feit is nog on
bepaald, daar de post nog niet in haar geheel
is behandeld.
B e r 1 ij n. 18 Juni. (W. B.) De post, die
zich on de den 17en in Kiel binnengebrachte
stoomboot Thorcfis bevond en uit Russische,
Deensehe en Zweedsche postzakken be
stond, werd ongeopend aan het Zweedsche
posfcbesluur uitgeleverd
Verspreide Berichten.
Het onderzoek inzake de
„L u s i t a n i a".
In „Central Hall" te Londen is Dinsdag het
officiëele onderzoek voor den „Board of
Trade" van het vergaan van de „Lusitania" be
gonnen. Voorzitter was Lord Mersey, dezelfde
die indertijd ook het onderzoek inzake de
„Titanic"-ramp heeft geleid. Deze had vier
bijzitters, en verder zat de zaal vol met advo
caten, die opkwamen voor dc belangen van de
maatschappij, de Engelsche regeering, de
Canadeesche regeering. voor passagiers of na
bestaanden van passagiers enz. Publiek was
er slechts weinig, daar men vermoedde, wat
dan ook al spoedig na opening der zitting
bleek, dat het interessantste gedeelte van het
onderzoek met gesloten deuren zou plaats
hebben, zelfs niet toegankelijk was voor de
advocaten der passagiers en van de beman
ning.
Bovendien werd het onderzoek inzake con
structie, zeewaardigheid enz. van het schip
voor overbodig verklaard, en de voorzitter
kondigde aan over punten van ondergeschikt
belang niet meer dan één getuige te zullen
hooren, en was kapitein Turner's verhaal vrij
wel een repetitie van hetgeen hij ook reeds te
Kinsale had verklaard.
Veel bleef er dus niet over, dat de publieke
aandacht kon boeien.
De proc.-generaal, Sir Edward Carson,
legde in zijn resumé nadruk op de verklaring
in de nota der Amerikaansche regeering aan
de Duitsche, dat de „Lusitania" niet bewaDend
was, en kapitein Turner bevestigde ook nog
eens, dat zijn schip ,.geen offensieve of defen
sieve wapenen en geen verborgen kanonnen
aan boord had gehad
Fen punt van onderzoek zal uitmaken de
snelheid van het schip. Deze bedroeg maxi
mum 24 knoop. Het is echter gebleken, dat de
maatschappij uit zuinigheid had voorgeschre
ven. dat er slechts met 19 van de 25 ketels
mocht worden gestookt. Dat gaf een bespa
ring van omstreeks 25 pet. an brandstof en
arbeidskracht op de vuurplaat maar maakte
ook, dat de snelheid was gezakt op 21 knoo-
pen. Natuurlijk kwam hiervoor, en dit werd
nog even onderstreept, de verantwoordelijk
heid voor de maatschappij.
"Wel wordt kapitein Turner echter verant
woordelijk gesteld voor het feit, dat de „Lusi-
tania", toen zij getorpedeerd werd. slechts 18
knoonen liep. Of hem om die reden schuld
treft, zal het onderzoek moeten uitmaken.
In zijn verhaal stipte de kapitein nu ook
aan, dat ook hij wel degelijk twee ontploffin
gen heeft gehoord. Zooals men weet is van
Duitsche znde gezegd, dat dit wel een lading
explosieve stoffen zal ziin geweest die ont
plofte. Kanitein Turner scbriift die tweede ont
ploffing echter eveneens aan een torpedo van
den Duitschen onderzeeër toe, en meent dus,
dat er twee op zijn schip zijn gelanceerd.
"Wat het reddingswerk betreft, zeide de kapi
tein le meenen, dat alles was gedaan om zoo
veel mogelijk menschenlevens te behouden.
Vooraf waren de booten gereed gemaakt, enz.
Op het critieke moment was er geen paniek.
De redding werd echter zeer bemoeilijkt,
doordat de machines onklaar waren geraakt
en niet meer achteruit konden slaan, zoodat
het schip, al overhellende, met vaart door
liep. Daardoor was het bijna niet mogelijk de
booten te strijken.
Op desbetreffende vragen moet de kapitein
bovendien toegeven, dat de bemanning wel
voldoende bevoegd was om met de booten te
manoeuvreeren, maar dat zij meer oefening
had kunnen gebruiken. Zij hebben er niet vol-
voldoende ervaring mee opgedaan", zeidc hij.
De openbare behandeling" der zaak is dezer
dagen voortgezet.
Ook de tweede zitting van t „Lusitania"-
onderzoek voor den „Board of Trade" heeft
niet veel bijzonders opgeleverd. De inspecteur
van de Cunard-lijn werd gehoord over de snel
heid van het schip, en hij bevestigde nog
dat, toen omstreeks October van het vorigi
jaar de groote stroom repatriëerende Amerl-
kaansche toeristen was begonnen te slinken,
de „Lusitania" en „Maureiania" alleen iif
exploitatie hadden kunnen blijven door met
groote besparing van kosten te varen.
Zoo was men er toe gekomen slechts mpt
19 van de 25 ketels te stoken. Dat hierdoor de
snelheid van het schip van 24 on 21 knoopen
was gezakt, vond hij zoo erg niet. De ..Lusi
tania" was daarmee toch altijd nog de snelste
mnilstoomer gebleven, die dit jaar naar Noord*
Amerika overstak. Bovendien was er, voop
zoover deze deskundige wist, vóór de „Lnal-
tanla" geen enkel schip met meer dan 14
knoopen snelheid getorpedeerd door een Duit
schen onderzeeër, en men waande de groote
boot dus ook met haar verminderde snelheid
veilig. Hij geloofde dan ook niet, dat het schip
zou zijn ontkomen, wanneer het wel 24 knoo
pen had geloopen. Blijkbaar immers heeft de
duikboot het schip opgewacht. "Was dit werke
lijk achtervolgd en ingehaald, dan had de
onderzeeër aan de oppervlakte moeten varen,
en het staat vast, dat dit niet is gebeurd.
Met alle kapiteins van de maatschappij was
reeds lang te voren overleg gepleegd over de
te nemen maatregelen in geval van dulkboof
gevaar, zooals: het sluiten van waterdichtei
schotten dn de oorlogszone, het uitzwaaien en
klaar-voorgebruik houden van de booten enï.
Ook was hun gewezen op het gevaar van stop
pen in de zone, en dat zij verstandiger deden
hun tijd van aankomst zoo te regelen, dat zij
niet behoefden te stoppen voor het getij.
Bovendien waren zij gemachtigd zonder loods
binnen te komen.
Toen de maatschappij hoorde van het in
den grond boren van 2 schepen van de Har-
rison-lijn. den dag voor het ongeluk, had zij
den marine-autoriteiten te Liverpool gevraagd
dit bericht aan den kapitein van de „Lusita
nia" te zenden.
Zij zelf gaf geen wenken, daar zij meende,
dat de admiraliteit dit wel zou doen, en ook
omdat zij meende, dat de kapitein den toe
stand beter zou kunnen bcoordeelcn dan de
maatschappij.
Een verklaring, die nog wel van belang kan
worden tegenover de bekende Duitsche hypo
these van de explosieve lading, werd afgelegd
door twee uitkijks. De eene was in het
kraaiennest, toen hij om 2 uur op 200 yards
afstand aan stuurboordzij een torpedo zag
naderen. Hij sprak als zijn meening uit, dat,
al had de „Lusitania" 100 mijl geloopen, zij
nog niet ontsnapt was.
Een andere uitkijk verklaarde zeer positief
dat hij een streeo schuim had gezien, die regel
recht op het schip afkwam, en daarna een
andere, parallel aan de eerste, en een weinig
meer naar achter.
De advocaat, die opkwam voor 'de vakver-
eeniging van stewards, vroeg nog, of er ook
spionnen aan boord hadden kunnen zijn. De
inspecteur der maatschappij atwoordde, dat
dit niet onmogelijk was, ofschoon vooral ln
New-York alle mogelijke maatregelen worden
genomen.
De eerste officier van de „Lusitania" deelde
ten slotte mede, dat er op 7 Mei (het schip
verging den 8en), draadlooze berichten van de
regeering waren ontvangen. Hij had ze niet
gezien, maar de inhoud was hem medege
deeld. Dienzelden dag waren er wijzigingen
gemaakt in den scheepskoers.
Het Droces tegen generaal
Christiaan de Wet.
De belangstelling in het geding tegen De
Wet bereikte Vrijdag haar hoogtepunt zoo
seint Reuter uit Bloemfontein aan enkele bla
den toen De Wet in de getuigenbank plaats
nam en getuigenis aflegde. Hij verklaarde dat
hij zelf en generaal Beyers de vergadering te
Lichtcnburg bijwoonden na de begrafenis van
generaal De Ja Rey, teneinde uitspattingen te
voorkomen. Toen de republikeinsche vlag
werd geheschen. heeft Bevers verzocht haar
»e verwijderen. De Wet zeidc dat hii den veld
tocht tegen Dnitsoh Zuid-West-Afrika als «en
aanvallenden oorlog beschouwde; doch wan
neer de Unie ware aangevallen, zou hii de
eerste ziin geweest om zich als vrijwilliger
aan te melden. In zijn toespraak tot de verga
dering van burgers heeft lnl meegedeeld, dat
er een commando naar Maritz ging om er zich
van te vergewissen dat er geen afspraak met
de Duitschers was gemaakt. Indien er zulk «e:
afspraak bestond, zouden zij terugkeeren en
zicli naar Pretoria begeven. Wilde de regec-
ring niet naar hun --otest luisteren, dan zou
den zij de republikeinsche vlag hijschen. Hii
sprak openlijk zijn afkeuring uit over het neer
halen van de Engelsche vlag te Heilbron- Ziin
inhechtenisneming schreef hii toe aan ver
raad, niet aan uitputting yan zijn paarden.
De Wet ontkende met nadruk dat er een
samenzwering tegen koning cn rijk was uit
gebroed op de vergadering te Kopjes. Dit
noemde hii een gemeene leugen.
Bij het kruisverhoor verklaarde Dc Wet
dat de eenige voorwaarden, waarop hi} be
reid ware geweest zijn strijdmacht te ontbin
den, deze was dat de regecring haar troepen
uit Duitsch Zuid-West zou terugtrekken. Toen
hii gevangen was genomen, was hij op weg
naar Maritz. Zoo noodig zou hii naar Duitsch
gebied ziin gegaan om hem op te zoeken. Had
den de Unie-troepen hem daar aangevallen,
dan zou hii ze bevochten hebben. Indien hem
ware gebleken dat Maritz' troepen deel uit
maakten van de Duitsche regeeringstroepen,
dan zou hii onmiddellijk zijn teruggekeerd.
Had hij wapens kunnen krijgen, dan zou hii
ze genomen hebben, onverschillig waar ze van
daan kwamen.
In antwoord op hem gestelde vragen zeide
De Wet dat hit de Duitschers geen hulp xou
hebben verleend om de Unie te vermeesteren.
Hem was echter geen artikel in het Verdrag
van Vcreeniging of in de Acte der Unie be
kend, waarin de hulp der Boeren wordt Inge
roepen ten behoeve ran het Britsche rijk.
Het geding Is verdaagd
80e verjaardag J. J. van de
Sande Bakhuizen. Onder de velo tele
grammen van gclukwensching den kunstscliil-
der J. J. van de Sande Bakhuizen op zijn
tachligsten verjaardag toegezonden, waren ef
van de vergadering van het Nederlandschtf
Steuncomité voor beeldende kunstenaren en
van d* schoolkinderen van Exloo. In Drente,
