stadsnieuws:
YAfcfc déov den heer Van de Sande Bakhuizen
hfezocht. al« hij hi genoemde landstredk ver
toefd* en schilderstudiën maakte.
Nederland en de oorlog*
Enquêta inzake de handels
politiek-
Op voorstel vain de studiecommissie vam
den N«d. AutlrOor]onraad betrvffende het
vraagstule dier Handelspolitiek (prof. da*. D.
van Einhd'en, mr. da*. D. A P. N. ICoolon,
mr. dr. H. J. H. J. Roiwedjn, F M. Wiibaui)
heeft het bestuur vam oen road dezer dagen
aan ongeveer 400 met liet buitenland handcl-
drijYenjïe personen ihier te lande, een ver
zoek geridht tot invulling van een vragen
lijst heli-effende een door den Raad geopende
enquête inzake de handelspolitiek, speciaal
ten Aanzien van de kolonitele gebleden-
Do vragenlijst is vergezeld van een verkla
rend acfcmijven, waarin o.a. gezegd wordt:
Naar veler meening houden expansie
4n het bijzonder expan.de in protec'io-ndstiscïien
geest en protectionisme in het ai gemeen
een dusdanige omderkrgc benadeling dei*
Volken hi, dat zij moeten gerekend worden
tot de voorname oorzaken van nafljiYer. wrij
fing en bewapening.
Verschillende reekenen wijzen er dan ook
-jp, dat de handelspolitiek, speciaal die de
koloniale gebieden betreffende, bij de adn
ata an-dte vredestractaicn een pa int vod onder
handeling of bespreking zal uitmaken.
Ilel doel dezer enquête is niet inlichting en
te ontvangen over de nadoelen, welke het
gevolg zijn van maatregelen in den tegen-
woordigen oorlogstoestand genomen, doch een
beeld te bekomen van de gevolgen voort-
vlooiende uit de regelen, welke golden vóór
den oorlog, toen de toestand zoogenaamd nor-
ma aL was.
Het inkomend materiaal zal tot overzich
telijke rapporten verwerkt worden, daarna
can de a er-^chilleode regeeringen, aan de wet
gevend lichamen en aan de pers worden
toegezonden en zal aldus kunnen bijdragen
tot üiot wegnemen, van een belangrijke oor
logsoorzaak.
Boteruitvoer.
Het Rijks Centraalbureau voor den uitvoer
van bol er heeft bepaald, dat voor de week
van 20—27 Juni voor 75 der bote, produc
tie certificaten van ui'voer worden verstrekt,
terwijl 25 der geproduceerde boaer voor
het binnenlandscli verbruik moet worden be
schikbaar gesteld of afgeleverd.
Nederlanders te Rome.
Een redacteur van ,,De Tijd" heeft een on-
Jerhoud gehad met dr. Nouwens, procurator
der Norbertijnen le Rome. die wegens de tijds
omstandigheden naar het vaderland is terug
gekeerd en thans tc Zevenbergen vertoeft.
Op de vraag, of er ook Nederlanders te
Rome zijn gemolesteerd, antwoordde dr. Nou
wens*
Neen, mij althans is geen geval bekend. "Wel
werden wij, Nederlanders, herhaaldelijk voor
Duitschers aangezien en meermalen is mij op
it-raat het ..abbasso rAuslria" toegesnauwd.
En herhaaldelijk werd mij gevraagd of ik een
Duitscher was. De toestand voor de Neder
landers, vooral voor de Nederlandsche
priesters tc Rome, werd daarom steeds meer
en meer gevaarlijk. Niet, wijl er antipathie
tegen Nederland zou beslaan, doch omdat wij
voor Duitschers werden aangezien en aldus
in groote moeilijkheden konden geraken. Ik
zelf woonde tegenover de Duitschc ambas
sade. Wie waarborgde mij dat, als bet straat-
gepcupel de overhand kreeg, de volkswoede
ook niet in den Nederlandscben priester een
Oostcnrijkschen of Duitschen spion zou zien?
Door bevoegde personen ben ik trouwens ge
noegzaam gewaarschuwd. En toen een heet-
ho? fd tegen het gebouw der Duitschc ambas
sade enkele revolverschoten loste, om, zoo
zei ie hij, een casus belli le stellen, toen werd
hef mij toch wat le warm.
Dr. Nouwens, die reeds den 6cn Mei naar
Nederland vertrok, antwoordde op de vraag,
of er nr>g Nederlanders te Rome waren, het
volgende:
Slechts zeer weinige. Ik meen, dat 3e meeste
Nederlandsche priesters verirokken zijn. Ilun
werd geen enkele moeilijkheid in den weg ge
legd. Ik bleef aanvankelijk met anderen te
Lugano om den loop der gebeurtenissen af te
wachten. Ook mgr. Eras, de procurator der
Nederlandsche bisschoppen te Rome, is naar
het vaderland teruggekeerd. Wat mij wel zeer
teekenend voor den toestand thans te Rome
lijkt, is het feit, dat mgr. De Bie, generaal der
Cisterciënsers, welke na een langdurig ver
blijf in Nederland eerst kort geleden naar
Rome was teruggekeerd, nu toch ook deze
stad weer heeft verlaten en naar Freiburg Is
vertrokken.
Gein! erneerden.
Men meldt uit Groningen aan dc Tel.:
Do alhier geïnterneerde vliepofficieren zijn
Vrijdagmorgen naar Wiericker Schans over
gebracht. Ze hebben hun gegeven eerewoord
/©ruggenomen. Het zijn er in 't geheel tien.
Tc Groningen verblijven nu nog alleen de
.cmmoclare Henderson en de kapitein Fryar.
Grensincidenten.
De heer W. H. Vliegen. lid der Tweede Ka
mer. heeft, naar „Het Volk'' meldt), dato 15
Jumi de volgende vragen ingezonden bij den
minister van Oorlog:
1. Is het waar, dat eenigen tijd geleden een
aantal jonge Belgen, die bij Clinge door Ne
derlandsche soldaten zijn gearresteerd, zijn
teruggebracht naar de grens en aan de Dui't-
«che autoriteiten zijn overgegeven? Zoo ja,
waarom en krachtens weilke wetten of ver
dragen had deze handeling plaats?
2. Waarom hebben Nederlandsche soldaten
een Belg, die de grenzen overkwam, gewond
en een ander, zekeren Dries, die hetzellde
deed, gedood?
De stoom visscher ij vloot te
IJ m u i d e n. In een druk bezochte openbare
vergadering van de afrteeliug IJmuiden van
den cenlralen bond van transport- en haven
arbeiders, Donderdagavond gehouden, is na
een rede van den bondsvoorzitter, den heer
A. W. Heijkoop van Rotterdam, in verband
met de dreigende werkloosheid als gevolg van
het opleggen van vele stoomtrawlers in een
motie de verwachting uitgesproken, dat het
Steuncomité te VeQsen zal terugkomen op zijn
besluit om geen uitkeering meer* le geven aan
visehlossers, vischknechta en aanverwante
Yakgenooten en het vertrouwen, dat spoedig
gcedo uii uingen zullen worden verstrekt
en wel L-c. de vakvereenigingen voor zoo
ver bei relt reorganiseerden. Aan het bestuur
werd op gedrag n deze mode ter kennis te
brengen van het Steuncomité.
Consulalen te Arnhem. De Kamer
van Koophandel te Arnhem besloot zicb tot
het departement van Buitcnlandsche Zaken
le wenden niet het verzoek, haar den weg aan
te geven, welke gevolgd moet worden om te
komen tot de vestiging van meer consulaten
te Arnhem. Dit verzoek zal worden gemoti
veerd met te wijzen op den grooten doorvoer
handel, dien Arnhem heeft en die zeker de
vestiging van een consulaat van de betrokken
landen, als Duitschland en Engeland, zou wet
tigen.
Ghr. Hist. Unie. Naar de Ned. ver
neemt, zal op de eerstvolgende nlgemeenc
vergadering van de Christelijk-Hialorlsche
Unie de hoer jhr. mr. A. F. de Savornin Loh-
mnn het adres bespreken van dc heeren van
AaJöt c.s. over oefenplicht. Daarna zal de heer
dr. De Visser een referaat houden over het
nieuwe wetsontwerp betreffende, het gezant
schap bij don Paus, terwijl de heer mr. H
Verkout eren ten slotte de Italdaanscbe Waar-
borgenwet zal be-spreken, die de positie van
de Paus regelt.
Nederlandsche Bond van Ge
meente-ambtenaren. Het jaarverslag
over 1914 deelt mede, dat de wereldoorlog ook
op het werken van den bond een remmenden
invloed uitoefende. Met groote voldoening mag
het hoofdbestuur constateeren, dal de gemeen
teambtenaren in den zicb voor dc regeering
en de gemeentebesturen voorgedanen moeilij
ken en zorgwekkenden toestand blijk hebben
gegeven van hooge plichtsbetrachting. Het
vertrouwen wordt uitgesproken, dat Regee
ring, Gedeputeerde Staten en Gemeentebestu
ren hierin en in de steeds belangrijker wor
dende taak van gemeentebesturen en admi
nistratie aanleiding zullen vinden de sociale
positie van de burgemeesters, secretarissen,
ontvangers, secretarie- en ontvangersambte
naren afdoend te verbeteren.
Het ledental steeg van 3625 op 3661.
Het adviesbureau van den bond heeft in
studie een herziening van de gemeentelijke
pensioenwetten.
Voorstellen tot invoering van examens A
en B en van een voorbereidend examen ter
verkrijging van akten van bekwaamheid in dc
gemeenteadministratie bleven wegens hel niet-
doorgaan yan de algemeene bondsvergadering
buiten behandeling. Het verslag deelt voorts
mede, dat zich een bemiddclingscommissie
vormde met de bedoeling te trachten in het
bestaand vakexamen der Nederlandsche Ver-
eeniging voor Gemeentebelangen zoodanige
verbetering te krijgen, dat invoering van een
bondsexamen A achterwege kan blijven.
Nationaal Bureau voor Vrou
wenarbeid. Uit het veertiende jaarverslag
(1914/1915) van het Nationaal Bureau voor
Vrouwenarbeid, gevestigd te 's-Gravenhage,
Jacob van der Doesstraat 68, blijkt, dat ook
deze vereeniging niet is ontkomen aaa de alge
meene malaise, doch haar werk heeft voort
gezet en zich niet heeft blindgestaard op een
ietwat onzekere toekomst.
In het afgeloopen vereenïgingsjaar werden
door de vereeniging verschillende adressen
gezonden aan gemeentebesturen en ministers
van Binnenlandsche Zaken en van Waterstaat
betreffende zaken waarvoor de vereeniging
zich interesseert. Bovendien richtte zij zich tot
den minister van Binnenlandsche Zaken met
verzoek om eene subsidie van f 2000, ter tege
moetkoming in de kosten der beroeps-keuze
leidraden, welk verzoek onder betuiging van
leedwezen werd: afgewezen. Hoewel de reden
begrijpende, is de weigering voor de vereeni
ging natuurlijk een teleurstelling.
Het aantal ingekomen aanvragen om hulp
of inlichtingen bedroeg 544.
Door 28 vereenigingen, instellingen en com
mission werd de hulp van het Bureau ingeroe
pen.
Het aantal comité's en correspondenten ging
een weinig achteruit en bedraagt thans 45,
waaronder 2 in hel buitenland.
Volkszang In het jaarverslag van dc
Nationale Vereeniging voor den Volkszang
wordt medegedeeld, dat dc gebeurtenissen,
welke nu reeds tien maanden een groot deel
van Europa teisteren, den groei van de ver
eeniging niet tegenhouden maar integendeel,
met versterking van het nationaal gevoel,
grootere belangstelling in haar streven schij
nen te hebben doen ontstaan.
Het aantal leden bedraagt thans 1194.
Dwong de oorlog tot uitstel van verschillen
de voorgenomen plannen, hij bood de vereeni
ging aan den anderen kant een nieuw en uit
gebreid arbeidsveld met het oog op de gemo-
biliseerden.
Aan de afdeelingen of leden der vereeniging
werd verzocht bare medewerking te verleenen
om in de nabijheid van de plaatsen waar zij
gezeteld zijn. voor de militairen liederenavon-
den in te richten.
De opperbevelhebber van land- en zeemacht,
het streven der vereeniging toejuichende,
zegde medewerking toe.
In allerijl werd een liederbundeltje met 20
voor militairen geschikt geachte liederen
samengesteld, waarvan de eerste druk in 5000
exemplaren in September verscheen; reeds in
November bleek een tweede druk noodig en in
Januari een derde, thans in eenigszins netter
gewaad gekleed. Van Let derde viifduizendlal
is ongevr de helft verkocht, zoodat lot dus
verre me.,- dan 12.000 van deze bundeltjes
onder de militairen ziin verspreid.
Tot 1 April 11. werden in 83 zangavonden
ongeveer 29.000 militairen bereikt, avonden
waarop van 100 tot 600 man aanwezig waren.
Het (homoeop atisch) P. \V.
J a n s s e n-z iekenliuis te Almcn.
Woensdagmiddag is het nieuwe homoeopati-
srhe ziekenhuis te Alrïien geopend. Vóór het
gebouw rondom de fontein verzamelden zich
de vele genoodigden, dames en heeren, waar
onder dr. W. P. Ruysch, voorzitter van den
Centralen Gezondheidsraad; dr. G. Romijn,
inspecteur der volksgezondheid, en voorts, be
halve nog vele geneesheeren en belangstellen-
Reclame.
den, mevrouw C. E Janssen, de stichtster van
het ziekenhuis en mevrouw de wed.- P. W.
Janssen en haar familie.
Dr. P. L. van der Harst, de directeur van
het ziekenhuis, gaf een overzicht van de stich
ting en de inrichting van het ziekenhuis. Daar
na maakten de genoodigden een rondwande
ling door het ziekenhuis, waarna men nog
eenigen tijd gezellig bijeen bleef.
Nachtvorst. In den vorigen nacht heeft
het in £uid-Oo9t Drente zóó gevroren, dat
bijna alffe aardappels en boonen zijn afgevro
ren.
Ongeregeldheden te Veenhui-
zen. De rechtbank te Assen veroordeelde 10
Mei i 1. den 38-jarigen Jacobus D. E.. verpleeg
de in de rijkswerkinrichting te Veenhuizen tot
1 jaar en 6 maanden gevangenisstraf met af
trek der voorloopige hechtenis van 20 Maart
af, voor mishandeling van een rijksveldwach
ter. die hem moest arresteeren, nadat een
poging daartoe in den morgen was mislukt,
doordat een 250 verpleegden zich daartegen
verzetten. Dc toestand in het geslicht was zoo
gespannen, dat een afdeeling infanterie was
gerequireerd.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft in hoo-
ger beroep dit vonnis bevestigd.
Een lage streek. Maandagavond be
vatte een der Ilaagschc bladen de volgende
rouw-annonce:
„lieden overleed tot ons aller droefheid
door een noodlottig ongeluk onze geliefde
Zoon en Broer:
(volgt voluit naam en voornaam)
in den ouderdom van 22 jaar.
Diep betreurd; door ons allen."
(volgt plaatsnaam), 14 Juni 1915.
De annonce was niet ondertcekend, en wie
haar aan het blad opgaf is niet bekend. Feit
is het echter, dat dc persoon in kwestie spring
levend is. Als varensgezel was hij juist met
enkele dagen verlof aan den wal. Zijn meisje,
dat van niets wist, schrok erg toen zij de'
doodstijding las. Onverwijld begaf zij zich
naar de woning van haar aanstaande om te
vernemen, welk ongeluk oorzaak was, dat hij
overleed. Op straat kwam zij hem echter
tegen. Haar zenuwgestel Is nogal geschokt.
De betrokken personen meenen aan te mo
gen nemen, dat deze lage streek begaan is
door de familie van het meisje, welke zich
steeds tegen het engagement gekant heeft.
(„Avondpost".)
Verduistering. Naar de gevangenis
te Roermond is overgebracht de 31-jarige J.
A. KL, oud-klerk bij -de registratie en domei
nen te Horst, thans wonende te Den Helder,
verdacht van verduistering van gelden ten
nadeele van den Staat der Nederlanden.
Het ongeluk te Valkenburg.
Naar uit Valkenburg aan de Limb. Koerier
wordt gemeld, is het kindje, dat Donderdag
door de auto, waarin Prins Hendrik was ge
zeten, werd overreden, nadat het door den
Prins en zdjn adjudant" in hotel Franssen was
binnengedragen, overleden. Het is een Bel
gisch knaapje, Aar.kerke genaamd. Toen de
auto in matige vaart dc bocht doorreed, kwam
het knaapje uit het hotel Franssen geloopen,
dartelend en spelend en rankte zoodoende on
der het voorwiel. De autobestuurder stopte
onmiddellijk: hem mr,el geen schuld treffen.
Bloedvergiftiging. Een tweejarig
kind der echtelieden S. te Puth (Schinnen),
dat van een verfpot had gesnoept, is tenge
volge van bloedvergiftiging overleden.
Verdronken. Donderdagavond is het
5-jarig knaapje R. de II. in een sloot nabij
de ouderlijke woning te Maasland verdronken.
In hol 'Bosschervcld nabij Maastricht is
het 18-jarige meisje W. bij' (het water putten
in het voedingskanaal gévallen en verdronken.
Marktberichten.
Eiermarkt te Amsterdam*
Vrijdag 18 Juni 1915.
Tegen sterk onlonpende prijzen is een over
weldigende vrAag naar zware jonge hanen en
dito kippen*
Kipeieren f 5.607.75.
Eendeieren f 5.405.75.
Gansoieren f 13.00— 14.00.
Aanvoer 447n4.
Middenprijs pflr 100 f 6.36,
Jonge hanen f 0.22—0.00.
Oude hanen f 1.03—1.87.
Oude kippon f 0.74—1.35,
Konjinen f 1.10—0.00.
27 stuks.
Eiermarkt to Deventer*
Aanvoer 240000 &tuks.
Hoogste priis f 7.50. Laagste prjjs f 6.60
Gemiddeld f 7.10.
Stemming kalm.
Eiermarkt te Zwoüe.
Aanvoer 110000 stuks.
Hoogste prijs f 7.25. Laagste prijs f 6.50
Gemiddeld 7.
Stemming kalm.
School- en Kerkniemva.
Legaten. Wijlen de heer W. van de
Poll heeft aan de diaconie der Ned- Herv. ge
meente te Eist (Utrecht) ziin geheele vermogen,
verscheiden duizenden gulden groot, vermaakt.
Wijlen dr. G. Landweer, te Arnhem, heeft aan
de Herv. diaconie te Leek f 800 en aan die Ie
Reden eveneens f 800 vermaakt.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, det het primitief kohier der
Streatbelasting over het dienstjaar 1915, goed
gekeurd door Gedeputeerde Staten van Utrecht,
in afschrift gedurende vijf maanden op de
Secretarie der Gemeente voor een ieder ter
lezing ligt.
Amersfoort, den 19. Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R. VEENSTRA. VAN RANDWIJCK.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort.
Gelet op art. 264 der Gemeentewet,
Doen te weten, dat het 2e gedeelte von het
primitief kohier der inkomstenbelasting, over
het dienstjaar 1915, goedgekeurd door Gedepu
teerde Staten van UtTecht, in afschrift gedurende
vijf maanden op de Secretarie der Gemeente
voor een ieder ter lezing ligt.
Amersfoort, den 19. Juni 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
A. R VEENSTRA VAN RANDWIJCK.
Oommissie Van Toezicht L.O.
Donderdag 24 Juni a.s. te half 5, zal de
plaatselijke commissie van toezicht op het
Lager Onderwijs een openbare veoigaderiiig
houden ten Raadhuize.
Exam en L. O.
Mej. E. M. van der Knoop te Leusden
slaagde gisteren te Utredht voor het examen
voor onderwijzeres.
Ex. Vrije- en Orde-o of.
Onze stadgenoot de heer O. J. Loe slaagde
gisteren te Utrecht voor het examen vrije- en
orde-oefeningen der gymnastiek.
Handelsdagschoo!.
Het bestuur van de Vereeniging Handels
school voor Amersfoort en omstreken mocht
van de directie der Hol!. IJzeren Spoorweg-
Mij. de modedeeling ontvangen, dat voor een
evcntueelc plaatsing als leerling-klerk bij die
maatschappij de einddiploma's der Handels
school voor Amersfoort en omstreken worden
gelijkgesteld met due eener H. B. S. met 3-J.
cursus; indien de door de sollicitanten be
haalde eindcijfers voldoende zijn.
Voorts werd de directie van de Mij. tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen bereid be
vonden aan jongelieden, die in het bezit zijn
van het einddiploma der Handelsschool, vrij
stelling te verleenen van het examen voor
surnumerair.
J ubi lé.
Zondag 20 Juni hoopt de chef hulpbesteller
li. van Eis den dag te herdenken, waarop hij
voor 25 jaar als hulpbesteller bij de posterijen
werd aangesteld.
Kon. Inst, van Ingenieurs.
Hedenmorgen, hield het EoramikKjPt Insti
tuut van Ingenieurs zijn aangekondigde leden
vergadering im Amicitia. Na afloop brachten
talrijke leden oen bezoek aan het Internee-
rmgskomp te .Amersfoort.
F1 e h i t e.
Wij ontvingen hel verslag van de Vereeni
ging Flehite oven* 1914. Zij telt thans 70 leden.
Onder de aanwinsten van het museum in
1914 worden o.a. vermeld: aankoop van 2
schetsen van Saftleven, betrekking ln&bbende
op Joh. van Oldenbarnevelt, geschenken van
den voqrzitter: potloodteekening van den schil
der Andreas Schelfhout, Gezicht cup Amers
foort van af den Berg gezien; een munt, ge
vonden bij de afbraak van het perceel Utr.
weg 1, verder een schildpadden pruikekam en
een schildpadden sierkam van een dames-
kapsel „Louis phiiip" uil de nalatenschap van
mevr. Stheeman, een kaart van de grondborin
gen bij den aanleg van de gem. waterleiding
in 1913, portret van Everard Mijster, een 18e
eeuwsche penieekening met het foutieve op
schrift „de Amersfoorische treienijders" enz.
enz. In het museum zijn ook tentoongesteld de
etsen van Dirk Harting, op Amersfoort be
trekking hebbende.
Het museum werd in 1914 bezocht door 1098
bezoekers, waarvan 616 gratis en 135 voor
5 cent.
Concerten Birkhoven.
Zondag en Woensdagmiddag zullen weder
middag- en din er-concert en gegeven worden
in hotel Berkhoven.
Het programma luidt
Joli ooeur, mardhe, A. F. Rousseau.
Bortock, manche, C. Wittmann.
Si j'é&ass roi. ouverture, A. Awam.
Au gré <kö flots, valse lente, L. kremajux.
A Menrdkwi, Gavot be>-Schol tisch, J. Volant.
Toujours Coquette, maziankn, M. GoJin.
Iibeliules el Papillons, intermezzo, V. Hu-
chon.
Gypry Czardat, intermezzo, Z. Bosset.
Les Pieds en dentedle, marche, R. Berger.
Romance premier Amour, A. M. Sechner.
Vers l'Avenir, Expansion Beige, Gevaert,
Valse Grise, J. Desraaxquoy.
Douce tendirease, maacuirka, H. Paradis.
Douces espenamces, Valse, H. AcketrmamSi.
Menuet Joli, Valse, Louis AnoeL
Hymn es Najtioöuaux.
Café-Concert Riche.
In café Riche wTordt van af heden dagelijks
een matinée en een avondconcert gegeven
door een symphonie-orchest. Men zie de ad
vertentie.
Waterpolo.
Zoo we reeds meedeelden speelt A. Z. en
P. C. morgenmiddag voor de competitie tegen
R. Z C. (Rotterdam).
Verder zal die heer Siurkop, kampioen schoon
springer van Nederland cendge fraaie spronr
gen te bewonderen geven, terwijl ook een
nummer schoon springen voor dames op het
programma staat. Tot slot krijgen we snel-
zwemmen voor junioren over 40 M.
A mi Bad- n Zweminrichting.
De temperatuur van het water was he<l*t
morgen 7 uur 64 graden Fahrenheit.
Apotheek.
Morgen is alleen geopend dc apotheek
den heer v. d. Bovcnkanvp, Utr. str.
Phoenix Brouwerij.
Donderdag kondigden wij reed# de ont<
vangst aan van de keurige brochi*e dof
Phoenix Brouwerij, weftke, gelijk men w<.et,
onlangs geheel vergroot en verbouwd Is, zoo*
dat zij thans vol gene do allerstrengste ei«cho&
dei* techniek is ingericht. De capaciteit dor
brouwerij werd door de uitbreiding verdub
beld, zoodat de Phoenix Brouwerij onder de
brouwerijen in den lande than# een eeTste
plaats inneemt.
In het historisch overzicht wordt cv aan
herinnerd, dat reeds in 1323 bier uit het
Sticht en voorai uit de stad Amersfoort wijd
cn zijd verzenden werd. Het Am-ersfoortscho
bier was zoo beroemd, dat in 1614 Amersfoort
meer dan 350 brouwerijen telde, liet welk men
bevestigd vindt in het onderschrift van het
geschilderde raam dat ln 1614 door het Brou
wersgilde geschonken werd aan de St. Joris-
kerk. Al deze brouwerijen bevonden zicb in
de oude stad. Door de magistraat was het
streng verboden aan ieder man, wijf of dienst-
meidt zonder verlof van den Raad te brouwen
buiten de stad.
Toen de stad in 1427 door den machti; en
hertog Pliülip van Bourgondië werd beleg ;\i
en de wakkere burgers op het punt stonden
de wallen te moeten verlaten, kwamen ee is-
küaps de vrouwen aansieepen met emmers,
tonnen en vaten kokend brouwsel, voor de
hartigheid vermengd met kalk. Fluks werd
dit kokende goedje door de mannen over de
aanvallers uitgegoten, die onder gekerm en
misbaar aftrokken. AWua heeft het bier de
stad gered.
Van al die 350 brouwerijen bleven er in de
17e eeuw nog slechts 40 over, weik getal iu
het midden der 18e eeuw tot 3 slonk, terwijl
op heden nog maar de Phoenix Bi'ouwcrij
overgebleven is om de oude traditie v .in het
brouwersgilde te handhaven en de reputatie
van het Amersfoorische bier van 1323 op te
houden. Daarom draagt de brouwerij de na."n
Phoenix.
Dc l'hans bestaande Phoenix Brouwerij ww 1
in 1872 en '73 gebouwd en na de vergroot g
van 1912 en '13 is hare capaciteit dubbel •/.-><>
flroot als die van de 350 brouwerijen van
weleer.
Oorspronkelijk werd de brouwerij ingen
voor de ouderwetsehe methode van bo\
gisting, maar na een paar jaar werd ovev
gaan to-t do ver'xv r 'e Beieresche methode
iii bovcngislii
brouwerijen woru. zuo gebrouwen zoo
dronken; bij ondorgiislingsbier heen men
tijdsverschil van 3 maanden tusschen
brouwen en de consumptie; door het langere
lageren moet men de koude methode geb ui
ten en heeft men ijs- en koelmachines nood
In vroeger jaren keea men zoo nauw niet u/
hel bier helder was of niet; als het maar j.
smaakte. Tcgenwoolrdög stelt men n;cc
eischen: het bier moet lekker zijn van em !c.
niet te bitter, naet te zoet, mooi schuir n,
zoodat men een dubbeltje erop kan leggen,
kristalhelder zijn en eeuwigdurend g d
blijven.
Toen de directie zich gedwongen za het
bedrijf udt te breiden, besloten zij de gêhcelc
oude -inrichting af te breken en in den korist
mogelijken tijd «en geheel nieuwe, naar d
laatste eischen en van de meest mode
machinerieën voorziene brouwerij te bouwi n
zoodat nu een model-inrichting ontslaan
Ook voor dc grondstoffen wordt het ailerbe
gebruikt; en vóór het gebruik worden d<
onderzocht in het u[»-tOr-d(ale soheikundij.
biologisch laboratorium.
Bier wordt gemaakt van mout, hop, wa!c
en gist. Mout wordt gemaakt van de be.sto
soorten Chevalier gerst. Deze soort kan alleen
gebruikt worden voor de zoogen. onderg a
tiüg-brouwerijen; de bovengisting-brouwerijen
gebruiken de wintergefs?, welke lang niet zoo
zwaar van korrel is.
De gorst wordt bij aankomst door den elec-
trischen elevator naar de gerst zolder ver
voerd en den trieur gezuiverd; daarna in
ijzeren bakken met water geworpen om zoo
veel vocht od te nemen, dat de korrels geheel
verzadigd zijn. Dan gaat de gerst naar de
moutvloeren waar zij wordt uitgespreid en
de korrels beginnen te kiemen. Zoodra de
kiemen ver genoeg uitgegroeid zijn, gaat de
gekiemde gerst om te drogen naar den groen-
moutzolder, daarna op de eest, waar zij door
heete lucht vlug gedroogd wordt. Nu komt
de gedroogde gerst, welke thans in gemouten
toestand verkeert in een poetsmachine waar
de kiemen er al gehaald worden; het mout
wordt naar den moutzoddier geëxpedieerd om
daar «enige weken te lageren en dan verbrc u-
"u le o. en. Het verkregen vocht gaat naar
den gist kelder, na het gistjrooes wordt hot
voor nagasting en om te rijpen in de groote
lagervaten of lagertauke gedaan eu via d n
aivaikelider in kleinere traneporlvalen of in
üessclien afgetapt.
Het gebruik van bier neemt de laatste jaren
weer toe en dc sohrijver der brochure ciei
daarin een goed teeken want het gebruik van
sterken drank wordt er door verminderd; bo
vendien is bet bier te rekenen onder de voe
dingsmiddelen, het alkoholgehalte varieert
van 2 tot 4% en is geringer dan bij vele voo-
gen. alkoholvrije dranken. Bier kan ook niol
vervalscht worden omdat dan de smaak »o*i
bederven. Daarom is bier oen der minst echa-
delijke van alle dranken.
De beschrijving van het gebouw kunnen wty
hier achterwege laten. Na de verbouwing
brachten wij er een bezoek en gaven daarvno
verslag in dit blad. Een enkele opmerking
mag misschien nog even vermeld: zoo deze,
dat de groote bierketel een inhoud heeft van
circa 20.000 liter en er zijn ook gisltanks van
en inhoud; dc Jagorvaten varieeren v. i 25 f
tol 12.500 liter.
In het bedrijl zijn 70 personen werkz iaxnj
depots zijn er in verschillende steden dea
Hands, en te Londen is een filiaal, genaamd
DK/^nix Trading Co. Ltd.
