Verspreide Berichten.
BINNENLAND.
iden verderen terugtocht, overal vervolgd door
de rerbonden troepen.
Awn de Dnjestr is de algemeen* toestand
Onveranderd.
We enen. 23 Juni fW. B.) De Rund-
6ohau bericht: De Pctersburgsche belichten
doen uitkomen, dat de Duitsohe operatiën aan
de Bzoera Warschau in het bereik brengen
van de eerstvolgende oorlogsgebeurtenissen.
De gouveoneur-generaal van Warschau heelt
•cherpe maatregelen bevolen tegen spionnen
en luchtschepen. Hij beval gevaarliikc elemen
ten te verwilderen- Alle 18- tot 45-jarige on
derdanen van vijandelijke staten, omstreeks
6000 in getal, werden in hechtenis genomen
en hunne zaken werden gesloten.
Peters burg, 23 Juni. (R.) Een com
muniqué bericht, dat de Russen den 22en Lvov
(Lemberg) hebben ontruimd en hun terug
tocht naar een nieuw front hebben voortgezet.
(Tel.-agentscliap). Communiqué van den
ürooten generalen staf.
In de streek van Szawli is de toestand on
veranderd. De gevechten duren voort ten zui
den van Raigrod. Onze voorhoede trok in den
nacht van den 22en de rivier Egrjna over en
bezette het dorp Koulighi; daarbij werd eene
geheele Duitsohe compagnie vernietigd.
In den sector van Lomza was een hevig ar
tilleriegevecht.
Aan de Tanew. bij het dorp Lublinetz, sloe
gen wij de aanvallen van den viand terug
Ten westen van Rawaruska is de vijand ver
dreven uit ecnigc dorpen. Bii het dorp Galu-
zelena sabelde onze cavallerie drie vijande
lijke co'-""ieën neer.
Den 21en en in den loop van den volgenden
nacht hielden wij in de richting van Lvow
het offensief van den vijand tegen door een
hardnekkig gevecht. De vijand leed belangrijke
verliezen in den loop van vruchtelooze aan
vallen bii het dorp Erjoukhovjce en meer nan
het zuiden aan de rivier Pszerek, maar het
gelukte hem vooruit te komen in de streek
van de stad Zolkew. Dientengevolge verlieten
onze troepen den 22en Lvow; zii zetten hun
terugtocht voort naar een nie front.
Aan de Dnlestr duurde het gevecht voort
ten zuiden van het dorp Kosmiergin. waar de
vijand zich slaande houdt op den linkeroever
van de rivier. In eene kronkeling van de
Dnjcsfr dreven wij den vijand teru* van het
dorp Öunich naar het dorp Louska.
In een bajonetgevecht. waarin wij succes
hadden, namen wij 1000 gevangenen.
Weenen, 23 Juni. (Corr.-bureau.) Alle
•dagbladen, begroeten met blijde voldoening
die herovering van Lemberg; zij doen de mo-
reele, politieke en militaire beteekends daar-
Man uitkomen en drukken overeenstemmend
de overtuiging uit. dat de bezetting van Lem
berg niet alleen bet einde van die Russische
heerschappij in Galicië. maar ook de
volkomen nederlaag van het Russische
leger beteekent en de definitieve overwinning
van de verbonden legers, welker kracht on
gebroken is. waarborgt.
Over de laatste gevechten voor Lemberg be
richten de oorlogscorrespondenten van die
dagbladen: De Russen hadden voor Lemberg
post gevat tot «het bieden van een wanhopigen
tegenstand. Door de bezetting van de hoog
ten ten westen van Kulikow braken de ver
bonden legei*s door eene gewichtige verde
digingslinie van de Russen heen. Daarna ont
wikkelde zich met veel succes het vooruit
dringen van. het leger van Boehm-Ermolli
oaar het noordwesten en westen. Het offen
sief aan dezen sector kwam tot aan eenige in
de onmiddellijke omgeving van Lemberg ge
legen zwaar versterkte stellingen van de Rus
een. Niettemin boden de Russen op alle pun
ten in den omtrek van Lemberg don krach-
tigslen tegenstand. De Russen hadden de
stad modern versterkt. In krijgsgevangen
schap geraakte officieren verklaardendat
men nog kort geleden het verlies van Lem
berg beschouwde als volstrekt niet in het
bereik van het mogelijke li^ende.
De dagbladen berichten, dat de keizer een
dankstond zal bijwonen naar aanleiding van
de inneming van Lemberg. Verder zal de kei-
rör eone deputatie -van dea Galicische© adel
ontvangen
B e r 1 ij n 2 3 Juni. (W. R.) Over de her
overing van Lemberg schrijft de Lokalanzei-
ger: Een zucht van verlichting gaat door het
Oostenriiksch-IIongaarsche land. zooals bij
ons na den slag bij Tanncnberg en den winter-
slag in Masuren, want het volk ziet reeds bet
vaderland van den vijand gezuiverd. "Wij dee-
len de vreugde van de bondgenooten en vol
doening vervult ons, dat wij er bii konden
zijn. De Ooslenrijksch-Duilsche tweebon d.
waarbij hel Turksche rijk zich als een nieuwe
vriend heelt gevoegd, vormt eene eenheid,
welker phvsieke kracht gesterkt wordt door
innerlijke zedelijke kracht. Trouw staan wij
elkaar bii als een voorbeeld wat ware wapen-
broederschap beteekent. Aan deze eerlijke
samenwerking hebben wij de nederlaag -
het machtige Rusland te danken.
De Vossische Ztg. schrijft: Sedert het begin
van Mei is er geen sprake meer van eep Rus
sisch offensief. Gaandeweg brokkelt ook het
Russische defensief ai. In Lemberg kreeg het
sterkste paard van den vierbondsial een
stoot, waarvan het zich niet meer kan her
stellen.
Het Berliner Tageblatt schrijft: Lemberg
vormt een zekeren sector van het groote strijd-
veld. Echter is niet aan te nemen, dat onze
operatiën ook maar een oogenblik bij dit suc
ces zullen blijven stilstaan. Voor den Balkan
is Lemberg het kenteeken van de Russische
zwakhei den van onze sterkte.
De Kreuzzeitung zegt: P- den Galicisc'
veldtocht werd de kroon gezet
Weenen, 23 Juni. (W. B.) Uit het oor-
logsperskwartier wordt bericht
De legerbevelhebber generaal von Boehm-
Ermolli trok Dinsdag om vier uur namiddags
met zijn persoonlijkon staf te midden van de
marcheerende" colonnes Lemberg binnen. De
binnenstad is door den vijand bijna geheel
niet verwoest. De stad was rijk bevl3gd. Op
de straten, in de vensters, op de balkons ston-
len duizenden te wachten, die bij het verschij
nen van den legercommandant in hartsverhef-
fende geestdrift jubelden. Uit duizenden
kelen klonken onafgebroken juchend de kre
ten: Leve onze geliefde keizer! Leve Ooslen-
rijk-Hongarije en zijn zegevierend leger. Le
ven onee bevrijders.
Voor het landhuis werd de legercomman
dant plechtig ontvangen. Professor Ghlam
facz hield als woordvoerder van de icdelijke
overheid eene van geestdrift Linielende toe
spraak, die de vreugde van de bevolking o\er
de bevrijding van Lemberg van den vijand,
hare beproefde liefde en trouw aan de aloude
dynastie en hare bewondering voor de helden
daden van dc zegevierende verbonden legers
uitdrukte.
De legercommandant dankte voor de ont
vangst en drukte zijne vreugde uit, dat het
aan hel onder zijn bevel slaand leger ver
gund was geweest de hoofdstad van Galieie
weder te winnen voor den vurig beminden
keizer en koning. Hij eindigde mei een „hoch"
op Zijne Majesteit. Zijne woorden wekten een
storm van geestdrift. Eene onafzienbare me
nigte stemde in met het ruischcnde slotac-
coord en zong met ontbloote hoofden het kei-
zerlied.
B e r i ij n 2 3 Jun i. (Korr. Norden). De val
van Lemberg werd gisterenavond om 9 uur
Uier officieel bekend gemaakt en veroorzaakte
dezelfde vreugde als bij vorige groote gebeur
tenissen en eindigde met een ovatie voor het
gebouw der Oostenrijksche ambassade.
Berlijn, 23 Juni. (W. B.) De Nordd.
Alig. Zeitung schrijft over de herovering van
Lemberg:
Na eene lange vreemde overheersching
schittert voor Lemberg de vrijheid. Als een
ruischendc orkaan veegden de verbonden
troepen den vijand voor zich uit. De geheele
beteekenis van dc daden, die door de geniale
aanvoering bij eene verbazende offervaardig
heid en volharding wan de troepen volbracht
werd, zal eerst later bekend worden. Het zal
bekend worden wat de uitmuntende aanvoe
ring in een allormoeielijksten toestand heeft
verricht. De heldenmoed en dar perheid zul
len schitterend aan den dag komen, de on
wrikbare wapen-trouw va-n Duifcsehland en
Oosbenrijk-IIongarije nogmaals in den boog-
stcn glans voor de wereld schitteren. Hier
heeft de bondsforoederschap haar ernstigste
proefstuk doorgestaan op onovertrefbare wij
ze. De geest van innerlijken samenhang zal
de volken van de beide staten van overwin
ning tot overwinning leiden in den strijd niets
slechts voor de eigen vrijheid, maar in waar-
beid voor de Europeeschc beschaving en mo
raal.
Weenen, 23 Juni. (W. B.) Officieel be
richt van heden middag.
In de nu afgeloopen eerste oorlogsmaand
hebben de Italianen geen succes verkregen
Onze troepen in bet zuidwesten bezetten, ge
lijk in het begin van den oorlog, hunne stel
lingen aan of in de nabijheid van de Grens.
Aan het Isonzofront. aan het versterkte grens
gebied FlitschMalborghet, aan den Kariu-
tischen bergkam en aan alle fronten -an
Tirol vielen alle pogingen van den vijand
om vooruit te dringen, onder zware verlie
zen Ineen.
Weenen 23 Juni (Corr.-bi. eau). Een
■Havas-bfericht vara 21 Juli meldt, dat de garni
zoenen van TrenLe, Roverelo en hi»a, wegens
een weigering van de Slavische en Rumecn-
sche elementen, om tegen Italië op te ruk
ken, overgeplaatst zouden zijn. Ilavas heeft
ook gemeld, dat hot Vaticaan als antwoord op
een bedreiging van Ooslenrijk-IIongarije om
de kathedralen van Yenelic en Milaan te bom-
bardeeron, gedreigd zou hebben, vergeldings
maatregelen legen het keizerlijk huis te ne
men. Van beidie berichten is natuurlijk geen
woord waar.
Petersburg, 23 Juni. (Tel.-agent-
schap.) Communiqué van het Kaukazische le
ger.
Den 21en heeft geen enkel gevecht van be
laag plaats gehad aan het front van het Kau-
kazische legor. In de kuststreek had men
het gebruikelijke ge weer vu urge vecht.
Konstantinopel, 23 Juni. (W. B.)
Mededeeling van het hoofdkwartier.
Onze in de streek van Olty opercerende
troepen verdreven door de talrijke aanvallen,
die zij ondernamen, met succes den zich in de
ze streek bevindenden sterken rechtervleugel
van den vijand, naar 't oosten. Tengevolge
van deze aanvallen veroverden onze troepen
gewichtige vijandelijke stellingen, waarbij hun
een rijke buit in handen viel. De laalste, door
ons gevangen genomen Russen verklaren, dat
in Rusland zolls mannen van 50 jaar opgeroe
pen en met Berdenlua-gewercn gewapend
worden en dal de nieuwe recruten en Ce be
volking in verscheidene plaatsen tegen het
voortzetten van den oorlog in verzet geko
men is
Konstantinopel, 23 Juni (W. B.)
Mededeeling van het hoofdkwartier.
Aan het Dardanelden-front ondernam de
vijand, gesteund de or zijn zwaar geschut en
de kort geleden ontvangen versterkingen, op
den ochtend van den 21sten Juni verscheidene
aanvallen tegen nze zuidelijke groep bij Sedd-
ul-Bahr. Deze aanvallen, die tot na midder
nacht duurden, mislukten echter volkomen.
De vijand, die zeer bloedige verliezen leed,
werd verdreven en naar zijn ouefe stellingen
teruggedrongen.
Den 20sten Juni beschadigde een onzer bat
terijen. die ten Noorden van Ari Burm was
opgesteld, twee t ote vijandelijke transport
schuiten, die hier voor de kust kruisten en ge
dwongen worden zich te verwijderen.
Op den ochtend van den 21slen vernielde
onze artillerie volkomen een batterij-stelling,
die de vijand bezig was aan te leggen.
Overigens valt er niets belangrijks te mel
den.
Konstantinopel. 24 Juni. (W. B.)
Volgens particuliere berichten heeft een Fran-
sche kruiser Maandagmorgen hel onder
Grieksdie bezelti aande eiland Castollorizo
aan dc kust van Hein-Azië beschoten. De
kruiser loste een 20-tal schoten op het daar
aanwezige klooster
L o n d c 23 Juni. (R.) De admiraliteit
bericht, dal Z. M.*s oorlogsschip Roxburgh
den 2'>an door een torpedo is getroffen in de
Noordzee. De schade is niet ernstig. Het
schin kon met eigen stoom verder gaan. Er
zijn geene persoonlijke verliezen
Londen, 23 Juni. (R.) Het stoomschip
Belgrave is getorpedeerd voor de kust van
Pembrokeshire. Het is in Broadhaven gesleept
met de kfiel naar boven. De bemanning wordt
vermist.
Londen, 23 Juni. (R.) De Eastern Daily
Press, van Norwich, bericht dat liet stoom
schip Punisiana bij kaap Pakeficld in den
grond la geboord een Duilsche duikboot De
bemanning, 33 personen, is in Lowestoft arm
land gebracht. l>e Pumsiaha behoorde in Lon
den thuis en was van Montreal naar Huil
onderweg met een lading tarwe.
Skag en, 2 3 Buni. (\V. B.) De stoomlrei-
Icr Nord P. C. 194 ran Gceslemunde werd
door eon Engelsche duikboot getorpedeerd
acht mijlen ten noorden van llansthobn. De
bemanning werd door andtero Duitsche vis-
schersbooten overgenomen, behalve de kapi
tein, die als marine-officier door dc Engel-
schen werd gevangen genomen. De Skagans
Avis bericht, dat dc bemanning heden morgen
om half acht in de haven van Skagen is bin
nengebracht.
Londen. 23 Juni. (R.) Een Duitsche
duikboot heeft Dinsdag de Finschc brigantjTi
Leo in den grond geboord ten zuidoosten
van Fair Isle. Dc bemanning is gered.
B er 1 ij n, 23 J un i. (W. B.) Het in Bergen
thuisbehoorendë stoomschip Bergensfjord,
waarop de oud-staatssecretaris Dernburg zich
bevindt, is door de Engelschen naar Kirk
wall opgebracht.
De Lokalanzeiger merkt hierbij op, dat daar
Dernburg van de Engelschen een \rijgeleide
heeft gekregen, moet worden aangenomen,
dat de bedoeling niet is Dernburg vast te hou
den. maar dat men te doen heeft met een
uitvloeisel van de Engclsche neiging om de
heerschappij op zee uit te oefevvi logen neu
trale scheepvaart.
Konstantinopel. 23 Juni. (W. B
De opperbevelhebber in Bagdad heeft bij zijne
aankomst aldaar tot de bevolking eene oproe
ping gericht, waarin hij mededeelt, dat dc
kalif hem volmacht heeft verleend om Meso-
potamië van laaghartige vijanden te zuiveren.
Alle muzelmannen worden aangespoord zich
te vercenigen tegen de viiand n, dde dc hei
lige plaatsen van den islam en deti zetel van
het kalifaat met hunne voeten willen bezoe
delen.
De verraders worden met zware straffen be
dreigd.
Londen, 23 Juni. (R.) Bij de indiening
van hel wetsontwerp betreffende dc vermeer
dering der munitie-productie zeidc minister
Lloyd George o. m. het volgende: Hel tekort
aan munitie, een gevolg van de hooge cisehen,
die deze oorlolg aan de munitie-productie
stelt, was zoowel cxnzen vijanden als ons zelf
bekend en de duur van den oorlog, het ver
lies aan menschenlevens en de eindoverwin
ning of nederlaag hangen alleen af van den
voorraad munitie. De geallieerden waren,
wat de manschappen betreft, in de meerder
heid, zoowel in numeriek opzicht als wat de
gevechlskwaliteitcn aangaat, en zij konden,
als zij de zaken ernstig opvatten, niet alleen
een even groote hoeveelheid granaten produ
ce eren als Oostenrijk en Duitsohland, wier
dagelijksclie munitie-aanmaak 250.000 grana
ten bedroeg, zooals hem verteld was, maar
deze productie zelfs overtreffen. Zijn bezoek
aan Frankrijk had hem zeer gerustgesteld ten
opzichte van de vraag, wat Frankrijk had en
kan doen en indien de Engelsche munitie-fa
brieken de eerstvolgende maanden evenveel
konden produceeren als de Fransche, dan
zouden de geallieerden, wat den granaten-
aanmaak betreft, op overweldigende wijze in
de meerderheid zijn. Maai* daarvoor moesten
alle chemische hulpbronnen van het keizer
rijk georganiseerd worden. Sedert de nstel-
ling van het ministerie voor munitie waren
reeds groote orders geplaatst en één stad al
leen zou, naar men verwachtte, in slaat zijn
maandelijks 250.000 granaten té leveren. Kef
land zon verdeeld worden in tien munitie-
districten onder plaatselijke comilé's. ge
vormd door experts cn industrieel en. De slaat
moest de cortrdlc over de met aalmarkt heb
ben en een verspilling van liet kosf-bare ma
teriaal kunnen voorkomen. Met nadruk wees
hij op het belang. dat vooral p-oefen de ar
beiders in de fabrieken voor oorlogsmateriaal
werkzaam waren Beschikte men over vol
doende geoefende werkkrachten, (fan kan in
weinige weken het aantal machinegeweren,
die van vitaal belang zijn voor de traepen on
het behouden der stellingen, verdubbeld wer
den.
Lloyd George concludeerde, dal dc produc
tie in sommige werkplaatsen kon worden ver
dubbeld, indien de beperkende bepalingen van
de vakvereenigmgen lijdelijk werden opgehe
ven en er geen stakingen of uitsluitingen zou
den voorkomen. De munitie-arbeiders en dok
werkers hadden het voorstel aangenomen,
alle geschillen aan arbitrage te onderwerpen
en de werkgevers waren overeen Gekomen,
geen enkel voordeel te trekken uit de o;«hef
fing van die beperkende bepalingen. Er was;
verder met de vakvereeni gin gen overeenge
komen. dat er grenzen zouden worden gesteld
aan de winsten, in de fabrieken, waar de
nieuwe voorwaarden worden toegepast. Ook
was er een leger van werklieden gerecm-
teerd, dde zich overal heen zouden begeven
voor dc productie van munitie. De inschrijving
was vrijwillig, zei hij, maar aan de verbinte
nis om te werken kon door de wel krnehl
worden bijgezet.
Er waren nog verdere maatregelen geno
men voor sn menwerking tusschen Frankrijk
en Engeland, aangezien er veel dingen vo
ren. die zij voor elkander konder doen. ter
wijl zij door samenwerking de productie van
bedde landen konden vermeerderen.
Lloyd George verklaarde, dat Duitschtend
oorlogsmateriaal had opgestapeld en vriende
lijk tegen iedereen was geweest, zoolang dip
voorraad nog niet compleet was geweest. Tn
de Balkancrisis kon geen land zoo bescheiden
en zoo weinig aanmatigend zijn ah Duitsch-
land. Het had een welwillend en glimlach
voor Frankrijk, noemde Rusland zijn vrend
en wandelde arm in arm met Engeland door
de kanselarijen van Europa.
Wij hadden wérkelijk gedacht, zeide Lloyd
Geonge, dat er een tijd van vrede cn goeden
wil was aangebroken.
Maar op dat oogenblik was hel aan hel
smeden en aan hel opstapelen van ontzaglijke
voorraden oorlogsmateriaal, om zijn buren,
die daar niet op verdacht waren, in don nacbl
te overvallen cn te vermoorden. Als dit soort
bedrog onder dc volkeren geldige waarde
kreeg, zou elke basis van internationalen
goeden wil tot stof vergaan. Het was daarom
noodzakelijk voor den wereldvrede, dat het
een mislukking zou worden en het was dc
pliebt van de geallieerden, om voor dte mis
lukking zorg Ie dragen. (Luide toejuichingen'/.
Berlijn, 23 Juni (W. B.) In het buis
van afgevaardigden rapporteert Tlirscli (naiio-
naal-hberaal), over den toestand van de in
dustrie cm stelt vast, dat als d«e tegenwoordige
toestand in stand blijft, wij het werkelijk zul
len uithouden- al moge do oorlog nog zoo
lang duren. Wanneer wij alle utilitaire en
economische machtsmiddelen, die wij tol onze
beschikking hebban te water en te land, goed
besteden, zullen wij in eerc stand hou
den en na den oorlog politiek en economisch
sterker en steviger zijn dan te voren. (Toejui
chingen).
Lippmann (vrijzinnig) rapporteert over den
geldomloop en den Iiandcl. Het disconto van
de rijksbank staat zooals in de beste vredes
jaren. Do goudvoorraad van de rijksbank is
sedert het begin van den oorlog met TTI5 mil-
lioen toegenomen en groeit nog iedere week
aam Wat de goud dekking betref^ staan wij
belangrijk gunstiger clan het vijandelijke bui
tenland. Vooral ha! neutrale buitenland moet
inzien hoo hoog onze valuta staat tegenover
de Engelschen en Franschcn.
Engeland liereiklc met zijne oorlogsmaatre
gelen niet, dat hol de zee beheers abt, dank
zij de werkzaamheid van onze duükbooten
(Toejuichingen). Evenmin is de DuLtschc
koopman blijvend van de wereldmarkt ver
dreven; bij zal na den zegevierenden vrede,
dien wij kunnen verwachten, weer de plaats
innemen, die hij zich In een arbeid van tien
tallen van jaren heeft verschaft en ieder naar
beneden halcns die zich daar op wil plaatsen.
Morgen voortzetting van deze beraadsla
grngen
De president la«s vervolgens het telegram
voor, dat hij wilde zenden aan den opperbe-
velhebbar van de Oostenrijksch-Hongaarsehe
troepen, waarin het Huis van Afgevaardigden
zdin hartelijkste en oprechtste gelukwenschen
uitspreekt met de b ei-o vering van Lemberg
en de bevrijding van Galicië van de vreemde
heerschappij en de hoop uitdrukt, dat aan de
verbonden troepen in hun zegetocht spoedig
tuieuwe en even schitterende sucoessen zul
len beschoren zijn. (Algemeene instemming
eh applaus.)
P a r ij s. 2 3 Juni. (Haras). In antwoord
aan de Duitsche en Oostenrijksche dagbladen,
die den paus bet herstel van het wereldlijke
gezag beloven, verklaart hot Vaticaan in eene
nota, die door de Romcinsche bladen bekend
wordt gemaakt, dat de paus nooit een derge
lijk herstel zou aannemen, dat hem werd aan
geboden op dc door het bloed van ltaliaan-
sch'e soldaten bezoedelde Duitsche en Oosten
rijksche bajonetten
Petersburg, 23 Juni. (W. B.) De
Rjetsch bericht, dal vijf tot verbanning ver
oordeelde sociaal-democratische doemaleden
op transport naar Siberië zijn overgebracht
L o n d e n, 2 3 Juni. (R.) De spion Mül-
ler is hedenochtend in den Tower te Londen
doodgeschoten.
De maatregelen zijn genomen voor de be
handeling voor den krijgsraad van. het pro
ces tegen den van spionnage beschuldgden
Dutscher Bf«renlhal.
VereenIgde Staten.
Washington. 24 Juni. (R.) President
Wilson heeft d-en adviseur van 't staatsdepar-
teriïein Lansing benoemd tot staatssecretaris
als opvolger van Bryan.
Luitenant Warnelord,
Het lijk van den Engelschen militairen vlie
ger luitenant Warneford. die in dc lucht een
Zeppelin bevocht en vernielde, doch kort daar
op bij een vliegongeval om het leven kwam, is
naar Engekind overgebracht. Toen aan het
station St. Lazare (Parijs) de wagon, waarin
de kist whs geplaatst, zou worden gesloten en
verzegeld, viel een treffend incident voor. Een
Engelsche dame vroeg en kreeg verlof bij den
doodc te mogen bidden. Haar eigen zoon is
als vlieger aan het front.
Het vonnis teren De Wet.
De. president van liet hof heeft, naar Reuter
uil Bloemfontein aun verschillende bladen
seint, nog gezegd, dal al was het waar. dat
dc. expeditie naar Duilsoh Zuid-West Afrika
tegen de wet was, dit De Wet no"' niet bet
iv?eht gaf opstand te verwekken. Togenofver
het argument, dat De Wet ook sterk legen dc
expeditie was, omdat eer. aantal Kaapsche
rebellen uit den boerenoorlog daar woonden,
zoi dc rechter, die indertijd over Kaapsche re
bellen recht heeft gesproken, dat geen van die
gevallen hij benadering zoo ernstig was als dat
van Dc Wet. Deze had opstand verwekt on
der zijn eigen menschen legen de regeering,
die hem had geholpen en op het kussen ge
bracht, en nog wel terwijl die regeering en
ziju vorst in oorlog waren. Hüj had zelfs niet
geaarzeld den vijand te helpen door zich op
weg ie begeven naar Marilz.
Het verzoek van De Wet om «wier borg
tocht vrij tc worden gelaten of tenminste als
een ongevonnlsdo beschuldigde te worden be
handeld terwijl «hij in hooger beroep is, word
afgewezen.
Uit de Pers.
Een Ei:cHsch ministerie van
Buitenlandsche Zaken?
In de Indische Gids bepleit Ant. J.
Lievegoed onder het opschrift „Een uitkijk
op het Indische schip van slaat",, de instelling
van een departement van Buitenlandsche Za
ken voor Indic.
liet Indische schip van slaat, zegt hij, heeft
niet genoeg aan een krachtig pantser en een
gereede bemanning, het heeft behoefte aan
een uil kijk. De theorie, door de Grondwet
vastgelegd en de pnactijk der belangen van de
kolonie loopen hior uiteen.
Het moge theoretisch waar zijn, dat de
buitenlandsche zaken der kolonie door de
vis-ii-vis aan het Plein gelegen ministeries
worden beredderd, in de practijk heeft de
Ind:sche regecring haars ondanks geregelde
aanraking met de omliggende landen, en
tal van aangelegenheden, die niet den lan
gen overzeeschen omweg gedoogen, komen
voor rekening van Buitenzorg. Buiten het
sluiten van verdragen, uitdrukkelijk voorbe
houden aan de Koningin, vallen er zooveel
koloniale belangen in het buitenland te be
hartigen, die dagelijksche rechlstreeksche
aanraking tusschen de Indische regeering
en het buitenland vere schen. Men denke
b.v. aan quarantaine-maatregelen in buitens
landsche havens, die voor de scheepvaart
bezwarend zijn, gelijk in de laatste jaren jn
Singapore nog al eens zijn genomen aan
emigratie von Javaansche koelies naar
Oost-Aziarisdtc en Indonesische landen
aan uitvoerverboden voor buitenlandsche
artikelen waaraan in de kolonie dringend
behoefte bestaat; aan regelingen nopens
het hand over hand toenemend vreemdelin
genverkeer, zooals de in 't buitenland te*
recht onvriendelijk opgenomen overdreven
bepalingen omtrent toelating van vreemde
lingen op Java. Steeds meer treedt de In*
dische regcering, willens of onwillens, In
verbinding met de omringende landen, bui
ten de Haagsche ministers om en noodzake*
lijkerwijze vooruitloopende op hun. goedkeu
ring, cn Koe meer gepaste vrijheid van
handelen hierbij aan Indië wordt gelaten;
zooveel te vlotter zal dat buitenlandsche
Verkeer der kolonie loopen."
Tegen deze verantwoordelijkheden, zegt
de schrijver, is het Indische bestuur thans
niet opgewassen. Ook met een enkelen ad
viseur, gelijk er een voor Chineesche zaken
werd benoemd, kan men het niet doen.
Noodig is een bureau voor buitenlandsche
zaken in het algemeen.
De schrijver schetst hoe dal bureau zou
moeten zijn samengesteld en hoe het zou
moeten werken.
De veranderingen, die de wereldoorlog
ook in den politieken toestand in Oo9t-
Azië zal brengen, zijn thans nog niet te
overzien. Doch reeds waagt de heer Lieve-
goed het, te voorspellen, dat de politieke
verhoudingen er eer zullen verscherpen dan
verzacht worden.
„Een Duitsche overwinning met terug-
verwerving van zij'n koloniën in Azië en
Australië zou stellig leiden tot vestiging van
geduchte Dyksche marine-bases in den
naasten om:rek van onzen Inch'schen archi
pel. Een Duitsche nederlaag met verdeeUng
van het Duilsche koloniale bezit in het Oos
ten tusschen Japan en Australië zou ons
den zuideli'ken buur nader brengen en zou
den politieken ondernemingsgeest van den
noordelijken stiiven. Worden zekere Ame-
rikaansche denkbeeMen omtrent een onaf
hankelijk Filippijnsch eilandenrijk verwezen
lijkt, dan vah te vreezen, dat Japan er te
eeniger tijd zijn voet zal planten als een
bruikbare „stepping stone" voor expansie
near het Zuiden. En w;e zal zeggen welke
politieke avonturiers de opening van het
Panamakanaal, zoo dicht bij de ambitieuse
A. B. C.-staten van Zmd-Amerika, naar de
Polynesische wateren kan voerenEen
blik in de toekomst doet ve^rle' dreigende
mogelijkheden zien. Of ze hachelijk zullen
blijken, hangt grooteliiks af van eigen be
dachtzaamheid en voorzorg
Berichten.
Gisteren kwam de Commissie van Rappor
teurs der Tweede Kamer, nopens de wetsont
werpen betreffende den aanbouw van twee
kruisers, van onderzeebooten en van water
vliegtuigen enz. voor de eerste maal in het ge
bouw de»* Tweede Kamer bijeen.
De uitbreiding van den land
storm. De Commissie van Rapporteurs "it
de Tweede Kamer over het wetsontwerp tot
nadere uitbreiding van den landstorm enz. zal.
naar vernomen wordt. Maandag 28 dezer bij
eenkomen tot vaststelling van het voorloopij
verslag.
De ..IIeemskerck." Harer Majesteit's
pantserschip „ïleemskerck" is Dinsdagavond
te Fayal (Azoren) aangekomen en zal in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag a.s. vandaar
vertrekken, met bestemming naar Nieuwediep
Nederland en de oorlog»
Nieuw buitengewoon oorlogscredief
Men meldt uit Don Haag:
Naar vernomen wordt is het tijdstip niet
ver meer af. waarop tot de aanvrage van een
nieuw buitengewoon oorlogscrediet zal moe
ten worden overgegaan
Theologen en dienstplicht.
Aan dc Regecring en de leden yan de
Tweede Kamer is hel volgende adres verzon
den:
Geven te kennen ondergeleekenden, theo
logen van verschillende gezindten.
dat de actie, die thans yan theologische stu
denten, predikanten cn theol. hoogleeraren
uitgaat, niet slechts om aan te dringen op
sterker weermacht van den Nederlandschen
Slaat, maar ook op het doen opheffen der
vrijstelling van dienst voor studenten in de
godgeleerdheid en predikanten, geenszins dc
aigemcene instemming hunner studie- en am^t-
genooten vindt;
dat integendeel vele predikanten zich tegen
den oorlog, in welken vorm dan ook, meer
malen en openlijk van den kansel, op catecht-
satiën. bii huisbezoek, in vergaderingen, door
middel van geschriften, uit kracht van hunne
diepste overtuiging hebben verzet;
dat het hun, gelijk zonder twijfel ook u. be
kend is. hoe meerdere landgenooten tegen hun
beginselen en overtuiging in. onder de wape
nen zijn:
waarom zij, het recht op conscientievrljheld
onverkort willende gehandhaafd zien, onthef
fing vragen van den militairen dienst, niet
voor zichzelf als predikanten, maar voor al-
leji. die tegen militairisme en nationaal ver«»
weer onoverkomelijke gewetensbezwaren heb-
ben;
dat zii zich met des te meer vertrouwen tot
u wenden, omdat bii de behandeling der eeds
kwestie van Regeeringazijde blijk werd gege
ven van de oprechte bedoeling staatsburgers
niet te noedzaken tot handelingen in striid
met de uitspraak van hun geweten, een bedoe:
ling, welke bii dc meerderheid van de Volks-,
vertegenwoordiging in de Tweede Kan1'- A
openlijk en onmiskenbaar instemming gevori*
den heeft.
Tot de onderleckcnaars behooren o. a. de
volgende predikanten: B. de Ligt te Nü^en. J/
\Y. ICruyt te Gennep. D. van Peursem te Eind-:
hoven, dr. J. II. Gunning J.Hzn.. emeritus^
predikant, te Haarlem, P. Eldering te Rotter«t'
dam, N. J. C. Schermerhorn te N* Niedorp^
M. J. A. de Vrijer te Odijk, dr. G. A. van den
Bergh van Evsinga te Santpoort. J- E. van der
Pot tc Ree';. TT. C Cannegieter Dzn. te Uit»',
gecsi: dr. Louis A. Bahler, emeritus-pred. t$
Paterswoldc. A. II AVefers Beltink te Oost*",
huizen, B ter Haar Romenv Il.Jzn. te Peurne,
dr. J. Hcrderscheé. emeritus pred. te DW
