„DE E EM LAN DER". 14d* Jaargang. Vrijdag 27 Augustus 1915. BUITENLAND. FEUILLETON. N° 50 GOUD EN EER Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. Uitgevers: VALKHOFF Co, ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden voor Amersfoort 1*00. Idem franco per post Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) - Afzonderlijke nummers Wekelijks bijvoegsel nde Bollondscht Buis crowd' (onder redactie van Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 ets. Advertentiên gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zonden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 15 regelsf 0.50. Elko regel racer0.10. Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling. Groole lettors naar plaatsruimto. Voor handol en bedrijf bostaau zeot voordoolige bepalingen tot liet herhaald advorteeron in dit Blad, bij abonnement. Eene circulairo, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Amers foort Gelet op artikel 26 der Hinderwc* ■brengen ter openbare kennis, dat het depar tement van Oorlog voornemens is in deze ge meente twee mestbakken op te richten, waarvan één op het perceel, kadastraal bekend gemeente Amersfoort, Sectie B, No. 2766, en één op het perceel, kadastraal bekend gemeente Amery* foort, Sectie B, No. 3364. De stukken hierop betrekking hebbende, lig gen op de Secretarie der gemeente Amersfoort ter visie, terwijl op Vrijdag den 17. September s., des voormiddags van 103 lot 11 uur in bet stadhuis te Amersfoort ten overstaan van eene commissie uit de Gedeputeerde Staten dezer provincie gelegenheid zal bestaan tegen het op richten van die mestbakken bezwaren in te brengen. Amersfoort, 26 Augustus 1015. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, K. KAAN Jzn., l.-S H. W. VAN ES VELD, Welh., lo.-Burg. Politiek Overzicht De wereldstrijd in dei oosten. Met iederen dag komt de noodtoestand, waarin de Russische legers op hel oostelijke oorlogstooneel verkeeren, duidelijker aan het licht. Toen in de rijksdoema het prijsgeven van de Weichscllinie werd aangekondigd, ver bond de minister van oorlog daaraan de mc- dedeeling, dat het teruggaande leger achter de Bug eene nieuwe stelling zou vinden, met Brest Litowsk als middenpunt, waar het zich kon verzamelen en gereed maken voor een nieuw, ditmaal beslissend offensief. Maar de loop der gebeurtenissen heeft deze verwach ting te niet gedaan. De vraag of Brest Lfltowsk in vereeniging met Bjelostok eene nieuwe voordeeiige ver dedigingslinie zou kunnen vormen, waarin de westelijke rand van de bosschen van Bjelo- "wiec kon worden begrepen, is nu geene vraag meer. Bij Brest Litowsk zou, ?oo werd bij her haling in berichten uit Petersburg gezegd, de groote beslissende slag van den strijd in het oosten plaats vinden, natuurlijk naar 'de Russische voorstelling niet de uitkomst, dat de stormloop van -de verbonden legers zou worden gebroken en zij lot den terugtocht zou den worden gedwongen. Hel is anders uitge komen. Gisternacht hebben de verbonden Duitsch-Oostenrijkschc legers de westelijke en noordwestelijke, fronten van de vesting be stormd, en toen zij daar tot in de binnenste verdedigingslinie waren doorgedrongen, heb ben de Russen den verderen tegenstand opge geven. In plaats van een steunpunt, dat den Russen kon dienen tol verzameling van hun ne krachten voor een nieuwen aanval, is Brest Litowsk nu een steunpunt voor den te genstander, om zich voor nieuwe onderne mingen voor te bereiden. 'De val van Brest Litowsk kan de beslissing brengen in dezen strijd, maar eene beslissing tegenovergesteld aan die, welke dc Russen hoopten. De Retting van Brest Litowsk schenkt aan het bezit van deze vesting cenc groote waar de Van alle kanten komen in Brest Litowsk spoorwegen bijeen, die ten deelc twee-sporig zijn: uit het oosten van Iiomel en Smo lensk, uit het noorden van Bjelostok, uit het westen van Wansohau, uil het zuiden van Choim, uit het zuidoosten van Kowel. De be- teekenis van Brest Litowsk als knooppunt, van deze spoorwegen wordt nog verhoogd door zijne ligging ten westen van het uitge strekte moerasgebied van dc Pripet en aan de samenvloeiing van de Mudhawelz met de Bug. Het wordt daardoor ccil groot brug- iiootd, welks bczil eenerzijds de Duilsck- Ocsstciirijksdie operation aan de Bug verge makkelijkt en anderzijds den opmarsch van grootere saijdkracliten uit het oosten naar de Weichsel belet. Een gehcele reeks bruggen kruist de beide zich hi ei* vcreenigende rivie ren en maakt den overgang op de andere oevers mogelijk. Het liet voor de hand. dat de uitwerking van den overgang van Brest Litowsk in Duitsch-Oostenriiksch bezit zich het eerst zal doen voelen ten koste van de bij Brest opeengedrongen Russische troepenmassa's, die uit het westen op den terugtocht zijn naar het Russische binnenland. Men zal die uit werking wol spoedig zien in eene buitenge wone vermeerdering van hol aantal Russi sche kr i ics ge van genen- Bij het gewichtige succes, dat met de ver overing van Brest Litowsk is behaald, sluit zich aan dc ontwi'kikehng van de troepenbe wegingen op de andere declcn van het ooste lijke front. 'De bezetting van Kcwvel in het zuidoosten door de voorhoede van het leger van Piohallo is uit tweeërlei oogpunt van be- leckenis. Een belangrijk kruispunt van spoor wegen is daardoor in het bezit gekomen van de verbonden legers, waar vier spoorwegen samenkomen, en verder is door hel meer dan 50 K.M. breedc front, waarin de naaste omtrek van Kowel werd bereikt, een groot gal geslagen tusschen de Russische legers; de operatieve splitsing in eene noordelijke en zuidelijke groep is geschied. Ook in het noorden wordt de toestand steeds benauwder voor de Russen. De van lvowno komende Duitschc troepen dringen in de vervolging van den tegenstander steeds meer naar het oosten en naderen de laatste brughoolden van de Njemen. Door den val van Kowno hebben hier dc Russen hun steun, punt verloren. Alle gevechten, die hier plaats hebben, zijn slechts wanhoopspogingen om het snelle opdringen van de vervolgers tegen te houden. Voor dezen terugtocht is het bezit van Wilna als groot spoorwegkruispunt voor de Russen van gewicht, dat wel geene vesting is. maar waarvan men toch mo-ct' aannemen, dat hel door goed voorbereide veldverster- kingen beschermd wordt. De oorlog. B e r 1 ij n, 2 6 Aug. (W. B.) Bei icht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. In Champagne, ten noorden van Beausé- jour handhaafden wij ons gisteren tegen Fransche aanvallen in het bezit van een door een mijnontploffing ontstanen trechter. Twee vijandelijke vliegtuigeskaders wier pen gisteren bommen in het Saardal boven en beneden Saarlouis. Verscheidene perso nen werden gedood of gewond. De mate- rieele schade was onbelangrijk. De eskaders waren vóór hun start in hunne haven Nancy door onze vliegers aangevallen. Bovendien verloren zij vier vliegtuigen. Een kwam bran dend neer bij Bolchende bestuurder en de waarnemer werden gedood. Een viel bij Re- milly met de inzittenden in onze handen. Een derde werd door een Duitschen vlieger bij Arracourt, ten noorden van Luneville, tot landen gedwongen vóór de Fransche linie en door onze artillerie vernield. Het vierde landde in het vuur van onze afweerkanonnen bij Moivrons, ten zuiden van Nameny, ach ter de vijandelijke linïën. Parijs, 2G Aug. (Ilavas). Op hel geheelc front was artillerie-werkzaamheid, die het he vigst was in den sector ten noorden van Atrecht, tusschen de Sonun-e en de Oise, in Champagne, in de Argonne en in het Bois le Prêlre. In de beide laatste sectoren kwamen loop- graafwerkluigen cn Fransclic artillerie van zwaar kaliber herhaalde malen in werking. Met bijzonder afdoende uiKvërking geschiedde dit in Artois rondom Souchez cn Neuville. Kanonnades en gevechten niet granaten cn springbussen kwamen gedurende een gedeelte van den nacht van 25 op 25 Aug.-in de Ar gonne in den sector van Fille morlc. Een tamelijk hevig gevecht met bommen en granaten kwam voor in de Vogeezen in het Fechtdal, waar de Franschen de veroverde stellingen organiseerën. Den 25en vloog een eskader van vier groe pen, sterk 62 vliegtuigen, over dc hoogovens van Dillingen, de Fabriek van granaten en pantserplaten ten noorden van Saarlouis, waarop meer dan 100 bommen geworpen wer den, onder welke een dertigtal van zwaar kaliber. P a r ij s, 2 6 A u g. (R.) Avond-commu niqué. Er was eene levendige kanonnade ten noorden van Atrecht, in zonderheid bij Sou chez en ook in het Aisne-dal ten noorden van Soissons. De Duitschers bombardeerden hevig Reims. De Franschen antwoordden ef fectief. De granaatgevechten duren voort in de Argonne, in Artois en elders. Een eskader van 60 Engelsche, Fransche en Belgische vliegtuigen bombardeerden het bc^-h van Houlthulot en deed daar verschei dene branden ontstaan. Het liet 127 bommen nc: kernen op het station te Noyon (ten noorden van de Oise) in den nacht van 25 Augustus. Petersburg, 25 Aug. (Tel.-agent- schap.) Communiqué van den grooten gene- ralen staf. In de streek van Riga is geene verande ring. In de sectoren Jacobstadt en Dwinsk duren de gevechten voort op nagenoeg het zelfde front. In de richting naar Wilna deed de vijand slechts gedeeltelijke aanvallen op het front ten noordwesten van Evie. Wij sloegen deze aanvallen terug. Aan de Midden Njemen trekken onze op den linkeroever opereerende troepen zich allengs samen naar de rivier. Op het front tusschen de Bobr en de streek van Brest zet 02 vijand zijn druk voort op den sector van onze opstelling ten westen van het bosch van Bjelowiec, tusschen den straatweg naar Bjelsk en het station Gahnovka en tusschen Wyssoko Litowsk en Proujany. In de streek van Brest sloegen wij gedu rende den 24en 25en de pogingen van den vijand af om onze stellingen aan te vallen. Aan den rechter Bugoever tracht de vij and vooruit te komen langs den weg van Piszcza naar Maloryto. In de streek van Wladimir Woiynskr waren onbeduidende voorpostengevechten. In Galicië waren m eenige sectoren parti- eele geweer- en kn^onvuurgev^chten. B e r 1 ij n, 2 5 Aug. (Korr. Norden). Uit Budapest wordt aan de B. Z. a. M. gemeld, dat in die gebiedsdeelen van Galicië, waar nog Russische troepen gelegerd zijn, betrek kelijke rust heerscht. Aan de Zlota Lipa en aan de Dnjestr hebben de Russen nog ver geefs getracht het front der Oostenrijkers door kleine aanvallen aan het wankelen te brengen. Door krachtige tegenaanvallen der Oostenrijkers werden de Russen op alle punten naar hun oorspronkelijke stellingen teruggedreven, waardoor de Oostenrijkers zich op alle belangrijke punten van over gang van de genoemde rivieren, die zij op de Russen veroverd hadden, hebben kunnen handhaven. De commandanten van de Russische grenstroepen hebben tengevol ge van het verloop der gevechten in Polqn, reeds de vorige week de civiele bestuurs ambtenaren, die voor het bezette gebied be stemd waren, uit hun ambt ontzet, zoodat thans Russische officieren het civiél be stuur -waarnemen. B e r 1 ij n, 2 6 Aug. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Legergroep Hindenburg. Bij Bausk en Schönburg, ten zuidoosten van Mitau, ont wikkelden zich gevechten. Oostelijk en zuid oostelijk van Kowno nemen de gevechten hun voortgang. Voor Ulita naderen de troe pen de voor-stellingen van den vijand tus schen de Sejny en de Merecz. Aan de Nje men werd de vijand teruggeworpen. Ook in het bosch ten oosten van Augustow drongen gedeelten van het leger van Eichhom voor uit naar het aosten. Verder zuidelijk werd in den Berezowka- sector gestreden. Onze spitsen bereikten Bialystok. Het leger van Gallwitz wierp den vijand terug in den Orlanka-sector ten noor den en zuidoosten van Bjelsk. .Legergroep Leopold van Beieren. De zwaar geslagen vijand vluchtte binnen in het Bialowiecka-bósch. Alleen ten zuideiv van het bosch in de streek ten noordwesten van Kamienicz Litowsk houdt hij stand. Legergroep Mackensen. De vesting Brest Litowsk is gevallen. Terwijl het korps van von Arz in den namiddag na strijd twee for ten aan het westelijke front nam, bestormdv, het Brandenburgsche reservekorps de wer ken van het noordwestelijke front en drong des nachts in het centrale verdedigingswerk. De vijand gaf daarna de vesting prijs. Op het geheele front van deze legergroep, van het Bialowieckabosch tot het moerasge* hied van de Pripet, ten zuidoosten van Brest Litowsk, is de vervolging in vollen gang. W eene n. 26 Aug. (W.-Bj Officieel be richt van heden middag: De vesting Dresl-Lilowsk is gevallen. De Ilongaarscho landweer, onder «01161*031 von Ara, ontnam gis Uren den vijand het ten noordwesten van de v c>s tin a gclcgon dorr KobvLaaiv. doorbrak daarmede den buiten- sten vestinggordel cn viel dc in dc nabijheid liegende werken in den rug aan. West-Ga- licischc. Silczisclic cn Noord-Moravische le xers infanterie bcstornidon tegelijkertijd het fort ten zuiden van Koroszezvn. Duitsclie troepen bemachtigde de bij dc spoorbrug ge- lcgon citadel. Inmiddels drongen onze bond- gonooten den vijand ook over dc Lcsna en in het boscih- en moerasgebied ten zuidoosten van Brest-Lilowsk terug on onze van Ivowel uit noordwaarts achtervolgende cavalerie wiorp de Russische ach'.erhoëkc bij Bucin ei? Wyzwa terug. Bii de in Oost-Galiciö staande legers niets nieuws. B e r 1 ij n, 2 6 Aug. (W. B.) In het begin van de zitting van den rijksdag zeide de voor zitter, terwijl de afgevaardigden van hunne plaatsen opstonden: Zoo even ontving.ilc het bericht, dat Brest Litowsk gevallen is. Wij begroeten de dappere soldaten, officie ren en aanvoerders van ons leger en het met ons verbonden Oostenrijksch-Hongaarsche leger, die in de laatste weken en maanden zulke ongelooflijke dingen hebben verricht en deze verrichtingen bekroonden door den val van Brest Litowsk. (Herhaalde geestdriftige toejuichingen). Be r 1 ij n, 2 6 Aug. (W. B.) Bij de be handeling van legerkwestiën in den rijksdag, zeide de afgevaardigde Stücklen (sociaal democraat): Terwijl de parlementen in de vijandelijke staten him legerbestuur aanhou dend aanvallen, bestaat er voor ons geen reden om ons legerbestuur te kritiseereru Het geheele volk waardeert de strategie van Hindenburg, Mackensen en Linsingen, aan wie de bevrijding van Duitschland van derf inval der Russen gelukte, met ondersteu ning door de toewijding en offervaardigheid van de troepen. Wij hebben in het uur des gevaars bewezen, dat wij het vaderland niet in den steek laten. Ook de op dert grondslag van onze opvatting staandert strijden in Frankrijk en in het onher bergzame czarenrijk. Wat von Linsingen's troepen in de Karpathen hebben verricht; is zonder voorbeeld in de oorlogsgeschiede nis van alle tijden. B e r 1 ij n, 2 6 Aug. W. B.) Ia den rijks- da-' zeide de sociaal-democraat Stücklen nog: De bewering van dc buitcnlandsche pers, dat wij d gevangenen bijzonder hard behande len, is volstrekt niet juist. Ik kreeg in de ge vangenkampen den indruk, dal het lot van do door O T T O M MOELLER. Uit het Deensch. 21 .Jk sta or echter op: honderd pond zuiver fioud voor ieder." zeide de kok Prosper, .schade zullen we er toch nooit bij hebben. ..Men kan nooit wcleti. misschien kunnei wc er diamanten voor koopen. ais we toe vallig eons in Kaapstad komen." ineenüe O'Kelly. ..Dat blijft dus afgesproken." zeide Brown. O'Kellv krabde zich achter de ooreu. „Kom Sieanskv, slimme vos. bodenk jij nog cons wak" ..Hij kon on6 een aandeel in dit schip geven." Hiermede stemde ieder in. ..Juist?' riep O'Kellv vergenoegd. „Sjemsky Leeft dal weer mooi bedacht; een schip blijft cJtiid ziin waarde behouden; als dus de ree- der ons op zegel cem aandeel belooft, dam ma ken wc goede zaken. Ziim allen het met mij eens?" „ALs we maar niet te veel op het spel cetten." zeide de Zweed Petterson. benauwd. „Er is niets op het snel te zetten!" rieu O'Kellv boos. „De Staten willen het eene er de reeder wil het andere, wii helpen den xeeder en daarmede uit Er is immers geen sprake van zeeroof of smokkelarij .AL die vervloekte kruisers ons nu eens te vlug af zivn?" Ze kunnen het niet tegen ons uithouden." meende i iiultii Ludgi. Petterson was nog altud niet overtuigd. „Wilt gii een goed kameraad ziin of niet?" vroeg O'Kellv boos. „Of wil ie met een Daar scheepsbeschuiten in de ioi gezel worden? Jc hebt 't maar vooj" 't kiezen. Wij overigen ziin hel allen eens. niet waar?" „Ja. ia!" „Dan zullen Sjemsky en fik hel den reeder «aan meededen. Stemt hii toe. dan is de zaak beklonken." Met deze woorden slond hii op en de an deren volgden ziin voorbeeld. officieren hadden zich onderlusschen in de hul van den kapitein verzameld. Zc waren overeengekomen het besluit der be manning ai te wachten, daar men eerder toch niet kon besluiten. Namen zii het voorstel den reeder aan. dan zouden ook zii er in toestemmen mede te gaan. Het mogelijke- gevaar hielden zij voor zeer gering en de eigenaar van het schip droeg toch de geheele verantwoording. Erik out ving Kellv en Siemskv am ziin sa lon. met een onderdrukt lachje willigde ui/ hun weiisclien in. „Dlan kan mijnheer de reed/er zich od ons allen verlaten." zeide de Ier met een buiging ..en wil een van ons de zaak verklappen, dan zullen we hem dat wel afleeren. op een ma' rider die hem nog lang heugen zaL" XXI beam te schemeren, en nog altijd zette do Chemeia koers naar het Westen. Hel was een schoon?, kalme avond, zacht klotsten de golven voor den boes. over de reeling bui gend kon men ver in het klare, groene water zien. In het Westen was de lucht gloeiend rood gekleurd, een enkolc wolk met gouden rand omzoomd dreef aan den horizon, overigens was de lucht helder Wauw. Fan enkel zeil was in het zuidwesten u zien en daarachter in den avondnevel naar het oosten en zuidoosten, zag men de beide oorlogsschepen hun lantaarn, opliiischen. Erik stond met den kapitein cn den eersten stuurman od de brug. diepé ernst zetelde or liun gelaal en zij wisselden slechts weinig woorden. Erik hield dc leuning der brug om klemd. térwiil hii onafgewend naar de beide vaartuigen zag. die even langzaam voortgle den als de Qhemcia. „Het zal nu spoedig donker zijn.' zcid kapitein Alslöv. „wc kónden vast de lan taarns hits oliën." „Ik laat alles aan u over." antwoordde Erik. De kapitein gaf den officier van de wachl cc* order; even later zweefden de lantaarns naar omhoog. „Defence vermeerdert vaart." zeide de ka pitein- „ze zullen het ons wel onmogelijk maken." Het Fransche oorlogschip kwam inder daad met groole snelheid nadePbiii passeerde hen op ongeveer cem kwarlmiil afstand en verminderde toen vaart -r ..Hoe laat komt dc maan od?" vroeg Erik met gefronst voorhoofd Eerst legen den morgen, en dian ziin we hen reeds lang uit het gezicht." „Dat moet." antwoordde Erik kort F> werd donkerder, de zee nain een dien- blauwe tint a*n die eindelijk in zwart over ging, zoodal het witte schuim oan hot jacht «haar hei legen afstak. In het westen waren du schitterende kleuren verbleekt en de iuth' was n?' ia tig dorder. Hier en daar fon kelde oen enkele 9ter. Even voor ntrdd'arnacht wilde men wen de- dan werden op de oorlogsschepen d. wachten afgelost. Dc Chemeia kon dan wel licht van koers veranderen, zonder dal de spionnearende viiaoid het dadelijk merkJe Erii'c liep zenuwachtig heen en weer en v, enscMe dat het bepaalde uur maar gesla gen had. Hel was een ©fille nacht, wol wal al le holder doch in dezen lijd van hel jaar viel er niol on verduisterende wolkgevaarten te rekenen. Alle voorbereidende maatregelen waren genomen. In de machinekamer werden groole- vuicn gestookt ooider ketels, zooclut een dik ke, zwarte rook uit den schoorsteen kron kelde en zich in den donkeren nacht ver spreidde. Hel gi-ootsle deel der bemanning iajg in zón kooien om 'krachten te verzamelen voor don zwarea nachtarbeid. Ook Erik ghig naar beneden 0111 tc ruston, doch hel was hem onmogelijk stil le blijven liegen. Telkens sprong hii od van den langen stoel waarop hii zich bad uitgestrekt, om rusteloos het vertrek od en neer te loopen. Zivn vrouw, die zelf ook zeer zenuwachtig was. trachtte hom tevergeefs tc kalmeeren Zoo verliepen vijf lange uren; ieder oogen- blik keken zii op de klok. met tergende lang zaamheid kropen de wiiaers over de plaat. Eensklaps stonden zii vlak tegenover el kaar. -midden in den salon; lang keken nm en vrouw elk aaide r in de oogen. „Lieve man," zeide zii eindelijk zacht, „min ticen lieve, oioote maai." en vast sloten zich haar armen om zijn haüs LViKlelirk was hel kwartier voor twaalf ge> worden; n»u s»cd naar dek! Het scheepsvolk stond voltallig. Zwijgend wachtten zii de orders af. De kapitein stond cd «le brug. het horloge in de hand. Erik en ziin vrouw 'begaven zich eveneens naar de bin T. „Haal de lichten neer!" Men drukte od een knop en de lichten der Qhemcia zweefden omlaag als vallende ster ren Alles werd nu duister, slechts een elec- Uisclfe g.' rikunnp wierp haar schijnsel od hel kompas. De kapitein schreeuwde iels naar beneden, achter aan de schroef (begon hel te schuimen en le bruisen, ibiirkbaar laig hot schip eenige seconden stil. Eoiitóklaps wendde het en in pijlsnelle vaart vloog hel vooruit in de nieuwa richting, dreunend ondor de forsche stjooten «Jer krachtige maolüne. „Voile sloom, voor' uil 1" - Tocrgairuger liet de spaikcn van het rad los. zoodat dit terugliep en de Ohem'eia zetl» koers maar het zuidoosten. Een oogoiïbH'k van spaauniiig volgde: aller oogcu ziaigon iu de richting van de Defence» .Ze zien niets, de ezelst" riep O'Kellv* „zin* :gii Petterson?" Niemand anlwoordjde. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1