N° 63 Eerste Blad. 14d* Jaargang. „DE E EM LAN DER". Zaterdag 11 September 1915. BUITENLAND. Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. ABONNEMENTSPKIJS: Per b maanden voor Amersfoort t 1*®®* Idem franco per post«S®* Per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) V.i Afzonderlijke nummers Wekelijks bijvoegsel „ds Hollandtcht Huisvrouw (onder redactie van Thérèse van Hoven) per 8 mnd. 50 Cts. Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie* advertenties en berïohten vóór 2 uur In te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van t—5 regelsf 0.50. Elko rogol meer0.10. Dienstaanbiedingen 25 cents b(j vooruitbetaling. Groote letters naar plaatsruimto. Voor handel en bedrijf bestaan zeor voordeelige bepalingen tot het herhaald advertooreu in dit Blad, bij abonnomont. Eene circulaire, bevattondo do voorwaarden, wordt op aanvraag toogczonden. Politiek Overzicht Czaar en grootvorst. Men kan alle zaken van verschillende kanten bekijken. Het is dus niet te verwon deren, dat er in deze dagen stemmen op gaan, die met klem van redenen betoogen, dat op het oostelijk oorlogstooneel de zaken voor de verbonden Duitsch-Oostenrijksche legers glad verkeerd gaan. Zoo heeft een echrijver in de Times eene reeks misslagen ontdekt in het beleid, dat de handelingen yan de Duitsch-Oostenrijksche legers be stuurt, en hij voorspelt, dat de gevolgen van de gebrekkige strategie van de aanvoerders dezer legers zich zullen doen voelen. Van een ruim strategisch standpunt beschouwd, zou men niet kunnen wenschen de Russi sche legers beter geplaatst te vinden dan zij nu zijn. Het is mogelijk, dat de toekomst dezen Schrijver gelijk zal geven. Hoe de loop van den oorlog verder zal zijn, is niet vooruit te teggen. Maar als men let op den toestand van het oogenblik, dan is het toch bedenke lijk zijne stelling, dat men voor de Russische legers geene betere plaats zou kunnen wen schen, dan waar zij zich nu bevinden, als juist aan te nemen. ITet tastbare bewijs van het tegendeel van deze bewering levert het optreden van den czaar als opperbevelheb ber der Russische legers, waarmee de groot vorst, die tot dusver het opperbevel in de hand had, heeft afgedaan. Grootvorst Nikolai Nikolajewitsch is niet om zijne militaire deugden naar den Kaukazus gezonden, en wanneer de czaar in zijne plaats het opper bevel heeft aanvaard, dan ligt daarin de er kenning dat het militaire beleid tot dusver in Rusland volkomen heeft gefaald. Nederla gen zonder weerga hebben de Russische le gers geleden, en als er nog iets van den veldtocht zal terecht komen, dan moet de leiding aan geheel andere handen worden Toevertrouwd. Er is echter nog eene andere zijde dan de zuiver militaire in het optreden van den czaar als opperbevelhebber en de verwijde ring uit dit ambt van den grootvorst, zijn neef. De Matin brengt dit onder de aandacht, waar zij zegt, dat de czaar, door het feite lijk opperbevel over zijne legers te aanvaar den, aan den oorlog een soort godsdienstig karakter geeft. De drie groote Russische le gergroepen, die in het noorden, in het mid den en in het zuiden opereeren, zullen voort aan bijeengehouden worden door den band, dien hun de directe voeling met „vadertje", het hoofd van het volk en van de kerk, brengt. Het volk ziet thans aan het hoofd van de Russische legers den man, die tegelijk hun politiek en hun godsdienstig hoofd is. Eene nieuwe kracht, eene groote zedelijke kracht verschijnt daarmee ten too- neele. Daarop zinspeelt de afgetreden op perbevelhebber in zijn afscheidswoord aan de troepen der zee- en landmacht, waarin hij het vertrouwen uitspreekt, dat zij, nu de czaar, wien zij den vaendeleed hebben ge zworen, hen aanvoeit, nieuwe voorbeeldeloo- ze daden zullen volbrengen, en'het geloof uitdrukt, dat God van nu af aan zijn uitver korene zijne almachtige tot de overwinning leidende hulp zal verleenen. Ook het heengaan van grootvorst Nikolai Nikola je witsch krijgt eene bijzondere betee- kenis, wanneer men let op de plaats, die hij tot dusver in het Russische leger en in den Russischen staat innam. Wij hebben daarop reeds met een enkel woord gewezen. Deze grootvorst was het hoofd van de nationalis ten en panslavisten, de ziel van de oorlogs partij. Hij is het geweest, die in de beslissen de Julidagen van het vorige jaar in Peters burg den doorslag gaf en zijn keizerlijken neef, boven wien hij lichamelijk en geestelijk ver uitsteekt, het mobilisaliebevel afdwong. Ook toen hij bleek niet de groote veldheer te zijn, waarvoor hij werd gehouden, bleef hij toch de bezielende geest en d^ drijvende kracht in het Russische leger. Met dezelfde onmeedogendheid en ijzeren wilskracht, waarmee hij ondanks alle misslagen telkens opnieuw het offensief begon, heeft hij inge grepen in het binnenlandsche bestuur van het land. Hij gaf het sein tot den veldtocht tegen de Duilschers en veegde met ijzeren bezem alle pro-Duitsche neigingen weg. Daardoor had hij, in het leger en in het volk, een grooten invloed; hij was, zoo niet populair, dan toch gevreesd. Dien invloed heeft hij tot in den laatsten tijd behouden. jWanneer de czaar nu dezen man van zijn ambt ontheft, en wanneer de grootvorst, die in vroegere, gelukkige^ dagen, toen de Rus sische legers in het land van den vijand stonden, eene bijna koninklijke macht bezat en geheel "Rusland in de hand zou hebben gehad als hij overwinnaar was gebleven, zich thans tevreden stelt met het stadhouder schap in den Kaukazus, dan getuigt dat van den machtigen indruk, dien de Russische ne derlagen in Rusland hebben gemaakt. Men heeeft niet naar een zondebok onder de mindere goden gezocht; de drang der om standigheden eischte het heengaan van den man, in wiens persoon het verkeerde beleid belichaamd was, dat Rusland gebracht heeft aan den rand van een afgrond, waarvan de diepte nog niet is te peilen. De man, die meer dan iemand er toe heeft bijgedragen, om Rusland tot den oorlog ie drijven en daardoor den wereldbrand te ontsteken, is van het tooneel verdwenen, al thans overgebracht naar eene plaats, waar hij op de groote gebeurtenissen geen invloed meer kan uitoefenen. Is daarmee nu ook het stelsel verlaten, waarvan hij de groote voorstander was, en'zal met zijn heengaan de oorlogspartij haren invloed verliezen? Daarvan moet men zich geene overdreven voorstelling vormen. De Köln. Ztg. waar schuwt, naar wij meenen terecht, er tegen, dat de verwijdering van den grootvorst uit het ambt, dat hem een schier almachtigen invloed verzekerde, een stap naar den vre de zou beteekenen. Wat van de stemming in Rusland bekend is, duidt niet aan, dat daar reeds het besef is doorgedrongen, dot het noodig is vrede te sluiten. Integendeel het werk, waarvoor de grootvorst onbe kwaam is gebleken, zal worden voortgezet door anderen, die zullen trachten het oor- logsgeluk, dat zich van Rusland heeft af gewend, weder aan de Russische wapenen te verbinden, en de czaar levert, door zelf als opperbevelhebber op te treden, aan hun ne pogingen het gezag, dat aan zijn naam verbonden is. De ooraog. B e r I ij n, 10 Sept. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten noorden van Souchez werd een voor- uitgebrachte loopgraaf genomen en met den grond gelijk gemaakt; de bemanning viel, op eenige gevangenen na, in den bajonetstrijd. In de Vogeezen werden de dicht voor onze stellingen bij Schratzmannele en Hartmanns- weilerkopf liggende loopgraven bestormd. Daarbij werden 2 officieren en 100 man ge vangen genomen en 6 machinegeweren en 1 mijnwerper buit gemaakt. Een tegenaan val bij Schratzmannele werd bloedig afge slagen. P a r ij s, 10 Sept. (Havas). Namiddag communiqué. Er was artilleriestrijd in den loop van den nacht rondom Atrecht, voor Roye en op het front van Champagne. In de Argonne waren in den sector Ha- raree gevechten met granaten en bommen en met geweervuur van loopgraaf tot loop graaf met werkzame tusschenkomst bij herhaling van de Fransche batterijen. in de Vogeezen vielen de Duitschers gis teren de Fransche stellingen aan van den Lingekopf tot den Barrenkopf, waarbij ge- bruilc gemaakt werd van stikbommen. Aan den Schratzmannele moest een loopgraaf van de eerste Fransche linie ontruimd worden ten gevolge van het werpen van brandende vloeistoffen. Een tegenaanval stelde de Franschen in staat het grootste gedeelte van het verloren terrein terug te winnen en zich staande te houden op een tiental meters an het loopgraafelement, dat niet weer bezet kon worden. Op de rest van het front werden de Fransche stellingen- iri hun geheel gehandhaafd. Op het einde van den dag van gisteren deden de Duitschers tegen de Fransche loopgraven op den top van dc-n Hartmans wei lerkopf een aanval, die hen in staat stel de daar post te vatten. Gedurende den nacht deden de Franschen een tegenaan val; zij hernamen de veilóren loopgraven en dreven den vijand terug in zijne ,:niën. Fransche vliegtuigen bombardeerden he den morgen de batterijen van het bosch Nonnenbrueck en het station Grandpré. In de Argonne kon het leger van den kroonprins, dat twee malen met volharding op den 8en en in den nacht van 8 op 9 September, met gebruikmaking van ver stikkende gassen, aanviel,' den strijd niet voortzetten, die in den morgen van den 9£n gestapkt werd. De Duitsche dépêches, die het nemen van een groot aantal gevangenen en oor- olgsmaterieel berichten, bevatten cijfers uit de verbeelding gegrepen. Zij spreken bo vendien niet van de aanzienlijke Duitsche verliezen, die door geen enkele merkbare winst worden gecompenseerd. Sedert eert ioar doek het leger varia den kroonprins telkens nieuwe aanvallen in de Argonne. Het heeft meer dan 100,000 man verloren, maar geen enkel steunpunt 'van waarde gewonnen. Het is hier minder vooruitgekomen dan de Fransche troepen in andere streken in een enkelen dag. P a r ij s, 10 Sept. (R.) Avondcommuni qué. Er was eene levendige kanonnade in Bel gië, rondom Atrecht, bij Roye en in Cham pagne. In de Argonne bombardeerde de vijand het ravijn van Fontaine aux Charmes met de zwaarste kanonnen. Hij beproefde een aanval op den weg van Harazee naar Saint- Hubert, die spoedig werd onderdrukt. Een tweede zeer hevige Duitsche aanval op den Hartmannsweilerkopf werd volkomen afgeslagen. Twee Duitsche vliegtuigen wierpen bom men op Compiègne; zij mikten in 't bijzon der op hospitalen, maar richtten geene on gelukken aan. Een vliegtuig werd neerge veld in de Fransche liniën te Santerre; de vliegeniers werden gevangen genomen. Zes Duitsche vliegtuigen trachtten te vlie-' gen over Sainte Menehoüld; eene kanonna de dwong hen tot den aftocht. B e r 1 ij n, 10 Sept. (W. B.) Bericht van het opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Legergroep Hindenburg. In gevechten ten zuidoosten van Friedrichstadt en bij Wilko- mierz maakten onze afdeelingen eenige hon derden gevangenen. Overigens is de toe stand tusschen de Oostzee en de Njemen, alsmede bij Merecz, in hoofdzaak onveran derd. Bij Skidel en aan den Zelwianka-sector is de strijd nog gaande. De hoogten bij Pieski aan den Zelwianka zijn bestormd. In den loop van den dag werden 1400 gevangenen ingeleverd en -7 -revackirvegeweren buitge maakt. Legergroep Leopold van Beieren. Deze groep is in aanval tegen de vijandelijke stellingen aan de Boven Zelwianka en ten ten oosten van Rozanka. Olszancka is geno men. Legergroep Mackensen. Onze vervolgings colonnes naderen het spoorwegstation Kos- sow aan den weg KobrynMilowidy. Aan beide zijden van den spoorweg naar Pinsk bereikten wij de linie Tulatycze—Owzicze. Zuidoostelijk oorlogstooneel. De Duitsche troepen wierpen de Russen op Bucniow aan de Sereth ten oosten van Tarnopol. Ten zuid westen van Bucniow en bij Tarnopol werden alle vijandelijke aanvallen afgeslagen. Weenen, 10 Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. De in den streek ten westen van Rowno strijdende Russische krachten zijn over de Stubiellaagte teruggeworpen. Onze van Za- losce uit, voorwaarts dringende troepen dron gen den vijand terug in de richting naar Zbaraz. Bij Tarnopol sloegen Oostenriiksche en Duitsche bataillons verscheidene Russische aanvallen terug. Onze bondgenooten jnamen het dorp Bocniow. Ten westen van de Midden Sereth zijn weer vijandelijke versterkingen in den strijd getreden. Daar wordt hevig gestredew. Ten oosten van de uitmonding van de Sereth en aan de Bessarabische grens heerscht rust. De Oostenrijksch-Hongaarsche strijdkrach ten in Litauen hebben het breede moeras gebied van de Jasiolda en de Orla geheel overschreden en hebben al strijdende veld gewonnen in de streek ten zuidoosten van Rozany. Petersburg, 10 Sept. (Tel.-agent- schap). Communiqué van den grooten gene- ralen staf. Ter linkerzijde van de Dwina en zuidoos telijk van Riga avanceeren onze troepen al strijdende in de streek tusschen Mesoe en het spoorwegvak Gross Seehut—Neuhut. Ten westen van Jacobstadt duren de gevech ten voort met dezelfde intensiteit. In de rich ting van Dwinsk waren gevechten tusschen wachtposten ten noorden van Abel. Op den weg, uitgaande van Wilkomir, on dernam de vijand met belangrijke krachten sedert den morgen van 9 September een krachtig offensief in de streek van Kourlcl aan beide zijden «van den weg. Ons detache ment auto-mitrai!leuses droeg krachtig bij om den vijand terug te slaan. De strijd duurt voort. Tusschen de Sventa en de Wiüa onder nam de vijandelijke infanterie een plaatselijk offensief tegen onze troepen in de streek van Shiiwinta. Op de andere wegen naar Pilna is de toestand onveranderd. Ten oosten van Grodno ondernam de vij and in den morgen van den Ï9en, getseund door eene krachtige artilerie eene reeks aan vallen tegen onze stellingen in de algemeene richting naar Skidel en den benedenloop van den Zelwianka. De aanvallen werden door ons vuur teruggeslagen. Een Duitsche aan val omstreeks vier uur in den namiddag langs den weg naar Skidel werd vergezeld door een krachtig artillerievuur maar gestuit door het vuur van onze batterijen. Sedert 7 uur in den avond versterkten de Duitschers merkbaar hun vuur en hernamen het offensief. Zij trachtten ons front door te breken, maar de ze poging werd eveneens teruggewezen door het geconcentreerde vuur van de artillerie en de machinegeweren. Ook werd afgewezen een aanval van de Duitschers bij het dorp Liady ten zuiden van de bruggen over de Njemen. Op de rest van het front tot aan de Pripjet kwamen herhaalde aanvallen voor in de streek van Roujany. Het offensief werd voortgezet langs den linkeroever van de Pina. De aanvallen bij Roujany werden te ruggeslagen door ons vuur op korten afstand en later door bajonetaanvallen. De Duit schers verjoegen uit Roujany eene groote menigte inwoners; zich door deze menigte dekkende, kwamen zij vrij dicht bij onze stel lingen. In de richting van Kremenetz bombardeer de de vijand onze troepen met stikbommen. Hij begon gevechten in de streek van de Boven Gorynia. Aan de Sereth hebben onze troepen den 9en, na eene reeks aanvallen v*an den vij and te hebben afgeslagen, -tegenaanvallen verricht in den sector boven Trembowla en in de streek van Tsjortkow. De Oostenrij kers werden tot een overhaasten terugtocht gedwongen. Wij hebben volgens eene voorloopige be rekening 5000 gevangenen gemaakt met 16 ofiicieren. Over het algemeen is de toestand rustig Weenen, 10 Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Gisteren namiddag en avond vielen de Italianen het brughoofd van Tolmeïn meer malen hevig aan; zij werden echter telkens onder zware verliezen aan onze versperrin gen teruggeslagen. In den Doberdo-sector wezen onze troe pen de gebruikelijke pogingen om dichtter- bij te komen van den vijand, zooals altijd, af. De algemeene toestand is onveranderd. Gisteren is bij eene verkenning onze tor pedoboot no. 51 door een vijandelijke duik boot getorpedeerd en aan den boeg bescha digd. Onze torpedoboot is in hare haven binnengeloopen. Rome, 10 Sept. (R.) Officieel com muniqué. Er was werk aan het geheele front als ge volg van ons offensief. De vijand beproefde nachtelijke verrassende aanvallen, die allen in ons voordeel uitliepen. Eene belangrijke vijandelijke poging-tegen onze bezetting van den Kastreintop en het Seebachdal werd terugeslagen, ofschoon zij gesteund werd door een intens artillerie- bombardement. Op de Carso gaf de vijand wapenen, mu nitie en oorlogsmaterieel prijs. Ook op de Monte San Micheele werden honderden ge weren, materieel en uitrustingstukken buit gemaakt. Vijandelijke vliegtuigen zetten hunre raids voort, zonder schade aan te richten. Konstantinopel, 10 Sept. (W. B.) Communiqué van het hoofdkwartier. Op het front aan de Dardanellen viel in de sectoren van Anaforta en Arlbumu niets van beteekenis voor. Onze artillerie trof het dek van een vijandelijke torpedoboot, die onzen linkervleugel beschoot en zich daarop onmid dellijk verwijderde. Onze troepen op dezen vleugel bezetten een loopgraaf, die dicht na dert tot de vijandelijke linie, en waarvan de bouw den 9en September voltooid was. Onze kustbatterijen joegen twee vijande lijke torpedojagers op de vlucht, die den in gang van de zeeëngtë naderden. Op onzen linkervleugel beschcften dezelfde batterijen met succes«de stellingen van de vijandelijke infanterie bij Sedd-ul-Bahr. Eën vijandelijke groep bij de landingsplaats van Mortoliman werd uiteengedreven. Konstantinopel, 10 Sept. (W.B.) Gevangenen, dié" wij laatstelijk in den strij*d aan de Dardanellen hebben gemaakt, be richten, dat de Nieuw-Zeelandsche en Australische troepen reeds de helft van hunne nieuwe manschappen hebben verlo ren, ofschoon ieder bataillon met 1500 man versterkt was en dus geheel nieuw gevormd was. De Indische brigade leed bij Sedd ul Bahr zulke groote verliezen, dat hare over blijfselen thans bij d% uitrustings-colonnes gebruikt worden. Deze gevangenen berichten ook, dat de Franschen zulke verschrikkelijke verliezen hebben geleden, dat ieder van de tegen-» woordige Fransche bataillons is samenge-» steld uit de overblijfselen van drie of vier vernietigde bataillons. Fransche gevange nen zeggen, dat de Fransche troepen er ver ontwaardigd over zijn, dat de Engelschen de offers, die de Franschen brengen, ver zwijgen. Nieuw-Zeelanders en Australiërs vertellen, dat men in brieven uit hun land zich er over verbaast, dat in de verlieslijs- ten van de Dardanellen geene Nieuw-Zee landers of Australiërs worden gevonden Konstantinopel, 10 Sept. (W. B.) Communiqué van het hoofdkwartier. Op het Irak-front hadden tusschen den 2en en 7en September ten Noorden van Kor- na vier gevechten plaats tusschen onze vrij- willigers-troepen en den vijand. Onze troe pen overvielen hem eenmaal des nachts. Bij deze gevechten zijn vier vijandelijke of ficieren, onder wie een bataljons-comman dant, en honderd soldaten gedood en vijftig gewond. Er zijn honderd paarden gedood. Onze verliezen bedragen vier dooden en ne gen gewonden. Een van onze afdeelingen drong door tot in de nabijheid van een vij andelijke motorboot en dwong haar tot vluch ten. Den Ssten September verrasten onze troe pen bij Kalaat-ul-Nedjus een vijandelijk tent- kamp; zij dreven den vijand op de vlucht. Zij verbrandden alle tenten en maakten mate riaal voor een veldtelefoon buit. Londen, 10 Sept. (R.) Bericht van het persbureau. Sedert het officieele rapport van de door den luchtraid van Dinsdagnacht veroor zaakte verliezen werd bekend gemaakt, zijn de lijken van drie personen, die als vermist waren opgegeven, gevonden, terwijl vier der onder de zwaar gewonden vermelde per sonen zijn overleden. Het totale getal over ledenen is dus 17, namelijk 5 mannen, 6 vrouwen en 6 kinderen. B 1 ij n, 10 Sept. (W. B.) In den nacht van 9 op 10 September wierp een van onze marineluchtschepen op het Russische vloot* steunpunt Baltisch Port en op de spoorweg- werken aldaar een aantal bommen met goe de uilwerking. Het luchtschip werd door den tegenstander verscheiden malen zonder vrucht beschoten; het keerde onbeschadigd terug. Londen, 10 Sept. (R.) Het Engelsche stoomschip Mora is in den grond geboord. De bemanning is gered. N e w-Y o r k, 10 Sept. (R.) Gustav Stahl is wegens meineed veroordeeld tot achttien maanden gevangenisstraf. B e r 1 ij n, 1 0 S e p t. (W. B.) De volgende aanteekeningen zijn als bijlage van een kort schrijven in den vorm van eene nota aan den hier gevestigden Amerikaanschén ambassa deur ter hand gesteld. Den 19en van de vorige maand had een Duitsche duikboot zestig zeemijlen ten zui den van Kinsale het Engelsche stoomschip Dunsley aangehouden. Zij stond op het punt dezen prijs, nadat de bemanning het schip had verlaten, door geschutvuur in den grond te beren. Op dit oogenblik zag de comman dant een groot stoomschip in rechte richting op zich toekomen. Dit stoomschip, dat, zoo als later bleek, met de Arabic identiek was, werd als een vijandelijk schip herkend, om dat het geene vlag en geen kenteekenen van onzijdigheid voerde. Bij het naderen veran derde het zijn oorspronkelijken koers, maap wendde later weer direct op de U-boot toe. Hieruit kreeg de commandant de overtui ging, dat het stoomschip het voornemen had hem aan te vallen. Om dezen aanval te voorkomen liet hij dei> onderzeeër duiken en schoot een torpedo opj het stoomschip af. Na het schot overtuigde hij zich, dat de zich aan boord bevindende personen zich in vijftien booten redden. Vol gens zijne instruction mocht de commandant de Arabic zonder waarschuwing en zoncier redding van menschenlevens slechts dan aanvallen, wanneer net schip o: eene pogingr deed om te vluchten of weerstand bood. Uit de begeleidende omstandigheden moest hij echter de conclusie trekken, dat de Arabic- een gewelddadigen aanval op de duikboot* in den zin had. Deze conclusie lag des te meer voor de hand, omdat hij den 14en van de vorige maand, dus weinige dagen te vo ren, in de Iersche zee, door een groot, aan de Britsche Royal Mail Steampacket Com pany behoorand passagieisstoomschip, dat hij noch aangevallen noch aangehouden had, reeds uit vrij grooten afstand beschoten was,' Dat door de handelwijze van den comman dant menschenlevens zijn verloren gegaan, betreurt de Duitsche regeeiing ten zeerste. 'In het bijzonder spreekt zii dit leedwezen

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1