i. E. VAN N!E
Eiestrische Ornamenten
Maison HSrtel
WOMCIDS vt« HET AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
zoekt kosthuis
Mercuriusiliploma Fransch.
Amersfoort.
Goedkoop Wonen.
BETREKKIHOGIDS VAN «ET «SFHTSCH DAGBLAD
II® weekabonné's op dis feSad,
4Ü0
die in h©4 fcezst zijn @©si®5* verzekeringspolis, zijn volgens do bepaSSngen in die polis verl
mek?, tegen ongelukken verzekerd tot een bedrag van
300
m
Ingezonden Stukken.
ADVERTENTIEN.
F. G. H. HINLOPEN,
Mevrouw ALBERTA VAN LOON,
I
llir. Mr. D. W. van Wrings lie Kempenaar
De Nederiandsche Heide-maatschappij
PLOEGERS en
LEERLING PLOEGERS
DIENSTBODE,
ongemeubileerde Kamers,
In 1913 slaagden 5 van mijn 6 candidates
In 1014 slaagden al mijn candidalen.
In iuni j.l. slaagde miin EEHIGE candidaalfalhier]
B. HYLKËMA, leeraar Ml
UtrechtsQheweg 217, |b/h Berghotel).
K@rk-Ooneerf
AMERSFOORTSOH
WISSEL-en EFFECTEHKAHT9DR
ONTVANGEN
Ulrechtschestraat 18
AMERSFOORT
C. E. WOLFF te Maarssen.
Eigenaar van een stnk grond op een der mooiste punten van den
Amersfoortschen Berg, zoekt iemand die genegen is in 1916 voor
gezamenlijke rekening een DUBBEL WOONHUIS te laten bouwen. ->
Br. No. 954, Bureau Amersfoortsch Dagblad.
J„ TH. VAN MES. 30 Hof 30.
HERFST- EN WINTERSEIZOEN.
FÖRTMAHH REHENKAMP,
lAGAZilNEN i. TiPUTEH EN BEOOEN
j Rehupgerij en Stotteerderij.
Wntrassenfabrlek.
I Divan kleed en, f 7.50 en hooger.
Electrische Fabriek
Spuitwater en
Gazeuse Dranken.
F.W.van der Wilde
ZEE- EN R1VIERVISCHHANDEL
G. WHITE, Amersfoort, Langestraat 14.
Maison G. Bunte
AMERSFOORT, Langestraat 14.
dagelijks voorbanden
ZEEDWSCBE OESTERS
Zonder prijsverhooging geopend
aan hnis bezorgd.
chaque jour
HÜ1TRES DE ZéLANDE
Livraison a domicile et ouvrir
sans enchérissement.
@-11 Sept. 1915.
Deze wekelüksche opgaaf, samengesteld uit de adverteotiën in den
loop eener week in dit blad geplaatst, geschiedt kosteloos.
6--11 Sept. 1915.
Deze wekelijkscho opgaaf, samengesteld uit de advertentiën iu den
loop eener week in dit blad geplaatst, geschiedt kosteloos.
2G00 GÜLDEN bij Tévens;
GULDEN bij
overlijden
GULDEN bij ver- 'flS.fb GULDEN bij ver-
Ccs'^saf üos van één oog ijes van eon duim w v
GULDEN bij verlies
van één hand of voet
GALDEN fcy Vérlies "fjta
eiken andoren vinchi-
GULDEK bij verlies
UKge ongeschiktheid "*W overlijden **5 van één iiar.ci or voec v nes van een oog "wv 1103 van een duim vaQ oen wijsvinger eiken andoren vinger.
Uitkeering dezer bedragen is gewaarborgd door THE OCEAN ACCIDENT GUARENTEE CORPORATION Ltd., Directeur voor Noderland Edward Hkijüak, Rokin 151, Amsterdam.
gmCalc Ridie. Dagelijks 's nam. éh 's av. Calé-
goncert.
Aug.-Sept. Kegèlconcours Soc. Vereeniging.
sv' 11 v Congres Vereen v. Gom. belangen.
<13 Sept. Tuinconcert Amicitia.
14 Sept. Concert Birkhoven.
l3 14.15 Sopt Landhiiisbnudkundig Congres
16 Sept. St. Joriskerk. Kerkconcert mevr.
Jïoordewier, me\T. de Haan, Ant. Verhey.
Openbare Leeszaal (Beukenlaan) 10—Ï2L
8-j°. Zondag en Maandag 2£—10 uur.
Burgerlijke Stand.
van 13 September 1915.
GEBOREN: Elisabeth, d. v. Cornelis Jor-
na en Catharina Gerarda Janmaat. Jeannette
Marie Christina, d. v. David van Voorst
Evekink en Jeannette Marie Willet. Cornelie
d. v. Andries van Bijnen en Leentje La
blans.
OVERLEDEN: Alberta van Loon, 79 j.,
.weduwe van Willem Lindenhovius. Antonius
Hendrikus Veldt, 69 jaar, oi)geh. Elbertje
van de Geest, 2 mnd.
Teiefonisch Weerbericht.
Naai waarneming in den morgen van
13 September 1015.
Medsgedeeld door het Kon Ned. Met-
Instituut te de BUL
Hoogste stand 766.0 tc München en Dres
den.
Laagste stand 752.1 te Haparanda.
.Verwachting tot den avond van Dinsdag
14 September:
Zwakke tot matige Z. tot Z.-W. wind, toe
nemende bewolking, waarschijnlijk nog droog
weer; o\erdag iets koeler.
Fietslantaarn aansteken 6. 56.
Eet opnemen van ingezonden stukken beteekent
geenszins dat de Redactie met den inhoud
instemt
■De copie wordt aan den inzender niet
teruggegeven.
Geachte Redactie,
De heer Bouwensch wenscht „zeer onvolmaak
te jonge menschen (ook volwassenen) tot hun
plicht te brengen en tot goede, energieke bur
gers te maken van een geordenden Staat".
Ik ga in dezen geheel met den heer Bouwensch
accoord. Het is alleen jammer, dat de heer Bou
wensch niet schijnt te weten, hoe het in een ge-
ordenden Staat toegaat. Hij wete dan, dat art.
144 onzer Grondwet inhoudt:
„Aan den Raacr wordt de regeling en het be
stuur van de huishouding der gemeente overge
laten.
Hij maakt de verordeningen, die hij in het be
lang der gemeente r.oodig oordeelt".
De heer Bouwensch moge hieiuit leeren, dat
de Raad van Amersfoort, en de Raad alleen,
voorschriften maakt, die B. en W., daarin bijge
staan door ambtenaren, hebben uit te voeren. Nu
heeft de Raad voorgeschreven, dat de overgang
naar een Hoogere Klasse zonder herexamens of
taken zal plaats hebben .Wil de heer Bouwensch
nu verdedigen, dat de ambtenaai (de Directeur
der H. B. S.) als onderdeel van het uitvoe
rend gezag in de gemeente, eenvoudig de voor
schriften van "het wetgevend gezag in de ge
meente negeert?
Een vreemd standpunt voor iemand die goede
burgers verlangt in een geordenden Staat. Het is
te hopen, voor den heer Bouwensch, dat hij in de
praktijk beter zal verstaan, wat een goed burger
in een geordenden Staat past, don in theorie. Ik
geef hem den welgemeenden raad, om als amb
tenaar bij het leger niet te handelen, zooals de
Directeur del H. B. S. handelde als ambtenaar
bij het Middelbaar Onderwijs.
Als de Raad er lergelegener tijd eens aan toe
mocht zijn, veranderingen in zijne voorschriften
te overwegen, dan kunnen misschien de beschou
wingen van den heer Bouwensch te pas komen:
nu zijn ze een anachronisme.
De verzekering „voor zoover dat met zijne be
perkte paedagogische inzichten mogelijk is", ge
tuigt van bewonderingswaardige, maar volkomen
gemotiveerde zelfkennis.
Met dank voor de plaatsing,
JOH. D. HOLMER.
Wij sluiten thans de discussies of verdere be
sprekingen over deze kwestie. Red. A. D.
Geachte Heer Redacteur,
In dit Dagblad van den 7en dezer brengt gij
onder de ofdeeling „Stadsnieuws" een „Oude
Klacht" ter sprake. Het is die van neringdoen
den in Amersfoort, dat hun medeburgers, en
daaronder zelfs vooraanstaanden en vertegen
woordigers van hun belangen, hun de zoo noodi-
ge clandizie onthouden en hun inkoopen als on
derszins elders gaan doen. Voorel nu meent ge
die klacht te moeten ondersteunen ,nu na tijde
lijke verbetering, het kwaad weer gaandeweg
grootcr afmetingen aanneemt.
Oncergctcekende is geen neringdoende en
geen Amersfoorter van herkomst, maar daarom
juist geloof ik, dat het zijn nut kan hebben als
belonglooze zijn volle instemming te beluigen
met uw wel kort, maar behartigenswaardig plei
dooi voor onze zakendrijvende mede-inwoners.
Ik hoop, dat ook andere, invloedrijker personen
hier in de stad door woord en daad vooral, zul
len lctcn blijken, dnt zij U bijvallen ofUt heb
ben begrepen.
Te echt komt hier nog boven de gewone over
wegingen dot dcor zijn herhaalde toepassing
vervelend geworden, maar niettemin toch zoo
pijnlijke woord te s:ade de tijdsomstan-
d i g h e d e n. Den kleinen luiden Ung lang reeds
en hangt nog het zwaard van Damocles boven
het hoofd, dreigend met ondergung.
Verder is van velen de koopkracht niet grooter
ge orden. Het is waar, dat op het oogenblik in
deze stad veel schade is en wordt vergoed door
de aanwezigheid der duizenden Belgen als onder
huurders en inwonenden en als dlrukke bezoekers
van winkels, cafe's en bierhuizen. Doch die aan
loop houdt eens op, en het is de vraag, hoe de
zoken staan zullen, wanneer de vrede nieuwe
verhoudingen in het leven zal geroepen hebben.
Daarom met eigen volk moeten de menschen der
provincie-steden gewoon raken elkander weder
zijds boven water te houden.
De reden der neiging, die vrijwel in alle klei
nere plaatsen heerscht, welke dicht bij een groo-
te stad liggen, is zooals gij aangeeft dik
wijls het verlangen naar een ruime keuze, zooals
alleen de coulante groote zaken in staat zijn aan
te bieden. Zeker, maar een andere voorname oor
zaak is, naar de menschen zeggen „g 6 e d k o o-
perterechtkunne n". Uit eigen belang dus.
„Ieder zoo heet het is zich zelf het naast
en zoekt zijn voordeel". Met uw verlof, mijnheer,
mevrouw, mejuffrouw Hebt U wel eens overwo
gen, hoe gedachteloos deze uw zelfzucht is Hoe
uwe „welberekendheid" rekenkundig faalt
Ja maar, antwoordt ge, en ge toont ons met
van glorie stralend gelaat, uwe medegebrachte
nota's kijk eens, hierop win ik uit 2.50, daar
op I.daar 2 dit 0.50 enz.
Met uw verlof, mijn waarde, welke extra-kos
ten hebt gij gemaakt
lo. De treinkosten. En toen er eenmaal tot den
tocht besloten was, toen moest man- of vrouw
lief en dochter ook maar mee alleen rondslen
teren in zoo'n drukke stad is niet prettig en
je wilt ook wel aan iemand om raad vragen. Z90
stapt men naar de Bijenkorf, niet zonder nog
even hier of daar te zijn binnengestapt voor een
snuistedjtje. Hier is uit Oost en West en Noord
en Zuid, uit het gansch heelal, van alles te vin
den. Gij ziet, gij bewondert, gij wordt bekoord,
verlokt gij koopt iets waaraan gij absoluut geen
behoefte hebt, „omdat het zóó goedkoop
i s". En ge weet„Wie koopt wat hij niet noodig
heeft, loopt gevaar eens te moeten verkoopen
wat hij noodig heeft".
Wat is het hier gezellig, zegt mejuffr. de doch
ter. Kijk Ma, hier kun je ook taartjes krijgen En
lunchen of koffiedrinken, ook heel „goedkoop".
Eten en drinken in openbare gelegenheden is
a 11 ij d extra goed(?) en goedkoop(?)
Maar we zijn er nog niet Al drentelende vlie
gen we voor we het weten in de armen van „De
Bioscoop" hier of daar. Dat kunnen we nog net
waarnemen, voor de trein terug gaat.
Thuisgekomen laat ge aan buren en burinnen
de gekwiteerde nota zien, maar ge hebt vergeten
al die bijkomende uitgaven op de achterzijde aan
te teekenen.
Wie haalt zulke bokkesprongen uit, wanneer
hij in eigen stad gedurende een middagje dezelf
de zaken heeft ingeslagen
In sommige gevallen slaat de domheid over in
ondeugendheid, wanneer, omdat men ver
plicht is daarginds boter bij de visch te leveren,
eigen stad zijn leveranciers de christelijke
deugd van geduld laat beoefenen.
Doch daar is nog iets doms of onbedachtzaams
in dat zelfzuchtig voorbijgaan van stadgenooten
Stel u voor, dat zulk een handelwijze algemeen
werd, dan krimpt de eene winkelzaak na de an
dere in, totdat de namen der houders, uitge
droogd en op, niet meer voorkomen op de ko
hieren der gemeentebelasting. De gemeente be
zit echter eenmaal haar openbare gebouwen, haar
scholen, haar wegen, die gij dient te onderhou
den, heeft haar straatverlichting en politie, heeft
haar schuldenlast met verplichte reMebetaling
deze kosten moeten gedekt door de belasting, die
derhalve slechts op een zekere kleinste grens
kunnen verminderd worden. Wat de te gronde
geganen vroeger betaalden, moet dan worden
omgeslagen over de wel-betaalkrachtigen, d.w.z.
de percentage der belasting op het inkomen
stijgt voor die laatstcn en al wat vroeger met zoo
genaamd goedkoop koopen is uitgewonnen, moet
drie en viervoudig eon belasting worden voldaan.
Een toestand treedt in soortgelijk aan dien, waar
onder de steden en grietenijen in Friesland, J0
a 40 jaar geleden, gebukt gingen ,waar hoofdelij
ke omslagen waren van 8 pet. en 9 tot 12 pet.
toe.
En die toestand gaat semper crescendo. Want
elke verminderde of opgeheven burgerzaak sleept
in zijn val een grooter of kleiner getal arbeiders
mee en het vergroot het aantal armlastigen. En
zij, die geen ambt, beroep of betrekking hebben,
die zich dus overal kunnen vestigen waar ze
maar willen, er stichtelijk voor bedankende de
hooge lasten te torsen, zoeken de een na den an
der hun toevlucht naar de weelde-streken, waar
de groote persoonlijke vermogens de percentage
der belasting gering maakt. Doch ook zij verge
ten, dat verhuizen bedstroo kost, zoodat ook hun
winst uit goedkoope koopjes aardig verslonden
wordt.
Derhalve is deze welberekendheid, waarop men
prat gaat, toegepast in andere dan hoog noodige
gevallen, welbezien meestal geen verstandige re
kenkunst. En verstandig moeten we blijven, ook
als we eigenbelang zoeken. We willen zoo graag
„mensch" heeten. Het woord raensch nu komt
van een grondwoord „m e n"r wat in oude talen
„verstand, nadenken" beteekent. Mensch is
dus zooveel als d e verstandige onder de levende
wezens bij uitnemendheid.
En daar is niets zóó verstandig en zóó in
ons belang, als te leven met gemeen
schapsgevoel!
Uw dr.,
Tlf.
Amersfoort, 10 Sept. 1915.
Heden overleed te Beek bij Nijmegen,
in den ouderdom van 70 jaar onze lieve
Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
Heden overleed onze geliefde Moeder j
en Behuwdmoeder
wedinvo van den Heer W. LINDENHO-
VIÜS, in den ouderdom van bijna 80
jaren.
Uit aller naam
A. W. L. LINDENHOVIUS.
Amersfoort, 10 Sent. 1915.
Heden overleed, tot mijne groote
droefheid, mijn geliefde Zwager,
Oud-kantonrvchter te Zutphen, Ridder
in de Orde van den Ned. Leeuw, in
den ouderdom van 68 jaar.
A. DE BRUYN—Heitz.
Amersfoort, 11 Sept. 1915.
te ARNHEM, vraagt eenige
voor het verrichten van ploegwerkzaamheden
met paarden en ossen.
Aanmelding onder opgave van leeftijd, vroe-
geren werkkring on verlangd salaris, bij de
Directio van boveagenoemde Maatschappij te
Arnhem.
Er biedt zich aan met 1 October of No
vember, oen
goed kuunende koken. Br. no. 963, bureau
Amersf. Dagblad.
Meubelmaker, G.G., net persoon,
bij G.G. lieden. Brieven met prijsopgave onder
no. 966, bureau Amersf. Dagblad.
Een of twee
te hnnr gevraagd. Br. fr. onder no. 9(
bureau Amersf. Dagblad.
te geven door de Dames
A. NOORDEWIER—Reddingius, Sopraan,
P. DE HAAN—Manifarges. Alt en den
Beer ANTON B. H. VERHEIJ, Organist-
Donderdag 16 September, 8 uur
e- ENTREE f 1.05
Kaartverkoop In VAlLKHOFF's
Hof-Boekhandel- Amersfoort.
3
(Mr. S. G. VAN WELDEREN baron
RENGEKS).
Kortegracht 11. Tel. 176.
Telegramadres „Wisselkantoor*.
Assurantiën. Incasseering van Wissels
Credieten. en Quitantiën.
Coupons. Vreemd geld.
Depositors. Wissels op Binnen- en
Effecten. Buitenland.
Verhuurt loketton in zijn daarvoor spe-
ciaal gebouwde kluis (Safe Deposit) vol
gens tarief, op aanvrage verkrijgbaar te
zijuen kantore.
Zendt uwe Dagbladen na le
zing portvrij aan
De Bibliotheek voor de
geïnterneerden,
Kamp van Zeist.
Weduwe van den Heer H. M. A,
KANTER.
Uit aller naam t
C. M. DE KANTER
Majoor-Intendant.
Amersfoort 13 September 1915.
Bezoeken van rouwbeklag kunnen niet
worden ontvangen.
Eenige en algemeene kennisgeving.
DE yl j i
Een rnlnie Lenze
Vertegenwoordiger ran
- ELECTR. BROOD-, KOEK- EN BESCHUETBAKKERM. -
Naar de nieuwste eischen ingericht. -- Prima grondstoffen
bericht U, WOENSDAG a.s. de OPENING van haar
Wij noodigen U beleefd tot een bezoek uit.
fc oiaiSëtó- r-v-v
1 Langestraat68, overdoKrommestraat I
Bijzondere aanbieding: DIVANS,
gegarandeerd goed werk,
f 14182325.
van
Bierbottelarij. Stoovestraat 12.
Telepboon no. 29.
(Tel. Inïerc. 377.)
(Tel. Inlerc. 377.)
Vanaf lieden:
vanaf drie gulden per honderd
of 36 cent per dozijn.
Aanbevelend
Depuls aiijonrd'hni
depals 6 frs. la centaine
on 36 cent la donzaine.
OMSCHRIJVING:TE BEVRAGEN BIJ
Wordt gevraagd.
Keukenmeid met I Nov. Mevr. Mr. v. d. Bergh, Koning^
Wilhekninastraat 5.
Metanldraaiors, afatellers van revolverdraaiban
ken, bankwerkers, monteurs, instrumentmakers
a. d. Wolseley fabrieken, Londen en Birmingham ..Br. aan Tasche Sc Co., Nijmegen.
Plaatsing op kantoor voor leerling Handelsschool Br. No. 959, Bureau Amersf. Da-bla%
Meisje voor hulp in den winkelBr. lett. B, Elzenaars Boekh., Langs
straat 90.
Agentesse voor verpakte theeBr. fr. lett. T. W. H. Nijgh v. D£
mar's Alg. Adv. Bureau, Rotterdatt
Biedt zich aan.
Dienstbode in niet te groot gezinBr. No. 958, Bureau Amersf.
Hulp in de huishouding of winkel Br. lett. V. B. Firma I. Wedding}
Harderwijk.
OMSCHRIJVING
TE BEVRAGEN BIJ
Te huur gevraagde kamers
Studeervertrek v. avonduren d. onderofficier.....
Gem. zitkamer en twee slaapkamers m. gebr. v,
keuken d. Holl. dame..
Gem. appartement of bovenhuis
Gem. zit- en slaapkamer m. gebr. v» keuken*
Prijs ODgöYi f 1t«U
Br. No. 957, Bureau Amersf. Dagblad
Br. No. 960, Bureau Amersf. Dagblad.
Br. No. 238, Veenendaal's Adv,#
Bureau Amersfoort.
Br, No, 861, Bureau Amersf. DashUd
