Nasr het laad van belofte! Maandag 20 September 1915. EEMLANDER". BUITENLAND. FEUILLETON. N° 70 ABONNEMENTSPRIJS: *er 8 maanden roor Amersfoort f 1»00* Idem franco por post Per week (met gratis verzekering togen ongelukken) - O.lft. Afzonderlijke nummers 0.05. Wekelijks bijvoegsel nd& Hollandsche Huisvrouw" (onder redactie ▼an Thérèse van Hoven) per 8 mud. 50 ets. Advertentiën gelieve men liefst vóór 11 uur, familie- advertenties en berichten vóór 2 uur in te zenden. Bureau: UTRECHTSCH ESTRAAT 1. Intercomm. Telefoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels.. f 0.50. Elke regel meer0.10, Dienstaanbiedingen 25 cents bij vooruitbetaling, Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeoiige bepalingon tot het herhaald advertoeron in dit Blad, bij abonnouiont. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. 14de <Jaar$anc& Hoofdredacteur: Mr. D.J. VAN SCHAARDENBURG. De oorlog. B e r 1 ij n, 1 8 S e p t. (W. B.) Bericht van bet opperste legerbestuur uit het groote hoofdkwartier van heden voormiddag. Ten Z.O. van Bray, aan de Somme, 7 K.M. len westen van Albert, is in en achter de vijandelijke stelling eene uitgebreide opbla- eing gelukt. In het daarop volgende gevecht, dat een gunstig verloop voor ons had, leden de Franschen aanzienlijke en bloedige ver liezen. Er werden eenige mannen gevangen genomen. Dicht bij de westelijke Argonne zijn. vijan delijke afdeelingenr die zich. daar ver schanst hadden, door artillerievuur onder zware verliezen uiteengedreven. Het leven dige artillerievuur duurt op een groot ge deelte van het front voort. P a r ij s, 18 Sept. (R.) Avond-commu niqué. Het artillerie-duel werd voortgezet in Ar- tois, waar de Franschen den vijand effectief beschieten met machinegeweren en loop- graafmotieren. In het district Roye wordt gestreden met bommen en geweren. De Franschen maakten een kleinen Duitschen post ten noorden van Berry au Bac gevan gen. Zij schoten een ballon captif neer ten noordoosten van Saint-Mihiel. Op het front van Saint-Mihiel vernielden de Fransche artillerie een groote brug, drie voetbruggen en brugschuiten. P a r ij s19 Sept. (Havas). Namiddag communiqué. In Artois, in de sectoren van Neuville en Roclincourt, werd gedurende een deel van den nacht met handgranaten, geweervuur en artillerie-snelvuur gestreden. Ten Zuiden van Atrecht, in de streek van Vailly en Bretencourt, had een vrij levendig artilleriegevecht plaats, terwijl tusschen de loopgraafbezettingen geweervuur werd ge wisseld. In de streek van Faye, ten Zuid-Westen van Péronne, ondernamen de Duitschers, na een zeer zware mijn te hebben doen sprin gen, een aanval, die door ons infanterie- en artillerie-vuur werd afgeslagen. Wij maakten tevens eenige gevangenen. In de streek van Roye was de nacht on rustig, ofschoon er geene infanteriè-gevech- ten plaats vonden. Onze batterijen namen Duitsche machinegeweren en kantonnemen- ten achter het front onder vuur. Tusschen de Oise en de Aisne, ten Noor den van Fontenoy, werd de strijd voortge zet met loopgraaf-werptuigen, geweervuur en nu en dan kanonschoten. In de streek van Berry-au-Bac en in Cham pagne, ten Noorden van het kamp van Cha lons, blijft de artillerie aan weerszijden krachtig optreden. Gisterenavond werden ten Oosten van Saint Mihiel eenige Duitsche batterijen tot afweer van vliegtuigen buiten gevecht ge steld. In de Vogeezen was in hef Bois Voihi een strijd met handgranaten en in het dal van Sondernach eene kanonnade. Avond-communiqué. Onze zware artillerie werkte samen met de Britsche vloot bij het bombardeeren van de Duitsche versterkingen aan de Belgische kust. Het vuur van den vijand in Artois ver minderde in hevigheid, terwijl onze artillerie het bombardement van de vijandelijke wer ken en batterijen voortzette. Wij behielden ons brughoofd te Sapigneulaan het Aisne- Marnekanaal tegen drie Duitsche aanvallen. Ons op de vernietiging van de vijandelijke versterkingen doelend vuur was op de Maashoogten, in Lotharingen en in de Vo- geezen bijzonder effectief. Londen, 19 Sept. (R.) Maarschalk French rapporteert: Aan ons front vond geen wijziging van den toestand plaats. Sinds het communiqué van 15 September werden er vrij hevige mijnengevechten geleverd. Onze artillerie en die van den vijand was in actie ten Oosten van Yperen. B e r 1 ij n, 19 Sept. (W. B.) Voorloopig bericht uit het groote hoofdkwartier. De breed opgezette aanval van het leger van Eichhorn tegen Wilna heeft tot een volledig succes geleid. Door de zonder op houden vorderende insluitingsbeweging en den gelijktijdigen scherpen aanval van de legers Scholz en Gallwitz tegen het vijande lijke front is de tegenstander sedert giste ren tot een overhaasten terugtocht op het geheele front gedwongen. Het geducht ver sterkte Wilna viel in onze handen. De te genstander wordt vervolgd. We enen, 18 Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. Het offensief der Russen in Oost-Galicië is aan de Strypa ineen gevallen. De vijand ontruimde gisteren het gevechtsveld van de laatste dagen en week terug aan de Sereth. Uit het achtergelaten oorlogsmaterieel en andere kenmerken bleek, dat de terugtocht der Russen in groote haast geschiedde. De verliezen, die de vijand leed voor onze stel lingen, bleken zeer aanzienlijk te zijn. Aan de Ikwa is de toestand onveranderd. In het vestinggebied van Wolhynië duren de gevechten met numeriek sterkere Russi sche strijdkrachten voort. Wij sloegen tal rijke aanvallen af. Heden nemen wij aeelen von ons front aldaar terug in meer naar het westen gelegen, vooraf gereed gemaakte stellingen. De keizerlijk-koninklijke strijdkrachten in Littauen forceerden in vereeniging met de verbondenen den overgang naar den noor delijken oever van de Szczara. Weenen, 19 Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden middag. In Oost-Galicië is de dag gisteren rustig verloopen. Tegenover onze linie aan de Ik wa ontwikkelde de vijand een krachtigen ar- tilleriearbeid. In de vestingdriehoek van Wolhynië heb ben wij onze nieuwe stelling bezet, zonder daarin door den vijand te worden gehinderd. De uit Littauen terugwijkende vijand wordt door de Oostenrijksch-Hongaarsche strijd krachten, die daar te midden van de Duit sche legers vooruitgaan, vervolgd. Weenen, 18 Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden middag: In het Tirolsche en Karintische grensge bied viel gisteren niets van belang voor. Een boschbrand voor on2e Porena-stelling, ten Zuiden van Schluderbach, dwong de Italianen hun liniën te ontruimen. In de streek van Flitsch geeft de vijand zich de uiterste moeite om, onder zeer zware verliezen, dichter bij onze stellingen te komen. De herhaalde aanvallen der Ita lianen op den Ravelnik en tegen de stel lingen aan de Westelijke hellingen van Ja- vorock mislukten. De bewering in het officieele Itoiiaan- sche communiqué van 16 September, dat wij bommen gebruikten, die blauwzuur be vatten, is natuurlijk een kwaadwillig ver zinsel. Rome, 18 Sept. (R.) Officieel com muniqué. De strijd duurt voort aan den Monte Cos- ton, ten noordwesten van Arsiero, waar een vijandelijke aanval werd teruggeslagen. De operatiën om de vijanden geheel te weren uit het Plezzo-beldcen, werden hervat. Na een aanval op de steile hellingen van Rom- hon slaagden wij er in de sterke vijandelij ke liniën te naderen en daarin een bres te maken. Een waarnemingspost en twee blokhuizen zijn opgeblazen op öèn Monte Javorcek; er zijn 50 gevangenen gemaakt. De aanvallen van den vijand in de Carso- zone zijn teruggeslagen. Weenen, lQ.Sept. (W. B.) Officieel bericht van heden. Gisteren opende de zware Ilaliaansche ar tillerie opnieuw een levendig vuur tegen onze verdedigingswerken op de hoogvlakte van Vielgereuth en Lafaun. Overigens is de toestand in het Tirolsche en Karintische ge bied onveranderd. De tegen het gebied van Flitsch door den vijand ondernomen aanval kostte den vijand in het dalbekken alleen meer dan 1000 man en is mislukt. Heden in de vroegte waren de voorste loopgraven reeds door de Italianen verlaten. In het Orsic-gebied trachtte de vijand on der bescherming van den avondmist een van onze vooruitgebrachte stellingen te overval len. Deze onderneming mislukte volkomen. Tegen middernacht bliezen onze troepen een door de Italianen uit zandzakken opge- richten muur met de zich daarachter bevin dende vijanden op. In den zuidwestelijken sector van Karst en de hoogvlakte van Doberdo vernielden wij in den afgeloopen nacht vijandelijke sappen. Konstantinopel, 18 Sept. (W.B.) Communiqué van het hoofdkwartier. Er is niets van belang voorgekomen op de verschillende fronten. Petersburg, 19 Sept. (Tel. Agent schap). Communiqué van den generalen staf van het leger in den Kaukasus, van 16 Sep tember. In de kuststreek was kanon- en geweer vuur. In de stTeek van Olty zijn onze pa trouilles er in geslaagd in de richting van Khistospor en Bez goed geslaagde verken ningen te ondernemen. In de streek van Aoutakh geraakten onze detachementen slaags met de Turken bij Chirvancheiku en Mitvan. In het gebied van Van, wisselde onze cavalerie geweervuur met de Turken bij het dorp Vastan en den berg Kelerech. Aan het overige front is de toestand on veranderd. Communiqué van den 17e: In de kuststreek van Olty en Doutaka, deden onze detachementen goed geslaagde verkenningen. In het gebied van Van raakte onze cava lerie slaags met zwervende Koerden-benden, ten Oosten van Begrikal. Op de rest van het front is de toestand onveranderd. Konstantinopel, 19 Sept. (W.B.) Communiqué van het hoofdkwartier. Aan het Dardanellenfront vielen onze wa tervliegtuigen de haven Kefalo op het eiland Imbros aan. Zij troffen een groot vijandelijk transportschip, waarna terstond brand uit brak en tegelijk een waterzuil opsteeg. Bij Anaforta verjoegen in den nacht van den 18en onze verkennings-afdeelingen die van den vijand; zij wierpen met succes bommen in de vijandelijke loopgraven. Zij maakten geweren en oorlogsmaterieel buit. Den 18en beschoot onze artillerie werk zaam een vijandelijk kamp bij Kemiklin Li man. Bij Ari Burnu gebeurde niets van be lang. Bij Sedd ul Bahr bracht onze artillerie door krachtige beantwoording de vijandelijke ar tillerie, die onze stellingen in het centrum beschoot, tot zwijgen. Onze verkennings- afdeelingen naderden de vijandelijke loop graven bij Kerevidzere en wierpen daarop bommen met goede uitwerking. Onze kust- batterijen beschoten in den voormiddag van den 18en het kamp en de stetllingen van de vijandelijke infanterie en artillerie te Sedd ul Bahr. Bij eene batterij van zware kanonnen ontstond eene hevige ontploffing. In den namiddag beschoten een oorlogs schip van de krasse Patrie en een vijande lijke batterij op het vasteland bij Sedd ul Bahr één uur lang onze kustbatterijen zon der schade aan te richten. Van de andere plaatsen van het front is niets te berichten. Konstantinopel, 19 Sept. (W. B.) Particuliere berichten uit Turksche bron over de sinds eenige dagen aan het Mesopotami sche front gevoerde gevechten houden het volgende in: Eergisteren had tusschen de Turksche stellingen en vijandelijke schepen een artil- leriestrijd met kanonnen van groot kaliber -plaats. Een bewapend Engelsch vlot werd door onze kogels getroffen en zwaar bescha digd. De andere Engelsche schepen vlucht ten in waaorde. Turksche vrijwilligers ondernamen den zelfden dag een verrassenden aanval op een vijandelijk kamp aan de Euphraat. De Engelschen, die belangrijke verliezen leden, werden uit hunne loopgraven geworpen. Een andere verrassende aanval werd te gen de vijandelijke stellingen aan den Ti- gris uitgevoerd. De Engelschen leden ook daar aanmerkelijke verliezen. B e r 1 ij n, 19 Sept. (W. B.) Mededee- ling uit het groote hoofdkwartier. In het Engelsche Lagerhuis heeft, volgens dagbladberichten, de minister van Marine* Balfour beweert, dat Londen, zooals ieder een weet en. ook de Duitschers wel wisten, een niet-versterkte stad is, die, volgens de regelen van den beschaafden oorlog, niet blootgesteld mag worden aan aanvallen ui» de lucht. Aangezien het den minister kwalijk onbe kend kan zijn, dat Londen door een groot aantal vaste verdedigingswerken en een nog grooter aantal veldwerken versterkt is, heeft men hier te doen met een bewust valsche voorstelling. De minister heeft bovendien vergeten te zeggen, dat de Duitsche lucht schepen bij hun verschijnen boven Londen steeds eerst van Engelsche zijde werden be schoten. Ook wijst hij niet op het voor de beoordeeling van den toestand gewichtige feit, der aanhoudende aanvallen door vlieg machines der verbondenen op open en vee buiten het operatiegebied gelegen Duitsche plaatsen, ja zelfs op ongevaarlijke, in per sonentreinen reizende personen, die natuur lijk niet in staat zijn zich te veidedigen. Petersburg, 19 Sept. (Tel.-agent- schap.) In verband met de mededeeling van het Duitsche hoofdkwartier over de aanval len van zes Duitsche vliegtuigen in de goll van Riga, de stad Riga en Dünamünde ver nemen wij van bevoegde zijde, dat de wapen feiten, die aan de beide eerste vliegtuigen worden toegeschreven, niet hebben plaats gehad. De bommen van het derde vliegtuig hebben het opgegeven doel niet kunnen be reiken, dat zich op die plek niet bevond. Het vierde vliegtuig heeft aan den mond van den Cerel met denkbeeldige Russische vliegtuigen gestreden; zijne bommen moeten in het water zijn gevallen. Wat het vijfde vliegtuig betreft, als zijne bommen werke lijk twee duikbooten getroffen en tot zinken gebracht hebben, dan moeten dat Duitsche duikbooten zijn geweest, want Russische wa ren het niet. Het zesde vliegtuig heeft de werf voor torpedobooten te Dünamünde niet kunnen treffen om de eenvoudige reden, dat zulk een werf daar niet bestaat. Frankfurt a. d. M., 19 Sept. (W.B.) Uit Konstantinopel wordt aan de Frankf. Ztg. bericht: Het werk van de Duitsche duikbooten in de Middeliandsche zee verwekt steeds grootere zenuwachtigheid bij de Entente. Gisteren torpedeerde een Duitsche duik boot in de buurt van Kandra een transport- stoomschip van 15.000 ton, dat volbeladen van Egypte naar de Dardanellen onder weg was. Het schip zonk na korten tijd. Wie geheel radeloos wil zijn moet zich door allen laten raden. Roman van IS. TEIRLINCK. Eenn pachter moet oppassen en geluk heb ben, wil hij er komen, en zelfs met oppas sendheid en geluk gaat het niet altijd, helaas! Doch zijn hooi is dit jaar gelukt en dèt is veel! Zwijgend blijft de landbouwer in het lommer staan en een tweede glimlach, vluch tiger dan de eerste, speelt rond zijnen mond, als hij denkt, dat deze schoone weide, welke hij nog heeft gezien vol biezen, paardestaart en lisch, met mager, zuur en schraal gras, moerig en slijkerig, met staande ijzerachtig water, waarin men zich tot over de knoesels vol schepte dat die echte Biesmeersch, welke zijn vader, ja, zijn groot- en overgroot vader vroeger en hij sedert dertig jaar be werkt hebben, welke hij gedraineerd en be mest, bestrooid en begoten heeft, nu op de zen dag, na al die zorg, dien onkost en dien arbeid, een der beste beemden van den om trek is en uitmuntend hooi levert, Qoch een diepe, réchte rimpel komt van onder zijne lederen klip gekropen en hoekig dalen zijne wenkbrauwen, als hij bekennen moet, dat, niettegenstaande deze weide en al zijne andere pachtlanden, door goede bemesting enbewerking, in waarde gestegen zijn, hij met de zijnen hier niet meer bestaan kan. De grond kan eigenaar en boer niet meer voeden. Het land en de stallen brengen niet genoeg meer op en de huur loopt te hoog. Vroeger, vóór een vijftiental jaren, toen de goede markiezin van Breedene nog op het kasteel woonde, ging het met de Penninck's beter. Klein, matig was de pachtprijs en de markiezin verhoogde hem nooit. Maar kin derloos stierf zij en hare erfgenamen deden alles verkoopen. Zoo werd het kasteel van Walmaarde met het Rattenhof en het uit gebreide Roschbosch, het eigendom van den rijken bankier Van Walleghem. Deze, een ware geldwolf, verhoogde de huur met een derde. Wat bleef er boer Penninck te doen? Hij moest aannemen of wel het Rattenhof en het dorp verlaten. Dit laatste zou hij wel gedaan hebben; doch zijne vrouw wilde er niet van hooren. Neen, neenl zij was te Wal maarde geboren, had er bijna vijftig jaar ge leefd; en hier wilde zij blijven en sterven! Boer Penninck was een man „uit een stuk", zooals men zegt. Wat hij besloot, moest zijn. Lang dacht hij na, vooraleer iets aan te vangen; maar was eens zijrt besluit vastgesteld, het moest uitgevoerd! Toch in dit geval, luisterde hij naar de klachten en smeekingen zijner vrouw, „Vrouwenwil Godswill" murmelde hij voor de eerste maal ziins levens; ro.et tegenzin nam hii de dure voorwaarden van den bankier aan en bleef op het Rattenhof. Hij verdrijft die onaangename herinnerin gen, die in zijnen geest schieten, en roept luide. „Osmaart!" En een oud zestigjarig mannetje, kort en mager,, stoot zijne hooivork in den grond en komt aigetrippeld. Het kereltje mankt een weinig. Zonder te spreken bekijkt hij zijnen meester, die hem glas en kruik overhandigt en barsch beveelt: „Laat ze drinken!" Zonder verder acht op den kreupele te slaan, trekt boer Kazakke naar de hoogte toe, waar tarwe, rogge en haver, op den vetten Bovenkouter, reeds vol aren staan. De knecht Ursmarus dit was zijn voor naam, door het volk tot Osmaart verkort schenkt zich een glas boordevol en drinkt in ééne teug het bier uit, vult een tweede en drinkt weder, doch minder gulzig. Daarna zet hij, behoedzaam, kruik en glas in de grasstoppels neder, klapt in de handen en wenkt de werklieden. Deze komen naar de koele plaats afgezakt en schikken zich, som mige op zeis, vork of rijf leunend, rond den manken knecht. Osmaart grijpt de kruik, schenkt het glas vol en reikt het aan Koben, die het in eens ledigt. „Nog?" vraagt de schenker, die het klein ste getal woorden gebruikt om zijne gedach ten uit te drukken. „Zeker!" lacht Koben, die met den vinger naar de heete zon wijst. „Die zal het wel ver dampen! Schenk maar, Osmaart-jongen." De kreupele schenkt nog eens vol en Ko- I ben drinkt uit. De maaier biedt opnieuw het ledig glas en geeft het, nadat Osmaart het gevuld heeft, aan Vien. De vrouwen staan daar ook met zweetend voorhoofd, roode wangen en dorre keel; ze moeten wachten en ze doen het zonder morren: want buiten gaan de mannen vóór altijd en overal! Vien drinkt insgelijks en smakt met de lippen en de tong. En zoo komt het glas met bier rond tweemaal vol voor de knechten, eenmaal voor de kinderen en de hooisters; dit was de aangenomen maat op het Ratten hof. Iedereen heeft gedronken. Osmaart on derzoekt hel vat. „Nog een „klaksken" in!" zegt hij. „Voor?- de maaiers!" En Koben, Vien en de derde ledigen de kruik. Ja, maaien is een hard werk en verdient wat voordeel Daarna nemen de mannen, uit broek- of vestzak, hunne korte steenen pijp, vullen en steken aan. Dat mogen ze wel: ze hebben moedig gewrocht en krijgen vijftien minuten tusschenpoos. Nu loopt de lustige Koben rookend rond, jokt met de meisjes en doet menigen kwinkslag. Vooral de struise, jeug dige, malsche Bertine waarachtig, een hupsch en ferm kind! trekt hem aan evenals de zeilsteen het ijzer. De deeme be ziet hem half lachend, half tergend, terwijl hare eene hand op de vooruitspringende heup rust en de andere den vorksteel grijpt. „Bertine, weet ge 't al?" hoort men hem zeggen; ,/t Is Zondag kermis!" „Waar?" vraagt ze schijnbaar onverschillig. „Op het Tomveld." „Wel, wel!" „Gaat ge er niet naar toe?" vorscht hij stiller. „Wat geeft u dat, waar ik ga?" vraagt ze hem, met uitdaging in de stem. „Veel!zeg, gaat ge?Er komt een speelman!" „Ba I" „Ja, er komt een speelmange komt he Een oude hooister, een rimpelige kwezel, Siska Tant zooals alle kwezels een luister vink heeft het gehoord en, verontwaar digd, valt ze uit: „Een speelman!Dansen en flikke* ren!Hoe is 't Gods-mogelijk!" En be vend steekt zij hare magere handen in de hoogte, terwijl ze schuins haren blik ten hemel slaat. „Ze is daar weert" smijt Bertine haar toe.'3 Dat leeiijk, leelijk vel!" „De ooren van dat wijf staan altijd open!" ontvalt het ruw Koben; doch spottend voegf*' hij er bij: r>Ja, Siska, we zullen Zondag dansen!" „Maar, menschen-toch," werpt de kwezel tegen, „ge weet, dat onze Moeder de H. Kerk het dansen op doodzonde verbiedt!'' „Verbiedt, verbiedt!" herhaalt snauwachtig Bertine. „Houd uwen raad voor u, dat zal beter zijn!'' Wordt rr-rvolgét*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1915 | | pagina 1