ST EMIL10 H'
HUNWEl j. S. SCHOTERMANSZii.
g>edrijven, en voor 1 2,286,000 op exploitatie-
ontvangsten (voor zoover als gewone ontvangst
jgerekend) der Staatsmijnen, terwijl a. minder
inoet geraamd worden voer winst van het Staats
bedrijf der Posterijen, Tclegrnphie en Telepho
ne f 707,425.
Stelt men de ramingen der ontvangsten en
uitgaven tegenover elkander, dan vindt men dat
geraamd wordtuitgaven gewone dienst
f 244,610,145.64ibuitengewoon f 20,036,737;
(crisisdienst f 1,215,016 totaal f 269,461,866.6
jpntvangsten resp. f 220,512,755; f 4,190,705;
fiihil, f 224,703,460» tekort resp. f 24,127,390.614,
'f 21,846,032, f 1,215.016. f 44,758,4061644.
Onder de uitgaven is uitgetrokken f 1,500,000
Voor de Maas-kanalisatie in Limburg, voor aan
leg en uitbreiding van de Staatsmijnen in Lim-
Iburg f 6,559,000,- Riiksopsporing delfstoffen
46,120domeinen f -14,900, muntwezen
f 2,000,000; voorschotten: Woningwet
ff 12,000,000, Fonds kustverdediging f 1,340,000,
Bouwfonds Binnenlandsche Zaken 1,597,102.
vroedvrouwenschool Heerlen f 120,000, Poste
rijen, Telegraphic en Telephonie 1,503,615,
Visschershaven IJmuiden f 326,000, totaal
'f 26,036,737. OndeT buitengewone ontvangsten
Js uitgetrokken als toevallige baten voortvloeien
de uit den aanleg van Staatsspoorwegen,
r 30,000.
Uitkeeringen van dc Maatschappijen tot ex
ploitatie van S. S. en van de H- IJ. S. M., uit
haar overwinst f 200,000Staatsmijnwezen
f 764,300Bijdragen uit het fonds voor koop
prijzen van domeinen f 600,000, Muntwezen
f 2,000,000, Aflossing van voorschotten ("Wo
ningwet) f 163,000, Suriname voor Lawa-spoor-
weg f 87,550 en Staatsbedrijf der Landsdruk
kerij f 66,055, Staatsbedrijf der Artillerieinrich
tingen f 244,700, Staatsmuntbedrijf f 35,100, te
xamen f 4,190,705, crisis-uitgaven van het De
partement van Financiën kosten tijdelijk Cen-
traalbureau voor werkloosheidsverzekering,
f 4000uitgaven garantiecredieten tege
moetkoming verminderde werkgelegenheid
f 200,000; Bijdragen werkloosheidverzekering
f 1,500,000, subsidien ontwikkeling werkloozen
f 10,000, Uitgaven garanties kredieten kleine
ondernemers en steun ondernemers wegens
crisismoeilijkheden f 500,000te zamen
f 2,214,000, waarvan af te trekken hetgeen
hoofdstuk VIII (waarop de crisis-uitgaven sup
pletoir worden aangevraagd) ten gevolge van
de crisis geacht wordt lager tc zijn f 3,429,016.
Blijft f 1,215,016.
Het boven becijferde tekort op den gewonen
dienst ware nog te verminderen met het bedrag,
dat de werkelijke uitgaven beneden de oorspron
kelijk geraamde plegen te blijven. Voor dit als
„de besparing" bekend staande bedrag ware
ditmaal evenals ten vorigen jare f 1,900.000 te
nemen. Het geraamd tekort zou dan worden
teruggebracht tot f 22,227,000.
Tegenover dit tekort zullen in aanmerking
komen de hoogere ontvangsten, die de Minister
verwacht van het eerlang in te dienen plan tot
elgeheele herziening en aanvulling van het be
lastingstelsel. Een aantal der nieuwe of gewij
zigde belastingen zal terstond na aanneming in
werking kunnen treden- Echter is, naar de
Minister nader uiteenzet, toch op een toeneming
der inkomsten uit dien hoofde voor den dienst
1916 niet te rekenen. Toch acht de Minister het
niet geraden, te bevorderen, dat in de gegeven
omstandigheden voorstellen tot tijdelijke voor
ziening in het tekort worden ingediend.
Uil de Hers
De Trocnrerle.
De N i e u we R o 11 e r d. C t. maakt de op
merking, dat in normale omstandigheden het
derde jaar het belangrijkste van de vier
der parlementaire periode is. Maar verleden
jaar heeft de oorlog den vulgairen regel ver
broken. Nu echter heeft d§ regeering den
draad weder opgevat en maakt duidelijk, dat
het niet aan haar liggen zal, indien de be
langrijkste onderdeelen van haar programma
binnen deze periode niet alsnog hun beslag
zullen krijgen. De buitengewone omstandig
heden zijn op het regeeringsprogramma niet
zonder invloed 'gebleven:
„De indiening van eene vlootwet blijft
uitgesteld. Men zal zich bepalen tot gelei
delijke vervanging van het materieel, dat
aen den dienst komt te ontvallen, waarbij in
de eerste plaats rekening zal worden gehou
den met de verdediging van Nederlandsch-
Indië. Er zullen dus waarschijnlijk weer een
paar schepen worden aangevraagd, zooals
de Staten-Generaal er in het afgeloopen
jaar reeds hebben bewilligd. Het systeem,
waartoe de regeering gedwongen is haar
toevlucht te nemen, heeft ontegenzeggelijk
nadeelcn. Aanbouw zonder vast plan, bij
eene vlootwet omschreven, loopt het gevaar
improvisatorisch, brokkelig te blijven, zon
der dat een goed ineensluitend geheel wordt
verkregen, doch zoolang de oorlog nog
woedt, en de kans dus toelaat, dat van nieu
we belangrijke ondervinding met groot en
klein materieel kan worden partij getrokken,
zou het roekeloos zijn zich aan eene vloot
wet te gaan binden."
In de financieels paragrafen van de Troon
rede komt de invloed van den oorlog het
meest uit. Dat in aansluiting aan de Rijks
belastinghervorming de financieele verhou
ding tusschen rijk en gemeente zal worden
f eregeld, lijkt de N. R. Ct. juist gezien
„De nood der gemeenten heeft zich, tij
dens en tengevolge van den oorlog, opnieuw
op den voorgrond gedrongen. Het is nu het
psychologisch moment, om tot nieuwe vast
stelling van de financieele verhouding tus
schen Rijk en gemeenten over te gaan, nu
het belastingstelsel van het Rijk in den
smeltkroes zal komen, en dus het financieel
stelsel van het Rijk en zijn onderdeelen als
één samenhangend geheel zal kunnen wor
den overzien, en beoordeeld. Gaat dit oogen-
blik voorbije zonder dat er nut van getrok
ken wordt, dan zal de hervorming wellicht
voor lange jaren, zoo niet onmogelijk, dan
toch zeer onwaarschijnlijk geworden zijn."
De N. R. C t. besluit met de volgende con
fusie:
„De Troonrede geeft voor de naaste ja
ren een in woorden kort program: grond
wetsherziening, financieele hervorming, so
ciale verzekering. Maar zij opent een
perspectief, gel ij k wellicht
nooit nog een kabinet aan de
volksvertegenwoordiging heeft
°ten zien. Indien de regeering er in
slagen mocht, haar plannen te verwezenlij
ken, zullen in politiek, occonomisoh en so
ciaal opzicht de grondslagen f. e:. gd v/or-
deo, waarop fayi Jiedyrlandsclie xfilk een
nieuw leven zal kunnen beginnen. De regee
ring is vol moed. Mogen de Kamers zich
herinneren, dat niets manmoedigheid onder
het volk sterker dooven zal, dan wanneer
het ziet, dat in de voor het land grootc mo
menten, die in de Troonrede als op komst
worden aangekondigd, de volksvertegen
woordiging zich gaat verliezen in kleinzie
lig getwist. Het afgeloopen jaar was daar
niet vrij van. Zullen wij nu een opwekkend
en bemoedigend voorbeeld ontvangen?"
Het Centrum merkt op, dat stTaks een
belangrijke plaats de finantieele debatten
zullen innemen en durft voorspellen, dat het
daarbij aan verschil van meening allerminst
zal ontbreken.
„De Minister van Financiën kan voor
heete vuren komen te staan. Met zijne por-
tijgenooten of gewezen partijgenooten zal
hij horde noten te kraken krijgen, en niet al
leen van hunne zijde heeft hij oppositie te
wachten. Zeker is, dat de belastingpassage
in deze Troonrede allerminst het effect
o maakt van een lichtpunt. Wij zullen er straks
in de Millioenen-nota wel meer van verne
men. In elk geval is te hopen, dat dc sociale
wetgeving niet te zeer het slachtoffer zal
worden van de financieele moeilijkheden en
bij een mogelijke botsing tusschen Minister
en Kamer niet het kind van de rekening
wordt.
In verband hiermee is het ook een zeer
gewichtige vraag, van welken aard de wets
ontwerpen zullen zijn, die de minister aan
kondigt met het oog op de uitvoering der In
validiteitswet. De vroegere uitlatingen van
den heer Treub en zijne houding tegenover
den wetgevenden arbeid van minister Tnlma
geven grond tot zekere ongerustheid om
trent het karakter dier ontwerpen en doen
levendige debatten voorzien".
Met leedwezen mist het Centrum de
mededeeling, dat de mobilisatie reeds bin
nen enger grenzen en tot beperkter afmetin
gen kan worden teruggebracht.
Het beste, dat van deze troonrede gezegd
kan worden, vindt Het Volk, dat zij uit
munt door soberheid, in deze ontroerende en
beroerende tijden een deugd, die moeilijk te
hoog aangeslagen kan worden. Maar daar
mee is geenszins gezegd, dat het soc.-dem.
hoofdorgaan het geheele staatstuk met on
vermengde gevoelens van volledige instem
ming gelezen heeft.
„Wat het eerste gedeelte aangaat, zoo
treft daarin dezelfde ongemotiveerde opti
mistische toon, die ook in de jongste econo
mische nota van den minister van Land
bouw zoo onaangenaam aandeed en in de
meest verschillende hoeken der pers scher
per of zachter geformuleerde protesten heeft
uitgelokt. Zonder dat men kan zeggen, dat
een der uitspraken daarover in de troonrede
beslist onjuist is, geldt toch in het algemeen
dat door de woordenkeus eenerzïjds, door
het verzwijgen van belangrijke feiten an
derzijds, op kunstmatige wijze een gunsti
ger beeld gegeven wordt, dan met de werke
lijkheid overeenstemt.
Zoo wordt van haven-, bouw- en diamant
bedrijf gezegd dat zij „kwijnen", een zeker
al te zwakke term voor een toestand, die
hierin bestaat, dat deze drie takken van be
drijf, die te zamen een zoo overwegende
beteekenis voor ons ekonomisch leven heb
ben, voor een groot gedeelte, twee ervan
voor het overgroote gedeelte, geheel stillig
gen. En onmiddellijk daarna komt don de
opgeruimde voorstelling, dat „de omvang
der werkloosheid over het algemeen tot nog
toe niet zorgwekkend" is. Alsof niet het feit,
dat deze drie bedrijven, die te zamen in nor
male tijden aan bijna honderdduizend per
sonen werk verschaffen en waarvan dus bij
na een half millioen inwoners rechtstreeks
afhankelijk is, zoo buitengewoon zwaar en
langdurig getroffen Zijn, op zich zelf reeds
een uiterst zorgwekkenden toestand ter za
ke van den omvang der werkloosheid in het
algemeen uitmaakt, die elke blijmoedige
voorstelling moest uitsluiten.
Het meest bevreemdend uit dit geheele
gedeelte der troonrede is echter, dat er met
geen woord gerept wordt over het noodlot
tige verschijnsel, waaronder heel het riet-
koopkrachtige deel der bevolkng, en dat is
de groote massa, zwaar gebukt gaatwij
bedoelen de schromelijke duurte
der levensmiddelen. Of eigenlijk is
dit stilzwijgen toch ook weer niet zoo be
vreemdend. Wij zoeken de verklaring in de
omstandigheid, dat de betrokken minister
zich ervan bewust is, dat hij door zijn eigen
politiek die duurte voor een belangrijk deel
veroorzaakt heeft en dat hij liefst zwijgt over
zijn eigen schuld. Allicht zou hij met minder
hooggestemde „voldoening" hebben kunnen
neerschrijven, „dat de land- en tuinbouw
over het algemeen in gunstigen toestand
verkeeren", indien hij er, der waarheid ge
trouw, had bijgevoegd, dat die gunstige
toestand, zich afspiegelend in groote bóeren-
winsten, het gevolg is van een uitvoer- en
prijspolitiek der regeering, waardoor
schanrschte en duurte van in het land zelf
voortgebrachte levensmiddelen de reeds
noodlijdende industrieele bevolking brand
schat".
De Standaard erkent zonder voorbe
houd, dat de Troonrede het Kabinet eere
waar er ook ditmaal, thans vooral in veel
zeggende^ zin, aan mocht toegevoegd, dat
onze betrekkingen met de Buitenland-
sche Mogendheden bleven van vriend-
schappelijken aard. Zoo links als rechts in
Europa beantwoordt onze verhouding op
dit oogenblik aan wat ze conform onze
strikte neutraliteit zijn moet.
Voor het Leger en voor de Vloot kon
ditmaal een luider woord van lof en dank
niet uitblijven, en op prijs gesteld moet
het woord von waardeoring, dat de Ko
ningin voor de gemobiliseerden en hun
familiën ten beste gaf."
Omtrent de aangekondigde voorstellen
tot grondwetsherziening schrijft de Stan
daard:
„Voorop gaat de Grondwetsherziening, die
men in 1913 reeds in 1914 wilde afhame
ren, maar die, dank zij de kalme bedaard
heid van het Kabinet, eerst nu, doch dan
ook als voldragen vrucht, aan de Staten-
Gcneraal zal worden aangeboden.
Laat ons hopen, dat ze niet tot te scherp
gespannen principieelen strijd aanleiding zal
geven, en hierdoor er zich toe leenen zal,
om, zelfs al toefde het vredesherstcl, nog in
deze electorale periode te worden afgehan
deld".
De Nieuwe Ct. vindt de Troonrede ge
stemd in een toon van gedempte tevreden
heid. Over de paragraaf der sociale verzeke
ringswetten schrijft dit blad
„Krop aan tijd gebonden zijn de plannen
tot vereenvoudiging van Invaliditeits- en
Raden-wet en tot aanvulling van de Ziekte
wet. De Invaliditeitswet van minister Talma
treedt op 3 December 1916, drie jaren na
de invoering van art. 369, automatisch in
volle werking. Het ontwerp Ouderdomsrente,
waarover dc Kamer zestien maanden gele
den voorloopig verslag uitbracht, bevat een
voorstel tot intrekking van alle bepalingen
der invaliditeitswet die öp de ouderdoms
voorziening betrekking hebben. Wordt dat
ontwerp in het afgebroken zittingjaar niet
behandeld, wat dan? De terminologie van de
hier besproken passage der Troonrede om
vat, opmerkelijk genoeg, dot ontwerp niet
het behoort niet tot de sociale verzekerings
wetten die eerlang zullen worden aangebo
den, immers het ligt te wachten op minister
Treub's Memorie van Antwoord. Iedere toe
speling erop ontbreekt; zullen wij wellicht
reeds binnen enkele dagen met de verschij
ning van de Mem. v. Antw. worden verrast
of moet uit de niet-vermelding een andere
gevolgtrekking gemaakt worden
Het trok voorts de aandacht der Nieuwe
C t., dat de Troonrede van de zeer buiten
gewone regeeringszorg die in het verschaf
fen van goedkoop voedsel bestaat, geen ge
wag maakt. „Een teeken vraagt het blad
van beginnend berouw wellicht, dat men
zich ooit op dien weg heeft begeven V'
De T ij d heeft gemeend de Troonrede te
beat te moeten nemen om één en al onwel
willendheid tegenover het Kabinet en de
linkerzijde ten toon te spreiden.
„Het zal voor de leiders der partijen van
de Rechterzijde zaak worden, bij de komen
de beraadslagingen over de richting onzer
binnenlandsche politiek, een duidelijk ant
woord betreffende zijn houding aan het
Ministerie te ontlokken.
Terwijl de Rechterzijde zich voor het ove
rige geen illusie maakt over de geschenken,
welke haar dit „Ministerie ven verzoening"
zal brengen, h^eft de Linkerzijde niet veel
beters te doen. Of zij zelf nog ernstig ge
looft in de spoedige invoering van het
Staatspensioen, waarmee in 1913 de kie
zers moesten worden gepaaid, wagen wij te
betwijfelen, nu de Minister ven Financiën
onze Staatsschuld reeds tot zoo schrikke
lijke hoogte heeft opgevoerd en de be
rooide Staatskas nauwelijks in méér deplo-
robelen toestand kon verkeeren. Maar aan
de herziening der bestaande en de invoe
ring van nieuwe belastingen zullen zij in elk
geval moeten gelooven. En als dit Ministe
rie, over welke juiste benaming men lang
heeft getwist, maar dat wellicht eenmaal
het Ministerie tot bereddering van de oor
logsperiode en van niets meer zal
neraal-majoor Tonnet, de kolonels Froger en
van Hoogstraten; de adjudanten in gewo
nen dienst generaal-majoor baron van Tuyll
van Serooskerken; generaal-majoor Graaf
Schimmelpenninck; majoor Ridder van Rep-
pard; kapitein jhr. Sickinghe; ritmeester jhr.
van Reigersberg Versluys; luitenant-kolonel
jhr. van Suchtelen van de Haare, adjudant
van Z. K. H. den Prins der Nederlanden; de
ordonnance-officieren le luitenant jhr. Wit-
tert van Hoogland; le luitenant jhr. Quarles
van Ufford; Ie luitenant jhr. Backer, laatstge
noemde tijdelijk adjudant van Z. K. H. den
Prins der Nederlanden.
In de Ridderzaal waren aanwezig de ma
rine-adjudanten i. b. d. van H. M. vice-admi-
raad Stokhuyzen en kapitein ter zee Zegers
Ryser; voorts de dienstdoende adjudant ka
pitein ter zee jhr. Hooft Graafland.
De Kamerheeren in buitengewonen dienst
bij de plechtigheid tegenwoordig, waren:
mr. baron van Zuylen van Nijevelt; van Wei
deren baron Rengers; jhr. mr. dr. W. Roëll;
mr. baron van Hardenbroek van Bergam
bacht; jhr. Six en mr. Baron van Ittersum.
De Commissie uit de beide Kamers der
Staten-Generaal, die gistren in de vereenigde
vergadering in de Ridderzaal H. M. de Ko
ningin in- en uitgeleide deed, bestond uit de
heeren: Kraus, Cremer, de Gijselaar, de Vos
van Steenwijk en van Swaay, leden der Eer
ste Kamer, en Smeenge, van Vlijmen, Fock,
Janssen (Maastricht); van Foreest, van
Doorn, Limburg, van der Voort van Zijp,
Ankerman en van Vollenhoven, leden der
Tweede Kamer.
ffiodern vestinggesohut
Uit de ingediende Staatsbegrooting blijkt,
dat de minister van Oorlog voornemens is
aangezien tijdens den in gang zijnden oorlog
is gebleken, dat vooral de zware artil
lerie een hoofdtaak in den modernen oor
log heeft te vervullen met betrekking tot
de aanschaffing van modern geschut voor de
vesting-artillerie een fonds in het leven te
roepen voor de verkrijging van een groot
aantal vuurmonden met daarbij behoorende
munitie.
Nederland en de oorlogt
Bemiddeling.
Naar Het Volk" verneemt beeft het partii-
bestuur der S. D. A P. besloten in verband
mei het adres van den Anti-Oorloc Raad tot
de Rcceerinc een adres te richten met aan-
oiauc op het goede oogenblik het Initiatief
1* nemen tot cen conferentie van neutrale
Stalen ter bemiddeling in den wereldoorlog
cf het inilialief van andere landen te steu
nen.
Kaas.
Vanwege het Rii-ks Centraal Bureau voor
den Uitvoer van Kaas. is xot de kaasexpor
teurs de volgende circulaire gericht:
Wii hebben de eer U te berichten, dat voor
loopig als exporteur geschorst is: N. V. Kaas
handel Vezet. Rotterdam.
Verder is gebleken, dat de heer A. Blokzijl.
Calanderslraat 41. Enschedé, van beroep rei
ziger in muziekinstrumenten, betrokken is ge
weest in de handelingen, welke tot schorsing
van de exporteurs Fa. Gebrs. Bootsma. En
schedé en A. G. van Vliet. Vlaardingen geleid
hebben. Wii verwachten dat de bii ons Bu
reau Ingeschreven exporteurs en grossiers
geen kaas van genoemden heer zullen inkoo-
Den noch aan hem verkoopen.
Goederenverkeer met
België.
De ..General Direction" te Brussel deelt
mede. dat het goederenverkeer tusschen Bel
gië en Nederland over Baarle-Nassau niet
on 20 September doch eerst 1 October ge-
open wordt
Verfstoffen voor onze
n ij v e r h e i d.
In de Maandagavond gehouden vergade-
...vw, ring der Kamer van Koophandel te Hen-
worden genoemd, is heengegaan met als SeI° werd medegedeeld, dat het met
eenige erfenis dere nieuwe en ongekend den aanvoer van kleurstoffen slechter gaat
schroevende belastingboeien, dan zal het
kiezersvolk vermoedelijk voorgoed genezen
zijn van de zucht tot avonturen, welke tot
de debacle van 1913 leiddënl"
De
Berichten
Staatscourant van Woensdag 22
dan ooit en dat de Duitsche regeering in
geen twee maanden een consent tot uitvoer
er van heeft gegeven.
Duikbooten en mosselhandel.
Men schrijft uit Zeeland aan het N. v. d.
D.:
Gelijk bekend is heeft de oorlog aan de
September bevat o.a. het volgende Kon. be- velen, die van de zee moeten leven, d. i.
sluit: I aan schippers en visschers, groot geldelijk
nadeel berokkend, bijwijlen hun bedrijf zoo
goed als geheel stil gezet. Dat geldt niet in
de laatste plaats de binnenvisscherij, en
meer in het bijzonder de mosselvisscherij,
die bij het begin van den oorlog haar voor
naamste afzetgebied, België, gesloten zag.
een wei-
brengt. JP
Gemeden Is de fout, om, mét het oog legercommandant in Indië generaal van Daa-
op verzoek eervol ontslagen met dank C.
Horsting te Nijmegen, als landmeter bij het
kadaster.
De opening der Staten-Generaal.
Men meldt uit 's Gravenhage:
Begunstigd door prachtig zonnig weder a.zetgemeo neigie, gesu
had gisteren de openingsplechtigheid der verbeterde dit naderhand
Staten-Generaal plaats. Duizenden stonden I al vlotte het niet zoo b.jzonder. Maar nu
langs den weg welken Koningin en Prins, die 's oorlog zelf, en wel de du.kbooten-oor-
gezeten waren in den gouden statiekaros, df" mosselvtsschers te hulp gekomen,
van het Paleis naar de Ridderzaal volgde. In Dat z,t zoo: De Engelsche v.sschers durven,
de Ridderzaal vele leden gezantencorps, ^"«s voor de Duitsche duikbooten hun
hooge officieren van land-en zeemacht, oud- bedr'Jf nlet uitoefenen, waardoor Engeland
op den oorlog, onze binnenlandsche aan
gelegenheden als bijkomstig achterwege
te schuiven. Zaakrijk zelfs is wat ten op
zichte van het binnenland te berde komt.
En niet minder doet 't aangenaam aan, dat
zoo wat den oorlog raakt als wat er bui
ten staat, in zoo ernstigen maar toch kal-
men toon ter sprake komt. Er is geen
zinsnede in deze rede, die gejaagdheid of
oppervlakkigheid verraadt. Er spreekt ge
rustheid, bewustheid en wilskracht uit.
len, opperbevelhebber van land- en zee
macht, generaal Snijders, de directeur van
Landbouw in Indië, de heer Lovink, de mi
nisters, leden der Staten-Generaal en van
den Raad van State, velen met hunne dames.
Terwijl buiten de Grenadierskapel het Wil
helmus speelde, kwam de Koningin met den
Prins, voorafgegaan door een schitterenden
stoet van hovelingen, de zaal binnen.
zetel onder een
De Koningin, op den
Haast vraagt men zicK af, hoe het aan j baldakijn plaats genomen hebbende, las, in
deze Ministers mogelijk was, waar zoo tel- den aanvang met zachte, doch toch duide-
kers de oorlog hun aandacht spande en Ujfc hoorbare stem> die gaandeweg vaster
hun geest afmatte met zulk een uitga- M d tr00nrede v00r. Vooral de laatste
werkt stel plannen tot de Staten-Generaal 7
TincnaHan uraortn VOrtmiïV/en IT"» CTPPStlcmCnt
te naderen.
De inhoud keert zich in de eerste zin
snede aanstonds tegen de knagers aan
onze nationaliteit, spreekt van dank aan
God, dat ons Vaderland van den oorlogs-
jammer vrij mocht blijven, en getuigt van
den vasten wil, waarin Regeering en
Volksvertegenwoordiging zich één ge
voelen, om in die eerbiedwekkende neu
traliteit te volharden.
Ook in het Buitenland zal deze stellige j
zinsneden, waarin vertrouwen in geestkracht
des volks wordt uitgesproken, werden met
nadruk gezegd. De Kamerleden en verdere
aanwezigen hieven daarop een driewerf
hoera I en „leve de Koningin f" aan.
De officieren van het Militaire Huis van H.
M. de Koningin die achter de staatsiekoets
in den stoet tot opening der Staten-Gene
raal te paard reden, waren
de adjudanten in buitengewonen dienst
groot gebrek aan visch heeft gekregen. Dit
heeft ten gevolge gehad, dat de vraag naar
mosselen voor Engeland vrij groot is, waar
door tevens de prijzen ook voor het binnen
land weer zijn gestegen. Het schijnt echter,
dat de kleine mosselschippers daardoor niet
uit het gedrang kunnen komen, daar zij niet
genoeg voorraad voor den exporthandel kun
nen leveren.
Engelsche vrouwen. Onge
veer 85 Britsche vrouwen en kinderen zul
len Donderdag 23 dezer van Brussel naar
Rotterdam reizen en daar aan het Centraal
station 's middags 3.59 aankomen.
Eenige leden der Amerikaansche en Brit
sche legaties zullen het gezelschap tot Es-
schen tegemoet reizen.
Een spionnagezaak.
Naar men uit Rotterdam aan de Tel. meldt:
heeft de Nederlandsche justitie de bewijzen
in handen van een opzienbarend geval van
spionnage, waarbij, behalve een Neder-
landsch zeeman, het Duitsche consulaat te
Rotterdam betrokken schijnt te zijn.
Ongeveer een week geleden heeft de Ne-
Reclame.
w per anker f 34.—.
- per flesch - 0.85
Umihliiteml 31 fsltf. 145,
een rol documenten, die gevonden waren in
een wagon van een trein op het traject
BentheimDen Haag. Deze rol was gesloten
met blauwe, papieren zegels, die het op
schrift droegen: „Duitsch consulaat te Rot
terdam". De rol was geadresseerd aan het
„Nachrichten-büreau Admiralstab Berlin."
Het bleek, dat de rol drie zeekaarten be
vatte, welke 't mijnengebied aan de Zuidkust
van Engeland en aan den mond van de
Theems in beeld brachten. Op een der kaar
ten was zeer nauwkeurig de mijn-vrije door
vaart door de Theems aangegeven. De kaar
ten bevatten in een hoek de mededeelingen,
dat zij geteekend waren volgens gegevens,
verstrekt door den kapitein van de sleepboot
„Blankenburg", te Rotterdam.
Hoewel onze justitie reeds sedert een week
in het bezit is van dit materiaal, zijn door
haar nog geen maatregelen tegen de bij deze
spionnagezaak betrokken personen geno
men.
Gisterennamiddag om 2 uur bevond de
kapitein van de „Blankenburg" zich nog op
vrije voeten.
Roede K r u i s-o e f c n i n e c n. Od de
Renkumsche heide en omgeving worden a s.
Zaterdag Rood-e Kruis-ocfer.ingen gehouden,
bij welke zeer waarschijnlijk Z. IC. H. Prins
Hendrik zal tegenwoordig ziin
De stokingteGroningen. Nu de
voerlieden het werk hervat hebben, weige
ren de zoogenaamde dragers te werken. Zij
eischen van de voerlieden of schippers dat
gedeelte van het loon, dat gedurende de sta
king de schippersknechts hebben verdiend,
Dc inbraak te Haarlem. Thans is
gebleken, dat uit de schrijfbureau in de huis
kamer van mevrouw Immink aan de Ver-
spronckweg 27 te Haarlem f 6711 is ont
vreemd Dc dieven moeten hiervan od do
hoogte ziin geweest, want ze hebben enkel de
benedenverdieping onderzocht. Dc dienst
bode was thuis, doch had niets verdachts ge
hoord.
De diefstal van 50,000.
De Avp. meldt inzake de verduistering van
f 50,000 ten nodeele van den inmiddels
overleden heer H., destijds wonende aan het
Oranjeplein in Den Haag, dat de zoon Henk
van een der reeds ingesloten vrouwen, even
eens in deze zaak betrokken was. Ook hij
is thans aangehouden en naar het huis van
bewaring overgebracht.
De geheimzinnige brand
stichtingen. Men zal zich herinneren,
dat eenfgen tijd geleden te Middelburg en
Vlissingen herhaaldelijk geheimzinnige
brandstichtingen voorkwamen, waarvan de
dader maar niet ontdekt kon worden. Daar
bij was telkens gepoogd van buiten af door
openstaande ramen de gordijnen in brand te
steken.
Thans meldt men aan het N. v. d. D. uit
Middelburg, dat te Vlissingen is aangehold
den de 23-jarige letterzetter C. K., die be
kend heeft aldaar meermalen en gisteren te
Middelburg en op het Zand (het aan Middel
burg grenzende deel van Koudekerke) brand
te hebben gesticht.
Van schrik gestorven. Men
meldt uit Hattem dH. 20 Sept. aan de Zw. Ct.:
Hedenmorgen had alhier een ongeluk plaats,
welker gevolgen zoo in-droevig zijn, dat het
geheele stadje onder den indruk is. In de
Kruisstraat struikelde en viel het paard van
den stalhouder J. van Piekeren alhier, ge
spannen voor het rijtuig. Op de been gehoW
pen, viel het nogmaals, wederom opgehoh*
pen, viel het ten derde male. De schrik sloetf
den koetsier, een zoon van den stalhouder Jf
van Piekeren, oud 27 jaar, om het hart en
heeft hem dermate bevangen, dat reeds he-
dennamiddag de dood een einde aan zijn
leven maakte.
Eiermarkt te Apeldoorn.
Aanroer 120000 stuke.
Hoogste priis f 9.75 Laagst© prijs f 8.S0
Gemiddeld f 8.76.
Stommine traag.
Eiermarkt te Hardenberg.
Aanroer 50900 stuks.
Hoogst© prijs f 8.80. Laagste pr(js f 8.--*
Gemiddeld f 8.45.
Stemming traaf
scrklarirs scttcianfewd worden, te meer, lwlëasOjr£«nei£IÜ R05J JtflH lOJJDiPKÖi gfc.jdsdaftSi§f;te justitie b««ia? 4?'O 'eggep Pg
School- en Kerknieuws.
Het Manifest der dienstwei#
gering. Ds. J. H- W. Bisschop Boele, predik
kant bij de Rem. Ger. Gemeente te Groninger^
heeft in zijn Zondagmorgen gehouden predikiv
lie het een en ander gezegd naar oanleiding varf
het „Manifest der 150", getuigende tegen den
geest van oorlog en militairisme.
De spreker wees er op, dat zeer velen zich
tegenwoordig wat al te gauw laten meeslepen
door hun gevoel en dingen doen, die zij, n$
nauwkeurige en nauwgezette overweging in hi
binnenkamer, niet zouden hebben gedaan,
meende, dat de ondertekenaars van het mai
fest van wie bovendien minstens 30 vrouwen
en een even groot aantal mannen, die nooit voor
den militairen dienst zullen worden opgeroepen
de gevolgen van him daad in de diepste die]>*
ten van hun gemoed hadden moeten overdetv»
ken en de gevolgen er van hadden moeten be»
denken, alvorens zij hun manifest de werekl
inzonden. Dat zij dat niet gedaan hebbexw
spreekt uit het manifest zelf- „Voor zooveel wit
ooit tol gewapende landsverdediging verplicht
gerekend zouden worden, hopen wij de krachl
te bezitten om alle persoonlijke rcr' "l-<?eksché
dfelnftifppf re Y(«jgej;en k&et hei
